SPIS TREŚCI strona I WST ĘP 2 1. Podstawa prawna opracowania 2 2. Cel i zakres opracowania 3 3. Zało żenia wyj ściowe Programu Ochrony Środowiska 4 4. Ogólna charakterystyka obszaru opracowania 6 II KIERUNKI OCHRONY ŚRODOWISKA O CHARAKTERZE SYSTEMOWYM 12 1. Rolnictwo 12 2. Przemysł 20 3. System transportowy 28 4. Edukacja ekologiczna 34 III OCHRONA ZASOBÓW NATURALNYCH 38 1. Ochrona przyrody i krajobrazu 38 2. Ochrona i zrównowa żony rozwój lasów 40 3. Ziele ń miejska 42 4. Zasoby wodne 43 5. Ochrona powierzchni ziemi i zasoby glebowe 60 6. Gospodarka zasobami geologicznymi 63 IV POPRAWA JAKO ŚCI ŚRODOWISKA I BEZPIECZE ŃSTWA EKOLOGICZNEGO 66 1. Jako ść powietrza 66 2. Ochrona wód 74 3. Hałas komunikacyjny 82 4. Pola elektromagnetyczne 83 5. Powa żne awarie i awarie przemysłowe 86 V GOSPODARKA ODPADAMI 88 1. Odpady komunalne w tym ulegaj ące biodegradacji 88 Pozostałe odpady wytwarzane na terenie gminy, w tym odpady niebezpieczne i odpady 2. 100 z sektora gospodarczego 3. Identyfikacja problemów w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi 103 Prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi w tym ulegaj ącymi 4. 104 biodegradacji Cele i kierunki działa ń w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi w tym ulegaj ącymi 5. 106 biodegradacji VI PROBLEMY EKOLOGICZNE - PODSUMOWANIE 112 VII PLAN OPERACYJNY NA LATA 2013-2016 113 1. Priorytety ekologiczne 113 2. Plan operacyjny na lata 2013-2016 114 VIII ZARZ ĄDZANIE PROGRAMEM OCHRONY ŚRODOWISKA 122 1. Wprowadzenie 122 2. Instrumenty polityki ochrony środowiska 123 3. Monitorowanie programu ochrony środowiska 124 IX ŹRÓDŁA FINANSOWANIA 128 X PODSUMOWANIE 130 1 I. WSTĘP 1. PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA Zgodnie z ustaw ą Prawo Ochrony Środowiska z dnia 21 kwietnia 2001 r (teks jednolity Dz.U.2008 Nr 25, poz.150 ze zm.) zarz ądy poszczególnych szczebli administracji samorz ądowej zobowi ązane s ą do sporz ądzania, co 4 lata, programów ochrony środowiska z perspektyw ą na 4 kolejne lata. Pierwszy „Program ochrony środowiska dla gminy i miasta Dobrzy ń nad Wisł ą na lata 2004 – 2011” został przyj ęty Uchwał ą Rady Miasta i Gminy Dobrzy ń nad Wisł ą Nr XVI/84/04 z dnia 7 pa ździernika 2004 roku. Pierwsza aktualizacja „Programu..” została przyj ęta 29 grudnia 2010 roku uchwał ą Nr III/9/10. Niniejszy „Program Ochrony Środowiska Miasta i Gminy Dobrzy ń nad Wisł ą ”, zwany dalej Programem, jest trzeci ą edycj ą dokumentu i jego aktualizacj ą uwzgl ędniaj ącą analiz ę stanu środowiska na terenie gminy oraz cele gminnej polityki ekologicznej i zadania niezb ędne do jej realizacji. W opracowaniu uwzgl ędniono wymagania obowi ązuj ących przepisów prawnych dotycz ących zagadnie ń ochrony środowiska. Podstaw ę prawn ą Programu stanowi ą ustawy (wymienione ni żej) oraz akty wykonawcze do tych ustaw: ° ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U.2008 Nr 25, poz.150 j.t.) ° ustawa z dnia 3 pa ździernika 2008 r. o udost ępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U.2008.199.1227 ze zm.), ° ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880 ze zm.) ° ustawa z dnia 13 wrze śnia 1996 r. o utrzymaniu czysto ści i porz ądku w gminach (Dz. U.2012,391 j.t.), ° ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (teks jednolity z dnia 10 stycznia 2012 r. (Dz.U.2012; poz. 145), ° ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wod ę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz.U.2006.123.858 j.t.), ° ustawa z dnia 28 wrze śnia 1991 r. o lasach (Dz.U.2011.12.59j.t.), ° ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. 2011.163.981), ° ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U.2013.21), 2 ° ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. 2001.63.638 ze zm.), ° ustawa z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawieraj ących azbest (Dz.U.2004.32 j.t.), ° ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i le śnych (Dz. U.2004.121.1266 j.t.), ° ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U.2010.243.1623 j.t.), ° ustawa z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawo żeniu (Dz.U.2007.147. 1033), ° ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U.2012.647 j.t.), ° ustawa z dnia 8 marca 1990 r,. o samorz ądzie gminnym (Dz. U. 2013.594 j.t.), ° ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o samorz ądzie gminnym (Dz.U.2013.856 j.t.). 2. CEL I ZAKRES OPRACOWANIA Celem opracowania jest Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Dobrzy ń nad Wisł ą. Program swoj ą struktur ą bezpo średnio nawi ązuje do „Polityki Ekologicznej Pa ństwa na lata 2009 – 2012 z perspektyw ą do 2016”. Niniejsze opracowanie, okre śla kierunki polityki ekologicznej na lata 2013 - 2016 oraz 2017-2020 na terenie miasta i gminy Dobrzy ń nad Wisł ą. Podstawowe cele i kierunki działa ń odniesiono do aktualnej sytuacji społeczno-gospodarczej oraz stanu środowiska. Potrzeba aktualizacji wynika te ż z uzyskania przez Polsk ę członkostwa w Unii Europejskiej. Stwarza to szans ę szybkiego rozwi ązania wielu problemów ochrony środowiska i poprawy jako ści życia mieszka ńców m.in. poprzez mo żliwo ść korzystania ze środków finansowych UE. Prawo ochrony środowiska w art. 17 ust. 1 wprowadza obowi ązek przygotowywania i aktualizowania co 4 lata polityki ekologicznej pa ństwa. Zgodnie z Art. 18. pkt. 2 ustawy prawo ochrony środowiska z wykonania programów organ wykonawczy gminy sporz ądza co 2 lata raporty, które przedstawia si ę radzie gminy. Aktualizacja programu ochrony środowiska jest odzwierciedleniem Polityki Ekologicznej Pa ństwa, maj ącym wdrożyć jej ustalenia na odpowiednio ni ższym poziomie. Polityk ę Ekologiczn ą Pa ństwa przyjmuje si ę na 4 lata, z tym że przewidziane w niej działania w perspektywie obejmuj ą kolejne 4 lata. 3 3. ZAŁO ŻENIA WYJ ŚCIOWE PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA 3.1 Uwarunkowania wynikaj ące z dyrektyw UE oraz polityki krajowej Program ochrony środowiska odzwierciedla pewne ogólne zasady, które le żą u podstaw polityki ochrony środowiska w Unii Europejskiej oraz odwołuje si ę do polityki ekologicznej Polski. Najwa żniejsze dyrektywy unijne dotycz ące ochrony środowiska zostały transponowane do prawa polskiego głównie na postawie ustawy Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. Pozostałe przepisy zawarto w wielu innych ustawach i rozporz ądzeniach. Podstaw ą niniejszego opracowania jest Polityka Ekologiczna Pa ństwa na lata 2009-2012 z perspektyw ą do roku 2016. Podstaw ę polityki ochrony środowiska Wspólnoty Europejskiej stanowi VI Program Działa ń na Rzecz Ochrony Środowiska. Przedstawia on strategi ę środowiskow ą, która podkre śla istotno ść działa ń szczególnie w sferach: zmian klimatycznych, ochrony przyrody i ró żnorodno ści biologicznej, środowiska naturalnego i zdrowia oraz zrównowa żonego wykorzystania zasobów naturalnych i racjonalnej gospodarki odpadami. Priorytetowe pola działania pozwol ą na skuteczn ą walk ę z problemami napotkanymi zarówno na szczeblu wspólnotowym, krajowym jak i lokalnym. W odniesieniu do celów głównych stworzono strategie tematyczne w sprawie zanieczyszczenia powietrza, zapobiegania powstawaniu odpadów oraz ich recyklingu, środowiska morskiego, gleby, pestycydów, wykorzystywania zasobów naturalnych i środowiska miejskiego. Ponadto VI Program Działa ń kładzie nacisk na: ° egzekwowanie obowi ązuj ącego prawodawstwa w zakresie środowiska; ° uwzgl ędnienie we wszystkich obszarach polityki UE (takich jak rolnictwo, rozwój, energia, rybołówstwo, przemysł, rynek wewn ętrzny, transport) potencjalnego wpływu na środowisko; ° zaanga żowanie przedsi ębiorstw i konsumentów w poszukiwanie rozwi ąza ń problemów zwi ązanych ze środowiskiem; ° dostarczenie społecze ństwu informacji niezb ędnych do dokonywania wyborów przyjaznych dla środowiska; ° uświadamianie obywatelom znaczenia rozwa żnego wykorzystywania gruntów w celu ochrony siedlisk przyrodniczych i krajobrazów oraz zmniejszenia zanieczyszczenia w miastach. 4 3.2 Zasady polityki ekologicznej pa ństwa W grudniu 2008 roku Rada Ministrów przyj ęła Polityk ę Ekologiczn ą Pa ństwa na lata 2009-2012 z uwzgl ędnieniem perspektywy do roku 2016. Polityka Ekologiczna jest dokumentem strategicznym okre ślaj ącym cele i priorytety ekologiczne a poprzez to wskazuj ącym kierunek działa ń koniecznych dla zapewnienia wła ściwej ochrony środowiska naturalnego. Do realizacji tych zało żeń władze samorz ądowe przygotowuj ą odpowiednio wojewódzkie, powiatowe i gminne programy ochrony środowiska. Priorytety polityki ekologicznej na lata 2009-2012 z perspektyw ą do 2016 roku: • zako ńczenie prac nad wyznaczaniem obszarów siedliskowych w ramach Natura 2000, • przyj ęcie projektu uchwały o organizmach genetycznie modyfikowanych, zgodnie z prawem UE, • zamkni ęcie składowisk nie spełniaj ących wymogów przepisów, • wprowadzenie w życie tzw. zielonych zamówie ń publicznych, • wzmocnienie kadry inspekcji ochrony środowiska, która usprawni ochron ę środowiska i pozwoli na kontrol ę przestrzegania prawa, • wspieranie platform technologicznych i ekoinnowacyjno ści w ochronie środowiska, • przywrócenie podstawowej roli miejscowym planom zagospodarowania przestrzennego, jako podstawy lokalizacji inwestycji, • zwi ększenie retencji wody, • opracowanie krajowej strategii ochrony gleb, • promocja wykorzystania metanu z podkładów w ęgla, • ochrona atmosfery, • ochrona wód, • gospodarka odpadami, • modernizacja systemu energetycznego. Cele po średnie kład ą nacisk na ochron ę powietrza i przeciwdziałanie zmianom klimatu,