NATIONAL TECHNICAL UNIVERSITY OF ATHENS SCHOOL OF NAVAL ARCHITECTURE AND MARINE ENGINEERING Subject: “Health and Safety during the travel of a cargo ship” Oleko Xenofon Thesis Supervisor: Ioannis K. Chatjigeorgiou, Tsaraklis Zaharias Committee Member: Nikolaos G. Tsouvalis Committee Member: Petros A. Caridis Athens, September 2016 p.1/140 Xenofon Oleko N.T.U.A, Division of maritime constructions This page has been left blank intentionally p.2/140 Xenofon Oleko N.T.U.A, Division of maritime constructions Abstract Nowadays Health and Safety is one of the most crucial priorities in every industry. The maritime industry has a perhaps the unique characteristic of involving physical risk. Between nations and organizations, there is a common need to create a safe and viable environment in sea transports and minimize any hazardous operations that can affect the next generations and the sustainability of our planet in global scale. This thesis is trying to point out common dangers as well as the procedures against hazards during the travel of a ship’s sail. Also includes the negative effects that they may have on humans and pollutant operations that have to be taken into consideration. Sea transports play a vital role since around 90% of the world’s trade is carried by the international shipping industry. Thus, further elaboration on the factors that contribute to such procedures should be taken into consideration in order to achieve great results. Human and environmental safety, are the two main pillars that are governing this field of studies and therefore they are the pivot point for all actions taking into account. Keywords: Health, Safety, ship accident, ship hazards, danger, environmental pollution, firefighting, human factor, shipping, safety regulations p.3/140 Xenofon Oleko N.T.U.A, Division of maritime constructions This page has been left blank intentionally p.4/140 Xenofon Oleko N.T.U.A, Division of maritime constructions Abstract in Greek Σήμερα το θέμα της Υγείας και Ασφάλειας αποτελεί μία από τις πιο κρίσιμες προτεραιότητες σε κάθε χώρο εργασίας. Η ναυτιλιακή βιομηχανία έχει ίσως το μοναδικό χαρακτηριστικό της συμμετοχής των φυσικών κινδύνων λόγο του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Μεταξύ εθνών και οργανισμών, υπάρχει μια κοινή ανάγκη για τη δημιουργία ενός ασφαλούς και βιώσιμου πλαισίου στις θαλάσσιες μεταφορές και την ελαχιστοποίηση των επικίνδυνων ενεργειών που μπορεί να επηρεάσουν τόσο επόμενες γενιές όσο και τη βιωσιμότητα του πλανήτη μας. Η εργασία αυτή προσπαθεί να εντοπίσει τους κύριους κινδύνους καθώς και τις διαδικασίες εναντίον αυτών όταν το πλοίο βρίσκεται εν πλω. Περιλαμβάνει επίσης τις αρνητικές επιπτώσεις που μπορεί να έχουν στον άνθρωπο και ρυπογόνων λειτουργιών που πρέπει να ληφθούν υπόψη. Οι θαλάσσιες μεταφορές έχουν ζωτικό ρόλο δεδομένου ότι περίπου το 90% του παγκόσμιου εμπορίου μεταφέρεται από τη διεθνή ναυτιλιακή βιομηχανία. Έτσι, θα πρέπει να δοθεί περαιτέρω έμφαση στην ανάλυση των επιμέρους παραγόντων που συμβάλλουν στην διεκπεραίωση των διαδικασιών αυτών προκειμένου να επιτευχθούν τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα. Ανθρώπινη και περιβαλλοντική ασφάλεια, είναι οι δύο βασικοί πυλώνες που διέπουν αυτό το πεδίο των μελετών και ως εκ τούτου αποτελούν τον πυρήνα για όλες τις δράσεις που λαμβάνουν χώρα. Λέξεις-κλειδιά: Υγεία, ασφάλεια, ναυτικό ατύχημα, κίνδυνοι στο πλοίο, ρύπανση του περιβάλλοντος, πυρόσβεση, ανθρώπινος παράγοντα, ναυτιλία, κανονισμοί ασφαλείας p.5/140 Xenofon Oleko N.T.U.A, Division of maritime constructions This page has been left blank intentionally p.6/140 Xenofon Oleko N.T.U.A, Division of maritime constructions Summary in Greek Η ναυτιλία είναι μια διεθνής βιομηχανία που ενεργεί, επηρεάζεται και επηρεάζει σε παγκόσμιο επίπεδο. Από τα πρώιμα στάδια ακόμη, πριν εξελιχθεί στο επίπεδο που είναι σήμερα διάφορες τακτικές και κανόνες άρχισαν να εφαρμόζονται ώστε να επιτευχθεί ένα επιθυμητό επίπεδο ασφάλειας και βεβαίως οι πρωτεργάτες αυτής της κίνησης ήταν άνθρωποι που είχαν στενή σχέση με την θάλασσα και τα καράβια όπως για παράδειγμα οι λιμενικές αρχές και έμποροι που μεταφέραν αγαθά στις διάφορες περιοχές. Στις μέρες μας επιφορτισμένος με τέτοιες εργασίες είναι ο ΙΜΟ (International Maritime Organization) καθώς και ένα πλήθος άλλων οργανισμών οι οποίοι προσπαθούν να δημιουργήσουν μεθόδους και διαδικασίες για να αντιμετωπιστούν τυχόν προβλήματα ή κίνδυνοι που θα παρουσιαστούν στην ζωή του πλοίου. Οι εμπλεκόμενοι με τον ναυτιλιακό τομέα είναι πολλοί και όπως είναι φυσικό αντικρουόμενα συμφέροντα υπάρχουν μεταξύ των διαφόρων συντελεστών. Η ασφάλεια των θαλασσίων μεταφορών είναι ένα θέμα που αφορά τον καθέναν από αυτούς και η στάση που παρουσιάζουν πάνω στο θέμα αυτό εν τέλη καθορίζει και το επίπεδο ασφάλειας της ναυτιλίας. Οι κυβερνήσεις των χωρών είναι ο βασικός κρίκος μεταξύ των οργανισμών που μεριμνούν για την ασφάλεια των πλοίων και το ισχύον νομικό πλαίσιο. Νηογνώμονες και λιμενικές αρχές είναι επιφορτισμένοι με τον έλεγχο της ορθής εφαρμογής των κανονισμών ασφάλειας. Κανονισμοί και οδηγίες μπορούν πάντοτε να παραβιάζονται και έτσι είναι και ευθύνη των ναυπηγείων και των ναυτιλιακών εταιριών να ακολουθούν μια πολιτική η οποία έχει ως γνώμονα την ασφαλή λειτουργία των πλοίων. Τα πλοία δραστηριοποιούνται σ' ένα ιδιαίτερα επικίνδυνο και απρόβλεπτο περιβάλλον και κανόνες έχουν θεσπιστεί τόσο για τα χωρικά όσο και για τα διεθνή ύδατα. Κομβικά σημεία όπως φυσικά ή τεχνητά περάσματα συγκεντρώνουν την πλειοψηφία των ταξιδιών των πλοίων και συνεπώς επιπλέον τοπικοί κανονισμοί ασφάλειας οφείλουν να πληρούνται από κάθε πλοίο που σκοπεύει να χρησιμοποιήσει αυτές τις οδούς. Μελετώντας τους επιμέρους τύπους πλοίων καθώς και τα ατυχήματα τα οποία έχουν συμβεί είναι δυνατόν να εντοπιστούν οι πιο συνήθεις αιτίες στις οποίες οφείλονται τα ναυτικά ατυχήματα. Ο κάθε τύπος πλοίου έχει τις δικές του ιδιαιτερότητες που οφείλονται κυρίως στο τύπο του φορτίου το οποίο μεταφέρουν. Ένα από τα μείζονος σημασίας μεταφερόμενα φορτία είναι το πετρέλαιο και τα παράγωγα του που ταξιδεύουν μέσω θαλάσσης ώστε να καλύψουν τις ενεργειακές ανάγκες του πλανήτη. Η κατανόηση των κινδύνων που ενέχει η μεταφορά τέτοιου είδους φορτίων ενισχύει την αποφυγή ατυχημάτων και την ασφαλέστερη μεταφορά αυτών. Εκτός από τα επικίνδυνα φορτία ο εργαζόμενος πάνω στο πλοίο βρίσκεται αντιμέτωπος με ασθένειες που αν δεν τους δοθεί η απαραίτητη προσοχή ενδέχεται να θέσουν σε σημαντικό κίνδυνο την υγεία του ναυτικού. Γνώση και πρόληψη είναι σε πολλές των περιπτώσεων είναι η μόνη άμυνα καθώς η θεραπεία κρίνεται πολλές φορές ανεπαρκής.Η καθημερινότητα στο ταξίδι ενός εμπορικού πλοίου είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με μια πληθώρα κινδύνων που οφείλονται είτε στην κανονική ροή των εργασιών είτε σε κρίσιμα συμβάντα που εμφανίζονται κατά την λειτουργία των πλοίων. Ένα νομικό πλαίσιο έχει θεσπιστεί από τους αρμόδιους μηχανισμούς ώστε να καλύψει τρία κυρίως βασικά ζητήματα: την προστασία της ανθρώπινης ζωής στην θάλασσα, την προστασία του περιβάλλοντος και το ζήτημα των αποζημιώσεων σε περίπτωση ατυχούς συμβάντος. p.7/140 Xenofon Oleko N.T.U.A, Division of maritime constructions Αναμφισβήτητα οι κανονισμοί έχουν βοηθήσει στην βελτίωση των συνθηκών κάτω από τις οποίες λειτουργούν οι θαλάσσιες μεταφορές τίθενται όμως κάποιες αμφιβολίες για το κατά πόσο αποτελεσματικά πετυχαίνουν τον αρχικό τους στόχο και το κατά πως η αργοπορία ένταξή τους στους νόμους της κάθε χώρας υποβαθμίζει το επίπεδο ασφάλειας. Πιο πολύ σήμερα παρά ποτέ άλλοτε, γίνεται αντιληπτή η σημασία της ρύπανσης του περιβάλλοντος καθώς έχει σημαντικό αντίκτυπο στην ανθρώπινη υγεία. Η ρύπανση των υδάτων καθώς και η ρύπανση του ατμοσφαιρικού αέρα είναι οι δύο κύριες ενότητες που αφορούν την ρύπανση του περιβάλλοντος από την δραστηριότητα των πλοίων και συνεπώς βρίσκονται και στο στόχαστρο των κανονισμών ασφάλειας. Όπως έχει ήδη αναφερθεί η ανάπτυξη μεθόδων και κανονισμών μετρά πολλά χρόνια πίσω στις αρχές του θαλασσίου εμπορίου και συνεπώς οι περισσότερες αν όχι όλες οι ενέργειες που σχετίζονται με τα ταξίδια στην θάλασσα διέπονται από ένα πυκνό πλαίσιο κανονισμών. Ο ανθρώπινος παράγοντας και η πιθανότητα του ανθρωπίνου λάθους αποτελεί ακόμη αντικείμενο βελτιστοποίησης και για αυτό το λόγο αποτελεί και την βασική αιτία πίσω από την πλειοψηφία τον ατυχημάτων. Η φωτιά αν και αποτελεί εκτενές αντικείμενο μελέτης πολλών από τους κανονισμούς ασφάλειας συνεχίζει να αποτελεί βασικό αίτιο ατυχημάτων στα πλοία. Ο αμυντικός εξοπλισμός, είτε είναι μέρος της κατασκευής του πλοίου συνδυασμένος με μια σειρά αυτοματισμών για γρηγορότερη απόκριση, είτε είναι σχεδιασμένος ώστε να χρησιμοποιηθεί από το πλήρωμα. Διαφορετικά συστήματα και εξοπλισμοί χρησιμοποιούνται για διαφορετικού τύπου πυρκαγιές για βέλτιστο αποτέλεσμα. Ο εξοπλισμός πάνω στα πλοία μπορεί να προορίζεται για ομαδική χρήση όπως είναι για παράδειγμα οι σωσίβιες λέμβοι εκκένωσης . Υπάρχει ακόμη ατομικός εξοπλισμός που παρέχει την απαραίτητη προστασία για καθημερινές επικίνδυνες εργασίες πάνω στο πλοίο ή άλλες ειδικές περιπτώσεις όπως εκκένωση του και πυρκαγιές. Λόγω του ότι η πρόληψη είναι λιγότερο επώδυνη διαδικασία από την αποκατάσταση, προληπτικά μέτρα λαμβάνονται ώστε να να μειώνονται ή δυνατών να αποφεύγονται δυσάρεστες καταστάσεις. Ο εμβολισμός για τις συνήθεις αρρώστιες που συναντώνται σε διάφορες περιοχές είναι υποχρεωτικός και ένα σύνολο από σχολεία και ασκήσεις στοχεύουν στο ότι σε περίπτωση ανάγκης το πλήρωμα θα είναι σε θέση να ανταποκριθεί πλήρως στις απατήσεις και κατά το μέγιστο δυνατόν θα αποφευχθεί ή θα αντιμετωπιστεί με επιτυχία ένα ατυχές συμβάν. p.8/140 Xenofon Oleko N.T.U.A, Division of maritime constructions Contents Abstract.................................................................................................................................................