ECHT// KERNCIJFERS ‘17 ACHTERHOEK TOERISME

Verblijven en recreëren in de Achterhoek

En verder: Groei toeristische overnachtingen | Verblijfsgasten uit het buitenland | Dagtoerisme in de lift | Wist u dat? Economische betekenis R&T-sector Achterhoek VERBLIJFSRECREATIE Ruimte voor vernieuwing om in de toekomst te groeien

De Achterhoek zit in de lift. De economische betekenis van dag- en verblijfstoerisme groeide sterk de afgelopen jaren, er werd meer overnacht en de markt voor dagtoerisme is volop in ontwikkeling. Om de positieve lijn voort te zetten is het van belang dat we de kwaliteit en vitaliteit van de sector bewaken en ruimte blijven bieden aan onderscheidende concepten, zoals een bovenregionale trekker die jaarrond de identiteit en aantrekkelijkheid van de regio versterkt en groei kan bevorderen. Kortom; het gaat goed, maar we moeten niet stil blijven staan!

//1 //2 GROEI TOERISTISCHE met de landelijke trend. De vraag naar //3 //4 //5 //6 OVERNACHTINGEN verhuuraccommodaties (bijv. glamping, //7 //8 //9 //10 Het totaal aantal toeristische overnach­­ safaritenten of stacaravans) ontwikkelt tingen in de Achterhoek is ten opzichte zich wel positief. De wens van de gast Wandelen Fietsen Uit eten gaan Zwemmen van 2013 met ruim 11% gegroeid tot ruim verandert. Er is een groeiende vraag Uitgaan Bezoek musea Bezoek Saunabezoek Winkelen voor plezier voor Winkelen Bezoek natuurgebied Bezoek bezienswaardigheid 3 miljoen. De meeste overnachtingen naar luxe en comfort. monument / Bezoek vinden plaats in de gemeenten , Figuur 4. Top 10 activiteiten Nederlandse verblijfstoerist in de Achterhoek, 2017 en . Met name de MEER DAN 20% VAN DE VERBLIJFS­ overnachtingen in bungalowparken en GASTEN KOMT UIT HET BUITENLAND hotels zijn sterk toegenomen. De groei van Steeds meer buitenlandse gasten weten Lochem het aantal hotelovernachtingen komt deels de Achterhoek te vinden. Het aandeel 16% voor rekening van de opening van nieuwe buitenlandse gasten is toegenomen van 3% hotels en deels door verbetering van de 12% in 2015 naar 22% in 2017. Duitsland bezettingsgraden van bestaande hotels. is de grootste herkomstmarkt. Duitsers 11 % verblijven in de Achterhoek het liefst in 10% 2013 2015 2017 bungalows en op campings. Oost Gelre 2.733.600 2.861.900 3.040.700 3% 19% Winterswijk 2% 16% Figuur 1. Ontwikkeling aantal toeristische overnachtingen Regio 2015 2017 in de Achterhoek, 2013-2017 Nederland 88% 79% Oude 4% 13% IJsselstreek De traditionele kampeersector staat licht Duitsland 7% 14% 3% onder druk in de Achterhoek. Het aantal België 2% 4% overnachtingen is licht gedaald op zowel Overig buitenland 3% 4% Figuur 5. Procentuele verdeling toeristische overnachtingen reguliere als mini-campings. Dit is in lijn Figuur 3. Herkomst verblijfsrecreanten Achterhoek per gemeente, 2017

1064 //WIST U DAT? 932 918 931 924 853 • Ongeveer de helft van de vakanties in de Achterhoek een verblijfsduur heeft

484 van 2 tot 4 dagen? 436 390 • 10% van de binnenlandse toeristische 265 250 231 217 249 249 vakanties in de Achterhoek kan worden getypeerd als ‘op natuur gericht’? 60 69 73 14 14 14 • De Achterhoek hoort bij de top 5 Hotels Bed & Breakfasts Bungalowparken en Campings (incl. Minicampings Jachthavens Groeps- solitaire bungalows verhuuracc. en (passantenplaatsen) accommodaties bekendste regio’s van Nederland. campers) 80% van de Nederlanders is bekend Figuur 2. Ontwikkeling aantal toeristische overnachtingen per logiesvorm, 2013-2017 (x 1.000) met de regio Achterhoek?

ACHTERHOEK TOERISME kerncijfers ’17 DAGRECREATIE

Dagtoerisme in de lift In 2017 werden bijna 5,9 miljoen dagbezoeken onder- ­nomen in de Achterhoek. Het aantal dagbezoeken is tussen 2013 en 2017 flink toegenomen; +14%.

et name het museumbezoek groeide in de afgelopen jaren fors. Op totaal­ niveau is het aantal museumbezoeken met 67% toegenomen tussen 2015

M en 2017. De komst van Museum MORE in Gorssel en Ruurlo heeft hier voor Lochem een groot deel aan bijgedragen, maar ook diverse kleine en middelgrote musea 8% Zutphen signaleren hogere bezoekcijfers onder andere door deelname aan de Museumkaart. 13% Berkelland Het bezoek aan attracties is eveneens fors gegroeid. Investeringen in voorzieningen 11 % en marketing heeft hieraan bijgedragen. Bronckhorst 8%

Doesburg Oost Gelre 2013 2015 2017 De gemeenten Zutphen en Winterswijk 5% 11 % Winterswijk 5.139.600 5.454.800 5.844.300 zijn respectievelijk de nummer 1 en 2 Doetinchem 9% 13% Aalten gemeenten die de meeste dagbezoeken Montferland Oude 5% Figuur 6. Ontwikkeling aantal dagrecreatieve bezoeken 12% IJsselstreek in de Achterhoek, 2013-2017 trekken. Doesburg en Aalten trekken de 7% //1 minste dag­bezoeken. //2 Figuur 9. Procentuele verdeling aantal dagrecreatieve //3 bezoeken per gemeente, 2017 //4 //5 //WIST U DAT? Wandelen Fietsen Uit eten gaan Zwemmen Winkelen • 85% van de dagbezoeken in de Figuur 7. Top 5 meest populaire dagactiviteiten in de Achterhoek Achterhoek worden onder­nomen door eigen inwoners? • Met name de musea en evenementen 13631367 bezoekers uit de rest van Nederland 12781312 1212 1204 trekken? • De Zwarte Cross het Achterhoekse evenement is met de meeste 747 684 bezoekers? 640 615 607637 605 • De Zwarte Cross in de top-50 van 409 398 415 362 321 326 276 308 sterkste, nationale evenementen­ 234 234 257 134 134 136 merken op de 15e positie staat? 40 40 42 • Er 336 aanbieders van dagactiviteiten Evenementen Route Attracties Oever- Musea Theaters Sportieve Zakelijk Golf- Rond- gebonden recreatie leisure dagbezoek banen vaarten in de Achterhoek zijn gevestigd? buitenrecreatie • Er sinds 2015 zes nieuwe musea zijn Figuur 8 Ontwikkeling aantal dagrecreatieve bezoeken in de Achterhoek per categorie, 2013-2017 (x 1.000) geopend in de Achterhoek?

ACHTERHOEK TOERISME kerncijfers ’17 ECONOMISCHE BETEKENIS

De economische betekenis van de vrijetijdssector is tussen 2013 en 2017 met 14% toegenomen tot circa 265,2 miljoen.

edenen voor de sterke groei van de vrijetijdssector in de regio //11.310 BANEN IN DE R&T-SECTOR R Achterhoek zijn met name: • Het economisch herstel dat in De totale werkgelegenheid in de R&T- Het aandeel van de R&T-sector in de Nederland sinds 2015 is ingezet. sector in de Achterhoek bedroeg in totale werkgelegenheid, dat het relatieve • Ontwikkelingen in de museale sector. 2017 11.310 banen. Daarmee was de belang van de R&T-sector in een gebied • Versteviging van het verblijfsrecreatief werkgelegenheid in 2017 2,3% hoger weergeeft, is in de Achterhoek (6,5%, aanbod, onder andere in de bungalow­ dan in 2015. De werkgelegenheid in de zie figuur 13) nagenoeg gelijk aan sector en de hotelsector. R&T-sector groeide sneller dan de totale het landelijk gemiddelde (6,8%). werkgelegenheid in de Achterhoek (1,1%). De gemeenten Aalten en Oude De gemeenten met de grootste econo­ Echter was de landelijke groei van de IJsselstreek beschikken over relatief mische betekenis in de Achterhoek (in werkgelegenheid in de R&T-sector sterker weinig werkgelegenheid in de R&T- termen van bestedingen) waren in 2017 dan in de Achterhoek. Het internationaal sector, de gemeenten Doesburg Lochem, Oost Gelre en Winterswijk. toerisme naar Amsterdam en andere en Winterswijk over relatief veel Qua dagtoerisme genereren de gebieden in de Randstad speelde hierin werkgelegenheid. evenementen de meeste bestedingen. een belangrijke rol.

2013 2015 2017 Achterhoek Werkgelegenheid € 232,7 € 241,7 € 265,2 Absoluut 2017 Ontwikkeling 2015-2017 Ontwikkeling 2013-2017 Aantal banen, R&T-sector 11.310 2,3% 14% Aantal banen, totaal 173.500 1,1%

Figuur 10. Ontwikkeling economische betekenis Figuur 12. Werkgelegenheid totaal en R&T-sector in de Achterhoek, 2017 Achterhoek totaal, 2013-2017 (x miljoen)

Lochem 9,2% 16% 8,8% 8,4% Zutphen 8,0% 7% Berkelland 7,4% 11 % 6,8% 6,6% 6,5% 6,5% 6,4% 6,1% Bronckhorst 10% 5,2% Doesburg Oost Gelre 4,5% 4,6% 4% 16% Winterswijk Doetinchem 5% 14% Aalten Montferland Oude 4% 11 % IJsselstreek 7% Aalten Oude IJsselstreek Doetinchem Berkelland Oost-Gelre Zutphen Bronckhorst Lochem Montferland Doesburg Winterswijk Achterhoek Nederland

Figuur 11. Procentuele verdeling aandeel economische betekenis (in bestedingen) per gemeente, 2017 Figuur 13. Aandeel R&T-sector in totale werkgelegenheid, 2017

Bronvermelding Steden- streken en merkenonderzoek, Hendrik Beerda, 2017 | ZKA Monitor Achterhoek, 2017 | CVO, NBTC-NIPO Research, 2017 | CVTO, NBTC-NIPO Research, 2015

Copyright 2018 © Stichting Achterhoek Toerisme, Marktstraat 1, 7271 AX Borculo, 0545 250 380, [email protected], www.achterhoek.nl Alle rechten voorbehouden. Deze uitgave is tot stand gekomen in samenwerking met het Bureau Economisch Onderzoek van de provincie Gelderland. Niets mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Aan dit product kunnen geen rechten worden ontleend.