concept, 14 september 2010 Welstandsnota Koers Op Kwaliteit Opdrachtgever: Gemeente Emmen 2010 Koers op Kwaliteit 3 inhoud Leeswijzer 4 Inleiding 5 1 Welstandsbeleid 6 2 Geenwelstandscriteria 7 3 Basiswelstand 8 3.1 Specifieke criteria 10 3.1.1 Wegdorpen 11 3.1.2 Esdorpen 13 3.1.3 Veendorpen en linten 15 3.1.4 Agrarische bebouwing 18 3.1.5 Randen van Bedrijventerreinen en Recreatiegebieden 18 3.1.6 Ensembles 19 4 Uitgebreidewelstand 23 4.1 Specifieke criteria 21 4.1.1 Ensembles 23 4.1.2 Beschermde dorpsgezichten 26 4.1.3 Monumenten 28 5 Vrijwilligewelstand 29 6 Ontwikkelingsgebiedenmetspecifiekewelstand,beeldkwaliteitplannen 30 7 Detrendsetterendetrendvolgers 31 8 Reclame 8.1 Reclame aan winkels 33 8.2 Reclame aan woningen 33 8.3 Reclame aan bedrijfs-, kantoorpanden of aan panden met een bijzondere bestemming 34 9 GSM-masten 34 10 Welstandscriteriabijexcessen 35 11 Begrippenlijst 36 Bijlage: – lijst met alle Rijks- Provinciale en Gemeentelijke monumenten 42 4 Welstandsnota Emmen Leeswijzer Het nieuwe welstandsbeleid wordt u aangeboden in De secretaris van de welstandscommissie heeft de twee delen: bevoegdheid van de welstandscommissie om kleinere bouwplannen goed te keuren, maar kan ze ook afkeu- 1 De aanbiedingsnota ren indien de afwijkingen met het beleid zeer duidelijk Deze geeft in het kort de doelstellingen en de en helder zijn. De indiener kan dan wel verzoeken om uitgangspunten weer voor het nieuwe beleid. Zij gaat het bouwplan toch aan de commissie voor te leggen. in op de verschillende kwaliteitsniveaus voor het Bouwaanvragen, welke van enige importantie zijn en welstandsbeleid en geeft de stimulansen welke in het een grote impact op de omgeving hebben of waarover nieuwe welstandsbeleid opgenomen zijn, weer. bij de secretaris twijfels bestaan, worden aan de com- De aanbiedingsnota geeft ook de belangrijkste verschil- missie voorgelegd. Bouwplannen, welke mogelijk een len aan van het huidige welstandsbeleid ten opzichte trendsettende werking hebben, worden altijd aan de van het voorliggende nieuwe welstandsbeleid. commissie voorgelegd. 2 De welstandsnota In Emmen worden twee welstandsregimes In deze nota wordt het welstandsbeleid, gericht op de onderscheiden: gebruiker, weergegeven. 1 gebieden met een basis welstand, verreweg het grootste deel van Emmen. De organisatie 2 gebieden met uitgebreide welstand. Na het vaststellen door de Raad van het welstands- Emmen kent ook enkele gebieden, waarvoor bij een beleid zal het nieuwe welstandsbeleid ingevoerd bouwaanvraag geen welstandstoetsing nodig is. worden in de gemeentelijke organisatie. Om te weten in welk gebied uw aanvraag ligt, raadpleegt u de kaart met de welstandsniveaus welke Deze welstandsnota bevat de criteria waaraan in deze nota opgenomen is. In de legenda van de kaart bouwplannen in Emmen moeten voldoen om het zijn alle gebieden zonder welstandscriteria (bij een predikaat "voldoet aan redelijke eisen van welstand" bouwaanvraag) benoemd. te kunnen krijgen. Dit predikaat is nodig om voor het betreffende bouwplan een bouwvergunning Bouwplannen, waarvoor naast een bouwvergunning ( omgevingsvergunning) af te kunnen geven. ook een monumentenvergunning (omgevings- Om snel een weg te vinden in de welstandsnota zijn de vergunning) is vereist, worden in een samengestelde volgende aspecten van belang: welstands-monumentencommissie behandeld. Reguliere bouwvergunningen In het verslag en advies van deze samengestelde com- (omgevingsvergunning) missie worden de argumenten die tot het advies geleid Als uw bouwplan vergunningplichtig is, moet dit ook hebben benoemd en de basis van de beoordeling, het voldoen aan de welstandscriteria en de gebiedsgerichte zij de welstandsnota dan wel de monumentenveror- criteria voor het gebied waar u wilt bouwen. Deze dening wordt duidelijk vermeld. Dit, om bij beroeps- bouwaanvragen worden getoetst aan het welstands- procedures voldoende duidelijkheid te verschaffen. beleid voor het gebied, waarin het bouwplan ligt. De commissie adviseert aan het college van B en W. Koers op Kwaliteit 5 Inleiding De gemeente Emmen, gelegen op de grens van Aandacht voor ruimtelijke kwaliteit zand- en veengronden, heeft haar wortels op de Het bestemmingsplan en de welstandsnota zorgen Hondsrug en is verder ontwikkeld in het veenkoloniale samen voor het waarborgen van de ruimtelijke kwali- gebied. Emmen bezit een groot buitengebied waarin teit. Het bestemmingsplan geeft daarbij alle partijen zowel zand- als veendorpen liggen, elk met een eigen duidelijkheid over wat, hoeveel en waar er gebouwd dorpsgezicht. mag worden, het welstandsbeleid geeft aan hóe er De stad Emmen is van oorsprong een esdorp en is gebouwd mag worden. grotendeels ontwikkeld na de Tweede Wereldoorlog De rol van het welstandsbeleid is het ondersteunen als “open groene stad” met de (eerste) woonerven en en begeleiden van de vormgevers en initiatiefnemers brinken. De (cultuur) historie en stedenbouwkundige van de bebouwde omgeving met randvoorwaarden en onderlegger liggen aan de basis van de huidige richtlijnen. Met als doel het bewaken en bevorderen ruimtelijke kwaliteit en vormen de opmaat voor het van de ruimtelijke kwaliteit. toekomstige beleid en kwaliteit. welstandniveaus gemeente Emmen 71 16 44 Nieuw-Weerdinge 44 30 44 Roswinkel 23 72 Weerdinge 38 7 Emmer- 40 Compascuum 11 89 17 24 40 10 46 18 70 83 47 84 Emmen 25 56 91 85 93 54 40 40 12 58 51 87 26 92 53 67 73 36 55 31 39 74 63 65 Barger- Compascuum 61 19 66 28 62 94 37 Nieuw- 64 Dordrecht 52 32 20 39 68 13 77 14 43 775 4 43 Zwartemeer Klazienaveen 27 50 43 76 5 21 6 82 3 43 Nieuw- Erica Amsterdam 78 29 57 43 42 Veenoord 41 43 22 1 41 41 Zandpol 2 79 41 geen welstand 8 bedrijventerrein Weiteveen woonwagencentrum 45 9 recreatieterrein 59 45 basis welstand 45 Schoonebeek basis welstand 34 wegdorp 33 esdorp 15 60 Nieuw-Schoonebeek veendorp en lint 81 35 80 bijzondere ensembles beeldkwaliteitsplan 35 BKP uitgebreide welstand uitgebreide welstand bijzondere ensembles 6 Welstandsnota Emmen 1 Welstandsbeleid Art. 12 en 12a van de Woningwet vormen de juridische Deze randen zijn uitermate belangrijk en hier zal basis van het welstandsbeleid. De raad dient een wel- getoetst worden op goede kwaliteit. Het landelijke standsnota met toetsingscriteria vast te stellen. Daarbij gebied heeft grote zichtafstanden. Hoe groter de afstand, kan acht worden geslagen op de volgende onderwerpen: des te minder zijn details waarneembaar en zal er meer – de aanvaardbaarheid van het ontwerp in relatie getoetst worden op algehele uitstraling van wat je vanaf tot de karakteristiek van de reeds aanwezige grote afstand nog waarneemt. De gevels welke vanaf de bebouwing, de openbare ruimte dan wel de straatzijde op korte afstand waarneembaar zijn, zijn dus stedenbouwkundige of landschappelijke context; ook weer veel belangrijker in detail. De binnenterreinen – massa, structuur, maat en schaal, detaillering, van industrieterreinen en recreatiegebieden zijn niet materiaalkeuze en kleurstelling; aan een welstandstoets onderhevig. Deze zijn op de – samenhang in het bouwwerk voor wat betreft de welstandskaart aangegeven. Voor deze binnengebieden onderlinge relatie tussen de samenhangende delen is echter wel vrijwillige welstand mogelijk. daarvan. Hardheidscriterium Ruimtelijk kwaliteitsbeleid: Vernieuwende en afwijkende architectuur in gebieden de plaats van het welstandsbeleid met basis welstand wordt gestimuleerd maar wordt dan Het toetsen van bouwplannen van burgers en bedrijfs- wel getoetst aan de criteria voor uitgebreide welstand.. leven aan "redelijke eisen van welstand" door de lokale Het bouwplan moet dan ook van een bijzondere overheid wordt door sommigen gezien als onnodige schoonheid zijn die een vernieuwende kwaliteit toe- bemoeizucht. Over het algemeen wordt het echter voegt als het af wijkt van de basis welstandsregels. Het geaccepteerd dat de gemeente waakt over de openbare is immers redelijk dat er hogere eisen worden gesteld ruimte, die nu eenmaal in belangrijke mate wordt aan de zeggingskracht en het architectonische vakman- vormgegeven door private bouwwerken. "De buitenkant schap naarmate een bouwwerk zich sterker van zijn van het gebouw is immers de binnenkant van de stad." omgeving onderscheidt. In de gebieden met uitgebreide Toezicht op de kwaliteit van bouwwerken geeft de bur- welstand kan de welstandscommissie ook afwijken van ger de zekerheid, dat de in zijn omgeving te realiseren de uitgebreide welstandscriteria indien zij van oordeel bouwwerken van voldoende architectonische kwaliteit is, dat de kwaliteit van het ontwerp uitsteekt boven de zullen zijn. In deze is vooral de relatie tussen het welstands criteria en het ontwerp ook zorgt voor een bestemmingsplan en het welstandsbeleid van belang. sterke kwaliteitsverbetering van de omgeving. Het bestemmingsplan regelt onder meer de functie en het ruimtebeslag van bouwwerken voor zover dat Het welstandsbeleid in twee categorieën nodig is voor een goede ruimtelijke ordening. Het Een van de uitgangspunten voor het samenstellen welstandsbeleid zorgt voor voldoende kwaliteit van de van deze welstandsnota is de vereenvoudiging van de te realiseren bebouwing. regelgeving en alleen regels stellen waar dit nodig is. Dit heeft er toe geleid dat er naast gebieden waar geen Zicht is plicht welstandscriteria van toepassing zijn, slechts twee Zicht is Plicht is voor deze welstandsnota dan ook categorieën voor welstand zijn, te weten: dé belangrijkste drijfveer. Zicht is plicht duidt op – de basis welstand en de verantwoordelijkheid die eenieder heeft voor de – de uitgebreide welstand uitstraling van het bouwwerk