Załącznik do Uchwały nr XIII/152/16 Rady Miejskiej Pniewy z dnia 25 lutego 2016 r. STRATEGIA ROZWOJU GMINY PNIEWY NA LATA 2016 – 2023 Pniewy 2016 Strategia Rozwoju Gminy Pniewy na lata 2016-2023 Spis treści I. DIAGNOZA SYTUACJI SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ GMINY PNIEWY ......................... 4 1. Ogólna charakterystyka gminy .................................................................................................... 4 1.1 Położenie gminy .................................................................................................................. 4 1.2 Rys historyczny ................................................................................................................... 6 2. Środowisko .................................................................................................................................. 8 2.1.1 Ukształtowanie powierzchni ........................................................................................... 8 2.1.2 Budowa geologiczna i warunki gruntowe ..................................................................... 10 2.1.3 Surowce mineralne ........................................................................................................ 11 2.1.4 Warunki glebowe........................................................................................................... 12 2.1.5 Zasoby wodne ................................................................................................................ 12 2.1.6 Klimat ............................................................................................................................ 16 2.1.7 Powietrze atmosferyczne ............................................................................................... 16 2.1.8 Fauna i flora ................................................................................................................... 17 2.1.9 Obszary chronione ......................................................................................................... 19 3. Infrastruktura techniczna ........................................................................................................... 22 3.1.1 Sieć komunikacyjna....................................................................................................... 22 3.1.2 Zasoby mieszkaniowe ................................................................................................... 24 3.1.3 Sieć wodociągowa ......................................................................................................... 25 3.1.4 Sieć kanalizacyjna ......................................................................................................... 27 3.1.5 Sieć gazowa ................................................................................................................... 28 3.1.6 Energetyka i ciepłownictwo .......................................................................................... 28 3.1.7 Gospodarka odpadami ................................................................................................... 29 4. Gospodarka ................................................................................................................................ 32 4.1.1 Przedsiębiorczość .......................................................................................................... 32 4.1.2 Bezrobocie ..................................................................................................................... 36 4.1.3 Rolnictwo oraz struktura własności gruntów ................................................................ 38 4.1.4 Turystyka ....................................................................................................................... 40 4.1.5 Sytuacja finansowa gminy ............................................................................................. 41 5. Demografia ................................................................................................................................ 47 5.1.1 Liczba ludności .............................................................................................................. 47 5.1.2 Gęstość zaludnienia ....................................................................................................... 50 5.1.3 Ruch naturalny .............................................................................................................. 50 5.1.4 Migracje ludności .......................................................................................................... 51 5.1.5 Małżeństwa .................................................................................................................... 52 5.1.6 Struktura ludności ze względu na wiek ......................................................................... 52 2 Strategia Rozwoju Gminy Pniewy na lata 2016-2023 6. Sfera społeczna .......................................................................................................................... 55 6.1.1 Ochrona zdrowia ........................................................................................................... 55 6.1.2 Oświata .......................................................................................................................... 55 6.1.4 Kultura fizyczna i sport ................................................................................................. 63 6.1.5 Pomoc społeczna ........................................................................................................... 64 6.1.6 Organizacje pozarządowe .............................................................................................. 68 7 Analiza SWOT .......................................................................................................................... 71 II. PLAN STRATEGICZNY ROZWOJU GMINY PNIEWY ...................................................... 74 1. Wizja, misja, cele strategiczne i operacyjne, kierunki działań .................................................. 74 III. NAWIĄZANIE DO DOKUMENTÓW WYŻSZEGO RZĘDU ............................................... 80 IV. FINANSOWANIE STRATEGII ............................................................................................... 86 V. WDRAŻANIE I MONITOROWANIE STRATEGII ................................................................... 87 Załącznik nr 1: Raport z konsultacji społecznych ................................................................................. 95 3 Strategia Rozwoju Gminy Pniewy na lata 2016-2023 I. DIAGNOZA SYTUACJI SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ GMINY PNIEWY 1. Ogólna charakterystyka gminy 1.1 Położenie gminy Gmina Pniewy położona jest w południowo-zachodniej części powiatu szamotulskiego, w środkowo - zachodniej części województwa wielkopolskiego. W latach 1975-1998 gmina należała do województwa poznańskiego. Gmina Pniewy jest jednostką samorządu terytorialnego o statusie miejsko-wiejskim, której siedzibą jest miasto Pniewy. Sąsiaduje z następującymi gminami: od północy z gminą Wronki (powiat szamotulski), na południu z gminami: Duszniki i Lwówek (powiat szamotulski, powiat nowotomyski), od zachodu z gminami: Kwilcz i Chrzypsko Wielkie (powiat międzychodzki) od wschodu z gminami: Szamotuły i Ostroróg (powiat szamotulski) Rysunek 1. Położenie gminy Pniewy Źródło: Opracowanie własne na podstawie www.gminy.pl 4 Strategia Rozwoju Gminy Pniewy na lata 2016-2023 Według, opracowanego przez J. Kondrackiego podziału Polski na regiony fizyczno - -geograficzne, gmina Pniewy znajduje się w granicach Pojezierza Poznańskiego. Zajmuje ona powierzchnię 158 km2 i pod względem powierzchni jest trzecią, co do wielkości, gminą w powiecie szamotulskim. Stanowi ona 14,12% całkowitej powierzchni powiatu. W skład gminy Pniewy wchodzi 21 sołectw: Chełmno, Dębina (w skład wchodzą miejscowości Buszewko i Szymanowo), Dęborzyce (w skład wchodzi miejscowość Buszewo), Jakubowo, Karmin, Kikowo, Konin, Koninek (w skład wchodzą miejscowości Konin Huby , Psarki), Koszanowo, Lubocześnica, Lubosina ( w skład wchodzą miejscowości Lubosinek , Przystanki), Nojewo ( w skład wchodzi miejscowość Podborowo), Nosalewo, Orliczko, Podpniewki, Psarce, Psarskie, Rudka, Turowo, Zajączkowo, Zamorze (w skład wchodzą miejscowości Dąbrowa , Berdychowo). Rysunek 2 Podział gminy Pniewy na sołectwa Źródło: opracowanie własne 5 Strategia Rozwoju Gminy Pniewy na lata 2016-2023 Pniewy dzieli od Szamotuł odległość 26 km, od Poznania 50 km, od Gorzowa Wielkopolskiego 80 km, a od Piły 84 km. Przez obszar gminy przebiegają dwie drogi krajowe: nr 24, relacji Pniewy-Skwierzyna i 92, relacji Świecko-Poznań, które łączą się ze sobą przy południowej granicy miasta Pniewy oraz dwie drogi wojewódzkie, nr 116 i 187, łączące gminę Pniewy z sąsiednimi gminami i powiatami. 1.2 Rys historyczny Historia Pniew sięga XII wieku, jednakże pierwsze pisemne wzmianki o nich pochodzą z 1256 r. Pniewy otrzymały prawa miejskie prawdopodobnie pod koniec XIII wieku lub w połowie XIV, dokładna data nie jest znana, gdyż nie zachował się przywilej lokacyjny. Pierwszymi znanymi właścicielami miasta byli Pniewscy, herbu Nałęcz, którzy władali nim do połowy XV wieku. Z zachowanych śladów dawnego grodziska można wnioskować, że już w czasach prehistorycznych osada pełniła funkcję grodu obronnego, stała na straży szlaków handlowych i udzielała schronienia okolicznym kmieciom w czasie najazdów. W momencie nadania Pniewom praw miejskich było to typowe miasto szlacheckie i takim pozostało przez długie wieki. Istotne znaczenie w rozwoju Pniew miało ich usytuowanie.