Zał ącznik nr 1 do Uchwały Rady Gminy Poczesna Nr . 53/IX. 2007 z dnia 28.06.2007 r. LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI GMINY POCZESNA NA LATA 2007 - 2013 Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Poczesna na lata 2007 - 2013 1 SPIS TRE ŚCI I. PRZEDMIOT LOKALNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI ---------------------------------------3 1. Istota Rewitalizacji----------------------------------------------------------------------------------------3 2. Metodyka przygotowania Programu Rewitalizacji-------------------------------------------------6 3. Efekty rewitalizacji Programu Rewitalizacji ---------------------------------------------------------7 4. Potrzeba rewitalizacji -------------------------------------------------------------------------------------8 II. LOKALIZACJA GMINY POCZESNA---------------------------------------------------------------------9 III. CHARAKTERYSTYKA OBECNEJ SYTUACJI SPOŁECZNO - GOSPODARCZEJ ------- 12 WOJEWÓDZTWO ŚLĄSKIE-------------------------------------------------------------------------------- 12 POWIAT CZ ĘSTOCHOWSKI------------------------------------------------------------------------------- 17 1. Zagospodarowanie przestrzenne-------------------------------------------------------------------- 19 1.1. Strefy polityki przestrzennej gminy ------------------------------------------------------------ 19 1.2. Granice strefy konserwatorskiej i zabytki zlokalizowane na terenie gminy----------- 21 1.3. Uwarunkowania ochrony środowiska --------------------------------------------------------- 21 1.4. Struktura gruntów ---------------------------------------------------------------------------------- 32 1.5. Infrastruktura techniczna------------------------------------------------------------------------- 33 Identyfikacja problemów ------------------------------------------------------------------------------- 38 2. Gospodarka----------------------------------------------------------------------------------------------- 39 2.1. Główni pracodawcy-------------------------------------------------------------------------------- 39 2.2. Podmioty gospodarcze w danych sektorach ------------------------------------------------ 40 2.3. Struktura podstawowych bran ż gospodarki-------------------------------------------------- 41 2.4. Rynek pracy----------------------------------------------------------------------------------------- 43 Identyfikacja problemów ------------------------------------------------------------------------------- 46 3. Strefa społeczna ----------------------------------------------------------------------------------------- 47 3.1. Struktura demograficzna i społeczna --------------------------------------------------------- 47 3.2. Infrastruktura społeczna-------------------------------------------------------------------------- 49 Identyfikacja problemów ------------------------------------------------------------------------------- 54 ANALIZA SWOT DLA GMINY POCZESNA ---------------------------------------------------------- 55 IV. KOMPLEMENTARNO ŚĆ PROGRAMU Z DOKUMENTAMI STRATEGICZNYMI DOT. ROZWOJU PRZESTRZENNO-SPOŁECZNO-GOSPODARCZEGO--------------------------- 58 1. Komplementarno ść z programami krajowymi----------------------------------------------------- 58 2. Komplementarno ść z programami regionalnymi ------------------------------------------------- 64 3. Komplementarno ść z programami lokalnymi ----------------------------------------------------- 71 V. ZAŁO ŻENIA PROGRAMU REWITALIZACJI ----------------------------------------------------- 74 1. Okres programowania --------------------------------------------------------------------------------- 74 2. Zasi ęg terytorialny rewitalizowanego obszaru, kryteria wyboru i uzasadnienie---------- 74 3. Podział na projekty i zadania inwestycyjne ------------------------------------------------------- 82 VI. PLANOWANE DZIAŁANIA NA OBSZARZE REWITALIZOWANYM----------------------- 99 1. Planowane działania przestrzenne (techniczno – materialne) ------------------------------- 99 2. Planowane działania gospodarcze ------------------------------------------------------------------ 99 3. Planowane działania społeczne------------------------------------------------------------------- 100 4. Harmonogram realizacji planowanych działa ń ------------------------------------------------- 101 VII. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PROGRAMU REWITALIZACJI ------------------------------ 103 VIII. SYSTEM WDRA ŻANIA PROGRAMU --------------------------------------------------------- 105 IX. SPOSOBY MONITOROWANIA I OCENY PROGRAMU ----------------------------------- 107 X. PROMOCJA I PUBLIC RELATIONS PROGRAMU ------------------------------------------- 109 Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Poczesna na lata 2007 - 2013 2 I. PRZEDMIOT LOKALNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI 1. Istota Rewitalizacji Rewitalizacja jest kompleksowym programem: remontów, modernizacji i zabudowy przestrzeni publicznych, rewaloryzacji zabytków na wybranym obszarze, najcz ęś ciej dawnej dzielnicy miasta, w powi ązaniu z rozwojem gospodarczym i społecznym 1. Rewitalizacja jest poł ączeniem działa ń infrastrukturalnych z programami rozwoju gospodarczego i rozwi ązywania problemów społecznych na danym obszarze, tj.: bezrobocie, marginalizacja i patologie społeczne, przest ępczo ść . Rewitalizacja to równie ż działanie skupione na zdegradowanym obiekcie i obszarze, którego celem jest przywrócenie jego pierwotnego stanu i funkcji, b ądź te ż znalezienie dla niego nowego zastosowania i doprowadzenie do stanu, w którym obiekt ten staje si ę warto ściowy i funkcjonalny 2. Rewitalizacja jest pojęciem stosowanym najcz ęś ciej w odniesieniu do cz ęś ci miasta lub zespołu obiektów budowlanych, które w wyniku przemian gospodarczych, społecznych, ekonomicznych i innych, utraciły cz ęś ciowo swoj ą pierwotn ą funkcj ę i przeznaczenie. Rewitalizacja jest w tym znaczeniu zespołem działa ń z zakresu budownictwa, planowania przestrzennego, ekonomii i polityki społecznej, których celem jest doprowadzenie do o żywienia, poprawy funkcjonalno ści, estetyki, wygody u żytkowania i jako ści życia w rewitalizowanym zespole. Tablica 1. Zakres rewitalizacji REWITALIZACJA Aspekt Aspekt społeczno - Aspekt ekonomiczno urbanistyczno - kulturowy - gospodarczy przestrzenny 1 K. Skalski “Rewitalizacja obszarów starej zabudowy w miastach”. 2 Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego na lata 2007 -2013 Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Poczesna na lata 2007 - 2013 3 Lokalny Program Rewitalizacji – jest kompleksowym i zintegrowanym dokumentem, opracowanym, wdra żanym i monitorowanym przez samorz ąd lokalny. Jest wieloletnim programem działa ń, wyznaczaj ącym kierunki rozwoju, w wymiarze przestrzennym, społecznym i gospodarczym, na terenach wytyczonych, zdegradowanych obszarów, w tym poprzemysłowych i powojskowych. Rewitalizacja musi by ć realizowana przy współpracy i współudziale wielu partnerów lokalnych: samorz ądu terytorialnego, przedsi ębiorstw i instytucji otoczenia biznesu oraz sektora pozarz ądowego. W realizacj ę programu cz ęsto zaanga żowane s ą instytucje, do których mo żna zaliczy ć: policj ę, wspólnoty mieszkaniowe, itp. Celem Programu Rewitalizacji jest zapewnienie spójno ści społecznej, gospodarczej i przestrzenno – ekologicznej (poprawa infrastruktury w celu poprawy “tkanki” społecznej), Jest to proces kompleksowy dotycz ący, nie pojedynczych budynków, lecz całego wybranego obszaru problemowego 3. Osi ągni ęcie celów zawartych w programie jest mo żliwe przy wsparciu finansowym inwestycji okre ślonych w bud żecie i Wieloletnim Planie Inwestycyjnym samorz ądu oraz innych źródeł zewn ętrznych np. Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, przy równoczesnej realizacji projektów z zakresu społeczno-gospodarczego współfinansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Przygotowanie Lokalnego Programu Rewitalizacji jest równie ż wymogiem wynikaj ącym z dokumentów programowych alokacji środków funduszy strukturalnych Unii Europejskiej, tj. Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007 - 2013 , w ramach: - priorytetu I. Badania i rozwój technologiczny, innowacje i przedsi ębiorczo ść : działanie 1.1. Wzmocnienie atrakcyjno ści inwestycyjnej regionu poddziałanie 1.1.3. Rewitalizacja obszarów zdegradowanych - priorytetu VI. Zrównowa żony rozwój miast: - działanie 6.2. Rewitalizacja obszarów zdegradowanych. W gminach do 50 tys. mieszka ńców projekty z zakresu rewitalizacji mo żna realizowa ć w ramach poddziałania 1.1.3. Rewitalizacja obszarów zdegradowanych - Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007 -2013. Celem poddziałania 1.1.3. jest wielofunkcyjne wykorzystanie zdegradowanych obszarów. W ramach poddziałania 3 „Przewodnik MGiP dotycz ący kryteriów planowania oraz zarz ądzania projektami dotycz ącymi rewitalizacji zdegradowanych obszarów miejskich (...) w ramach ZPORR finansowanego ze środków EFRR”, Warszawa 2004 Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Poczesna na lata 2007 - 2013 4 prowadzona b ędzie rewitalizacja zdegradowanych obszarów poprzemysłowych i powojskowych w gminach wiejskich, oraz rewitalizacja zdegradowanych obszarów miejskich, poprzemysłowych i powojskowych. Rewitalizacja powy ższych obszarów przyczyni si ę m. in. do nadania nowych funkcji gospodarczych, edukacyjnych, turystycznych, rekreacyjnych, społecznych i kulturalnych obiektom poprzemysłowym i powojskowym, b ędzie obejmowała tak że uzupełnienie istniej ącej zabudowy, przygotowanie terenów inwestycyjnych z dost ępem do krajowej lub mi ędzynarodowej sieci drogowej. Uzupełnieniem tych działa ń zmierzaj