LEXICON TOPOGRAPHICUM SICULUM IN QUO SICILIAE URBES, OPIDA, CUM... Vito Maria Amico DjQglzed byHSoglc ////% Digiiized by Google Digitizedby CpOgle Digitized by Google LEXICON TOPOGRAPHICUM SICULUM MAZARiE VALLIS. Digitized by Google . LEXICON TOPOGRAPHICUM S I C U L U M, In quo Sicilia Utbts, Opida, cum diruta.tum extantia, Moiites , Flumina , Portus , adjacentei lofuJir, ac fingula Loca deicribuntur , illuitrantur STV D 10, ET LA 3 0 £ E S.T.D.DVITI M.AMICO ET STATELLA ORDINIS S.BBNED1CTI, Regii Sicilie Hiftoriographi,diiitimin Pittrio Catrinsnfi Lyito Gviih Hiftorie Profifforis ,„c publice "Biblhtbcc< Primitrii Cujiodit . TOMUS SEGUNDUS Pars Prima CATANtE M. DCC.LIX. Id £tncorum flcjiicBiii Typogcipkio flpud D. Jnachim PuJrjum . SVPESIORVM FACVLTATE Digitized by Google [V] LEXICON TOPOGRAPHICUM SICULUM MAZARvE VALLIS. RISS Vetus Mazara , quum contrl Africam pbfita, Sarracciiis reruin potemibus frequens, Bt celebrior Siciliie cvaflflet , ampliorem pro* vinciam denomiiiavit^Ndrthmaii- norumque evo, ac aliis fub Princi- pibus jure non excidit fuo* Ab- luunt Valiem hanc tribus ex late- ribus Tyrrhenum mare fn Boream , Sardoum Oc- -cidentem verfus , Lybicum , five Afi-icum cirCa-Me- ridiem, Occafumqtie fcftivalem ;"ad Jatui vero medi- terranemn in Ortum illi adjacent Neti , & Demjni VaUes.a quibus Himera fluvius meridionalij & aqui- lonarij Mazarsnfim dilccrnit; hoc fcilicet ordinc-i Ab exiguo fonre fub Nebrode colie, vulgo Atadwia rivus uiius in auftriml prolabitur, alcer vero in aqui- lonem tendit. Hic -Politium , nobile opidum id lini- Tm Itt P. I. ftram Digitized by Google , C VI. J ftram relinquens ,aliis & copiofis adauflus aquis.no- minc, & re Magnus evadit ; Himerii vetuftiliiini nr- bis dirutis nnEm[)ns,litfe illorun rdiquiis ad ortum ablutis,prope Bonfornelli rurrim fibi oftium aperit, StTyrrheno pelago adjuugitur . Jam. rivus alius in_j oppofitas delatui plagas , ad Artifini montis radicei varios excipiens fluvios, itex his falis faporc infe- ftos nonoulloi, quem idcirco contrahit , inter angu- liai Capntarfi rupes ftib ponte inagnifico dilabens.ad Rupem Roccaftriftara curfum peragit , agrifque de- mum Leocatenfibui affiifui , mari Libyco fub Leoca- tte oriqnialu menk fefe admifcet . Ex huc auteirw oftio Vallii maritima fic definiuntur. Ab Leocata: promontorio apertum littus ad A- grigenti Emporium excurrit, cuf receui moles por- tus adheret,ab eaque ad caputjAIbum non abfimilis pjotfljiditur qra . Ad id.olim caput Meraclea Mirioa ftabaf, . & pone Platauis amnis in : mart raergitur Le- nitcrinde finuofuni Saccam cxcipit, eique proximum S. Marci caput; uude ad prifoe jelinuntis moniimen- ta procufvuin iquoque littui fpcftatur, Belicis oftio infigne . Mazzara fuccedit cum portu , fej laeu ma- ri.rjmOja.cuju* vicino Feti, (ive Fedcris capite oc- ' ciduum littus initia fumit -Huic celeberrimum Lily- beum fuccedir,ex tribus pracipui* infulf proraontc- riis unum.Boeum vuIgo,StiIIi iuheranj Marfalaurbi, portusque Auftriie ,magnis hodie moiibui oppletus. Habct fubftquens ora J.Pantaleonii , ubi vetus Mo- ty» ftetit, Burronii,aliafque minorei infulaa objaccn- tes; Nec ProcuIX Theodori Caput,ui|de Divpauum ctadejusportum navigatio inftlruitur. Contra hanc plagaminalto ptlago cdebres JEgniei infule: Marr- timt , ^Egofi , & Forbantia , Maretimus , Levinfus , St F* Digitized by Google 3 , C VII Favognana vnlgari vocabulo,jacent,acfupra Drepa- num Ery» monsfubrigitur.Ab hnjus portu adJ.Vi- ti Caput, veteribus ^gitallnm teudrtur, qtiod eft.Se- gcftmi ampliflimi (iuus occidentale, & borealii la- tcris initium. Scamander ad intimum littm fe eio- ncrat ; oppofitumquc Ciput Rama ad ortum aceedit, cjuod illud Urfi cxcipit. Sinuin porro hunc abEm- porio, opidoque cognomine Caftclli Maris Siculi ap- pcllant . Sinus alter brevior ab Urft ad Caput Galli, in quo infula Feminarum}& ora en Gallo.ad Mon. tit Peregrini, olim Eri+e radices, Panormitani amce- niflimi agri profpeilum aperiunt. Molcs fubinde_> portut cjufdem urbis Metropolis, qus magnificcntif- Gmit fuperbient cdificiis,cum primis Itali; conferri> paucilbue fecunda in Huropa cbmputari merho pofle fine aifentatione affirmo. Illius finum iZaflaran* Ca- put ,fivc ingens fcopulus fub Gerbino colle excipir; hinc ad ThermaJ ufque Himerenfes , & ab hae Urbi Vallis. ad Himerse Septentrionalis oftium , reliquum Maiarse littus ftrme arenofum promontoriolis aliquot diftinitum procurrit. Id quippc oftium Himerx.feu Magni Fluminis regionis eftnoftn estremum ad Bo- rcam . Ab Leocata igitur palfi u. xcv. Maiaram uf- quc, a qua ad /Egitallum stvii.inde adCaput Galli i. &ad Himerat ollium xi. computanturi Ab hoco- flio ad Artclinum infuhe umbilicum XXX. atqus ad Leocatam xt. defignanr Faiellus>& noV.iflimus iiitul* Dimenfor Comei de Schmettau, quanfvis in Mappa Seutter, medius fcrme Artifinus tolloccturi Finibus delcriptis ,jam qure Vallis paffim deeo- ra , ac dotes /int, breviflime profequar . Metropoli Ur- be,& Regni Capite, Proregls idcirco, & Confula rium totiw infiihc fede iJJa gloriatur; bini Arcliiepiicopa- tus Digitized by Google ; t VIII 3 tus , rotidemque Epifcopatuum catheifoe non vulgarc or»aiTii-;:ium ciik.n conciliant; liegias Civitates quin- lieciro , Sc opida fiipra centum eiiumerat ; Fiumini- bus Jielici vel maxiine, & Platani; Montibus, & Eryce cutn primis; Nemoribus j Balneis faluberrimis, ac la- cubus pifcolis cekbratur. Agri iclioitas infignis; fru- (tuura copia ubeirima ;me(TcJ laigifltma:; pingues vin- deoii»; pafcua gratilTima. Sex hiuc Eraporijs om- nis generis frugum refcrtis intlrudta , iu cxteraspro- vincias divilias effimdit fuas, populifqne nedum in- digenis, fed externis etiam cotifulit . Mazara: Vallis in ultimo publico cenfu de anno mdccxih. focos 99- 191. Panorino exeepta , animas 568701. exhibuit Panormi autera 102.106. cives cuumeratitur ; fed no- villima defcriptio longe copiofioies cum lares , tum, incolai adnotavit;hecauteni in Kegiis libris exarata, lucem nondum afpexit ; quos autcm ammarutn cen- fus efo p;-ofiTO fingulis in locis , Se noviflimo» cont- pello; ex privatis Parociiiainm libris accepi. , ABICA Digitized by Google ,, A B * BICA Cafale in Drepaniuno ter- ritorio.. aliter Labica , quod anno vecexx. juris erat Guillelmi de Lin- quido, Joanxacia: Guillelmi fili- us Guaratrio Vigintimittio dona- Vi't, rera contirmante Friderico III. !nm mccclx. De eo in Capibrevio & , in Cenfu Fridcrici II. ABORANGIUS Ager . Vide 'Borangius. ACCIA Vicus hodie in agro cognomine paflus s. x. circiter ab urbe Panormo in hybcrnum orruin a maris Jittore haud procul, iter denique fiabeutibus Panormum ab Deman* Valle occnrrens , & caupouam fivc hofpiratoriam cxhibens tabernam. Ibi Blafii Spuc- chea,ejufque hrredum «mcetiiflimtim ruburbmnin, qui dunt primariii in Sjcilia fuugeretur mutiiis, homines congregavit,.& parochiam conflruxit Sancto Jofeoho dieatam . Succedunt ad eamdem parochiam fpeilan- tii elegam & magnificuni Priiicipis Valguarner* Su- burbanum, nec non illud Ducis Andegavenfis, quod tlitimim cxpeftar raanum , & minoriJ nora atia . ACBLLUS ArX olim ad ^Egitallum promonro- rium exDiodor:Iib.24. junlus in caftri ad Lilybosumf abiit./r noBu Erycem adcrtut ottupavit \& Jggital- 'lam communivit , quem nune Aeellum sieaut ; nccc. nnTitibui prtfidii reli&it . At Canbah ,ubi htacir- tc £iyeem jam tentri ab bofle nfcivit , irotfa mnniim mlitUM Kevf&ut illuc depvrtat , prefidiumque jigiteU li adortus heo pnitur ; faBufqitc fupirior , alhs intt- rrntit, aliot ad Erycem fugat . Cajleiium dthinc tria itrmatorum miliia) cajfodicbarn . Ex hoc nou Icvi prs- fidiarii rnilitf* puajero Agellam arcem irtgentis ambi- A tus Digitized by Google tus fyifle ooinor . Deeit , ubide proraotitorio sEgitallt. ACITHIUS Amnii Ptoleraaro cx veteribus me, maiiriii quod Atys fuerit , cujus Plinius memiuit,ho- ; liii- Cirabis , Cluverius opinatur; reliqui ex rcccntlori. bus 'Birgim in eo recognofcunt - At enirn Ptolemmt hibet : Sciinuntisflaminis oflium , Acithii amnis oflium, Li/yhtsum gti4um& promoHtirium. Qui cevte iitus, neque Aty. feu Carahi , qui inter Thermas & SeKnun» tcm ftfe mari adjungit; neque 2/rg/inter Lilybceum, & Drepanum fiuces aperiejHi, convenit ; nifi apud Gco- graphum in Sicilia; lacis defigiiandii variis crroribu* adfuetimmutn, irrepfiife errorera dixeris; aliis eninu fluminibus hac io or» vetuiii fmit nomina, Sirgi nou aliud tjusm illud Acithil paffim appingitur. Oritur c» duplici fontc f;* p. u.a Salcmi, S.Georgii nerope , & Mangiad.iino . Confule 'Birgss . Fluviu» , ACRAGAS & Urbs. Vide Agrsgat , 6c, Agrigtntam. '„ f ACRISTIA Opidum in editis r.upibut fiodic de- fertiim ab Juliana, & Clufr haud procnl. Fazeliui fu- periori fua setite deletum dicit, cx cujus reliquiis re. ccnsOpidum Burgium au&um. Criftitt c*ftruin(s Re- giis libris annoMCCcxx. Francifcui Vigimimiildus te- ncbat; fcqucntls vero fieculi anno vm.jurii crat here- dum Nicoiai di Pcraka , Cluf», Julianfc , & Bivon« Comitis . An vetus Siirtbca fuerit.de qui fuo loeo,' Cluvcrius fubdubitat. Haud 'na-procul aTrhtala,itr~ fus feptcntrioncs•;epiiu>» dfertam, vulgari nocahulo A- crifiia ,qiiod&vicinitate ,&mrninii quaiam ftmiiU tndlnc sidnrir e!/: autiqtii illa Scirthea. [dem circ» Acrifliam iletifle oliin Craftum Sicanicam urbem g- ' ,' ' - ..." pinatur. „", . B r ^ ... ACUTU5Moaj,C*f/*j ( 6tvuiBivoce MtntCuti Digitized by-Google . tiut , Sarraeenis Cux. Ad occiduam Panormitani «gri regionem pyramidis inftar iefefubrigens, ad cujus ver- tieem dukjs,& fiigidie aqua fous; eirca latera vera ctyptx ampl*& promnda;ad radices denique fatises- tenlks fmftifcrse arbores & oleC; fuccrefcunt. Cticio u- trinque adjunfti miuores