Strategia Zrównoważonego Rozwoju Gminy Kalinowo na lata 2015-2025 Białystok, wrzesień 2015 r. Strategia Zrównoważonego Rozwoju Gminy Kalinowo na lata 2015-2025 Strategia Zrównoważonego Rozwoju Gminy Kalinowo Tytuł: na lata 2015 – 2025 Gmina Kalinowo ul. Mazurska 11 Zamawiający: 19-314 Kalinowo woj. warmińsko- mazurskie EkoExpert Doradztwo Ekologiczne i Gospodarcze Sp. z o.o. Wykonawca: biuro: ul. Młynowa 17/1 | 15-404 Białystok tel./fax. 85 744 44 60 www.ekoexpert.com.pl Halina Brulińska Zespół autorski: Magdalena Wigda Zatwierdził: Stanisław Paniczko www.ekoexpert.com.pl Strona | 2 Strategia Zrównoważonego Rozwoju Gminy Kalinowo na lata 2015-2025 Spis treści 1. WPROWADZENIE ....................................................................................................... 8 1.1 Podstawa prawna opracowania ........................................................................................... 8 1.2 Zakres strategii .................................................................................................................... 9 1.3 Powiązania strategii z dokumentami strategicznymi na szczeblu krajowym i lokalnym . 10 2. DIAGNOZA GMINY KALINOWO ........................................................................... 31 2.1 Przestrzeń i środowisko .................................................................................................... 31 2.1. 1. Położenie administracyjne i geograficzne ............................................................. 31 2.1. 2. Zasoby naturalne ................................................................................................... 33 2.1.3. Warunki klimatyczne ............................................................................................. 41 2.1.4. Sieć osadnicza gminy Kalinowo ............................................................................ 42 2.1.5. Zasoby kulturowe gminy Kalinowo ....................................................................... 43 3. SPOŁECZEŃSTWO .................................................................................................... 49 3.1 Warunki demograficzne .................................................................................................... 49 3.1.1. Liczba ludności ...................................................................................................... 49 3.1.2. Ruch naturalny ludności ......................................................................................... 51 3.1.3. Migracja ludności ................................................................................................... 52 3.1.4. Struktura wiekowa ludności ................................................................................... 54 3.1.4. Aktywność społeczna ............................................................................................. 55 3.2 Zasoby mieszkaniowe gminy ............................................................................................ 55 3.3 .Rynek pracy w gminie Kalinowo .................................................................................... 57 3.3.1. Liczba i struktura pracujących ........................................................................... 57 3.3.2. Bezrobocie .............................................................................................................. 57 3.3.3. Źródła utrzymania ludności .................................................................................... 59 4. GOSPODARKA ........................................................................................................... 62 4.1 . Rolnictwo i struktura użytkowania gruntów ................................................................... 62 4.2 Stan gospodarki na terenie gminy ..................................................................................... 64 5. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA GMINY KALINOWO .................................. 68 5.1 Infrastruktura komunikacyjna ........................................................................................... 68 5.1.1. Układ drogowy ....................................................................................................... 68 5.1.2. Transport zbiorowy ................................................................................................ 70 5.2 Infrastruktura wodno- kanalizacyjna i ochrony środowiska ............................................ 71 5.2.1. Wodociągi i kanalizacja sanitarna ...................................................................... 71 5.2.2. Gospodarka odpadami ........................................................................................ 74 5.3 Infrastruktura energetyczna .............................................................................................. 77 5.3.1 Elektroenergetyka ............................................................................................... 77 5.3.2 Gazownictwo ...................................................................................................... 81 5.3.3 Ciepłownictwo ................................................................................................... 82 Zaopatrzenie gminy w ciepło oparte jest w większości na indywidualnych systemach grzewczych, opartych głównie na paliwie stałym. ........................................................... 83 www.ekoexpert.com.pl Strona | 3 Strategia Zrównoważonego Rozwoju Gminy Kalinowo na lata 2015-2025 6. DOSTĘP I JAKOŚĆ USŁUG PUBLICZNYCH W GMINIE KALINOWO .............. 89 6.1 Infrastruktura edukacyjna ................................................................................................. 89 6.2 Infrastruktura kulturalno- sportowa .................................................................................. 91 6.3 Infrastruktura ochrony zdrowia i pomocy społecznej ....................................................... 93 7. ZARZĄDZANIE .......................................................................................................... 96 7.1 Potencjał rozwojowy gminy ............................................................................................. 96 7.2 Planowanie strategiczne w gminie .................................................................................. 100 8. ANALIZA SWOT ...................................................................................................... 101 9. WIZJA, MISJA I CELE STRATEGICZNE GMINY ................................................ 108 9.1 Wizja i misja gminy ........................................................................................................ 108 9.2 Cele strategiczne gminy .................................................................................................. 109 10. CELE OPERACYJNE ORAZ PROPONOWANE KIERUNKI DZIAŁAŃ ............. 111 11. POTENCJALNE ŹRÓDŁA FINASOWANIA ZAŁOŻONYCH CELÓW STRATEGICZNYCH GMINY .............................................................................................. 127 12. SYSTEM ZARZĄDZANIA REALIZACJĄ STRATEGII ........................................ 129 13. SYSTEM MONITORINGU STRATEGII ................................................................ 130 14. WIELOLETNI PLAN INWESTYCYNY .................................................................. 133 Spis tabel: Tabela 1 Złoża kopalin ............................................................................................................. 34 Tabela 2 Struktura użytkowania gruntów w gminie Kalinowo, stan na 2010r. ....................... 38 Tabela 3 Bonitacja gruntów ornych (łącznie z sadami) ........................................................... 39 Tabela 4 Klasy bonitacyjne użytków zielonych ....................................................................... 39 Tabela 5 Powierzchnia obszarów chronionych w gminie Kalinowo ....................................... 40 Tabela 6 Obszary i obiekty cenne przyrodniczo, objęte ochroną na gminy Kalinowo ............ 40 Tabela 7 Wykaz obszarów i obiektów ujętych w gminnej ewidencji zabytków, wojewódzkiej ewidencji zabytków oraz wojewódzkim rejestrze zabytków: ..................................................... 44 Tabela 8 Stan liczby ludności w poszczególnych miejscowościach gminy Kalinowo ............ 49 Tabela 9 Liczba ludności w gminie Kalinowo w latach 2004-2014 ........................................ 50 Tabela 10 Struktura ludności wg płci w gminie Kalinowo w latach 2004-2014 ..................... 50 Tabela 12 Ruch naturalny w Gminie Kalinowo w latach 2004-2014 ...................................... 51 Tabela 12 Saldo migracji w Gminie Kalinowo w latach 2004-2014 ....................................... 52 Tabela 13 Prognoza liczby mieszkańców gminy Kalinowo do roku 2035 .............................. 53 Tabela 14. Struktura wiekowa ludności w gminie Kalinowo w latach 2004-2014 .................. 54 Tabela 15 Aktywność społeczna mieszkańców gminy Kalinowo na tle aktywności mieszkańców Województwa Warmińsko-Mazurskiego i kraju ............................................... 55 Tabela 16 Zasoby mieszkaniowe w gminie Kalinowo ............................................................. 56 Tabela 17 Warunki mieszkaniowe w gminie Kalinowo .......................................................... 56 Tabela 18. Pracujący w Gminie Kalinowo w latach 2004-2014* ............................................ 57 Tabela 19. Liczba osób bezrobotnych w Gminie Kalinowo w latach 2004-2014 ................... 58 Tabela 20 Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w relacji do średniej krajowej ......... 60 www.ekoexpert.com.pl Strona