Menbasa Tako Lets Read 3, -earc Summer Institute of Unovistics—Philippines, Inc. Troolaton 1980 Publishers Published in cooperation with Bureau of Elementary Education and Institute of National Language Ministry of Education and Culture Manila, Philippines Additional copies are available from: FilLit FilLit Box 2270 or SIL, Bagabag Airport Manila 2801 Bagabag, Nueva Vizcaya 1505 A Primer in Northern Kankanay 47.22-280-5.4C 52.30P-806014B Printed in the Philippines PAUNANG SALITA Ang isang katangiang masasabi tungkol sa Pilipinas ay ang pagkakaroon nito ng iba't ibang pangkat etniko na nag-aangkin ng kani-kanilang wikang katutubo. Gayon man, ito'y hindi naging balakid sa pag-unlad ng bansa, bagkus nagpatibay pa nga sa pagbubuklod at pagkakaisa ng mga mamamayan tungo sa pagkakaroon ng isang diwang panlahat. • Ang aklat na ito ay isa sa serye ng ganitong uri ng mga babasahing inihahanda para sa higit na ikalilinang ng mga kaalaman, kakayahan, kasanayan, pagpapahalaga at pagmamahal sa sariling wika ng mga mag-aaral. Sinikap na malakipan ang aklat ng mga paksang inaaakalang magdudulot ng malaki at makabuluhang kapakimabangan sa mga gagamit nito. Sa paghahanda ng mga ito'y isinaalang-alang ang mga pangkalahatang layunin ng bansa. Isinaalang-alang din ang mga pangkasalukuyang pangangailangan ng mga mag-aaral sa pagpapalawak at pagpapayaman ng kanilang talasalitaan, paglinang ng kakayahang gumamit ng wikang gamitin at wastong pagsulat nito. May inilakip ding mga pagsasanay na inaakalang makatutulong sa mabisang pag-aaral ng wika. Matitiyak na ganap na nilangg -natutuhan at nauunawaan ang wika kung ito'y buong katalinuhan na nilang natatalakay sa klase at naiuugnay o nagagamit sa tunay na buhay. Buong pagmamalaking inihahandog ng Ministri ng Edukasyon at Kultura ang aklat na ito taglay ang matapat na hangarin at mithiing lalo pang mapataas ang uri ng edukasyon para sa di marunong bumasa at sumulat sa pamamagitan ng pag-aaral ng kinagisnang wika. At inaasahan din sa gayon ang madaling pagkatuto ng wikang pambansa. Onofre D. Corpuz Ministro ng Edukasyon at Kultura PREFACE This book, Menbasa Tako, has been prepared to teach the skill of reading and writing to speakers of Northern Kankanay of Mountain Province, Republic of the Philippines. It is to be taught following the pre-reading workbook, Menlogi Tako ay Menbasa. The letters of the Northern Kankanay alphabet are: a, b, k, d, e, g, i, 1, m, n, ng, o, p, s, t, w, y, and glottal stop (symbolized by a hyphen). These letters, except for e follow their counterparts in the National Language. E is the mid-central vocoid. The letters are taught in the following sequence: i, o, a, e, 1, p, n, s, m, t, b, k, d, g, w, y, ng. Glottal stop is introduced with the lesson on m, but not taught as a separate letter. The method used in this book is phonics with closed syllables being introduced with the letter n. Each letter is practiced in controlled syllable, word, and story drills. Writing is taught and used to reinforce the reading skills. Directions for teaching each lesson are given at the beginning of each lesson in the Teacher's Edition of Menbasa Tako. Doris Porter of the Summer Institute of Linguistics prepared the lessons and the teacher's guide. Dinig-as Ap-apid and Marciana Ap-apid wrote some of the stories and Mr. Ap-apid checked the materials. • • I • r • in a i pit 1 I a • / I AIOI EI A 0 I i. I 0 a A • I 0 • 3 i -401 -0- -0 - -G 0- - rs. 0 aogdoo 0 i 0 ogsa 0+ o 0 i bola boffin ■■••■ .1■0 ■•■ O IAOOAO A 0 0 I a 0 0 0 I A 7 ■I• mi■ ■I•1•1 C‘i a a e ,Kapa a lal ban9a abek lane 0 -E a w a 1 0 A IACAA I A A A a I 0 0 0 a 0 A a a A 11 a A 12 -e e - -e- e- • e rig -el een9 eneb en9n3a 13 eoeade a eban o a eeng e la es oken 14 .■1■1• M.■ lEAEOE A E 0 I e a A 0 0 a e 15 e E 6 4 1 16 I 17 a e 18 d p a n9a _gad n9i+ be Ic na pa+ nsa kan __dan P°Y sa 19 k o lt_ la+ bans__ +as Papa)/ si k ob gag— p I 11 y kap. tab ob 20 mi■■■ ■=11■ ■•■ ■••■• •■•••11. .MINEW ..■■•• ..111■1 !amok lae9 i ma 21 Jt y <a e 0 amok a e laba 0 sala a nalaka 22 Wm, me MIN L ALOLEL A E L. A E a A 0 0 23 a \e la 10 24 to is na In to r0 0 so li h pi ni net le -be to 25 P 111■11. 1=11/•• I■da• 1■1 ••■• 1■1•0 ■ •••• •■•■ MR.& palso peta-to 26 p „ P a P alo e 1 a n agm P°° pak D pokpok 27 P PAP LI P L P P A e L P P 1 E o L 0 P A i E I a 28 t 14 / a Pa / ,0 po / ...- p/..., : 1 • ... .... I • H • Pe Pc P' P 29 0 SQ po po p pi IU p +eh__ pe p_e_ SP. n P. 4 -74 44 ti A4 pa I a -Pala I Papa ÷aa pa 30 pala apo pao pili ope paa papa opo poo palalo Pilipa lilo lala lele 31 H a i eH) a i o I lo I i al °I i I el I la In li le to al it li ol al le it ol le \la el el 32 0 i 0 i e la lo Ii le at 01 el I I I ra P in po pi re ap op ip ep P 4 Pa ap Pc op P' ip r e PT ap pa pe ep pa pi le el po ap ep le pi po el pe 33 Daspak 34 ■■■■■ ■■+ n a bnn o n e n n I P ana na ay ka no n e nesnes 35 CI LNNPI N P N N N P e L 0 E n 0 P\ a 36 14 a n a / , 0 no le' ni- • i I n ne na no H ne 37 na a na pa na no P° I o no no n ni Pi ni i ne Pe I e ne nR th na Jana na n .nan pa na_ la_ra clan _na ina Alan ina nan _na _ona inani. ni 38 a 0 a 0 e pe P Pa PO aP °P P eP P na no ni ne an nn in en n na an nn o n n i in ne e n Na la On in Pa na An an La pa In on 39 ith a na p a nap iikith i na nap I na nap anop apal inanop apalan 40 AO n 'Xi\ irk i na lana nan ala a la ala ona pala lele leplep penpen 41 ala apo Ana all apa ani ila Ipi ine ill ope ina lana pana la no pala papa lili lala pill lele apal apon liplip anop alan penpen olin 42 5 - MN. /•=m .1■111 %No • 1 • • S tsos n s P Sala sokso P e s a se n9e 44 S SLSNES N L S S P n N A a 45 a 0 i e S sa 'so si se. sa (a SA sa Pa SO so no so to si H Si P' Si Se. Se. ne le se 46 14 th e sa esa nan nan i so san so o o son sa a a son sa pa Naay nan ason so li Ipi. 47 a 0 i a 0 i e C C na no ne an on in en n os is s sa so i se as es s Sa as Sc) Os Si is S P, P.S Sa Po os ip po le As Es Le sa Ip An Pi Na es as na pi an Os 48 sala soli sina sapo soso sini sana sill poso sapi sino piso apos onas asin alis anes osal olas anos oson Nasapa si Ina ay en ninani. Sino nan olas ay innayana? Alas sais nan olas ay innayana. 49 4, --;kr- manok ma-La 50 1=1■ ail•■■ •■••■ .1111111M. in m mnomw m P P ma& a n bim ► S n lames mokon 51 M MONMA M L P n N m P P S m M 52 a 0 e m ma mn mi me ma 1 sa ma na ma I MO I MO so mo no mi ni mi mi si I mel me se ne me 53 ama ama ama mapa sama mani a mam amam lima a ma na amana misa mola amas amis emes a nap a pal Naamas nan manin Ina. a mas 54 a Ol i e a o i sa so si se as os is es S em E ma mo mi me am om im am m in em mani mapa alam ilam mola molmol naom posom Mila misa slim anim meme mema enem asem 55 ala ili ope epa al i ila opo esa apo ina ona emes ama iso onno enem ani ine asi aso apal sapsap nasnas oral sipsip nesnes anap sepsep anop olas penpen lemlem alis pospos lomlom apos paspas lesles anos oma ama apo amin om -a aam -a aap-o am - in alis apos anap men -al is men -apos men - anap 56 Ilam si Alapo.