Wieści Znad Orzyca Miesięcznik Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Krasnosielckiej

Wieści Znad Orzyca Miesięcznik Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Krasnosielckiej

Wieści znad Orzyca Miesięcznik Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Krasnosielckiej Nr 12(21) grudzień 2008 roku http://wiesci-online.tpzk.pl/ Świerk bowiem i jodła, jako drzewa wiecznie Znów rozkręca się biznes grudniowy Magia wigilijnego drzewka zielone, symbolizowały w kulturze ludowej Mikołajki, choinki, prezenty... Atmosfera spotkań opłatkowych Zwyczaj ceremonial- Oficjalnych, więc jakby mniej świętych. nego ustawiania w do- Wtem Bóg rodzi się jak zwykle na sianie mach z okazji świat de- Taki mały, a taki wszechmocny korowanych drzew lub I w świątynię zmienia każde mieszkanie gałęzi jest bardzo stary i W ludzkich sercach rozprasza mrok nocny! wielokulturowy, wystę- pował bowiem dawniej i Tego właśnie Bożego pokoju występuje do dziś na Chcemy życzyć Wam wszystkim na święta różnych kontynentach. Zapomnijmy o codziennym znoju Na terenie Europy i Azji I niech trwa w nas cisza uśmiechnięta. obrzędowe drzewo sym- bolizowało drzewo ży- Jedząc karpia, śledzie i sałatkę cia, odrodzenie, płod- Posłuchajmy jak śpiewają anieli ność, siły witalne, bo- Aby łamiąc się białym opłatkiem gactwo i zdrowie. Sym- Każdy z każdym sercem się podzielił. bolika ta wyjaśnia dla- czego człowiek uczynił My – redakcja niesiemy Wam słowo drzewo jednym z naj- (chociaż nie to co ciałem się stało) ważniejszych atrybutów I życzenia na cały Rok Nowy obrzędowych podczas By w nim wszystko się Państwu udało! świąt sprawowanych w Ile maku w świątecznym makowcu krytycznym okresie zi- Tyle szczęścia, sukcesów, radości mowego przesilenia słonecznego. Magiczne Czytelnikom, a sobie – abyśmy oddziaływanie drzewa Doświadczali państwa życzliwości! miało wspomóc siły wi- talne świata i zapewnić Wesołych i zdrowych Świąt odrodzenie słońca na Życzy Redakcja Wieści nowy rok wegetacyjny. Takie samo znaczenie miało drzewo bożona- Nasz szkolny Kalendarz rodzeniowe w polskiej kulturze chłopskiej. Miło nam poinformować, że ukazał się zapo- Najczęściej funkcje tę wiadany w poprzednich pełniły małe świerki lub Wieściach kalendarz jodły wieszane u ciągle odradzające się życie, nadzieję, trwanie, ścienny na 2009 rok. powały, w Polsce źródło osobliwej energii. Przyniesione do do- Został wydany przez południowej na- mu, miało swą niezniszczalną życiodajną moc Społeczny Komitet Roz- zywane podłaź- przekazywać domownikom i inwentarzowi, budowy Szkoły Podsta- nikiem, sadem, a gwarantując ciągłość wegetacji, płodność. W wowej i Gimnazjum w w Polsce środ- okresie zimowej martwoty, gdy stary rok do- Krasnosielcu. Pieniądze kowej gajem, raj- biegał końca, zrozumiała była troska ludności uzyskane ze sprzedaży ka- skim drzewkiem. rolniczej o urodzaj w roku przyszłym. Odgry- lendarza zasilą konto Komitetu, a w przyszłości wspomogą wyposażenie stołówki i nowo powsta- łych sal lekcyjnych, po dokonaniu zapowiadanej rozbudowy PSP i PG w Krasnosielcu. Drodzy Czytelnicy, gdy ktoś zaoferuje Wam kup- no kalendarza, nie odma- wiajcie. Dobro dzieci warte jest Waszego wsparcia. Zbigniew Żebrowski wała ona dominującą rolę w pogańskiej obrzę- Światła świec na drzewku pełniły dwie funk- ludowym, miało włączenie takich zajęć do dowości, w której za- cje. Symbolizowały słońce i dopomóc miały w programów szkolnych i to zarówno w mieście, biegi magii wegetacyj- odrodzeniu jego siły w momencie zimowego jak i na wsi. Akcja ta spowodowała znaczne nej zwracały się w tym przesilenia. Ponadto miały podgrzać dusze ujednolicenie ozdób wieszanych na choinkach czasie do wszystkiego, zmarłych krewnych, które jak wierzono - od- w różnych środowiskach i regionach naszego co potrzebowało sił ży- wiedzały domy podczas świąt Bożego Naro- kraju. Zachowane różnice polegały głównie na ciowych, zarówno w dzenia i wspomagały swą obecnością moc ob- szerszym stosowaniu tańszych materiałów (bi- domu, zagrodzie, obo- rzędów czynionych dla odno- bułki, papieru i słomy) w środo- rze, jak i w sadzie, polu, wy sił życiowych świata na wisku wiejskim aniżeli w miej- lesie. Utrwalone wie- nowy rok. Obecność na bożo- skim, lepiej sytuowanym. W tym kami, niesione siłą tra- narodzeniowym drzewku pie- ostatnim, z racji większej zasob- dycji zachowania, z czasem wplotły się w czywa obrzędowego w postaci ności kieszeni i szerszej dostęp- Święta Bożego Narodzenia, a wigilijne drzew- ciasteczek miodowych o ności innych materiałów, więcej ko - zgodnie z chrześcijańską interpretacją - kształtach ciał niebieskich oraz było zabawek wykonanych z ko- stało się symbolem Chrystusa jako drzewo ży- roślin i zwierząt, była łatwo ralików, cekinów itp. czy też cia. czytelnym symbolem bogac- jeszcze bardziej kosztownych Drzewka bożonarodzeniowe od XIX wieku twa i zapewnić miała dostatek baniek szklanych. strojone były czerwonymi jabłkami, orzechami, chleba oraz plenność roślin i Zniszczenia, jakie spowodowa- piernikami, miniaturowymi chlebkami i zwi- zwierząt. Jabłka i orzechy zaś ła II wojna światowa, skazały niętymi spiralnie w kłębek cienkimi świeczka- uważane były za symbol roz- polską choinkę w okresie powo- mi woskowymi. Informacje nieco późniejsze rodczości i urodzaju, a ponad- jennym na bardzo skromną deko- wspominają o niezwykłych ozdobach, z oso- to uosobienie erotyzmu i sku- rację z powodu braku na rynku bliwego surowca – z opłatka. Mogły to być teczne afrodyzjaki zjednujące zarówno gotowych ozdób choin- wycinanki jednopłaszczyznowe o różnorod- uczucia płci przeciwnej. Stąd kowych, jak i materiałów nie- nych kształtach, jak np. krążki, rozety, gwiazd- ich obecność podczas wesela i zbędnych do ich domowego wy- ki, krzyżyki, trójkąty, bardziej lub mniej ażu- innych obrzędów, poprzez które chciano za- robu. W miarę odbudowy i rozwoju przemysłu rowe. Wycinano je nożycami albo nożykiem w pewnić powodzenie w sprawach miłości i mał- na rynku zaczęło pojawiać się coraz więcej ta- jednym kawałku opłatka. Były to jednak także żeństwa. Tak przystrojone podłaźniczki - miały nich baniek szklanych pochodzenia fabryczne- formy przestrzenne (najczęściej kuliste), skle- przysparzać ludziom urodzaju, dobrobytu, go, które skutecznie wypierały z choinki inne jane (przy pomocy śliny) na rozmaite sposoby zdrowia i miłości. ozdoby, aby w latach 70. XX w. zapanować na z różnych, wcześniej wyciętych kawałków Współczesna choinka bożonarodzeniowa w niej niepodzielnie. Współcześnie, strój polskiej opłatka. Stanowiły nieodłączną dekoracją postaci bogato udekorowanego, stojącego choinki stał się międzynarodowy, a o jego wszystkich podłaźniczek, a następnie także drzewka jodły, sosny lub świerka przyszła do kształcie decyduje oferta handlowa różnych pierwszych choinek. Stosowano je też jako sa- nas z terenu obecnych Niemiec w końcu XVIII supermarketów, które proponują szeroką gamę modzielne ozdoby, zawieszane w pobliżu ołta- w. Upowszechniła się najpierw w miastach i po tanich ozdób choinkowych, takich samych w rzyka domowego, przy obrazach z wizerunka- dworach, wreszcie na początku XX w. także i Polsce, jak w Austrii, w Danii, w Hongkongu mi świętych, nad stołem, przy którym spoży- na wsi. czy Stanach Zjednoczonych. wano wieczerzę wigilijną, lub na belkach stro- Początkowo dekorowano ją tak jak zieloną Może zatem, dekorując choinkę z roku na rok powych. Te przestrzenne kompozycje występu- gałąź: światami z opłatków, jabłkami, orze- coraz bardziej wymyślnymi ozdobami, warto jące w niezliczonej ilości odmian, zarówno w chami, piernikami, cukierkami, całość oświe- pamiętać o oryginalnych i wyłącznie polskich zakresie formy, jak i kolorystyki były wytwo- tlając świeczkami. Z biegiem czasu pojawiły ozdobach, nieznanych poza naszym krajem – o rem wyłącznie polskiej sztuki ludowej. Zwano się na nich bardziej wymyślne formy zdobni- przepięknych i zwiewnych dekoracjach z je światami, bo wyobrażały kształt kuli ziem- cze, jak zabawki o zróżnicowanych kształtach: opłatka. Może w ogóle warto czasami pamiętać skiej. Inspiracją tej ozdoby były rzeźby i ma- aniołki, baletnice, gwiazdki, dzbanuszki, łań- przysłowie: „Cudze chwalicie, swego nie zna- lowidła, na których Chrystus trzyma w dłoni cuchy, wisiorki, pajączki i wiele innych. Do ich cie”. kulę z zatkniętym krzyżem – symbol panowa- wykonania wykorzystywano m. in. słomę, wy- Zostawiam Państwa z tą myślą na święta, ży- nia i władzy nad światem. Nawiązując do treści dmuszki jaj, piórka, szyszki, kasztany, żołę- cząc by były pełne spokoju – owego chrześcijańskiego symbolu, te opłatko- dzie, tekturę, kolorowy papier, bibułę, koraliki. Danuta Sztych we ozdoby w sposób plastyczny wyrażały wia- Duże znaczenie dla szerokiego rozpropago- rę w obecność nowo narodzonego Pana i Jego wania własnoręcznego wyrobu ozdób choin- władzę. kowych, wzorowanych na polskim zdobnictwie recytatorski odbył się 7 listopada w Egzamin z patriotyzmu Gminnym Ośrodku Kultury, a na- zajutrz komisja w składzie: ks. Gmina Krasnosielc jak co roku świętowała Szczepan Borkowski, Tomasz Bie- rocznicę odzyskania niepodległości. Wzorem lawski i Krystyna Wierzbicka- lat ubiegłych Gminny Ośrodek Kultury zorga- Rybacka miała okazję posłuchać nizował konkurs recytatorski „Strofy o Oj- bardzo różnych interpretacji pieśni czyźnie”, w którym 25 recytatorów ze wszyst- legionowych i żołnierskich. W kich szkół z terenu gminy próbowało swoich przeglądzie udział wzięli soliści, zdolności krasomówczych. Komisję konkur- zespoły i chór z PSP Krasnosielc – sową w składzie Zofia Wielechowska, Krysty- łącznie 78 osób. Niewątpliwie naj- na Wierzbicka-Rybacka i Agnieszka Pokora większe wrażenie zrobili na słucha- najbardziej poruszył fragment powieści Marii jących Anna Wróblewska – uczen- Dąbrowskiej „Marcin Kozera” w interpretacji nierskiej otrzymali drobne upominki zakupione nica PSP w Krasnosielcu,

View Full Text

Details

  • File Type
    pdf
  • Upload Time
    -
  • Content Languages
    English
  • Upload User
    Anonymous/Not logged-in
  • File Pages
    16 Page
  • File Size
    -

Download

Channel Download Status
Express Download Enable

Copyright

We respect the copyrights and intellectual property rights of all users. All uploaded documents are either original works of the uploader or authorized works of the rightful owners.

  • Not to be reproduced or distributed without explicit permission.
  • Not used for commercial purposes outside of approved use cases.
  • Not used to infringe on the rights of the original creators.
  • If you believe any content infringes your copyright, please contact us immediately.

Support

For help with questions, suggestions, or problems, please contact us