Religie W Dialogu Kultur

Religie W Dialogu Kultur

RELIGIE W DIALOGU KULTUR I Organizatorzy: Polskie Towarzystwo Religioznawcze Uniwersytet Mikołaja Kopernika Wydział Politologii i Studiów Międzynarodowych Wydział Nauk Pedagogicznych Wydział Teologiczny Fundacja Societas et Ius RELIGIE W DIALOGU KULTUR RELIGIONS IN THE DIALOGUE OF CULTURES V Międzynarodowy Kongres Religioznawczy Toruń 14-16 września 2017 Pod redakcją Marka Szulakiewicza Toruń 2017 Recenzent Prof. dr hab. Zbigniew Karpus Projekt okładki: Marta Grzywińska, Jele Skład: Tomasz Borkowski Dofinansowano ze środków Gminy Miasta Toruń oraz Dziekana Wydziału Nauk Pedagogicznych Patronat nad V Międzynarodowym Kongresem Religioznawczym objęli: Prezydent Miasta Torunia, Pan Michał Zaleski Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Pan Piotr Całbecki Wojewoda Kujawsko-Pomorski, Pan Mikołaj Bogdanowicz ISBN 978-83-945490-0-8 Spis treści Wstęp Marek Szulakiewicz, Ks. Piotr Roszak Religie w dialogu kultur - zaproszenie na kongres ��������������������������������������� 11 Jerzy Kojkoł Idea Kongresu ����������������������������������������������������������������������������������������������� 13 Jerzy Kojkoł Idea of Congress ������������������������������������������������������������������������������������������� 15 Część pierwsza Dialog i religie Marek Szulakiewicz Od postmodernizmu do epoki neoreligijnej: trudne i łatwe powroty religii ������ 21 José Ramón Villar Iglesia Católica, libertad religiosa y democracia pluralista �������������������������� 43 Marek Szulakiewicz Dialogue, religion, culture – a return to religion in culture of isolation ������� 57 Tomasz Polak Religie w dialogu. Czy można przekraczać granice? ����������������������������������� 65 Ks. Piotr Moskal Aksjologia religii a rozumienie kultury i cywilizacji ������������������������������������������������������������� 79 Karol Toeplitz Wyjście (ucieczka?) z Egiptu ����������������������������������������������������������������������� 89 Henryk Machoń Friedrich D. E. Schleiermacher: Reforma(cja) jako droga ku religii we- wnętrznej ����������������������������������������������������������������������������������������������� 101 Część druga Program V Międzynarodowego Kongresu Religioznawczego/ Program of the 5th International Congress of Religions 1. Ramowy program kongresu/ Programme schedule ������������������������������������ 119 2. Programy i streszczenia sesji plenarnych/ Programs and abstracts of plenary sessions: Pierwsza sesja plenarna/ First Plenary session: Protestantyzm – Religia – Wolność/ Protestantism - Religion - Freedom ����������������������������������� 125 Druga sesja plenarna/ Second Plenary session: Religia - Nauka - Dialog/ Religion - Science - Dialogue ������������������������������������������������������������ 130 Trzecia sesja plenarna/ Third Plenary session: Współczesne imitacje religii/ Contemporary imitations of religion ��������������������������������������������������� 133 Dyskusja panelowa/ Panel Discussion: Religie w kulturze współczesnej/ Religions in contemporary culture ������������������������������������������������������ 136 3. Programy i streszczenia sekcji/ Programs and section summaries Sekcja I: Dziedzictwo kulturowe reformacji/ Culturalheritage of the Refor- mation ������������������������������������������������������������������������������������������������� 137 Sekcja II: Reformacja – oświata i kształcenie/ Reformation education and learning ����������������������������������������������������������������������������������������������� 143 Sekcja IV: Nowe problem filozofii religii/ New problems of philosophy of religion ������������������������������������������������������������������������������������������������ 150 Sekcja V: Historia i teoria religii/ History and theory of religion ��������������� 155 Sekcja VI: Aksjologia religii/ Axiology of religion ������������������������������������ 160 Sekcja VII: Antropologia religii/ Anthropology of religion ����������������������� 163 Sekcja VIII: Religia i nauka/ Religion and science ������������������������������������ 169 Sekcja IX: Religijność Europy i świata/ Religiosity of the Europe and of the world ��������������������������������������������������������������������������������������������������� 175 Sekcja X: Socjologia religii/ Sociology of religion ������������������������������������ 178 Sekcja XI: Religie w poszukiwaniu nowej duchowości/ Religions in search of new spirituality ������������������������������������������������������������������������������� 182 Sekcja XII: Edukacja religijna dla kultury dialogu/ Religious education for the culture of dialogue ����������������������������������������������������������������������� 190 Sekcja XIII: Religie Wschodu i Zachodu. Interakcje/ Religions of the East and the West. Interactions ������������������������������������������������������������������ 210 Sekcja XIV: Muzułmanie w Europie i Ameryce. Nowe prądy w myśli muzułmańskiej/ Muslims in Europe and America. New directions in the Muslim thought ���������������������������������������������������������������������������������� 216 Sekcja XV: Religia a polityka/ Religion and politics ��������������������������������� 221 Sekcja XVI: Dialog międzyreligijny/ Interreligiouse dialogue ������������������ 234 Sekcja XVII: Biblia w dialogu kultur i wyznań / Bible in the dialogue of cul- -tures and of confessions ��������������������������������������������������������������������� 239 Sekcja XVIII: Badania nad językiem religijnym/ The study on religious language ���������������������������������������������������������������������������������������������� 242 Sekcja XIX: Religie a wychowanie do dialogu/ Religions and education for dialogue ����������������������������������������������������������������������������������������������� 248 Sekcja XXI: Media a religia/ Religion and media �������������������������������������� 263 Sekcja XXII: Poezja a religia/ Religion and poetry ����������������������������������� 270 Sekcja XXIII: Mythological and religious motives in world cultures �������� 280 Sekcja XXIV: Metafizyka religii/ Metaphysics of religion ������������������������ 283 4. Lista uczestników/ List of participants �������������������������������������������������������� 289 WSTĘP Wstęp 11 Marek Szulakiewicz Ks. Piotr Roszak Religie w dialogu kultur - zaproszenie na kongres Odkrycie dialogu dla religii nie było doświadczeniem łatwym. Nie było łatwo do- strzec, że wśród źródeł doświadczenia religijnego może być umieszczona również „inna reli- gia” i jej wyznawca. Właśnie ta przemiana prowadziła do dialogu w obrębie religii. Określiła ona też dwojakie jego oblicze. Po pierwsze, przemiana ta ukazała możliwość dialogu między religiami i na taki dialog zezwalała. Skoro spotkanie z inną religią może być źródłem wła- snego przeżycia religijnego, to nie można już stwarzać barier przeciwko takim spotkaniom. Po drugie jednak - i ważniejsze - przemiana ta zmieniała charakter samego doświadczenia religijnego: religię w zamknięciu zmieniała w religię jako dialog. W tym ujęciu nie tylko religia jest dialogiem, lecz samo podejmowanie dialogu ma wiele z aktu religijnego. Odkrycie dialogu dla religii doprowadziło przede wszystkim do tego, że pragnie- nie dialogu zaczęło ożywiać świat religii, stwarzając nowy klimat zaufania, otwarcia i bra- terstwa. Do tego doszedł jeszcze pluralizm kulturowy, który spór i kłótnię chciał uczynić niewłaściwym środkiem wzajemnego zwracania się do siebie. Lecz dialog religii nie jest sprawą łatwą. Łatwo się bowiem zezwala na dialog w odniesieniu do rzeczy doczesnych. Tu rzecz dotyczy jednak czegoś innego, chodzi o dialog w sprawach najważniejszych. Często w przeszłości wydawało się, że pewien konkretny sposób wyrażenia tego, co ostateczne, musi negować wszelkie inne formy tego wyrazu. Z drugiej strony obecny tu był również jakiś lęk przed tym, że mogłyby być prawdziwe inne religijne doświadczenie niż „moje” i „mojej religii”. To właśnie czyniło dialog w tym obszarze niemożliwym, a nawet każdą próbę idącą w tym kierunku, uznawało za bałwochwalstwo. Lecz właśnie dialog religii kwestionuje samowystarczalność jakiejś religii. Z walki, opozycji i często wrogiego nastawienia domaga się postawy rozmowy. Dialog taki wymaga nie tylko uczenia się rozumienia innych, ale przede wszystkim przełamywania wła- snego zamknięcia religijności, które z kolei często utożsamiane jest z groźbą utraty własnej tożsamości. Wymaga on też dostrzeżenia, że religia nie jest przede wszystkim myślowym systemem, zaś dialog nie może oznaczać tylko intelektualnej dyskusji. Religia angażuje ca- łego człowieka i to samo musi czynić dialog religijny. Często zatem w przeszłości dialog re- ligijny przybierał formę pozorną w myśl starej maksymy: „mądrze jest pozwolić się czasem pouczyć przez nieprzyjaciela”. W tej postawie zamiast współpracy i dialogu mieliśmy do 12 V Międzynarodowy Kongres Religioznawczy czynienia z zamknięciem i wrogością. Prawdziwy dialog religijny wymaga jednak wolności religijnej i prawa do publicznego świadectwa dla każdej religii. To trudny wymóg i on też stał często na przeszkodzie religijnego otwarcia. Nie tylko jednak formalizm stoi na przeszkodzie dialogu religijnego i nie tylko z tego powodu dialog w religii jest sprawą trudną. Jak nigdzie indziej chodzi w nim bowiem o to, aby przez dialog zmieniać samych siebie. Wymaga on więc nie tylko uznania, iż inna religia mówi „w dobrej wierze”, lecz przede wszystkim dobrego rozeznania we własnej wie- rze i religijności. Nie ma dialogu religijnego bez tej gotowości do określenia i zrozumienia siebie

View Full Text

Details

  • File Type
    pdf
  • Upload Time
    -
  • Content Languages
    English
  • Upload User
    Anonymous/Not logged-in
  • File Pages
    292 Page
  • File Size
    -

Download

Channel Download Status
Express Download Enable

Copyright

We respect the copyrights and intellectual property rights of all users. All uploaded documents are either original works of the uploader or authorized works of the rightful owners.

  • Not to be reproduced or distributed without explicit permission.
  • Not used for commercial purposes outside of approved use cases.
  • Not used to infringe on the rights of the original creators.
  • If you believe any content infringes your copyright, please contact us immediately.

Support

For help with questions, suggestions, or problems, please contact us