FinansistMALİYYƏ MƏLUMAT JURNALI Əziz oxucularımız! Sizin hər birinizi jurnalımızın üçüncü nömrəsində salam- layıram. Bu buraxılışımız mühüm hadisələr və məlumatlar ilə zəngindir. Sizi bu hadisələr və jurnalın bəzi rubrikaları ilə qısa şəkildə olsa da tanış etmək istərdim. Ötən ayın mühüm hadisələrindən biri 14 mart 2013-cü il tarixində Divan Otelin konfrans zalında “2013-cü il yanvar ayının 1-dən qüvvədə olan BMHS-da dəyişiklər” ilə bağlı APFM tərəfindən təşkil edilmiş treninq olmuşdur. Tədbirdə həmçinin Beynəlxalq Mühasiblər Assosiasiyasının (İAB) Beynəlxalq inkişaf üzrə məsləhətçisi Geoffrey Barclay da iştirak etmiş və “Davamlı peşəkar inkişafın (CPD) istiqamətləri, maliyyə və mühasibatlıqda peşəkarlığın ar- tırılması” mövzusunda çıxış etmişdir. Tədbir haqda geniş məlumatı “APFM səhifəsi” rubrikasında əldə edə bilərsiniz. Digər rubrikalara gəldikdə qeyd etmək istərdim ki, “İqtisadi xəbərlər” rubrikasında Siz mart ayın- da baş vermiş mühüm hadisələr, “Maraqlı həyat” rubrikasında Ağa Musa Nağıyev haqqında, “Bilməyə dəyər” rubrikasında isə Beynəlxalq Valyuta Fondu haqqında geniş məlumat alacaqsınız. “Azərbaycan haqqında...” rubrikasının bu nömrəsini paytaxtımızın kəndlərinə həsr etmişik. Sizlərə çatdıracaq məlumatların çoxluğunu nəzərə alaraq, bu mövzunu gələn nömrədə də davam etmək qərarına gəldik. “Elmə gəncin gözü ilə” rubrikasında mart ayının qalib məqaləsi Azərbaycan iqtisadiyyatının inki- şaf yolu, ümummilli lider Heydər Əliyevin yaratdığı neft strategiyası və Prezident İlham Əliyevin qey- ri neft sektorunun inkişafı istiqamətində qəbul etdiyi uzaqgörən qərarlarına həsr edilmişdir. Məqalə R.Əsgərova məxsusdur. Onu təbrik edirik! Əyləncə rubrikasında bu dəfə diqqətinizə məntiqi suallar təqdim etmişik. Güman edirəm ki, bu su- alların cavabını tapmaqda çətinlik çəkməyəcəksiniz və vaxtınızı jurnalımızla keçirməkdən zövq ala- casınız. Hörmətlə, Bağırov Ramil Xeybər oğlu. MART 2013 1 58 MÜNDƏRİCAT 30 BAKI KƏNDLƏRİ 44 KONTROL HESABLAR 50 MALİYYƏ MENECMENTİ 54 BEYNƏLXALQ VALYUTA FONDU 58 BÖYÜK BRİTANİYANIN VERGİ SİSTEMİ 64 NƏ ÜÇÜN VAXT BƏZƏN "UÇUR", BƏZƏN İSƏ "YAVAŞ" SÜRÜNÜR? 68 KEYFİYYƏT GÖSTƏRİCİLƏRİNİN STANDARTLARI 71 MÜSABİQƏ 72 TANINMIŞ HƏMKARLAR 04 04 BEYNƏLXALQ MÜHASİBLƏR ASSOSİASİYASI AZƏRBAYCANDA 10 İQTİSADİ XƏBƏRLƏR 18 AĞA MUSA NAĞIYEV 24 "ERNST & YANQ HOLDİNQS (SİAYES) Bİ.Vİ." AZƏRBAYCANDA 2 MART 2013 10 MÜNDƏRİCAT REDAKSİYA 75 MALİYYƏ VƏ BİZNES HAQQINDA Layihə rəhbəri MƏŞHUR KƏLAMLAR Nuriyyə Novruzova 76 İBRƏTAMİZ HEKAYƏLƏR Baş redaktor 78 NEFTDƏN QEYRİ-NEFT Ramil Bağırov SEKTORUNADƏK... 82 MƏNTİQİ SUALLAR Müxbir Aid ə Bağırova 78 Dizayn Ramin Səmədov Korrektor 24 Natəvan Rzayeva Foto 84 MALİYYƏ YUMORU To fi q Babayev 86 RƏQƏMLƏR MÖCÜZƏSİ 88 ABUNƏÇİLƏRİN NƏZƏRİNƏ Ünvan: Azərbaycan,Bakı, AZ1052 Y. V. Ç əmənzəminli küç. 1996 AFEN Plaza, 2-çi mərtəbə 30 Tel.: (+994 12) 564 22 36 (+994 12) 564 22 37 (+994 12) 564 22 38 E-mail: offi ce@fi nansist.az www.apfm.az Jurnal Azərbaycan Res- publikası Ədliyyə Nazirliyində qeydiyyata alınmışdır. Qeydiyyat sənədi №3697 Redaksiya heyəti müsahiblərin fikirlərinə məsuliyyət daşımır. Jurnalda olan məlumatların istifadəsi za- manı istinad etmə və rəsmi icazənin alınması mütləqdir. Jurnalın məqalələrinin hazırlanması zamanı aşağıda qeyd olunan mənbələrdən istifadə edilmişdir: Fərid Ələkbərlinin internet səhifəsi, www.deyerler.org/www.azerbaijan-news.az/www.taxes.gov.az MART 2013 3 Finansist APFM səhifəsi Mühasiblərin, maliyyə menecerlərinin və direktorlarının maraqlarını təqdim edən, beynəlxaq statusunu təmin edən peşəkar qurum kimi Professional Maliyyə Menecerləri Assosiasiyası, digər ölkələrin ən qabaqcıl təcrübəsinin öyrənilməsi, beynəlxalq Mühasiblər Federasiyasının standartlarına uyğun yeni mühasib ixtisası üzrə kadr hazırlığı və beynəlxalq təşkilatlara üzvlüklə bağlı tədbirlərin davamı kimi 11 -14 mart 2013 il tarixində Böyük Britaniyanın Beynəlxalq Mühasiblər Assosiasiyasının (IAB) Beynəlxalq İnkişaf üzrə Məsləhətçisi, maliyyə və mühasibat sahəsində böyük təcrübəyə malik aparıcı mütəxəssisi cənab Geoffrey Barclayı Azərbaycana dəvət etmişdi. 4 MART 2013 APFM səhifəsi Finansist Qeyd edək ki, Assosiasiyanın tədris mərkəzi - İnfosystem-link IAB-in Azərbaycanda rəsmi nümayəndəsi kimi 2005-ci ildən fəaliyyət göstərir. Cənab Geoff rey Barclay-in bu səfərdə məqsədi İAB Azərbaycanda daha da inkişafı, yeni layihələrin həyata keçirilməsi, üzv- lük prosesinin formalaşdırılması və bir çox ictimai əhəmiyyətli qurumlarda, dövlət təşkilatlarında mühüm görüşlərin keçirilməsindən ibarət idi. Səfər çərçivəsində o, Azərbaycan Respublikasının Maliyyə Nazirliyinin, Audit Palatasının, Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun, Dövlət Neft Şirkətinin, Azərsu ASC , Azərsun və digər şirkətlərin nümayəndələri ilə görüşlər keçirildi, əməkdaşlıq üzrə memorandumların layihəsi müzakirə olundu. 14 mart tarixində isə APFM üzvləri ilə görüş keçirildi. Geoff rey Barclay “Davamlı peşəkar inkişafın (CPD) istiqamətləri, maliyyə və mühasibat- lıqda peşəkarlığın artırılması” mövzu- sunda çıxış etdi, həmçinin bu tədbirdə APFM üzvü, “Finansist” jurnalının baş MART 2013 5 Finansist APFM səhifəsi təcrübə mübadilərsinin aparılmasında, İAB- in “Maliyyə İnglis dili” kurslarının (Finance English) Azərbaycanda keçirilməsində ma- raqlı olduqlarını ifadə etdilər. Geoff rey Barclay üzvlərə bu prosesdə fəal iştirak etdiklərinə görə təşəkkürünü bildirdi və onlara öz təklifl ərini hazırlayıb Assosiasiyaya təqdim etməyi tövsiyə edərək, qeyd etdi ki, bu təklifl ər IAB-in beynəlxalq üzvlük paketinin hazırlıq prosesində çox faydalı olacaq. Hal hazırda Azərbaycanda İAB ixtisaslaşdır- ma və imtahanları 3 səviyyədə təqdim olunur və bu yaxınlarda 4-cü səviyyə (Level 4 Diploma in Accounting to International Standards), ayrıca kvalifikasiya kimi isə “Finance English” kvalifika- siyası üzrə imtahanların keçirilməsi nəzərdə tutu- lur. Elə martın 12-də IAB 2-ci və 3-cü səviyyələri üzrə tədrisi uğurla başa vurub imtahanlarda yüksək nəticələr göstərən tələbələrin diplom- redaktoru- Ramil Bağırov “Beş standartlar pa- larının təqdim olunma mərasimi keçirildi və keti” 2013-cü ildən qüvvədə olan BMHS-da Geoff rey Barclay özü şəxsən diplomları təqdim dəyişikliklər haqqında məlumat verdi. etdi. Tədbirdə Azərbaycanda üzvlərin əldə edəcəyi im- Təqdimat mərasimində əməkdaşlarının bu uğu- tiyazlar mövzusu daha aktiv sual-cavab formasın- runa sevinən şirkətlərin nümayəndələri qeyd da müzakirə olundu. Üzvlər daha çox beynəlxalq etdilər ki , maliyyə sahəsində beynəlxalq stan- forumlarda iştirak etməyə, yeniliklərlə daim ta- dartların tətbiqi, nəzəri və praktik təcrübəsi nış olmağa üstünlük verdiklərini, xarici ölkələrdə olan yüksək ixtisaslı mütəxəssislərin hazırlığı 6 MART 2013 APFM səhifəsi Finansist böyük əhəmiyyət kəsb edir və bu baxımdan C ənab Geoffrey Barclay, Azərbaycana xoş mütəxəssislərinin biliklərinin artırılmasının dai- gəlmisiniz, ilk təəssüratlarınız? ma diqqətdə saxlanılmasını və onların konfrans, seminar və treninqlərdə davamlı iştirakının təmin - Mənim Azərbaycan haqqında, onun təbiəti, olunmasını vacib hesab edirlər. Onlar bu prosesdə çoxəsrlik mədəniyyətə sahib olması, tarixi barədə fəal iştirak edən APFM və İnfosystem-link tədris bəzi məlumatlarım var idi, lakin indi qətiyyətlə mərkəzinə bu nailiyyətlərə görə öz təşəkkürlərini deyə bilərəm ki, ecazkar bir diyara - Azərbaycana bildirdi, tədris mərkəzinin fəaliyyətini yüksək gəlmişəm və bu qədər qonaqpərvər, xoş, gülərüz qiymətləndirərək gələcəkdə növbəti layihələrdə insanlarla ünsiyyətdən çox məmnunam. birgə əməkdaşlığı davam etdirmək arzusunda ol- duqlarını bir daha vurğuladılar. zBəs A ərbaycana gəlişinizin əsas məqsədi nə idi? “Finansist” jurnalı olaraq, öz növbəmizdə, cənab Geoff rey Barclayın Bakıda qonaq olmagından - Təmsil etdiyim qurum- Beynəlxalq Mühasiblər istifadə edərək ondan müsahibə götürdük və Assosiasiyası (IAB) Azərbaycanda neçə həmin maraqlı müsahibəni Sizlərə təqdim edirik. illərdir aktiv fəaliyyət göstərir və mühasiblərə, maliyyə mütəxəssislərinə beynəlxalq maliyyə hesabat- ları standartlarının tətbiqi üzrə bilik və bacarıqları- nın artırılması istiqamətində beynəlxalq statuslu kvalifika- siyalar təqdim edir. Bu səfərdə məqsəd IAB-ın Azərbaycanda daha da inkişafı, üzvlük məsələlərinin müzakirəsi, yeni MART 2013 7 Finansist APFM səhifəsi kvalifikasiyaların təqdimatı və ümumiyyətlə olunur. Habelə üzvlər öz bilik və bacarıqları- əməkdaşlıq əlaqələrinin genişləndirilməsindən nı təkmilləşdirdiklərinə və zəruri istiqamətdə ibarətdir. artırdıqlarına dair təminat verməlidirlər. Bu, Ümumiyyətlə peşəkar qurum nə tərəfimizdən Davamlı Peşəkar İnkişaf (CPD) ad- deməkdir? landırılır. IAB-Böyük Britaniyada “Təltif edən” (Awarding body) qurumlardan biridir və akkre- - Peşəkar qurumlar öz üzvləri üçün işəgötürənlər ditasiyaya malikdir. Bu isə IAB-in hökumətin ai- və müştərilər tərəfindən peşəkarlardan diyyatı olan icra orqanı - QCA/Ofqual tərəfindən tələb olunan bilik və bacarıq standartları- tanındığını və tənzimləndiyini göstərir. nı müəyyənləşdirir. Bu standartlar tez-tez namizədlərin üzvlük əldə etmələri üçün Sizc ə, IAB-da xüsusi olan keçmələri tələb olunan peşəkar imtahan/ixtisas- nədir? laşma tədris proqramları və imtahanlar toplu- su şəklində təqdim olunur. Peşəkar qurumların - IAB akkreditə edilmiş ixtisaslaşmanı üzvlərindən özlərini və işgüzar fəaliyyətlərini təmin edən, öz sahəsi üzrə Birləşmiş Krallıq etik kodeksə müvafiqq şəkildəş aparmalarıp tələb Tənzimləyiciy Orqanıq tərəfindən tanınan 8 MART 2013 APFM səhifəsi Finansist yeganə peşəkar üzvlük orqanıdır. Qurum IAB Azərbaycanda da belə bir üzv- 1973-cü ildə təsis olunub. Hazırda dünya- lük prosesinin həyata keçirilməsnii nın 60-dan