Analiza rynku Regionu Zachodniej Grecji Mgr Czesława Kapuścik Mgr Małgorzata Wolińska-Stasinopoulos Konstantinos Mitropoulos (doradca ekonomiczny) Analiza została zrealizowana zgodnie z zamówieniem publicznym Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji w Atenach w ramach projektu systemowego pt. „Sieć Centrów Obsługi Inwestorów i Eksporterów (COIE), współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, lata 2007-2013." Związek Polaków Zachodniej Grecji i Wysp Jońskich/ w organizacji Ermou 2, 26221 Patra 1 Tel.:+30 2610-277 293 Spis treści 1. Ogólna charakterystyka regionu………………………………………3 2. Zasoby gospodarcze regionu………………………………………….8 3. Wymiana międzynarodowa………………………………………….15 4. Potencjał eksportowy……………………………………………….. 17 5. Potencjalne potrzeby importowe…………………………………… 21 6. Baza adresowa potencjalnych partnerów z Polską…………………..23 7. Załączniki ......................................................................................... 27 7.1 Wybrani inwestorzy obecni w regionie….………………..…...... 27 7.2 Ważne instytucje w regionie…........……………...........................29 Związek Polaków Zachodniej Grecji i Wysp Jońskich/ w organizacji Ermou 2, 26221 Patra 2 Tel.:+30 2610-277 293 1. Ogólna charakterystyka regionu Region Zachodniej Grecji obejmuje północno-zachodnią część Peloponezu i zachodnie krańce Grecji Centralnej. Leży nad Morzem Jońskim i zatokami Patraską Ambrakijską i Koryncką. W skład regionu wchodzą trzy województwa: Etoloakarnania, Achaia i Ileia. Powierzchnia regionu stanowi 8, 6% powierzchni całego kraju i są to głównie tereny górskie (45, 3%) i podgórskie(25, 6%), niziny obejmują tylko 29,1%. Pod względem zaludnienia to czwarty region w kraju i stanowi 7% ludności Grecji. Stolicą regionu jest Patra (214 tys. mieszkańców, szacunkowo wg spisu ludności w 2011 r.) Tablica 1. Charakterystyka ogólna regionu Powierzchnia 11 350 km² Liczba ludności 721 541 w tym w województwach: Etoloakarnania 33% Ileia 25% Achaia 66% Gęstość zaludnienia 64 osób/ km² Główne miasto Patra Większe miasta Pirgos, Mesologgi, Agrinio Strefy przemysłowe Przemysłowa Strefa Patras ΒΙ.ΠΕ. Parki technologiczne Park Technologiczny Patras ΕΠΠ, Związek Polaków Zachodniej Grecji i Wysp Jońskich/ w organizacji Ermou 2, 26221 Patra 3 Tel.:+30 2610-277 293 Biotechniczny Park Glafkou Patras ΒΙΟ.ΠΑ. Port Patra Lotnisko Araxos Źródło: Grecki Urząd Statystyczny, 2001 r. Mocne strony regionu bogate zasoby naturalne Geomorfologia regionu wykazuje niezwykłą różnorodność, posiada wysokie szczyty (Aroania - 2335m n.p.m, Erymanthos - 2222m n.p.m, Panachaikos – 1926 m n.p.m), duże naturalne jeziora (Trichonida - 95,8 km², Amvrakia- 14,4 km², Lysimachia, Kaiafa), wiele rzek (Achelos - 220 km, Pinios, Alfios, Selinountas, Evinos, Vouraikos, Piros i Glafkos) oraz bogactwo flory i fauny, chronione ekosystemy Natura 2000 - w Etoloakarnania13, w Ileia 8 (Strofilia, Kotychi, słone jeziora Mesologgi, dorzecze Achelos). Przeprowadzone badania geologiczne wskazują na obecność złóż metali, minerałów, ropy i gazu (nieeksploatowane - Katakolo, Zatoka Patraska), gipsu (Etolikos, Ksiromeros). Wielkie bogactwo dla regionu stanowi sól (słone jeziora Mesologgiou, Etolikou, Kleisowas); infrastruktura komunikacyjna Dogodne połączenia komunikacyjne, lokalizacja przy korytarzach transportowych zapewniających połączenie z większymi miastami kraju jak również z zachodnią Europą (Włochy) i bałkańskimi krajami (Bułgaria, Rumunia): będąca w rozbudowie autostrada Patra-Ateny- Saloniki-Efzoni ΠΑΘΕ, most Riou-Antiriou, krajowa linia kolejowa, Nowy Port w Patrze - zachodnia brama łączącą Grecję z portami włoskimi Brindisi, Bari, Ankoną i Wenecją, Handlowy Port Platygialiou Astakou ΝΑΒΙΠΕ, wojskowo-cywilne lotnisko w Araxos; Związek Polaków Zachodniej Grecji i Wysp Jońskich/ w organizacji Ermou 2, 26221 Patra 4 Tel.:+30 2610-277 293 walory turystyczne Liczne zabytki kultury starożytnej i bizantyjskiej, z historycznym znaczeniem Olimpii (położenie w archeologicznym trójkącie Delfy – Olimpia – Mykeny) oraz licznymi weneckimi zamkami, relikwie Św. Andrzeja Apostoła w Patrze, przepiękne plaże zatoki Patraskiej i Korynckiej, liczne naturalne i sztuczne jeziora w Etoloakarnania (Trichonida, Amvrakia, Kremaston, Kostrakio), źródła lecznicze Killinii, Kaiafa, Trifou, Mourstanou, Myrtias, Kremaston, Stachtis, malownicze obszary górskie Nafpaktias, Achaia z centrum sportów zimowych i licznymi wyciągami w Kalavrita, parki krajobrazowe i przyrodnicze; potencjał naukowy i badawczy Patrzańskie wyższe uczelnie: Uniwersytet Patry, Instytut Kształcenia Technologicznego TEI, Park Technologiczny, Badawczy Akademicki Instytut Technologii Komputerowej (E.A.I.T.Y), Uniwersytet Agriniou (oddział Uniwersytetu Ioanninon), TEI Mesologgiou; potencjał gospodarczy Przemysłowa Strefa Patras w Agio Stefano Achaias, która na powierzchni 4 050 tys. m² może pomieścić 200 zakładów przemysłowych, działąją już 120 małe i duże zakłady zatrudniające 1800 pracowników; obecność kapitału zagranicznego Do najważniejszych inwestorów zagranicznych w regionie należy zaliczyć: Frisland Campina Hellas (artykuły spożywcze, wysokość ostatniej inwestycji 10 mln € w nową linię produkcyjną NOUNOU), Lidl Hellas, Carrefour Hellas (handel), Amstel Hellas (napoje alkoholowe), Crown Hellas Can (opakowania aluminiowe). Szczególne zainteresoanie inwestorów wykazuje sektor energii odnawialnej: Solar Cells Hellas (produkcja ogniw fotowoltaicznych - docelowa inwestycja 100 mln €), Piriton SA i Silsio SA (ogniwa fotowoltaiczne - 40 i 20 mln €); Związek Polaków Zachodniej Grecji i Wysp Jońskich/ w organizacji Ermou 2, 26221 Patra 5 Tel.:+30 2610-277 293 bogactwo produkcji rolniczej Region specjalizuje w uprawie tytoniu, ziemniaków, truskawek oliwek, pomidorów, arbuzów, owoców cytrusowych, w produkcji serów (feta, manouri), mięsa, w hodowli ryb i owoców morza; możliwość rozwoju przetwórstwa Istnienie zorganizowanej Strefy przemysłowej Patras oraz Biotechnicznego Parku Glafkou Patras pozwalają na rozwój sektora przetwórstwa. Znacząca produkcja rolna sprzyja jego rozwojowi, region specjalizuje się w przetwórstwie i produkcji między innymi: produktów mlecznych, pomidorów suszonych, przecierów pomidorowych, oliwy, oliwek, mrożonych ryb, owoców morza, ziemniaków, suszonych moreli, miodu, wina, soli i innych; możliwość świadczenia wysokiej jakości usług turystycznych Szczególną rolą odgrywa wysoki udział miejsc noclegowych w hotelach 5-cio gwiazdkowych (województwo Ileia 38, 4%, co daje drugie miejsce w skali kraju), istnienie komfortowych kompleksów hotelowych umożliwiających rozwój turystyki kongresowej, leczniczej (źródła lecznicze, terapia morska): Hotel Olympia Riviera RF, Grecotel Olympia Rivieta Thalasso. Działalność zorganizowanych marin (portów żaglowych) umożliwia rozwój turystyki jachtingowej: Kleopatra (Aktion), Aktio Etoloakarnania (pojemność 136 jednostek pływających), Patra (pojemność 450 jednostek pływających), w rozbudowie Katakolo (pojemność 235 jednostek pływających). Port w Katakolo należy do jednych z najważniejszych w kraju w przyjmowaniu cruzerów (w 2010 r. 360 statków i 900 tys. pasażerów z docelowym zwiedzaniem zabytków starożytnej Olimpii). Słabe strony regionu nierównomierny rozwój gospodarczy, szczególnie na terenach górskich; zmniejszająca się liczba ludności; niski poziom PKB na mieszkańca; niedostateczna infrastruktura; Związek Polaków Zachodniej Grecji i Wysp Jońskich/ w organizacji Ermou 2, 26221 Patra 6 Tel.:+30 2610-277 293 ograniczony potencjał infrastruktury do powstawania nowych miejsc pracy zwiększających dochód mieszkańców. Reasumując, należy podkreślić, że w planach władz w ramach Programu Rozwoju Przedsiębiorczości Grecji Zachodniej, Peloponezu i Wysp Jońskich na lata 2007 - 2013 kładzie się nacisk na: rozwój turystyki; rozwój usług; rozwój przetwórstwa; wspieranie nowych innowacyjnych technologii. Związek Polaków Zachodniej Grecji i Wysp Jońskich/ w organizacji Ermou 2, 26221 Patra 7 Tel.:+30 2610-277 293 2. Zasoby gospodarcze regionu Wartość dodana brutto dla Regionu Zachodniej Grecji wynosi 10 828 mln € (2009) Według rodzajów działalności przedstawia się następująco: Sektor pierwszy: 770 mln € (rolnictwo, rybołówstwo, leśnictwo), co stanowi 11, 6% w skali kraju; Sektor drugi: 1 882 mln € (przemysł, budownictwo), co stanowi 5, 0% w skali kraju; Sektor trzeci: 8 176 mln € (usługi, handel), co stanowi 4, 9% w skali kraju. Źródło: Grecki Urząd Statystyczny, 2009, opracowanie Peryferia Dytikis Elladas Tablica 2. Potencjał ekonomiczny – podstawowe informacje gospodarcze Wyszczególnienie Region Zachodniej Grecja Grecji PKB na mieszkańca 16 247 21 084 w (€ /osoba) PKB w mln € 12 083 231 642 Źródło: Grecki Urząd Statystyczny, 2009 r. Tablica 3. Potencjał zasobów pracy – lokalny rynek pracy Wyszczególnienie Region Zachodniej Grecja Udział procentowy Grecji Liczba pracujących 282 382 4 156 336 6,8 (osoby) Związek Polaków Zachodniej Grecji i Wysp Jońskich/ w organizacji Ermou 2, 26221 Patra 8 Tel.:+30 2610-277 293 Strukrura rolnictwo, leśnictwo, pracujących rybołówstwo przetwórstwo 20,6% budownictwo 7,8% handel 7,7% służba zdrowia, opieka 17,1% społeczna szkolnictwo 6,1% hotelarstwo, gastronomia 8,7% transport 6,2% administracja państwowa, 4,6% obronność, ubezpieczenia 6,9% działalność naukowo-techniczna 4,3% Stopa bezrobocia 16,1% 16,3% Źródło: Grecki Urząd Statystyczny, II kwartał 2011r Większość przedsiębiorstw działających we wszystkich sektorach gospodarki na terenie Regionu Zachodniej Grecji to średnie i bardzo małe firmy mające