1 września 2017 nr 9 (592) www.magazynkrzeszowicki.pl ISSN: 2131–9643 [35] Tym razem wiele notatek prasowych, w których przewija się postać hr. Artura Władysława Potockiego (zm. w 1890) oraz jego młodszego brata hr. Andrzeja wraz z małżonką Krystyną. Ówczesne media poświęcały tej rodzinie wiele miejsca i to nie ze względów obyczajowych, lecz z racji funkcji, jakie pełnili w ówczesnym życiu politycznym, ekonomicznym, religijnym, a nawet kulturalnym. Ten pierwszy był austriackim szambelanem i dożywotnim członkiem austriackiej Izby Panów. Ten drugi – do śmierci brata – dyplomatą w Madrycie i Londynie, a od czerwca 1903 r. Namiestnikiem Galicji. Został zastrzelony przez młodego Ukraińca 12 kwietnia 1908 r. Bracia pochowani są w krypcie rodowej Potockich w kościele św. Marcina w Krzeszowicach. W wakacyjnym czasie 1882 r. trwała w Przemyślu wielka wystawa obrazująca stan cywilizacyjny Galicji. W ponad 40 działach tematycznych prezentowano ówczesne osiągnięcia – od przemysłowych, artystycznych po rolnicze. „Czas” w numerze 202 z wtorku 5 września 1882 r. informował: Hr. Artur Potocki udał się wczoraj wieczór na wystawę przemyską. Na innej szpalcie wiadomość: Krzeszowice. Dobra hr. Artura Potockiego wystawiły w Przemyślu wspaniałe okazy holenderskiej rasy, mianowicie ośm krów pierwszej piękności. W kilka dni później ogłoszono wyniki, rozdając nagrody rzeczowe, medale, dyplomy, wyróżnienia: W dziale XXIX „Bydło rogate” – Medal zasługi brązowy otrzymał hr. Artur Potocki. W towarzystwie Kellermana, Siemieńskiego i Edwarda hr. Krasińskiego („Czas”, 1882, nr 209). Ostatnia dekada XIX wieku jest dla rodu Potockich okresem intensywnych działań przemysłowych. Liczne ogłoszenia prasowe świadczą o tym trendzie. Przy Zarządzie Zakładów Górniczo-Hutniczych Jaśnie Wielmożnego Andrzeja hr. Potockiego w Sierszy, poczta Trzebinia, Galicja – jest do obsadzenia natychmiast posada asystenta górniczego (Bergassistent). Kandydaci, władający językiem polskim, zechcą wnieść podania zaopatrzone świadectwami ukończenia studiów Akademii Górniczej i dotychczasowej praktyki w zawodzie górniczym, do powyższego Zarządu („Czas”, 1892, nr 215 z 20.09). Marmurowe wyposażenia wnętrz wracają do łask. Nie tylko w obiektach publicznych, ale i prywatnych. Często mają świadczyć o guście oraz pozycji materialnej właściciela czy fundatora. Ważne dla pp. Architektów, Inżynierów, Budowniczych i Majstrów kamieniarstwa. Administracja pierwszych galicyjskich łomów marmuru „Św. Teresa” w Krzeszowicach – /poczta tamże/ – poleca czarny marmur w trzech odmiennych kolorach jako to: bloku surowe, płyty surowo obrabiane i polerowane do kas, kredensów, umywalnie, do robót budowlanych cokoły, stopnie, posadzki, itp. Wyroby po cenach najumiarkowańszych. Wyroby z marmuru są na składzie w sklepie ul. Mikołajska L.10. Bliższe informacje tamże („Czas”, 1895, nr 209 z 12.09). Wtorkowe wydanie „Czasu” – nr 213 z 17 września 1895 r. – dosyć ogólnikowo przekazało wieść, iż: Najprzewielebniejszy książę biskup krakowski X. Puzyna, w towarzystwie sekretarza X. Bandurskiego, wyjechał wczoraj rano do Sierszy, gdzie dopełnił poświęcenia pięknego kościoła, wzniesionego przez hr. Andrzejów Potockich dla robotników tamtejszych zakładów górniczych, fabrycznych i przemysłowych oraz kaplicy i ochronki, powierzonej Siostrom Felicjankom, a przeznaczonej dla dzieci robotników. Książę biskup powrócił wczoraj wieczorem do Krakowa. Ta informacja jest ciekawa. Dzisiaj w różnych miejscach publicznych z wiadomych względów ostrzega się – także pasażerów – przez pozostawianiem lub otwieraniem porzuconych pakunków, przedmiotów, bagaży… Wtedy to ogłoszenie miało zapewne inne przyczyny: Paczka zostawiona ma dworcu w Krzeszowicach jest do odebrania za zwrotem kosztów inseratowych. Wiadomość w „Głosie Narodu” („Głos Narodu”, 1896, nr 205 z 6.09). W Nowej Górze pod Krzeszowicami odbędzie się w piątek konsekracja nowego kościoła wzniesionego staraniem hr. Adamowej Potockiej („Głos Narodu”, 1896, nr 206 z 10.09). Tak pomyślałem, że trafniej byłoby napisać: nad Krzeszowicami. Brzmiałoby to symbolicznie i geograficznie. Współcześnie kolejowe mózgi logistyczne intensywnie myślą nad tym, jak utrudniać życie pasażerom, szczególnie matkom z wózkami, inwalidom, starszym. Wystarczy codziennie popatrzeć na ruch peronowyna na krzeszowickiej stacji, szczególnie przy przesiadkach. Oficjalnie nazywa się to troską o życie i komfort podróży. Praktycznie to loteria – kto kogo? W sobotę rano w Krzeszowicach, za stacją kolejową, pociąg pospieszny, przychodzący z Trzebini do Krakowa, najechał przechodzące tamtejszym torem kolejowym dwie dziewczyny, Marię i Wiktorię Zając. Obie siostry, z których pierwsza kończy lat 18, a druga 15 – doznały ciężkiego uszkodzenia ciała, gdyż pociąg złamał im nogi. Zarządzono przewiezienie ich do Krakowa. Maria Zając jednak, w drodze do Krakowa, zmarła, a Wiktoria przewieziona zastała z dworca kolejowego przez Towarzystwo Ratunkowe do szpitala św. Łazarza, gdzie dokonano amputacji obu jej nóg. Jest małe prawdopodobieństwo utrzymania jej przy życiu („Głos Narodu”, 1898, nr 203). Ta notatka zaskoczyła mnie merytorycznie oraz socjologicznie. Nie ma to jak bal – jaśnie państwo zawsze to lubiło. Hrabia Andrzej Potocki zaabonował na cały sezon teatralny wielką lożę parterową w teatrze naprzeciw loży kasyna, pod lożą rządową. Jest to dobry przykład dla naszej arystokracji, aby popierała energicznie polski teatr. Niestety, arystokracja nasza należy w polskim teatrze do najrzadszych gości („Głos Narodu”, 1899, nr 210 z 16.09). Do artykułu dołączono sześć zdjęć z lotu ptaka. Dokonał tego wyboru „Światowid. Ilustrowany Kurier Tygodniowy” w numerze 5 z 6 września 1924 r. Czytelniczej Polsce zaprezentowano: Rynek krakowski, Lwów na tle Kopca Unii Lubelskiej, Opactwo w Tyńcu, Dolinę Prądnika w Ojcowie, a także Ruiny zamku pod Krzeszowicami, należącego niegdyś do wygasłego już rodu Tęczyńskich oraz Klasztor O.O. Karmelitów w Czernej, prześlicznej górskiej okolicy pod Krzeszowicami. Zdjęcia są rzeczywiście atrakcyjne. Natomiast tekst może się wydawać w części niezrozumiały. Żyjemy już innymi fascynacjami komunikacji lotniczej. Niemniej dreszcz emocji oglądania ziemi z góry zawsze istnieje: Lotnictwo dzisiaj po całym świecie jest w najlepszym pędzie rozwoju. U nas w Polsce drzemie jeszcze w powijakach, do czego wybitnie przyczynia się obojętność społeczeństwa, wywołana strachem podobnym temu, jakiego doznawali dziadkowie nasi wobec taczek, a naszego okresu o lokomotywy. (…) Dziś aeroplan staje się powoli środkiem lokomocyjnym – szybszym niż pociąg, szybszym niż samochód, ale przy tym rozkoszy dostarczając, czym wystarczy rzucić okiem na te prześliczne zdjęcia z lotu ptaka dokonane, aby pojąć, ile wzruszeń doznał ten, który bujał swobodnie w powietrzu nad miastami i zamkami, patrząc z góry na ludzkie mrowisko, niedołężnie poruszające się na ziemskiej skorupie, do której los je przykuł. INFORMACJE URZĘDU MIEJSKIEGO W KRZESZOWICACH Basen w Krzeszowicach dochodom można byłoby obniżyć koszty przyszłej eksploatacji. Istnieje możliwość etapowania takiego przedsięwzięcia oraz dalszej rozbudowy, gdyby zaszła konieczność. Taki kompleks służyłby mieszkańcom oraz byłby kolejną atrakcją dla turystów odwiedzających naszą gminę. ML: Dlaczego dopiero po 2020 roku będzie możliwa budowa basenu? WG: Ponieważ w pierwszej kolejności należy spłacać zadłużenie oraz reali- zować działania i inwestycje prorozwojowe, których wdrożenie spowoduje wzrost dochodów budżetu gminy. Dlatego pierwszeństwo mają zakupy gruntów, budowa i przebudowa połączeń drogowych, budowa Strefy Aktywności Gospodarczej w Miękini, realizacja inwestycji, na które czekali mieszkańcy od kilkunastu lub kilkudziesięciu lat. Ważne dla poprawy jakości życia mieszkańców są działania proekologiczne: budowa kanalizacji na południu gminy, wymiana kotłów, usuwanie azbestu. Należy powrócić do inwestowania w obiektach szkolnych. Te wszystkie zadania, w większo- ści finansowane ze środków unijnych i budżetu państwa, zakończą się naj- później właśnie w roku 2020. Ponadto nabory organizowane przez Urząd Marszałkowski nie przewidywały dofinansowań ze środków unijnych do Z Burmistrzem Gminy Krzeszowice Wacławem Gregorczykiem krytych pływalni. Wzrost dochodów pozwoli bezpiecznie sfinansować bu- rozmawia Marian Lewicki. dowę i później utrzymanie takich inwestycji jak np. basen. Oczywiście jeśli pojawi się korzystne dofinansowanie do budowy basenu, realizacja może być przyśpieszona. Jesteśmy przygotowani na taką ewentualność. Należy ML: Co kilka lat pojawia się temat budowy basenu w gminie Krzeszowice, także pamiętać o inwestorach prywatnych. Z rozmów nieoficjalnych wy- najczęściej przy okazji wyborów samorządowych. Podobnie jest i tym nika, że również rozważają budowę takich obiektów przy realizacji swoich razem. Co Pan na to? przedsięwzięć biznesowych. WG: Moje stanowisko w tej kwestii jest niezmienne od wielu lat. Uważam, że budowa basenu jest potrzebna i uzasadniona. Najlepszą lokalizacją jest ML: Członkowie Młodych Demokratów rozpoczęli zbieranie podpisów miasto Krzeszowice. Jeśli nie zostanie wybudowany przez inwestorów w sprawie budowy basenu w Krzeszowicach. Co Pan o tym sądzi? prywatnych , to powinna wybudować go Gmina Krzeszowice. Z uwagi WG: Budowę basenu popiera burmistrz, większość radnych i mieszkańców. na trudną sytuację finansową gminy oraz wysoki koszt budowy i później Nie bardzo rozumiem, kogo jeszcze trzeba przekonywać. Jeśli ktoś mówi, utrzymania basenu to zadanie zostało zaplanowane do realizacji w moim że można budować basen teraz, to niech wskaże, z których zadań należy programie