1 Na osnovu odluke Nastavno-umetničko-naučnog veća Fakulteta umetnosti u Nišu broj ---------- ----od________ odobrava se za štampanje i publikovanje zbornik radova BARTF 2016. Umetnost i kultura danas: Igra kao antropološki, estetički i pedagoški princip. 2 4 Četvrti nacionalni naučni skup sa međunarodnim učešćem The fourth national scientific forum with international participation BALKAN ART FORUM 2016 (BARTF 2016) BALKAN ART FORUM (BARTF 2016) UMETNOST I KULTURA DANAS: IGRA KAO ANTROPOLOŠKI, ESTETIČKI I PEDAGOŠKI PRINCIP / ART AND CULTURE TODAY: PLAY AS AN ANTROPOLOGICAL, AESTHETIC AND PEDAGOGICAL PRINCIPLE ZBORNIK RADOVA / PROCEEDINGS Izdavač / Publisher Univerzitet u Nišu, Fakultet umetnosti / University of Niš, Faculty of Arts in Niš Za izdavača / For publisher Prof. dr Suzana Kostić, dekan / Ph.D. Professor Suzana Kostić, dean Urednik / Editor Dr Nataša Nagorni Petrov / Ph.D. Nataša Nagorni Petrov Upravnik Izdavačkog centra / Head of Publishing center Dr Danijela Zdravić Mihailović / Ph.D. Danijela Zdravić Mihailović Recenzenti radova / Reviewers of articles Prof. dr Anica Sabo, Univerzitet umetnosti u Beogradu, Fakultet muzičke umetnosti Ph.D. Professor Anica Sabo, University of Arts in Belgrade, Faculty of Music Arts; Prof. mr Miloš Zatkalik, Univerzitet umetnosti u Beogradu, Fakultet muzičke umetnosti Professor Miloš Zatkalik, University of Arts in Belgrade, Faculty of Music Arts; Dr Ivana Medić, Muzikološki institut SANU Ph.D. Ivana Medić, Institute of Musicology of the Serbian Academy of Sciences and Arts; Prof. dr Suzana Kostić, Univerzitet u Nišu, Fakultet umetnosti Ph.D. Suzana Kostić, University of Niš, Faculty of Arts; Prof. dr Trena Jordanoska, Univerzitet „Sv. Kiril i Metodij” Skoplje, Fakultet muzičke umetnosti, Republika Makedonija Ph.D. Professor Trena Jordanoska, University „St. Kiril and Metodij” Skopje, Faculty of Music Arts, Macedonia; Prof. Smiljana Vlajić, Univerzitet u Novom Sadu, Akademija umetnosti Professor Smiljana Vlajić, University of Novi Sad, Academy of Arts; Prof. dr Sonja Cvetković, Univerzitet u Nišu, Fakultet umetnosti Ph.D. Professor Sonja Cvetković, University of Niš, Faculty of Arts; Prof. Katarina Đorđević, Univerzitet u Nišu, Fakultet umetnosti Professor Katarina Djordjević, University of Niš, Faculty of Arts; Prof. dr Dragan Žunić, Univerzitet u Nišu, Fakultet umetnosti Ph.D. Professor Dragan Žunić, University of Niš, Faculty of Arts; Prof. dr Snežana Vidanović, Univerzitet u Nišu, Filozofski fakultet Ph.D. Professor Snežana Vidanović, University of Niš, Faculty of Philosophy; Prof. dr Vesna Anđelković, Univerzitet u Nišu, Filozofski fakultet Ph.D. Professor Vesna Andjelković, University of Niš, Faculty of Philosophy Prof. Dr Ljubiša Zlatanović, Univerzitet u Nišu, Filozofski fakultet Ph.D. Professor Ljubiša Zlatanović, University of Niš, Faculty of Philosophy; Prof. dr Zorica Stanisavljević Petrović, Univerzitet u Nišu, Filozofski fakultet Ph.D. Professor Zorica Stanisavljević Petrović, University of Niš, Faculty of Philosophy; Profesor Dragan Tomić, Univerzitet u Nišu, Fakultet umetnosti Professor Dragan Tomić, University of Niš, Faculty of Arts; Prof. dr Miomira Đurđanović, Univerzitet u Nišu, Fakultet umetnosti Ph.D. Professor Miomira Djurdjanović, University of Niš, Faculty of Arts; Prof. dr Danijela Stojanović, Univerzitet u Nišu, Fakultet umetnosti Ph.D. Professor Danijela Stojanović, University of Niš, Faculty of Arts; Prof. dr Danijela Zdravić Mihailović, Univerzitet u Nišu, Fakultet umetnosti Ph.D. Danijela Zdravić Mihailović, University of Niš, Faculty of Arts; Prof. dr Nataša Nagorni Petrov, Univerzitet u Nišu, Fakultet umetnosti Ph.D. Nataša Nagorni Petrov, University of Niš, Faculty of Arts. Lektori / Language editors Verica Novakov (za srpski jezik) / Verica Novakov (Serbian language) Ivana Đelić (za engleski jezik) / Ivana Djelić (English language) Univerzalna decimalna klasifikacija / UDC Vesna Gagić / Vesna Gagić Grafički dizajn korica / Book Cover Graphic Design Anita Milić / Anita Milić Prelom i tehnička priprema / Layout and Technical Processing Ninoslava Girić / Ninoslava Girić Štamparija / Press Atlantis d.o.o. Niš / Atlantis d.o.o. Niš Tiraž / Circulation 70 / 70 ISBN 978–86–85239–50–2 6 Sadržaj / Contents SADRŽAJ CONTENTS Predgovor / Prologue Драган Жунић ИГРА КАО НАЧЕЛО Dragan Žunić PLAY AS A PRINCIPLE ............................................................................................................................13 PLENARNA PREDAVANJA (Plenary session) Ivan Milenković HETEROTOPIJA, ILI IGRA BEZ PRAVILA Ivan Milenković HETEROTOPIA, OR GAME WITHOUT RULES .............................................................................19 Neil Rolnick PLAYING THE COMPUTER: DESIGNING MY INSTRUMENT Nil Rolnik SVIRANJE NA RAČUNARU: RAČUNARI KAO MUZIČKI INSTRUMENTI ............................29 I. IGRA U ISTORIJI I TEORIJI UMETNOSTI (Play in the history of culture and art) Сања P. Пантовић ИГРЕ ТАКМИЧЕЊА (АГОН) ОД ТЕМЕЉА У РАЗВОЈУ ЦИВИЛИЗАЦИЈА ДО ЕЛЕМЕНТА САВРЕМЕНОГ МУЗИЧКОГ ИЗВОЂАШТВA 7 Balkan Art Forum 2016 (BARTF 2016) / Balkan Art Forum 2016 (BARTF 2016) Sanja R. Pantović GAMES OF CONTEST (AGON) SINCE THE ESTABLISHMENT OF CIVILIZATION UNTIL THE ELEMENT OF CONTEMPORARY MUSICAL PERFORMANCE ........................41 II. IGRA KAO IZVOR KULTURE I UMETNOSTI (Play as a sourse of culture and art) Соња Цветковић КОНЦЕПТ ТЕЛЕСНЕ КУЛТУРЕ И МОДЕРНЕ ИГРЕ МАГЕ МАГАЗИНОВИЋ У НАПИСИМА МУЗИЧКИХ КРИТИЧАРА ИЗМЕЂУ ДВА СВЕТСКА РАТА Sonja Cvetković MAGA MAGAZINOVIĆ’S CONCEPT OF BODY CULTURE AND MODERN DANCE IN THE WRITINGS OF MUSIC CRITICS BETWEEN THE TWO WORLD WARS ................53 Aleksandra Đorđević BALET NA SCENI NARODNOG POZORIŠTA U BEOGRADU IZMEĐU DVA SVETSKA RATA – OD OSNIVANJA SAMOSTALNOG DEPARTMANA DO PRVIH NACIONALNIH BALETA Aleksandra Đorđević BALLET AT THE NATIONAL THEATRE IN BELGRADE BETWEEN THE TWO WORLD WARS – SINCE ESTABLISHMENT OF INDEPENDENT DEPARTMENT TO THE FIRST NATIONAL BALLETS ................................................................................................61 III. METODIČKO-DIDAKTIČKI ASPEKTI IGRE (Methodological and didactic aspects of play and games) Наташа Тасић УЛОГА МУЗИЧКИХ ИГАРА У ОБРАЗОВАЊУ ЗА ДЕМОКРАТИЈУ: СЛУЧАЈ СТУДИЈА „MUSICORN” Nataša Tasić THE ROLE OF MUSICAL PLAY IN EDUCATION FOR DEMOCRACY: CASE STUDY Of STUDIO „MUSICORN” ...........................................................................................77 Danijela Đ. Stojanović IGRA SA PRAVILIMA „RITMIČKIH VRSTA“ U IZUČAVANJU VOKALNOG KONTRAPUNKTA Danijela Dj. Stojanović RULES OR PLAY OF “RHYTMIC TYPES” IN STUDYNG VOCAL COUNTERPOINT .........................................................................................87 8 Sadržaj / Contents IV. DIGITALNE IGRE (Digital games) Smiljka Isaković VIDEO GAMES – PARALLEL UNIVERSE OF THE NEW MILLENNIUM Смиљка Исаковић ВИДEO-ИГРE – ПАРАЛЕЛНИ КОСМОС НOВOГ MИЛEНИJУMA .......................................97 V. IGRA I SOCIJALIZACIJA DETETA (Play and the socialization of the child) Miloš Zatkalik O IZGUBLJENIM I PRONAĐENIM TEMAMA: PSIHOANALITIČKA ZAPAŽANJA O MUZIČKOJ FORMI Miloš Zatkalik THEMES LOST AND FOUND: PSYCHOANALYTIC REMARKS ON MUSICAL FORM ............................................................................................................................ 111 Vesna Anđelković, Snežana Vidanović, Bane Miletić SOCIJALNA I EMOCIONALNA USAMLJENOST I ZADOVOLJSTVO ŽIVOTOM UČENIKA UMETNIČKE I MUZIČKE ŠKOLE Vesna Anđelković, Snežana Vidanović, Bane Miletić SOCIAL AND EMOTIONAL SOLITUDE AND LIFE SATISFACTION AMONG TALENTED ADOLESCENTS ............................................................................................ 119 VI. IGRA I IZVOĐAČKE UMETNOSTI (PERFORMANS) (Play and the performing arts (Performance)) Ana Perunović Ražnatović NOVO IGRANJE OPERE BALKANSKA CARICA Ana Perunović Ražnatović THE BALCAN EMPRESS OPERA NEW PERFORMANCE .......................................................... 139 Марко С. Миленковић УМЕТНИЧКА СТИЛИЗАЦИЈА ВЕЛИКЕ ЧОЧЕЧКЕ ИГРЕ У МУЗИЧКОЈ ДРАМИ КОШТАНА ПЕТРА КОЊОВИЋА Marko S. Milenković ТHE ARTISTIC STYLIZATION OF THE GREAT DANCE OF ČOČEK IN MUSICAL DRAMA KOŠTANA BY PETAR KONJOVIĆ ......................................................... 145 Danijela D. Zdravić Mihailović MUZIČKA SINTAKSA U MENUETIMA FRANCA JOZEFA HAJDNA 9 Balkan Art Forum 2016 (BARTF 2016) / Balkan Art Forum 2016 (BARTF 2016) Danijela D. Zdravić Mihailović MUSICAL SYNTAX IN MINUETS OF FRANZ JOSEPH HAYDN ............................................. 161 Ивана Медић ПОИГРАВАЊЕ ИГРАМА. ТРЕТМАН ЖАНРА У КОМПОЗИЦИЈИ ТРИ ФАНТАСТИЧНЕ ИГРЕ ОП. 5 ДМИТРИЈА ШОСТАКОВИЧА Ivana Medić PLAYING GAMES WITH DANCES. THE TREATMENT OF DANCE GENRES IN DMITRI SHOSTAKOVICH’S THREE FANTASTIC DANCES OP. 5 .......................................... 173 Nataša Nagorni Petrov IGRA I POIGRAVANJE HARMONSKIM SREDSTVIMA U BAHOVIM SARABANDAMA KAO DIDAKTIČKI MODEL U NASTAVI HARMONIJE Nataša Nagorni Petrov DANCE AND PLAYING WITH HARMONIC MEANS IN BACH’S SARABANDS AS A DIDACTIC MODEL IN TEACHING HARMONY .............................................................. 181 VII. IGRA I DRUŠTVENOST (Play and sociality) Biljana S. Pejić, Nebojša M. Milićević, Ana V. Pflug SUBJEKTIVNI DOŽIVLJAJ MODERNOG BALETA Biljana S. Pejić, Nebojša M. Milićević, Ana V. Pflug SUBJECTIVE EXPERIENCE OF MODERN BALLET..................................................................... 193 VIII. PANEL DISKUSIJA: REPERTOAR MEŠOVITIH HOROVA U SRBIJI U 2015.GODINI (Panel discussion: Mixed voice choruses repertory in Serbia in 2015) Dimitrije Bužarovski, Trena Jordanoska,