Uchwała Nr XXXIII/200/2009 Rady Miejskiej w Gołdapi z dnia 26 marca 2009r. w sprawie przyjęcia Programu Aktywności Lokalnej Gminy Gołdap realizowany w ramach projektu systemowego Priorytetu VII, Działania 7.1 Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji w Poddziałaniu 7.1.1 Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji przez ośrodki pomocy społecznej Programu Operacyjnego Kapitał Ludziki Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt. 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym ( t. j. z 2001 r. Dz. U. Nr 142, poz. 1591 ze zm. ) i art.110 ust.10 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz. U z 2008r. Nr 115, poz. 728 ) uchwala się, co następuje: § 1. Przyjmuje się do realizacji Program Aktywności Lokalnej Gminy Gołdap w brzmieniu stanowiącym załącznik do niniejszej uchwały. § 2. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Gołdapi. § 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. Przewodniczący Rady Miejskiej Remigiusz Karpiński Załącznik do uchwały Nr XXXIII/200/2009 Rady Miejskiej w Gołdapi z dnia 26.03.2009r. PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ GMINY GOŁDAP NA LATA 2009-2013 GOŁDAP 2009 1. Wstęp Program Aktywności Lokalnej w Gminie Gołdap określa kierunki działań w zakresie aktywizacji lokalnej mieszkańców terenu gminy, mające na celu wzmocnienie podmiotowości obywateli gminy oraz ich wspólnot, jak również stworzenie warunków dla rozwoju instytucji społeczeństwa obywatelskiego, wzmacnianiu spójności społecznej i terytorialnej na rzecz zrównoważonego rozwoju społecznego ze szczególnym uwzględnieniem środowisk zagrożonych wykluczeniem społecznym. Specyfika naszego regionu dająca chęci i motywację do pracy nad sobą i swoim życiem jednym podcina skrzydła drugim. Dane z Powiatowego Urzędu Pracy z dnia 30 listopada 2008r. dotyczące bezrobocia wskazują, iż w powiecie gołdapskim nasza gmina wykazuje najwięcej osób bezrobotnych: na 2 200 zarejestrowanych bezrobotnych, aż 1 508 osób jest zameldowanych w naszej gminie. Powinno nas to mobilizować do podjęcia starań zmieniających tę sytuację. Program Aktywności Lokalnej wynika ze Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Gołdap na lata 2008 – 2015. Jest jej uzupełnieniem skierowanym do osób w ramach konkretnego środowiska lub członków danej społeczności. Oznacza to, że w ramach programu można prowadzić działania aktywizacyjne adresowane do ludzi mieszkających na terenie sołectwa, wsi, ulicy, blokowiska. Przyjęte w Programie Aktywności Lokalnej koncepcje są zgodne z założeniami zawartymi w ogólnopolskich dokumentach strategicznych, takich jak: - Strategia Rozwoju Kraju na lata 2007 – 2015, - Narodowa Strategia Integracji Społecznej dla Polski, - Strategia Polityki Społecznej na lata 2007 – 2013, - Narodowa Strategia Rozwoju na lata 2007 – 2013, - Narodowa Strategia Spójności oraz Program Operacyjny Kapitał Ludzki na lata 2007 – 2013. W dokumentach tych zakłada się realizację działań służących rozwojowi społeczno – gospodarczemu kraju, co w konsekwencji przyniesie podniesienie poziomu i jakości życia mieszkańców Gminy Gołdap. Ważnym elementem w tym zakresie jest budowanie zintegrowanych społeczności, w których każda osoba i rodzina będzie mogła realizować swoje plany, swoje aspiracje życiowe, zaś w trudnych sytuacjach uzyskiwać niezbędną pomoc i wsparcie ze strony wspólnoty oraz działających w jej ramach instytucji i organizacji. Konieczne jest wspieranie samoorganizacji społeczności lokalnych, budowanie i wzmacnianie ich obywatelskiej świadomości oraz lokalnej tożsamości. Podnosi się znaczenie kapitału ludzkiego jako zasobu wiedzy, umiejętności i potencjału, w który jest wyposażony każdy człowiek a tym bardziej społeczność lokalna jako całość. Dzięki temu podmioty te zdolne są nie tylko do pracy, ale również do wprowadzania zmian w swoim otoczeniu. Społeczność zorganizowana, aktywna, zdolna jest także do kreowania nowych rozwiązań. Z kapitałem ludzkim ściśle związany jest kapitał społeczny oznaczający zasoby umiejętności, informacji, kultury, wiedzy i kreatywności jednostek oraz związki pomiędzy ludźmi i organizacjami. Kapitał społeczny, będący sumą kapitałów jednostkowych, powinien być wykorzystywany i pomnażany, w szczególności przez instytucje i jednostki samorządowe. Kluczowym wyzwaniem jest przeciwdziałanie zjawisku wykluczenia społecznego, które zgodnie z Narodową Strategią Integracji Społecznej oznacza brak lub ograniczenie możliwości uczestnictwa, wpływania i korzystania z podstawowych instytucji publicznych oraz rynków, które powinny być dostępne dla wszystkich, a w szczególności dla osób ubogich. Wykluczenie społeczne oznacza wyłączenie z życia społecznego. Jest to zjawisko bardzo niepokojące. Zagraża ono, bowiem wielu osobom i grupom, w tym w szczególności: - osobom długotrwale bezrobotnym, - matkom samotnie wychowującym dzieci, - niepełnosprawnym, -dzieciom i młodzieży ze środowisk zaniedbanych wychowawczo oraz wychowującym się poza rodziną, - bezdomnym, - uzależnionym, - osobom opuszczającym zakłady karne, - mniejszościom narodowym i etnicznym. Program Aktywności Lokalnej jest zgodny z podstawowymi zasadami życia społecznego, a w szczególności z zasadą pomocniczości, partycypacji społecznej i współodpowiedzialności. Pojęcie pomocniczości oznacza, że struktury wyższe (czyli władza) nie powinny wyręczać struktur niższych, czyli osób, rodzin, grup i społeczności lokalnych w tym, z czym mogą one sobie poradzić we własnym zakresie. Zadaniem władzy publicznej jest natomiast pobudzanie i podtrzymywanie tych struktur oraz wspomaganie i wspieranie w sytuacji, gdy realizacja zadań lub osiągnięcie określonych celów przekracza ich możliwości. Wiąże się to nierozerwalnie z godnością każdego człowieka, czyli prawem do wolnego i świadomego działania. W tym ujęciu znaczenia nabiera zasada partycypacji społecznej polegająca na włączaniu obywateli w rozwiązywanie istniejących problemów. Bardzo ważny staje się aspekt samopomocy, którego idea polega na wyzwalaniu i wykorzystywaniu wewnętrznych zasobów oraz kompetencji osób, grup oraz społeczności lokalnych. Zadaniem sił zewnętrznych (władzy samorządowej) jest wspieranie i wzmacnianie tego potencjału oraz tworzenie warunków sprzyjających rozwojowi. Priorytetowe działania przeciwdziałające wykluczeniu społecznemu powinny być szczególnie skierowane na: - ograniczenie obszarów skrajnego ubóstwa, - rozbudowanie świadczeń wspierających aktywność, - promocję działań prospołecznych, - wspieranie różnych form aktywizacji zawodowej, edukacyjnej, zdrowotnej, społecznej mieszkańców Gminy Gołdap, a w szczególności klientów pomocy społecznej, - wspieranie inicjatyw obywatelskich, - upowszechnianie kształcenia ustawicznego, - zwiększenie aktywności lokalnych instytucji i organizacji oraz podejmowanie przez nie współpracy na rzecz rozwiązywania lokalnych problemów, - wspieranie rozwoju podmiotów gospodarki społecznej. Program Aktywności Lokalnej Gminy Gołdap na lata 2009–2015 jest niezbędnym dokumentem do realizacji projektów systemowych przez Ośrodek Pomocy Społecznej w Gołdapi w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet VII Promocja integracji społecznej, Poddziałanie 7.1.1 Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji przez ośrodki pomocy społecznej. 2. Cele programu Celem głównym Programu Aktywności Lokalnej jest realizowanie polityki integracji społecznej – rozwój społeczny poprzez aktywizowanie lokalnej społeczności Gminy Gołdap ze szczególnym uwzględnieniem środowisk zagrożonych wykluczeniem społecznym i tym samym zapobieganie zjawisku wykluczenia społecznego. Cele szczegółowe: 1. aktywna integracja mieszkańców, grup społecznych, organizacji i stowarzyszeń w Gminie Gołdap, 2. przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu, aktywizacja osób zagrożonych wykluczeniem społecznym i ich otoczenia, 3. zwiększenie aktywności lokalnych instytucji i organizacji poprzez podejmowanie przez nie współpracy na rzecz rozwiązywania lokalnych problemów, 4. inicjowanie i stwarzanie warunków do powstawania i funkcjonowania struktur działających na rzecz społeczności lokalnych, 5. promowanie i inicjowanie postaw prospołecznych oraz działań obywatelskich, 6. upowszechnianie dostępu do informacji, wiedzy i edukacji, poradnictwa i kultury poprawiających funkcjonowanie jednostek i grup społecznych w społeczeństwie, 7. poprawa jakości życia mieszkańców gminy Gołdap poprzez zaspokojenie ich potrzeb społecznych, 8. przeciwdziałanie występowaniu patologii i postaw dewiacyjnych w rodzinach, grupach społecznych, społecznościach lokalnych, 9. wspieranie różnych form aktywizacji zawodowej, zdrowotnej, edukacyjnej, społecznej mieszkańców a w szczególności klientów pomocy społecznej. 3. Kierunki działań Cele Programu Aktywności Lokalnej będą podejmowane poprzez podejmowanie następujących działań: a. Promowanie, wspieranie i realizowanie projektów aktywizujących i integrujących społeczność lokalną; b. Promowanie i wspieranie projektów realizowanych w partnerstwie; c. Tworzenie i promowanie pracy w partnerstwie; d. Otwarcie instytucji samorządowych na współpracę z instytucjami pozarządowymi i lokalną społecznością; e. Wspieranie lokalnych inicjatyw; f. Wspieranie lokalnych liderów przez pomoc techniczną i dostęp do informacji; g. Promocja działań prospołecznych, dostęp do informacji o uprawnieniach oraz edukacji społecznej i obywatelskiej; h. Poprawa dostępu do informacji publicznej; i. Wspieranie rozwoju informacji obywatelskiej, wolontariatu, grup wsparcia, grup samopomocy oraz grup edukacyjnych; j. Promowanie zasad pomocniczości, partycypacji i postaw humanitarnych; k. Systematyczne badanie potrzeb i problemów grup oraz społeczności, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb