Strategija za razvoj turizma u prekograničnom području gornjeg toka rijeke Une SADRŽAJ POPIS SLIKA ...............................................................................................4 1. UVOD ................................................................................................8 2. ANALIZA OKRUŽENJA ............................................................................ 10 2.1. DEFINIRANJE ŠIREG I UŽEG PODRUČJA OBUHVATA – GORNJI TOK RIJEKE UNE ..................... 10 2.1.1. Zaštićena područja NP Una .......................................................... 12 2.2. ZEMLJOPISNI POLOŽAJ I PROMETNA POVEZANOST ................................................ 14 2.2.1. Općina Bihać ........................................................................... 14 2.2.2. Općina Gračac ......................................................................... 15 2.2.3. Općina Donji Lapac .................................................................... 16 2.3. KLIMA .......................................................................................... 17 2.3.1. Općina Bihać ........................................................................... 17 2.3.2. Općine Gračac i Donji Lapac ......................................................... 18 2.4. GEOLOŠKA I HIDROLOŠKA OBILJEŽJA (KARAKTERISTIKE ) GORNJEG TOKA RIJEKE UNE ............. 18 2.4.1. Bioraznolikost .......................................................................... 20 2.5. DEMOGRAFSKI ASPEKTI .......................................................................... 22 2.5.1. Općina Bihać ........................................................................... 22 2.5.2. Obrazovanje ............................................................................ 25 2.5.3. Općina Gračac ......................................................................... 25 2.5.4. Obrazovanje ............................................................................ 27 2.5.5. Općina Donji Lapac .................................................................... 28 2.5.6. Obrazovanje ............................................................................ 29 2.6. KULTURNO -POVIJESNA BAŠTINA ................................................................. 30 2.6.1. Unsko-sanski Kanton, Općina Bihać ................................................. 30 2.6.2. Zadarska županija ..................................................................... 32 2.6.3. Ličko-Senjska Županija ............................................................... 34 2 2.7. GOSPODARSTVO I TURIZAM ...................................................................... 38 2.7.1. Općina Bihać ........................................................................... 38 2.7.2. Općina Gračac ......................................................................... 45 2.7.3. Općina Donji Lapac .................................................................... 47 3. SWOT ANALIZA ................................................................................... 50 4. STRATEŠKO UPORIŠTE I PRAVNI OKVIR ........................................................ 51 4.1. UVOD .......................................................................................... 51 4.2. EU STRATEŠKI OKVIR ............................................................................ 52 4.3. NACIONALNI STRATEŠKI OKVIRI .................................................................. 55 4.3.1. Nacionalni strateški okvir za BiH .................................................... 56 4.3.2. Nacionalni strateški okvir za RH ..................................................... 59 4.4. REGIONALNI STRATEŠKI OKVIR ................................................................... 61 4.5. LOKALNI STRATEŠKI OKVIR ...................................................................... 63 4.6. PRAVNI OKVIR .................................................................................. 68 4.6.1. Zakon o Nacionalnom parku „Una“ (Bosna i Hercegovina) ...................... 68 4.6.2. Poveznica s obuhvatom projekta .................................................... 69 4.6.3. Relevantni pravni okvir Federacije BiH i Republike Hrvatske ................... 72 5. STRATEGIJA ZA RAZVOJ TURIZMA U PREKOGRANIČNOJ REGIJI GORNJEG TOKA RIJEKE UNE ..................................................................................................... 77 5.1. UVOD .......................................................................................... 77 5.2. PRIMJENJIVOST NA PREKOGRANIČNI PROSTOR GORNJEG TOKA RIJEKE UNE ....................... 78 5.3. VIZIJA I CILJEVI ................................................................................. 79 5.4. RESURSNA OSNOVA (OCJENA RESURSNE OSNOVE I POTENCIJALA ZA RAZVOJ – REPOZICIONIRANJE ) 82 5.4.1. Atraktivnost resursne osnove ........................................................ 84 5.4.2. Konkurentnosti resursne osnove ..................................................... 85 5.4.3. Potencijal razvoja resursne osnove ................................................. 86 5.5. PROJEKTNE IDEJE PREMA STRATEŠKIM CILJEVIMA ................................................ 87 5.6. RADNE SKUPINE ................................................................................. 91 3 POPIS SLIKA Slika 1 Područje šireg obuhvata projekta - gornji tok rijeke Une .............................. 11 Slika 2 Položaj Nacionalnog parka Una i općine Bihać ........................................... 13 Slika 3 NP Una .......................................................................................... 13 Slika 4 Položaj općine Gračac u Zadarskoj županiji .............................................. 15 Slika 5 Lokacija izvora rijeke Une u Zadarskoj županiji kao jedno od zaštićenih područja. 15 Slika 6 Položaj općine Donji Lapac u Ličko-senjskoj županiji ................................... 17 Slika 7 Povijesni grad Kulen-Vakuf .................................................................. 31 Slika 8 Ostrovica ....................................................................................... 32 Slika 9 Rmanj, Martin Brod ........................................................................... 32 Slika 10 Crkva sv. Donata u Zadru ................................................................... 33 Slika 11 Mozaici iz rimske vile Urbane, 2. stoljeće, Nin ......................................... 34 Slika 12 Položaj Nacionalnih parkova u Ličko-senjskoj županiji ................................ 35 Slika 13 Rimski vodovod u Novalju .................................................................. 36 Slika 14 Tvrñava Nehaj, Senj ......................................................................... 37 Slika 15 Senj, bakrorez J.W. Valvasora iz 1689. godine .......................................... 37 Slika 16 Rafting - NP Una ............................................................................. 42 Slika 17 Vodopad u Martin Brodu .................................................................... 44 Slika 18 Rafting na Štrbačkom buku ................................................................. 45 Slika 19 Sinergija ciljeva i projektnih ideja ........................................................ 88 4 POPIS TABLICA Tablica 1 Udaljenost općine Bihać od važnijih centara u Europi: .............................. 14 Tablica 2 Broj stanovnika po naseljima općine Bihać prema Popisu stanovništva iz 1991. 22 Tablica 3 Starosna struktura stanovništva u općini Bihać ........................................ 23 Tablica 4 Broj doseljenih stanovnika u Unsko-sanski kanton i općinu Bihać prema spolu i dobi u 2010. godini .................................................................................... 23 Tablica 5 Broj odseljenih stanovnika u Unsko-sanski kanton i općinu Bihać prema spolu i dobi u 2010. godini .................................................................................... 23 Tablica 6 Nezaposlene osobe u Unsko-sanskome kantonu i općini Bihać prema spolu u kolovozu 2012. godine ................................................................................ 24 Tablica 7 Nezaposlene osobe u Unsko-sanskome kantonu i općini Bihać prema razini obrazovanja za kolovoz 2012. godine ............................................................... 24 Tablica 8 Nezaposlene osobe u Unsko-sanskome kantonu i općini Bihać prema dobi za kolovoz 2012. godine .................................................................................. 24 Tablica 9 Nezaposlene osobe u općini Bihać prema stručnoj spremi, podaci iz prosinca 2011. .................................................................................................... 24 Tablica 10 Broj upisanih studenata u visokoškolske ustanove grada Bihaća za školsku godinu 2011./2012. ............................................................................................ 25 Tablica 11 Broj stanovnika po naseljima općine Gračac prema Popisu stanovništva iz 2011. ........................................................................................................... 26 Tablica 12 Nezaposlene osobe u općini Gračac prema spolu 30. rujna 2012. godine ........ 26 Tablica 13 Nezaposlene osobe u općini Gračac prema razini obrazovanja 30. rujna 2012. godine ................................................................................................... 27 Tablica 14 Nezaposlene osobe u općini Gračac prema dobi 30. rujna 2012. godine ......... 27 Tablica 15 Broj studenata iz općine Gračac po ustanovama visokog