Provincie Noord-Brabant Onderzoek naar de luchtkwaliteit langs de N69 in Waalre Rapport 2007-0218-L-O, 15 mei 2009 Resultaten van het luchtkwaliteitonderzoek langs de N69 in Waalre. De metingen hebben betrekking op fijnstof (PM10 / PM2,5) en NO2. Projectverantwoordelijke: P. Haagsma Provincie Noord-Brabant Directie Ruimtelijke ontwikkeling & Handhaving (ROH) Bureau Milieumetingen (MM) Postbus 90151, 5200 MC ’s Hertogenbosch Telefoon 073-6808252 Fax 073-6808002 Samenvatting Op 3 juni 2005 is in Nederland het Besluit luchtkwaliteit (BLK) van kracht geworden. Het doel van dit besluit is onder andere de gezondheid van de mens te beschermen tegen schadelijke concentraties van luchtverontreiniging. Het Besluit luchtkwaliteit bevat grenswaarden voor zwaveldioxide, stikstofdioxide, koolmonoxide, benzeen, zwevende deeltjes en lood in de lucht Uit de rapportage van het ‘Luchtkwaliteitsplan Valkenswaard en Waalre’, versie 10.1 2006, is gebleken dat op verschillende plaatsen in de betreffende gemeente de wettelijke grens- en richtwaarden met betrekking tot NO2 en fijn stof (PM10) uit het ‘Besluit Luchtkwaliteit 2005’ worden overschreden. Deze conclusies zijn gebaseerd op modelberekeningen (2004 en 2005), waarbij gebruik is gemaakt van het CAR-II-model versie 4.0. De N69 wordt expliciet genoemd in het overschrijdingsoverzicht. Het doel van het onderzoek is op de eerste plaats het in kaart brengen van de concentraties NO2 en fijn stof (PM2,5 en PM10) in de buitenlucht, direct langs de N69, door gebruik te maken van genormeerde (referentie)meetmethoden. Vervolgens worden de meetresultaten getoetst aan de luchtkwaliteitseisen uit de Wet milieubeheer. Op deze wijze kan beoordeeld worden of de gebruikte modelberekeningen in het rapport ‘Luchtkwaliteitsplan Valkenswaard en Waalre’ een juist beeld schetsen van de buitenluchtkwaliteit op de aangewezen ‘verdachte’ locatie. Het onderzoek is gestart in december 2007. Deze rapportage beschrijft de resultaten van de metingen uitgevoerd van 1 januari 2008 tot 1 januari 2009. De geselecteerde locatie is aan de oostzijde van de N69, op het meest zuidelijke parkeervak op de hoek Emmaweg Goudbergstraat in Aalst. De plaatsbepaling van de locatie voldoet, voor zover praktisch uitvoerbaar, aan de meest recente Europese richtlijn 2008/50/EG m.b.t. technische voorwaarden en afmetingen. Uit de meetresultaten van 1 januari 2008 tot 1 januari 2009 bij het meetstation ten oosten van de N69 in Waalre kunnen de volgende conclusies worden getrokken: NO2 metingen: 3 - De gemeten jaargemiddelde NO2 concentratie bedraagt 33 ug/m . De vastgestelde grenswaarde voor het jaargemiddelde 2010 van 40 ug/m3 wordt niet overschreden. De plandrempel jaargemiddelde 2008 voor NO2 (zoals is opgenomen in de Wet Milieubeheer, Titel 2, Luchtkwaliteitseisen) van 44 ug/m3 wordt niet overschreden. - Uit de gemiddelde NO2 concentratie per windrichting blijkt dat de NO2 concentraties bij windrichting NW tot NNW het hoogst zijn. Deze windrichtingen zijn in de meetperiode 189 en 153 uren voorgekomen. - De uurgemiddelde plandrempel 2008 van 220 ug/m3 wordt niet overschreden. Rapport: 2007-0218-L-O / 15 mei 2009 2/24 PM10 bemonsteringen: 3 - De daggemiddelde grenswaarde PM10 van 50 ug/m wordt 20x overschreden. Na een zeezoutcorrectie van 6 dagen wordt het aantal overschrijdingsdagen vastgesteld op 14. Volgens de Wet Milieubeheer mag de daggemiddelde concentratiedrempel van 50 ug/m3 maximaal 35x per jaar worden overschreden. Hieraan wordt voldaan. 3 - De gemeten jaargemiddelde concentratie PM10 bedraagt 26 ug/m . Na een zeezoutcorrectie van 3 ug/m3 voor regio Waalre wordt het jaargemiddelde vastgesteld op 23 ug/m3. De 3 jaargemiddelde grenswaarde voor PM10 van 40 ug/m , welke geldt vanaf 2005, wordt niet overschreden. - Uit de gemiddelde PM10 concentratie per windrichting blijkt dat de stofconcentraties bij NW windrichting het hoogst is (5 dagen). PM2,5 bemonsteringen: 3 - De gemeten jaargemiddelde concentratie PM10 bedraagt 18 ug/m . De jaargemiddelde streefwaarde van 20 ug/m3, die geldt vanaf 01-01-2010, wordt niet overschreden. Eveneens wordt de plandrempel 2008 van 30 ug/m3 (vastgesteld in fase1 van de nationale doelstelling) niet overschreden. - Uit de gemiddelde PM2,5 concentratie per windrichting blijkt dat de stofconcentraties bij NW windrichting het hoogst is (5 dagen). Rapport: 2007-0218-L-O / 15 mei 2009 3/24 Inhoud 1 Inleiding 5 1.1 Algemeen 5 1.2 Aanleiding onderzoek 5 1.3 Doel van het onderzoek 6 1.4 Aanvullende projectinformatie 6 2 Algemeen 7 2.1 Kwaliteitsborging 7 2.2 Situatie meetlocatie N69. 7 3 Uitvoering onderzoek 9 3.1 Methode 9 3.2 Meetprogramma 10 4 Resultaten 11 4.1 Toelichting op de meet- en rekenresultaten 11 4.2 Meetresultaten NO2 12 4.3 Meetresultaten fijn-stof (PM10 en PM2,5) 13 4.4 Meteorologie 15 5 Invloed van windrichtingen op de PM10, PM2,5 en NO2 concentraties. 16 5.1 Invloed windrichting op concentratie 16 5.2 Windroos PM10 16 5.3 Windroos PM2,5 18 5.4 Windroos NO2 20 6 Conclusie 22 7 Referenties 23 8 Verantwoording 24 Bijlage A. Situatie Meetlocatie Waalre 3 pagina's Bijlage B. Verkeersintensiteit 2 pagina's Bijlage C. Tabel daggemiddelde meetwaarden 8 pagina's Bijlage D. Grafische weergave fijn-stof en NO2 3 pagina's Bijlage E. Meetonnauwkeurigheid 4 pagina's Bijlage F. CD meetdata 1 CD Rapport: 2007-0218-L-O / 15 mei 2009 4/24 1 Inleiding 1.1 Algemeen Op 3 juni 2005 is in Nederland het Besluit luchtkwaliteit (BLK)[1] van kracht geworden. Het doel van dit besluit is onder andere de gezondheid van de mens te beschermen tegen schadelijke concentraties van luchtverontreiniging. Het Besluit luchtkwaliteit bevat grenswaarden voor zwaveldioxide, stikstofdioxide, koolmonoxide, benzeen, zwevende deeltjes en lood in de lucht. Sinds 15 november 2007 zijn de belangrijkste bepalingen over luchtkwaliteitseisen opgenomen in de Wet milieubeheer (hoofdstuk 5, titel 5.2 Wm) [2]. Hiermee is het Besluit luchtkwaliteit 2005 vervallen. Omdat titel 5.2 specifiek handelt over luchtkwaliteit staat deze ook wel bekend als de 'Wet luchtkwaliteit'. Specifieke onderdelen van de wet zijn uitgewerkt in amvb’s en ministeriële regelingen. Expliciet wordt genoemd de meest recente richtlijn 2008/50/EG [3], waarin vooral technische voorwaarden met betrekking tot het bemonsteren en meten zijn gedefinieerd. Tevens is het toetsingskader (grenswaarden, plandrempels en streefwaarden) opgenomen in de betreffende richtlijn. 1.2 Aanleiding onderzoek Uit de rapportage van het ‘Luchtkwaliteitsplan Valkenswaard en Waalre’ [4], versie 10.1 2006, is gebleken dat op verschillende plaatsen in de betreffende gemeente de wettelijke grens- en richtwaarden met betrekking tot NO2 en fijn stof (PM10) uit het ‘Besluit Luchtkwaliteit 2005’ worden overschreden. Deze conclusies zijn gebaseerd op modelberekeningen (2004 en 2005), waarbij gebruik is gemaakt van het CAR-II-model versie 4.0. De N69 wordt expliciet genoemd in het overschrijdingsoverzicht. Rapport: 2007-0218-L-O / 15 mei 2009 5/24 1.3 Doel van het onderzoek Het doel van het onderzoek is op de eerste plaats het in kaart brengen van de concentraties NO2 en fijn stof (PM2,5 en PM10) in de buitenlucht, direct langs de N69, door gebruik te maken van genormeerde (referentie)meetmethoden. Vervolgens worden de meetresultaten getoetst aan de luchtkwaliteitseisen uit de Wet milieubeheer. Op deze wijze kan beoordeeld worden of de gebruikte modelberekeningen in het rapport ‘Luchtkwaliteitsplan Valkenswaard en Waalre’ [4] een juist beeld schetsen van de buitenluchtkwaliteit op de aangewezen ‘verdachte’ locatie. 1.4 Aanvullende projectinformatie Om inzicht te krijgen in de mate van de verkeersinvloed op de luchtkwaliteit langs de N69 worden de meetresultaten tevens verwerkt in een windroos. Om deze berekening mogelijk te maken worden gedurende de gehele meetperiode meteogegevens verzameld. Deze meteogegevens worden ontleend aan het dichtstbijzijnde meteo-station ‘Eindhoven’ ten noordwesten van de meetlocatie [5]. De data zijn in tabelvorm als bijlage samengevat. Het complete databestand is opgeslagen op CD, welke is toegevoegd aan het rapport. Naast de meteo is informatie verzameld over achtergrondconcentraties bij het Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit van het RIVM [6]. Deze informatie zal in tabelvorm als bijlage bij de rapportage worden toegevoegd en kan door belanghebbenden worden gebruikt als input voor eventueel uit te voeren modelberekeningen. Het complete databestand is opgeslagen op CD, welke is toegevoegd aan het rapport. Het onderzoek is gestart in december 2007. Deze rapportage beschrijft de resultaten van de metingen uitgevoerd van 1 januari 2008 tot 1 januari 2009. Rapport: 2007-0218-L-O / 15 mei 2009 6/24 2 Algemeen 2.1 Kwaliteitsborging De werkzaamheden zijn uitgevoerd conform het kwaliteitssysteem van het bureau Milieumetingen van de provincie Noord-Brabant. Dit kwaliteitssysteem voldoet aan de norm voor inspectie- instellingen NEN-EN-ISO/IEC 17020 en is geaccrediteerd door de Raad voor Accreditatie onder registratienummer I073. Tot 2008 waren bij Bureau Milieumetingen onderstaande verrichtingen geaccrediteerd: Inspectie van emissie naar lucht van - de componenten stof, chloride, fluoride en zware metalen; - de componenten zwaveldioxide, stikstofoxiden, koolmonoxide en kooldioxide; - vluchtige organische verbindingen; - de component geur. In 2008 is deze scope uitgebreid met luchtkwaliteitsmetingen. Binnen dit werkveld zijn vanaf 2008 de componenten NO2 en fijnstof (PM10 en PM2,5) toegevoegd als geaccrediteerde verrichting. De bij dit onderzoek door Bureau Milieumetingen van de Provincie Noord-Brabant