Pro Digital Pro Digital GIS Consulting & Solutions ul. Lipowa 24 F/1, 81-572 Gdynia. Tel. (+58 ) 714 47 24, 0-502 090 333 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO REALIZACJI ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY MORZESZCZYN Opracowanie: dr Wojciech Staszek mgr Kazimierz Niecikowski Marcin Telepski Gdynia, lipiec 2012 r. SPIS TREŚCI 0. Streszczenie …………………………………… ………………………………………..………1 1. Wprowadzenie ................................................................................................................. 6 1.1. Podstawy prawne opracowania .................................................................................. 6 1.2. Metodyka opracowania i źródła danych ...................................................................... 6 1.3. Cel i zakres prognozy ................................................................................................. 7 2. Struktura środowiska terenu objętego zmianą Studium .............................................. 8 2.1. Budowa środowiska przyrodniczego ........................................................................... 8 2.2. Środowisko abiotyczne – zarys fizjograficzny ............................................................. 9 2.3. Roślinność .................................................................................................................17 2.4. Fauna ........................................................................................................................23 3. Ochrona przyrody i krajobrazu ......................................................................................31 3.1. Obszary i obiekty chronione .......................................................................................31 3.2. Projektowane formy ochrony przyrody .......................................................................33 3.3. Formy ochrony przyrody w regionalnym otoczeniu gminy ..........................................35 4. Diagnoza stanu środowiska .........................................................................................38 4.1. Źródła i stan antropizacji środowiska przyrodniczego ................................................38 4.2. Ocena odporności środowiska na obciążenie antropogeniczne oraz zdolności do regeneracji........................................................................................................................47 5. Charakterystyka ustaleń projektu zmiany Studium .....................................................48 5.1. Powiązania z innymi dokumentami planistycznymi ....................................................48 5.2. Ustalenia projektu zmiany Studium ............................................................................52 6. Analiza i ocena oddziaływań wynikających z realizacji ustaleń zmiany Studium na środowisko .........................................................................................................................55 6.1. Zmiany przeznaczenia terenu i spodziewane skutki środowiskowe ...........................55 6.2. Oddziaływania w zakresie hałasu i pól elektromagnetycznych oraz zanieczyszczeń powietrza – wpływ na warunki życia człowieka .................................................................57 6.3. Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne ...............................................63 6.4. Oddziaływanie awifaunę i nietoperze .........................................................................64 6.5. Oddziaływanie na szatę roślinną ................................................................................67 6.6. Oddziaływanie na krajobraz .......................................................................................68 6.7. Sytuacje awaryjne......................................................................................................70 6.8. Oddziaływania skumulowane i transgraniczne ...........................................................71 6.9. Rozwiązania alternatywne w stosunku do przedstawionych w dokumencie ...............72 7. Uwarunkowania prawa ochrony środowiska ...............................................................73 7.1. Wpływ na formy ochrony przyrody w tym obszary Natura 2000 .................................73 7.2. Ocena zgodności z przepisami prawnej ochrony przyrody .........................................77 7.3. Ochrona zasobów użytkowych ..................................................................................77 8. Uwarunkowania ochrony środowiska kulturowego ....................................................78 9. Minimalizacja oddziaływań na środowisko ..................................................................78 10. Monitoring oddziaływania ustaleń planu na środowisko .........................................80 11. Literatura i materiały archiwalne .................................................................................81 ZAŁĄCZNIKI: Zał. 1. Prognoza oddziaływania na środowisko – mapa w skali 1:20 000. 0. STRESZCZENIE Prognoza wpływu na środowisko realizacji ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Morzeszczyn dotyczy ustaleń zawartych w projektowanym dokumencie odnoszących się do: wyznaczenia obszarów przeznaczonych pod lokalizację elektrowni wiatrowych; wyznaczenia terenów pod planowaną biogazownię; wskazania terenów lokalizacji potencjalnej biooczyszczalni; ustalenia lokalizacji projektowanej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. Obszar projektu zmiany ma charakter rolniczy. Grunty użytkowane rolniczo stanowią tutaj zdecydowaną większość. Obszar ten charakteryzuje się przeciętnymi warunkami glebowymi dla rozwoju rolnictwa. Występują głównie gleby kompleksu 5-ego (żytni dobry) i 4-ego (żytni bardzo dobry). W obrębie kompleksów 4 i 5 występują gleby IV a i b klasy bonitacyjnej. Niewielki obszar zajmują gleby III klasy bonitacyjnej. Występują tu głównie gleby brunatne wyługowane z piasków lekkich gliniastych na glinie i brunatne kwaśne. Głównym ciekiem w granicach gminy jest Wierzyca, przepływająca przez północną część terenu gminy oraz jej dopływ - rzeka Janka. Krajobraz rozpatrywanego obszaru jest dość monotonny, obejmujący głownie użytkowane rolniczo (grunty orne) tereny falistej, miejscami pagórkowatej wysoczyzny morenowej. Większe zróżnicowanie rzeźby terenu występuje zwłaszcza w jego wschodniej oraz północno- zachodniej części. Roślinność występująca na omawianym obszarze to głównie uprawny rolne i związane z nimi zbiorowiska segetalne, a także ruderalne. W sąsiedztwie dolin Wierzycy i Janki dość powszechne są kompleksy leśne, złożone często z porolnych nasadzeń sosny. Ponadto na terenie gminy większe, lepiej zachowane kompleksy leśne występują w zachodniej części gminy. Występują tu między innymi zbiorowiska grądów, rzadziej kwaśnych buczyn. W dolinach cieków doliny Wierzycy i Janki występują fragmenty siedlisk łęgów. Poza tym w podmokłych zagłębieniach terenu występują torfowiska, olsy i szuwary. Na pozostałym obszarze nie stwierdzono istotnych walorów florystycznych i fitocenotycznych. Stanowiska roślin objętych ochroną gatunkową są stosunkowo nieliczne (por. rozdz. 2.3). Dotychczasowe rozpoznanie ptactwa i nietoperzy wykazało występowanie gatunków typowych dla obszarów rolniczych i rolniczo - leśnych. Na podstawie dotychczasowych danych ogólnych można ogólnie stwierdzić, że wskazania dla lokalizacji turbin wiatrowych w tym rejonie są pozytywne. Teren ten nie wyróżnia się pod tym względem na tle regionu, jako ważny dla ptactwa, lub nietoperzy. Stopień rozpoznania walorów awifauny i chiropterofauny jest jednak niewystarczający dla dalszych etapów planowania farm wiatrowych na tym terenie. Konieczne jest w tym celu przeprowadzenie szczegółowych badań przedrealizacyjnych, zgodnych z ustaloną w tym zakresie metodyką (PSEW 2008. Kepel i in., 2009). W granicach obszaru objętego zmianą Studium występują następujące prawne formy ochrony przyrody: Gniewski Obszar Chronionego Krajobrazu (obejmuje kompleks leśny w północno- wschodniej części gminy); 1 10 pomników przyrody. Na terenie gminy Morzeszczyn planowane jest utworzenie kolejnych form ochrony przyrody: Obszaru Chronionego Krajobrazu Węgiermucy i Janki; Kociewskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu; zespołu przyrodniczno-krajobrazowego „Dolina Węgiermucy”; 10 użytków ekologicznych; 31 pomników przyrody. W regionalnym otoczeniu gminy Morzeszczyn (w strefie do 5 km) występują następujące formy ochrony przyrody : Obszary Chronionego Krajobrazu: - Nadwiślański Obszar Chronionego Krajobrazu (ok. 3 km w kierunku południowo- wschodnim od granic gminy); - Obszar Chronionego Krajobrazu Borów Tucholskich (ok. 3 km w kierunku południowo-zachodnim od granic gminy); Obszary Natura 2000: - Obszary specjalnej ochrony ptaków: - „Bory Tucholskie” PLB220009 (ok. 4 km w kierunku południowo-wschodnim od granic gminy); - „Dolina Dolnej Wisły” PLB040003 (ok. 5 km w kierunku wschodnim od granic gminy); - Obszar ważny dla Wspólnoty - Specjalny obszar ochrony siedlisk „Dolna Wisła” PLH220033 (ok. 5 km w kierunku wschodnim od granic gminy). Podstawowym celem projektu zmiany „Studium…” jest przygotowanie terenów pod : planowane tereny farm elektrowni wiatrowych; biogazownię i biooczyszczalnię; tereny zabudowy mieszkaniowej - jednorodzinnej. Oba planowane obiekty (farmy wiatrowe i biogazownia) zaliczane są do grupy przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko - zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na (DZ.U. 2010, Nr 213,