ISSN: 2545-0107 ROK IV/Nr 2 (12)/2021 DYSKOBOL MAGAZYN MUZEUM SPORTU I TURYSTYKI W WARSZAWIE 2020+1 Obserwuj Sportu Muzeum OD REDAKCJI Drodzy Czytelnicy, SPIS TREŚCI z przyjemnością oddajemy w Wasze ręce drugi w 2021 roku numer magazynu „Dyskobol”. Za nami trudny czas, w którym jednak udało się zorganizować XXVIII Prze- Fotozagadka gląd Filmów Alpinistycznych im. Wandy Rutkiewicz, Znajdź 10 różnic 42 przygotowaliśmy też wiele atrakcji na Noc Muzeów. Czy normalność zagości na stałe? Tego nie może- Historia jednego obiektu my być pewni, ale z nadzieją czekamy na rozpoczęcie Sports et jeux d’adresse 16 „zaległych” finałów mistrzostw Europy w piłce nożnej i Igrzysk Olimpijskich w Tokio. Górski i jego „Orły” 22 OD REDAKCJI A jeszcze bardziej czekamy na sukcesy polskich Obrazki z wystawy 24 reprezentantów na sportowych arenach całego świata Historia na fotografii życzę przyjemnej lektury Sławomir Majcher Przez płotki do Tokio 15 dyrektor Muzeum Nasza propozycja Zdalna edukacja na plus 8 Nasze recenzje Nogami do sławy 34 Książka dla dzieci i młodzieży 34 Gdzie mieszkają bajki? Wszędzie! 35 Niezwykłe życiorysy MUZEUM SPORTU I TURYSTYKI W WARSZAWIE Polityk ze sportową pasją 32 01-531 Warszawa, ul. Wybrzeże Gdyńskie 4 Centrum Olimpijskie Cubertin igrzysk paraolimpijskich 40 www.muzeumsportu.waw.pl [email protected] Dyrektor: Sławomir Majcher Ocalić od zapomnienia Numery telefonów Warto walczyć o swoje 14 Sekretariat 22 56 03 780 Dział Muzealiów 22 56 03 783 Ryszard i jego drużyna 18 Dział Naukowy 22 56 03 730 Archiwum Fotograficzne 22 56 03 782 Biblioteka 22 56 03 790 Sporty znane i nieznane Dział Edukacji i Promocji 22 56 03 786 Sto lat polskiego golfa 39 Muzeum jest instytucją finansowaną ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego Organizator Muzeum Partner Główny Muzeum Partner Muzeum Temat na czasie Łączy nas Kazimierz Górski 4 Po raz drugi w Tokio 10 Redaktor naczelny: Kamil Siemiradzki. Półwysep Iberyjski górą! 26 Redaktor prowadzący: Jacek Wiśniewski. Po raz czwarty… 28 Projekt graficzny i skład: Maciej Przybyszewski. Zespół redakcyjny: Piotr Banasiak, Marzena Jaworska, Aleksandra Turystyka dla każdego Liberacka, Dagmara Krawczyńska, Marta Marek, Katarzyna Męzik, Stare szlaki, nowe możliwości 36 Konrad Moniewski, Paweł Oprządek, Michał Puszkarski, Tomasz Skoczek, Piotr Walewski. Wydarzyło się… Autorzy współpracujący: Jan Annusewicz, Jerzy Beck, Tomasz Gęsikowski, Elżbieta Grendecka, Bogdan Kuc, Mateusz Ratyński, 28. Przegląd Filmów Alpinistycznych 6 Stefan Szczepłek, Andrzej Walczyk. Fotografie ze zbiorów Archiwum Fotograficznego MSiT i autorów Z modą przez wieki Fot. okładka: Marek Biczyk, Swietłana Biekietowa. Kobieta na rowerze 30 Nakład: 500 egz. Redakcja zastrzega sobie możliwość skracania, adiustacji tekstów oraz zmiany ich tytułów. Muzealna Kartka z Kalendarza 20 Za wypowiedzi publikowane na łamach „Dyskobola” redakcja nie ponosi odpowiedzialności. Sportowa Kartka z Kalendarza 20 Materiał chroniony prawem autorskim – wszelkie prawa zastrzeżone. Pytania do… 43 Dalsze rozpowszechnianie tylko za zgodą wydawcy. email: [email protected] Egzemplarz bezpłatny. Jacek Wiśniewski ŁĄCZY NAS KAZIMIERZ GÓRSKI WYSTAWA CZASOWA: 2 MARCA-10 WRZEŚNIA 2021 W Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie jeszcze do września br. można oglądać wystawę zorganizowaną z okazji setnej rocznicy urodzin Kazimierza Górskiego – utalentowanego piłkarza urodzonego we Lwowie, później wybitnego selekcjonera. Chyba nikomu nie trzeba przy- wiceprezes Rady Ministrów, mini- polskiego sportu nie mają sobie rów- TEMAT NA CZASIE NA TEMAT pominać, że Kazimierz Górski był ster kultury i dziedzictwa narodo- nych. Poza zrealizowaniem wystawy trenerem, który doprowadził repre- wego i sportu Piotr Gliński – było nasze uświetnienie jubileuszu trenera zentację Polski do złotego i srebrne- odsłonięcie obrazu Bogdana Kuca, obejmuje publikację dwujęzycznego go medalu igrzysk olimpijskich oraz prezentującego Kazimierza Gór- katalogu, program edukacyjny, cykl wywalczenia trzeciego miejsca na skiego i jego „Orły„. Znaleźli się spotkań (również online), a także MŚ. Zdobywał też tytuły i puchary na nim piłkarze i współpracowni- emisję kolekcjonerskich banknotów z klubami greckimi. cy, z którymi pan Kazimierz osią- o nominale 0 euro poświęconych temu Niewątpliwą atrakcją wystawy gnął największe sukcesy. Nie mogło trenerowi i jego piłkarzom. jest prezentacja medali, które zdobyli więc zabraknąć „trzech królów” Warto przypomnieć, że w maju polscy piłkarze pod wodzą Górskie- – Kazimierza Deyny (króla strzel- 2002 roku w Muzeum Sportu i Tu- go oraz koszulki meczowe polskich ców IO 1972), Grzegorza Lato (króla rystyki (jeszcze w starej siedzibie, zawodników, a także ich rywali. Te strzelców MŚ 1974) i Andrzeja Szar- na stadionie warszawskiej Skry) zo- obiekty możemy eksponować dzięki macha (króla strzelców IO 1976) stała otwarta wystawa „Kazimierz uprzejmości Lesława Ćmikiewicza, – oraz jego najbliższych współpra- Górski – trener stulecia”. Wówczas jednego z podstawowych piłkarzy cowników: Jacka Gmocha i Andrze- pretekstem do jej prezentacji było w drużynie Kazimierza Górskiego ja Strejlaua (obraz prezentujemy na przyznanie Kazimierzowi Górskie- oraz Stefana Szczepłka znanego ko- s. 22-23, a o jego bohaterach pisze- mu zaszczytnego tytułu najlepszego lekcjonera i znawcy futbolu. my na s. 24-25). trenera w historii polskiego sportu. Klimat tamtych lat próbowali- W ten sposób Muzeum Sportu Pan Kazimierz był wówczas naszym śmy oddać poprzez odtworzenie i Turystyki w Warszawie – dokład- honorowym gościem. Teraz, niestety gabinetu trenera Górskiego oraz nie w dniu setnych urodzin Kazi- już bez głównego bohatera (zmarł 23 szatni, gdzie jego zawodnicy przy- mierza Górskiego (2 marca 2021 r.) maja 2006 r.), kontynuujemy wątek gotowywali się do najważniejszych – pragnęło w tak wyjątkowej scenerii „stuletni”, tym razem nawiązujący spotkań. Punktem kulminacyjnym upamiętnić dorobek trenera wszech do setnej rocznicy urodzin naszego wystawy – której otwarcia dokonał czasów, którego dokonania w historii najsłynniejszego trenera. 4 5 Michał Puszkarski 28. PRZEGLĄD FILMÓW ALPINISTYCZNYCH Za nami XXVIII Przegląd Filmów Alpinistycznych im. Wandy Rutkiewicz, którego tematem przewodnim było zdobywanie ośmiotysięcznika K2. Mogliśmy obejrzeć filmy oraz posłuchać wypowiedzi najwybit- niejszych polskich himalaistów, którzy zmierzyli się z tym prawdo- podobnie najtrudniejszym ośmioty- sięcznikiem świata. Leszek Cichy wprowadził nas w temat polskich wypraw na K2 i zaprezentował film„200 metrów do nieba”. Krystyna Palmowska przed- stawiła okoliczności najbardziej z każdego rodzaju aktywności gór- Drugie miejsce zajął film „Moje Be- tragicznego sezonu pod K2 – roku skiej. Od ubiegłego roku Przegląd skidy i Bieszczady” autorstwa Rafała 1986. Magdalena Gorzkowska opo- został wzbogacony o formułę online, Gużkowskiego, a trzecie „Konstan- wiedziała o swojej próbie zdobycia co jeszcze bardziej zwiększyło zainte- tin” autorstwa Pawła Turłaja. Nagro- K2 i kulisach tegorocznego historycz- resowanie naszej publiczności – mówi dę publiczności otrzymał film „Trans nego wejścia Szerpów na ten szczyt Sławomir Majcher, dyrektor Muzeum ALP Crossing Borders” autorstwa w warunkach zimowych. Zobaczyli- Sportu i Turystyki w Warszawie. Cezarego Adamskiego. Drugi dzień śmy również „Ostatnią Górę” Dariu- W tym roku nadesłano 14 pozy- Przeglądu to spotkania z Krzysztofem sza Załuskiego oraz „K2: Pierwszy cji filmowych. Wybór był trudny, Wielickim, Aleksandrem Lwowem, WYDARZYŁO SIĘ… WYDARZYŁO zjazd” Andrzeja Bargiela. ponieważ filmy reprezentowały bar- Piotrem Snopczyńskim, Marianem Jednak PFA to nie tylko filmy dzo różne podejście do tematyki gór- Sajnogiem i Maciejem Pietrowiczem. z najwyższych gór świata. Przegląd skiej, wspinaczkowej, turystycznej Przedstawiliśmy historię wyprawy filmów Alpinistycznych to przede i sportowej. na Himalchuli w 1985, wyprawy na wszystkim spotkanie wszystkich, któ- Zwycięzcą Przeglądu Małych Kohe Szachaur w 1977 oraz rozma- rzy noszą w sercu miłość do gór. Od Form Filmowych został film „ZA- wialiśmy o bezpieczeństwie w górach kilku sezonów organizujemy w ra- CHÓD GROŃSKIEGO S6 The Dead i projekcie Jelczem w Himalaje. mach PFA Przegląd Małych Form South In Hell I'll Be In Good Com- Serdecznie zapraszamy za rok na Filmowych, gdzie pokazujemy filmy pany” autorstwa Łukasza Stramy. kolejną edycję PFA! 6 Druga emisja banknotów kolekcjonerskich od 30 kwietnia na platformie www.orlygorskiego.esouvenir.pl Zapraszamy na kolejną premierę edycji z nazwiskami: Ćmikiewicz, Deyna, Domarski Aktualne informacje na stronie www.muzeumsportu.waw.pl Michał Puszkarski ZDALNA EDUKACJA NA PLUS Sytuacja epidemiczna zmusiła nas, czyli Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie, do przeniesienia części tematów edukacyjnych do internetu. Od kilku miesięcy realizujemy lekcje online, transmisje live oraz cyklicznie umieszczamy filmy i quizy w przestrzeni wirtualnej. Pochodnia olimpijska związanych z hi- storią sportu oraz Zajęcia plastyczne, mające na celu aktualnymi wyda- poruszenie wyobraźni i kreatywności rzeniami. Wśród dziecka. Po krótkim wprowadzeniu poruszanych tema- dotyczącym symboli i historii ognia tów są spotkania olimpijskiego, prezentowane są ory- z wybitnymi spor- ginalne pochodnie. Zadaniem dzieci towcami, recenzje jest wykonanie pochodni olimpijskiej książek, wernisaże według własnego projektu. wystaw, materia- ły dydaktyczne do Od dzieciaka do Mistrza Świata lekcji (np. tutorial Zajęcia dla małych fanów piłki Komunikujemy się z użytkowni- z tworzenia pochodni olimpijskich, nożnej, podczas których