NAUKI O WYCHOWANIU. STUDIA INTERDYSCYPLINARNE PÓŁROCZNIK ADRES REDAKCJI: Uniwersytet Łódzki Wydział Nauk o Wychowaniu ul. Pomorska 46/48 91-408 Łódź www.wnow.uni.lodz.pl www.czasopismo.naukiowychowaniu.uni.lodz.pl e-mail: [email protected] REDAKTOR NACZELNY: Ewa Marynowicz-Hetka REDAKTOR NUMERU: Renata Szczepanik ZESPÓŁ REDAKCYJNY: Ewa Marynowicz-Hetka – Redaktor Naczelny Elżbieta Kowalska-Dubas – Zastępca Redaktora Naczelnego Piotr Soszyński – Sekretarz Redakcji Eleonora Bielawska-Batorowicz, Katarzyna Gajek, Mariusz Granosik, Marcin Kafar Piotr Łukowski, Renata Szczepanik, Krzysztof Szmidt, Lucyna Telka RADA NAUKOWA: Jean-Marie Barbier (Conservatoire National des Arts et Métiers (CNAM) Paris) Wojciech Józef Burszta (Uniwersytet SWPS w Warszawie) Oldřich Chytil (Ostravská univerzita v Ostravě) Marek Czyżewski (Uniwersytet Łódzki) Dariusz Doliński (Uniwersytet SWPS we Wrocławiu) Marianne Friese (Justus-Liebig-Universität Giessen) Gunther Graßhoff (Universität Hildesheim) Tomasz Jarmużek (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu) Dariusz Kubinowski (Uniwersytet Szczeciński) Philippe Maubant (Université de Sherbrooke) Maria Mendel (Uniwersytet Gdański) Grzegorz Michalski (Uniwersytet Łódzki) Grażyna Poraj (Uniwersytet Łódzki) Maria Straś-Romanowska (Uniwersytet Wrocławski) Tomasz Szkudlarek (Uniwersytet Gdański) Bogusław Śliwerski (Uniwersytet Łódzki) Danuta Urbaniak-Zając (Uniwersytet Łódzki) Max Urchs (EBS Universität für Wirtschaft und Recht) Antonin Wagner (Emeritus Professor of Management at the New School for Public Engagement, New York) Michael Winkler (Friedrich-Schiller-Universität Jena) Lech Witkowski (Akademia Pomorska w Słupsku) OPRACOWANIE REDAKCYJNE: Bogusława Kwiatkowska SKŁAD I ŁAMANIE: Zdzisław Gralka PROJEKT OKŁADKI: Martyna Jastrząbek TŁUMACZENIE NA JĘZYK ANGIELSKI: Sylwia Sierszeń NATIVE SPEAKER: Martin Hinton Publikacja finansowana przez Wydział Nauk o Wychowaniu Uniwersytetu Łódzkiego © Copyright by WNoW, Uniwersytet Łódzki, Łódź 2019 ISSN 2450-4491 Nakład: pierwotna wersja elektroniczna Wersja pierwotna elektroniczna: http://czasopismo.naukiowychowaniu.uni.lodz.pl/ NAUKI O WYCHOWANIU. STUDIA INTERDYSCYPLINARNE NUMER 2019/2(9) CZŁOWIEK W KRYZYSIE: INSTYTUCJE WYCHOWAWCZE I WSPARCIA SPOŁECZNEGO Spis treści Renata Szczepanik Wprowadzenie 8 Introduction 11 Studia i rozprawy Mirosława Nowak-Dziemianowicz Remembrance and Identity in Constructing the Narration of the Individual and the Community [Pamięć i tożsamość w konstruowaniu narracji jednostki oraz wspólnoty] 14 Beata Maria Nowak (Nie)bezpieczna rodzina – kalejdoskop (dys)funkcji 33 Edyta Zierkiewicz From Provision of Information, Through Activation, to Changing the Social World. The Amazonki Associations as a Source of Comprehensive Support for Women with Breast Cancer [Od dostarczania informacji po aktywizację do zmiany społecznego świata. Stowarzyszenia Amazonek jako źródło kompleksowego wsparcia dla kobiet z rakiem piersi] 56 Barbara Jankowiak Młodzież w kryzysie – doświadczenie zaniedbania wśród adolescentek i adolescen- tów jako „zaniedbany” obszar teorii i badań 73 Prace z warsztatu Inga B. Kuźma, Alicja Piotrowska Support Spaces. An Anthropological Approach to Selected Design Solutions in Support Institutions [Przestrzeń wsparcia. Ujęcie antropologiczne wybranych rozwiązań projektowych w instytucjach wsparcia] 87 Angelika Cieślikowska-Ryczko, Gabriela Dobińska Wspieranie procesu usamodzielniania byłych wychowanków placówek wychowawczych i resocjalizacyjnych. Doświadczenia uczestników projektu mieszkań treningowych 109 Maciej Bernasiewicz, Monika Noszczyk-Bernasiewicz Programy resocjalizacyjne realizowane w polskich zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich oraz ich ewaluacja 127 Małgorzata Dziewanowska Kryzysowe macierzyństwo – młode matki w systemie opieki instytucjonalnej 139 Małgorzata Michel, Iwona Moksa Dualizm systemu norm i wartości na przykładzie rozumienia pojęcia patriotyzmu przez pseudokibiców oraz przejawów radykalizacji zachowań 157 Katarzyna Okólska Badania nad kuratelą sądową w Polsce po wprowadzeniu ustawy o kuratorach sądowych 176 Klaudia Wos Rozwijanie kompetencji kulturalnych dorosłych osób z niepełnosprawnością inte- lektualną – projekt naukowy „Kulturalni w Toruniu” 195 Dyskusje / polemiki Barbara Czarniawska From Sustainability to Resilience: A Change of Wording or a Change in Thinking? [Od zrównoważonego rozwoju do wytrzymałości: zmiana nazewnictwa, czy zmiana w myśleniu?] 212 Sabina Siebert, Stephanie Schreven Protean Uses of Trust: A Curious Case of Science Hoaxes [Różne aspekty zaufania: dziwny przypadek mistyfikacji naukowych] 216 Magda Pieczka Communication and Action: Re-Reading Habermas in the Age of Activism [Komuni- kacja i działanie: odczytywanie Habermasa na nowo w dobie aktywizmu] 231 Aktualia Weronika Zaród Sprawozdanie: Przyczyny, decyzje, interwencje – ogólnopolskie seminarium doty- czące przyczyn, form i narzędzi wsparcia w kryzysie bezdomności młodzieży i mło- dych dorosłych (Kazimierz Dolny 19–21 maja 2019) 253 Magdalena Staniaszek Sprawozdanie z konferencji: Rodzina w systemie wsparcia społecznego i pomocy osobom z problemem alkoholowym (Łódź, 23 maja 2019, Wydział Nauk o Wycho- waniu, UŁ) 260 O Autorach 266 About the Authors 270 EDUCATIONAL SCIENCES. INTERDISCIPLINARY STUDIES VOLUME 2019/2(9) THE INDIVIDUAL IN CRISIS: EDUCATIONAL AND SOCIAL SUPPORT INSTITUTIONS Table of Contents Renata Szczepanik Wprowadzenie 8 Introduction 11 Studies and Dissertations Mirosława Nowak-Dziemianowicz Remembrance and Identity in Constructing the Narration of the Individual and the Community 14 Beata Maria Nowak (Nie)bezpieczna rodzina – kalejdoskop (dys)funkcji [(In)secure Family – Kaleido- scope of (Dys)functions] 33 Edyta Zierkiewicz From Provision of Information, Through Activation, to Changing the Social World. The Amazonki Associations as a Source of Comprehensive Support for Women with Breast Cancer 56 Barbara Jankowiak Młodzież w kryzysie – doświadczenie zaniedbania wśród adolescentek i adolescentów jako „zaniedbany” obszar teorii i badań [Young People in Crisis – the Experience of Being Neglected Among Adolescents as a Neglected Area of Theory and Research] 73 Research Reports Inga B. Kuźma, Alicja Piotrowska Support Spaces. An Anthropological Approach to Selected Design Solutions in Support Institutions 87 Angelika Cieślikowska-Ryczko, Gabriela Dobińska Wspieranie procesu usamodzielniania byłych wychowanków placówek wychowawczych i resocjalizacyjnych. Doświadczenia uczestników projektu mieszkań treningowych [Support for the Process of Achieving Independence by Former Residents of Rehabilitation and Educational Institutions. Experiences of Participants in the Training Housing Project] 109 Maciej Bernasiewicz, Monika Noszczyk-Bernasiewicz Programy resocjalizacyjne realizowane w polskich zakładach poprawczych i schro- niskach dla nieletnich oraz ich ewaluacja [Correctional Programmes Implemented in Polish Juvenile Detention Centres and Juvenile Shelters and their Evaluation] 127 Małgorzata Dziewanowska Kryzysowe macierzyństwo – młode matki w systemie opieki instytucjonalnej [Moth- erhood in Crisis – Young Mothers in the Institutional Care System] 139 Małgorzata Michel, Iwona Moksa Dualizm systemu norm i wartości na przykładzie rozumienia pojęcia patriotyzmu przez pseudokibiców oraz przejawów radykalizacji zachowań [Dualism of the Sys- tem of Social Standards and Values with the Example of the Understanding of Patriotism by Football Hooligans and Manifestations of Behaviour Radicalization] 157 Katarzyna Okólska Badania nad kuratelą sądową w Polsce po wprowadzeniu ustawy o kuratorach są- dowych [Research on the Polish Probation System after the Adoption of the Act on Probation Officers] 176 Klaudia Wos Rozwijanie kompetencji kulturalnych dorosłych osób z niepełnosprawnością inte- lektualną – projekt naukowy „Kulturalni w Toruniu” [Developing the Cultural Competences of Adults with Intellectual Disability – The "Cultured in Toruń” Research Project] 195 Discussions / Polemics Barbara Czarniawska From Sustainability to Resilience: A Change of Wording or a Change in Thinking? 212 Sabina Siebert, Stephanie Schreven Protean Uses of Trust: A Curious Case of Science Hoaxes 216 Magda Pieczka Communication and Action: Re-Reading Habermas in the Age of Activism 231 Updates Weronika Zaród Sprawozdanie: Przyczyny, decyzje, interwencje – ogólnopolskie seminarium dotyczące przyczyn, form i narzędzi wsparcia w kryzysie bezdomności młodzieży i młodych dorosłych (Kazimierz Dolny 19-21 maja 2019) [Report: Causes, Decisions, Inter- ventions – a Nationwide Seminar on the Causes, Forms and Tools of Support in the Crisis of Homelessness of Teenagers and Young Adults (Kazimierz Dolny 19–21 of May 2019)] 253 Magdalena Staniaszek Sprawozdanie z konferencji: Rodzina w systemie wsparcia społecznego i pomocy osobom z problemem alkoholowym (Łódź, 23 maja 2019, Wydział Nauk o Wycho- waniu, UŁ) [Report on the Scientific Conference: Family in the System of Public Support and Assistance to People with an Alcohol Problem (Łódź, May 23, 2019)] 260 O Autorach 266 About the Authors 270 NAUKI O WYCHOWANIU. STUDIA INTERDYSCYPLINARNE NUMER 2019/2(9) ∗ Renata Szczepanik Wprowadzenie Temat przewodni przedstawionego Czytelniczkom i Czytelnikom numeru to „Człowiek w kryzysie w instytucjach wychowawczych i wsparcia społecznego”. Takie ujęcie problematyki nasuwać może wrażenie sformułowania na zbyt wyso- kim poziomie ogólności. „Kryzys”, jakiego doświadczać może człowiek, posiada jednak różne oblicza i wymiary. Rozgrywać się może