Seminar 3 në Linux 2019

Seminar rreth direktorive kryesore të Sistemit LINUX

Shembujt janë të ekzekutuar në Linux Mint , dhe përmbajtja e direktorive është shkurtuar duke afishuar direktoritë më kryesore.

Me komanden su kalojmë në superuser, për të pasë të drejta të aksesojmë skedarët e sistemit.

info1@info1-HP-Compaq-dx2400-Microtower-PC ~ $ su

Password:

Në direktorine /bin ndodhen programet (në formën e tyre binare). info1-HP-Compaq-dx2400-Microtower-PC info1 # ls -l /bin total 16280

-rwxr-xr-x 1 root root 1037440 May 26 2017 bash

-rwxr-xr-x 1 root root 31288 May 20 2015 bzcat lrwxrwxrwx 1 root root 6 Feb 11 17:31 bzcmp -> bzdiff

-rwxr-xr-x 1 root root 3642 May 20 2015 bzgrep

-rwxr-xr-x 1 root root 31288 May 20 2015 bzip2

-rwxr-xr-x 1 root root 56112 Mar 2 2017 chmod

-rwxr-xr-x 1 root root 64368 Mar 2 2017 chown

-rwxr-xr-x 1 root root 151024 Mar 2 2017 cp

-rwxr-xr-x 1 root root 211224 Apr 29 2016 grep

-rwxr-xr-x 1 root root 2301 Oct 27 2014 gunzip

-rwxr-xr-x 1 root root 76848 Mar 2 2017 mkdir

1

Seminar 3 në Linux 2019

Në direktorine /boot ndodhen skedarët e ngarkimit boot info1-HP-Compaq-dx2400-Microtower-PC info1 # ls /boot config-4.10.0-37-generic config-4.15.0-33-generic grub vmlinuz-4.15.0-33-generic vmlinuz-4.8.0-53-generic

Në direktorine /dev ndodhen skedarë që kanë paisjet input output. Në Linux këto paisje trajtohen si skedarë, dhe ruhen në këtë direktori. info1-HP-Compaq-dx2400-Microtower-PC info1 # ls /dev cdrom sg1 tty6 cpu sg6 tty7 disk snd ttyprintk dri sr0 ttyS0 sda1 tty50 vga_arbiter

Në direktorine /etc ndodhen skedarë konfigurimi të sistemit. info1-HP-Compaq-dx2400-Microtower-PC info1 # ls /etc bash.bashrc mime.types debian_version polkit-1 fonts rc2.d resolvconf gnome-app-install resolv.conf 2

Seminar 3 në Linux 2019 gnome-vfs-2.0 rmt kernel ucf.conf kernel-img.conf udev

Në direktorine /home ndodhen të dhëna për përdoruesit, direktoritë personale të tyre. info1-HP-Compaq-dx2400-Microtower-PC info1 # ls -l /home total 4 drwxr-xr-x 26 info1 info1 4096 Feb 11 17:28 info1

Në direktorine /lib ndodhen librari bazë të kernel dhe librari të sistemit. info1-HP-Compaq-dx2400-Microtower-PC info1 # ls /lib apparmor linux-sound-base brltty lsb cgmanager modprobe.d cpp modules init terminfo

Në direktorine /proc ndodhen të dhëna për proceset, dhe një ndërfaqe për strukturat e të dhënave të kernel. info1-HP-Compaq-dx2400-Microtower-PC info1 # ls /proc

1008 1361 1670 347 94 mounts

1033 1369 1689 36 95 net

1039 1370 170 37 96 pagetypeinfo

1270 1461 182 783 driver thread-self

3

Seminar 3 në Linux 2019

Direktoria /root eshte direktoria home e superuser root. info1-HP-Compaq-dx2400-Microtower-PC info1 # ls /root

Desktop

Ne direktorine /sbin ndodhen skedarë binarë të sistemit. info1-HP-Compaq-dx2400-Microtower-PC info1 # ls /sbin cgdisk mkfs.xfs fdisk parted findfs partprobe

Ne direktorine /tmp ruhen përkohësisht skedarë me të dhëna të përdoruesve. info1-HP-Compaq-dx2400-Microtower-PC info1 # ls /tmp config-err-ajhFTr mintUpdate ssh-IasMwABlz0yq systemd-private-f104b09cf6d84c808b821d378b8a4a1d- colord.service-MXWBJz systemd-private-f104b09cf6d84c808b821d378b8a4a1d-rtkit- daemon.service-YY69D2

4

Seminar 3 në Linux 2019

Ne direktorine /usr ndodhen shumë të dhëna read-only, programe, librari, etj. info1-HP-Compaq-dx2400-Microtower-PC info1 # ls /usr bin games include java lib local sbin share src

Ne direktorine /usr/bin ndodhen shumica e programeve. info1-HP-Compaq-dx2400-Microtower-PC info1 # ls /usr/bin

7zr apt apt-config calendar cksum clear clear_console cli cluster curl cut gpasswd gpg less man mint-release-upgrade mint-release-upgrade-root net python3 touch

5

Seminar 3 në Linux 2019 whereis which who whoami x86_64-linux-gnu-cpp x86_64-linux-gnu-cpp-5 x86_64-linux-gnu-gcc x86_64-pc-linux-gnu-pkg-config zip

Ne direktorine /usr/include ndodhen skedarë header kompilues në . info1-HP-Compaq-dx2400-Microtower-PC info1 # ls /usr/include asm-generic gawkapi.h scsi autosprintf.h gettext-po.h sound btrfs gnumake.h sudo_plugin.h cifsidmap.h hexchat-plugin.h uapi dbus-1.0 linux video dlg_colors.h mtd x86_64-linux-gnu drm python3.5m xorg

6

Seminar 3 në Linux 2019

Direktoria /usr/lib është e vecantë për libraritë e programeve. info1-HP-Compaq-dx2400-Microtower-PC info1 # ls /usr/lib apt cli command-not-found compat-ld

ConsoleKit cups debug eject emacsen-common firefox firefox-addons fwupdate gcc gcr gnome-calculator gnome-keyring gnome-session gnome-settings-daemon gnome-settings-daemon-3.0 gnome-system-monitor gnome-terminal grub

7

Seminar 3 në Linux 2019 grub-legacy jvm linux linux-boot-probes linuxmint locale lp_solve man-db mime mono

NetworkManager nvidia nvidia-prime-applet openssh openvpn p7zip perl5 python3 ruby system-service tar xscreensaver xserver-xorg-video-intel xviewer

8

Seminar 3 në Linux 2019

info1-HP-Compaq-dx2400-Microtower-PC info1 # ls /usr/src linux-headers-4.10.0-37 linux-headers-4.10.0-37-generic linux-headers-4.15.0-33 linux-headers-4.15.0-33-generic linux-headers-4.8.0-53 linux-headers-4.8.0-53-generic ndiswrapper-1.60

Ne direktorine /var ndodhen variablat, si log files, të dhëna për printerin, etj. info1-HP-Compaq-dx2400-Microtower-PC info1 # ls /var backups lib lock mail run tmp cache local log opt spool

9