FILMMUZIEKMAGAZINE CHRISTOPHER WILLIS – Componist van David Copperfield NUMMER 207 – 49ste JAARGANG – OKTOBER 2020 1 Score 207 Oktober 2020 49ste jaargang ISSN-nummer: 0921- 2612 Het e-zine Score is een uitgave van de stichting FILMMUZIEKMAGAZINE Cinemusica, het Neder- lands Centrum voor Filmmuziek REDACTIONEEL E-mail: We zitten sinds deze week in een tweede lockdown, welis- paulstevelmans@ waar een gedeeltelijke. Onze bewegingsvrijheid wordt inge- scoremagazine.nl perkt, maar we kunnen wel naar de bioscoop gaan. Voorlopig, want je weet nooit welke kant het allemaal op zal gaan. En wat is dan leuker dan genieten van een komedie op een groot Kernredactie: Paul Ste- doek met prachtige geluiden en muziek in de zaal? In deze velmans en Sijbold Ton- editie van Score komen twee componisten aan het woord naar kens aanleiding van hun meest recente film. In beide gevallen gaat het om komedies die ons even anderhalf tot twee uur wegvoe- Aan Score 207 werkten mee: Paul Stevelmans ren uit de huidige dagelijkse beslommeringen. Christopher en Sijbold Tonkens Willis en Karl Heortweard hebben elk op hun eigen wijze een komische score geschreven en hoe ze dat hebben aangepakt leest u op de volgende pagina’s. Nieuwe, onzekere tijden ma- Eindredactie: Paul ken de mens extra vindingrijk en zo kon een week geleden, op Stevelmans zaterdagavond 10 oktober, in het kader van het Nederlands Film Festival een digitaal concert met Nederlandse filmmu- ziek worden bezocht. Werken van zeven vaderlandse film- Vormgeving: Paul componisten werden uitgevoerd door het Dutch String Collec- Stevelmans tive onder leiding van Marieke de Bruijn. Dit geweldige ini- tiatief verdient navolging, al zou het natuurlijk leuker zijn om Met dank aan: weer samen te komen in een fysieke concertzaal. Christopher Willis, Elyse Willis, Karl INHOUDSOPGAVE Heortweard, Luk Monsaert 3 Interview – Christopher Willis 9 Johnny Mandel – Portret 14 Interview – Karl Heortweard 20 In memoriam – Frédéric Devreese 21 Boekbespreking 22 Recensies 2 STRUCTUUR IN EEN WEELDE AAN MUZIEK Christopher Willis over zijn score voor David Copperfield Drie jaar geleden veroverde The Death of Stalin van regisseur Armando Iannucci de wereld. De satirische komedie over het overlijden van de beruchte Sovjetdictator werd in niet geringe mate geholpen door een onberispelijke, indrukwekkende en soms Russisch klinkende score van Christopher Willis. Regisseur en componist werkten opnieuw samen voor een eigentijdse verfilming van de klassieke roman David Copperfield van Charles Dickens. Willis sprak on- langs met Score over zijn hernieuwde samenwerking met regisseur Iannucci waaruit ander- maal een soms overrompelende score voortkwam. re. Willis: ‛Ik was meteen verkocht. Je kunt van mening zijn dat dit werk van Dickens als een in leer gebonden boek ergens op de plank ligt te verstoffen, maar zodra je erin begint te lezen is het alsof je in een achtbaan zit. Hij grijpt je meteen bij je nekvel en voert je vervolgens enthou- siast door het verhaal dat zich voor je eigen ogen afspeelt. Daarnaast lijkt het alsof het pas gisteren werd geschreven.’ Willis groeide op met de televisieprogram- ma’s van Armando Iannucci en werd al gauw een grote fan van de komiek. Toen ze elkaar voor het eerst ontmoetten om over de muziek voor The Death of Stalin te spreken, was dat volgens hem een wat vreemde gewaarwording: ‛Toen ik Arman- do leerde kennen was mij het karakter van zijn programma’s bekend wat altijd helpt. Christopher Willis. Maar wat nog veel meer hielp was dat we David Copperfield is een van de meest ge- erachter kwamen dat we meer gemeen had- liefde werken van Charles Dickens en ver- den zoals onze liefde voor klassieke mu- haalt over het leven van de titelfiguur van- ziek. We hebben uren met elkaar gepraat, af zijn jeugd tot zijn volwassenheid als hij dan weer over komedies en dan weer over is getrouwd en een succesvol schrijver is klassieke muziek. En zo is het nog steeds.’ geworden. De Britse componist Christo- Iannucci geeft met zijn verfilming van Da- pher Willis (1978) las in zijn jeugdjaren vid Copperfield een eigentijdse visie op enkele boeken van Dickens zoals Oliver deze klassieke roman. Was dat nog van Twist en A Christmas Carol. Pas kortgele- invloed op jouw compositie? ‛Ja, voor Ar- den las hij David Copperfield om zich voor mando moest alles fris aanvoelen. Hij wil- te bereiden op het componeren van de sco- de niet dat we ons enkel blind zouden sta- 3 Dev Patel als David Copperfield in The Personal History of David Copperfield. ren op de historische context van het ver- ik begon met componeren en dat is dat al- haal, maar dat het een levendige en frisse les bij aanvang van de film nogal vaag zou vertelling zou worden die zich voor onze zijn, omdat David een peuter is die niet ogen ontrolt. De kostuums hadden opge- weet wie hij is. Tegen het einde zou alles wekte kleuren en de sets waren net zo dan veel concretere vormen krijgen. Aan- kleurrijk. Mijn muzikale missie was om gezien hij schrijver wil worden zouden er erachter te komen wat dat voor de score tegen het einde van de film scènes moeten zou betekenen. Britse invloeden kwamen komen waarin hij papiersnippers met uit- erin terecht, maar ik bleef steeds op de loer spraken van mensen verzamelt en hij weet liggen naar alles wat fris zou ogen.’ Wat niet zo goed waarom hij dat doet. Verder kun je vertellen over de stijl van de score? doet hij de manier waarop ze spreken in ‛Armando en ik spraken over Britse mu- zijn eigen spraak na. Ook dat snapt hij niet ziek van het begin van de twintigste eeuw, goed en uiteindelijk, als hij aan het schrij- dus niet zozeer over muziek uit de tijd van ven is, ontdekt hij dat hij deze grote ver- Dickens; het moest muziek zijn die erg zameling aan spullen zelf goed kan ge- Brits klinkt. Uiteindelijk kwam ook een bruiken. David was altijd van mening dat portie minimalisme in de score terecht.’ hij mensen nadeed wat uiteindelijk uit- mondt in deze enorme ontlading als schrij- Structuur ver van fictie. Als we op dat punt zijn aan- De score herbergt een brede verzameling gekomen zijn melodieën en helderheid no- composities die bestaat uit korte en langere dig wat door de muziek krachtig uitge- muziekstukken. Hoe heb je structuur aan- straald dient te worden. Gedurende de hele gebracht in deze muziekweelde? ‛Er was film moest naar dat eindpunt worden toe- één ding waarvan ik me gewaar werd toen gewerkt. Als hij dan zijn eerste schreden 4 Dev Patel als David Copperfield in The Personal History of David Copperfield. als schrijver heeft gezet horen we een stuk kant van het verhaal was knap lastig. Je dat A Life Well Written heet en valt in deze moet dan de juiste balans zien te vinden scène al het melodische materiaal van de om enerzijds Dickens in de muziek weer te film goed op zijn plek. Dat was mijn over- geven op een welhaast kinderlijke wijze à koepelende streven.’ la Disney en Spielberg waarbij de figuren en die duistere kant op de voorgrond wor- The Personal History of David Copperfield den geplaatst. Anderzijds moet je het niet zit vol drama en humor. Hoe heb je beide overdrijven, want de film is geen Disney- emoties in balans weten te houden? ‛Over cartoon of zelfs een film van Spielberg. Op Armando’s humoristische vondsten maak sommige plekken heb ik de muziek duister ik me niet zoveel zorgen. Die zijn zonder gemaakt, maar wel op een ingetogen ma- muziek sowieso al grappig en het komt zel- nier. Met al mijn muzikale inzichten heb ik den voor dat hij mijn hulp nodig heeft om geprobeerd dat al te zwaarmoedige erbui- ze nog grappiger te maken. Neem nou de ten te houden.’ scène waarin David helemaal in de wolken is en telkens, waar hij ook kijkt, het gezicht Christopher Willis volgde enerzijds een ziet van het meisje waarop hij verliefd is. opleiding tot klassiek pianist aan de Royal Armando gaf me de aanwijzing om enkel Academy of Music in Londen en studeerde het romantische te benadrukken en niet het daarnaast musicologie aan de Universiteit komische. Tot op zekere hoogte doe ik dat van Cambridge. Zijn voorliefde voor acht- toch, aangezien ik met zijn humor ben op- tiende-eeuwse muziek resulteerde in een gegroeid. Ik voel heel goed aan hoe ik iets proefschrift over de muziek van Domenico grappiger kan maken of juist minder, ik Scarlatti. Na zijn verhuizing naar Los An- ken mijn grenzen in dit opzicht goed. Ech- geles in 2007 richtte hij zich vooral op een ter, de juiste toon vinden voor de donkere carrière als componist voor film, televisie 5 en games. Hij werd vooral geprezen voor herkennen zijn en daarmee kun je de luiste- zijn muziek voor animatiefilms. Een van je raar heel goed bij de hand nemen en ver- kenmerken is overweldigende, meesle- banden leggen. Ik ben een liefhebber van pende muziek zoals we die horen in het heldere melodieën, ook al voel ik diep van begin van de film. Waar komt deze drive binnen de angst die andere componisten eigenlijk vandaan? ‛(lacht) Dat is een goe- ook kennen dat ze wel eens te sentimenteel de vraag! Ik denk omdat ik een energiek of er te dik bovenop liggen.’ En de kijker persoon ben. Ik onderschrijf de visie van misschien ongemerkt afleiden van de film. Robin Holloway die componist en ook do- ‛Precies, algemeen heerst heel sterk de cent is in Cambridge. Hij was van mening overtuiging om bij melodieën subtiel en dat componisten een aangeboren tempo terughoudend te werk te gaan om ze zo hebben dat aan hen blijft kleven en waar- dienstbaar aan de film te maken.’ naar ze steeds weer terugkeren.