1 PRZEGLĄD SEJMOWY DWUMIESIĘCZNIK ROK XIX 2(103)/2011 2 Przegląd Sejmowy 2(103)/2011 Studia i Materiały KOMITET REDAKCYJNY Redaktor naczelny PIOTR TULEJA Zastępcy redaktora naczelnego: JERZY CIEMNIEWSKI, MICHAŁ KRÓLIKOWSKI Sekretarz naukowy ANDRZEJ SZMYT Członkowie: LESZEK GARLICKI, MIROSŁAW GRANAT, WOJCIECH KULISIEWICZ, PAWEŁ SARNECKI, ZBIGNIEW WITKOWSKI, KRZYSZTOF WÓJTOWICZ, JERZY ZAJADŁO, MAREK ZUBIK Redaktorzy: URSZULA NAŁĘCZ-RAJCA, PIOTR ZIELIŃSKI Tłumaczenia: na język angielski ALBERT POL na język rosyjski ANDRZEJ KUBIK W wypadku wykorzystania tekstów i informacji z „Przeglądu Sejmowego” w innych publikacjach prosimy o powołanie się na nasze czasopismo. U w a g a. Artykułów nie zamówionych nie zwracamy. Zastrzegamy sobie prawo do skrótów w tekstach nadesłanych do publikacji. © Copyright by Kancelaria Sejmu Warszawa 2011 „Przegląd Sejmowy” ukazuje się od 1993 r. ISSN 1230-5502 KANCELARIA SEJMU Przygotowanie: Wydawnictwo Sejmowe Druk i oprawa: Wojskowa Drukarnia w Łodzi Wydanie pierwsze Warszawa, maj 2011 SPIS TREŚCI 3 DZIAŁ I STUDIA I MATERIAŁY Prof. dr hab. Wacław Uruszczak, Uniwersytet Jagielloński Konstytucja 3 maja 1791 r. Testament polityczny I Rzeczypospolitej . 9 Summary . 40 Prof. dr hab. Paweł Grata, Uniwersytet Rzeszowski Problem kodyfi kacji prawa budżetowego w pracach parlamentu II Rzeczy- pospolitej . 41 Summary . 64 Dr Robert Grzeszczak, Uniwersytet Warszawski Prezydencja rotacyjna w Radzie i jej parlamentarny wymiar . 65 Summary . 81 Dr Martin Bożek, Politechnika Radomska im. Kazimierza Pułaskiego Współdziałanie Prezydenta RP i Rady Ministrów jako konstytucyjny warunek zapewnienia bezpieczeństwa państwa w czasie stanu szczególnego zagrożenia 83 Summary . 106 Dr Marcin Dąbrowski, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Konstytucyjny aspekt zrzeszania się cudzoziemców w partiach politycznych w Polsce . 107 Summary . 124 DZIAŁ II OPINIE, GLOSY, RECENZJE, NOTY A. OPINIE I. W sprawie zastosowania art. 40 ust. 4 regulaminu Sejmu w odniesieniu do projektów ustaw dotyczących problematyki bioetycznej (Wojciech Odrowąż- -Sypniewski) . 125 II. W sprawie oceny zgodności z konstytucją projektu ustawy o państwowych egzaminach prawniczych (Piotr Chybalski) . 136 III. W sprawie nowelizacji ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (1. Krzysztof Skotnicki, s. 154; 2. Janusz Mordwiłko, s. 157) 154 B. GLOSY Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego I. Jerzy Zajadło, glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 paździer- nika 2010 r. (sygn. akt K 10/08) . 163 II. Agnieszka Bień-Kacała, glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19 października 2010 r. (sygn. akt K 35/09) . 172 Orzecznictwo innych sądów I. Piotr Radziewicz, glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 29 kwietnia 2010 r. (sygn. akt IV CO 37/09) . 179 II. Paweł Łącki, glosa do wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 15 czerwca 2010 r. w sprawie Grzelak przeciwko Polsce (nr skargi 7710/02) . 194 4 Przegląd Sejmowy 2(103)/2011 Studia i SpisMateriały treści C. RECENZJE Studia z prawa konstytucyjnego. Księga jubileuszowa dedykowana prof. zw. dr. hab. Wiesławowi Skrzydle, red. Jerzy Posłuszny, Jerzy Buczkowski, Krzysztof Eckhardt (Leszek Garlicki) . 205 Michał Urbańczyk, Liberalna doktryna wolności słowa a swoboda wypowiedzi historycznej (Roman Tokarczyk) . 207 Konieczne i pożądane zmiany Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 roku, red. Bogusław Banaszak, Mariusz Jabłoński (Andrzej Szmyt) . 212 Magdalena Rączka, Rozwiązanie parlamentu przed upływem kadencji w polskim i włoskim prawie konstytucyjnym (Tomasz Włodek) . 215 Kamila Tarnacka, Prawo do informacji w polskim prawie konstytucyjnym (Katarzyna Górka) . 222 D. NOTY Konstytucja. Ustrój polityczny. System organów państwowych. Prace ofi arowane Profesorowi Marianowi Grzybowskiemu, red. Stanisław Bożyk, Adam Jamróz (Paweł Sarnecki) . 226 „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” (Andrzej Szmyt) . 228 Regolamenti di procedura della Camera dei deputati. 1848–1971 (Zbigniew Witkowski) . 232 DZIAŁ III DOKUMENTY MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE DO STUDIÓW NAD PARLAMENTARYZMEM A. Zagadnienia parlamentarne w orzecznictwie innych państw Włochy: wyrok Sądu Konstytucyjnego z dnia 8 października 2008 r. w sprawie sporu kompetencyjnego między izbami parlamentu a organami władzy sądowniczej (sygn. akt 334/2008) (przekład i opracowanie Jan Podkowik) . 235 B. Europejski Trybunał Praw Człowieka: wyrok z dnia 20 maja 2010 r. w spra- wie Alajos Kiss przeciwko Węgrom (skarga nr 38832/06) (przekład i opracowanie Ada Paprocka) . 240 TABLE OF CONTENTS 5 SECTION I STUDIES AND PAPERS Prof. Dr Habil. Wacław Uruszczak, Jagiellonian University The May 3, 1791 Constitution as a Political Testament of the Polish-Lithuanian Commonwealth . 9 Summary . 40 Prof. Dr Habil. Paweł Grata, University of Rzeszów Codifi cation of Budgetary Principles by Parliament of the Second Republic of Poland . 41 Summary . 64 Dr Robert Grzeszczak, University of Warsaw Rotating Presidency of the Council of the European Union and its Parliamen- tary Dimension . 65 Summary . 81 Dr Martin Bożek, Kazimierz Pułaski Technical University of Radom Cooperation between the President of the Republic of Poland and the Council of Ministers as a Constitutional Requirement for Ensuring State Security in the Event of Particular Threats . 83 Summary . 106 Dr Marcin Dąbrowski, University of Warmia and Mazury in Olsztyn The Freedom of Association of Foreigners in Political Parties in Poland: the Constitutional Aspect . 107 Summary . 124 SECTION II OPINIONS, GLOSSES, REVIEWS, NOTES A. OPINIONS I. On the application of Article 40 para. 4 of the Standing Orders of the Sejm to bills concerning bioethics (Wojciech Odrowąż-Sypniewski) . 125 II. On the assessment of conformity with the Constitution of the bill on State legal exams (Piotr Chybalski) . 136 III. On amendment of the Act publication of normative acts and some other legal acts (1. Krzysztof Skotnicki, p. 154; 2. Janusz Mordwiłko, p. 157) . 154 B. GLOSSES Jurisprudence of the Constitutional Tribunal I. Jerzy Zajadło, Gloss to the judgment of the Constitutional Tribunal of October 27, 2010 (Act Call No. K 10/08) . 163 II. Agnieszka Bień-Kacała, Gloss to the judgment of the Constitutional Tribunal of October 19, 2010 (Act Call No. K 35/09) . 172 Jurisprudence of other courts I. Piotr Radziewicz, Gloss to the ruling of the Supreme Court of April 29, 2010 (Act Call No. IV CO 37/09) . 179 II. Paweł Łącki, Gloss to the judgment of the European Court of Human Rights of June 15, 2010 in the case of Grzelak v. Poland (Application no. 7710/02) . 194 6 Przegląd Sejmowy 2(103)/2011 StudiaTable ofi Materiały Contents C. REVIEWS Studies in constitutional law. Jubilee book dedicated to Prof. Dr Habil. Wiesław Skrzydło, Jerzy Posłuszny, Jerzy Buczkowski, Krzysztof Eckhardt [eds.] (Leszek Garlicki) . 205 Michał Urbańczyk, The liberal doctrine of freedom of speech and freedom of hi- storical debate (Roman Tokarczyk) . 207 Necessary and desirable changes of the Constitution of the Republic of Poland of April 2, 1997, Bogusław Banaszak, Mariusz Jabłoński [eds.] (Andrzej Szmyt) 212 Magdalena Rączka, Dissolution of parliament before the end of its term under Polish and Italian constitutional law (Tomasz Włodek) . 215 Kamila Tarnacka, The right to information under Polish constitutional law (Katarzyna Górka) . 222 D. NOTES The Constitution. The political system. The system of State authorities. Works de- dicated to Professor Marian Grzybowski, Stanisław Bożyk, Adam Jamróz [eds.] (Paweł Sarnecki) . 226 „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” [Constitutional Law Review] (Andrzej Szmyt) . 228 Regolamenti di procedura della Camera dei deputati. 1848–1971 [Rules of Pro- cedure of the Chamber of Deputies. 1848–1971] (Zbigniew Witkowski) . 232 SECTION III DOCUMENTS SOURCE MATERIALS FOR STUDIES ON PARLIAMENTARISM A. Parliamentary Matters in the Constitutional Rulings of Other States Italy: The judgment of the Constitutional Court of October 8, 2008 in the dispute concerning authority between the chambers of parliament and the organs of judicial power (Act Call No. 334/2008) (translation and preparation Jan Podkowik) . 235 B. European Court of Human Rights: The judgment of May 20, 2010 r. in the case of Alajos Kiss v. Hungary (Application no. 38832/06) (translation and prepara- tion Ada Paprocka) . 240 СОДЕРЖАНИЕ 7 I ОТДЕЛ ИССЛЕДОВАНИЯ И МАТЕРИАЛЫ Проф. д-р наук Вацлав Урущак, Ягеллонский университет Конституция 3-го мая 1791 г. Политическое завещание I Речи Поспо- литой . 9 Резюме . 40 Проф. д-р наук Павел Грата, Жешувский университет Проблема кодифицирования бюджетного права в работе парламента II Республики . 41 Резюме . 64 Д-р Роберт Гжещак, Варшавский университет Ротационный срок председательствования в Совете Европы и его значение в масштабах работы парламента . 65 Резюме . 81 Д-р Мартин Божек, Политехнический институт в Радоме им. Казимежа Пулаского Взаимодействие Президетна Республики Польша и Совета Министров как конституционное условие обеспечения безопасности государства в условиях положения особой угрозы . 83 Резюме . 106 Д-р Марцин Домбровский, Варминьско-мазурский университет в Ольштыне Конституционный аспект объединения иностранцев в политические партии в Польше . 107 Резюме . 124 II ОТДЕЛ ЭКСПЕРТИЗЫ, ГЛОССЫ, РЕЦЕНЗИИ, ОБЗОРЫ A. ЭКСПЕРТИЗЫ I. Относительно применения ч. 4 ст. 40 регламента Сейма к законопроектам, касающимся биоэтической проблематики (Войцех Одровонж-Сыпневский) 125 II. Относительно оценки соответствия конституции законопроекта о государ- ственных экзаменах для юристов (Петр Хыбальский) . 136 III. Относительно