Regionaal actieprogramma Verkeer en Vervoer 2007 Noord-Veluwe Inhoud Samenvatting 3 1 Inleiding 6 1.1 Aanleiding 6 1.2 Doelen 7 1.3 Resultaat 8 2 Problematiek luchtkwaliteit in Gelderland 9 2.1 Luchtverontreinigende stoffen 9 2.2 Luchtkwaliteit in Europa 11 2.3 Luchtkwaliteit in Nederland 11 2.4 Luchtkwaliteit in Gelderland 12 2.4.1 Stikstofdioxide 12 2.4.2 Fijn stof 12 2.5 Ruimtelijke ontwikkeling en luchtkwaliteit 14 2.6 Conclusies luchtkwaliteit in Gelderland 14 3 Maatregelen in Gelderland 16 3.1 Het oplossen van bestaande knelpunten 17 3.2 Het voorkomen van nieuwe knelpunten 17 3.3 Ondersteunende maatregelen 18 3.4 Verwachte effecten van de maatregelen 18 4 Vervolg 20 2 Inhoud 1 Inleiding 5 2 De regio getypeerd 7 3 De regionale opgaven en het RAP 8 4 Enkele spraakmakende projecten toegelicht 11 Projecttabel RAP 2007 13 3 RAP Noord-Veluwe 2007 4 RAP Noord-Veluwe 2007 1 Inleiding Op weg naar duurzame mobiliteit Gelderland streeft naar duurzame mobiliteit. Met dat doel voor ogen heeft de provincie Gelderland in 2004 het tweede Provinciaal Verkeer en Vervoer Plan (PVVP) opgesteld. In dat plan zijn de hoofdlijnen van het verkeer- en vervoerbeleid voor de periode 2004 tot 2014 vastgelegd. ‘Duurzame mobiliteit’ is vertaald in: een duurzame balans tussen bereikbaarheid, veiligheid en leefomgeving. Om deze balans te bereiken, staan in het beleidsplan samenwerking en uitvoering centraal. Samenwerking met gemeenten, regionale samenwerkingsverbanden, maatschappelijke organisaties en marktpartijen, waarbij de provincie als regisseur optreedt. Samen met partners wordt de uitvoering van het plan opgepakt. Gelderland is niet één uniform gebied. De provincie bestaat uit verschillende gebieden met elk eigen kenmerken, kwaliteiten, kansen en bedreigingen. De provincie werkt dan ook gebiedsgericht samen met de zes Gelderse regio’s om recht te doen aan de eigen problematiek, kansen en bedreigingen en om met de regio’s de gewenste kwaliteiten van die gebieden te realiseren. De ‘regionale opgaven’ die in het PVVP voor de Noord-Veluwe zijn geformuleerd, zijn in 2006 samen met de regio geactualiseerd. Bij het opstellen van het Regionaal Actie Programma (RAP) 2007 zijn de regionale opgaven als uitgangspunt genomen. Leeswijzer Dit Regionaal Actie Programma voor de Noord-Veluwe biedt een overzicht van de projecten die in 2007 in deze regio spelen. Daarbij gaat het om projecten in verschillende fasen: verkenning, planvorming of uitvoering. Het RAP 2007 begint met een korte typering van de regio en een globale beschrijving van de verkeers- en vervoersituatie. Vervolgens worden de regionale opgaven beschreven. Per regionale opgave worden vervolgens de meest invloedrijke / meest spraakmakende projecten toegelicht. De overige projecten zijn in het totale projectenoverzicht opgenomen en weergegeven op de bijbehorende kaart. 5 RAP Noord-Veluwe 2007 6 RAP Noord-Veluwe 2007 2 De regio getypeerd De regio Noord-Veluwe getypeerd De regio Noord-Veluwe grenst aan de noordwestzijde aan de Randmeren, aan de oostzijde grotendeels aan de IJssel, de zuidgrens van de regio loopt door het noordelijk deel van het Veluwemassief. De regio ligt tussen Zwolle, Amersfoort en Apeldoorn en wordt doorsneden door de A28, de A50 en de spoorlijn Amersfoort-Zwolle. In de regio liggen monumentale steden die een rijke cultuurhistorie laten zien, vooral in relatie tot de vroegere Zuiderzee. Recreatie en toerisme zijn voor de regio van groot belang: de Veluwe, de Randmeren, de oude steden en enkele grote attracties in en nabij de regio, zoals het Dolfinarium in Harderwijk en Six Flags/Walibi (net over de provinciale grens in Flevoland). Het aantal bezoekers van de regio bedraagt daardoor in sommige perioden een veelvoud van het inwoneraantal. Harderwijk vertoont een grote dynamiek rond wonen, werken en centrumvoorzieningen. Hier is een nieuw bovenregionaal bedrijventerrein gepland. Bij Hattem en Oldebroek wordt een nieuw intergemeentelijk bedrijventerrein ontwikkeld. De kwaliteit van verkeer en vervoer De verkeer- en vervoerrelaties in de regio worden sterk bepaald door externe factoren. Het bijzondere van dit gebied is de grote dynamiek in de directe omgeving van de regio, waarvan de mobiliteitseffecten op het regio netwerk merkbaar zijn. Amersfoort, Zwolle, Lelystad, Almere en Dronten zijn centra waar een sterke groei in wonen en werken plaatsvindt. Ook grote publiekstrekkers als het Dolfinarium en Six Flags/Walibi oefenen grote invloed uit op (vooral) het wegennet in de regio. Het knooppunt Hoevelaken en de A28/A50 bij Zwolle zijn knelpunten op het hoofdwegennet. Op de drukke dagen zijn ook de beperkingen van de verbindingen over de Randmeren met Flevoland zichtbaar. Knelpunten die vlak buiten de regio liggen, blijken dus een grote invloed te hebben op de verkeersafwikkeling binnen de Noord-Veluwe. 7 RAP Noord-Veluwe 2007 3 De regionale opgaven en het RAP In 2004 is het tweede PVVP voor Gelderland vastgesteld, bestaande uit een beleidsvisie en een beleidsagenda. In de beleidsvisie is het verkeer- en vervoerbeleid beschreven en per regio uitgewerkt in een aantal regionale opgaven. In de beleidsagenda zijn de activiteiten aangegeven die de eerstkomende jaren bij deze opgaven horen. De beleidsagenda wordt tweejaarlijks tegen het licht gehouden en aangepast aan geboekte resultaten en nieuwe ontwikkelingen. Vandaar de term Dynamische Beleidsagenda (DBA). In 2006 is de DBA voor de periode 2007-2008 uitgewerkt en vastgesteld. Daarnaast zijn ook de regionale opgaven uit het PVVP aangepast. Het regionale actieprogramma (RAP) voor de Noord-Veluwe geeft, zoals gezegd, een overzicht van alle projecten in deze regio op het gebied van verkeer en vervoer, die invulling geven aan de regionale opgaven en de bijbehorende DBA-activiteiten. Dit zijn niet alleen de provinciale projecten, maar ook de projecten van gemeenten, Rijkswaterstaat en andere bij verkeer en vervoer betrokken instanties. Naast uitvoeringsprojecten zijn ook verkenningen, studies en andere projectvoorbereidende activiteiten in het RAP opgenomen. De regionale opgaven voor de Noord-Veluwe Opgave 1: De effecten van de fileproblematiek in de omgeving van Zwolle aanpakken De fileproblematiek rond de A28 bij Zwolle vindt haar terugslag in de omgeving van Hattem, Oldebroek en Elburg. Knooppunt Hattemerbroek (A28/A50) is filegevoelig en de route Elburg - Oldebroek - Wezep wordt veelvuldig gebruikt door sluipverkeer met negatieve gevolgen voor de omgeving. Met Rijkswaterstaat wordt overlegd over verbetering van de doorstroming op de A28 en A50. In 2007 wordt daar invulling aan gegeven door o.a. participatie in een klankbordgroep voor het ZSM 2-project (onderdeel Fileplan ministerie Verkeer en Waterstaat) “aanpak A28 bij Zwolle”. Een van de aandachtspunten is het calamiteitenvervoer over de IJsselbrug (Zwolle – Hattem). De negatieve gevolgen van het sluipverkeer voor de omgeving worden aangepakt met behulp van maatregelen op de sluiproutes, het versterken van de fietsvoorzieningen naar Zwolle en verbetering van de OV-lijnen in het noorden van de regio. Het vestigingsbeleid in de regio wordt, zoals is afgesproken in het Streekplan, afgestemd op de bestaande infrastructuur. Opgave 2: Verbeteren van de verbindingen tussen Flevoland en Gelderland Voor de regio Noord-Veluwe is in het PVVP 2 gekozen voor een betere benutting van de bestaande structuren en voor een betere geleiding van de verkeersstromen uit Flevoland door Gelderland. Het accent ligt op de N302, de verbinding tussen de A28 en Flevoland (bij Harderwijk). Andere, voor de Noord-Veluwe belangrijke verbindingen tussen Gelderland en Flevoland zijn de N309 bij Elburg en de N301 bij Nijkerk (regio De Vallei). De inrichting van de traverse van de N309 door 't Harde en Oostendorp zal op korte termijn beter worden afgestemd op haar functie. Op de lange termijn kunnen omleidingen van de N309 de doorstroming op de weg en de leefbaarheid in de genoemde kernen verbeteren. De verkeersaantrekkende werking van Six Flags/Walibi drukt een stempel op het verkeersbeeld, maar gelet op het aantal verkeersbewegingen is het niet noodzakelijk om maatregelen te treffen op de wegen van en naar het attractiepark. Samen met Flevoland wordt onderzocht of de bereikbaarheid per fiets van het veer bij Ermelo tussen Flevoland en Gelderland kan worden verbeterd. 8 RAP Noord-Veluwe 2007 Opgave 3: Verbeteren van de verkeersstructuur binnen de driehoek Harderwijk- Hoevelaken-Barneveld Uitgangspunt voor het verbeteren van de verkeersstructuur in het zuiden van de regio is in eerste instantie het voorkomen van nieuwe verkeersknelpunten, vervolgens het benutten van de bestaande infrastructuur en tot slot het realiseren van nieuwe infrastructuur op lokaal niveau. Nieuwe verkeersknelpunten kunnen voorkomen worden door grotere ruimtelijk-economische ontwikkelingen een plek te geven in de directe omgeving van de bestaande infrastructuur. Voorbeelden hiervan zijn het Waterfront Harderwijk, de centrale zone Zuid in Harderwijk en de daarmee samenhangende bedrijventerreinen. Een snellere en frequentere OV-verbinding naar de Randstad verbetert het openbaarvervoernetwerk en draagt bij aan de verlaging van de verkeersdruk op de A28 richting knooppunt Hoevelaken en knooppunt Hattemerbroek. Knooppunt Hoevelaken zal door Rijkswaterstaat Oost-Nederland na 2014 aangepakt worden. Het project bedrijventerrein Lorentz is gericht op personen- en goederenvervoer. Mobiliteitsmanagement kan, wat betreft het goederenvervoer, toegepast worden door de ontsluiting van het overslagpunt op het Lorentz te verbeteren. De N302 en de N303 vormen de belangrijkste