Raadsstuk Onderwerp: Visie Bufferzone Amsterdam Haarlem Reg.nummer: STZ/EC/2013/167215 1. Inleiding Op 28 Februari 2011 heeft de gemeente Haarlem de intentieverklaring Bufferzone Amsterdam Haarlem ondertekend. Na de ondertekening is door betrokken overheden (Haarlem, Amsterdam, Haarlemmerliede & Spaarnwoude, Velsen, Haarlemmermeer en de provincie) gewerkt aan een samenhangende visie voor het groengebied tussen Amsterdam en Haarlem. De provincie is het verantwoordelijke orgaan voor het maken van ontwikkelperspectieven voor de voormalige Rijksbufferzones (als uitwerking van de Provinciale Structuurvisie). Zij zijn daarmee ook de trekker van deze Visie. Dat betekent niet dat de betrokken gemeenten geen invloed hebben op de uitkomst van de visie (en de uiteindelijk hieruit voortvloeiende gebiedsakkoorden). De invloed is er wel degelijk, maar gezien het feit dat dezelfde visie in de verschillende gemeenteraden wordt behandeld, zal het een gezamenlijk gedragen visie moeten zijn, waarin uitgangspunten van individuele gemeenten niet altijd herkenbaar zullen zijn. Begin 2012 heeft de stuurgroep Bufferzone Amsterdam Haarlem gediscussieerd over de visie aan de hand van een aantal dilemma’s (zie bijlage Notulen stuurgroep). De uitkomsten van deze discussie zijn meegenomen in de conceptvisie, die vervolgens ter informatie of bespreking aan de raden en staten is voorgelegd (nota STZ/EC/2012/207145) . In het najaar van 2012 is de visie tijdens een inloopavond met omwonenden en geïnteresseerden besproken, waarbij de aanwezigen suggesties voor verbeteringen en aanvullingen hebben gegeven. Daarnaast is er een speciale avond voor ondernemers belegd, met de bedoeling om concrete ideeën voor verdere inrichting van het gebied te verzamelen. De opmerkingen en suggesties van beide avonden zijn waar mogelijk en relevant verwerkt in de visie (zie bijlage Beantwoording reacties consultatieronde). Naast deze opmerkingen en aanvullingen vanuit de stuurgroep, de bewoners en ondernemers zijn ook de afspraken uit de concept discussienota ‘Kracht van het Landschap 2013’ (zie bijlage Vertrekpunten uitvoeringsstrategie) opgenomen in de laatste versie van de visie. De visie wordt nu in aangepaste vorm opnieuw voorgelegd aan de betrokken gemeenten. Uitvoeringsstrategie Na goedkeuring van de visie kan gestart worden met fase 2 van het proces, de uitvoeringsstrategie. In de uitvoeringsstrategie zullen nieuwe belangrijke vragen aan de orde komen, waaronder de vraag over de financiering van beheer en inrichting, en de daarmee gepaard gaande vraag naar de mogelijkheid tot intensivering van enkele benoemde deelgebieden, zoals het gebied ten zuiden van het Noordzeekanaal. De Visie raakt aan andere beleidsvoornemens van de gemeente Haarlem, zoals de Intergemeentelijke Structuurscan (IGS), het ecologisch beleidsplan, het 1 Structuurplan Haarlem 2020, de Gebiedsvisie Oostradiaal, de Kansenkaart Watertoerisme, de Structuurvisie Openbare Ruimte (SOR) de Recreatienota en andere plannen op het gebied van ruimtelijk beleid. Zie voor de samenhang tussen de Bufferzone Amsterdam Haarlem, de Binnenduinrand en de Intergemeentelijke Structuurscan in de bijlage de brief van Rob van Doorn aan de commissies Ontwikkeling en Beheer d.d. 17 september 2012. De Visie Bufferzone Amsterdam Haarlem vormt daarnaast een bouwsteen voor de Visie Noordzeekanaal gebied, die in juni in de raden en staten zal worden besproken. Ook past de visie Bufferzone binnen de Groene Agenda, de visie van de provincie op natuur en landschap, die recent door de provincie is vastgesteld. 2. Voorstel aan de raad Het college stelt de raad voor: 1. In te stemmen met de aanpassing van de conceptvisie Bufferzone Amsterdam Haarlem, naar aanleiding van de opmerkingen gemaakt tijdens de 2 inloopavonden, de afspraken uit de concept discussienota ‘Kracht van het Landschap’ en de uitkomsten van de discussie in de Stuurgroep. 2. In te stemmen met het starten van fase 2; het opstellen van de uitvoeringsstrategie, waarbij sprake zal zijn van een gefaseerde aanpak, met een realistisch programma voor de korte termijn en een schets van ambities voor de lange termijn. 3. De kosten van het besluit bedragen incidenteel € 10.000,- en zijn gedekt binnen de begroting. 3. Beoogd resultaat Doel van de visie Het uiteindelijke doel van de visie is te komen tot een gezamenlijk uitgangspunt van provincie en betrokken gemeenten voor de verdere ontwikkeling van het buffergebied tussen Amsterdam en Haarlem tot een grootschalig groengebied met mogelijkheden voor ontspanning en dagrecreatie, gevrijwaard van verdere verstedelijking. Met deze visie kan worden ingespeeld op de recreatieve behoeften van de regio, waarin momenteel nog niet ten volle wordt voorzien. Tevens kan door middel van de uitwerking van de visie een bijdrage worden geleverd aan het realiseren van een gezonde financiële basis voor het gebied, waarmee de kwalitatieve en kwantitatieve instandhouding van het gebied beter gegarandeerd kan worden. 4. Argumenten Het voorstel past in ingezet beleid Het voorstel past binnen het ingezette beleid om het groengebied tussen Amsterdam en Haarlem open en groen te houden en kwalitatief hoogwaardig in te richten, als onderdeel van de metropoolregio Amsterdam. Tevens wordt hiermee tegemoet gekomen aan een groeiende vraag op het gebied van recreatie. Ook past het voorstel binnen het uitgangspunt van de gemeente Haarlem om de financiële bijdrage aan het groengebied niet te laten stijgen, maar tegelijkertijd wel een gezonde financiële basis te creëren voor het voortbestaan van het gebied, gevrijwaard van verdere verstedelijking. Samenhangende visie Nu het rijk een deel van haar taken overhevelt naar lagere overheden, is het aan de provincie en de gemeenten om te bepalen hoe groen- en recreatiegebieden ingericht 2 en beheerd moeten worden om aan de groeiende vraag naar recreatie te voldoen en om gebieden te vrijwaren van verdere verstedelijking. Daarbij moet rekening gehouden worden met allerlei opgaven en urgenties die moeten worden betrokken bij ontwikkelingen in het gebied. Het gebied tussen Amsterdam en Haarlem is een dynamisch gebied met grote economische dragers als Schiphol en de Haven, maar ook is het een versnipperd gebied door de vele infrastructuur die het gebied doorkruist. Dit maakt het noodzakelijk om een samenhangende, intergemeentelijke visie op te stellen voor de langere termijn (tot 2040), waarin de verschillende opgaven meegenomen worden. Relatie Visie Noordzeekanaalgebied 2040 Gelijktijdig met het opstellen van de visie voor de Bufferzone Amsterdam-Haarlem is gewerkt aan de visie op de ontwikkeling van het Noordzeekanaalgebied tot 2040. Er heeft nauwe afstemming plaatsgevonden tussen de 2 processen. De visie op de Bufferzone is één van de bouwstenen geweest voor de Visie Noordzeekanaalgebied 2040. Vanuit de visie Bufferzone Amsterdam-Haarlem is het de ambitie om meer synergie te verkrijgen tussen de Haven en andere functies, zoals recreatie en groen. Functies kunnen elkaar versterken. Belangrijk hierbij is landschappelijke inpassing. Deze lijn is ook te zien in de Visie Noordzeekanaalgebied 2040. Metropoolniveau Het is belangrijk om niet alleen naar het eigen gemeentelijke belang te kijken maar ook vanuit het belang op Metropoolniveau te kijken naar de toekomst van het gebied. Dat zou kunnen inhouden dat bepaalde gebieden intensiever ingericht worden, om aan de groeiende vraag naar recreatievoorzieningen te voldoen, waardoor andere gebieden juist weer ontzien kunnen worden. Het Bufferzonegebied tussen Amsterdam en Haarlem overlapt voor een groot deel het gebied van Recreatieschap Spaarnwoude. Recreatie Noord Holland, de uitvoeringsorganisatie van Recreatieschap Spaarnwoude, is dan ook partner bij het opstellen van de visie. Communicatie Bij de visievorming zijn omwonenden, geïnteresseerden en ondernemers betrokken geweest door middel van een inloopavond, een speciale avond voor ondernemers en de mogelijkheid om digitaal te reageren. Ook de raad van de gemeente Haarlem is op die wijze betrokken en heeft daarnaast de visie ter informatie aangeboden gekregen in een gezamenlijke commissievergadering van de commissies beheer en ontwikkeling. 5. Kanttekeningen Organisatiestructuur Momenteel wordt in metropoolverband gediscussieerd over de organisatiestructuur van de diverse groengebieden binnen de metropoolregio, waarbij verschillende mogelijkheden worden afgetast, variërend van het behouden en versterken van de huidige organisatiestructuur tot het onderbrengen van alle recreatieschappen in Noord-Holland binnen één overkoepelende organisatie. Dit zou consequenties kunnen hebben voor de wijze waarop naar de verschillende gebieden gekeken gaat worden en de wijze waarop de financiën georganiseerd gaan worden. 6. Financiën In deze fase van het proces is het belangrijk om de gezamenlijke doorkijk voor de langere termijn op het groengebied tussen Amsterdam en Haarlem vast te stellen 3 zonder dat nu al restricties worden ingebouwd op grond van financiële beperkingen. In de volgende fase, de uitvoeringsfase, zal het financiële vraagstuk aan de orde komen. Het is nog onduidelijk hoe de mogelijke ingrepen in het landschap gefinancierd gaan worden en wat dit voor consequenties heeft voor de openbaarheid van (delen van) het groengebied. Bepaalde gebieden binnen het Bufferzonegebied, zoals het gebied ten zuiden van het Noordzeekanaal, zijn in principe geschikt om intensiever ingericht te worden. Daarmee kunnen inkomsten gegeneerd worden die ten goede kunnen komen aan de gebieden die extensief zijn ingericht en dat ook moeten blijven, gezien het