BiriNCi CilT Kıbrıs Türk Edebiyatı ve Edebiyatçıları LEFKOŞA, 2018 Kıbrıs Türk Edebiyatı ve Edebiyatçıları Üçüncü Uluslararası KIBATEK Kıbrıs Türk Edebiyatı ve Edebiyatçıları Sempozyumu Bildirileri 5-6 Mart 2018 – KKTC Birinci Cilt ISBN 978-605-4598-38-0 978-605-4598-36-6 (Tk.) Yayıma Hazırlayanlar: İsmail BOZKURT Nihal Ağan SOLAK – Hüseyin EZİLMEZ Lefkoşa – KKTC, Mayıs 2018 Kıbrıs Türk Edebiyatı Araştırma ve Tanıtma Projesi Yayını Basılacağı matbaa ve adresi girecek Kıbrıs Türk Edebiyatı ve Edebiyatçıları Üçüncü Uluslararası KIBATEK Kıbrıs Türk Edebiyatı ve Edebiyatçıları Sempozyumu Bildirileri 5-6 Mart 2018 – KKTC Birinci Cilt Yayıma Hazırlayanlar: İsmail BOZKURT Nihal Ağan SOLAK – Hüseyin EZİLMEZ Kıbrıs Türk Edebiyatı Araştırma ve Tanıtma Projesi Yayını ÜÇÜNCÜ ULUSLARARASI KIBATEK KIBRIS TÜRK EDEBİYATI VE EDEBİYATÇILARI SEMPOZYUMU KISBÜ (Kıbrıs Sosyal Bilimler Üniversitesi) ile KIBATEK (Kıbrıs – Balkanlar – Avrasya Türk Edebiyatları Vakfı)’in ortaklaşa yürüttüğü KIBRIS TÜRK EDEBİYATI ARAŞTIRMA VE TANITIM PROJESİ çerçevesinde KISBÜ (Kıbrıs Sosyal Bilimler Üniversitesi), KIBATEK (Kıbrıs Balkanlar Avrasya Türk Edebiyatları Vakfı), KIBATEK (Kıbrıs Balkanlar Avrasya Türk Edebiyatları Kurumu), Kıbrıs Türk Kültür Derneği Genel Merkezi, KITED (Kıbrıs Türk Edebiyatı ve Edebiyatçıları Derneği) işbirliğinde gerçekleştirilmiş olup bu kitapta yer alan bildirilerdeki hatalar, ortaya konan görüş, düşünce, tez ve savlar ile kullanılan dilin sorumluluğu yazarlarına aittir. SEMPOZYUM KOORDİNASYON VE DÜZENLEME KURULU İsmail Bozkurt/KIBATEK Vakfı Başkanı – Sempozyum Genel Koordinatörü Prof. Dr. Habib Derzinevesi / KISBÜ Temsilcisi Dr. Ahmet Zeki Bulunç / Kıbrıs Türk Kültür Derneği Genel Başkanı Metin Turan / KIBATEK Türkiye Başkanı – Sempozyum Türkiye Koordinatörü Hüseyin Ezilmez / Kıbrıs Türk Edebiyatı ve Edebiyatçıları Derneği Temsilcisi Nihal Ağan Solak– Sempozyum Sekreteri AKADEMİK DANIŞMA KURULU Prof. Dr. Ali Yakıcı (Türkiye) Prof. Dr. Ayten Er (Türkiye) Prof. Dr. Babahan Şerif (Özbekistan) Prof. Dr. Birsen Karaca (Türkiye) Prof. Dr. Cengiz Tosun (Türkiye) Prof. Dr. Eunkyung Oh (Güney Kore) Prof. Dr. Fabio L. Grassi, (İtalya) Prof. Dr. Fikret Türkmen (Türkiye) Prof. Dr. Irına Driga (Ukrayna) Prof. Dr. Işıl Altun (Türkiye) Prof. Dr. Mariya Repenkova (Rusya) Prof. Dr. Medine Sivri (Türkiye) Prof. Dr. Mehmet Oğuz Cebeci (Türkiye) Prof. Dr. Meral Demiryürek (Türkiye) Prof. Dr. Metin Ekici (Türkiye) Prof. Dr. Nizami Muradoğlu (Azerbaycan) Prof. Dr. Oğuz Karakartal (KKTC) Prof. Dr. Saadettin Yıldız (KKTC) Prof. Dr. Sevim Akten (Türkiye) Prof. Dr. Tuğrul İnal (Türkiye) Prof. Dr. Tülin Arseven (Türkiye) Prof. Dr. Ulvi Keser (KKTC) Doç. Dr. Adriana Luminita Raducanu (Romanya) Doç. Dr. Apollanaria Avratino (Rusya) Doç. Dr. Betül Mutlu (Türkiye) Doç. Dr. Elmira Fikretkızı – Kekeç (Azerbaycan) Doç. Dr. Galina Miskinana (Litvanya) Doç. Dr. Grazyna Zajac (Polonya) Doç. Dr. Mehmet Çevik (Türkiye) Doç. Dr. Osman Erciyes (KKTC) Doç. Dr. Şevket Öznur (KKTC) Yard. Doç. Dr. Burak Gökbulut (KKTC) Yard. Doç. Dr. Elza Alışova Demirdağ (KKTC) Yard. Doç. Dr. Mustafa Yeniasır (KKTC) Yard. Doç. Dr. Nazım Muradov (KKTC) Yard. Doç. Dr. Yurdal Cihangir (KKTC) Yard. Doç. Dr. Zeki Akçam (KKTC) Dr. Emin Onuş (KKTC) İçindekiler Önsöz ..................................................................................................................................13 İsmail BOZKURT Sunuş ..................................................................................................................................17 Hüseyin EZİLMEZ İki Ada ve İki Hikemî Eser: Âbidin Paşa Saadet-i Dünya (Rodos, 1895) ve Rauf Denktaş Saadet Sırları (Lefkoşa, 1943) ...............................23 Ahmet ÜNGÜDER Kıbrıs’ı Arif Nihat Asya’nın Dizelerinde Yaşamak ...................................................33 Ali YAKICI Osman Türkay Rusya’da ................................................................................................45 Apollinaria AVRUTİNA Harid Fedai’nin Kıbrıs Türk Edebiyatı Tarihine Olan Katkısı ..............................51 Arslan BAYIR Kıbrıs Türk Edebiyatının Gelişim Merhaleleri ..........................................................65 Ateş AHMEDLİ Bir Masal, İki Kaynak: Çengi Dilaver ve Perizat .......................................................75 Atiye NAZLI Kıbrıs Masalları Ekseninde Olağanüstü Varlıklara İşlevsel Bir Yaklaşım .........125 Aynur KOÇAK İsmail Bozkurt’un Mangal Adlı Romanı’nda Oidipus Kompleksi Görünümleri ...............................................................................135 Ayşe TOMAT YILMAZ - 9 - Kıbrıs Türk Edebyatı ve Edebyatçıları Gürkan Uluçhan’ın Romanları ...................................................................................143 Banu ALTINOVA Edebiyat ve Sinema Etkileşimine Bir Örnek: İsmail Bozkurt’un Eserlerinde Zaman ve Mekân Kurgusunun Analizi ..............................................149 Birsen KARACA Ali Nesim’in Kıbrıs Türk Edebiyatı İçerisindeki Yeri ve Önemi .........................157 Burak GÖKBULUT Mustafa YENİASIR Kıbrıslı Şehit Şair Süleyman Ulıçamgil’in Saray Gibi Adlı Yarım Kalan Piyesi Üzerine Bir İnceleme ................................................................165 Can ŞEN Özden Selenge’nin Sevgi Gülü Müzikli Çocuk Oyununun Düşündürdükleri ....177 Canan İLERİ Nazife AYDINOĞLU Pembe Marmara’nın Poetikası Üzerine ....................................................................211 Celâl İNAL Metinlerarası İlişkide Yaş Destanları........................................................................ 223 Elmira MEMMEDOVA - KEKEÇ Osman Güvenir Şiirinin Rengi; Griyle Mavi ...........................................................233 Elza ALIŞOVA DEMİRDAĞ Geleneksel Hiciv Sanatı ve Harid Fedai ....................................................................241 Emin ONUŞ Susuzluk Sorununun Kıbrıs Türk Yazınına Yansıması Üzerine ..........................255 Emin ONUŞ Bir Kıbrıs Gazetesi Söz Üzerine Dil ve Edebî Değerlendirmeler ........................ 267 Esra KARABACAK Süleyman Uluçamgil’in Şiirlerinde Özgürlük ve Milli Kimliğin İnşası ............275 Gökşen YILDIRIM - 10 - İçndekler Polonya’da Kıbrıs Türk Edebiyatına Dair İlk Kapsamlı Kitap Bölümü ............ 297 Grazyna ZAJAC* Kıbrıs Türk Edebiyatı’nın Özbekçeye Aktarılması ve Araştırılması ...................315 Gülnaz SATTAROVA Havva Tekin’in Yeşil Ada’nın Çocukları Romanının Alımlama Estetiği Bağlamında İncelenmesi ................................................................................319 Güzel Zeynep TUNÇOK Sümbül Kasideleri ve Kıbrıs Müftüsü Hilmi Efendi’nin Sümbül Kasidesi ........331 H. Dilek BATİSLAM Kuzey Kıbrıs İlkokul Ders Kitaplarında Duyguya Dayalı Türlerde Moral Değerler Sistemi ............................................... 343 Hayrettin PARLAKYILDIZ Meral TÜFEKÇİ Kuzey Kıbrıs İlköğretim Ders Kitaplarında Olaya Dayalı Türlerde Moral Değerler Sistemi .................................................................. 363 Hayrettin PARLAKYILDIZ Kıbrıs Türk Şiirinde “74 Kuşağı” ve Savaş Karşıtı Söylem ....................................383 Hüseyin EZİLMEZ - 11 - Önsöz İsmail BOZKURT*1 ıbrıs Türkleri olarak yaklaşık 450 yıldır bu adadayız. Türkçe de onca yıl- Kdır konuşuluyor bu adada, bu dille edebiyat yaratılıyor. Bu sürede, aramızdan kitap yayımlayan yaklaşık 350 yazar/şair çıktı. Yak- laşık diyorum, çünkü tam sayıyı saptayamıyoruz. Hâlâ daha yıllarca önce ya- yımlanmış ve ansızın karşımıza çıkan kitaplarla karşılaşıyoruz. Aslında bu sayı çok daha fazladır, çünkü 350 sayısı yalnızca kitabı çık- mış olanları içerir. Oysa biliyoruz ki çok sayıda başka yazarımız/şairimiz da ürün verdi ama bu ürünleri kitaplaştıramayıp yalnızca gazete ve dergilerde yayımlayabildi. Yazdığı halde hiçbir yerde ürünleri yayımlayamayan insan- larımız olduğunu da biliyoruz ama bu gibileri saptamak olanaksız gibi! Bu gerçekler ışığında yazar/şair sayımız rahatça 500’ü aşar. Bir ülkenin edebiyatı olduğunu söyleyebilmek için, yazınsal ürünler ve- rilmesi, yapıtlar yaratılması yetmez. Yaratıların, bilimsel çalışmalara da konu olması, edebiyat bilimi tarafından incelenmesi gerekir. Ayrıca yazınsal eleş- tiri kurumunun da oluşması koşuldur. Edebiyat bağlamında, eleştiri kurumu yaptım demekle olmuyor. Eleştiri kurumunu o ülkenin edebiyat ortamı ve özel koşulları yaratır. Oysaki yaratılan edebi eserlerin akademik çalışmalara konu olması, biraz da bu yönde çaba harcanmasına bağlıdır. Bundan dolayıdır ki yıllarca, bağımsız olarak Kıbrıs Türk Edebiyatı ile ede- biyatçılarının konu olacağı bir sempozyum ve kapsamlı bir Kıbrıs Türk Ede- biyat Tarihi yazılmasını düşleyip hedefledim. Ben kendim de yazınsal ürün- ler yaratırken, bir yandan da Kıbrıs Türk Edebiyatı için bilimsel çalışmalar yapılması yönünde çaba harcadım. DAÜ-KAM (Doğu Akdeniz Üniversitesi Kıbrıs Araştırmaları Merkezi) çalışmaları içine edebiyata da yer verilmesini sağladım. “Kıbrıs Türk Milli Mücadelesi ve Bu Mücadelede TMT’nin Yeri” * KIBATEK Vakfı Başkanı ve Sempozyum Genel Koordinatörü - 13 - Kıbrıs Türk Edebyatı ve Edebyatçıları sempozyumları dahil, organize ettiğim başka sempozyumlarda da konu ola- rak edebiyat da hep yer aldı. Bu bağlamda, KIBATEK olarak, 20 yılda 30’un üzerinde uluslararası sem- pozyum düzenlerken, Kıbrıs Türk Edebiyatı konulu bildirilerin de sempoz- yum programlarında yer alması için bıkmadan, usanmadan, yorulmadan çaba harcadım. Nitekim kitaplaştırılan her KIBATEK sempozyumunda Kıb- rıs’la ilgili birkaç bildiri hep var oldu. Sonuçta 2014 yılında Ankara’da I.; 2016 yılında İzmir’de II. Kıbrıs Türk Edebiyatı ve Edebiyatçıları sempozyumlarını