DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO Bydgoszcz, dnia 9 grudnia 2020 r. Poz. 6279 UCHWAŁA NR XXIV/250/2020 RADY MIEJSKIEJ W BARCINIE z dnia 27 listopada 2020 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami Gminy Barcin na lata 2020 - 2023 Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. 2020 r. poz. 713 z późn. zm.)1) oraz art. 87 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. 2020 r. poz. 282 z późn. zm.)2) po uzyskaniu pozytywnej opinii Kujawsko-Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Toruniu Delegatura w Bydgoszczy, uchwala się, co następuje: § 1. Przyjmuje się Gminny Program Opieki nad Zabytkami Gminy Barcin na lata 2020-2023 stanowiący załącznik do niniejszej uchwały. § 2. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Barcina § 3. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od jej ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Przewodniczący Rady Miejskiej Janusz Wojtkowiak 1) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2020 r., poz. 1378. 2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2020 r., poz. 782, poz. 1378. Dziennik Urzędowy Województwa Kujawsko-Pomorskiego – 2 – Poz. 6279 Załącznik do uchwały Nr XXIV/250/2020 Rady Miejskiej w Barcinie z dnia 27 listopada 2020 r. GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI GMINY BARCIN NA LATA 2020 - 2023 Dziennik Urzędowy Województwa Kujawsko-Pomorskiego – 3 – Poz. 6279 Spis treści 1. Wstęp........................................................................................................................................... 2. Podstawa prawna opracowania Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami................................. 3. Uwarunkowania prawne ochrony i opieki nad zabytkami w Polsce.............................................. 4. Uwarunkowania zewnętrzne ochrony dziedzictwa kulturowego..................................................... 4.1 Strategiczne cele polityki państwa w zakresie ochrony zabytków i opieki nad zabytkami – dokumenty o znaczeniu krajowym...................................................................................................................... 4.1.Relacje Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami z dokumentami wykonanymi na poziomie województwa kujawsko – pomorskiego oraz powiatu żnińskiego...................................................... 5. Uwarunkowania wewnętrzne ochrony dziedzictwa kulturowego.................................................... 5.1 Relacje gminnego programu opieki nad zabytkami z dokumentami sporządzonymi na poziomie gminy............................................................................................................................................... 5.2 Położenie gminy i informacje ogólne..................................................................................... 5.2.1. Uwarunkowania historyczne.................................................................................................... 5.2.2. Uwarunkowania przyrodnicze............................................................................................ 5.3 Zabytki objęte prawnymi formami ochrony................................................................................. 5.3.1 Zabytki wpisane do rejestru zabytków...................................................................................... 5.3.2 Zabytki wpisane do ewidencji zabytków.................................................................................. 5.3.3 WYKAZ STANOWISK ARCHEOLOGICZNYCH-EWIDENCJA ZABYTKÓW ARCHEOLOGICZNYCH (stan na kwiecień 2020 r.)........................................................................ 5.4 Najważniejsze zabytki Gminy Barcin.......................................................................................... 5.5. Dziedzictwo niematerialne........................................................................................................ 6. OCENA STANU DZIEDZICTWA KULTUROWEGO GMINY. ANALIZA SZANS I ZAGROŻEŃ 7. Założenia programowe.................................................................................................................. 8. Instrumentarium realizacji gminnego programu opieki nad zabytkami........................................... 9. Zasady oceny realizacji gminnego programu opieki nad zabytkami............................................... 10. Źródła finansowania Gminnego Programu opieki nad Zabytkami.......................................... Bibliografia................................................................................................................................... Literatura i wybrane dokumenty programowe................................................................................ 1. Wstęp Dziennik Urzędowy Województwa Kujawsko-Pomorskiego – 4 – Poz. 6279 Przedmiotem niniejszego opracowania jest Gminny Program Opieki nad Zabytkami dla Gminy Barcin na lata 2020 –2023. Celem Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami jest przedstawienie zasobów dziedzictwa kulturowego gminy Barcin ze szczególnym uwzględnieniem obiektów wpisanych do rejestru zabytków oraz do ewidencji zabytków. Kolejnym ważnym elementem dokumentu jest stworzenie programu zarządzania obiektami zabytkowymi. Dokument ten służyć ma działaniom gminy w zakresie inicjowania, wspierania i koordynowania prac z dziedziny ochrony zabytków i krajobrazu kulturowego oraz upowszechniania i promowania dziedzictwa kulturowego. Działania te powinny odbywać się w harmonii z działaniami gospodarczymi i społecznymi oraz zapewniać ochronę dziedzictwa kulturowego środkami prawnymi. Głównym celem Programu jest określenie między innymi kierunków działań i zadań na rzecz zachowania dziedzictwa materialnego i niematerialnego, przedstawienie oraz zobrazowanie działań mających na celu poprawę stanu zabytków w gminie ich adaptacji rewaloryzacji, a także zwiększenia dostępności mieszkańców i turystów. Priorytetami polityki przestrzennej jest zapewnienie zrównoważonego rozwoju i ładu przestrzennego oraz powiązanie ochrony zabytków z ochroną środowiska naturalnego. Głównymi odbiorcami Programu Opieki nad Zabytkami są w szczególności właściciele i użytkownicy obiektów zabytkowych, mieszkańcy oraz władze samorządowe. Niniejszy Program powstał na podstawie poradnika metodycznego Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami. 2. Podstawa prawna opracowania Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami Dziedzictwo kulturowe jest jednym z podstawowych i najważniejszych aspektów życia społecznego, które kształtuje stosunki międzyludzkie. Obiekty dziedzictwa kulturowego stanowią cenny element w życiu i środowisku człowieka. Podstawą prawną opracowania niniejszego Programu Opieki nad Zabytkami jest art. 87 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2020 r. poz. 282), który mówi, że: 1. Wójt, burmistrz lub prezydenta miasta sporządza na okres 4 lat program opieki nad zabytkami (art. 87 ust. 1 cyt. wyżej ustawy). 2. Gminny program opieki nad zabytkami podlega uchwaleniu przez radę (miasta, gminy, powiatu) po uzyskaniu opinii wojewódzkiego konserwatora zabytków (ust. 3 cyt. wyżej Dziennik Urzędowy Województwa Kujawsko-Pomorskiego – 5 – Poz. 6279 ustawy). 3. Program ogłaszany jest w wojewódzkim dzienniku urzędowym (ust. 4 cyt. wyżej ustawy). 4. Z realizacji programu wójt, burmistrz lub prezydent sporządza, co dwa lata, sprawozdanie, które przedstawia Radzie. Głównymi celami Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami zgodnie z zapisami ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (art. 87 ust. 2) jest: 1. Włączenie problemów ochrony zabytków do systemu zadań strategicznych, wynikających z koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju. 2. Uwzględnianie uwarunkowań ochrony zabytków, w tym krajobrazu kulturowego i dziedzictwa archeologicznego, łącznie z uwarunkowaniami ochrony przyrody i równowagi ekologicznej. 3. Zahamowanie procesów degradacji zabytków i doprowadzenie do poprawy stanu ich zachowania. 4. Wyeksponowanie poszczególnych zabytków oraz walorów krajobrazu kulturowego. 5. Podejmowanie zadań zwiększających atrakcyjność zabytków dla potrzeb społecznych, turystycznych i edukacyjnych oraz wspieranie inicjatyw sprzyjających wzrostowi środków finansowych na opiekę nad zabytkami. 6. Określenie warunków współpracy z właścicielami zabytków, eliminujących sytuacje konfliktowe związane z wykorzystaniem tych zabytków. 7. Podejmowanie przedsięwzięć umożliwiających tworzenie miejsc pracy związanych z opieką nad zabytkami. 3. Uwarunkowania prawne ochrony i opieki nad zabytkami w Polsce Zabytki zostały objęte w Polsce ochroną zadeklarowaną jako konstytucyjny obowiązek państwa i każdego obywatela. Znaczenie dziedzictwa kulturowego dla rozwoju cywilizacyjnego oraz zadania państwa w zakresie ochrony tego dziedzictwa określają artykuły 5 i 6 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Dookreślenie tego konstytucyjnego obowiązku państwa wraz z podziałem kompetencji na poszczególne organy administracji publicznej i instytucje państwowe następuje na poziomie ustawodawstwa zwykłego. Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r., która zastąpiła starą ustawę o ochronie dóbr kultury z 1962 r., powiązała ochronę zabytków z ochroną szeroko pojmowanego dziedzictwa kulturowego, Dziennik Urzędowy Województwa Kujawsko-Pomorskiego – 6 – Poz. 6279 umieszczając to zagadnienie w kontekście naszego uczestnictwa w kulturze i historii całej Europy. Nowe prawo zostało dostosowane do zasad obowiązujących w Unii Europejskiej. Obowiązujące uregulowania