Een sterke Flevolijn houdt het IJmeer open Een sterke Flevolijn houdt het IJmeer open Voorwoord Wil Almere de komende twintig jaar kunnen Ten tweede omdat ten opzichte van een verbe- groeien, dan is verbetering van de bereikbaarheid terde Flevolijn een nieuw aan te leggen IJmeer- onontkoombaar. Wij vinden het daarom abso- lijn vervoerskundig gezien weinig meerwaarde luut noodzakelijk dat gelijktijdig met die nieuwe heeft (de meeste reizigers zullen niet sneller op woningbouw de capaciteit wordt vergroot van de plek van bestemming zijn), maar wél 1 tot 2,5 het openbaar vervoer tussen Almere en het miljard euro duurder is. Dat geld kan volgens ‘oude land’ van Utrecht en Noord-Holland. ons beter worden besteed aan verbetering van het openbaar vervoer in en om de gemeente Gezien de huidige economische ontwikkelingen Almere, zodat de nieuwe en oude stadsdelen is een slimme investeringskeuze van belang. Een per openbaar vervoer frequent en snel bereik- euro kan tenslotte maar één keer worden uitge- baar worden. geven. Volgens ons is dan een investering in een flinke capaciteitsverhoging van het bestaande In de discussie over IJmeerlijn of Flevolijn wor- spoor via de Flevolijn onvermijdelijk. Deze noti- den ook niet-vervoerskundige argumenten aan- tie laat zien dat verbetering van de Flevolijn niet gedragen. Mocht de politiek op basis daarvan alleen om milieuredenen maar ook als investe- toch kiezen voor de aanleg van een nieuwe ring, rendabiliteit en vervoerwaarde een verstan- spoorlijn, dan vinden wij deze slechts accepta- dige keuze is. bel als deze de open ruimte van het IJmeer niet aantast. Dit betekent dan een spoorvariant die De aanleg van een nieuwe verbinding door wordt aangelegd in een tunnel. (of onder) het IJmeer is volgens de milieu- organisaties om twee redenen onverstandig. Op 16 oktober 2009 wil het kabinet integrale Ten eerste omdat het IJmeer als open landschap besluiten nemen over de toekomst van Almere en Europees beschermd natuurgebied van groot en het IJmeer. De natuur- en milieuorganisa- belang is voor het drukke Nederland. Dit gebied ties hopen met deze notitie bij te dragen aan moet niet worden aangetast door de bouw van een adequate besluitvorming. Wij roepen het een kilometerslange brug. Er moet juist worden kabinet daarom op te besluiten tot grondig ver- geïnvesteerd in versterking van de natuur- en volgonderzoek naar hoe de openbaar-vervoer- waterkwaliteit en de recreatieve mogelijkheden bereikbaarheid van Almere het beste kan wor- van het gebied. den verbeterd. Klaas Breunissen, Vera Dam, Ernest Briët, Jupijn Haffmans, themacoördinator directeur directeur directeur Ruimte en Landschap Natuur en Milieu Noordhollandse Milieucentrum van Milieudefensie Flevoland Milieufederatie Amsterdam 2 EEN STERKE FLEVOLIJN HOUDT HET IJMEER OPEN Inhoud Voorwoord 2 Samenvatting en conclusies 4 Onze oplossing: optimaliseer de Flevolijn 5 IJmeerlijn: niet nodig 6 1 Kortere reistijden via de Hollandse Brug 6 2 Vervoerwaarde IJmeerlijn te laag 8 3 Eén vervoeras: beste exploitatie per etmaal 9 4 IJmeerlijn: hoge investeringen voor relatief weinig reizigers 10 5 IJmeerlijn: netwerk, maar geen oplossing voor IJburg 10 6 Verbeterde Flevolijn sneller te realiseren dan IJmeerlijn 11 7 Almere verdient méér verbindingen met het oude land 11 Almere Oostvaarders IJmeerlijn Almere Almere Buiten Amsterdam Almere Centrum IJmeer A’dam Centraal Almere Muziekwijk PampusP Almere Parkwijk A’dam Muiderpoort IJburg Almere Poort Verdubbeling (toekomstig station) Flevolijn Diemen Muiden Muiderberg A’dam Zuid A’dam RAI Stichtse lijn Diemen Zuid Hollandse Weesp brug Duivendrecht Schiphol A’dam Bijlmer/Arena Bestaande Flevolijn Weesp Huizen Stichtse Naarden brug Begripsbepalingen Flevolijn: het bestaande spoortracé via de IJmeerlijn: een (rail)verbinding vanaf Almere Hollandse Brug, onderdeel van de spoorlijn Centrum via Almere Pampus door of onder het Lelystad-Almere Oostvaarders-Almere Parkwijk- IJmeer naar IJburg en bij het sporencomplex in Almere Centrum-Almere Muziekwijk-Weesp Diemen aansluitend op de bestaande tracés naar en verder naar Diemen, Amsterdam Muider- Amsterdam Centraal en Amsterdam Zuid/Schiphol. poort, Amsterdam Centraal of Diemen Zuid- Duivendrecht-Amsterdam RAI-Amsterdam Zuid- Stichtselijn: een railverbinding van Almere Schiphol. Met ingang van de dienstregeling 2013 Centrum, ongeveer het tracé van de A27 (per december 2012) wordt de Flevolijn onder- volgend via Almere Hout, de Stichtse Brug en deel van de Hanzelijn (Zwolle-Dronten-Lelystad- oostelijk van Huizen en Blaricum aansluitend Almere-Amsterdam CS/Schiphol). op bestaande spoortracés bij Hilversum naar Utrecht en Breda en eventueel naar Amersfoort. EEN STERKE FLEVOLIJN HOUDT HET IJMEER OPEN 3 Samenvatting en conclusies • Als er conform de deels concrete, deels nog • Voor een betere openbaar-vervoerontsluiting nader uit te werken plannen op korte, middel- van IJburg zijn effectievere en goedkopere lange en lange1 termijn forse investeringen in alternatieven voorhanden dan een IJmeerlijn. de Flevolijn via de Hollandse Brug plaatsvin- den, zullen over dit traject in 2030 tenminste • Concentratie op de Flevolijn geeft een 117.000 reizigers in hoog frequente Intercity- robuuste, hoogfrequente verbinding en regiotreinen van deze lijn gebruik maken. gedurende de gehele dag, ook in de daluren. Op dit moment is dat 42.000 reizigers per etmaal. Er is dus sprake van een ingrijpende • Een optimale investering in de Flevolijn heeft wijziging van de huidige situatie. levert eerder resultaat op dan de IJmeerver- binding die pas daarna in beeld komt. Het • Ten opzichte van deze optimale situatie vormt geld dat niet in de IJmeerverbinding behoeft de aanleg van de IJmeerlijn geen wezenlijke te worden gestoken, kan worden besteed aan verbetering van de openbaar-vervoerverbin- een goed railnet in Almere, aan een optimale dingen voor de meeste inwoners van Almere. ontsluiting van IJburg en aan de Stichtse lijn De IJmeerlijn ontsluit alleen Almere Pampus van Almere naar Utrecht en eventueel verder op een snellere manier, maar levert verder richting Breda. geen nieuwe verbindingen op tussen knoop- punten in Almere en de (economische) centra in de Metropool regio Amsterdam. Kortom: een sterke Flevolijn houdt • Een IJmeerverbinding zal, naast de investerin- het IJmeer open! gen in de Flevolijn, een investering vergen die varieert van 1 tot 2,5 miljard euro extra, mede afhankelijk van de keuze voor een sobere, doelmatige brug of voor een tunnel. • De investering in een IJmeerverbinding levert netto 6.000 extra reizigers op per etmaal bij een metro-uitvoering tot maximaal 15.000 reizigers per etmaal bij een regiorailverbin- ding. Dit zullen over het algemeen nieuwe mobiliteitsbewegingen zijn, die anders (wel- licht) niet zullen plaatsvinden. Dit leidt dus niet tot minder autoverkeer. • De reistijden via de Flevolijn zullen voor 80 tot 85 procent van de reizigers tussen alle stations in Almere en de grote stations in Amsterdam korter zijn dan via de IJmeerlijn. Voor onge- veer 20.000 reizigers uit Almere Pampus betekent de IJmeerverbinding een kortere reistijd van 1 tot 3 minuten. 4 EEN STERKE FLEVOLIJN HOUDT HET IJMEER OPEN Onze oplossing: optimaliseer de Flevolijn Milieudefensie, Natuur en Milieu Flevoland, • Een Stichtselijn van Almere via de Stichtse Milieu federatie Noord-Holland en Milieucentrum Brug, Huizen, Hilversum naar Utrecht en Amsterdam zien in het volgende openbaar- verder naar Breda. vervoersysteem de opti male oplossing voor Almere. Een normale tweesporige railverbinding die van de Flevolijn aftakt tussen Almere Parkwijk en • Een robuuste zware2 raillijn over het Almere Buiten en via het station Almere Hout en bestaande traject van de Flevolijn. de Stichtse Brug naar Huizen, Hilversum en over het bestaand spoor naar Utrecht Centraal gaat. Deze lijn wordt (zoveel mogelijk) viersporig. Een aantrekkelijke optie is om dit te combineren Daardoor kunnen zowel Intercitytreinen met met een spoorlijn Utrecht-Breda. hoge(re) snelheid als railvoertuigen in een regiorailsysteem vrijwel onafhankelijk van • Een verbrede Hollandse Brug die echt mooi elkaar de verbindingen verzorgen. is, die fungeert als poort van en naar Almere De Flevolijn vormt onderdeel van de Hanzelijn, en het icoon wordt van een complete en waardoor goede verbindingen met Noord- bijzondere stad. en Noord-Oost-Nederland bestaan. Er moet (maximaal) geïnvesteerd worden in het In onze oplossing heeft de Hollandse Brug voor oplossen van knelpunten op het traject, zoals de het openbaar vervoer een omvangrijke uitbreiding passage van de Vecht in Weesp. en verbetering nodig. Wij vinden dat de Holland- se Brug dan een imposante architectuur verdient. • Een stadsrailverbinding in Almere, die Maak hiervan nu eens iets echt moois en geef Almere Hout via Almere Centrum en Almere daarmee aan Almere een icoon in de vorm van een Pampus verbindt met Almere Poort. poort naar een complete en bijzondere stad. Een licht railsysteem (Almere Stadsrail) dat qua Op deze manier krijgt Almere een fantastisch infrastructuur niet te sterk ingrijpt in de woon- railsysteem dat optimale ontsluiting geeft van omgeving, maar wel veilig en met een aantrek- Almere naar alle delen van het land en naar de kelijke snelheid stadsdelen ontsluit. Het takt concentratielocaties in Amsterdam. Een dure aan op het zware railsysteem, maakt daarvan IJmeerlijn is dan helemaal niet meer nodig. ook deels gebruik en geeft een snelle en goede overstap op de Intercity’s en het Almere Oostvaarders regiorail. Almere Buiten Deze Almere Stadsrail loopt Almere Amsterdam Almere