OPENBARE WERKEN N het Europoort-gebied werd ook in 1963 gestadig voortge- werkt aan de totstandkoming van havenwerken en industriële I projecten. De Gemeenteraad voteerde 25 miljoen gulden voor de verdere doortrekking van het zeevaartkanaal door Rozenburg en de aanleg van aangrenzende industrieterreinen. Het streekplan Voorne-Putten-Rozenburg werd door Provinciale Staten vastge- steld. Door de regering werd nog geen beslissing genomen over de vorm, die aan de nieuwe mond van de Waterweg en aan de Maasvlakte zal worden gegeven. Op de Linker-Maasoever werd een begin gemaakt met de metro- werken; in de Coolsingel werd de eerste buis neergelaten, terwijl ook begonnen werd aan de plaatsing van tunnelstukken in het gedeelte onder de rivier. De bouw van de Van Brienenoordbrug en de aanleg der bijbe- horende toegangswegen vorderden voortdurend. Een mijlpaal was de montering van de basculebrug. Op 12 juli werd de eerste paal geslagen voor de Beneluxtunnel. In verband met de ernstige verzilting van het drinkwater werd door de regering voorrang gegeven aan het verlenen van goedkeu- ring voor de bouw van werken op het waterwinwerk op De Beerenplaat. Gereed kwamen de Verlengde Willemsbrug over de Scheep- makershaven en de Spoorweghavenbrug. Begonnen werd aan de bouw van de brug en sluis tussen Achterhaven en Coolhaven en aan de Soetendaalse bruggen over het Noorderkanaal. De bouw van het Concertgebouw en van de parkeergarage aan het Schouwburgplein kwam in een spectaculair stadium. Eerste palen werden o.a. geslagen voor de uitbreiding van het Bouw- centrum, de uitbreiding van De Maasbode, een schuimplastic- fabriek van Shell-Nederland Chemie N.V. te Pernis, een graansilo van Co-op Nederland aan de Rijnhaven en tal van bedrijfspanden aan de Waalhaven en elders. Met de bouw van diverse woning- complexen, vooral in de Prins Alexanderpolder en Groot IJssel- monde werd begonnen. Gereed kwamen o.a. de fabriek van de Rotterdamse Polyolefinen Maatschappij te Pernis, de Cadurahars- en Glycidylesterfabriek van Shell-Nederland N.V. te Pernis, de Jeugdherberg, de nieuwe vleugel van het ziekenhuis 'Eudokia', de 93 brandweerkazerne aan de Ketelaarsstraat, het Hilton Hotel, de garage van de R.A.C, aan de Hofdijk, het gebouw van de Gemeen- tedrukkerij aan de Bredestraat en het gebouw van de Keurings- dienst van Waren aan de Baan. Begonnen werd ook o.a. aan de bouw van de vierde Christelijke Huishoud- en Industrieschool aan het Pinasplein, het Instituut Bender, het Christelijk Lyceum te Schiebroek en de Rooms Katho- lieke lagere 'Mr. van Eyckschool' in Hordijkerveld. Geopend werden o.a. de lagere tuinbouwschool aan de Haverlandstraat, de Hervormde Tweede Van Rozenburgschool en de zesde school van de vereniging Algemene Meisjesschool voor Nijverheidsonderwijs 'de Iemenhof' aan de Beumerhoek. De Hervormde Open-Hof-Kerk in Pendrecht en een Rooms Katholieke kerk in Pernis werden in gebruik genomen, terwijl aangevangen werd met de bouw van Gereformeerde kerken in Schiebroek en Lombardijen, een Rooms Katholieke kerk in Lom- bardijen en de Noorse Kong Olavskapel in Europoort. Aan de Karel Doormanstraat werd de eerste paal geslagen voor het oriën- tatie- en ontmoetingscentrum van de paters van de Una Sancta. Tenslotte werden opnieuw enige bejaardencentra geopend en werd aan de bouw van andere begonnen. Meer gedetailleerde gegevens van de activiteiten der diensten van openbare werken volgen hieronder. STADSONTWIKKELING EN WEDEROPBOUW Aan het Gemeentebestuur werden de volgende plannen aan- geboden : Ö. bevriezingsverordening voor het gebied 'Oud-Delfshaven'. 6. uitbreidingsplan 'Terbregseweg-Hoofdweg'. c. uitbreidingsplan voor een bedrijfsterrein nabij de Delftweg. De volgende plannen werden door de Gemeenteraad vastgesteld: a. wijziging van de overgangsbepaling van een viertal weder- opbou wplannen. 6. uitbreidingsplan voor een bedrijfsterrein nabij de Delftweg. c. bevriezingsverordening 'Oude Westen II'. 94 </. wijziging be vriezings ver ordening 'Zwaanshals'. e. bevriezingsverordening 'Oud-Delfshaven'. De volgende plannen werden door Gedeputeerde Staten goed- gekeurd: a. uitbreidingsplan 'Hoofdweg en omgeving'. In 1963 werd - gerekend tot half december van dat jaar - door de Gemeente de eigendom verkregen van 594 ha grond (287 zaken), tegen een bedrag van ca. 22,7 miljoen gulden, waarin begrepen zijn 77 zaken van het Gemeentelijk Grondverwervings- bureau Europoort betreffende een oppervlakte van ruim 400 ha en een bedrag van ruim 10,5 miljoen gulden. De verwervingsactiviteit strekte zich uit over een groot aantal projecten binnen het Rotterdamse territoir, waarbij speciale aan- dacht moest worden besteed aan o.m. de nieuwe oeververbinding, de uitbreiding van het vliegveld Zestienhoven, alsmede aan Hoogvliet. De verwerving van panden in diverse saneringsgebieden vond verder voortgang. In 1963 werden tot en met november voorstellen aan het gemeentebestuur gedaan tot aankoop van 80 panden voor een totaalprijs van ongeveer 1,36 miljoen gulden. Voor de uitvoering van bouwplannen ca. werden in 1963 door toewijzing, verkoop, uitgifte in erfpacht en overboeking, gronden uit het gemeentelijk grondbezit afgestoten c.q. uit het Grondbedrijf naar andere gemeentelijke instellingen overgeboekt tot een totale oppervlakte van rond 76 ha (253 zaken) met een opbrengst van rond 31 miljoen gulden (exclusief terreinuitgiften van het Haven- bedrijf). In 1963 werden ruim 200 grondreserveringen uitgebracht, vooral voor bedrijfsterreinen, terwijl ook voor villa- en bungalowbouw veel belangstelling bestond. Grond voor woningbouw werd in grote complexen uitgegeven, zodat het aantal reserveringen in deze sector verminderde. In het jaar 1963 werden 36 pachtontbindingen geregeld, betrek- king hebbende op 410 ha en een bedrag aan schadeloosstellingen van ruim 3 miljoen gulden. 95 Het aantal in uitvoering genomen woningen bedroeg in 1963 3564 tegen 4972 in 1962. Voltooid werden 3686 woningen tegen 3975 in 1962. Het uit- voeringsniveau daalde hierdoor van 8476 op 1 januari 1963 tot 8346 op 31 december 1963. In 1963 werd in totaal aan gebouwen voor een bedrag van ca. 175 miljoen gulden (in 1962 ca. 180 miljoen gulden) verwerkt, waarvan ca. 19 miljoen gulden (in 1962 ca. 21 miljoen gulden) kwam voor rekening van de binnenstad. Op 1 januari 1964 waren ongeveer 840 werken met een bouwsom boven f 2000,— in uitvoering, inclusief weg- en waterbouw- kundige werken, met een totale bouwsom van ca. 992 miljoen gulden (1 januari 1963 ca. 846 miljoen gulden). Voor de realisatie van de stedebouwkundige plannen e.d. werden 190 woningen afgebroken, waarvan 8 woningen op Rozenburg, terwijl vooruitlopend op toekomstige afbraak ruim 400 woningen werden ontruimd. In 1963 was er een toenemende belangstelling voor bedrijfs- vestigingen. Op vele aanvragen moest, gezien de schaarste van bedrijfsterreinen een selectie worden toegepast; meerdere aanvra- gen moesten naar elders worden verwezen. De steeds toenemende goederenstroom welke in Rotterdam via water, weg en spoorweg moet worden verwerkt, brengt mede dat een aanzienlijk deel van de potentiële industrie-terreinen moet worden beschikbaar gesteld ten behoeve van het goederen-ver voer. Het aantal bouwvakarbeiders, werkzaam in de gebouwensector, steeg gedurende het afgelopen jaar weliswaar van ca. 7900 tot ca. 8200, maar bleef nog ver onder het aantal, tussen 9300 en 9400, dat in de jaren 1959 en 1960 in deze sector werkzaam was. Tegenover een geringe stijging in de sectoren bedrijfsgebouwen voor de nijverheid en handel en verkeer stond een daling in de sectoren woningbouw, gebouwen voor gezondheidszorg en hy- giëne, kerken en scholen. In de binnenstad werd een aanvang gemaakt met de bouw van 24 projecten met een gezamenlijke bouwsom van ca. 27,5 miljoen gulden, terwijl hier 10 bouwwerken met een bouw- som van ca. 15,4 miljoen gulden voltooid werden, waaronder de 96 volgende bouwwerken: het gebouw van de Gemeentedrukkerij aan de Bredestraat, het Hilton Hotel aan het Weena, de R.A.C.- garage aan de Katshoek, het gebouw van de Keuringsdienst van Waren aan de Baan en de brandweerkazerne aan de Ketelaarsstraat. Begonnen werd met de bouw van een Studentenhuisvesting aan het Haringvliet, een bedrijfsgarage aan de Teilingerstraat, alsmede van bedrijfs- en kantoorpanden aan de Wijnhaven, de Westzeedijk, de Scheepmakershaven en de Appelpunt. Voorts werd begonnen met de bouw van het Internationaal Centrum aan het Kruisplein, de uitbreiding van De Maasbode aan de Schiedamse Vest en de bouw van drie hoge woonflats aan de Maasboulevard. /Vi>w i4/ejca!Kfer/>0/<fei*. Voor de wijk 'Het lage land' nadert de realisatie zijn voltooiing. Op 27 november 1963 werd de eerste paal geslagen voor 678 eengezinswoningen. Het uitbreidingsplan 'Ommoord' werd voltooid. In zijn definitieve vorm bevat het plan 10.000 woningen, waarbij gestreefd is naar een volledige splitsing tussen de hoge bouw en de eengezinswoningen. In het Industrie- gebied aan de Hoofdweg werd inmiddels met de bouw van be- drijfspanden een aanvang gemaakt. In samenwerking met de gemeente Capelle a/d IJssel en het E.T.I, zijn voor dit gebied de eerste ontwerpschetsen tot stand gekomen. //i7/e£erró«y. In verband met een tekort aan bouwterreinen voor welgestelden, werd voor een terrein ten noord-oosten van het sportpark Duyvestein een plan opgesteld voor een aantal royale villaterreinen. Het uitbreidingsplan Hillegersberg ten noorden van de Bergse Plassen zal binnenkort aan de nieuwe situatie moeten worden aangepast. 0v£/\sc///e. In verband met het traceren van een verbindingsweg tussen de Zestienhovense polder en de Abtspolder