„Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007-2013" Ewaluacja wpływu Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007-2013 w zakresie zwiększenia atrakcyjności ośrodków miejskich i centrów gmin RAPORT KOŃCOWY … dla rozwoju Województwa Świętokrzyskiego... Ewaluacja wpływu Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007-2013 w zakresie zwiększenia atrakcyjności ośrodków miejskich i centrów gmin Badanie zostało zrealizowane przez Zespół badawczy w składzie: Marta Cichowicz-Major Agnieszka Rudolf Cezary Przybył Sebastian Pałka Aleksandra Czaplicka Klaudyna Nowińska Agnieszka Jońca Sławomir Kozieł Zamawiający: Województwo Świętokrzyskie Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego al. IX Wieków Kielc 3, 25-516 Kielce tel.: (041) 342-15-49 fax: (041) 344-52-65 e-mail: [email protected] Wykonawca: Agrotec Polska Sp. z o.o. ul. Dzika 19/23 lok. 55, 00-172 Warszawa tel.: + 48 22 403-80-26 fax: + 48 22 403-80-25 e-mail: [email protected] - 2 - Ewaluacja wpływu Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007-2013 w zakresie zwiększenia atrakcyjności ośrodków miejskich i centrów gmin SPIS TREŚCI 1 STRESZCZENIE/EXECUTIVE SUMMARY ..................................................................................................... 5 2 WPROWADZENIE. METODOLOGIA BADANIA ......................................................................................... 12 3 STAN WDROŻENIA 6 OSI PRIORYTETOWEJ RPOWŚ 2007-2013 .............................................................. 14 4 DIAGNOZA STANU REWITALIZACJI I POTRZEB REWITALIZACJI W LATACH 2007-2013 ........................... 17 4.1 Diagnoza stanu rewitalizacji miast i gmin Kieleckiego Obszaru Metropolitarnego ................................ 18 4.2 Diagnoza stanu rewitalizacji miast i gmin leżących w północnej części regionu .................................... 25 4.3 Diagnoza stanu rewitalizacji w miastach i gminach wschodniej części regionu. Obszar doliny Wisły i obszar najlepszych gleb .................................................................................................................................... 37 4.4 Diagnoza stanu rewitalizacji na obszarach o najlepszych glebach w południowej części województwa 44 4.5 Diagnoza stanu rewitalizacji miast i gmin w Staszowskim obszarze aktywności przemysłowo-osadniczej 47 4.6 Diagnoza stanu rewitalizacji w miastach i gminach obszaru zespołu uzdrowiskowego Busko-Zdrój – Solec Zdrój ........................................................................................................................................................ 49 4.7 Diagnoza stanu rewitalizacji w miastach i gminach obszaru Gór Świętokrzyskich (obszary wielofunkcyjne) ................................................................................................................................................ 52 4.8 Diagnoza stanu rewitalizacji miast i gmin obszarów wielofunkcyjnych oraz obszarów restrukturyzacji rolnictwa w zachodniej części regionu ............................................................................................................. 55 4.9 Zdolność miast do rewitalizacji ............................................................................................................... 58 5 WPŁYW RPOWŚ 2007-2013 NA ZWIĘKSZENIE ATRAKCYJNOŚCI OŚRODKÓW MIEJSKICH I CENTRÓW GMIN ............................................................................................................................................................. 60 5.1 Udział RPOWŚ 2007-2013 w rewitalizacji miast i centrów gmin w latach 2007-2013 ............................ 60 5.2 Produkty i rezultaty uzyskane w wyniku interwencji RPOWŚ 2007-2013 .............................................. 62 5.3 Efekty działań rewitalizacyjnych w działaniu 6.1 i działaniu 6.2 RPOWŚ 2007-2013. Skuteczność i użyteczność. ...................................................................................................................................................... 65 5.4 Efekty działań rewitalizacyjnych w Działaniu 6.1 i Działaniu 6.2 RPOWŚ 2007-2013. Efektywność i trwałość ............................................................................................................................................................ 70 6 CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA REALIZACJĘ DZIAŁAŃ REWITALIZACYJNYCH. .............................................. 75 7 PERSPEKTYWA 2007-2013. DZIAŁANIA PLANOWANE DO REALIZACJI W LATACH 2014-2020 .................. 81 8 WNIOSKI I REKOMENDACJE ................................................................................................................... 89 9 SPIS TABEL, WYKRESÓW I RYSUNKÓW .................................................................................................. 93 10 ANEKS .................................................................................................................................................... 94 10.1 Sprawozdania z realizacji studiów przypadku – opisy dobrych praktyk .............................................. 94 10.1.1 Gmina Połaniec ........................................................................................................................... 94 10.1.2 Gmina Busko-Zdrój ................................................................................................................... 104 10.1.3 Gmina Ostrowiec Świętokrzyski ............................................................................................... 111 10.1.4 Gmina Chmielnik ....................................................................................................................... 115 10.2 Lista materiałów i danych zastanych poddanych analizie ................................................................. 119 10.3 Kwestionariusz badania CAWI z beneficjentami ............................................................................... 122 10.4 Kwestionariusz badania CATI z władzami JST .................................................................................... 132 10.5 Scenariusze indywidualnych i telefonicznych wywiadów pogłębionych ........................................... 138 10.6 Scenariusz zogniskowanego wywiadu grupowego (FGI) ................................................................... 148 - 3 - Ewaluacja wpływu Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007-2013 w zakresie zwiększenia atrakcyjności ośrodków miejskich i centrów gmin WYKAZ SKRÓTÓW SKRÓT WYTŁUMACZENIE ang. Computer Assisted Telephone Interview, czyli wspomagany komputerowo wywiad CATI telefoniczny ang. Computer-Assisted Web Interview, czyli wywiad kwestionariuszowy realizowany przy CAWI pomocy strony internetowej FGI ang. Focus Group Interview, czyli zogniskowany wywiad grupowy GUS BDL Bank Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego IDI ang. Individual In-Depth Interview, czyli indywidualny wywiad pogłębiony IZ Instytucja Zarządzająca JST Jednostka Samorządu Terytorialnego KOF Kielecki Obszar Funkcjonalny KOM Kielecki Obszar Metropolitarny KPM Krajowa Polityka Miejska KSI Krajowy System Informatyczny LPR Lokalny Program Rewitalizacji OP6 6 Oś priorytetowa RPOWŚ 2007-2013 OSP Ochotnicza Straż Pożarna PO KL Program Operacyjny Kapitał Ludzki na lata 2007-2013 PROW 2007-2013 Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 RPOWŚ 2007-2013 Regionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007-2013 RPOWŚ 2014-2020 Regionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiego na lata 2014-2020 SIMIK System Informatyczny Monitoringu i Kontroli TDI ang. Telephone Depth Interview, czyli telefoniczny wywiad pogłębiony UMWŚ Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego - 4 - Ewaluacja wpływu Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007-2013 w zakresie zwiększenia atrakcyjności ośrodków miejskich i centrów gmin 1 STRESZCZENIE/EXECUTIVE SUMMARY 1. W ramach OP6 RPOWŚ 2007-2013 realizowano 79 projektów. Największe skupienie wsparcia w ujęciu ilościowym (liczba projektów) zlokalizowano w powiecie kieleckim, staszowskim i sandomierskim. Największy strumień wsparcia (ujęcie finansowe) skierowano do miasta Kielce i powiatu kieleckiego. W ujęciu funkcjonalnym wsparcie koncentrowało się w obszarze funkcjonalnym Kielc (KOF), obszarze miast tracących funkcje gospodarcze w północnej części regionu, Staszowskim obszarze aktywności przemysłowej i osiedleńczej oraz obszarze Doliny Wisły i wschodnich najlepszych gleb regionu. 2. Dominowały kompleksowe projekty dot. rewitalizacji zmarginalizowanych obszarów miast, wynikające z lokalnych programów rewitalizacji (wsparcie dotyczyło infrastruktury wodno- ściekowej, drogowej, edukacyjnej, turystycznej, sportowej i kulturalnej, gospodarki odpadami, modernizacji i odbudowy publicznych systemów ciepłowniczych, zaopatrzenia w energię elektryczną, wzrostu estetyki przestrzeni publicznej, systemów monitorowania bezpieczeństwa w miejscach publicznych). Największy nacisk położono na rewaloryzację obiektów o dużym znaczeniu historyczno-kulturowym, optymalizację użytkowania budynków publicznych, estetyzację przestrzeni i nadawanie centralnym bądź rekreacyjnym częściom miast funkcji reprezentacyjnej. 3. Tylko w 5 projektach rewitalizowano tereny przemysłowe poprzez nadawanie im nowych funkcji – głównie rekreacyjnych i handlowo-usługowych. Nie odnotowano przypadku rewitalizacji