6 voorwoord 72 De Antwerpse Zes 7 KIM VAN DE PERRE 8 Gangreen 1 83 Mooie 1 DIRK LEYMAN 8 jonge goden DIRK LEYMAN 18 Herman 94 Chambres d’Amis de Coninck MAARTEN VAN NIEUWENHOVE 2 9 & CHARLOTTE VAN HACHT DIRK LEYMAN 28 Radeis 106 Container 3 EVELYNE COUSSENS 10 JAN DEBACKERE 38 Brussels 114 Humo’s 4 by Night 11 Rock Rally JAN TEMMERMAN LANDER DEWEER 50 Rosas 124 Luc Tuymans 5 danst Rosas 12 ERIC RINCKHOUT EVELYNE COUSSENS 62 Strip-tease 138 Antwerpen 93 6 LANDER DEWEER 13 ERIC RINCKHOUT 148 Ancienne 222 Harry 14 Belgique 21 Gruyaert BART STEENHAUT LANDER DEWEER 160 La promesse 232 K3 15 JAN TEMMERMAN 22 CHARLOTTE VAN HACHT 170 Bernadetje 238 Tomorrowland 16 SOFIE MULDERS 23 LANDER DEWEER 180 Ten oorlog 248 Milk Inc. op 17 STEVEN HEENE 24 Rock Werchter ROBIN BROOS 188 Man bijt hond 256 Stromae 18 JAN DEBACKERE 25 BART STEENHAUT 196 De Vlaamse 19 bouwmeester 266 over de auteurs PIETER T’JONCK 208 Big Brother 269 namenregister 20 LANDER DEWEER • Paul Van Haver aka Stromae ELERS 2010 P S WANNEER 25 HOOFDROL- STROMAE Op zijn twaalfde al besmet met het muziekvirus, bewandelt Paul Van Haver tijdens zijn tiener- en studiejaren verschillende muzikale wegen. Onder de naam Stromae laat hij in 2010 de single ‘Alors on danse’ op de wereld los. Het begin MOMENT van een heuse triomftocht die van de artiest een van de belangrijkste stemmen SCHARNIER- van zijn generatie maakt. ‘Hij is even iconisch als Jacques Brel en Arno.’ STROMAE Desillusies op een dancebeat BART STEENHAUT In het najaar van 2015 treedt Stromae op in het New Yorkse Madison Square Garden, een van de meest prestigieuze FOTO’S concertzalen ter wereld. Daarmee stapt de jonge Brusselaar ALEX VANHEE in de voetsporen van onder anderen Michael Jackson, Bruce Springsteen en U2. Het wordt de apotheose van een campagne die van Stromae een van de grootste popsterren ter wereld heeft gemaakt. ‘Iemand als Stromae kom je maar een keer om de paar decennia tegen.’ echnotronic stond ooit op twee in de Amerikaanse charts met ‘Pump Up the Jam’, en zelfs Soulsister haalde de Amerikaanse top 100 met ‘The Way to Your Heart’. Zowel Helmut Lotti als Vaya Con Dios verkocht wereldwijd miljoenen platen, Front 242 speelde een pioniersrol in de ontwikkeling van de elektronische muziek, en T2 Many DJ’s sluit wereldwijd de grootste festivals af. Er zijn in het verleden tal van Belgische muzikanten geweest die een internationale carrière konden uitbouwen, maar allemaal moeten ze het afleggen tegen de status die Stromae inmiddels bekleedt. Van zijn tweede cd Racine carrée werden vijf miljoen exemplaren verkocht – een hallucinant cijfer in tijden dat de cd-verkoop jaar na jaar slinkt. Om een idee te geven: daarmee doet de man die eigenlijk Paul Van Haver heet beter dan de laatste platen van Daft Punk en Lady Gaga samen. Lang niet slecht voor een jongen uit Schaarbeek die in 2015 pas dertig wordt. Paul Van Haver is de zoon van een Rwandese vader en een moeder uit Dendermonde. Met zijn vader heeft hij nauwelijks contact, en wan- neer die om het leven komt tijdens de genocide in Rwanda – Van Haver is dan twaalf – laat dat geen diepe wonden na. Op dat moment heeft het muziekvirus hem al te pakken. Als prille tiener volgt hij les aan de muziekacademie van Jette, en op zijn zestiende ontluikt de liefde voor 257 rap. Eerst als Opsmaestro, maar al snel neemt hij de naam Stromae aan, verlan – populaire Franse spraakkunst onder jongeren waarin lettergrepen systematisch ‘Als ik al iets heb opgestoken worden omgedraaid – voor Maestro. Hij richt van mijn helden, is het dat je jezelf de hiphopband Suspicion op, waarmee hij nooit mag verloochenen. onder meer het nummer ‘Faut que t’arrête le Je moet ’s avonds in de spiegel Rap’ opneemt. Maar het collectief valt snel uit durven kijken.’ elkaar. Hij luistert naar uiteenlopende muziek, Paul Van Haver van rap tot house, van Buena Vista Social Club tot Jacques Brel. Die laatste zou een cruciale invloed op zijn werk worden. Technische bagage Van Haver werkt in hotels om zijn studies te kunnen betalen en schrijft zich in bij het Institut national de radioélectricité et cinématographie, een filmschool. Daar ontwikkelt hij niet alleen de beeldtaal die later zo’n belangrijke rol zou spelen in zijn videoclips. ‘Ik ben film gaan studeren om geluidsman te worden. En om mijn moeder gerust te stellen. Ik vond dat ik meer kans had om mijn muzikantendroom te realiseren als ik over meer technische bagage beschikte’, zegt hij daar in 2010 over in een gesprek met De Morgen.1 Het duurt niet lang of Stromae heeft een eerste ep’tje klaar: Juste un cerveau, un flow, un fond et un mic. Die titel vat perfect de inhoud samen, en wordt meteen het leitmotiv van zijn latere werk. Achter de schermen componeert Stromae voor de Frans- Antilliaanse rapper Kery James, en hij werkt als producer mee aan de single ‘Cette fois’ van de Franse zangeres Anggun, die bij onze zuider- buren vlot de top vijf haalt. Maar de bal gaat pas echt aan het rollen wanneer er in Brussel anno 2010 een clipje van ‘Alors on danse’ begint te circuleren. Sasha Van der Speeten – muziekcoördinator van FM Brussel – is een van de eersten die het nummer oppikt. ‘Aanvankelijk vond ik het niet meer dan een van die vele interessante Franstalige hip- hopnummers die toen werden uitgebracht’, geeft hij toe. ‘Bij FM Brussel → In Vorst Nationaal besteden we sowieso veel belang aan dat soort muziek omdat we niet in 2014. alleen voor de Vlaamse gemeenschap werken, maar als stadszender ook een Franstalig publiek proberen te bedienen. In eerste instantie wist ik niet goed wat ik van “Alors on danse” moest denken. Vooral vanwege die sombere, nihilistische tekst. En de wat neuzelende toon waarop Stromae die declameerde. Dat trompetje vond ik ook heel raar. Het heeft dus even geduurd voor ik ermee weg was, maar na verloop van tijd besefte ik toch dat het veel meer was dan gewoon een popnummer. We zijn het heel voorzichtig beginnen draaien. Eerst in de avondprogram- matie, nadien ook overdag. Ik merkte dat er in de onlinecommunity wel al wat rond Stromae te doen was, en we hebben een paar hardcore- Brusselaars op de redactie zitten die hem al kenden. Bij de Franstalige hiphopgemeenschap was er toen al wat aan ’t bougeren.’ 258 ‘Alors on danse’ blijkt over een besmettelijk melodietje te beschikken, en ook het grote Universal toont interesse. Patrick Busschots, op dat moment algemeen direc- teur van Universal België, had Stromae al een tijdje in de gaten. ‘Ik wist dat hij in Wallonië goed gedraaid werd, en ik heb echt moeite gedaan om hem bij ons te laten tekenen. Van andere majors was er op dat moment nauwelijks interesse. Maar uit het eerste gesprek met zijn management bleek eigenlijk dat ze maar in één ding geïnteresseerd waren: hun plaat uitbrengen in Frankrijk. Dat kon ik op dat moment onmo- gelijk garanderen, dus in plaats daarvan heb ik ze het nummer van de grote baas bij Universal Frankrijk doorgespeeld. De rest is geschiedenis.’ Heeft hij nu geen spijt dat hij de kans om eigenhan- dig een superster te strikken door zijn vingers heeft laten glippen? ‘Natuurlijk had ik hem graag voor mezelf gehouden. En mocht ik toen een independent zijn geweest, zou ik daar ook alles voor gedaan hebben. Maar Universal is een onderneming die wereldwijd werkt. Dus het leek me beter dat Stromae via Frankrijk bij ons in het bedrijf zou terechtkomen, dan dat we hem zouden verliezen aan de concurrentie. Dat was een te groot risico. Want ik zag meteen dat die kerel talent had. Die look, dat imago… dat had hij toen al, hè. Ik voelde dat dit iemand was met wie we succes zouden hebben. Maar dat het deze proporties zou aannemen, had ik nooit durven denken. Wie wel?’ Kanye West Een jaar nadat het nummer in Wallonië en Brussel door de radiozenders is opgepikt, wordt ‘Alors on danse’ opnieuw gelanceerd. Het haalt niet alleen de top van de Vlaamse Ultratop, maar wordt ook in Duitsland de eerste Franstalige nummer 1-hit sinds ‘Joe le taxi’ van Vanessa Paradis 259 22 jaar eerder. De single blijft er uiteindelijk 57 weken in de charts 260 261 staan. En ook andere landen raken in de ban van een song over werk- loos zijn, tegen een uitzichtloze toekomst aankijken en jezelf dan maar murw dansen tot je elk besef van tijd en ruimte verloren hebt. ‘Alors on danse’ klimt naar de top van de hitparade in onder andere Frankrijk, Griekenland, Turkije, Nederland, Polen en Finland. In totaal goed voor meer dan anderhalf miljoen verkochte exemplaren. Ook in de Verenigde Staten trekt het nummer de aandacht. Celebrityblogger Perez Hilton uit zich als fan, en superster Kanye West is zo onder de indruk van ‘Alors on danse’ dat hij prompt een remix klaarstoomt. Vanuit de Verenigde Staten komt ook de vraag om een Engelstalige versie op te nemen. ‘Maar ik ben een perfectionist’, reageert Stromae in De Morgen.2 ‘Die vertaling bekte gewoon niet lekker. Dus dan liever géén radiohit in Amerika. Als ik al iets heb opgestoken van mijn helden, is het dat je jezelf nooit mag verloochenen. Mijn moeder – mijn grootste heldin – heeft me dat ook altijd op het hart gedrukt: je moet op het eind van de dag in de spiegel durven kijken.’ Geen erg: inmiddels is ‘Alors on danse’ al meer dan 55 miljoen keer bekeken op YouTube. Ook populair op datzelfde kanaal: ‘Les leçons de Stromae’. In deze hilarische reeks ← In de AB in 2013.