Zał ącznik do uchwały Nr XXV/275/12 Rady Miejskiej w Kamie ńsku z dnia 26 wrze śnia 2012 r. Program usuwania azbestu i odpadów zawierających azbest z terenu Gminy Kamieńsk Marzec 2012 Program usuwania azbestu i odpadów zawierajcych azbest z terenu Gminy Kamieńsk Spis tre ści 1. Wst ęp. ........................................................................................................................................... 3 2. Cele i zadania „Programu usuwania azbestu oraz odpadów zawieraj ących azbest z terenu Gminy Kamie ńsk”. .................................................................................................................................... 5 3. Charakterystyka azbestu. ............................................................................................................... 6 3.1. Informacje ogólne. Wyst ępowanie. ......................................................................................... 6 3.2. Rodzaje azbestu. ...................................................................................................................... 7 3.3. Wła ściwo ści azbestu. ............................................................................................................. 10 3.4. Klasyfikacja wyrobów zawieraj ących azbest. ........................................................................ 11 4. Wpływ azbestu na organizm ludzki. ........................................................................................... 18 5. Przepisy prawne reguluj ące post ępowanie z materiałami i odpadami zawieraj ącymi azbest. .... 19 6. „Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032” – koncepcja zarz ądzania i realizacja na poziomie samorz ądowym. ................................................................................... 30 7. Lokalizacja i uczestnicy Programu. ............................................................................................ 32 7.1. Charakterystyka Gminy Kamie ńsk. ....................................................................................... 32 7.2. Cel Programu ......................................................................................................................... 36 7.3. Uczestnicy programu. ............................................................................................................ 39 8. Inwentaryzacja wyrobów azbestowych na terenie Gminy Kamie ńsk. ........................................ 40 8.1. Metodologia przeprowadzenia inwentaryzacji. ..................................................................... 41 8.2. Ilo ść wyrobów zawieraj ących azbest na terenie miasta i gminy Kamie ńsk. ........................ 43 8.2.1. Płyty azbestowo-cementowe stanowi ące pokrycia dachów. ....................................................... 43 8.2.2. Ilo ść i rozmieszczenie wyrobów zawieraj ących azbest na terenie gminy. .................................. 44 9. Finansowanie usuwania wyrobów azbestowych. ........................................................................ 51 10. Szacowane potrzeby finansowe oraz koszty usuwania azbestu. ................................................. 60 11. Harmonogram działa ń na lata 2012 – 2032. ............................................................................... 68 12. Wytyczne dotycz ące przepisów BHP w zakresie bezpiecznego usuwania wyrobów azbestowych. ............................................................................................................................... 73 13. Procedury post ępowania z wyrobami i odpadami zawieraj ącymi azbest. ................................. 77 Strona 1 Program usuwania azbestu i odpadów zawierajcych azbest z terenu Gminy Kamieńsk 13.1. Procedura I ................................................................................................................................. 78 13.2. Procedura II. ............................................................................................................................... 81 13.3. Procedura III ............................................................................................................................... 84 13.4. Procedura IV. ........................................................................................................................... 89 14. Podsumowanie. ........................................................................................................................... 92 15. Zał ączniki. ................................................................................................................................... 93 16. Bibliografia. .............................................................................................................................. 108 Strona 2 Program usuwania azbestu i odpadów zawierajcych azbest z terenu Gminy Kamieńsk 1. Wstęp. Azbest to nazwa handlowa minerałów włóknistych wyst ępuj ących naturalnie w przyrodzie. Pod wzgl ędem chemicznym s ą to uwodnione krzemiany krzemianów, metali: magnezu, żelaza, sodu, wapnia. Azbest, podobnie jak PCB, w my śl ustawy z d nia 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony Środowiska został uznany za substancj ę stwarzaj ącą szczególne zagro żenie dla środowiska, której wykorzystywanie, przemieszczanie, eliminowanie dozwolone jest przy zachowaniu szczególnych środków ostro żno ści. Na mocy polskiego prawa azbest mo że by ć wykorzystywany nie dłu żej ni ż do 31 grudnia 2032r. Azbest znany jest ludzko ści od ponad 4000 lat. Pierwsze dane o wykorzystaniu azbestu pochodz ą z wykopalisk z terenu Finlandii. Obecnie u żywana nazwa azbestu pochodzi od greckiego asbestion , czyli „niugaszony” Ze względu na swe wła ściwo ści takie jak: odporno ść na wysokie temperatury (ogniotrwało ść ), termoizolacyjno ść , d źwi ękochłonno ść , odporno ść na działanie chemikaliów, kwasów, zasad, wody morskiej znalazł zastosowanie w ok. tysi ącu technologii przemysłowych i stosowany był w produkcji ponad 3000 wyrobów przemysłowych. Ponad 80% azbestu zu żywane było do produkcji wyrobów azbestowo- cementowych. Najwi ększa ilo ść azbestu została wykorzystana w budownictwie, głównie do produkcji wyrobów stanowi ących pokrycia dachowe, jako płyty faliste, płytki karo, elewacje budynków jako osłony elewacyjne, płyty elewacyjne, rury ci śnieniowe i bezci śnieniowe: rury wodoci ągowe, kanalizacyjne i kanały zsypowe do odpadów komunalnych. Ponadto wykonywano z niego wyroby izolacyjne, cierne, uszczelniaj ące, hydroizolacyjne i inne. Azbest jest minerałem praktycznie niezniszczalnym. Dla zdrowia ludzi staje si ę gro źny zdrowia, gdy jego elementarne włókna znajduj ą si ę we wdychanym powietrzu. Na pocz ątku lat 80-tych XX wieku został on uznany za jeden z najbardziej rozpowszechnionych czynników rakotwórczych w środowisku. Stany Zjednoczone, Kanada i Japonia oraz niektóre z pa ństw Unii Europejskiej ju ż w tym czasie zakazały stosowania azbestu lub ograniczyły obrót materiałami zawieraj ącymi azbest na swoim terenie. Azbest zabezpieczony w sposób, który uniemo żliwia uwalnianie si ę do powietrza włókien nie stanowi zagro żenia dla zdrowia ludzi. Strona 3 Program usuwania azbestu i odpadów zawierajcych azbest z terenu Gminy Kamieńsk W celu zlikwidowania zagro żenia jakie stanowi azbest i wyroby je zawieraj ące został opracowany i 14 maja 2001r. przyj ęty przez Rad ę Ministrów „Program usuwania azbestu i wyrobów zawieraj ących azbest z terytorium Polski”. Program został opracowany w latach 2000-2001 w oparciu o obowi ązuj ące przepisy prawne, a jego realizacja została wyznaczona na lata 2003-2032. Ze wzgl ędu na fakt, i ż wi ększo ść wyrobów azbestowych na terenie kraju wyst ępuje w postaci płyt azbestowo-cementowych, które prawidłowo zamontowane i konserwowane mog ą by ć u żytkowane przez okres 30 lat ostatecznym terminem usuni ęcia tych wyrobów jest rok 2032. Aby przyspieszy ć tempo usuwania wyrobów azbestowych, oraz zminimalizowa ć negatywne oddziaływanie azbestu na zdrowie ludzi i środowisko naturalne w dniu 14 lipca 2009 r. Rada Ministrów podj ęła uchwał ę w sprawie ustanowienia programu wieloletniego pn. „Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032”. W dniu 15 marca 2010 r. Rada Ministrów podj ęła uchwał ę zmieniaj ącą uchwał ę w sprawie ustanowienia programu wieloletniego pod nazw ą "Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032". Przyj ęty Program utrzymuje cele okre ślone w „Programie usuwania azbestu i wyrobów zawieraj ących azbest stosowanych na terytorium Polski” a mianowicie: 1) usuni ęcie i unieszkodliwienie wyrobów zawieraj ących azbest; 2) minimalizacj ę negatywnych skutków zdrowotnych spowodowanych obecno ści ą azbestu na terytorium kraju; 3) likwidacj ę szkodliwego oddziaływania azbestu na środowisko. Jednocze śnie okre śla jednak równie ż nowe zadania niezb ędne do oczyszczenia kraju z azbestu w okresie 24 lat, wynikaj ące ze zmian gospodarczych i społecznych, jakie nastąpiły m.in. w zwi ązku ze wst ąpieniem Polski do Unii Europejskiej. Realizuje wnioski zawarte w „Raporcie z realizacji w latach 2003-2007 Programu usuwania azbestu i wyrobów zawieraj ących azbest stosowanych na terytorium Polski” poprzez wprowadzenie priorytetowych zada ń legislacyjnych, uruchomienie wsparcia Strona 4 Program usuwania azbestu i odpadów zawierajcych azbest z terenu Gminy Kamieńsk finansowego dla działa ń prowadzonych przez jednostki samorz ądu terytorialnego oraz usprawnienie systemu monitoringu realizacji Programu. Obowi ązek opracowania „Programu usuwania azbestu oraz odpadów zawieraj ących azbest z terenu Gminy Kamie ńsk” wynika bezpo średnio z zapisów zmieszczonych w/w Programach,