ΤΕΤΡΑΜΗΝIAIA ΕΚΔΟΣΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ • ΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΗΣ 1883 • ΤΕΥΧΟΣ 2/2015 (ΜΑΪ-ΑΥΓ) ΕΤΗΣΙΑ ΣYΝΔΡΟΜΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ Οι συνδρομητές εσωτερικού, αφού καταθέσουν τη συνδρομή τους σε οποιοδήποτε υποκατάστημα της Τράπεζας Πειραιώς: Αξιωματικοί Στρατού Ξηράς ε.α. Αριθμός Λογαριασμού: 6915-130036-953 2,94 € ΙΒΑΝ: GR7901719150006915130036953 Ιδιώτες, Σύλλογοι κ.λπ. Να στέλνουν την απόδειξη καταθέσεως ταχυδρομικώς, με e-mail ή 5,87 € με FAX στη διεύθυνση του περιοδικού. ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ (ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ) ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ (ΕΚΤΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ) Απλό (Επιταγή Τράπεζας Πειραιώς) Απλό (Επιταγή Τράπεζας Πειραιώς) 14,20 € 16,30 € Συστημένο (Επιταγή Τράπεζας Πειραώς) Συστημένο (Επιταγή Τράπεζας Πειραιώς) 21,60 € 23,80 € Οι συνδρομητές εξωτερικού μπορούν να εκδίδουν τραπεζική επιταγή από κατάστημα Ελληνικής Τράπεζας στο εξωτερικό προς την Τράπεζα Πειραιώς στη διεύθυνση του περιοδικού. ΓΕΝΙΚΟ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟ ΣΤΡΑΤΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ 1020 ΣΤΓ Διευθυντής Έκδοσης: τηλ. & fax 210 6553978 (Εσωτ. 3978) Διαχείριση Συνδρομητών: τηλ. 210 6553978 (Εσωτ. 3978) Διαχείριση Μελετών: τηλ. 210 6553978 (Εσωτ. 3978) Καλλιτεχνική Επιμέλεια: τηλ. 210 6553166-67 (Εσωτ. 3166-7) Eπώνυμο:.......................................................... Όνομα:..................................................................... Ιδιότητα:.......................................................... Νέα Συνδρομή Ανανέωση Συνδρομής Οδός:................................................................ Αριθμός:................................ Τ.Κ:.......................... Πόλη:............................................................... Τηλ:.......................................................................... Τα προηγούμενα τεύχη υπάρχουν και σε PDF στη σελίδα www.army.gr ΕΚΔΟΤΗΣ ΓΕΣ/ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ Διευθυντής Διεύθυνσης Ενημέρωσης και Δημοσίων Σχέσεων Ταξχος Ιωάννης Σουρβάς Τμηματάρχης 5ου Τμήματος Στρατιωτικών Εκδόσεων Υπλγός (ΠΒ) Δημήτριος Λαμπρόπουλος Καταχώριση Συνδρομητών Καταχώριση Μελετών Multimedia Υπλγός (ΠΒ) Δημήτριος Λαμπρόπουλος Επεξεργασία Φωτογραφίας Ηλεκτρονική Σελιδοποίηση Μ.Υ. Βασιλική Κιρτζαλίδου Μ.Υ. Ιωάννα Νικολαΐδη Μ.Υ. Μαρία Ρέκκα Υποστήριξη Δικτυακού Τόπου (INTERNET) ΓΕΣ/ΚΕΠΥΕΣ Εκτύπωση ΤΥΕΣ http://www.army.gr e-mail: [email protected] Οι εργασίες που δημοσιεύονται στη Στρατιωτική Επιθεώρηση εκφράζουν τη γνώμη και τις σκέψεις των συγγραφέων και όχι αναγκαία τις αντιλήψεις ή το δόγμα του Γενικού Επιτελείου Στρατού και ο συ- ντάκτης είναι υπεύθυνος για το περιεχόμενο της εργασίας του. Η εργασία που θα υποβάλλεται στο περιοδικό για δημοσίευση θα πρέπει: • εφόσον πρόκειται για εργασία η οποία προέρχεται από αναπαραγωγή ή μετάφραση βιβλίου, άρθρου ή κειμένου, να επισυνάπτεται η εξασφάλιση αδείας από τον συγγραφέα για τη χρησιμοποίησή του και να αναφέρεται ευκρινώς ο συγγραφέας, τίτλος, εκδοτικός οίκος, χρονολογία έκδοσης • να υποβάλλεται σε ηλεκτρονική μορφή (Microsoft Word), να μην υπερβαίνει τις 7.000 λέξεις και να συνοδεύεται, εφόσον αυτό είναι δυνατό, από ανάλογο φωτογραφικό υλικό –πρωτότυπες φωτογραφίες ή σκαναρισμένες σε ανάλυση 300 dpi– σε οπτικό δίσκο (CD), κατάλληλο για αναπαραγωγή • να κινείται μέσα σε ευπρεπές και τεκμηριωμένο επιστημονικά και τεχνικά πλαίσιο, χωρίς αιχμές ή οξύτητες και προκλήσεις • να μην περιέχει διαβαθμισμένες πληροφορίες • να μην είναι αντίθετη ή επικριτική προς την επίσημη εθνική πολιτική της χώρας • να παραπέμπτει υποχρεωτικά σε βιβλιογραφία • να υποβάλλεται ένα σύντομο βιογραφικό του συντάκτη. Για περισσότερες πληροφορίες, οι συντάκτες μπορούν να επικοινωνούν τηλεφωνικώς με το 210 6553978 - 3167. Προκειμένου για εργασίες επετειακού χαρακτήρα (28η Οκτωβρίου-25η Μαρτίου κ.λπ.), θα πρέπει να υποβάλλονται τουλάχιστον προ εξαμήνου, έτσι ώστε να δημοσιεύονται ως επίκαιρες από το περιοδικό μας. Η Στρατιωτική Επιθεώρηση δέχεται για δημοσίευση εργασίες πρωτότυπες ή από μετάφραση, τα αντι- κείμενα των οποίων περιλαμβάνονται στη θεματογραφία του Παραρτήματος «Α» της Πάγιας Διαταγής του ΓΕΣ με αριθμό 0-17/2001, δηλαδή: Στρατιωτικά Θέματα: Εθνική ­μυνα, Τακτική και Στρατηγική, Οργάνωση ΕΔ, Πολεμικά Μέσα και ­λικά, Ηγεσία - Ηθικές Δυνάμεις, Στρατιωτική Γεωγραφία, Στρατιωτική Ιστορία, Διοικητική Μέριμνα, Τεχνολογικές Εξελίξεις. Γενικότερα Θέματα: Στρατιωτικής - Πολιτικής Φύσης (Παγκόσμιο Περιβάλλον, Συνασπισμοί, Συμμαχίες, Διεθνείς Οργανισμοί, Διεθνείς Τάσεις - Εξελίξεις, Γεωπολιτική, Γεωφυσική, Διάστημα, Εθνικά Θέματα). Εγκυκλοπαιδικά Θέματα: Οικονομικά και Πολιτικά, Κοινωνικά, Θρησκευτικά, Φιλοσοφικά, Τέχνες - Επιστήμες, Ιστορικά, Λειτουργία του Δημοκρατικού Πολιτεύματος και των Δημοκρατικών Θεσμών. Η απόφαση για δημοσίευση ή μη μιας εργασίας λαμβάνεται από την Επιτροπή Σύνταξης, ανεξάρτητα δε από τη δημοσίευσή της, η επιστροφή της στον συγγραφέα δεν προβλέπεται. Οι συγγραφικές αμοιβές υπόκεινται στην Κ­Α ­π. Αριθμ. 2/76198/0022 (ΦΕΚ 208/τΒ΄/11-02-2008). Εφό- σον δημοσιευθεί η εργασία, οι συντάκτες δικαιούνται για κάθε τυπογραφική σελίδα (μεγέθους χαρτιού 17,5 Χ 25 εκ.) 2.300 χαρακτήρων αμοιβή 6,53 € για πρωτότυπη μελέτη και 3,97 € για εργασίες από μετάφραση. Οι δικαιούχοι συγγραφικών αμοιβών, μετά την έκδοση και διανομή του αντίστοιχου τεύχους του περιοδικού, μπορούν να επικοινωνούν με τη Δνση Χρηματικού του Τ­ΕΣ στο τηλ. 210 6552659. Η έκδοση του περιοδικού γίνεται ανά 4μηνο (3 τεύχη κατ’ έτος). Η Μάχη του ΚΙΛΚΙΣ-ΛΑΧΑΝΑ1 ΚΕΙΜΕΝΟ-ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Ιστορικός ΓΕΣ/ΔΙΣ Ανχης (ΤΘ-EY) Βασίλειος Αναστασόπουλος, 1913 «Ο Ελληνοβουλγαρικός πόλεμος είναι αγών υπάρξεως και αι μάχαι τας οποίας θα συνάψωμεν προς τον εχθρόν θα κρίνουν περί της υπάρξεως ή περί της εξοντώσεως του Το «σφαγείο» του Ελληνοβουλγαρικού Πολέμου Ελληνισμού ως φυλής από μέ- σου της ανθρω- πότητος». Τα λόγια αυτά ανή- κουν στον Βασιλιά Κωνσταντίνο και έμελ- λε να γίνουν πραγμα- τικότητα πριν ακόμα ζεσταθούν οι κάννες των πυροβόλων, στην πιο πολυαίμα- κτη μάχη στη νεώτε- ρη ελληνική πολεμική ιστορία, στη μάχη του Κιλκίς-Λαχανά. 1 Το άρθρο αποτελεί εκτεταμένο απόσπασμα από το έργο του συγγραφέα με τίτλο «Κιλκίς-Λαχανάς 1913: Η πιο αιματηρή μάχη της νεώτερης ελληνικής ιστορίας», το οποίο κυκλοφόρησε το 2014 από τη Γνώμων Εκδοτική, στο πλαίσιο της σειράς «Μεγάλες Μάχες». ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΜΑΪΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015 επάρ- σεις των στρα- τιωτικών κύκλων που υπο- στήριζαν απερίφραστα ότι: «Σε δέκα Η «ΠΑΡΑΝΟΙΑ» μέρες θα μένη μόνον η ανάμνησις από ΤΗΣ ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΗΣ ΑΝΩΤΑΤΗΣ τους Σέρβους και σε λίγες μέρες θα τσα- ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ κίσωμεν τους Έλληνας». Η επωδός του «Ο πόλεμος μεταξύ ημών, των Σέρβων Σαβώφ έγινε επωδός ενός ολόκληρου και των Ελλήνων είναι αναπόφευκτος [...] λαού, με τη συναίνεση του ανώτατου Θα ήτο ασυγχώρητον σφάλμα εκ μέ- άρχοντα. Το ερώτημα που γεννάται ρους μας ν’ αφήσωμεν να μας διαφύγη είναι: ενώ όλα έδειχναν ευνοϊκά για η εξαιρετικώς ευνοϊκή στιγμή. Ο πόλεμος τη Βουλγαρία –υπεροχή δυνάμεων, δεν θα διαρκέση πολύ [...] οι Έλληνες θα δίψα για την εκπλήρωση του μεγάλου χάσουν την συνοχήν τέσσαρας ημέρας ονείρου κ.λπ.– γιατί ηττήθηκε; μετά την έναρξιν των εχθροπραξιών και θα ευρεθούν εις τόσον δύσκολον θέσιν, ώστε θα μας ζητούν την σύναψιν ιδιαιτέρας ειρήνης διά να σωθούν». Το συγκεκριμένο απόσπασμα προέρχε- ται από την επιστολή που έστειλε ο Στρατηγός Μιχαήλ Σαβώφ, ο βοηθός του αρχιστρατήγου του Βουλγαρικού Στρατού, στον Πρωθυπουργό Γκέσωφ και αποτελεί δείγμα του πολεμικού πνεύματος που διακατείχε την ανώ- τατη στρατιωτική ηγεσία. Ένα πνεύμα που όμως ερχόταν σε αντίθεση με τη μετριοπαθή στάση του Γκέσωφ και ορισμένων ανώτατων στρατιωτικών, όπως ο Στρατηγός Φίτσεφ, Αρχηγός του Επιτελείου κατά τον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο. Όταν ο Τσάρος Φερδινάρδος συγκαλούσε το Συμβούλιο του Στέμματος, η απόφαση για πόλεμο με Ο Στρατηγός Μιχαήλ Σαβώφ ήταν τύποις τους πρώην συμμάχους, την Ελλάδα βοηθός του αρχιστρατήγου, αφού ουσι- και τη Σερβία, ήταν ήδη ειλημμένη στα αστικά ήταν εκείνος που διοικούσε τον παρασκήνια. Οι όποιες φωνές ενάντια Βουλγαρικό Στρατό. Αντικαταστάθηκε στον πόλεμο καταποντίστηκαν από από τον Στρατηγό Ράντκο Δημητρίεφ, λόγω των συνεχόμενων ηττών που υπέ- τις διαδηλώσεις στη Σόφια και από τις στη ο Βουλγαρικός Στρατός. Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΚΙΛΚΙΣ-ΛΑΧΑΝΑ 1913 Οι ρίζες της απάντησης στο ερώτη- μονάδες του και μία προϊστάμενη διοί- μα βρίσκονται στην προετοιμασία της κηση που δεν μπορεί να τον βοηθήσει. Ανώτατης Διοίκησης του Βουλγαρικού Στις Μαΐου το Γενικό Στρατηγείο, με το Στρατού για τον επικείμενο πόλεμο. υπ’ αριθ. 4152 τηλεγράφημα προς τον Μια ανώτατη στρατιωτική διοίκηση Ιβανώφ, εφιστά την προσοχή προκειμέ- είναι εκείνη που συντάσσει τα σχέδια, νου να μην προκληθούν οι Σέρβοι και κατανέμει τις δυνάμεις της και καθορίζει οι Έλληνες και ταυτόχρονα διατάζει τη τις αποστολές τους. Είναι γνώστης της Στρατιά να καταλάβει τις δύο όχθες του κατάστασης του στρατεύματος που Στρυμόνα ποταμού, με πρόβλεψη να κα- διοικεί, δηλαδή του έμψυχου και άψυ- ταλάβει τις Ελευθέρες και να προελάσει χου δυναμικού, των δυνατοτήτων του, προς Θεσσαλονίκη. Ο αντικρουόμενος καθώς και των αδυναμιών του. Οφείλει χαρακτήρας του τηλεγραφήματος, που να υιοθετεί ένα σταθερό στρατηγικό είχε την έννοια της διαταγής, έφερε σε πλάνο, πάντα σύμφωνο προς τις επι- αμηχανία τον Ιβανώφ, ο οποίος όπως ταγές και τις γενικές κατευθύνσεις της ήταν λογικό χαρακτήρισε τις οδηγί- κυβέρνησης, και το οποίο οφείλουν ες «ως αλληλοσυγκρουόμενας». Κύριος να γνωρίζουν όλες οι διοικήσεις. Το στόχος του Γενικού Στρατηγείου ήταν τελευταίο χαρακτηριστικό είναι ζωτι- να κερδηθεί χρόνος προκειμένου να κής σημασίας για την πολεμική προ- μεταφερθεί ο Βουλγαρικός Στρατός από παρασκευή της ιεραρχικής αλυσίδας. την ανατολική Θράκη στη Μακεδονία Κάθε βαθμίδα της ιεραρχίας οφείλει να