KLSH ANALIZA VJETORE 2017 KLSH ANALIZA VJETORE 2017 VJETORE ANALIZA KLSH ALSAI EUROSAI INTOSAI Shtypur në Shtypshkronjën MORAVA ISBN 978-9928-159-69-4 04 Kontrolli i Lartë i Shtetit 9 789928 159694 Rruga “Abdi Toptani”, Nr. 1 2018 Tiranë Tel/Fax 04/228485, Tel.04/251267 Seria: botime KLSH - 04/2018/88 Web-site: www.klsh.org.al, E-mail [email protected] 88 Seria: botime KLSH - 04/2018/88 Tiranë, 2018 REPUBLIKA E SHQIPËRISË KONTROLLI I LARTË I SHTETIT KLSH ANALIZA VJETORE 2017 Tiranë, 2018 Titulli: KLSH ANALIZA VJETORE 2017 Redaktoi: Armanda BEGAJ Realizoi në kompjuter: Armanda BEGAJ Seria: botime KLSH 04/2018/88 ISBN: 978-9928-159-69-4 Shtypur në Shtypshkronjën: MORAVA Tiranë, 2018 Analiza Vjetore 2017 PËRMBAJTJA Faqe HYRJE 7 PËRSHËNDETJE 11 Fjala përshëndetëse e Presidentit të Republikës, SH.T.Z. Ilir META 11 Përmbledhje ekzekutive e performancës së KLSH-së, për vitin 2017 15 Fjala e Kryetarit të Kontrollit të Lartë të Shtetit, z. Bujar LESKAJ Fjala përshëndetëse e Rektorit të Universitetit “Aleksandër MOISIU” Durrës, 35 znj. Kseanela SOTIROFSKI Fjala përshëndetëse e Sekretarit të Komisionit për Ekonominë dhe Financat 37 në Kuvendin e Shqipërisë, Prof. Dr. Anastas ANGJELI Fjala përshëndetëse e Auditorit të Përgjithshëm të Zyrës Kombëtare të 40 Auditimit të Kosovës, z. Besnik OSMANI Fjala përshëndetëse e Zëvendës Auditorit të Përgjithshëm të Zyrës 43 Shtetërore të Auditimit të Maqedonisë, z. Naser ADEMI REFORMA INSTITUCIONALE DHE PERFORMANCA E VEPRIMTARISË 45 AUDITUESE TË KLSH-së, PËR VITIN 2017 PROGRESI DREJT MODERNIZIMIT INSTITUCIONAL PËRGJATË VITIT 2017 45 Nga znj. Luljeta NANO, Sekretar i Përgjithshëm DEPARTAMENTI I AUDITIMIT TË INSTITUCIONEVE QENDRORE 69 Nga znj. Lindita LATI, Drejtor i Përgjithshëm DEPARTAMENTI I AUDITIMIT TË VETËQEVERISJES VENDORE 93 Nga znj. Manjola NAÇO, Drejtor i Përgjithshëm DEPARTAMENTI I AUDITIMIT TË SHOQËRIVE PUBLIKE, TEKNOLOGJISË SË 105 INFORMACIONIT DHE INVESTIMEVE TË HUAJA Nga znj. Yllka PULASHI, Drejtor Departamenti KLSH 2018 3 Kontrolli i Lartë i Shtetit 6 DEPARTAMENTI I AUDITIMIT TË BUXHETIT TË SHTETIT 113 Nga z. Azmi STRINGA, Drejtor Departamenti DEPARTAMENTI I AUDITIMIT TË ASETEVE DHE MJEDISIT 123 Nga z. Bajram LAMAJ, Drejtor Departamenti MBI AUDITIMET E TEKNOLOGJISË SË INFORMACIONIT 146 Nga z. Kozma KONDAKÇIU, Drejtor Drejtorie DEPARTAMENTI JURIDIK, KONTROLLIT TË ZBATIMIT TË STANDARDEVE 151 Nga z. Ermal YZEIRAJ, Drejtor Departamenti TRANSPARENCA E AKTIVITETIT TË KLSH-së SI NJË NGA TREGUESIT 161 KRYESORË TË MODERNIZIMIT TË INSTITUCIONIT DHE TË RRITJES SË BESIMIT TË QYTETARËVE NË PUNËN E TIJ Nga znj. Irena ISLAMI, Drejtor Drejtorie MBI AUDITIMET E PERFORMANCËS TË REALIZUARA GJATË VITIT 2017 193 PUNA AUDITUESE E DEPARTAMENTIT TË AUDITIMIT TË PERFORMANCËS 193 Nga z.Rinald MUÇA, Drejtor Departamenti 1. Mbi auditimin me temë: CILËSIA E AJRIT 197 Aulent GURI, Artur HASANBELLIU dhe Xhuljeta ÇELAJ 2. Mbi auditimin me temë: EFEKTIVITETI I POLITIKAVE PËR ZHVILLIMIN 205 STRATEGJIK TË TURIZMIT Miranda BERDO dhe Klejvis KULE 3. Mbi auditimin me temë: EFEKTIVITETI I GRANTEVE NË AGJENCINË E 209 ZHVILLIMIT BUJQËSOR DHE RURAL Gjovalin PREÇI dhe Klejvis KULE 4. Mbi auditimin me temë: PERFORMANCA E MINISTRISË SË ARSIMIT 214 SPORTIT DHE RINISË NË ZHVILLIMIN E SPORTIT Dorel BALLIU dhe Kris ANASTASI 5. Mbi auditimin me temë: UNIFIKIMI I PIKAVE DOGANORE TË SHQIPËRISË 218 DHE KOSOVËS Sali AGAJ dhe Redi AMETLLARI FOKUSI STRATEGJIK I KLSH-së – QËLLIMET STRATEGJIKE DHE OBJEKTIVAT 223 PËR PERIUDHËN 2018 – 2022 Nga z. Bujar LESKAJ, Kryetar i KLSH-së 4 Botime Analiza Vjetore 2017 LEKSIONE TË HAPURA TË ZHVILLUARA ME STUDENTËT E UNIVERSITETIT 254 “ALEKSANDËR MOISIU”, DURRËS VEPRIMTARIA E AUDITIMIT TË JASHTËM NË SEKTORIN PUBLIK, KONTROLLI I 254 LARTË I SHTETIT, KUADRI KUSHTETUES DHE LIGJOR Nga znj. Luljeta NANO, Sekretar i Përgjithshëm AUDITIMI KOMBËTAR DHE RESPEKTIMI I TIJ NË KUADËR TË 265 STANDARDIZIMIT TË NJË KONCEPTI EUROPIAN MIRËQEVERISJEJE DHE TË MIRËADMINISTRIMIT TË ASETEVE NË INTERES TË PUBLIKUT Nga z. Bajram LAMAJ, Drejtor Departamenti AUDITIMI I SHOQËRIVE PUBLIKE DHE INSTITUCIONEVE PUBLIKE 272 Nga znj. Yllka PULASHI, Drejtor Departamenti HYRJE NË AUDITIM 276 Nga znj. Aulona JANI, Kryeaudituese KONTRIBUTET E AUDITUESVE TË KLSH-së, TË CILËT KANË MBYLLUR 281 KARRIERËN E TYRE PROFESIONALE GJATË VITIT 2017 PASQYRIMI NË MEDIAN VIZIVE, TË SHKRUAR DHE ELEKTRONIKE I ANALIZËS 287 VJETORE TË KLSH-së PËR 2017, 15 SHKURT 2018 KLSH 2018 5 Kontrolli i Lartë i Shtetit 6 6 Botime Analiza Vjetore 2017 HYRJE Analiza e përgjithshme e aktivitetit të KLSH-së për vitin 2017 u zhvillua pas analizave të Departamenteve dhe Drejtorive të KLSH-së, në të cilat morën pjesë përveç audituesve të Departamenteve respektive edhe auditues nga Departamente të tjera auditimi me qëllim shkëmbimin e eksperiencave dhe të praktikave më të mira të punës në auditim. Analizat u kryen gjatë muajit janar 2018 në ambientet e Kontrollit të Lartë të Shtetit dhe në to morën pjesë gjithashtu përfaqësues të mediave, të shoqërisë civile dhe të botës akademike. Pas kësaj faze të parë, në datat 15-16 shkurt 2018, në mjediset e Universitetit “Aleksandër MOISIU”, në Durrës, Kontrolli i Lartë i Shtetit zhvilloi analizën vjetore të punës për institucionin për vitin 2017. Në ditën e parë të analizës morën pjesë Presidenti i Republikës, Shkëlqesia e Tij z.Ilir META, Sekretari i Komisionit për Ekonominë dhe Financat në Kuvendin e Shqipërisë, Akademik Anastas ANGJELI, Audituesi i Përgjithshëm i Kosovës, z. Besnik OSMANI dhe Zëvendës Audituesi i Përgjithshëm i ish Republikës Jugosllave të Maqedonisë, z.Naser ADEMI, Rektorja e Universitetit “Aleksandër MOISIU”, zj. Kseanela SOTIROFSKI si dhe shumë përfaqësues nga profesorati, ekspertë të shoqërisë civile, analistë dhe studentë të fakulteteve të Universitetit. Në fjalën e tij, Presidenti META dha vlerësimin për performancën e deritanishme të KLSH-së, duke cilësuar se “...dua të shpreh kënaqësinë për angazhimin dhe përkushtimin në rritje të këtij institucioni të rëndësishëm, të këtij institucioni suprem të auditit në vendin tonë, pasi mirëmenaxhimi i financave publike si dhe ndërtimi i proceseve dhe sistemeve që rritin eficiencën dhe eliminojnë hapësirat për abuzim duke rritur transparencën dhe llogaridhënien, janë sfidat me të cilat Kontrolli i Lartë i Shtetit, përballet në përditshmërinë e punës së tij. Performanca e qëndrueshme dhe në rritje e këtij institucioni gjatë viteve të fundit ka ardhur si rezultat i reformimit dhe modernizimit të praktikave audituese konform standardeve ndërkombëtare të auditimit duke ndikuar drejtpërdrejt edhe në forcimin e mirëqeverisjes së institucioneve publike në vend.” Në përshëndetjen e tij, Sekretari i Komisionit për Ekonominë dhe Financat në Kuvendin e Shqipërisë, Akademik Anastas ANGJELI vlerësoi punën e bërë në vitet e KLSH 2018 7 Kontrolli i Lartë i Shtetit 6 fundit nga KLSH për rritjen e kapaciteteve të tij profesionale dhe theksoi se ka një praktikë të mirë bashkëpunimi mes Kuvendit dhe KLSH-së, e cila kulmoi në miratimin e ligjit të ri organik të institucionit në nëntor 2014, në përputhje me standardet ndërkombëtare të INTOSAI-t. Në fjalën e tij, Kryetari i Kontrollit të Lartë të Shtetit, z. Bujar LESKAJ cilësoi se “Aktiviteti i KLSH-së gjatë vitit 2017 është motivuar dhe udhëhequr nga drejtimi themelor i Kongresit të XXII-të të INTOSAI-t1: Auditimi publik në shërbim të qytetarit» dhe nga drejtimi tjetër themelor i Kongresit të X-të të EUROSAI-t2, “Si mund të ndihmojnë SAI-et në rikthimin e besimit të qytetarëve tek qeverisja publike?”. Jemi përpjekur t’i realizojmë këto dy orientime themelore duke i parë si detyra/sfida tona kryesore, duke punuar për (1) modernizimin e institucionit nga këndvështrimi i aftësive audituese dhe (2) duke kontribuar në përmirësimin e qeverisjes publike, nëpërmjet forcimit te llogaridhënies dhe transparencës e thellimit te luftës kundër korrupsionit dhe mashtrimit financiar. Më tej, z. LESKAJ vijoi “...KLSH ka përmbushur detyrën dhe mandatin e tij kushtetues, duke realizuar 156 auditime nga 154 të planifikuara, nga të cilat 25 janë auditime përputhshmërie, 14 janë auditime financiare, 15 janë auditime performance, 92 janë auditime rregullshmërie, 5 janë auditime të TI dhe 5 janë auditime tematike”. Kryetari i KLSH-së theksoi që viti 2017 ishte viti i fundit i zbatimit të Strategjisë së Zhvillimit të KLSH-së për vitet 2013-2017. Objektivat strategjikë të institucionit kanë ecur paralel me objektivat e Planeve Strategjike 2011-2016 të INTOSAI-t dhe 2011-2017 të EUROSAI-t. Monitorimi i zbatimit të kësaj Strategjie ka sjellë bilancin e pesë viteve 2013-2017 të konsolidimit të reformës institucionale në KLSH dhe krijimit të një modeli institucional që afron me modelet më të përparuara të SAI-ve Europiane. Kryetari i KLSH prezantoi gjithashtu Planin Strategjik 2018-2022 të zhvillimit të KLSH. Analiza vjetore e KLSH vijoi gjatë ditës së parë me prezantime nga ekspertë, akademikë dhe nga përfaqësues të shoqërisë civile mbi performancën dhe rezultatet e llojeve të ndryshme të auditimit, zhvillimin e partneriteteve dhe përsosjen e metodologjive të auditimit. 1 Kongresi INCOSAI i XXII-të, Abu d’Habi i Emirateve të Bashkuara Arabe, dhjetor 2016. 2 Kongresi i X-të i EUROSAI-t, Stamboll, maj 2017 8 Botime Analiza Vjetore 2017 Në datën 16 shkurt, analiza e institucionit vijoi në Ambientet e KLSH-së dhe gjithashtu u zhvilluan leksione në ambientet e Universitetit “Aleksandër Moisiu” të Durrësit. Në ambientet e KLSH-së, analiza e ditës së dytë filloi me workshop-in e Departamentit të Auditimit të Performancës. Një përzgjedhje e tillë vjen në një