Jaarverslag 2018

Samenwerkingen met meer dan 90 maatschappelijke organisaties • Brede verbinding en verankering met de samenleving • 34 nationale en internationale prijzen • Verhalen inspireren bij richting geven aan eigen leven

1 2 jaarverslag 2018 3 Inhoud.

Verslag Directie Journalistiek 6 30 64 Jeugd Verslag Federatieraad 74 01 Verslag Directie 06 02 Verslag Federatieraad 30 03 Verslag Raad van Toezicht 38 04 Media Algemeen 46 Levensbeschouwing 52 Human interest 58 Journalistiek 64 Jeugd 74 Drama 76 Drama Innovatie 80 Audio 86 76 Prijzen 96 05 Bedrijfsvoering 100 Organisatieontwikkeling Personeel Onderzoek Loopbaanontwikkeling 38 Verslag Raad van Toezicht 80 Stagiaires en afstudeerders Innovatie Inclusiviteit Huisvesting, Faciliteiten en ICT Medezeggenschap 06 Samenwerking 112 07 Financieel jaarverslag 118 08 Bijlagen 130 46 Media 112 58 Samenwerking Human interest 86 Audio

52 Levensbeschouwing 100 Bedrijfsvoering 118 Financieel jaarverslag

4 jaarverslag 2018 5 Verslag Directie.

01Verslag Directie

Boer zoekt Vrouw

6 jaarverslag 2018 7 Verslag Directie. Met bevlogen en optimistische programma’s willen we prikkelen en inspireren

Innovatief en maatschappelijk ge- In het najaar van 2018 hebben we onze dreven, dat typeert KRO-NCRV. In nieuwe merkcampagne geïntroduceerd: 2018 neemt het omroepbedrijf binnen ‘Laten we wat meer naar elkaar om- het veranderende publieke bestel een kijken’. Dit motto benadrukt voor het vooraanstaande, bijzondere positie in. publiek het maatschappelijk doel van De bundeling van een breed palet aan de omroep en de programmering van Campagne KRO-NCRV talent, die sterk gericht is op het ontwik- KRO-NCRV. De campagne prikkelt kelen en naar het publiek brengen van en inspireert om de wereld een stukje media-aanbod met publieke waarden. mooier te maken. Met een stukje IIn 2018 is de creatief-inhoudelijke minder ‘mij’ en wat meer ‘wij’. kracht van KRO-NCRV op alle Onze kracht platforms gegroeid. Opvallende De christelijke waarden ‘Geloof, Hoop en Liefde’ verwachting, vertrouwen, vergeving en vrede. televisieprogramma’s zagen het licht, vormen de kern van wat wij waardevol vinden Voor mensen die geluk, gezondheid en blijheid zoals Onze boerderij, de indrukwek- en wat wij willen blijven doorgeven. Uit nastreven voor zichzelf, voor hun kinderen en kende derde reeks van Anita wordt respect voor ieders persoonlijke beleving voor anderen. Opgenomen, Eindelijk Thuis, Troost en geven wij hier ruime betekenis aan. de spannende dramaserie Ik weet wie Liefde is de grootste kracht in het heelal. je bent. Samen met jonge talenten We zijn Geloof staat voor het geloof in God, Het is allesomvattend en onvoorwaardelijk. ontwikkelden we nieuwe programma’s voor iemands persoonlijk geloof in God die Het gaat over bouwen op elkaar, over voor radio. Digitaal succesvol waren er voor sturing en houvast geeft, voor het positieve verbinding, liefde geven, je geliefd voelen Jinek.nl, Spot On, Brandpunt+, en de in de mens, voor geloof in iemands eigen door medemensen. Liefde gaat over relaties, transmediale serie Kappen nou! Met mensen die kracht en voor geloof in elkaar. We geloven partnerschap, over gezin, kinderen, familie, de stemassistent van BinnensteBuiten in kansen voor iedereen vanuit eigen kracht vrienden. Over trouw, goede wil, saam- bevestigden we in 2018 opnieuw onze hopen op en mogelijkheden. horigheid en ontroering. Mensen kunnen leidende rol in digitale innovatie. zich ook geliefd voelen door God. Liefde Deze initiatieven brachten bovendien een betere Hoop staat voor toekomst, voor iedere dag houdt van mensen, zij gelooft in mensen en stuk voor stuk nieuwe vormen van opnieuw beginnen, voor optimisme, hoopt op mensen. Liefde verbindt. maatschappelijke impact. wereld

8 jaarverslag 2018 9 Verslag Directie.

Verbinden en duiden Adres Onbekend. In 2018 hebben we ook Het media-aanbod van KRO-NCRV letterlijk gezocht naar verbinding met is gebaseerd op de missies van de diverse groepen in de samenleving, in Vereniging KRO en de Vereniging uitzendingen en activiteiten rondom de NCRV. Missies die sterk met elkaar programmering in ons land. Tenslotte wil Onze overeenkomen. Programmatisch zijn KRO-NCRV de alledaagse werkelijkheid presentatoren ze te vertalen in drie kernwaarden: duiden met journalistieke programma’s inspireren, verbinden en duiden. Bij zoals Brandpunt+ op tv en online, die stippen het realiseren van deze kernwaarden mensen een venster bieden op de wereld. in ons media-aanbod zijn innovatie en Met ons media-aanbod op alle zenders maatschap- crossmedialiteit leidend. KRO-NCRV en netten van de Nederlandse Publieke pelijke wil met haar media-aanbod mensen Omroep (NPO) én online leveren we Me Jane You Tarzan inspireren door maatschappelijke een belangrijke bijdrage aan de publieke vraagstukken vraagstukken aan te snijden. Zoals in omroep. We werken samen met tal van aan. Zoals het televisieprogramma Anita wordt maatschappelijke organisaties, waardoor Opgenomen, waarin Anita Witzier mee- onze impact steeds verder reikt. Dankzij Geloof, hoop en liefde Anita Witzier, leeft met mensen in de zorg. En zoals de bundeling van innovatieve kracht, KRO-NCRV heeft haar wortels in de Geloof, hoop en liefde vormen de die meeloopt in onze NPO 1-serie Onze boerderij, evenementen en activiteiten in het land levende katholieke en protestants- kern van samen leven. Niet alleen in en in het wekelijkse radioprogramma voegen we waarde toe aan de samenleving. christelijke traditie. Dat is van grote het verleden, maar juist ook nu en in met mensen waarde voor de samenleving van de toekomst. Dat is een innerlijke vandaag. Als zichtbare speler in de overtuiging die ons drijft bij het maken in de zorg publieke ruimte droegen wij ook in van content en in onze binding met 2018 weer bij aan de bevordering van onze leden en de wereld om ons heen. sociale cohesie. Dat is relevanter dan We zijn er voor al die mensen, die van ooit in tijden van toenemende goede wil zijn, van jong tot oud. Voor individualisering, verharding van de degenen die ondanks twijfel, verwarring maatschappij en een terugtredende en onzekerheid, bedreigingen en overheid. We inspireerden mensen polarisatie, geloven in het goede in om te kiezen voor het ideaal van een mensen. Die blijven hopen op een inclusieve samenleving, waarin ruimte betere wereld, in liefde met elkaar is voor iedereen en waarin we omzien willen leven en liefde willen doorgeven. wordt naar de ander. Een samenleving Mensen die zoeken naar zin in hun waarin het goed samen leven is, nu en in leven en naastenliefde in praktijk de toekomst. Programma’s zoals Hij is willen brengen. een Zij en Me Jane You Tarzan droegen daaraan bij. Programma’s die brandstof bieden voor reflectie met handelings- perspectief. Anita wordt Opgenomen

10 jaarverslag 2018 11 Verslag Directie.

Omroepbedrijf KRO-NCRV Strategie Vereniging KRO-NCRV kent in 2018 Beleidsprioriteiten twee leden: Vereniging KRO en Vereni- Leidend voor de prioriteiten in ging NCRV. Zij vindt haar basis in het het beleid waren in 2018: katholieke en protestantse gedachte- • de missies van de ledenverenigingen goed van de twee ledenverenigingen. KRO en NCRV; De vanzelfsprekende verbondenheid • het concessiebeleidsplan tussen de verenigingen is vastgelegd in KRO-NCRV 2016-2020; de statuten van de Vereniging KRO- • het strategisch beleidsplan NCRV, KRO en NCRV, en daarnaast KRO-NCRV 2015-2020. in een samenwerkingsovereenkomst. Alle drie de verenigingen vallen onder De pijlers voor de uitvoering de Mediawet. Op 3 januari 2015 werd van de strategie waren: aan KRO-NCRV de aangevraagde • identiteit; erkenning voor de concessieperiode • innovatie en creatie; 2016-2020 verleend. • flexibiliteit en kostenefficiëntie; De Statutaire Directie van KRO- • maatschappelijke verankering. NCRV is het bestuur van KRO-NCRV en tevens belast met het besturen van Vereniging KRO-NCRV. De Statutaire Directie is verantwoordelijk voor de realisatie van de doelstellingen, de strategie en het (financiële) beleid. Met ingang van 1 januari 2019 fuseren de Verenigingen KRO en NCRV in Vereniging KRO-NCRV. (Zie ontwikkelingen governance.)

We durven bevlogen te zijn en te prikkelen

The Last Fight

12 jaarverslag 2018 13 Verslag Directie.

Identiteit we ons onderscheiden door bevlogen agenderen thema’s via online platforms, werkelijk iets veranderen. Zo maken Vanuit de katholieke en protes- te durven zijn en te prikkelen. We zijn zoals Facebook en Instagram. Kijkers we de wereld een stukje minder tants-christelijke wortels vormen optimistisch en we geloven in het goede en luisteraars participeren actief bij de ‘mij’ en wat meer ‘wij’. maatschappelijke betrokkenheid en in ieder en kansen voor iedereen, vanuit Een stukje totstandkoming van media-aanbod. In 2018 zijn er scherpe keuzes gemaakt verantwoordelijkheid onze identiteit. zijn eigen kracht en mogelijkheden. minder ‘mij’ Online maar ook fysiek, tijdens bijeen- om onze maatschappelijke impact te Zo willen we bijdragen aan sociale Onze programmering op radio, televisie komsten in het land, staan we in nauwe vergroten en beter zichtbaar te maken. cohesie. Zo willen wij bijdragen aan en online, laat ons DNA zien, onze en wat meer verbinding met sympathisanten en fans Maatschappelijke thema’s die passen sociale cohesie en mensen inspireren identiteit. We delen persoonlijke ‘wij’, daar van ons media-aanbod. Met mensen die bij onze missie brengen we via ons om een inclusieve samenleving te onder- verhalen om elkaar beter te begrijpen. zich aangesproken voelen door de wijze media-aanbod, digitale interactie steunen, waarin ruimte is voor iedereen Kijkers en luisteraars vinden hierin willen we aan waarop we maatschappelijke thema’s en evenementen onder de aandacht en omgezien wordt naar de ander. Een herkenning of aanmoediging tot bijdragen. duiden. Nieuwe communities vormen van kijkers, luisteraars, gebruikers samenleving waarin het nu en in de zelfbespiegeling. Onze verhalen zich. Reden om naast de ledenvereni- en bezoekers. Met als doel de sociale toekomst goed samen leven is. zorgen voor begrip en inspireren Er zijn gingen ook te investeren in andere vor- cohesie optimaal te bevorderen. Onze bezieling is gebaseerd op een bij het richting geven aan het eigen men van maatschappelijke impact. Door We willen zo veel mogelijk mensen lange traditie en een aloud fundament. leven en het samen leven met anderen. scherpere de persoonlijke verhalen die we laten inspireren om bij te dragen aan het Anno 2018 geven wij daar vorm en in- keuzes zien en horen creëren we bewustwor- streven naar een inclusieve samenleving. houd aan op een eigentijdse manier, die Maatschappelijke impact ding. Maatschappelijke thema’s brengen Waarin ruimte is voor debat, er waarde toevoegt. Misschien wel meer KRO-NCRV is een krachtige en gemaakt om we dichterbij door ze begrijpelijk te ma- oprechte interesse is in de ander dan ooit zijn mensen op zoek naar hou- innovatieve mediaorganisatie die een het accent nóg ken. De interactie tussen mensen komt en wordt omgezien naar elkaar. vast, troost en zingeving. Naar antwoor- maatschappelijk relevante programme- op gang, er ontstaan gesprekken, nieuwe Een samenleving waarin het goed den op vragen hoe samen te leven, hoe ring maakt. De brede maatschappelijke meer te leggen beelden en inzichten. Er kan daad- samen leven is. de verbinding met de ander aan te gaan verankering vindt haar fundament in de op samen en hoe deze wereld te vernieuwen. Vijf verbinding met onze leden, in nieuwe waarden, die samen het ‘KRO-NCRV (digitale) communities en de samen- leven Merkkompas’ vormen, onderbouwen werking met diverse maatschappelijke ons streven om optimaal aan te sluiten organisaties in ons land. bij de tijdgeest. We willen voortdurend Sociale media zorgen voor allerlei #tagged fris en eigentijds aanbod maken. Con- nieuwe vormen van verbondenheid, tinu vernieuwen en verbinden, waarbij naast de hechte band met de leden. We

We willen bijdragen aan een inclusieve samenleving

14 jaarverslag 2018 15 Verslag Directie.

Samenwerking Dierbaren herdenken Samenwerken ziet KRO-NCRV als Dergelijke samenwerking maakt het ook Voor wie steek jij een kaarsje op? werd een kracht. Door samen te werken met mogelijk de verhalen van nieuwe, min- uitgezonden in de periode van maatschappelijke organisaties en met der zichtbare of hoorbare groepen over Allerzielen, op 2 november. Het tv- andere omroepen is het mogelijk om het voetlicht te brengen. In de contacten programma geeft mensen die een aandacht te genereren voor verschillen- met deze organisaties wordt bovendien dierbare moeten missen een stem, door de maatschappelijke thema’s. Er zijn informatie uitgewisseld over actuele stil te staan bij de betekenis van het niet alleen samenwerkingsverbanden ontwikkelingen in de samenleving. Of leven van de overledenen. Maar liefst op programmaniveau en met maat- bepaalde elementen kunnen zich lenen 20.000 mensen staken een digitaal schappelijke organisaties, maar ook voor het versterken van de wijze waarop kaarsje op. Nog eens 100.000 personen juridische en vanuit onze verenigingen. onze maatschappelijke thema’s in onze reageerden op onze social media rond- In 2018 zijn we met veel organisaties programmering tot uiting komen. Dat om Voor wie steek jij een kaarsje op? een (inhoudelijke) samenwerking kunnen zowel fysieke bijeenkomsten aangegaan. In hoofdstuk 6 van dit zijn in het land, zoals de samenkomst Ook het tv-programma Joris’ jaarverslag staat een uitgebreid op begraafplaats Westerveld bij het Kerstboom illustreert onze overzicht van deze verschillende programma Voor wie steek jij een kaarsje maatschappelijke invloed. In zes samenwerkingsvormen. op? Als vertoningen van documentaires steden, 180 bibliotheken en 41 Dankzij die samenwerkingen genereren met een aansluitend debat en ‘buurtrestaurants’ van Resto VanHarte we nog meer impact en gerichte aan- content-aanbod op tv, radio en online. stond in de dagen voor Kerstmis een dacht voor de maatschappelijke thema’s Joris’ Kerstboom. Al negen jaar lang is die bij onze missie passen. We werken het tv-programma een vaste waarde samen met tientallen maatschappelijke op Kerstavond op NPO 2. In 2018 is organisaties in ons land: van natuur- KRO-NCRV een nauwe samenwerking beheerders tot behartigers van patiën- aangegaan met Resto VanHarte en tenbelangen. In diverse vormen: soms ProBiblio, de organisatie voor eenmalig, soms structureel. bibliotheken in Nederland. Bezoekers worden hier uitgenodigd om hun dierbare in het licht te zetten.

Ook de verhalen van minder zichtbare mensen brengen we over het voetlicht Joris’ Kerstboom

16 jaarverslag 2018 17 Verslag Directie.

In actie In ons media-aanbod duiden we wat er We bewegen speelt. We creëren bewustzijn over de betekenis van omkijken naar elkaar en mensen om als dat mogelijk is activeren we mensen. Soms brengen we veranderingen teweeg. naar elkaar Met Zapplive Met onze (leden)evenementen brengen in Actie! we mensen bij elkaar. Via goede-doelen- om te kijken acties voor leden brengen we diverse haalden sociale projecten onder de aandacht Nederlandse en activeren we onze achterban. (Zie hiervoor ook de jaarverslagen 2018 van kinderen KRO en NCRV.) 18.910,97 In 2018 deden we verslag van de Vier- daagse in Het Gevoel van de Vierdaagse, euro op voor samen met Omroep Gelderland. Zapplive in Actie! Bert Kranenbarg versloeg Alpe d’Huzes, kinderen op het evenement waarbij ruim vijfduizend de vlucht voor deelnemers de Alpe d’Huzes beklom- men om geld in te zamelen voor KWF geweld Kankerbestrijding. Voor deze organisa- tie ging radio-dj Wouter van der Goes Dankzij nieuwe langs vijfduizend deuren en haalde geld op. Zapplive in actie kreeg ruim 18.000 beelden en inzichten euro bij elkaar voor Unicef. En Ruud de Wild maakte in de donkere dagen voor kan er daadwerkelijk Kerst samen met het Leger des Heils zijn uitzending vanaf De Wallen. iets veranderen Op televisie was er te veel om op te noemen. Zo deed KRO-NCRV verslag van de monsterzwemtocht van Maar- ten van der Weijden voor onderzoek naar kanker. En Liesbeth Staats en Joris Linssen presenteerden in juni De Nacht van de Vluchteling, een initiatief van de Stichting Vluchteling.

De Wild in de Middag vanaf De Wallen

18 jaarverslag 2018 19 Verslag Directie.

2018 in feiten en cijfers

Met 372.761 page-likes is Boer zoekt Vrouw het populairst van al onze Facebook-pagina’s.

84% van de kijkers vindt Boer zoekt De documentaire Doof kind Vrouw van 16 september dat Anita wordt werd door kijkers gewaardeerd met was met 245.606 streams de Opgenomen hun een 8,5 en was ons hoogst gewaar- meest gestarte stream in 2018. een inkijkje geeft in een voor deerde tv-programma in 2018. hen onbekende wereld.

123.174

Met Zapplive in Met Allerzielen zijn 20.063 virtuele kaarsjes 52.880 stemmen werden 90% van de kijkers vindt dat de opgestoken voor dierbare overledenen op de uitgebracht op de 130 goede Actie! haalden Nederlandse website van Voor wie steek doelen die meededen aan de Keuringsdienst kinderen 18.910,97 euro op Actie Warm Hart. Het winnende jij een kaarsje op? van Waarde hen aanzet voor kinderen op de vlucht voor goede doel ontving tot nadenken. oorlog en geweld. Er waren 103.111 reacties, 10.000 euro. likes en clicks op onze Facebook-posts.

Boer zoekt Vrouw 80% van de kijkers van 2 december was met De Kindertelefoon ontving 20% meer telefoontjes tijdens de Week vindt het belangrijk dat 4.148.000 kijkers tegen Pesten, waaraan wij bijdroegen Voor wie steek het best bekeken programma met Kappen nou! jij een kaarsje op? op NPO 1 in 2018. er is.

Onze programma’s, Van Brandpunt+, In 2018 gingen we met 50 presentatoren en projecten worden 80% van de kijkers vindt dat Boer zoekt Vrouw maatschappelijke en culturele gewaardeerd. We mochten maar het programma Hello

en Jinek zijn in 2018 de meeste organisaties een inhoudelijke liefst 34 nationale en internationale Goodbye een goed beeld fragmenten verkocht. samenwerking aan. awards geeft van de samenleving. in ontvangst nemen.

20 jaarverslag 2018 21 Verslag Directie.

zijn vergelijkbaar met het risico van neem je als boer en wanneer doe je roken en obesitas op de gezondheid. het goed? Leven zij hun droom of Toch is er vanuit het ministerie van lijkt het soms meer op een nachtmer- Volksgezondheid geen aandacht voor rie? De serie kreeg positieve reacties deze kwetsbare groep. De uitzending van pers en publiek en had ruim 1,5 leidt tot Kamervragen van PvdA en miljoen kijkers per aflevering. Een D66 aan de minister van VWS. thema-uitzending op NPO 1 en een gesprek in Pauw tussen Yvon Jaspers, • Het ministerie van Buitenlandse enkele boeren en Landbouwminister Onze Zaken gaat een meldpunt oprichten Schouten was het gevolg. boerderij voor externe organisaties. Dat meldt secretaris-generaal Joke Brandt naar • De documentaire De achtste dag ver- trok per aanleiding van een onderzoek van telt over hoe het Europese financiële aflevering ruim Reporter Radio. Hieruit blijkt dat stelsel in 2008 in elkaar klapte. Aan een ambtenaar van Buitenlandse de hand van de reddingsoperatie van 1,5 miljoen Zaken die contacten onderhield Fortis/ABN AMRO, vertellen Euro- met ngo’s over vrouwenrechten, zich pese leiders van toen (onder anderen kijkers zelf schuldig maakte aan (seksuele) Wouter Bos en Yves Leterme) over #jesuisdepri intimidatie. Reporter Radio sprak de meest spannende momenten en meer dan twintig betrokkenen delen ze hun inzichten, frustraties medewerkers van ngo’s. Ze dienden en angsten. Veel Nederlandse media acht klachten tegen de ambtenaar in schrijven over deze documentaire. Invloedrijke Nederlandse pantserwagen. In Libië wegens seksuele intimidatie, pesten en In Nieuwspoort in Den Haag wordt programma’s worden Nederlandse boten ingezet. financieel machtsmisbruik. Daarvan een speciaal debat georganiseerd met Vaak is de impact van wat we maken Het onderzoek leidde tot Kamer- werden er zes gegrond verklaard. De diverse bewindspersonen en beleid- groter dan de uitzending zelf. vragen over het wapenexportbeleid medewerkers van de ngo’s hebben het smakers. Dit zogenaamde Actualitei- Een aantal voorbeelden: van Nederland. Het onderzoek zelf ministerie gevraagd een meldpunt tendebat is onderdeel van Democratie • In het data-onderzoek Explosieve werd onderscheiden met een Special te openen voor klachten van externe in Debat, een samenwerking van Export/#Dutcharms werden antwoor- Commendation door de organisaties. het Filmhuis Den Haag, het den gezocht op de vraag: waar komen Prix Europa. Montesquieu Instituut, Nieuwspoort, Nederlandse wapens na verkoop in • In de serie Onze boerderij duikt Yvon en ProDemos. het buitenland eigenlijk terecht? • Brandpunt+ doet onderzoek naar Jaspers het boerenleven in. Ze gaat Datajournalisten van KRO-NCRV eenzaamheid onder jongeren tussen langs bij oud-deelnemers aan Boer ontdekten samen met het internatio- 13 en 20 jaar. Bijna de helft, 46 pro- zoekt Vrouw en bij andere boeren om nale onderzoekscollectief Bellingcat cent, geeft aan zich soms of vaak een- te ervaren hoe het nu echt is om in en het Nederlandse data-journalis- zaam te voelen. Bij meisjes tussen de deze turbulente tijd een agrarisch be- tieke platform Lighthouse Reports 16 en 20 jaar is dat zelfs 60 procent. drijf te runnen. Wat zijn de dilemma’s dat IS aanvallen uitvoert met een De gevolgen, depressie en verslaving, van de modern boer? Welke risico’s

22 jaarverslag 2018 23 Verslag Directie. Betrokkenen worden

in de ziel • #jesuisdepri combineert een tv-pro- politiecontroles in de 2Doc Verdacht in gramma, online talks, Instagram, december 2018. De impact van etnisch geraakt – cartoons, een fototentoonstelling, profileren blijkt groot. Het raakt betrok- openhartige interviews, longreads, een kenen in de ziel en ondermijnt het ver- festival en een campagne. De synergie trouwen in de politie: een verwijdering en dat van de diverse media heeft een sneeuw- die ons allemaal aangaat. De documen- baleffect op de maatschappelijke impact. taire werd vertoond ter gelegenheid van raakt ons Het tv-programma werd uitgezonden de Dag van de Mensenrechten. in de #Trueselfie-weken op NPO 3 in allemaal de maanden april-mei. In de campagne • In oktober organiseerde Het Neder- werd meer aandacht gevraagd voor lands Instituut voor Beeld en Geluid in depressie. Een presentator van het Hilversum samen met KRO-NCRV een online kanaal Yo Mo ! van KRO-NCRV SpangaS-experience, met masterclasses ging naar staatssecretaris Blokhuis met en meet & greets met de acteurs van de vraag om ook allochtone jongeren deze populaire jeugddramaserie. Ouders in de campagnes te betrekken. Deze gingen ook in gesprek met de makers actie haalde de landelijke media. Het over hoe de serie maatschappelijke tv-programma kreeg de MIND Antonie thema’s verwerkt in de verhaallijnen. Kamerling Award. De serie en de #True- In twee weken tijd kwamen 13.000 Selfieweken werden door KRO-NCRV bezoekers speciaal voor de SpangaS- (i.s.m. BNNVARA) bekroond met de experience naar Beeld en Geluid. thema-avond Deprestival op NPO 3. In SpangaS is met 2000 afleveringen de de openhartige docu-serie Kaaskop of langstlopende dagelijkse Nederlandse Mocro…?, uitgezonden in oktober 2018, jeugddramaserie ooit. onderzocht presentator Ajouad el Miloudi de Turkse, Antilliaanse, • Het Groot Dictee der Nederlandse Surinaamse en Chinese cultuur. Ta al keerde na een jaar van afwezig- Gemiddeld keken 212.000 mensen naar heid terug, nu op NPO Radio 1 bij elke aflevering. Na afloop gaan kijkers KRO-NCRV. De initiatiefnemers (Het online over een thema in gesprek met Genootschap Onze Taal, De Taalstaat, Ajouad en gasten. 8000 Mensen kijken producent Men at Work en NPO Radio mee met de aftertalks op Facebook. 1) willen met de terugkeer van het Groot Dictee de jarenlange dicteetraditie op • Wat doet het met je als je op basis van een toegankelijke wijze in ere herstellen. je huidskleur regelmatig staande wordt Want het dictee moet meer zijn dan een gehouden door de politie? Recht in de verzameling moeilijke woorden. Het camera deden veertien Nederlanders moet deelnemers de kans geven hun verslag van hun bizarre ervaringen met kennis en begrip van taal te etaleren.

#jesuisdepri

24 jaarverslag 2018 25 Verslag Directie.

Innovatie en creatie Innovatie. Die kwam voort uit de en 8 procent meer inhoudelijke currerend met andere aanbieders van Het snel veranderende mediagebruik afdelingen die zich bezighouden met gesprekken over pesten. De Respect media-aanbod. Zo gaan we bovendien vereist om in hoog tempo nieuw Digitaal & Innovatie en Formatont- Education Foundation ontwikkelde verantwoord om met publieke middelen. media-aanbod te blijven ontwikkelen. wikkeling. In het voorjaar van 2018 gaf ter ondersteuning van de serie een Het realiseren van optimaal synergievoor- Binnen de organisatie is er dan ook vol- een nieuwe manager Innovatie richting lespakket om pestgedrag tegen te gaan. deel door redactionele samenwerking en op aandacht voor innovatie en ontwik- en vervolg aan de ingezette koers. De ontwikkeling van de kookassistent samenwerking tussen afdelingen, geeft keling van IP (Intellectual Property). bij BinnensteBuiten is een voorbeeld KRO-NCRV meer bewegingsvrijheid en Het nieuwe media-aanbod wordt niet Online impact van samenwerking met jong talent. slagkracht. Een flexibel personeelsbestand alleen via de klassieke kanalen (de radio- In innovatie en creatie is de afgelopen We De kookassistent is ontwikkeld met draagt daaraan bij. en televisiezenders) verspreid, maar ook jaren veel geïnvesteerd. De resultaten ontwikkelen start-up Embot en Shake, een spin-off In 2018 werden de productieprocessen steeds meer via online kanalen. Denk van deze inspanningen zijn in 2018 van de Stichting SpinAwards. Over verder geüniformeerd en geoptimaliseerd. daarbij ook aan YouTube en sociale duidelijk zichtbaar. KRO-NCRV voortdurend het leerproces bij de technische De factuur- en declaratieverwerking media. Iedere medewerker van KRO- neemt een leidende positie binnen de nieuw realisatie hebben we lezingen werd verder gedigitaliseerd. NCRV heeft te maken met innovatie. publieke omroep op het gebied van gehouden op verschillende B2B- Op iedere afdeling wordt voortdurend innovatie. Aansprekende voorbeelden media- conferenties en symposia. Financiën onderzoek gedaan naar en gedacht over zijn: De Monitor en de wijze waarop aanbod, ook Voor de financiële verantwoording over de betekenis van de nieuwe digitale het publiek deelneemt aan het journa- Flexibel en 2018 verwijzen we naar het financieel mogelijkheden voor het bestaande listieke proces, de ‘kookassistent’ van in eigen huis kostenefficiënt jaarverslag in hoofdstuk 7. media-aanbod. BinnensteBuiten, de web-only content Door de snelle veranderingen in de Voor innovatie maakt KRO-NCRV van Brandpunt+ (waarmee doelgroepen mediawereld geeft NPO op steeds Leden niet alleen gebruik van de kracht van worden bereikt die niet met klassieke kortere termijn en voor een steeds Voor KRO-NCRV zijn leden van externe producenten, ook in-huis wordt kanalen worden bereikt), de transmedi- kortere periode zekerheid voor de onmiskenbaar belang. Met de afdelingen nieuw media-aanbod ontwikkeld en ale serie Kappen nou!, de doorontwik- financiering van programmering. in de regio en activiteiten door het gehele geproduceerd. Gespecialiseerde teams – keling van Jinek.nl, de Willem Wever Daarom is KRO-NCRV zo flexibel en land zorgen zij voor maatschappelijke gericht op de ontwikkeling van lineaire Challenge, datajournalistiek en een helder mogelijk georganiseerd. Groot betrokkenheid. De ledenverenigingen formats, digitale concepten, web-only reeks van nieuwe radio- en televisie- belang wordt gehecht aan het realiseren KRO en NCRV hebben een aantal en innovatie – bedenken in nauwe programma’s die in 2018 zijn van een hoge publieke waarde met een hoofdtaken belegd bij KRO-NCRV zoals samenwerking met de programma- uitgezonden of die we in 2019 zo gericht mogelijk bereik, tegen zo ledenwerving en -behoud, de financiële redacties formats en concepten voor zullen terugzien op de zenders. laag mogelijke kosten. Vanzelfsprekend en ledenadministratie, de bestuurlijke nieuwe producten. Een mooi voorbeeld van een impact- met behoud van kwaliteit. ondersteuning en de verzorging van de De grenzen tussen lineaire en digitale volle online innovatie is Kappen nou!, Het bedrijf kent efficiënte productie- jaarstukken. Ook in 2018 zijn er vele content vervagen in hoog tempo. dat is gemaakt als een dagelijkse serie op en bedrijfsprocessen met een laag activiteiten in het land voor de leden Steeds vaker werd lineair programma- tv en Instagram. De serie had veel in- kostenniveau. Dit maakt ons con- georganiseerd waarbij we de handen budget ingezet voor digitale producties. vloed op kijkers in de doelgroep 9 tot en Dat vroeg om een andere, platform- met 12 jaar. In de Week tegen het pesten onafhankelijke ontwikkelstrategie. werd samengewerkt met maatschappe- Per 1 januari 2019 fuseren Organisatorisch resulteerde de nieuwe lijke organisaties. De Kindertelefoon strategie in één nieuwe afdeling ontving 20 procent meer telefoontjes Vereniging KRO en Vereniging NCRV tot Vereniging KRO-NCRV

26 jaarverslag 2018 27 Verslag Directie.

mochten schudden van 30.000 leden effectuering van verdere samenwerking met ingang van 1 januari 2019 Vereni- durend ontwikkelt en nieuw aanbod deze discussie, boog KRO-NCRV zich van de Vereniging NCRV en de Ver- met maatschappelijke organisaties. Sinds ging KRO en Vereniging NCRV zijn weten zij naadloos aan te sluiten op de in de tweede helft van 2018 over haar eniging KRO. Samen met program- 1 september wordt deze functie bekleed gefuseerd met Vereniging KRO-NCRV. behoeften van kijkers en luisteraars. Zij positionering binnen het publieke bestel. mamakers vonden diverse activiteiten door Kirsten Andres. voegen maatschappelijke waarde toe en Leidend daarbij waren het aanbrengen rondom de programmering plaats. Van Met ingang van 1 oktober 2018 aan- Toekomst positioneren KRO-NCRV als een in- van onderscheid en herkenbaarheid en BinnensteBuiten Festival in Bunnik vaardde Directievoorzitter a.i./Zakelijk Het medialandschap is volop in ontwik- vloedrijke, innovatieve mediaorganisatie het aangaan van nieuwe (maatschappe- tot Inspiratiedag in Museum Catharij- Directeur Yvonne de Haan een andere keling. Met de fusie van KRO, NCRV met een onderscheidend geluid. Juist lijke) verbindingen. Aanscherping van neconvent, van Boer zoekt Vrouw-after- functie en verliet KRO-NCRV. Met het in KRO-NCRV ontstaat één toekomst- daarom worden we zo geraakt door de deze strategie moet vanaf 2019 een party in Maarssen tot Kerkentour in combineren van de functie van Directie- bestendige omroepvereniging die de gevolgen van dergelijke maatregelen. vervolg krijgen. In de aanloop naar een Leeuwarden. Hoogtepunt was de leden- voorzitter met die van Zakelijk Directeur uitdagingen van deze veranderende nieuwe concessieaanvraag ligt onze focus dag voorafgaand aan Night of the Proms in één profiel (van Directievoorzitter) omgeving aankan. Maatschappelijke op positionering, ledenwerving en maat- in Ahoy Rotterdam, waarbij 10.000 werd een tweehoofdige Statutaire Directie In 2018 werd duidelijk dat de aange- impact schappelijke impact. leden deelnamen aan workshops, het definitief geformaliseerd. Tot de aanstel- kondigde mogelijke bezuiniging van 62 Niet alleen voor het omgaan met In 2018 investeerden we in de aanscher- gesprek voerden met programmamakers ling van de nieuwe Directievoorzitter miljoen euro – als gevolg van dalende bezuinigingen werd de publieke ping van onze visie op ontwikkelingen en op de foto gingen met presentato- werden de werkzaamheden die voort- Ster-inkomsten – in 2019 nog deels (40 omroep in 2018 door de minister van op lange termijn. Naast de fusie, werden ren. Een ander hoogtepunt is de Actie vloeiden uit deze portefeuille en uit die miljoen euro) door het Kabinet wordt OCW geconsulteerd. Er moest ook we geconfronteerd met de gevolgen van Warm Hart, waarbij leden goede doelen van zakelijk directeur op interim-basis gecompenseerd. Onduidelijk is hoe een visie worden ontwikkeld voor een de bezuinigingen. We zijn onze mede- kunnen voordragen om een substantiële waargenomen door Peter Kuipers. deze dalende inkomsten zich financieel tokomstbestendig publiek bestel. Om werkers, de (toenmalige) Federatieraad, bijdrage te winnen namens beide leden- vertalen voor de jaren erna. de publieke taak in een snel verande- de Raad van Toezicht en allen die zich verenigingen. Maar liefst 130 goede Ontwikkelingen KRO-NCRV werd ook geconfron- rend medialandschap te kunnen blijven hebben ingezet voor KRO-NCRV doelen waren in de race en ruim 53.000 governance teerd met de gevolgen van keuzes van vervullen, moet de omroep zich continu erkentelijk voor hun grote inzet in dit stemmen zijn uitgebracht. Begin 2018 is het principebesluit tot de NPO over de levensbeschouwelijke vernieuwen. Voor de minister is de roerige jaar. fusie door de beide besturen van de en journalistieke programmering. Het externe pluriformiteit van het huidige Samenstelling verenigingen KRO en NCRV samen met verdwijnen van Brandpunt+ op televisie bestel daarbij leidend. Directie het omroepbedrijf KRO-NCRV aan de vereiste op korte termijn meer inzet van Eind 2018 stonden de contouren 18 maart 2019 In 2018 werd de Statutaire Directie ledenvertegenwoordigingen voorgelegd eigen middelen voor ons levensbeschou- van een visie van het CvO op papier. gevormd door de Mediadirecteur en en aangenomen. Het traject tot fusie, dat welijk media-aanbod en een reorganisa- Verwacht wordt dat de minister in het P.Kuipers Zakelijk directeur, waarbij de Zakelijk is voorbereid in 2017, kon daadwerkelijk tie op de afdeling journalistiek. eerste kwartaal van 2019 zijn voor- Directievoorzitter directeur tevens de positie van de worden gestart. Onze medewerkers zijn de dragers stellen voor een toekomstbestendig Directievoorzitter op interimbasis In samenspraak met vertegenwoordi- van de KRO-NCRV-identiteit. Met publiek bestel aan de Tweede Kamer J.K. de Jong vervulde. Aan de Statutaire Directie gers van de Federatieraad werd in twee bestaand media-aanbod dat zich voort- presenteert. Binnen de context van Mediadirecteur werd een tijdelijke (niet statutaire) werkgroepen governance gewerkt aan de Directeur Marketing & Vereniging totstandkoming van de fusiedocumenten. toegevoegd, in de context van een Op 22 september werden in een extra ver- nieuwe concessieperiode, de noodzake- gadering van de ledenvertegenwoordigin- We onderscheiden ons lijke focus op ledenwerving en voor- gen de teksten van deze fusiedocumenten bereiding van de ledenwerving eind vastgesteld. Op 15 december werd door door waarde toe te voegen 2019, de verdere profilering en po- dezelfde ledenvertegenwoordigingen het sitionering van KRO-NCRV en de fusiebesluit bekrachtigd. Dit betekent dat aan de samenleving

28 jaarverslag 2018 29 Verslag Federatieraad.

02 Verslag Federatieraad

30 jaarverslag 2018 31 Verslag Federatieraad.

De Federatieraad is het – door leden men. Ook werd een structuur vastge- 22 september 15 december van KRO en NCRV – democratisch steld voor de werkgroepen governance, Op de ingelaste vergadering van 22 sep- In de reguliere vergadering op gekozen verenigingsorgaan van KRO- bestaande uit vertegenwoordigers van tember werd besloten over de teksten 15 december lag het fusiebesluit voor. NCRV. Het bestaat uit 109 leden van de Federatieraad. Deze werkgroepen van de beoogde fusiedocumenten. De De Federatieraad stemde in met de KRO en NCRV en komt tweemaal per zijn betrokken bij het opstellen van documenten waren ‘s ochtends in de fusie van de Verengingen KRO, NCRV jaar bijeen, in april en in december. Als conceptteksten voor statuten en vergaderingen van de KRO Ledenraad en KRO-NCRV en stelde de fusie- het nodig is, worden extra vergaderin- reglementen. en NCRV Verenigingsraad vastgesteld. documenten vast. Dit betekent dat gen gehouden. Via digitale stemrondes stelde de met ingang van 1 januari 2019 de 2018 was een bijzonder jaar voor 21 april Federatieraad de nieuwe Statuten KRO- verenigingen KRO en NCRV opgaan de Federatieraad. De ledenvertegen- In de reguliere vergadering op 21 april NCRV, het Reglement Ledenraad en de in de Vereniging KRO-NCRV. woordigers waren nauw betrokken stelde de Federatieraad de Jaarrekening Regeling Besluitvorming Financiën en Ook het nieuwe voorstel voor een Dbij het samengaan van de verenigingen KRO-NCRV 2017 vast. De commissies Vermogen vast, zoals deze zouden ko- overgangsregeling van de Ledenraad KRO, NCRV en KRO-NCRV. Financiën en Evaluatie Programma- men te luiden bij inwerkingtreding van KRO-NCRV – de opvolger van de Velen hebben zich ingezet om een beleid deden verslag van hun bevin- de juridische fusie. Twee opties voor een Federatieraad – kon op een meerder- bijdrage te leveren. Dat de fusie in dingen. Op grond hiervan en op grond overgangsregeling Ledenraad behaalden heid van de stemmen rekenen. Het 2018 de rode draad was in de ver- van het jaarverslag KRO-NCRV 2017 niet genoeg stemmen. Op basis hiervan voorstel was opgesteld door de besturen gaderingen, illustreren de verslagen. verleende de Federatieraad decharge aan werd het voorstel ingetrokken. Voorge- van KRO en NCRV en ter advisering de Statutaire Directie voor het gevoerde nomen werd om in de vergadering van voorgelegd aan een gezamenlijke bijeen- Vergaderingen beleid. De voortgang van de fusie werd de Federatieraad op 15 december een komst van de werkgroepen governance. besproken in het kader van de vereen- nieuw voorstel te voorleggen. Daarnaast stelde de Federatieraad een 17 februari voudiging van de governance-structuur. Interim-Directievoorzitter/zakelijk overgangsregeling voor de Raad van Als vervolg op de vergaderingen in Daarbij kwamen ook de bouwstenen directeur Yvonne de Haan was voor de Toezicht KRO-NCRV vast. Zowel de december 2017 – waarin de bestuurs- voor de statuten van de Vereniging laatste keer aanwezig bij deze Federa- overgangsregeling voor de Ledenraad als notitie Toekomst KRO-NCRV werd KRO-NCRV aan bod. De werkgroepen tieraad. Zij werd bedankt voor haar de overgangsregeling voor de Raad van besproken – was er op 17 februari 2018 governance gaven een terugkoppeling enorme inspanningen van de afgelopen Toezicht gelden voor 2019. een extra vergadering. Hierin werd het en de nieuwe (vice-)voorzitter in de tien jaar en ontving een staande ovatie. De begroting KRO-NCRV werd 2019 principebesluit tot fusie KRO, NCRV Raad van Toezicht KRO-NCRV werd Interim-Directievoorzitter Peter Kui- goedgekeurd en het jaarplan ledenacti- en KRO-NCRV voorgelegd. Besproken benoemd, de heer Paul Rüpp. Hij pers nam het stokje van haar over. Over viteiten 2019 van KRO-NCRV werd zijn de aandachtpunten bij en grond- volgde de heer Theo Camps op, die het zijn voorgenomen benoeming door de vastgesteld. Met het bereiken van het slagen voor de fusie, de uitgangspunten einde van zijn laatste zittingstermijn Raad van Toezicht KRO-NCRV had einde van hun zittingstermijnen werd voor de inrichting van de governance, bereikt had. De Raad van Toezicht de Vertrouwenscommissie namens de afscheid genomen van twee leden van het tijdpad en de verantwoordelijk- KRO-NCRV benoemde Paul Rüpp Federatieraad op 31 juli een positief de Raad van Toezicht KRO-NCRV: heden in het traject naar fusie. Het vervolgens als voorzitter van de Raad advies afgegeven. Sak van den Boom en Huibrecht Bos. principebesluit werd met zeer ruime van Toezicht KRO. Op grond van de overgangsregeling meerderheid van stemmen aangeno- Raad van Toezicht werd slechts één van de ontstane vacatures ingevuld. De Federatieraad benoemde Madelon Olsthoorn als lid in de Raad van Toezicht KRO-NCRV.

32 jaarverslag 2018 33 Verslag Federatieraad.

34 jaarverslag 2018 35 Verslag Federatieraad.

Doof Kind De Monitor

Commissies Werkgroepen

Commissie Financiën bevindingen. Op 6 maart heeft de com- selectiecommissie voor een voorzitter Governance 16 mei en 12 juni. Op 6 november KRO of NCRV. Om hen te activeren De Commissie Financiën beoordeelt missie samen met de mediadirecteur de Raad van Toezicht KRO-NCRV/voor- Conform het principebesluit fusie brachten beide werkgroepen samen een en te betrekken bij de omroep, is de jaarrekening en de jaarbegroting rapportage Evaluatie Programmabeleid zitter Raad van Toezicht KRO en van zijn er twee werkgroepen governance advies uit over een nieuw voorstel voor besloten om exclusief voor deze van de Vereniging KRO-NCRV en 2017 besproken. De ontwikkelingen op de selectiecommissie voor een lid in de gevormd, die bij de totstandkoming de overgangsregeling Ledenraad. doelgroep een activiteit te organiseren. brengt in de Federatieraad mondeling het gebied van video, audio en online Raad van Toezicht KRO-NCRV. van de statuten en reglementen een rol De activiteit werd samen met de verslag uit over haar bevindingen. passeerden daarbij de revue. hadden. Beide werkgroepen bestonden Financiële Bouwstenen afdeling Marketing & Leden Op 9 april besprak de commissie Voorzitterscontact uit een gelijk aantal leden namens KRO In het kader van de beoogde fusie georganiseerd tijdens de Open Financiën met de zakelijk directeur de Vertrouwenscommissie Het Voorzitterscontact KRO-NCRV en namens NCRV. Ze waren ook de werden ook twee Werkgroepen Studio Dagen. Met het nieuwe concept-jaarrekening KRO-NCRV De Vertrouwenscommissie adviseert is een overleg tussen de voorzitters van ledenvertegenwoordiging vanuit de Financiële Bouwstenen gevormd, Jongerenpanel focust KRO-NCRV 2017 en op 26 november de begroting de Federatieraad over benoeming en de KRO-Afdelingsraden, de voorzitters Federatieraad KRO-NCRV. die bestonden uit leden van de ook op werving onder jongeren. KRO-NCRV 2019. ontslag van leden van de Statutaire van de NCRV-Regionale Commissies De werkgroepen droegen bij de Commissie Financiën KRO-NCRV. Directie en Raad van Toezicht. Ten en de Statutaire Directie KRO-NCRV. totstandkoming van de statuten en Deze werkgroepen kwamen bijeen op Commissie Evaluatie aanzien van de voorgenomen benoe- Er wordt vooral informatie uitgewisseld reglementen bij aan het proces en de 28 en 29 mei. Met de werkgroepen werd Programmabeleid ming per 1 oktober door de Raad van over de voorbereiding van de vergade- bepaling van de omvang, inrichting en de regeling Besluitvorming Financiën De commissie Evaluatie Programma- Toezicht van Peter Kuipers als Directie- ringen van de Federatieraad. Zo nodig bevoegdheden van het ledenvertegen- en Vermogen gedeeld. beleid beoordeelt de verantwoording voorzitter bracht de Vertrouwenscom- worden procesafspraken gemaakt. woordigend orgaan. De werkgroep van de Directie over het gevoerde missie op 31 juli namens de Federatie- Voorafgaande aan de reguliere federatie- Governance KRO-NCRV I kwam Jongeren programmatische beleid van de raad een positief advies uit. raadvergaderingen kwam het voorzitter- bijeen op13 en 20 maart, 16 mei en Binnen de Federatieraad van KRO- Vereniging KRO-NCRV en brengt Een delegatie van de Vertrouwenscom- soverleg KRO-NCRV op 4 april en 11 juni. De werkgroep Governance NCRV was opgemerkt dat weinig in de Federatieraad verslag uit van haar missie maakte daarnaast deel uit van de 29 november samen. KRO-NCRV II op 14 en 21 maart, jongeren zich aanmelden als lid bij

36 jaarverslag 2018 37 Verslag Raad van Toezicht.

03 Verslag Raad van Toezicht

BinnensteBuiten Festival op Fort Rhijnauwen

38 jaarverslag 2018 39 Verslag Raad van Toezicht.

De Raad van Toezicht houdt toezicht op De besproken 2018 en Beleidsregels Governance en 2018 binnen KRO-NCRV werd de het beleid van de Statutaire Directie en op onderwerpen Interne Beheersing 2018 in relatie tot raad geïnformeerd over de naleving de algemene gang van zaken in het om- De Raad van Toezicht KRO-NCRV het interne beleid van KRO-NCRV. ervan. De voorzitter van de remuneratie- roepbedrijf KRO-NCRV. De raad toetst had in 2018 vier reguliere vergaderingen In de reguliere vergadering van maart commissie gaf een korte terugkoppeling het beleid van de Directie aan het Strate- en een strategische sessie. De reguliere werden de Jaarrekening KRO-NCRV van de met de statutaire Directie gevoerde gisch Plan en het daaruit voortvloeiende vergaderingen vonden plaats op 21 2017 en het Jaarverslag 2017 besproken, beoordelingsgesprekken. DOperationeel Beleidsplan. De voorzitter februari, 28 maart, 26 september en in aanwezigheid van de accountant. In de reguliere vergadering van november van de raad en de Directievoorzitter a.i. 21 november. De jaarlijkse strategie- Beide documenten zijn met een positief werden de financiële voortgang derde hebben regelmatig overleg over actuele sessie werd georganiseerd op 20 juni. advies ter vaststelling voorgelegd aan kwartaal en de Begroting KRO-NCRV aangelegenheden. Tijdens de vier reguliere vergaderingen de Federatieraad. 2019 besproken. De begroting is met een Conform de Governancecode Publieke was de beoogde fusie van de verenigin- De voordracht voor benoeming van positief advies ter goedkeuring voorgelegd Omroep – van kracht vanaf 1 januari gen KRO, NCRV en KRO-NCRV een kandidaat voor het (vice-)voorzit- aan de Federatieraad. De stand van zaken 2018 – stelt de Raad van Toezicht zich een belangrijk gespreksonderwerp. terschap Raad van Toezicht kwam aan in de procedure voor de benoeming van onafhankelijk en kritisch op. Zoals De raad gaf onder meer advies over de de orde. Evenals het benoemingsproces een lid Raad van Toezicht KRO-NCRV vastgesteld in het profiel, is de raad bouwstenen voor statuten en reglement voor de vacatures die aan het einde van kwam aan de orde. Er werd gesproken samengesteld op grond van verschillende en vervolgens over de tekst van de 2018 in de Raad van Toezicht ontstaan. over de vervulling van het voorzitterschap competenties. Op deze wijze is er een fusiedocumenten. Ook gaf de Raad Daarnaast stonden de rapportage zelf- na de fusie van KRO, NCRV en brede deskundigheid vertegenwoordigd. van Toezicht KRO-NCRV een advies evaluatie over 2017 en de bijbehorende KRO-NCRV, en over de werkwijze De profielschets is in te zien op de website ten aanzien van het (voorgenomen) presentatie door de raad op de agenda. voor de zelfevaluatie 2018. van KRO-NCRV. De Raad van Toezicht fusiebesluit van KRO, NCRV en In de reguliere vergadering in april adviseert de Federatieraad, in het bijzon- KRO-NCRV. gaf de Raad van Toezicht een terugkop- In iedere vergadering informeerde een der over de financiële en beleidsmatige peling van de gehouden zelfevaluatie. manager bovendien de raadsleden over jaarstukken. Daarnaast werden in 2018 de volgende In de reguliere vergadering van de ontwikkelingen en activiteiten binnen De focus voor de Raad van Toezicht – veelal reguliere – thema’s besproken: september werd de financiële voortgang zijn of haar specifieke aandachtsgebied. KRO-NCRV lag in 2018 bij de fusie van In de reguliere vergadering van februari tweede kwartaal Vereniging KRO- De Statutaire Directie rapporteerde de verenigingen KRO, NCRV en KRO- gaf de raad goedkeuring aan het door de NCRV besproken, evenals de halfjaar- telkens over de stand van zaken met NCRV. Binnen de kaders van de toezicht- Statutaire Directie vastgestelde Operati- rapportage Operationeel Beleidsplan betrekking tot strategische risico’s in houdende rol richtte de raad zich zowel oneel Beleidsplan (OBP) KRO-NCRV 2018. Daarnaast stelde de Raad van relatie tot de eerder opgestelde risico- op het proces als op de inhoud van het 2018 en stelde de eindrapportage van Toezicht de geactualiseerde Procuratie- analyse. In het kader van de doorlopende fusietraject. Daarnaast vroeg de opvolging het OBP 2017 vast. Daarnaast kwam regeling vast. Ook werd aan de hand intekening van programma’s werd de binnen de Statutaire Directie de nodige het proces voor de zelfevaluatie Raad van de geactualiseerde strategische programmatische stand van zaken aandacht. Dit gold – o.a. in het licht van van Toezicht KRO-NCRV aan de orde. risico-matrix gesproken over risico- geschetst. Daarnaast werd de financiële de fusie - ook voor de samenstelling van Ook werd inhoudelijk gesproken over management. Met een overzicht van de voortgang periodiek gerapporteerd. de Raad van Toezicht zelf. de Governancecode Publieke Omroep implementatie van de Governancecode De leden van de Raad van Toezicht

40 jaarverslag 2018 41 Verslag Raad van Toezicht.

namen in 2018 ook deel aan de in de Raad van Toezicht KRO-NCRV Rooster van aftreden Raad van Toezicht KRO-NCRV vergaderingen van de Federatieraad. benoemd. Op grond van de statuten (Benoemingstermijn 4 jaar, met eenmaal herbenoeming voor 4 jaar) benoemde de Raad van Toezicht De jaarlijkse strategiesessie van de Raad KRO-NCRV de heer Rüpp vervolgens van Toezicht was op 20 juni. Binnen in de Raad van Toezicht KRO. Naam Datum benoeming Datum afloop 2e (laatste) termijn de context van de snelle veranderin- In de Federatieraad van december en herbenoeming gen in het medialandschap stond de traden de leden Huibrecht Bos en vraag centraal of de huidige missie van Sak van den Boom af omdat hun laatste De kijkcijfers Ruard Ganzevoort (datum benoeming 22 juni 2013) 2e en laatste termijn eindigt 1 januari 2022 KRO-NCRV voldoende basis biedt zittingstermijn was verstreken. Op 01 januari 2014 (1e termijn) voor een succesvolle toekomst in het grond van de overgangsregeling Raad laten het zien: Herbenoeming 1 januari 2018 omroepbestel. Oege Boonstra, partner van Toezicht werd één van de twee de publieke bij mediaconsultancybureau 3Rivers, vacatures ingevuld. Hiertoe benoemde Jan Boekelman 23 april 2016 (1e termijn) 2e en laatste termijn eindigt 23 april 2024 was uitgenodigd. In het kader van de de Federatieraad Madelon Olsthoorn omroep doet Herbenoeming 23 april 2020 (2e termijn) permanente ontwikkeling van de raads- als lid Raad van Toezicht. De voorkeur leden presenteerde hij internationale ging nadrukkelijk uit naar een vrouw ertoe – en Kirsten Konst 23 april 2016 (1e termijn) 2e en laatste termijn eindigt 23 april 2024 ontwikkelingen in het medialandschap met het profiel moderne-mediakennis KRO-NCRV Herbenoeming 23 april 2020 (2e termijn) en antwoorden van publieke omroepen in relatie tot ontwikkelingen in het me- daarop. Hij was ook gespreksleider dialandschap. (Online en on-demand niet in het Greet Prins 1 mei 2017 (1e termijn) 2e en laatste termijn eindigt 1 mei 2025 bij de discussie over dit onderwerp. kijken, platformontwikkeling et cetera.) minst! Herbenoeming 1 mei 2021

Samenstelling Auditcommissie Paul Rüpp 1 mei 2018 (1e termijn) 2e en laatste termijn eindigt 1 mei 2026 Omdat zijn laatste zittingstermijn De auditcommissie is een vaste commis- Herbenoeming 1 mei 2022 was verstreken, trad Theo Camps op sie van de Raad van Toezicht. Ze beoor- 21 april uit de Raad van Toezicht deelt zowel de financiële verslaglegging Madelon Olsthoorn 24 december 2018 (1e termijn) 2e en laatste termijn eindigt 24 december 2026 KRO-NCRV en Raad van Toezicht als de interne en externe accountant- Herbenoeming 24 december 2022 KRO. Conform de governancecode scontrole en ze adviseert de Raad van voerde een delegatie van de raad een Toezicht ter zake. De auditcommissie exitgesprek met Theo Camps. concentreert zich ook op de werking De door de Ledenraad van de KRO van de interne risico- en controle- voorgedragen kandidaat, Paul Rüpp, systemen, de financiële informatie- werd door de Federatieraad op 21 april verschaffing, de rol en het functioneren

42 jaarverslag 2018 43 Verslag Raad van Toezicht.

van de interne financiële afdeling, voeren beleid in 2019. De auditcommissie de vaste functie streefde de Raad van viduele bestuurders en de leden van de ber tot de fusie besloten. Het media- het beleid met betrekking tot de adviseerde de Raad van Toezicht deze Toezicht naar het laatste kwartaal van Raad van Toezicht is de WNT leidend, bedrijf heeft daarnaast volop energie belastingplanning en de relatie met begroting met een positief advies 2018 of het eerste van 2019. Binnen de de Wet normering bezoldiging topfunc- gestoken in het realiseren van de de externe accountant. ter goedkeuring aan de Federatieraad context van een definitieve invulling tionarissen publieke en semipublieke ambitieuze doelstellingen en in het De auditcommissie vergaderde in voor te leggen. van een tweehoofdige Directie werd sector. De Raad van Toezicht evalueerde positioneren én profileren van de 2018 drie keer. Daarnaast werd met een nieuw functieprofiel opgesteld. Dat zijn functioneren over 2017 conform de omroep KRO-NCRV. Daarin zijn regelmaat afgestemd tussen de Remuneratiecommissie wil zeggen: één functieprofiel waarin de richtlijn Goed Bestuur en Toezicht van Directieleden, managers, leiding- Statutaire Directie en de auditcommissie De remuneratiecommissie is een vaste rol van Directievoorzitter en zake- de Gedragscode Goed Bestuur en Inte- gevenden en medewerkers uitstekend over relevante onderwerpen, zoals adviescommissie van de Raad van lijk directeur zijn gecombineerd. De griteit Publieke Omroep. Eén keer in de geslaagd. Tevreden en met veel de governance-aanpassingen. Toezicht. De adviescommissie beoordeelt Vertrouwenscommissie en de OR gaven drie jaar wordt de zelfevaluatie begeleid waardering kijken de raadsleden terug In maart sprak de auditcommissie in de omvang en samenstelling van de in juli aan zich te kunnen vinden in dit door een externe deskundige. Aan de op 2018. We bedanken alle betrokkenen aanwezigheid van de accountant over de Statutaire Directie, bereidt de gesprekken nieuwe profiel. Vervolgens kon met de hand van afgenomen interviews van de voor hun inzet en bijdragen. door de Statutaire Directie opgemaakte ter beoordeling van het functioneren werving worden gestart. Eind december leden van de Raad van Toezicht en van Er is niet alleen maar zonneschijn. Jaarrekening 2017. De jaarrekening van de Directie voor en doet voorstellen had het selectieproces de afrondende de Statutaire Directie is een rapportage De bezuinigingen van het Rijk op de werd met een positief advies van de over het te voeren bezoldigingsbeleid fase bereikt. opgemaakt. Dit rapport was richtlijn publieke omroep zijn verontrustend. auditcommissie aan de Raad van voor de leden van de Directie en van De voorzitter van de remuneratie- voor de bespreking en terugkoppeling Ook de rol en de functie van de publie- Toezicht voorgelegd. Op grond daarvan de Raad van Toezicht. Bij het ontstaan commissie en de voorzitter van de Raad over de zelfevaluatie aan de Federatie- ke omroep leiden in Den Haag opnieuw gaf de raad een positief advies als basis van een vacature in de Statutaire van Toezicht voerden in het voorjaar van raad in de reguliere april vergadering in de volle breedte tot discussie. Door over de Jaarrekening 2017 aan de Directie doet de remuneratiecommissie 2018 een beoordelingsgesprek met de van de Federatieraad. de voor 2020 geplande concessieverle- Federatieraad. Ook het accountants- voorstellen over de selectiecriteria en Directievoorzitter a.i./zakelijk Directeur De Raad van Toezicht heeft periodiek, ning, zal dat thema de komende tijd verslag is in deze vergadering uitvoerig de benoemingsprocedure. en de Mediadirecteur, waarvan verslag tweemaal per jaar, contact met de veel aandacht vergen. Samen met de besproken. In de vergadering van De remuneratiecommissie heeft namens werd gemaakt. In oktober vond het ondernemingsraad (OR). In februari organisatie gaat de Raad van Toezicht september werd gesproken over het de raad en in overleg met de Statutaire voortgangsgesprek van de remuneratie- en september nam een delegatie van de het debat vol vertrouwen aan. De kijk- risicomanagement, de financiële Directie in juli 2018 het wervings- en commissie plaats met de Mediadirecteur. raad deel aan het halfjaarlijkse overleg cijfers laten het zien: de publieke om- halfjaar rapportage, het controleplan van selectieproces ter hand genomen voor de De Raad van Toezicht heeft buiten de tussen de bestuurder en de OR over de roep doet ertoe – en de KRO-NCRV de extern accountant, de geactualiseerde ontstane vacature voor Directievoorzitter. aanwezigheid van de (collectieve en gang van zaken in de organisatie van niet in het minst. Daar zijn we trots op! procuratie- en betalingsregeling en de Het betrof zowel de werving en selectie individuele) Statutaire Directie KRO-NCRV (conform artikel 24 Wet stand van zaken rondom het fusietraject. voor de vaste vervulling van de functie gesproken over het functioneren Ondernemingsraad). Mw. G. Prins In november 2018 besprak de als voor een interim vervulling gedurende van de Statutaire Directie. Conform Vicevoorzitter Raad van Toezicht auditcommissie de financiële voort- deze werving- en selectieperiode. de Governancecode Publieke Omroep Vol vertrouwen KRO-NCRV in 2018 gangsrapportage per 30 september Voor deze tijdelijke overbrugging droeg voerde een delegatie van de Raad De Raad van Toezicht constateert dat 2018 en de conceptbegroting 2019 de Raad van Toezicht Peter Kuipers van Toezicht een exitgesprek met er in 2018 heel, heel hard gewerkt is De heer P.L.A. Rüpp voor KRO-NCRV. De concept- ter benoeming voor. Het advies van de Directievoorzitter a.i./zakelijk om de fusie van de verenigingen KRO Voorzitter Raad van Toezicht begroting betrof de gefuseerde zowel de Vertrouwenscommissie Directeur. en NCRV met KRO-NCRV tot stand KRO-NCRV in 2018 organisatie. De auditcommissie gaf aan – die namens de Ledenraad adviseert – te brengen. Dankzij de tomeloze inzet van mening te zijn dat de begroting een als het OR was positief. Zelfevaluatie van velen, mag het resultaat er zijn. Met goede financiële basis vormt voor het te Voor de kandidaatsvoordracht voor Ten aanzien van de beloning van indi- overgrote meerderheid werd in decem-

44 jaarverslag 2018 45 Media.

04 Media

Dance Around the world

46 jaarverslag 2018 47 Media.

Het Nederlandse medialandschap is Radio 2 leveren we veel succesvolle constant in beweging. KRO-NCRV programma’s en presentatoren. Ook heeft in deze woelige omgeving koers op NPO Radio 1, 3, 4 en 5 zijn onze weten te houden door heldere posities gunstig. De innovatie van programmatische keuzes te maken. het medium radio stimuleren we door Bij televisie deden we dat door nieuwe podcasts te ontwikkelen en shortform titels in-huis te ontwikkelen. Het webvideo toe te voegen aan programma’s. Hliefst met een crossmediale component op een ander, meestal online, media- Digitale innovatie is de komende jaren We platform. bepalend voor succes. Onze strategie is ontwikkelen NPO stuurt steeds sterker op het gericht op het ontwikkelen van nieuwe soort programma’s die kans maken concepten die zijn gebaseerd op inter- digitale op plaatsing op een van de zenders. actie en participatie. Niet op distributie, Het tonen van de eigen identiteit van want dat is het domein van de NPO. We concepten KRO-NCRV wordt hierdoor lastiger streven naar maatschappelijke impact en die interactie en vereist een innovatieve manier van draagvlak voor een samenleving waarin contentontwikkeling. Omdat we ons we omkijken naar elkaar. Zowel het en participatie op het vlak van Levensbeschouwing agenderen van onderwerpen op de poli- bevorderen onderscheiden, zijn wij bestaande titels tieke agenda als het winnen van prijzen blijven innoveren. Het teruglopen van kan daaraan bijdragen. Zo zijn in 2018 de budgetten bij NPO, door bezuini- naar aanleiding van de journalistieke gingen vanuit het Rijk, heeft tot gevolg programma’s Brandpunt+, De Monitor dat er minder en steeds korter lopende en Reporter Radio 160 Kamervragen ge- titels worden besteld door de NPO. steld aan de verantwoordelijke bewinds- Verder zagen we dat kijkers, luisteraars personen. Nationaal en internationaal en gebruikers steeds vaker gebruik- hebben we 34 awards gewonnen. BinnensteBuiten Online maken van online en on-demand platforms om te voorzien in hun Via een centrale datastrategie wordt de mediabehoefte. Zij weten minder ontwikkeling van online communities vaak de weg te vinden naar de lineaire gestimuleerd. Die bieden mensen nieuwe televisiezenders. Crossmediaal denken vormen van maatschappelijk verankering Onze programma’s worden en een innovatieve manier van commu- en herkenning. Voorbeelden zijn Jinek, niceren over onze programma’s Brandpunt+, Spraakmakers, No limits hooggewaardeerd. of content is essentieel. Network, BinnensteBuiten. Hiervoor wordt ook verbinding gezocht met We wonnen in 2018 maar Op radio nemen we al jarenlang een verschillende maatschappelijke en sterke positie in. Vooral op NPO culturele organisaties. liefst 34 nationale en internationale awards Een Huis Vol

48 jaarverslag 2018 49 Media.

50 jaarverslag 2018 51 Levensbeschouwing.

Levensbeschouwing werd een belangrijk deel van de Met onze programma’s over zingeving, programmering voortgezet uit de spiritualiteit en levensbeschouwelijke geoormerkte middelen voor programma’s vraagstukken willen wij mensen voor de katholieke stroming. De finan- inspireren. We putten daarbij uit ciering wordt jaarlijks besproken met ver- het oorspronkelijke gedachtegoed tegenwoordigers uit de bisschoppencon- van KRO en NCRV en laten ons ferentie in een overleg met de Directie inspireren door zowel katholieke als van KRO-NCRV. Naast de reguliere protestantse tradities. programmering die onder KRO-vlag Levensbeschouwing laat zien waar het wordt uitgezonden (zoals Kruispunt, onderscheidende van KRO-NCRV zit. De Zondagochtend van de KRO met Want religie leert ons dat het niet om de eucharistievieringen en geloofs- jou, maar om de ander gaat. Dat hebben gesprekken, Roderick Zoekt Licht) wij in 2018 laten zien in onze (KRO-) waren er speciale uitzendingen met programmering op de zondagochtend Antoine Bodar rond Pasen en Kerstmis, met Het geloofsgesprek en de Eucharistie- die extra aandacht genereerden. Dat viering, maar ook in de programma’s van geldt ook voor de Kloosterserie, waar- Roderick Vonhögen en in in vijftien jaar later abten en abdissen uitzendingen vanuit Rome met paus werden opgezocht, zoals prior Marcellin Franciscus. We zijn hier niet voor ons- Theeuwes van de kartuizers. Er is ook zelf, we leven en sterven voor de ander een nieuwe serie geïntroduceerd: Mijn en de Ander. Dat was ook terug te zien geloof, mijn kerk, mijn thuis. Daarin werd in programma’s als De Verwondering, jong katholiek talent gekoppeld aan de met Annemiek Schrijver, en Jacobine buitenkant van kerken en de binnenkant op Zondag, met Jacobine Geel. van het geloof. De KRO participeerde Eind 2015 werd de levensbeschouwe- ook in een prijswinnende documentaire lijke omroep RKK opgeheven. In 2018 over het Maximacentrum.

We laten ons inspireren door katholieke en protestantse tradities

Een Huis Vol - Familie Lopez

52 jaarverslag 2018 53 Levensbeschouwing.

Zoeken naar ankers De boeddhistische blik is gericht op We maakten het afgelopen jaar ook een andere manier van kijken. In de levensbeschouwelijke programma’s voor documentaires en reportages staat grotere groepen. Zoals The Passion op spiritualiteit centraal. Zoals in de Witte Donderdag (in samenwerking leerzame serie van Adriaan van Dis, met de EO), Urbi et Orbi, Kerst en Pasen over de zoektocht naar het wezen van in Rome, Voor wie steek jij een kaarsje het boeddhisme. Zijn reis eindigt bij op?, specials van Kruispunt, Kerst met de Dalai Lama, die in september een de Zandtovenaar en de serie Joris zoekt bezoek bracht aan Nederland. De serie De levens- Troost, waarin Joris Linssen onderzoekt werd – een unicum voor de boeddhis- hoe de rouw- en uitvaartcultuur de tische programmering – op prime time beschouwe- afgelopen eeuw veranderde. We vinden uitgezonden op NPO 2, na De slimste stem moet het belangrijk dat de levensbeschouwe- mens. Dat maakte het programma voor lijke lijke stem hoorbaar blijft binnen het veel meer kijkers zichtbaar dan op de hoorbaar publieke bestel. Dat geldt niet alleen gebruikelijke uitzendtijden. Er werd voor ons eigen katholieke en protes- bovendien aangesloten bij een evene- blijven binnen tantse geluid, maar ook voor andere ment en een expositie in de Nieuwe het publieke geluiden. We staan voor impact op de Kerk, waar de serie ook te zien was. En verbinding met én in de samenleving. er werd een boekje gepresenteerd: Food bestel Vanuit die overtuiging gaan we for thought. Dit is tevens de titel van respectvol om met andere levens- een serie over jonge mensen, duurzaam beschouwelijke stromingen. eten en boeddhisme. Deze benadering Op grond van deze opvatting heeft is tekenend voor de innovatie van de KRO-NCRV voor de boeddhistische programmering: het boekje was er al programmering – die gefinancierd in 2018, de serie wordt uitgezonden in Kerst met de Zandtovenaar wordt uit daarvoor geoormerkte 2019. Op dezelfde manier is in 2018 middelen – een facilitaire rol. Die veel energie gestoken in een nieuwe serie rol wordt consequent ingevuld. De met Jan Bor, die pas later te zien zal zijn. ervaringen worden besproken in het Over de maatschappelijke relevantie van jaarlijkse bestuurlijke overleg met de hedendaagse kunst werd onder de titel Boeddhistische Unie. Een andere kijk de derde serie van Sarah Marijnissen uitgezonden. We bieden mensen woorden en rituelen voor scharnier- momenten van het leven

54 jaarverslag 2018 55 Levensbeschouwing.

We willen weer meer supporter dan toeschouwer zijn

Laat op 1

Samen beleven begraafplaats Westerveld in Driehuis De verbinding aangaan tijdens wandelingen langs kerken en Investeren in de toekomst Als programmamakers én als omroep De meest indrukwekkende levens- werd stilgestaan bij wat zij hebben KRO-NCRV is de omroep die kapellen. Ook in onze programma’s en We investeren in nieuwe levens- hebben wij in 2018 ‘ontdekt’ dat we beschouwelijke live-events van 2018 betekend. In de muziek en verhalen van mensen woorden en rituelen geeft digitale uitingen zoeken we verbinding: beschouwelijke programma’s onze opdracht en ons geloof meer waren: Voor wie steek jij een kaarsje op?, bekende Nederlandse artiesten leven zij op de scharniermomenten van het met kerkgenootschappen, musea, met het oog op de toekomst. Zoals moeten verinnerlijken. We willen Kerst met de Zandtovenaar en The voort. Op de bijbehorende site werden leven. We willen mensen de kans landelijke en gemeentelijke overheden Met hart en ziel, dat wekelijks Nederland graag verrassen met Passion. Het muziektheaterspektakel in de dagen rond Allerzielen 20.066 geven aansluiting te vinden bij, en belangenbehartigers. zeven minuten te zien is op de nieuwe gemeenschappen die ons land The Passion was op Witte Donderdag, kaarsjes opgestoken. Onze posts op soms tijdelijke, gemeenschappen. dinsdagmiddag, in samenwerking samenbinden en perspectief geven. 29 maart, in Amsterdam Zuidoost. Facebook leverden maar liefst 103.000 Ze uitnodigen om ergens een thuis Geschiedenis als bindmiddel met Protestantse Kerk Nederland. Maar als we écht het verschil willen Maar liefst 3,2 miljoen mensen zagen reacties, likes en clicks op. te vinden. In programma’s voor kleine We hebben alleen maar toekomst als En met nieuwe, jonge presentatoren maken, dan moeten we weer meer het live op NPO 1. The Passion was via Op donderdagavond 13 december en grote groepen kunnen we pas we weten wie we zijn. Daarom heeft de zoals Andries Lamain en Joanne supporter dan toeschouwer zijn. audiodescriptie dit jaar voor het eerst bracht de beroemde zandtovenaar gemeenschapsvormen aanbieden afdeling Levensbeschouwing, onder Bijleveld, die het geloof verinnerlijkt Want als toeschouwer sta je aan de ook live te horen voor mensen met een Gert van der Vijver Meppel in kerstsfeer als we zelf ook verbonden zijn met de verzamelnaam Achter de dijken, hebben. Samen met Jos van Oord zijlijn en ben je altijd te laat. Als visuele beperking, op NPO Radio 2. tijdens het muzikale familiespektakel gemeenschappen. De afdeling geïnvesteerd in geschiedenisprojecten. gaan zij beurtelings het land in, op supporter zie je waar de kansen Op 2 november is het Allerzielen, de Kerst met de Zandtovenaar. 6000 Levensbeschouwing was het afgelopen Geschiedenis is een nieuwe uitdaging zoek naar hartverwarmende verhalen liggen voor KRO-NCRV! gedenkdag waarop we onze dierbare toeschouwers hadden zich verzameld jaar nauw betrokken bij vrijwilligers- om onze onderscheidende identiteit te van gewone mensen. Voor de katho- overledenen herdenken. In het NPO op het Kerkplein. Met zijn indrukwek- organisaties, bij de landelijke Inspiratie- delen met een groot publiek. Zo leveren lieke toekomst hebben we hetzelfde 2-programma Voor wie steek jij een kende zandtekeningen ‘vertelde’ dag met leden van Verengingen KRO we ook een bijdrage aan de discussie gedaan rond Mijn geloof, mijn kerk, mijn kaarsje op? houdt KRO-NCRV de hij hun het kerstverhaal, samen en NCRV in Museum Catharijne- over de vraag: wie zijn we eigenlijk als thuis. Daar is Esmay Jansen het nieuwe herinnering aan hen levend. Vanaf met andere artiesten. convent en bij activiteiten met leden Nederlanders, en wat bindt ons? gezicht, met een verinnerlijkt geloof.

56 jaarverslag 2018 57 Human Interest.

Human Interest Met onze human-interestprogram- NPO 3, de omroep geworden met pro- te vinden is. Het merk Keuringsdienst Blijven vernieuwen mering willen we mensen met elkaar grammering rondom het thema ‘voed- van Waarde wordt steeds prominenter, Op NPO 2 is BinnensteBuiten een suc- verbinden, elkaar laten ontmoeten en sel’. Dat was het meest zichtbaar tijdens ook door verdiepende artikelen bij de cesvolle titel die veel aandacht besteedt afstanden tussen mensen overbruggen. de Foodweken op NPO 3, met diverse afleveringen en de webserieKvW Kort. In aan voedsel, duurzaamheid en milieu. In de producties die hierop zijn gericht, eigen en aangekochte programma’s. deze webserie worden bestaande afleverin- Het programma is een sterke start van draait het niet om harde nieuwsfeiten, Keuringsdienst van Waarde is al vijftien gen in een bepaalde stijl en met animatie de avond. De makers slaagden er ook maar ook niet om louter amusement. jaar een vaste waarde op NPO 3. Met gecomprimeerd en online aangeboden. dit jaar weer in om nieuwe elementen Personen staan centraal. Vanuit hun een kritische blik en een journalistieke Hiermee wordt een nieuwe en jongere toe te voegen, zonder het originele inspiratie en drijfveren worden ze op knipoog worden allerlei zaken rondom doelgroep bereikt. format geweld aan te doen. In het een authentieke manier geportret- voeding onder de loep genomen. Het Keuringsdienst van Waarde is ook te kader van de 500ste aflevering bezocht teerd. Zo lopen bijzondere verhalen programma is tijdloos en afleveringen vinden op Facebook. De uitzending over BinnensteBuiten het eiland Bonaire. In van gewone mensen als een rode draad van jaren terug zijn nog relevant. In zogeheten ‘gelijmd vlees’ in oktober had september organiseerden de makers, door onze programma’s. We agenderen 2018 heeft het programma enkele grote impact op de kijkers. Het artikel voor de tweede keer, voor leden van nadrukkelijk actuele thema’s die passen spin-offs opgeleverd voor NPO 3: hierover op Facebook werd maar liefst Verenigingen KRO en NCRV het bij KRO-NCRV. Keuringdienst van Waarde – Terug 775.000 keer bekeken. Vooral publicaties BinnensteBuiten Festival. Dit jaar op naar de basis en Keuringsdienst van over basisproducten zoals eieren, brood Fort Rhijnauwen, met proeverijen, Bewust over voedsel Waarde Quiz. Het programma heeft een en melk scoren altijd veel posts. excursies en workshops. Met de komst KRO-NCRV is in 2018, vooral op subsite op NPO3.nl, waar extra content van slimme interactieve speakers in de

BinnensteBuiten Keuringsdienst van Waarde Nacht van de Vluchteling

58 jaarverslag 2018 59 Human Interest.

Nederlandse huiskamers heeftBinnenste - op NPO 1. Ook online blijft Boer zoekt Buiten zich in de kijker gespeeld door de Vrouw enorm populair. De website werd eerste voice controlled kookassistent aan dit jaar in een fris jasje gestoken. De te bieden. Stapsgewijs neemt chef-kok Facebook-pagina van Boer zoekt Vrouw Sharon de Miranda de gebruiker aan de telt maar liefst 272.000 page-likes. De hand bij het uitvoeren van kookrecepten. online redactie van het programma Zo houd je je ogen en handen vrij voor verraste de miljoenen fans dit jaar met het kookgerei en worden kookboeken een podcast. In tien afleveringen, één nooit meer vies. voor iedere boer van dit seizoen, praten Eindelijk de deelnemende boeren en boerinnen Thuis trok Op zoek naar roots honderduit over het leven, de liefde en Spoorloos is een vaste waarde op NPO 1. hun bedrijf. gemiddeld Omdat ook bekende en van oudsher Onze boerderij, een vierdelige serie over 1 miljoen succesvolle titels onder druk staan, is ver- het leven en werken als boer in Neder- Eindelijk Thuis nieuwing essentieel. Eindelijk Thuisis een land, maakte veel los. In de spin-off van kijkers per nieuw, in eigen huis ontwikkeld format, Boer zoekt Vrouw werd indringend ver- aflevering waarin een geadopteerd kind met één beeld waar boerenbedrijven vandaag de van de adoptieouders teruggaat naar zijn dag mee te stellen hebben: van de strenge of haar zijn geboorteland. De serie, met overheidsregels die sommige boeren bijna Daan Nieber, startte in maart 2018 en de kop kosten, tot de gevolgen van de kreeg meteen mooie reacties van publiek vraag van de consument naar goedkoop en pers. Gemiddeld waren er 1 miljoen vlees. 85 procent van de kijkers vond dat kijkers per aflevering. De eerste reeks was het programma een positieve bijdrage aan voor de NPO overtuigend genoeg om de maatschappij levert. Ook Carola een tweede reeks te bestellen voor uit- Schouten, minister van Landbouw, zending in het eerste kwartaal van 2019. Natuur en Voedselkwaliteit hield een pleidooi voor de serie. Boerenliefdes en boerenverdriet Meer locaties voor Joris’ In mei was de kick-off van een nieuwe Kerstboom reeks Boer zoekt Vrouw. Ook dit jaar In zijn kerstprogramma Joris’ Kerstboom behaalde de serie weer prachtige kijk- stelt Joris Linssen aan bezoekers de vraag: cijfers met gemiddeld 3,6 miljoen kijkers wie zet jij in het licht? Mensen uit het hele en een marktaandeel van 45 procent. land komen naar Joris’ Kerstboom om er Hoogtepunt was de aflevering op zondag een foto in te hangen van een bijzonder 2 december. Met 4.1480.000 kijkers was persoon die zij graag in het licht willen dit het best bekeken programma in 2018 zetten. Naast de registratie voor televisie

Spoorloos

60 jaarverslag 2018 61 Human Interest.

was in 2018 ook een Joris’ Kerstboom te programma hun in een inkijkje geeft Onze journalistieke programma’s vinden in zes steden, 180 bibliotheken in een voor hen onbekende wereld. van ProBiblio en 41 buurtrestaurants In De Rijdende Rechter, en de spin-off bieden een venster op de wereld van Resto VanHarte. Ook bij deze De Rijdende Rechter Wordt Vervolgd, bomen worden bezoekers om de staan burenruzies, erfafscheidingen en aanloop naar Kerst uitgenodigd om overhangende dakgoten centraal. Mr. hun dierbare in het licht te zetten. John Reid en Jetske van den Elsen staan steevast in de top-5 van best bekeken Oog voor elkaar programma’s op de dinsdagavond en In het holst van de nacht, op zaterdag blijven een vaste waarde op NPO 1. 16 juni, wandelden ruim 5000 mensen veertig kilometer door Nederland Anders zijn en acceptatie tijdens De Nacht van de Vluchteling, een in How to be Gay initiatief van de Stichting Vluchteling. Met How to be Gay en Me Jane You Het doel? Met elkaar een zo hoog Tarzan worden thema’s zoals homo- mogelijk bedrag ophalen voor nood- seksualiteit en feminisme belicht. De hulp aan vluchtelingen en ontheemden programma’s sluiten nauw aan bij de in de regio. Voor mensen die wereldwijd missie van KRO-NCRV voor een inclu- op de vlucht zijn voor oorlog, conflict sieve samenleving. De spraakmakende en onderdrukking. Naast het ophalen zesdelige serie How to be Gay op NPO 2 van geld, vroegen lopers met hun deel- van Margriet van der Linden toonde name op een positieve manier aandacht hoe er in andere landen wordt aangeke- voor vluchtelingen wereldwijd. Liesbeth ken tegen homoseksualiteit. Margriets Staats en Joris Linssen presenteerden op reis leidde tot een reeks bijzondere en zaterdagavond live op NPO De Nacht intieme ontmoetingen met mensen van de Vluchteling en interviewden die vertellen over hun geaardheid. deelnemers over deze indrukwekkende In hoeverre kunnen zij in hun land nachtelijke wandeltocht. zichzelf zijn en wat moeten ze doen of Voor de derde reeks van Anita wordt laten om te worden geaccepteerd. Opgenomen verbleef Anita Witzier in In de NPO 3-serie Me Jane You Tarzan de vrouwengevangenis van Nieuwer- verkenden Ersin Keris en Sophie van der sluis. Het programma bevat alles waar Enk in vijf afleveringen het feminisme. KRO-NCRV voor staat: betrokken- Met een flinke dosis zelfrelativering heid, mededogen en respect voor de en humor. Wat zijn de verschillen en medemens, ongeacht zijn of haar positie overeenkomsten tussen mannen en in de maatschappij. Met 1,1 miljoen vrouwen? Welke stereotypen zijn er en kijkers wist het publiek het programma welk effect hebben die op de huidige goed te vinden. Uit onderzoek blijkt dat maatschappij? 84 procent van de kijkers vindt dat het How to be Gay

62 jaarverslag 2018 63 Journalistiek.

Met 4.1480.000 kijkers was Boer zoekt Vrouw het best bekeken programma in 2018 op NPO 1

Boer zoekt Vrouw

64 jaarverslag 2018 65 Journalistiek.

Journalistiek journalistieke koers uit te zetten voor de Als publieke omroep vinden we het onze komende jaren en zo veel mogelijk pro- taak om gebeurtenissen en ontwikke- jecten en programmering door de NPO lingen in de samenleving te duiden en geplaatst te krijgen. de toon van het maatschappelijke debat mede te bepalen. Daarom investeren we Het gesprek van de dag in kritische en betrokken (onderzoeks-) Met de dagelijkse talkshows M en Jinek journalistiek. We hanteren het motto bepaalde KRO-NCRV in 2018 het ‘kritisch naar de macht’, zijn solidair gesprek bij de koffieautomaat. In de zomer Eva Jinek met zwakkeren, stellen ervaringen van startte Margriet van der Linden op NPO1 werd bekroond mensen centraal en houden rekening met haar nieuwe talkshow M. Ze ging met de toenemende veelkleurigheid van vliegend van start, met positieve kritieken tot Omroep- de samenleving. Met onze journalistieke en een hoge ‘gunfactor’. Na de stop van vijf vrouw van het programma’s bieden we een venster op de weken, in verband met het wereldkampi- wereld. In 2018 bracht dat ons regelmatig oenschap voetbal, keerde het tij enigszins. Jaar én ontving op de politieke agenda, zowel landelijk De marktaandelen bleven weliswaar als regionaal. In het afgelopen jaar zijn stabiel, maar waren nog onvoldoende. de Sonja maar liefst 160 Kamervragen gesteld naar In de maanden augustus en september Barend aanleiding van onze programmering. kregen Margriet en haar redactie de 2018 was een bijzonder jaar voor de afde- schwung er weer in, zowel inhoudelijk Award ling journalistiek van KRO-NCRV – en als qua kijkcijfers. Alle reden om in 2019 voor de Nederlandse televisiejournalistiek. terug te keren met M! Met het definitief verdwijnen vanBrand - Voor Eva Jinek was ook 2018 weer een punt+ van het televisiescherm namen we uiterst succesvol jaar. Al in de eerste week op vrijdag 7 december 2018 definitief van januari werd zij door vakgenoten afscheid van een iconisch journalistiek bekroond tot Omroepvrouw van het Jaar. programma, met een geschiedenis van In oktober ontving zij de Sonja Barend bijna 60 jaar. Brandpunt+, met een dui- Award voor het spraakmakende interview delijke focus op de doelgroep millennials, dat zij had met DENK-voorman Farid Eva Jinek blijft online wel bestaan. Azarkan. Andere hoogtepunten waren In 2018 startten ook de nieuwe radio- interviews met oud-president Bill programma’s Spraakmakers en 1 op 1 op Clinton, Hillary Clinton, de Britse NPO Radio 1. Beide zijn zeer succesvol komiek Russel Brand, prins Constantijn gebleken. Met de komst van de nieuwe en prinses Mabel. Aan het einde van haar We zijn kritisch, betrokken hoofdredactie is in de laatste maanden tweede reeks moest zij eerder stoppen van 2018 hard gewerkt om een duidelijke wegens zwangerschapsverlof. Nadia en solidair met zwakkere groepen

66 jaarverslag 2018 67 Journalistiek.

Mousaid heeft haar buitengewoon pelijke problemen aan de orde gesteld te verbreden, verder dan de ellende. Brandpunt+ goed vervangen. Dat bleek ook uit zouden worden, maar met oog voor Naast de problemen, kwamen ook de vele positieve recensies van kijkers mogelijke oplossingen, perspectieven oplossingen of andere perspectieven aan schetst niet alleen en recensenten. of handvatten. Dat zou Brandpunt+ bod. Het programma gaf een nieuwe kijk Ook online stond Eva Jinek sterk in online en op tv anders maken dan op de mogelijkheden van de journalistiek problemen, maar 2018. Ze bereikt een grote groep jonge voorheen. In juni wonnen we de Dutch en had impact op kijkers. Helaas was vrouwen met haar website. Die werd Interactive Award met Brandpunt+ het besluit om het tv-format te stoppen ook hoopvolle bekroond met de Splash Award, een online, voor de vernieuwende manier onherroepelijk en kreeg het niet verder belangrijke Europese prijs op het gebied van journalistiek bedrijven en het berei- de tijd om zich te bewijzen. perspectieven van Drupal, de achterliggende webtech- ken van millennials. Het bewijs dat het niek. Volgens de jury is de manier werkte! Ondanks dergelijke successen De Brandpunt+-site, die gericht is op waarop Jinek mensen verbindt op besloot de NPO in de zomer van 2018 millennials, heeft het in 2018 weer goed actuele onderwerpen doorslaggevend dat het doek voor Brandpunt+ op tv gedaan. De redactie heeft de ingeslagen door de naadloze aansluiting van de definitief ging vallen. Juist in het najaar lijn voortgezet. Er is gekozen voor een website op andere kanalen. Het succes werden veel bijzondere, nieuwswaar- beperkt aantal thema’s. Die worden op is natuurlijk van Eva – maar ook van dige reportages uitgezonden. Zo waren een constructieve manier uitgewerkt, haar (eind)redactie. Belangrijk is dat er spraakmakende onderzoeken naar met oog voor perspectieven. De online KRO-NCRV duidelijk zichtbaar is als eenzaamheid onder jongeren en naar bereikcijfers waren goed, hoewel het afzender en maker, mede door de keuzes straatintimidatie. Twee reportages platform wel hinder had van de ver- en Eva’s unieke benadering van de legden een belangrijk probleem bloot in anderde algoritmen van Facebook. gasten aan tafel. de cultuursector, door te wijzen op #me- In juni 2018 won Brandpunt+ de too-praktijken binnen de wereld van de prestigieuze Dutch Interactive Award. Een nieuw geluid klassieke muziek. Een maandenlang De jury prees de vernieuwende aanpak van Brandpunt+ begon in januari, vanuit onderzoek naar een digitale ‘hack’ het concept. ‘Met het veranderende media- een nieuw idee. We wilden construc- bracht aan het licht hoeveel Nederlan- gebruik en de journalistiek die onder druk tieve journalistiek bedrijven. Niet langer ders kinderporno van het ‘dark web’ staat is het een grote uitdaging millennials alleen kijken naar wat er mis gaat in de downloaden. Het programma zette met journalistieke content te bereiken. wereld, waar de ellende zit en waar de het zoeklicht op complotdenkers in Brandpunt+ slaagt erin om een nieuw problemen, maar ook de journalistieke Amerika, op de wederopbouw van het journalistiek geluid te verpakken in vraag stellen: hoe dan verder? Brand- kapotgeschoten Mosul en de vluchtelin- krachtige visuele vertelvormen. En punt+ werd een journalistiek platform, genopvang op Lesbos. En in elke repor- daarmee succesvol jongeren te bereiken waarop nog steeds grote maatschap- tage lukte het de makers om het blikveld met inhoudelijke verhalen’, aldus de vakjury.

68 jaarverslag 2018 69 Journalistiek.

Op onderzoek met publiek ma dat op eenzelfde manier Ruim baan voor De Monitor had het afgelopen jaar grote wordt vormgegeven. datajournalistiek impact met twee spraakmakende De Monitor zette het afgelopen jaar Ook het journalistieke datateam van uitzendingen. De eerste ging over de beweging van crowdsourcing naar KRO-NCRV heeft zich het afgelo- Avatar, waarbij getoond werd hoe deze crowd-participatie voort door het slim- pen jaar bewezen. Dat begon met de sektarische beweging infiltreert in me contentmanagementsysteem verder data-bootcamp over de handel in uit Nederlandse scholen. De uitzending te verfijnen. Meer dan ooit betrekken Nederland afkomstige tweedehands leidde tot Kamervragen. De tweede we het publiek bij de onderzoeksjourna- wapens. In dit online dossier (Explosieve Het digitale aflevering die volop reacties opleverde, listieke verhalen op het platform, onder Export/#Dutcharms) werkten datajour- ging over het openstellen van draag- meer door gebruik te maken van perso- nalisten van KRO-NCRV samen met concept van moederschap voor homostellen. Ook nalisatie en een slimme automatisering het internationale online onderzoeks- De Monitor deze uitzending leidde tot vragen in de van ingestuurde tips. In enkele maanden project Bellingcat en journalisten van Tweede Kamer. tijd steeg het aantal abonnees op de het Nederlandse initiatief Lighthouse werd was in 2018 ook in het land specifieke onderzoeksnieuwsbrieven van Reports. Het datateam werd in 2018 De Monitor genomineerd De Monitor te zien. In de Openbare Bibliotheek van 0 naar ruim 10.000. Het terugkerend genomineerd voor de internationale Zoetermeer organiseerde de redactie De bezoek op de site is fors toegenomen prijs Data Journalism Awards in de voor maar liefst Monitor Meeting, een debat over oude- en de inhoudelijke kwaliteit van de tips categorie Best datateam worldwide. 2 prestigieuze renzorg en de medisch behandeling van voor de redactie is daardoor sterk verbe- Het datateam van KRO-NCRV kwetsbare ouderen. Voor 2019 staat een terd. Niet voor niets werd het digitale behoort daarmee tot de negen beste prijzen evaluatie van deze debatten op het pro- concept van De Monitor het afgelopen datateams in de wereld. Een uitmunten- gramma. De kijkcijfers van De Monitor jaar genomineerd voor twee presti- de prestatie, die in korte tijd is bereikt. Het KRO-NCRV blijven helaas achter bij de doelstellin- gieuze awards in het online domein: In het najaar won KRO-NCRV de gen. Daarom zullen we het tv-format in de Spin Award en de Dutch Interactive tweede prijs en een ‘special commen- datateam de eerste helft van 2019 tegen het licht Award. Ook is er in 2018 geëxperimen- dation’ bij de Prix Europe voor houden. De nieuwe website werd begin teerd met diverse vormen van short Explosieve Export/#Dutcharms, in behoort tot de 2018 gelanceerd en sindsdien is het video. Zo is Marijn Frank als presen- de categorie online projects. Eind bezoek fors toegenomen. De werkwijze tatrice tijdelijk aan het redactieteam 2018 is de redactie fors uitgebreid en negen beste van De Monitor – ‘crowdsourcing’ en toegevoegd en zijn de persoonlijke in staat gesteld om verder uit te groeien het publiek meenemen door het verhaal videoportretten van redacteur tot een zelfstandige titel voor 2019 datateams heen – inspireert ook buitenlandse Stephanie Sint Nicolaas uitgegroeid onder de naam Pointer. omroepen. In Zweden wordt momen- tot een vast onderdeel van de website. wereldwijd teel gewerkt aan een platform/program-

70 jaarverslag 2018 71 Journalistiek.

Succesvol documentairejaar Robert Kosters, een documentaire over Voor documentaires was het een succes- de reddingsoperatie van Fortis/ABN vol jaar. Meerdere documentaires van AMRO in 2008. Aansluitend op de KRO-NCRV vielen in de prijzen, zowel vertoningen in filmtheaters zijn er regel- in binnen- als in buitenland, onder meer matig meet-ups met de makers. Daarbij op het IDFA, Docville Leuven, het Ne- wordt over het thema van de documentaire derlands Film Festival en Cinekid. Met gedebatteerd. als apotheose de verkiezing van beste Eind 2018 schreef KRO-NCRV een do- documentaire in vijf jaar 2Doc. Het cumentairewedstrijd uit. Het was de derde Beste voor Kees, over een volwassene met editie van wat langzamerhand een traditie autisme die nog bij zijn bejaarde ouders wordt, met als thema De Ander als Vijand. woont, werd door het publiek verkozen De winnaar ontvangt 125.000 euro om tot winnaar. Onze documentaire De de film te realiseren. Het winnende concept kinderen van Juf Kiet, die eveneens op van 2017, over de ambtelijke strijd rondom festivals hoge ogen gooide, behaalde de het Rob Scholte Museum in Den Helder, is derde plaats. KRO-NCRV stond daar- momenteel in ontwikkeling voor vertoning. mee op twee plekken in de top-3! Op NPO Radio 1, de journalistieke Onze documentaires hebben veel im- radiozender van ons land, was KRO- pact in de media en onder het publiek. NCRV overtuigend aanwezig met nieuwe Zoals de indrukwekkende documen- en vertrouwde titels als Spraakmakers, taire Doof Kind, die door kijkers werd 1 op 1, De Taalstaat en Reporter Radio. gewaardeerd met een 8,5 en daarmee De interviews door Sven Kockelmann ons hoogst gewaardeerde tv-programma in 1 op 1 bepaalden regelmatig de media- in het afgelopen jaar was. Of de reeks agenda. Ook de deelname van Dries De baby-industrie, van makers Myrthe Roelvink als vaste commentator leidde Buitenhuis, Liesbeth Staats en Martine tot veel aandacht. De Taalstaat bracht Braam, over de booming business van de met prikkelende initiatieven, zoals wereldwijde vruchtbaarheidsindustrie. het data-onderzoek De Taalbaas en Doof Kind Of De Achtste Dag van regisseur Yan de Taalstaatmeester, vernieuwing Ting Yuen en onderzoeksjournalist op de zender. Doof Kind scoorde een 8,5 en was het hoogst gewaardeerde tv-programma in 2018

72 jaarverslag 2018 73 Jeugd.

Jeugd KRO-NCRV is al jaren hofleverancier waardig opvolger van de BZT Show. op Zappelin en Zapp, met aanspre- Daan Boom en Tim Senders, ook kende en populaire programma’s voor bekend van het NPO 3-programma kinderen. Voor de allerkleinsten is er Streetlab, lieten wensen van kinderen Kindertijd, dat in maart 2018 op uitkomen in de studio en in het land. YouTube een eigen kanaal is gestart. Het programma wist zowel kinderen Het is in korte tijd enorm populair als de zendermanager te bekoren. geworden en bereikte in een half jaar al Zapplive op Zondag is de laidback- Het nieuwe 10 miljoen views. Vooral onze kleuter- versie van Zapplive op zaterdag. dramaserie Abi, over de zesjarige Presentator Klaas van Kruistum YouTube- Abigail, spande de kroon met in totaal vermaakte de jonge kijkers met zijn kanaal van ruim 2,5 miljoen weergaven. Apennoten humor en interesse in alles wat met tv XL is een muziekeducatieprogramma maken te maken heeft. MetZapplive in Kindertijd voor kinderen uit groep 3 en 4, gepre- Actie werd actiegevoerd. Cupcakes bak- bereikte in een senteerd door Pepijn Gunneweg. Onder ken, flessen wegbrengen, auto’s wassen: anderen rapper Akwasi en contrabassist in het najaar zetten de jonge kijkers zich half jaar tijd 10 Rob Dirksen, van het Koninklijk vijf weken lang in om geld op te halen views Concertgebouworkest, deden in 2018 voor Unicef. Met een totaalopbrengst miljoen mee. Ze leerden kinderen op speelse van maar liefst 18.710,97 euro! Klaas wijze, aan de hand van dieren, de van Kruistum, tevens ambassadeur van basisbeginselen van muziekmaken. Unicef, maakte voor Zapplive in Actie! Zapp Sinterklaasfeest Met het studioprogramma Betreden reportages vanuit Irak over kinderen die Op Eigen Risico had KRO-NCRV een op de vlucht zijn voor oorlog en geweld.

Populaire presentatoren 12-jarige Bram Pollaert uit het 25 november organiseerden In februari werden de Zapp Awards Limburgse Herkenbosch, die iedere KRO-NCRV en Omroep Max uitgereikt, een verkiezing die is voortge- woensdagmiddag eenzame ouderen in alweer voor de zevende keer komen uit Zapplive, met categorieën als zijn dorp bezoekt. KRO-NCRV was samen het Zapp Sinterklaasfeest. ‘leukste presentator’, ‘beste YouTuber’ inhoudelijk verantwoordelijk voor Maar liefst 34.000 ouders en hun Jetske en Pepijn en ‘beste kinderprogramma’. Onze BZT de uitzending op Zapp en had ook de kinderen genoten van de voorstelling, Show-presentatoren Jetske van den leiding over het online gedeelte van die dat weekend vier keer werd op- verkozen tot Elsen en Pepijn Gunneweg werden door dit project. Op de bijbehorende site gevoerd. Naast zijn Pieten, bracht sint de kijkers gekozen tot populairste werden in korte tijd 20.000 stemmen bekende Zapp-presentatoren mee. meest populaire Zapp’ers. Bijzonder was ook de categorie uitgebracht en op YouTube werd de En vanzelfsprekend zijn Zappelin- ‘meest maatschappelijk betrokken kind’. Groene Loper Show live uitgezonden. vriendjes Nijntje en Woezel en Pip. presentatoren op Zapp Deze award ging dit jaar naar de In het weekend van 24 en

74 jaarverslag 2018 75 Drama.

De dramaserie Ik weet wie je bent behaalde wekelijks 1 miljoen kijkers

Ik weet wie je bent

76 jaarverslag 2018 77 Drama.

Drama KRO-NCRV heeft op de zondagavond school moet. Hij gaat naar de tweede Geluid gekomen. SpangaS is met op NPO 3 een traditie van hoogwaar- klas van het havo en kent daar nog tweeduizend afleveringen de langst- dig, spannend Nederlands drama. Eind niemand. Gelukkig maakt hij al snel lopende dagelijkse Nederlandse augustus startte de 16-delige dramaserie vrienden, maar niet iedereen in zijn jeugddramaserie ooit. SpangaS blijft Met 2.000 Ik weet wie je bent, een psychologische klas blijkt even aardig te zijn. De serie onverminderd populair, mede dankzij thriller met Daan Schuurmans en maakte veel indruk op de kijkers. De de continue vernieuwing. In 2018 is afleveringen is SpangaS Ariane Schluter in de hoofdrollen. De Kindertelefoon ontving tijdens de gestart met de doorontwikkeling van de SpangaS de serie startte met 1 miljoen kijkers, een Week tegen het Pesten maar liefst 20 website SpangaS.nl. Met deze nieuwe bijzonder hoog aantal voor NPO 3. procent meer telefoontjes en 8 procent site wil KRO-NCRV kinderen tussen langstlopende Met lineair en non-lineair kijken haalde meer inhoudelijke gesprekken over het 9 en 12 jaar een betrouwbaar platform de serie elke week een miljoen kijkers. onderwerp. Naast de samenwerking met bieden waar zij anoniem hun eigen jeugddrama- SpangaS blijft Daarnaast zijn in 2018 diverse drama- de Kindertelefoon is rondom Kappen identiteit kunnen ontdekken en hun serie in series in ontwikkeling gegaan, waar nou! samengewerkt met de Respect mening kunnen geven. Aan de hand onverminderd KRO-NCRV betrokken bij is: twee Education Foundation. Deze organi- van de personages en verhaallijnen Nederland grote series voor NPO 1, vier series satie ontwikkelde ter ondersteuning uit de serie. ooit populair, mede voor NPO 3 (waaronder de spannende van de serie een speciaal lespakket om De site is een overzichtelijke ‘mobile serie Stanley H. voor najaar 2019), pestgedrag tegen te gaan. first’ website waar kinderen met emoji’s dankzij de continue twee korte online series en een kunnen reageren op de verhaallijnen. kleuterserie voor Zappelin. Continue vernieuwing Alle content (afleveringen, korte video’s, vernieuwing In 2018 begon voor de Zapp-serie testjes, dilemma’s, Instagram en De invloed van pesten SpangaS het twaalfde seizoen. In YouTube) wordt aangeboden in een Helaas hebben veel jongeren in november werd de 2000ste aflevering tijdlijn waar kinderen razendsnel Nederland te maken met pesten. Om gevierd. Het Nederlands Instituut voor doorheen kunnen scrollen. De gelanceerd, Otis’ Battle. Het doel van webserie zijn positief. het probleem bespreekbaar te maken Beeld en Geluid in Hilversum organi- SpangaS-site is dé plek waar alle content deze ‘web only-serie’ is om de interne Ter gelegenheid van de 2000ste en jongeren te helpen er iets aan te seerde samen met KRO-NCRV in de van SpangaS samenkomt, ook de worstelingen van Otis te volgen, één van aflevering blikten oud-SpangaS doen, heeft KRO-NCRV tijdens de herfstvakantie een SpangaS Experience, content van Instagram en YouTube. de karakters van SpangaS. De timing acteurs in video’s op YouTube terug Week Tegen Pesten in oktober de met masterclasses en meet & greets Zo kunnen ook kinderen zonder social is exact afgestemd op een belangrijke op hun tijd op het Spangalis, de transmediale dramaserie Kappen nou! met de acteurs van deze populaire media alle SpangaS-posts zien. Ook stap in de tv-serie: zal Otis wel of niet fictieve school waar de serie zich gemaakt. Die is gericht op kinderen jeugddramaserie. Ook gingen ouders hebben alle personages uit de serie hun toegeven aan zijn gevoelens voor het afspeelt. De video’s werden tussen 9 en 12 jaar. in gesprek met de makers over hoe de eigen pagina. Op deze manier kunnen personage Leroy. De webserie laat de enthousiast ontvangen door de Kappen nou! is geproduceerd als een serie maatschappelijke thema’s verwerkt kinderen makkelijk oudere content weg zien naar deze belangrijke stap. fans. De ervaringen worden dagelijkse serie op tv en Instagram. in de verhaallijnen. In twee weken tijd van SpangaS terugvinden. Kinderen kunnen advies geven door een gebruikt bij de ontwikkeling Kijkers volgen het personage Jesse, een zijn 13.000 bezoekers speciaal voor de Begin december heeftSpangaS de bericht achter te laten in de comments. van nieuwe programma’s. onzekere jongen die naar een nieuwe SpangaS Experience naar Beeld en allereerste webserie op YouTube De eerste reacties van kinderen op deze

78 jaarverslag 2018 79 Innovatie.

Digitale platforms brengen ons nóg dichter bij de doelgroep

No Limits Network

Innovatie Met spraakgestuurde technologie heeft creëren van duurzame, multidiscipli- aan te koppelen. Maar ook met een verenigd. Zo kunnen we de consument- KRO-NCRV in 2018 een belangrijke naire formats waarmee we langere tijd aansprekende titel. In het uitzend- ervaring over de hele linie, zowel on- bijdrage geleverd aan de innovatie van vooruit kunnen. En waarmee we de schema voor voorjaar 2019 is het als offline, optimaliseren en verbeteren. content. Het aansprekendste voorbeeld pijlers van de programmering van platform terug te vinden onder de In samenwerking met de TU Delft is de stemassistant met een chef-kok KRO-NCRV verder versterken. nieuwe, veelzeggende merknaam: Het startte de afdeling Digitaal & Innovatie uit ons programma BinnensteBuiten. Ministerie van Gehandicaptenzaken. in 2018 ook een onderzoek naar Op basis van spraakcommando’s kun Het verstevigen van de (online en manieren om het genre human je de instructies voor een recept van de offline) communities rondom onze In 2018 is ingezet op het verder structu- interest te blijven vernieuwen. Door chef-kok volgen, terwijl je beide handen mediamerken wordt als gezamenlijk reren en optimaliseren van de afdeling jong en divers talent te betrekken in vrij hebt om te koken. Hiermee laten doel steeds belangrijker. Zo kreeg de Digitaal & Innovatie. Hierbij lag de onze ontwikkelingen wisten we nieuwe we niet alleen zien dat we de meest content van Jinek.nl een nauwkeuriger focus op een meer data-gedreven inzichten te laten voortvloeien in innoverende (publieke) omroep zijn, we profiel, aan de hand van experimenten innovatiestrategie. Er werd gestuurd onze programmering. hebben ook veel bruikbare ervaring en en learnings daaruit. Het online plat- op doelmatigheid en kwalitatieve We blijven bouwen aan sterke inspiratie opgedaan voor de volgende form Yo Mo! werd getransformeerd naar doelstellingen. Het opgerichte datateam mediamerken, waarbij via verschillende stappen op dit gebied. Spot On, om op die manier nóg dichter ondersteunde hierbij de afdeling extensies (lineair, non-lineair en live- Naast digitale successen, hebben we op bij de doelgroep te komen. Digitaal & Innovatie door het events) specifieke fans van dat programmatisch gebied een professio- We bouwden ook de doelstellingen van opstellen van zogenaamde ‘success merk worden bereikt en betrokken. naliseringsslag gemaakt bij het ontwik- ons online platform No Limits Network metrics’, statistische indicatoren voor Dát is de ambitie die we stapsgewijs kelen (het formatteren) van nieuwe uit. Op de eerste plaats door er in 2019 belangrijke titels en datarapportages. aan het realiseren zijn. lineaire content. De focus lag op het de bekende presentator Lucille Werner Hierin is tv- en online-statistiek

80 jaarverslag 2018 81 Innovatie.

Online-actie voor inclusiviteit Audio op je eigen moment Taboedoorbrekend De stem stuurt In 2018 heeft het B-Team van ons De podcast beleeft sinds enige tijd een Op het nieuwe onlineplatform Spot Met de komst van slimme interactieve onlineplatform No Limits Network, grote comeback. De afdeling Innovatie On bespreken Rowan Blijd (28 jaar) en speakers in de Nederlandse huiskamers van en door jongeren met een beper- van KRO-NCRV werkt nauw samen Ouassima Yahyaoui (25 jaar) wekelijks heeft KRO-NCRV zich in de kijker king, opnieuw laten zien dat ze de doel- met de afdeling Audio bij de ontwik- met humor en diepgang taboedoorbre- gespeeld. Bij het programma Binnenste- groep goed bereiken. De video’s werden keling van nieuwe podcast-initiatieven. kende onderwerpen. Zo geven ze jonge Buiten hebben we de allereerste stemge- goed bekeken en behandelden relevante Binnen KRO-NCRV is een podcastco- De Willem meiden munitie tegen het eenzijdige stuurde kookassistent aangeboden. Deze thema’s. In juni organiseerde No Limits ördinator benoemd. Die werkt hard aan Wever vrouwbeeld, tegen stereotyperingen kookassistent is ontwikkeld in samen- Network met minister Hugo de Jonge allerlei soorten podcasts. Met een puur en voor meer diversiteit en respect. werking met de start-up Embot en met van Volksgezondheid, Welzijn en Sport journalistieke insteek tot drama. Van Challenge Onderwerpen zoals ‘body positivity’, jong digitaal talent uit Shake, een spin-off een speeddate naar aanleiding van nieuwe titels tot spin-offs van bestaande menstruatie, ‘rules for dating’ en ‘one- van de Stichting SpinAwards. Over het kabinetsplannen op het gebied van de succesvolle titels. De in 2018 ontwik- was al een size-fits-all-fashion’ worden op het leerproces bij de ontwikkeling hebben we inclusieve samenleving. Op de bewuste kelde podcasts van Reporter Radio en groot succes platform aan de orde gesteld. Sinds Spot op verschillende conferenties en symposia ochtend gingen acht jongeren met een Ruud de Wild hadden veel impact. On eind september online ging, zijn al lezingen gegeven. beperking in gesprek met de minister Ruud de Wild voert in 30 minuten en is nu ook bijna 1 miljoen kijktijdminuten gegene- In het najaar is de Willem Wever Chal- en bevroegen hem over zijn plannen. Rauw indrukwekkende gesprekken, op de website reerd. Het platform heeft onmiskenbaar lenge gelanceerd, de eerste Nederlandse De ochtend werd live uitgezonden die vaak leiden tot (media)nieuws. De impact! Zo wordt er gestaag gebouwd spraakgestuurde quiz. De Willem Wever op Facebook. podcast veroverde al snel de nummer te spelen als aan het bereiken van normaal gesproken Challenge was al een groot succes op de 1-positie van de podcastlijst van iTunes. gezelschaps- lastig te binden kijkersgroepen. website van Willem Wever en is nu ook te spel

Er wordt gestaag gebouwd aan het bereiken van soms lastig te binden groepen

Willem Wever Challenge

82 jaarverslag 2018 83 Innovatie.

De slimste mens Kaaskop of Mocro

spelen als gezelschapsspel, voor iedereen De slimste mens was al ruime ervaring Kijkers online verbinden Meespelen vanaf de bank met een speaker die je met spraak kunt opgedaan met het spelen van een quiz Ook online willen we het gesprek aan- Allerlei nieuwe mediavormen en technie- Met spraak- besturen. De opkomst van dergelijke via een app. Sinds najaar 2018 is het gaan met ons publiek. Voor het derde ken kwamen samen in het innovatieve en schermloze interfaces biedt ons allerlei ook mogelijk via Instagram Stories. seizoen van de openhartige en persoon- ambitieuze project Zappmissie: De Tweede gestuurde interessante mogelijkheden. Dankzij de We onderzoeken nieuwe manieren lijke docu-serie Kaaskop of Mocro ging Dimensie: televisiedrama, virtual reality, nieuwe toepassingen, zoals de Willem om interactieve Instagram Stories te presentator Ajouad el Miloudi weer op live videogame streaming en live interactie technologie Wever Challenge, leren de concept- ontwikkelen en fans aan ons te binden. onderzoek naar de Turkse, Antilliaanse, in het tv-programma Zapplive. Wekelijks ontwikkelaars bovendien veel over het Ondertussen blijft de app onverminderd Surinaamse en Chinese cultuur. Deze moest een Zapp-presentator, met de hulp bevestigen we gedrag en de behoeften van (jonge) populair met 60.000 unieke bezoekers keer werd na afloop van elke aflevering van jeugdige kijkers thuis, uit een virtuele gebruikers van voice-control. per week. De groep trouwe spelers een online aftertalk georganiseerd op wereld zien te ontsnappen. De combinatie dat we de meest binden we aan ons met de aanvoer van Facebook. Maar liefst achtduizend van gaming, live-stream en virtual reality Nieuwe vormen van telkens nieuwe quizvragen. In 2018 mensen keken mee. De aftertalk werd zorgde voor een unieke game-ervaring. innoverende meespelen is de app bovendien verrijkt met een gehouden in onze eigen greenroom- Zowel voor de gamers en de kijkers thuis Met de Willem Wever Challenge doet zogenaamd ‘achievement systeem’. Ook studio in het KRO-NCRV gebouw. als voor de bekende Zapp-presentator die omroep zijn KRO-NCRV ervaring op met een dat biedt nieuwe manieren om trouwe Live uitzenden in deze greenroom was deelnam. Terwijl de presentator live de spraakgestuurde quiz, een nieuwe spelers te trekken en te boeien. een – succesvol – experiment. De virtual realitygame speelde, konden de manier van een quiz spelen door het opgedane kennis wordt in de toekomst kinderen thuis meespelen om hem of haar publiek. Rondom het programma ook voor andere programma’s ingezet. helpen te ontsnappen.

84 jaarverslag 2018 85 Audio.

Vertrouwd zijn de reportages die Wijnand Speelman maakte met het Rode Kruis

Wijnand Speelman

86 jaarverslag 2018 87 Audio.

Gijs 2.0 en De Wild in de Middag zijn Audio Net als het jaar ervoor was 2018 voor Op NPO Radio 1 zijn we in 2019 3FM raakten we de late avonden in het beide marktleider KRO-NCRV een onrustig radiojaar. begonnen met het nieuwe programma weekend kwijt. Helaas was er daardoor Mede door beslissingen van de NPO, Spraakmakers met presentator geen plek meer voor onze dj Saskia in hun respectievelijke die ook het vertrek van enkele dj’s tot Ghislaine Plag. Het programma is Weerstand. Via het tv-programma gevolg hadden, raakten wij een aantal in alle opzichten geslaagd. Het heeft Zapplive blijft zij wel aan KRO-NCRV tijdslots uren zendtijd kwijt. KRO-NCRV bleef impact, is een goed radioprogramma verbonden. op de zenders NPO Radio 1 tot en met en scoort mooie cijfers. Ook het Op 3FM is de programmering opnieuw We hadden 5 een grote speler. Desondanks is het programma 1 op 1, met presentator gewijzigd. Naast het vertrek van onze kwijtraken van zendtijd en programma’s Sven Kockelmann, heeft een uitstekend dj’s Saskia Weerstand en Olivier Bakker in 2018 een gevoelige tik. eerste jaar met een stijgend luister- heeft deze wijziging voor KRO-NCRV uitzendingen Toch scoorden onze programma’s in tijdaandeel (LTA). als gevolg dat het programma Angelique 2018 scoorden mooie luistercijfers. En onze makers trokken het land in met van dj Angelique Houtveen is uitge- vanuit 34 Met uitzondering van 3FM is het hun programma’s. Want radio kun je breid en voortaan elke werkdag van dorpen en luistertijdaandeel (LTA) van alle maken vanuit een studio in Hilversum, 13 tot 16 uur te beluisteren is. zenders het afgelopen jaar gestegen. maar ook kriskras door Nederland, In het kader van talentontwikkeling steden van Op NPO Radio 2 waren we zelfs enige tussen de luisteraars. In 2018 zonden hebben we in 2018 verdere stappen Terschelling tot tijd marktleider. we uit vanaf 34 verschillende dorpen en gezet. Met David Achter de Molen Op NPO Radio 2 stond het program- steden, van Terschelling tot Maastricht. hebben we opnieuw een nieuw dj-talent Maastricht ma Gijs 2.0 lange tijd onder druk. Het in de nacht van 3FM. Emmely de Wilt dreigde door de NPO uit het uitzend- Talentvolle presentatoren zit als enige dj in de opleiding van NPO schema gehaald te worden. Voor 2019 In 2018 is KRO-NCRV een aantal Radio 2 en Thomas van Vliet maakt een werd het belast met een bezuinigings- radiopresentatoren kwijtgeraakt. Paul nachtprogramma op NPO Radio 4 opdracht van bijna de helft van het Rabbering maakte de overstap naar met als doel zijn presentatietalent voor huidige slotbedrag. Pas na maanden AVROTROS en Bert Haandrikman deze zender verder te ontwikkelen. van gesprekken met het bestuur van de vertrok naar Omroep Max. Jeanne Evenals de afgelopen jaren heeft de NPO, werd begin november duidelijk Kooijmans koos voor een nieuwe KRO-NCRV Radioschool weer de dat we het programma, en daarmee het presentatie-avontuur bij RTV NH. nodige (redactionele) talenten opgeleid. tijdslot, definitief behouden in 2019. En Olivier Bakker is op 3FM overge- Een aantal van hen is ondertussen aan De programma’s Gijs 2.0 en De Wild in stapt maar AVROTROS om voor die de slag als volwaardig redacteur of de Middag zijn beide marktleider in omroep de Mega Top 50 te presenteren. producer bij een van onze radio- hun respectievelijke tijdslots. Door veranderende programmering op programma’s of bij een collega-omroep.

Angelique

88 jaarverslag 2018 89 Audio.

Ontwikkelingen per zender

Uitmuntend op NPO radio 1 thema-uitzending van Spraakmakers Eind december maakte De Taalstaat langer: rappers praten over meer dan Sterk op NPO Radio 2 Wouter van der Goes in april de eerste NPO Radio 1 kende een goed jaar. over dementie in november. Een oproep bekend dat Lilian Marijnissen De alleen ganoes, coca-cocaïne en kechies. NPO Radio 2 heeft een uitstekend jaar live radio-uitzending ooit vanuit Paleis Het dagelijkse programma van KRO- van een van onze trouwe luisteraars Taalstaatmeester is geworden. De Het journalistieke programma Reporter achter de rug met opnieuw vernieuwing Noordeinde, inclusief een gesprek met NCRV is op deze zender in 2018 was de aanleiding. Taalstaat en Onze Taal gingen in 2018 Radio maakte ook in 2018 spraakma- en verandering. Het luistertijdaandeel is koning Willem-Alexander. Stefan Stasse flink gewijzigd. We hebben afscheid op zoek naar de man of vrouw die zich kende reportages, die regelmatig tot zenderbreed verder gestegen. De zender reisde door Nederland om op braaklig- genomen van De Ochtend en zijn op Dictee op de radio het beste uitdrukt in gesproken en/of Kamervragen hebben geleid. Zoals is een groot deel van 2018 de nummer gende terreinen zaadbommen te gooien. dat tijdslot Spraakmakers gaan maken, De Taalstaat, van Frits Spits, op zater- geschreven woord. De ware woord- over de landelijke regelgeving rondom 1-zender van Nederland geweest. Zodat in de zomer volop bloemen van 9.30 tot 11.30 uur met presentator dagochtend is nog altijd populair en kunstenaars met de pen of de stem. de verkoop van sociale koopwoningen. KRO-NCRV heeft op NPO Radio 2 zouden bloeien voor de bedreigde bij. Ghislaine Plag. Van 11.30 tot 12.00 organiseerde in 2018 voor het eerst Het Met De Taalbaas zette De Taalstaat in Reporter Radio startte ook een weer een aantal nieuwe concepten en In de Collecteweek in september ging dj volgt presentator Sven Kockelmann, Groot Nationaal Dictee op de radio. Het 2018 de eerste stappen op het gebied eigen podcast. evenementen geïnitieerd. Op 13 febru- Wouter van de Goes met collega Frank met het programma 1 op 1. programma was voorheen op televisie te van data-journalistiek bij taal. Samen Het nachtprogramma Nachtkijkers ari, de vooravond van Valentijnsdag, van ’t Hof in vijf dagen vijfduizend De rubrieken Het Mediaforum, De zien. De initiatiefnemers (Het Genoot- met de Universiteit Leiden, het is in 2018 voortgezet, maar in een presenteerde de Staat van Stasse live deuren langs om geld in te zamelen Nationale Nieuwsquiz en Stand.nl zijn schap Onze Taal, de redactie van De Instituut voor de Nederlandse Taal en ingekorte versie. Hierdoor ontstond Het Festival van het Gebroken Hart. voor KWF Kankerbestrijding. Kriskras gebleven. Stand.nl kreeg wel een andere Taalstaat, producent Men at Work en het Meertens Instituut werden de over- ruimte voor een eigen programma Een muzikale ode aan de hartepijn met door het land, van Terschelling tot vorm: er zijn meer (ervarings)deskun- NPO Radio 1) wilden met de terug- eenkomsten tussen rappers en andere voor leerlingen van de KRO-NCRV poëzie, verhalen en natuurlijk hartver- Maastricht. Met een unieke radio-uit- digen te horen en minder – soms keer van Het Groot Dictee de jarenlange Nederlandstalige artiesten geanalyseerd. Radioschool: Fris! scheurende liedjes. Als KRO-NCRV zending onder water vroeg De Wild in ongefundeerde – meningen. Beide dicteetraditie op een toegankelijke wijze Want er is geen genre waar zo veel voor- waren we in 2018 leidend bij uitzendin- de Middag aandacht voor het wereld- programma’s hebben het uitmuntend in ere herstellen. Pieter van Diepen uit oordelen over rondgaan als over hiphop. gen rondom de Nijmeegse Vierdaagse. wijde milieuprobleem van de plastic gedaan in 2018. Bijzonder was de Leiden won deze eerste radioversie. Maar de echte kenners weten het al Met De Wild in de Middag, maakte soep in oceanen. Ruud en zijn sidekicks

Wild in de Middag Wout2day vanuit Paleis Noordeinde Het Groot Nationaal Dictee

90 jaarverslag 2018 91 Audio.

presenteerden hun middagprogramma Vernieuwing op 3FM Stabiel op NPO Radio 4 Betrokken op NPO Radio 5 NCRV. De wedstrijd daagt gedetineer- live vanuit het oude haaienbassin van Het lijkt erop dat de daling van het Het afgelopen jaar was opnieuw een NPO Radio 5 heeft in 2018 opnieuw den en ex-gedetineerden uit op creatieve het Noorder Dierenpark in Emmen. luistertijdaandeel van 3FM eind 2018 mooi jaar voor NPO Radio 4. Op groei laten zien. Een aantal keer haalde wijze uiting te geven aan hun gevoel. De Wild ging zelfs De Wallen op. In Mensen met eindelijk tot staan is gebracht. Het programmatisch gebied waren er geen de zender zelfs een ‘all-time high’ luister- Met Adres Onbekend, Goudmijn en de dagen voor kerst maakte hij er een luistertijdaandeel was al een aantal veranderingen voor KRO-NCRV tijdaandeel. Ook de programma’s van Theater van het Sentiment vormen de live-uitzending, samen met het Leger een visuele metingen stabiel. Stabiel laag – dat op deze zender. De Ochtend van 4 en KRO-NCRV op NPO Radio 5 hebben programma’s van KRO-NCRV het hart des Heils. In december werkte De Wild helaas wel. Er is veel werk aan de winkel. Passaggio presteerden weer goed. Bij uitstekend gepresteerd. Met Bert op 5 van de weekendprogrammering. In- in de Middag samen met Rutgers, het beperking Met de komst van de nieuwe zender- de speciale projecten van NPO Radio besteedde presentator Bert Kranenbarg drukwekkend was de online zoektocht kenniscentrum voor seksualiteit, en konden The manager Sharid Alles en het vaststellen 4 speelde KRO-NCRV opnieuw een ook dit jaar weer aandacht aan de van Adres Onbekend naar Harry van riep luisteraars op een nieuw, familie- van een nieuwe koers, moet 3FM – dat prominente rol, zoals bij de Hart & Ziel Alpe d’HuZes, het jaarlijkse evenement Dalen. Als soldaat was hij was op vriendelijk woord te bedenken voor Passion via meer is dan een radiozender – als Lijst, waarbij presentatoren, waaronder op de Alpe d’Huez in Frankrijk, waarbij Goeree-Overflakkee tijdens de vagina. ‘Poenie’ kon op de meeste NPO Radio 2 platform weer gaan groeien. Eén van Margriet Vroomans, met de Hart & duizenden fietsers de berg op gaan om Watersnoodramp in 1953. Na 65 jaar stemmen rekenen. de veranderingen is het afschaffen van Ziel-bus het land introkken om luiste- zo geld op te halen voor kankerbestrij- ontmoette hij weer de Zeeuwse Nel, KRO-NCRV heeft, samen met de EO, volgen met het vertrouwde en succesvolle Serious raars naar hun muziekvoorkeur te vra- ding. Bert Kranenbarg reikte in zijn die hem na de Watersnoodramp uit op NPO Radio 2 verslag gedaan van audio- Request. In 2018 was er geen Glazen gen. De Ochtend van 4 startte ook met programma voor alweer de zevende het oog was verloren. het live muziekspektakel The Passion in Huis, maar een nieuwe aanpak met de podcast Vraag het aan Francis, waarin keer de Theo Koomen Award uit voor Ook Zin in Weekend, met Wilfred Amsterdam Zuidoost. Mensen met een descriptie Lifeline. Tivoli Vredenburg in Utrecht sopraan Francis van Broekhuizen vragen het beste sportverslag. Dit jaar mocht Kemp en Annemiek Schrijver als visuele beperking konden het was het epicentrum van deze actie voor beantwoordt over muziek, musici en NOS-commentator Sebastiaan presentatoren, voldoet aan de verwach- muziekspektakel dit jaar met audio- het Rode Kruis. Vertrouwd daarbij zijn het muziekleven. Passaggio maakte in Timmermans deze ‘sportverslaggevings- tingen. In december organiseerde het descriptie volgen via NPO Radio 2. de reportages die Wijnand Speelman 2018 vier succesvolle series vanaf locatie. prijs’ in ontvangst nemen. programma een wedstrijd voor een Onze dj Wouter van der Goes beschreef, maakte met het Rode Kruis, vanaf de Presentator Lex Bohlmeijer trok met de Het aantal luisteraars van de uitzendin- nieuwe liedtekst voor Stille Nacht, tussen de dialogen door, beeldend wat Filipijnen. Ook dj Angelique maakte microfoon in elk jaargetijde een week gen van Volgspot op de doordeweekse het kerstlied dat 200 jaar geleden is in beeld gebeurde. audio- en videoreportages voor deze lang door een natuurgebied, op zoek avonden is sterk gegroeid. Het program- geschreven. Maar liefst 150 concepten Serious Request nieuwe stijl. naar de verbinding tussen muziek en ma organiseerde door het jaar heen een werden ingezonden. De uitzending natuur. Uiteraard ontmoette hij op zijn aantal specials rondom de themaweken kwam live vanuit Museum Catharijne- tocht inspirerende luisteraars. van de zender, zoals de Week van de convent in Utrecht. Jaren Tachtig. Er was ook aandacht voor Het Theater van het Sentiment nam in het Exodusconcert. Deze jaarlijkse 2018, na een kleine vijf jaar, afscheid dichtwedstrijd wordt uitgeschreven van Jeanne Kooijmans als presentator. door Ark Mission en stichting Exodus, In 2019 neemt Bart van Leeuwen het NPO Radio 2 was een groot samen met geestelijk verzorgers van de stokje over. deel van 2018 de nummer Dienst Justitiële Inrichtingen en KRO- 1-zender van Nederland

92 jaarverslag 2018 93 Audio.

We experimenteren volop met vernieuwende Radio online en podcasts In 2018 heeft KRO-NCRV een eigen vormen van redacteur voor online video aangesteld, specifiek voor onze radioprogramme- verhalen vertellen ring. Zo zijn we minder afhankelijk van videomakers bij de verschillende NPO-zenders. Daardoor hebben we vervolgstappen kunnen zetten in het produceren van zogenaamde ‘shortform video’s’. In 2018 hebben we ook serieus werk gemaakt van podcasts, een genre dat zich stormachtig ontwikkelt en steeds populairder wordt. Door de benoeming van een podcastcoördinator is het genre bij KRO-NCRV in een stroom- versnelling gekomen en zijn meerdere KRO-NCRV podcasts online. Voor 2019 liggen er ambitieuze plannen om verder te gaan met vernieuwende vormen van verhalen vertellen.

Cielke Sijben

De Ochtend van 4 bij de Hart en Ziel-stembus

94 jaarverslag 2018 95 Prijzen. We wonnen in 2018 Nationaal maar liefst 34 awards - nationaal én internationaal

Doof Kind Kristallen Film – Utrecht, Nederland No Limits Network #jesuisdepri INC Awards – Eerste prijs MIND - Antonie Doof Kind Het Zaad van Karbaat – Noordwijk, Nederland Kamerling Award Docville 2018 VPRO Documentaire prijs – Amsterdam, Nederland – Publieksprijs – Leuven, België – Beste Documentaire – CHE! Amsterdam, Nederland Shortcutz Amsterdam Annual Awards – Mr. Zee Best Documentary – Het beste voor Kees Amsterdam, Nederland 2Doc.nl – Beste documentaire van 5 jaar 2Doc – Hilversum, Nederland

De stoel van de laatste jaren Nederlands Film Festival Van verlies kun je niet betalen LUISTER – Best International Film – Brandpunt+ Utrecht, Nederland De Lions Club Vlissingen Cinekid Festival Dutch Interactive Awards Award, beste film met – Beste Nederlandse korte – Best Brand – Amsterdam, Nederland De stoel van Zeeuwse roots – Vlissingen, documentaire – Amsterdam, De man die achter Nederland Nederland de horizon keek de laatste jaren Nederlands Film Festival Eva Jinek IDFA – IDFA Special Jury Eva Jinek – VEVAM Fonds Prijs Van verlies kun je niet LUISTER Award for Children’s Omroepvrouw van het Jaar van het Forum van de betalen Go Short Film Festival – Documentary – – Hilversum, Nederland PZC Publieksprijs Beste Nederlandse (korte) Amsterdam, Nederland Regisseurs – Utrecht, Nederland – Vlissingen, Nederland Film – Nijmegen, Nederland Eva Jinek Sonja Barend Award – Amsterdam, Nederland

Jinek.nl Splash Awards – Best Publishing/Media – Amsterdam, Nederland

96 jaarverslag 2018 97 Prijzen. Internationaal

Guilia en Sophia gaan naar zwemles Japan Prize – The Minister of Affairs and Communications Prize – Tokyo, Japan

Giulla en Sophie gaan naar zwemles Hello Salaam Prix Jeunesse - Tweede prijs – München, Duitsland Flickerfest – Best Short Jetske van Den Elsen en Documentary – Sydney Australië Pepijn Gunneweg Explosieve Export Zapp Awards – Zappers van De Hoeder Prix Europa – Special het Jaar – Hilversum, Neder- Construir Cine, Labor commendation – Berlijn, land International Film Festival Duitsland – Best Documentary Short – Buenos Aires, Argentinië

Evi & Co Facets’ 35th Annual Chicago International Children’s Film Festival – Best Live Action – Chicago, Verenigde Staten van Amerika

#tagged Japan Prize – The Minister Zie mij doen of Foreign Affairs Prize – Tokyo, Scott en Julia Docville 2018 – Beste Belgische Japan International Children’s Film Documentaire – Leuven, België Festival Breaking down ‘Now something is slowly changing’ IDFA – Beeld en geluid IDFA Award for Dutch #tagged barriers – Special Jury Award – Zie mij doen Moskou, Rusland Documentary – Amsterdam, Nederland New media Film Festival De Kinderburgemeester Impact Docs Award – Award of recognition, – Grand Prize Award Winner – Eurovision Palermo Film Festival – Disability Issues – Leuven. België Los Angeles, Verenigde Staten Best Documentary Short – Palermo, van Amerika Sicilië Zie mij doen Impact Docs Award – Award of recognition, #tagged Documentary Feature – Leuven. België The European Independent Het haar van Ahmad International Kids Film Festi- Film Festival – The Best Zie mij doen val – Beste Documentary Short Director Award – Parijs, Impact Docs Award – Award of recognition, Film – Mumbai, India Frankrijk Women Filmmakers – Leuven. België

98 jaarverslag 2018 99 Bedrijfsvoering.

05 Bedrijfsvoering

100 jaarverslag 2018 101 Bedrijfsvoering.

Organisatieontwikkeling Personeel Gemiddelde leeftijd De grenzen tussen lineaire en digitale gereageerd. Op tv lijkt er vooral ruimte Eind 2018 waren er in totaal 449 De gemiddelde leeftijd lag op 42 jaar, content vervagen in hoog tempo. Steeds voor de dagelijkse nieuws- en achter- medewerkers in dienst van het exact gelijk aan 2017. De gemiddelde vaker wordt lineair programmabudget gronduitzendingen en actuele talk- omroepbedrijf KRO-NCRV, 282 leeftijd van vrouwen is afgenomen, die omgelegd naar digitale producties. shows. In deze context heeft de NPO vrouwen en 167 mannen. Daarmee nam van mannen licht toegenomen. Dat vraagt om een (meer) platform- besloten om het journalistieke program- de personeelsomvang ten opzichte van Oonafhankelijke ontwikkelstrategie. Om ma Brandpunt+ vanaf 2019 niet meer eind 2017 af met 8 medewerkers. In de platform-onafhankelijke ontwikkeling in het televisieschema op te nemen. De grafiek is te zien hoe de afgelopen 3 jaar Totaal 2017 beter te faciliteren is een herstructure- NPO kiest voor vooral kortlopende de verdeling man-vrouw in aantallen en 42,0 ringsvoorstel gedaan. Daarbij wordt projecten: seriematige documentaires, fte is geweest. de afdeling D&I samengevoegd met de incidentele programma’s, eigentijdse Format-afdeling tot een nieuwe afdeling research, meer aankopen en een Verdeling in aantallen 2017 2017 Innovatie. Dit heeft in het tweede ‘luchtigere’ journalistieke program- 42,9 41,4 kwartaal van 2018 zijn beslag gekregen mering. Met het stopzetten van 400 2018 2018 met de komst van een manager Innova- Brandpunt+ verdwijnt een titel in de 300 263 287 282 43,1 40,9 tie. De nieuwe afdeling werkt niet meer journalistieke kernprogrammering van 200 platform-gestuurd maar content- KRO-NCRV die de afgelopen jaren in 167 170 167 gestuurd en is ingericht op genre. het televisieseizoen nagenoeg wekelijks 100 42,0 Binnen elk genre werkt een multidisci- of twee keer per week werd uitgezon- 0 Totaal 2018 plinair team aan de ontwikkeling van den. Dit vermindert de jaarlijkse 2016 2017 2018 nieuwe (platform-onafhankelijke) con- omzet van KRO-NCRV met circa 2,8 Man Vrouw tent. De aansturing buitenproducenten miljoen. Al met al betekent dit dat op is overgeheveld naar de afdeling Video. de afdeling Journalistiek structureel Digitale ontwikkeling heeft ook zijn werk verdwijnt. Hierdoor ontkomt weerslag op de journalistiek. Een groot KRO-NCRV er niet aan om arbeids- deel van het publiek neemt informatie plaatsen te laten vervallen. Na het voornamelijk digitaal op. Nieuws dat adviestraject met de ondernemingsraad gebracht wordt, is geen eindproduct heeft de Directie een definitief besluit Digitale meer: er wordt aan gebouwd en op tot reorganisatie genomen. producties vereisen platform- onafhankelijk ontwikkelen

102 jaarverslag 2018 103 Bedrijfsvoering.

Werving en Selectie In totaal hebben 97 medewerkers medewerkers hebben van de mogelijk- In september heeft de afdeling P&O de vragenlijst volledig ingevuld. De heid gebruikgemaakt. een werken-bij-website gelanceerd voor ingevulde gegevens zijn persoonlijk en Vanuit de vraag naar talentmanagement het werven en selecteren van personeel: vertrouwelijk, de medewerkers hebben heeft in 2018 een student haar afstu- werkenbij.kro-ncrv.nl. Dit is enerzijds via een dashboard een persoonlijke deeronderzoek naar de definiëring van een efficiënte en overzichtelijke manier terugkoppeling op hun vitaliteit en die behoefte bij KRO-NCRV uitge- van werken. Vacaturehouders kunnen inzetbaarheid ontvangen. voerd. De belangrijkste aanbevelingen samen met het team dat selecteert de Daarbij zijn aanbevelingen gedaan waren: de leidinggevenden beter kandidaten in fases volgen, om zo snel om met de resultaten aan de slag te bekendmaken met de beschikbare tot een selectie te komen. Anderzijds is gaan, door bijvoorbeeld ondersteuning instrumenten, en ‘agile’ werken, dus het een mogelijkheid om KRO-NCRV te zoeken of gebruik te maken van ‘gewoon’ van start gaan en gaandeweg Contractvorm als bedrijf beter zichtbaar te maken en beschikbare interventies. bijsturen. In de ondersteuning van

2017 2018 zo te laten zien dat je een aantrekkelijke de leidinggevenden is de uitvoer van Vrouwen Mannen Totaal fte Vrouwen Mannen Totaal fte werkgever bent. Ontwikkeling teamanalyses opgepakt en zo goed Over heel 2018 had KRO-NCRV Brede inzetbaarheid stond in 2018 als afgerond. Dit heeft geleid tot een Bepaalde tijd 127 60 187 169,2 126 56 182 162,94 97 vacatures die allereerst intern zijn opnieuw hoog op de agenda. Deels beter inzicht in de teamsamenstelling uitgezet, 63 zijn tevens extern uitgezet. werd dat gefaciliteerd door het beschik- en de individuele mogelijkheden. Een Onbepaalde tijd 160 110 270 249,0 156 111 267 246,64 baar stellen van interne stageplaatsen. goed uitgangspunt om de beschikbare Verzuim Totaal 287 170 457 418,2 282 167 449 409,58 Hiermee kreeg een aantal medewerkers HR-instrumenten gericht op een effec- Het ziekteverzuim exclusief zwanger- voor een periode van drie maanden tieve manier in te zetten. Een belangrijk schap bedroeg over 2018 3,4 procent, de gelegenheid om boven de formatie thema in relatie met de bedrijfscultuur een lichte daling t.o.v. 2017 (3,7 pro- andere werkervaring op te doen. Drie is feedback, op een open en veilige Leeftijdsopbouw cent). In geval van verzuim bespraken,

2017 2018 conform het ziekteverzuimbeleid, Vrouwen Mannen Totaal Vrouwen Mannen Totaal leidinggevende en medewerker welke Leeftijd fte Aantal fte Aantal % fte Aantal fte Aantal % mogelijkheden de medewerker had om (gedeeltelijk) te re-integreren. Ook het t/m 25 20,8 24 10,3 12 8 28,1 31 11,5 12 7 frequent verzuim heeft de aandacht. Agile werken, 26 t/m 35 76,9 82 34,5 36 26 74,7 82 37,5 40 24 PMO dus ‘gewoon’ 36 t/m 45 60,4 65 41,0 43 24 47,6 51 36,0 39 23 In 2018 heeft KRO-NCRV aan haar medewerkers een Periodiek Medisch 46 t/m 55 71,7 80 49,1 54 29 71,3 78 43,6 48 29 Onderzoek aangeboden. Dit betrof een van start gaan van de maatregelen uit de Risico Inven- 56+ 31,0 36 22,6 25 13 34,4 40 24,8 28 17 tarisatie en Evaluatie. Het onderzoek is en gaandeweg

Totaal 100 100 als vitaliteitsscan door middel van een vragenlijstonderzoek aangeboden. bijsturen

104 jaarverslag 2017 105 Bedrijfsvoering.

manier met elkaar kunnen en durven communiceren. Diverse redacties en (staf )afdelingen zijn daarin al begeleid. In 2019 krijgt dat een vervolg, met als doel dat uiteindelijk het grootste deel van de organisatie capabel is. Door instroom en personele wisseling blijft KRO-NCRV dit een punt van aandacht. biedt Stagiairs en afstudeerders studenten graag KRO-NCRV biedt studenten graag een stageplek, een stageplek of de mogelijkheid voor of de een afstudeerproject. Zij worden veelal bij redacties ingezet. Daarnaast biedt mogelijkheid de afdeling ICT samen met het SBB ICT-stages aan. KRO-NCRV is een voor een erkend leerbedrijf. afstudeer- In 2018 heette KRO-NCRV 125 stagiairs welkom. Van hen volgden er project 10 een mbo-opleiding, 86 een hbo- opleiding en 29 een wo-opleiding.

Totaal 2017 Totaal 2018 MBO 12 MBO 10

HBO 78 HBO 86

WO 25 WO 29

Totaal 115 Totaal 125

106 jaarverslag 2018 107 Bedrijfsvoering.

Wet- en regelgeving middel van bijeenkomsten, diverse Huisvesting, beveiliging. Door implementatie van termijn speelden. Zo leidde de keuze • De reorganisatie van de Cao AVG-interviews en AVG-informatie op Faciliteiten, ICT de Algemene verordening gegevens- van de NPO voor het stopzetten van afdeling journalistiek; Begin 2018 is er een nieuwe cao intranet, AVG-vlaggen, het uitdelen van KRO-NCRV is gevestigd in een pand bescherming (AVG) is er bedrijfsbreed Brandpunt+ op televisie tot een reorga- • De benoeming van een afgesloten over 2017-2018. De AVG-graphics. dat sinds 2014 een modern, open en veel aandacht gekomen voor privacy- nisatie op de afdeling Journalistiek van Directievoorzitter. maatregelen zijn met terugwerkende Er is een ‘privacy officer’ aangesteld die, flexibel huisvestingsconcept kent. bescherming. De afdeling ICT van KRO-NCRV. Ook bij de voorgenomen kracht verwerkt. in nauwe samenwerking met afdelingen Samen met het agile concept van KRO-NCRV is in 2018 een traject fusie van de verenigingen KRO, NCRV Fusie van de Verenigingen en redacties, het vastgestelde beleid (ver- werken bevordert dit de samenwerking, gestart (ISO27001) waarin de en KRO-NCRV heeft de Onderne- KRO, NCRV en KRO-NCRV AVG der) gaat implementeren en verfijnen, de flexibiliteit en creativiteit binnen het maatregelen voor alle aspecten van mingsraad een adviserende rol. Daar- In het kader van het fusietraject werd Met ingang van 25 mei 2018 is de nog resterende verwerkersovereenkom- omroepbedrijf. Gedurende het jaar informatiebeveiliging worden getoetst naast is de OR op grond van de WOR eind juni advies gevraagd aan de Algemene verordening gegevens- sten zal sluiten en eerste aanspreekpunt vonden nieuwe redacties hun plek en en waar nodig verbeterd. geconsulteerd over de wijzigingen in de Ondernemingsraad over het voor- bescherming (AVG) van kracht. Aan zal zijn voor AVG gerelateerde vragen. werden bestaande redacties verplaatst Voor zowel de sector Audio als Video, Statutaire Directie. genomen besluit tot fusie van de de hand van een adviesrapport van een Ook zal de privacy officer betrokken als dat nodig was. inclusief Journalistiek, is een visie ver- Het OR-reglement is op bepaalde verenigingen KRO en NCRV in extern adviesbureau zijn in de eerste worden bij het (organisatorisch en In 2017 was al begonnen met het kend voor de behoeften aan facilitaire aspecten verouderd. Met het oog op de de vereniging KRO-NCRV en het helft van 2018 door KRO-NCRV de technisch) veiligheidsbeleid en een aanpassen en aantrekkelijker maken ondersteuning ten gevolge van verande- gewijzigde verhouding die de afgelopen hanteren van een governance structuur en nodige maatregelen genomen ter veiligheidsplan dat momenteel wordt van het entreegebied van het pand ringen in het content-productieproces. jaren is ontstaan tussen medewerkers bevoegdhedenverdeling zoals beschreven implementatie van de AVG. ontwikkeld door de afdeling ICT. voor bezoekers van onder meer de In 2019 wordt deze vertaald in concrete met een contract voor onbepaalde tijd in de concept fusie-documenten. Op Er is een register gegevensverwerkingen Tenslotte is er een externe functionaris radio- en televisiestudio’s. De werk- plannen. Die moeten ervoor zorgen dat en medewerkers met een contract voor 12 juli gaf de OR een positief advies, aangelegd; er is een nieuwe standaard gegevensbescherming (FG) aangesteld. zaamheden werden in 2018 afgerond. de beschikbaarheid van en de toegang bepaalde tijd, wilde de OR graag ver- met enkele voorwaarden die in de verwerkersovereenkomst geredigeerd; Deze is ook als zodanig aangemeld bij Het aangepaste entreegebied werd in tot noodzakelijke productiemiddelen anderingen zien. Met instemming van overlegvergadering van 13 september met de meeste verwerkers zijn inmid- de Autoriteit Persoonsgegevens. De gebruik genomen. ook in de toekomst geregeld is. de Directie wordt het actief kiesrecht werden besproken. Het betrof onder dels verwerkerscontracten gesloten; de FG houdt toezicht op de naleving door Vanuit efficiency en gezamenlijke posi- De in 2017 ingezette overstap naar uitgebreid naar alle medewerkers van meer de duur van de doorbetalings- privacy statements en cookie statements KRO-NCRV van de AVG en geeft tiebepaling werd op ICT-gebied samen- laptops is in 2018 afgerond. Het hele KRO-NCRV (met uitzondering van termijn van de salarissen bij beëindiging van KRO, NCRV en KRO-NCRV zijn hierover gevraagd en ongevraagd advies. werking gezocht met andere omroepen. bedrijf, met uitzondering van de finan- zzp’ers). Het passief kiesrecht is van van omroepactiviteiten. Met het voldoen aangepast; het KRO-NCRV Protocol De FG is tevens werkzaam voor AVRO- Dit heeft in 2018 onder meer vorm ciële administratie, werkt nu op laptops. toepassing op medewerkers die aan de voorwaarden van de OR was het Meldplicht Datalekken is geactuali- TROS, MAX en EO. Afgesproken is gekregen in een gezamenlijke opdracht Hiermee is een randvoorwaarde voor op basis van een arbeidsovereenkomst positieve advies een feit. seerd; er is een intern privacy beleid dat niet bedrijfsgevoelige adviezen van met BNNVARA en AVROTROS voor meer flexibiliteit in de inzet van perso- drie maanden of langer werkzaam vastgesteld met hierin onder andere de FG onderling zullen worden gedeeld de bouw van een metadatasysteem voor neel ingevuld. Er kan bovendien tijd- en zijn voor KRO-NCRV. Ineenschuiven functieprofielen richtlijnen over zorgvuldige omgang om een zo doelmatig mogelijke inzet de aanlevering van programma’s aan plaats-onafhankelijk gewerkt worden. Op 5 juli werd de OR gevraagd te met persoonsgegevens, bewaartermij- van de FG te bewerkstellingen. NPO. Ook is samen met deze omroe- Advies adviseren over het in elkaar schuiven nen, beveiliging en omgang met de pen en de NOS een gezamenlijke aanbe- Medezeggenschap De Ondernemingsraad werd om van de twee bestaande profielen van rechten van diegenen van wie gegevens Gedragscode KRO-NCRV steding gedaan om efficiënter hardware De Ondernemingsraad (OR) was advies gevraagd over: de Directievoorzitter en Zakelijk worden verwerkt. Ook is er een regeling Als gevolg van gewijzigde wet- en in te kunnen kopen. Voor 2019 worden betrokken bij het bespreken van stra- • Besluit tot fusie van de Verenigingen Directeur. Hierover overlegde een omgang met privacy medewerkers regelgeving – waaronder de invoering verdere vormen van samenwerking met tegische lange termijn-onderwerpen, KRO, NCRV en KRO-NCRV; delegatie van de OR op 17 juli met KRO-NCRV vastgesteld. van de Governancecode Publieke de twee andere fusie-omroepen (BNN- zoals de visie op het publieke bestel • De benoeming van een Directie- de voorzitter Raad van Toezicht Daarnaast is gewerkt aan bewust- Omroep per 1 januari 2018 – is de VARA en AVROTROS) onderzocht en de positionering van KRO-NCRV voorzitter a.i.; KRO-NCRV. De Ondernemingsraad wording bij de medewerkers over het interne Gedragscode KRO-NCRV en nagestreefd. daarbinnen. Maar ook bij een groot • Een nieuw functieprofiel Directie- kon zich vinden in het nieuwe (samenge- bestaan en de impact van de AVG door geactualiseerd. Hoog op de agenda stond informatie- aantal onderwerpen die op de korte voorzitter; voegde) profiel van Directievoorzitter en

108 jaarverslag 2018 109 Bedrijfsvoering.

gaf – net zoals de Vertrouwens- OR op 18 oktober een akkoord Instemming OR Publieke Omroep 2018, de Projectdirecteur Marketing commissie van de Federatieraad – over een definitief besluit. Verzachtende Journalistieke Code van de NPO & Vereniging een positief advies. maatregelen die in het voorgenomen Plan van aanpak ten aanzien en Beleidsregel Sponsoring De Statutaire Directie informeerde reorganisatieplan worden opgenomen van het arbobeleid Publieke Media-instellingen 2018 de Ondernemingsraad op 2 juli Opvolging Directievoorzitter zijn: De OR stemt in met het plan van van het Commissariaat voor de Media. schriftelijk over het voornemen om a.i./Zakelijk Directeur • Het verlengen van een drietal contrac- aanpak ten aanzien van het arbobeleid. Na beantwoording van schriftelijke een tijdelijk niet-statutaire Directeur Met het vertrek van Yvonne de Haan ten van medewerkers van De Monitor vragen door de Directie, stemde de Marketing & Vereniging aan te stellen. als Directievoorzitter/Zakelijk Direc- om kennis en ervaring aan nieuwe Vragenlijst Periodiek Medisch OR in met de geactualiseerde Het huidige Hoofd Marketing, teur van KRO-NCRV is de Raad van medewerkers over te kunnen dragen; Onderzoek Gedragscode KRO-NCRV. Communicatie en Leden (Hoofd Toezicht – voor de periode van het • Het verlengen van twee tijdelijke De OR stemt in met het doen van een MC&L) was de beoogde kandidaat. werving- en selectieproces van een vaste contracten van redacteuren voor pro- Periodiek Medisch Onderzoek onder Visie Toekomst Publieke In zijn schriftelijke reactie van 12 juli Directievoorzitter – op zoek naar een grammaontwikkeling en -innovatie; medewerkers (PMO) door middel omroep gaf de OR aan zich hierin te kunnen tijdelijke vervanger voor haar werkzaam- • Medewerkers met een vast contract van een vragenlijst. De OR werd binnen de kaders van vinden. heden. Na een gesprek adviseert de OR dat vervalt worden per 1 december de vertrouwelijkheid geïnformeerd op 31 juli om tot benoeming van Peter boventallig in plaats van per 1 novem- Regeling omgang privacy over de besprekingen van het CvO Presentatie afdeling Innovatie Kuipers tot Directievoorzitter/Zakelijk ber. Op grond van de Sociale Regeling medewerkers die een bijdrage moeten leveren aan Met een presentatie van de manager Directeur a.i. over te gaan. wordt het dienstverband vervolgens Het instemmingsverzoek Regeling de visie-ontwikkeling voor de Innovatie werd de OR begin juli op 1 april beëindigd in plaats van op omgang privacy medewerkers vloeit publieke omroep. geïnformeerd over de inrichting van de Reorganisatie Journalistiek 1 maart. voort uit de AVG en bevat regels die afdeling Innovatie, waarbij lineaire en Op 29 augustus ontving de Onderne- worden gehanteerd met betrekking Positionering KRO-NCRV non-lineaire ontwikkeling geïntegreerd mingsraad het voorgenomen besluit Benoeming Directievoorzitter tot de registratie van, de omgang met Op 20 november was er een worden, onafhankelijk van het platform. van de Statutaire Directie voor een reor- Op grond van de statuten KRO-NCRV en de bescherming van persoons- Bosmiddag van Directie en OR ganisatie van de afdeling journalistiek. heeft de OR een adviserende positie gegevens van de binnen KRO-NCRV waarbij – in lijn met de gehouden Artikel 24 WOR Dit als gevolg van het feit dat wat betreft de beoogde voordracht van werkzame medewerkers. Bosdagen voor het MT – gesproken In februari en september vonden de NPO heeft besloten dat er in 2019 de kandidaat voor het Directievoor- De OR had een aantal vragen – onder werd over de positionering van zogenaamde ‘artikel 24-vergaderingen’ geen plaats meer is voor Brandpunt+ zitterschap KRO-NCRV. Eind meer over de rol van P&O ten opzichte KRO-NCRV in het publieke bestel. plaats. In deze overlegvergaderingen in de intekenschema’s. november 2018 naderde het werving- van de privacyfunctionaris – worden de algemene zaken besproken Op 4 oktober gaf de Ondernemingsraad en selectieproces van de Raad van die schriftelijk aan de Directie zijn Bosdag Statutaire aangaande de onderneming, in aan- een reactie – en dus nog geen advies Toezicht voor een kandidaat Directie- voorgelegd. De vragen zijn door de Directie – OR wezigheid van een delegatie van de – waarbij de OR de Directie verzoekt voorzitter de eindfase. De betrokken Directie beantwoord. Begin 2019 Op de op 19 juni gehouden Bosdag Raad van Toezicht. het reorganisatieplan op te schorten gremia – naast de OR brengen ook de stemt de Ondernemingsraad in met van de Statutaire Directie en de OR totdat er meer duidelijkheid is over de Vertrouwenscommissie en de Federatie- de voornoemde regeling. werd, onder begeleiding van een aangekondigde bezuinigingen en over raad een advies uit – werden geconsul- extern adviseur, aandacht besteed de effecten van de 40 miljoen euro die teerd. De verwachting is dat in het eerste Gedragscode KRO-NCRV aan de manier van overleggen. voortvloeien uit de motie Pechtold. kwartaal van 2019 een nieuwe Directie- De Gedragscode van KRO-NCRV Daartoe werd gebruikgemaakt van Na intensief overleg bereiken Directie en voorzitter kan worden benoemd. werd aangepast aan de Governancecode de waarden van het Merkkompas.

110 jaarverslag 2018 111 Samenwerking.

06 Samenwerking

The Passion

112 jaarverslag 2018 113 Samenwerking.

Samenwerking, zowel binnen als buiten Binnen de publieke de publieke omroep, heeft vooral meer- omroep waarde wanneer deze bijdraagt aan de eigen taak en/of het publieke bestel als AKN geheel. In 2018 werkte KRO-NCRV Op facilitair gebied werkte KRO- voor programma’s op radio en televisie NCRV ook in 2017 samen met de vaak samen met andere omroepen. Ook AVROTROS binnen de organisatie met externe organisaties zochten we AKN. De Stichting AKN richt zich op veelvuldig samenwerking. Inhoudelijk het gebouwenbeheer van het pand aan Swerd samengewerkt met tal van maat- de ’s-Gravelandseweg 80 te Hilversum, schappelijke en culturele organisaties. het verlenen van (facilitaire) services die deel uitmaken van de huurover- Samenwerkingsomroep eenkomst en, naar behoefte, optionele Vereniging KRO-NCRV (facilitaire) diensten. De (leden)verenigingen KRO en NCRV zijn lid van de Vereniging Samenwerking uitgave KRO-NCRV. In de Vereniging programmabladen KRO-NCRV hebben de Vereniging Voor de uitgave van haar programma- KRO en de Vereniging NCRV hun bladen participeert KRO-NCRV omroepbedrijven gefuseerd. Met samen met AVROTROS en uitgeverij ingang van 1 januari 2019 fuseren de Sanoma in Bindinc. verenigingen KRO en NCRV met de Vereniging KRO-NCRV en is Net in Nederland er geen sprake meer van een KRO-NCRV heeft zich in 2016 samenwerkingsomroep. aangesloten bij het project Net in Nederland, een online platform voor nieuwkomers. Daarin werken ook AVROTROS, BNNVARA, VPRO, EO, MAX, Human, NTR en de NPO samen. In 2018 is opnieuw invulling ge- geven aan dit project. Net in Nederland maakt vluchtelingen, immigranten en expats met on-demand media-aanbod wegwijs in onze samenleving. Het biedt Nederlandstalige programma’s aan met Engelse en Arabische ondertiteling. De werkzaamheden worden verricht door

Voor wie steek jij een kaarsje op?

114 jaarverslag 2018 115 Samenwerking.

nieuwkomers, waarvoor werkervarings- de zendtijd voor 2.42-omroep RKK Juridische plaatsen zijn gecreëerd. (Zie ook hoofd- (Rooms-Katholieke zendgemachtigde), verwantschappen stuk 5.) De omroepen die in dit project werd het specifiek levensbeschouwelijke Op grond van juridische verenigd zijn, gaan een inspannings- media-aanbod vanuit het geoormerkte verwantschap heeft KRO-NCRV verplichting aan voor de doorstroming budget voor de stroming katholicisme samenwerkingsverbanden met van de kandidaten naar reguliere uitgezonden door KRO-NCRV. Dit de Stichting Kansfonds (voorheen functies bij de omroepen. op basis van het door de bisschoppen- Skanfonds) en met Justice en Peace. conferentie aan de NPO uitgesproken Coöperatie NPO Beheer en vertrouwen in KRO-NCRV. In 2015 Stichting Het Kansfonds Net in Exploitatie Coöperatief U.A. zijn op basis van een protocol afspraken Kansfonds helpt mensen om te zien KRO-NCRV is sinds 13 oktober 2016 gemaakt met de Nederlandse Bisschop- naar de kwetsbaren in onze samen- Nederland samen met de andere (aspirant-) omroe- penconferentie. leving, zodat niemand buitengesloten maakt mensen pen en de NPO lid van een coöperatie raakt. Het Kansfonds ondersteunt die zich ten behoeve van haar leden BUN kansrijke initiatieven die kwetsbare on-demand (omroepen en NPO) bezighoudt met Sinds 1 januari 2016 faciliteert KRO- mensen helpen om hun situatie te wegwijs in De Reünie rechtenbeheer en met bepaalde vormen NCRV de programmering voor de doorbreken. De initiatiefnemers zijn van (binnenlandse) rechtenexploitatie. stroming boeddhisme vanuit een betrokken mensen die iets willen doen onze daartoe geoormerkt levensbeschouwe- voor de ander. Het Kansfonds versterkt samenleving Op programmaniveau lijk budget. Dit omdat op die datum een zo’n 600 initiatieven per jaar met giften Vanuit diverse programma’s is er einde kwam aan de 2.42-omroep BOS van betrokken medemensen. Ook door samengewerkt met een collega-omroep. (Boeddhistische Omroep Stichting). het delen van kennis en ervaring draagt Zie hiervoor bijlage 3. Met de Boeddhistische Unie Nederland het Kansfonds bij aan een samenleving (BUN) – de door de overheid erkende waarin plaats is voor iedereen. Een Voor de katholieke en representant van de boeddhistische lid van de Raad van Toezicht KRO, boeddhistische stroming stroming in Nederland – is door KRO- tevens lid van de Raad van Toezicht In het kader van de geoormerkte NCRV op 1 januari 2015 een overeen- KRO-NCRV, is bestuurslid van het middelen voor de programmering voor komst gesloten. Kansfonds. beide stromingen, heeft KRO-NCRV een samenwerkingsverband met de Met externe Justice en Peace Nederlandse Bisschoppenconferentie organisaties Justice en Peace is een internationaal en de Boeddhistische Unie Nederland Naast de samenwerking met netwerk dat streeft naar sociale en (BUN). maatschappelijke organisaties (zie juridische gerechtigheid voor bijlage 3), is KRO-NCRV lid van iedereen. KRO-NCRV is lid van de Nederlandse Bisschoppen- het Verband van Katholieke Maat- bisschoppelijke (advies)commissie. conferentie schappelijke Organisaties (VKMO) Na beëindiging per 1 januari 2016 van en het Christelijk Sociaal Congres.

Wouter van der Goes, KWF Collecteweek

116 jaarverslag 2018 117 Financieel jaarverslag.

07 Financieel Jaarverslag

Van Verlies kun je niet betalen

118 jaarverslag 2018 119 Financieel jaarverslag.

Het zijn roerige tijden in omroepland. 2018 is afgesloten met een positief op programmering die bijdraagt aan Er is grote druk op journalistieke en resultaat uit gewone bedrijfs- versteviging van de positie en identiteit levensbeschouwelijke programmering. uitoefening. Omdat de Reserve voor van KRO-NCRV, de ontwikkeling van Er dreigen bezuinigingen en hervor- Media-aanbod (RMA) haar maximale nieuwe formats en digitale concepten mingen van het publieke bestel, en omvang heeft, is dit resultaat toege- inclusief het maken van pilots. De eind veranderingen in het mediagebruik en voegd aan de Overgedragen Reserve 2017 beschikbaar gekomen gelden Hvan het medialandschap. Als gevolg van voor Media-aanbod (ORMA). De vanuit de overgedragen reserve voor een historisch besluit tot fusie van het ORMA zal in 2019 volledig worden media-aanbod zijn in 2018 volledig omroepbedrijf en de ledenverenigingen ingezet op programmering die bij- ingezet voor de programmering. is bovendien de governance gewijzigd. draagt aan de verdere ontwikkeling en Om onverwachte tegenvallers op te versterking van het media-aanbod van kunnen vangen, zonder dat het eigen Bij al deze ontwikkelingen stond het KRO-NCRV. KRO-NCRV is finan- vermogen van de achterliggende Vereni- media-aanbod van KRO-NCRV ook cieel gezond. Het eigen vermogen gingen KRO en NCRV direct hoeft te in 2018 als een huis. Onze program- bestaat na verwerking van het resultaat worden aangesproken, is het financiële ma’s haalden hoge kijkcijfers, wonnen ultimo 2018 uit een Algemene Reserve De Hoeder beleid er in de basis op gericht om de prijzen, en hadden maatschappelijke van € 9.458.000 en een Reserve voor reserve media-aanbod als onderdeel impact. Onze producten innoveren Media-aanbod van € 5.500.000. van het eigen vermogen op voldoende voortdurend en onze achterban is sterk niveau te houden om schommelingen in aanwezig en betrokken bij activiteiten Financieel beleid het resultaat op te kunnen vangen. in het land. Dit alles bevestigt de sterke, Het financiële beleid van KRO-NCRV vooraanstaande en bijzondere positie is gericht op continuïteit, een gezonde Het financiële beleid is erop gericht het van KRO-NCRV in het publieke bestel. financiële huishouding (i.c. jaarlijks (vaste) kostenniveau zo laag mogelijk te Een omroepbedrijf waarin het talent sluitende exploitatie) en het beschik- houden en de flexibiliteit en effectiviteit van vele medewerkers gebundeld is in baar houden van voldoende (eigen) van de organisatie te optimaliseren. een organisatie die sterk gericht blijft middelen om de prioriteiten in de pro- Doelmatige aanwending van middelen op het ontwikkelen, maken en naar grammering te kunnen realiseren en om is hierbij uitgangspunt. De organisatie het publiek brengen van innovatief middelen in te kunnen inzetten voor is zodanig flexibel ingericht dat het media-aanbod met publieke waarde. organisatie-ontwikkeling. De beschik- kostenniveau mee kan bewegen met In de voorliggende hoofdstukken wor- bare eigen middelen van KRO-NCRV wisselende (programma) inkomsten. den de activiteiten van KRO-NCRV die voortvloeien uit de inkomsten van De formatie bestaat uit een vaste in 2018, de geleverde bijdrage aan het programmabladen en nevenactiviteiten kern(formatie) waar een flexibele schil publieke bestel en de maatschappelijke zijn in 2018 ingezet voor de (ontwik- met tijdelijke formatie omheen wordt waarde die KRO-NCRV toevoegt keling van de) programmering en ter gevormd. Zo kan optimaal worden verder toegelicht. dekking van de kosten van de vereniging ingespeeld op de (wisselende) vraag KRO-NCRV. De inzet vindt plaats naar programma’s vanuit de netten en Het boekjaar van de samenwerkings- in lijn met de in het strategisch plan zenders en onze eigen ambitie. omroep KRO-NCRV over het jaar benoemde speerpunten. De focus ligt

Angelique

120 jaarverslag 2018 121 Financieel jaarverslag.

Balans KRO-NCRV (na resultaat verwerking, bedragen x € 1.000)

Activa 31 december 2018 31 december 2017 Passiva 31 december 2018 31 december 2017 Vaste activa

1. Materiële vaste activa 6. Eigen Vermogen Bedrijfsgebouwen en terreinen 11.112 10.818 Algemene reserve 9.458 9.458 Inventaris en inrichting 543 300 Reserve voor Media-aanbod 5.500 5.500 Andere vaste bedrijfsmiddelen 465 593 14.958 14.958 Niet aan de bedrijfsuitoefening dienstbaar 7.123 7.351 19.243 19.062 7. Voorzieningen Onderhoud gebouwen 658 935 2. Financiën vaste activa Diverse claims 235 160 Deelnemingen 170 166 Flexposities 758 627 Jubilea 539 544 Vlottende activa Overgangsregeling pensioenen 883 927 3. Voorraden Loopbaantrajecten 511 428 Onderhanden werk en gereed product media-aanbod 10.162 13.526 3.584 3.621

4. Vorderingen 8. Kortlopende schulden Handelsdebiteuren 582 368 Leveranciers 7.265 9.751 Bijdragen derden 424 121 Belastingen en premies sociale verzekeringen 1.627 1.763 Belastingen en premies sociale verzekeringen 154 187 Schulden inzake pensioenen 38 36 Overige vorderingen 4.478 2.567 Overgedragen reserve voor media-aanbod 1.498 1.479 Overlopende activa 325 69 Overige schulden 7.124 7.086 Overlopende passiva 13.741 14.027 5.963 3.312 31.293 34.142 5. Liquide middelen 14.297 16.655

Totaal 49.835 52.721 Totaal 49.835 52.721

122 jaarverslag 2018 123 Financieel jaarverslag.

Exploitatierekening KRO-NCRV (bedragen x € 1.000) Financiële kerncijfers

31 december 2018 31 december 2017 Exploitatieresultaat 2018 De opbrengsten programmabladen media-aanbod moet het resterende Het saldo uit gewone bedrijfsuit- lopen jaarlijks terug. Dit wordt vooral bedrag als last worden verantwoord en 9. Baten oefening bedroeg in 2018 € 1.565.000 veroorzaakt door een dalend aantal worden gedoteerd aan de overgedragen Media-aanbod 83.556 80.468 (2017: € 1.280.000). abonnees als gevolg van demografische reserve voor media-aanbod (ORMA). Bij: inzet overgedragen reserve media-aanbod 1.479 578 De totale baten voor het totale media- factoren. Ook de advertentie-inkomsten Het saldo uit gewone bedrijfsuitoe- Totaal Media-aanbod 85.035 81.046 aanbod lagen boven de baten in 2017. van de programmabladen vertonen een fening bedroeg in 2018 € 1.565.000 OCW bijdrage organisatiekosten 13.787 13.486 Dit wordt veroorzaakt door meer dalende trend. Maar door kostenreduc- (2017: € 1.280.000). OCW bijdrage frictiekosten 0 65 (geproduceerd en uitgezonden) media- tie en een lagere ontkoppelingsbijdrage Rekening houdend met de genoemde Programmagebonden eigen bijdragen 1.497 1.525 aanbod en door de hogere inzet van aan de ledenverenigingen is het resultaat richtlijnen werd een gelijk bedrag gedo- Opbrengst programmabladen 18.949 20.445 overgedragen reserve Media-aanbod programmabladen per saldo hoger dan teerd ten laste van het saldo uit gewone Opbrengst overige nevenactiviteiten 3.172 2.686 voor programmering (€ 1.479.000 in in 2017. bedrijfsuitoefening aan de ORMA. Overige bedrijfsopbrengsten 510 198 2018 en € 578.000 in 2017). Barteringbaten 568 537 Samenhangend met de plaatsing van Eigen vermogen Totale bedrijfsopbrengsten 123.518 119.988 De OCW bijdragen voor media- de programma’s en de inzet van eigen Het eigen vermogen bestaat na verwer- aanbod van € 83,6 miljoen vielen middelen stegen ook de totale bedrijfs- king van het resultaat ultimo 2018 uit 10. Lasten ruimschoots hoger uit dan in 2017 lasten. een Algemene Reserve met een omvang Lonen en salarissen -29.760 -29.104 (€ 80,5 miljoen) door plaatsing van van € 9.458.000 en de reserve voor Sociale lasten -7.458 -7.325 meer programmering. Resultaatbestemming media-aanbod van € 5.500.000. Deze Frictiekosten 0 16 De programma-gebonden bijdragen In de bindende regeling mediareserves reserves zijn in 2018 niet gemuteerd. Afschrijvingen op materiële vaste activa -1.371 -1.253 van derden betreffen bijdragen van is bepaald dat de RMA voor KRO- Waardevermindering vlottende activa 0 -405 het NPO Fonds en CoBo-fonds voor NCRV is gemaximeerd op € 5.500.000. Directe productiekosten -75.636 -72.450 dramaseries en documentaires. De Indien sprake is van een hoger resultaat Overige bedrijfslasten -7.314 -7.777 bijdragen bedroegen € 1,5 miljoen, uit gewone bedrijfsvoering dan kan Barteringlasten -568 -537 wat gelijk was aan de bijdragen in 2017. worden toegevoegd aan de reserve voor Totale bedrijfslasten -122.107 -118.835

Bedrijfsresultaat 1.411 1.153

Financieel resultaat Resultaat uit deelnemingen 156 152 Rentebaten en soortgelijke opbrengsten 0 0 Rentelasten en soortgelijke kosten -5 -6 Vennootschapsbelasting 3 -19 154 127

Saldo uit gewone bedrijfsuitoefening 1.565 1.280 Af: Over te dragen reserve media-aanbod -1.565 -1.280

Exploitatieresultaat na overdracht 0 0

124 jaarverslag 2018 125 Financieel jaarverslag.

Financiële kengetallen Compliance Ten aanzien van naleving van de ver- Contractvorming Het bezit, gebruik en bewaren van De financiële positie van KRO-NCRV Transparant handelen, integer besteden schillende Principes en Regelingen van KRO-NCRV is niet dienstbaar aan data en overige informatie is bij per 31 december 2018 kan door middel van de publieke middelen en naleven de Governancecode Publieke Omroep het maken van meer dan normale KRO-NCRV belegd conform de AVG van onderstaande financiële kengetallen van wet- en regelgeving waren ook in merkt KRO-NCRV het volgende op: winst door derden. (Voorgenomen) regelgeving. Er is in 2018 een securi- nader worden beschouwd: 2018 nadrukkelijk aandachtspunten contracten met derden worden door ty-officer aangesteld die op de naleving Principe 1: Cultuur het management van KRO-NCRV en ervan door KRO-NCRV toeziet. Het bestuur stimuleert actief in de door KRO-NCRV-juristen getoetst Principe 3: Relatie bestuur 2019 2018 interne gedragscode, informatiever- aan deze bepaling uit de Mediawet. strekking over de Governancecode, De contractering met buitenprodu- en raad van toezicht Solvabiliteit (EV/TV * 100) 30,0% 28,4% in werkoverleg en interne kennis- en centen voor televisieproducties is Principe 4: Bestuur cultuursessies dat de organisatie en belegd bij de mediadirecteur, de ma- Principe 5: Raad van toezicht Aandeel eigen vermogen ten opzichte van de inkomsten 0,12 0,13 haar medewerkers onafhankelijk en nager video en de productiemanager. integer handelen. In 2018 is door het Commissariaat De principes 3 tot en met 5 Current ratio (Vlottende activa/ KT-verplichtingen) 1,00 0,98 voor de Media onderzoek gedaan naar zijn aanbevelingen. Principe 2: Integer handelen vermeende zakelijke belangen van een De aanbevelingen van de principes 3, 4 Binnen KRO-NCRV is een medewer- presentator. Betrokken medewerker en 5 van de Governancecode Publieke De solvabiliteitsratio toont de mate van Directie en management. Speerpun- ker belast met de taak van compliance heeft overigens de betreffende neven- Omroep 2018 hebben hun beslag ge- waarin op langere termijn voldaan kan ten daarbij waren, net als in voorgaande officer die onafhankelijk toeziet op werkzaamheden conform de voorge- kregen in de statuten van de Vereniging worden aan de verplichtingen. Deze is jaren, onderwerpen die ook in het de naleving van de Governancecode schreven handelwijze gemeld aan de KRO-NCRV, in de reglementen voor licht gestegen ten opzichte van ultimo publieke debat aandacht kregen, zoals en hieromtrent ook kan adviseren en Directie en goedkeuring verkregen. de Statutaire Directie en voor de Raad 2017. De balanstotalen zijn € 2,9 mil- nevenfuncties en belangenverstrenge- informeren. Het Commissariaat voor de Media van Toezicht (inclusief de commissies), joen lager doordat ultimo 2018 minder ling, contractvorming, cofinanciering onderzoekt in hoeverre de omvang en in het reglement van de Federatie- vooruit geproduceerd is op dramaseries en sponsoring, reclame en scheiding van Nevenfuncties van topfunctionarissen van deze werkzaamheden mogelijk in raad. Deze zijn ook verankerd in de en documentaires dan voorgaand jaar. publieke en private middelen. en toezichthouders worden geregis- strijd is met journalistieke onafhan- nieuwe statuten en reglementen die treerd en openbaar gemaakt via de kelijkheid. Ook is door het Commis- vanaf 1 januari 2019 van toepassing zijn De current ratio geeft een indicatie van KRO-NCRV committeerde zich in website van KRO-NCRV. Het risico sariaat voor de Media onderzocht of in de gefuseerde organisatie. de mate waarin KRO-NCRV op korte 2018 aan de Governancecode Publieke op belangenverstrengeling is op meer- KRO-NCRV dienstbaar is geweest termijn aan haar verplichtingen kan Omroep 2018, die op 1 januari 2018 dere manieren geminimaliseerd. Zo aan de winst van derden, doordat een Principe 6: Risicobeheersing voldoen. Deze is voldoende en licht in werking is getreden. De nieuwe moeten nevenfuncties van medewer- product in een journalistiek item in Naar de wijze waarop de interne verbeterd ten opzichte van 2017. governancecode telt 7 principes kers ter goedkeuring worden voorge- beeld kwam. De uitkomst van beide risicobeheersing is belegd binnen De liquiditeit van KRO-NCRV is goed waarvan vier bindend op grond van legd aan het management en bestaat onderzoeken is nog niet bekend. KRO-NCRV wordt hier verwezen door de eind 2018 ontvangen inkom- de Mediawet en drie regelingen, die er een meldingsplicht van (nieuwe) naar de paragraaf risicomanagement. sten uit abonnementen op de program- alle drie een bindend karakter hebben. financiële belangen bij partijen waar- Geschenken De huidige accountant is benoemd mabladen maar lager dan in 2017 door KRO-NCRV hanteert sinds 2014 voor mee KRO-NCRV direct of indirect Een medewerker mag uit hoofde met ingang van de controle van de de betaling van de jaarplanactiviteiten medewerkers ook een eigen Gedrags- zaken doet. Jaarlijks vindt er bij mede- van zijn functie geschenken boven jaarrekening over 2014 en daarmee voor van de verenigingen KRO en NCRV code KRO-NCRV. Deze gedragscode werkers, bestuurders en toezichthou- een bedrag van vijftig euro geven het vijfde jaar actief. Conform principe waardoor de onderlinge rekening- overlapt met de governancecode op het ders een integrale uitvraag plaats naar noch ontvangen. In 2018 is sprake 6 zal voor het komende jaar een tender courantpositie is opgelopen. onderwerp integriteit (Principe 2). nevenfuncties en financiële belangen. van een leeg register. worden uitgeschreven waarna in ieder

126 jaarverslag 2018 127 Financieel jaarverslag.

geval een nieuwe verantwoordelijk KRO-NCRV zijn zich bewust van het compliance toegepast voor de onder- risicohouding waar het gaat om inno- scheidend en wordt hierdoor niet ken van de doelstellingen, maar ook over accountant, maar mogelijk een nieuw belang van adequaat risicomanagement. scheiden onderdelen Risicobereidheid, vatie en de realisatie van strategische of minder vaak geplaatst. de invloed van externe en/of interne facto- kantoor, zal worden voorgedragen. Er is sprake van een goed niveau van Strategisch risicomanagement en doelstellingen. Dat wil zeggen dat in • 2b: Het Media-aanbod past ren op de onderkende strategische risico’s risicomanagement en interne beheer- Operationeel risicomanagement. Ieder geval van innovatie en realisatie van onvoldoende binnen de kaders van en de eventueel daarmee samenhangende Principe 7: Verantwoording sing en er is een groot bewustzijn van onderdeel ondersteunt het bewustzijn strategische doelstellingen er sprake NPO, is onvoldoende verbindend aanpassingen in de beheersmaatregelen. Ten aanzien van de normen en de verantwoordelijkheid voor een van het belang van risicomanagement is van het vinden van de juiste balans en heeft onvoldoende impact richtlijnen voor een transparante rechtmatige en effectieve besteding binnen de organisatie. De kennis hier- tussen risico en rendement. De Directie in de samenleving waardoor de Operationeel risico- verantwoording en verslaglegging volgt van middelen, de naleving van wet- en omtrent wordt intern gedeeld om een heeft een kritische risicohouding voor maatschappelijke waarde van het management KRO-NCRV principe 7 van de Gover- regelgeving en adequate inrichting van continu proces van verbetering van de reguliere operationele processen. Voor aanbod te beperkt blijft en niet Het operationele risicomanagement nancecode Publieke Omroep 2018 administratieve organisatie en interne KRO-NCRV organisatie te realiseren. reguliere kritische processen worden in herkend wordt. bepaalt per proces binnen de organisatie en de richtlijnen uit het handboek beheersing. In het risicomanagement- principe geen risico’s geaccepteerd. • 2c: Het media-aanbod is onvol- welke risico’s het realiseren van de ‘Financiële verantwoording’. Verant- systeem zijn de naleving van In de zomer en het najaar van 2018 Over het geheel genomen is er steeds doende innovatief waardoor het operationele doelstellingen en ambities in woording over de uitvoering van de wet- en regelgeving (compliance) en hebben Directie, auditcommissie en sprake van een goede balans in de niet geplaatst wordt, doelgroepen de weg staan en welke beheersmaatregelen hoofdtaken en nevenactiviteiten vindt de rechtmatigheidseisen vervat. Raad van Toezicht de strategische afwegingen ten aanzien van risico en niet worden bereikt en onvoldoen- zijn getroffen om deze operationele risico’s plaats in voorliggend Jaarverslag. risicomatrix geactualiseerd. Actualisatie rendement binnen de Directie. De de eigen IP wordt ontwikkeld. te verminderen. De financiële verslaglegging vindt Risicomanagement staat op de agenda was noodzakelijk op grond van zowel organisatie is zich bewust van de • Risico 3: KRO-NCRV is financieel KRO-NCRV heeft ervoor gekozen plaats in de Jaarrekening 2018, van de Directie, het management en ontwikkelingen in het nationale en mogelijke risico’s en laat zich niet ongezond. Middelen worden niet om haar operationeel risicomanagement die verzonden wordt aan het de Raad van Toezicht. internationale omroepveld als in de alleen leiden door opportuniteiten. doelmatig/rechtmatig besteed; in te richten naar bedrijfsketens, zoals Commissariaat van de Media. Het systeem van risicomanagement bij governance-structuur (voorgenomen • Risico 4: KRO-NCRV voldoet niet Video, Audio, Innovatie, Journalistiek, KRO-NCRV zorgt ervoor dat risico’s fusie van de verenigingen met de Strategisch risico- aan compliance, wet- en regelgeving; Levensbeschouwing alsmede de staf- Regelingen en beheersmaatregelen niet op een vereniging KRO-NCRV). De Directie management • Risico 5: KRO-NCRV is geen aan- functies. Bij deze uitwerking is ook inge- A: Klokkenluiders regeling willekeurige, maar op een gestructu- rapporteert en legt verantwoording af KRO-NCRV onderkent de volgende trekkelijke werkgever en kwaliteit en gaan op de maatregelen die de kwaliteit KRO-NCRV stelde in 2014 in het reerde wijze worden geïdentificeerd. over het systeem van risicomanagement (in 2018 aangescherpte) strategische kwantiteit van het personeel sluit niet van onze producties moeten borgen. verlengde van de Governancecode een Het nemen van risico’s is inherent aan en interne beheersing aan de Raad van risico’s: aan op de werkzaamheden. separate Klokkenluidersregeling op, anno nu een omroepvereniging zijn. Toezicht na een bespreking in de audit- • Risico 1: verliezen van de positie Vervolg risicomanagement conform de regeling van de CIPO. Door een bewuste afweging te maken commissie. van KRO-NCRV in het publieke De Directie is verantwoordelijk voor in 2019 In het kader van deze regeling deden tussen onze doelstellingen en de risico’s bestel/ einde erkenning door het het realiseren van de strategische In 2019 wordt de strategische risicomatrix zich in 2018 geen feiten voor. die we bereid zijn te nemen, streven we Risicobereidheid niet voldoen aan de wettelijke doelstellingen en de beheersing van de geactualiseerd en het risicomanagement naar een bestendige en maatschappelijk De risicobereidheid is het risico dat criteria voor een omroep; strategische risico’s. Het strategische wederom geagendeerd voor bespreking C: Regeling Beloningskader Presenta- verantwoorde, beheerste en integere we bereid zijn te accepteren om de • Risico 2: verslechtering van de risicomanagement heeft dan ook haar met de Raad van Toezicht. Nu de toren in de Publieke Omroep (BPPO) bedrijfsvoering, in een omgeving die strategische doelstellingen te behalen positie van KRO-NCRV in het voortdurende aandacht en zij ziet toe inventarisatie van het operationeel risico- In 2018 is, conform het door KRO- vraagt om creativiteit en flexibiliteit. en onze maatschappelijke, juridische en publieke bestel; op actualisatie van de risicoanalyse en management is afgerond, wordt de toet- NCRV gevoerde beleid, geen vergoe- Op deze wijze vergroten wij de kans financiële verplichtingen na te komen. Dit risico valt uiteen in drie subrisico’s: de naleving van de beheersmaatregelen. sing op de werking van het strategische ding uitgekeerd boven de maximale op het behalen van onze strategische Het expliciteren van de risicobereidheid • 2a: het Media-aanbod past on- Het strategisch risicomanagement is een en operationele risicomanagement verder vergoeding volgens de BPPO regeling. doelstellingen. en het risicoprofiel draagt bij aan een voldoende binnen de kaders van integraal onderdeel van de planning & in de organisatie ingebed. adequate en evenwichtige inrichting NPO, heeft onvoldoende publieke control cyclus. Risicomanagement De Directie heeft ook in 2018 het van interne beheersmaatregelen. waarde, voldoet niet aan kwaliteits- Er vindt periodiek rapportage aan de Download hier de Jaarrekening Directie én de Raad van Toezicht van proces van risicomanagement inclusief De Directie heeft een gebalanceerde criteria en is onvoldoende onder- Raad van Toezicht plaats over het berei- 2018 van KRO-NCRV

128 jaarverslag 2018 129 Bijlagen.

08 Bijlagen Jaarverslag

Gijs 2.0

130 jaarverslag 2018 131 Bijlagen.

Bijlage 1 Bijlage 2/1 Organogram Overzicht programmering televisie

Federatieraad Journalistiek 2Doc De 5 smaken van Joël Klaas Kan Alles 3Doc De Bijzondere Eredivisie Knofje Brandpunt+ De Reünie Puberruil Zapp De Monitor De Rijdende Rechter Vos en Haas Broodje Gezond De Rijdende Rechter Wordt Vervolgd Willem Wever Jinek Deprestival Woezel en Pip Raad van Toezicht Keuringsdienst van Waarde Dokter vs Internet Zapp Kerstclip Keuringsdienst van Waarde terug naar Echt niet OK Zapplive de basis Een Huis Vol Zapplive op Zondag Baby-industrie Eindelijk Thuis Zapp Sinterklaasfeest De Brug Het Gevoel van de Vierdaagse M Hai Society Drama Hello Goodbye De Kameleon Levensbeschouwing Het Rookgordijn Exportbaby Statutaire Directie De (Advents-) Verwondering Het Voedselgevecht Ik weet wie je bent Eucharistieviering Hij is een Zij Kappen nou! Geloofsgesprek #jesuisdepri Puppy Patrol Jacobine en de bijbel Klaas Kan Alles XXL SpangaS Jacobine op zondag Keuringsdienst van Waarde Quiz SpangaS op zomervakantie Financiën Joris’ Kerstboom MAG DAT?! #tagged (online) Bestuurszaken & Control Kerst met de Zandtovenaar Me Jane You Tarzan? Kruispunt Memories Boeddhistische Mijn Maria De Nacht van de vluchteling programmering

Marketing, Personeel Roderick Zoekt Licht Onze boerderij The Next Guardian Communicatie & Organisatie The Passion Ouders uit de kast Een Andere Kijk op Kunst & Leden Voor wie steek jij een kaarsje op? De Slimste mens Becoming Who I Was Mijn geloof, mijn kerk, mijn huis Spoorloos Raghu Rai – An Unframed Portrait ICT en Beheer Met hart en ziel Spoorloos Extra Dit is Van Dis en de Dalai Lama Juridische Montage en The Last Dalai Lama Zaken Radiofaciliteiten Human Interest Jeugd When You Look Away Anita wordt Opgenomen Apennoten XL The Way Out BinnensteBuiten Betreden Op Eigen Risico In Praise of Nothing Boer zoekt Vrouw De Adriaans The Red Turtle Boer zoekt Vrouw special De Adriaans im Schnee Audio Video Journalistiek Levensbeschouwing Innovatie Celebs in solitary Hoi en Doei Dance Around the World Kindertijd

132 jaarverslag 2018 133 Bijlagen.

Bijlage 2/2 Bijlage 3 Overzicht programmering radio Overzicht samenwerking met maatschappelijke organisaties

A Altrecht Rijksmuseum Alzheimer Nederland Rijksvoorlichtingsdienst B Begraafplaats Westerveld Rode Kruis Nederland Bellingcat Rooms Katholieke Kerk in Nederland C Cenakelkerk Heilig Landstichting Rutgers Culturele Hoofdstad Leeuwarden S Second Chance Support D De Kindertelefoon SHAKE Lab Drongo Talenfestival Sportcentrum Papendal G Genootschap Onze Taal Staatsbosbeheer NPO Radio 1 NPO Radio 2 3FM Gemeente Meppel Stichting AAP 1 op 1 Bureau Kijk in de Vegte Angelique GGZ Rivierduinen Stichting Ab Harrewijn Prijs De Taalstaat De Staat van Stasse Bijna Weekend Wijnand I Instituut voor de Nederlandse Taal Stichting Alpe d’HuZes Fris! De Wild in de Middag David Into D’mentia Stichting Bezoekerscentrum ProDemos Nachtkijkers Gijs 2.0 Kevin J Jeugdfonds Sport & Cultuur Stichting By the Ocean we Unite Spraakmakers Licence to Chill Weekend Wijnand K Kansfonds Stichting De 4Daagse Reporter Radio Motel De Wilt KWF Kankerbestrijding Stichting Hulphond Nederland On the Beat L Leger des Heils Stichting Jongerenrechtbanken Nederland Wout2day Lighthouse Reports Stichting Karam LOTUS Stichting KNGF Geleidehonden M Meertens Instituut Stichting Mutesounds Milieu Centraal Stichting Nationaal Fonds Kinderhulp NPO Radio 4 NPO Radio 5 MIND Korrelatie Stichting Nationaal Monument Sint-Jan De Ochtend van 4 Bert op 5 Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Stichting Nationale Dierenzorg Tussen Hemel en Aarde Adres Onbekend Museum Catharijneconvent Stichting Santé pour tous Passaggio Goudmijn N Nationaal Comité 4 en 5 mei Stichting SpinAwards Voor de Dag Theater van het Sentiment Nationale Academie voor Media & Maatschappij Stichting Urgenda Volgspot Natuurmonumenten Stichting Vitesse Betrokken Zin in Weekend Nederland Ongehinderd Stichting VNB Nederland Zoemt Stichting Vluchteling Nederlands Bijbel Genootschap Stichting Walk On Nederlands Instituut voor Beeld & Geluid Stinapa Bonaire Nederlandse Vereniging voor Autisme T Taalunie O Oogvereniging TU Delft P PCOB U Unicef Politie Nederland Unie KBO Prinses Maxima Centrum Universiteit Leiden ProBiblio V Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland Protestantse Kerk Amsterdam Vereniging Het Graf van Sint Servaas Protestantse Kerk in Nederland Vereniging Katwijkse Reddingsbrigade Provincie Drenthe Vereniging Ouders van een vermoord kind Provincie Friesland Verus, vereniging voor katholiek en christelijk onderwijs R Radboudumc Alzheimer Centrum Voedselbank Arnhem Radboud Radio Lab VU Amsterdam Respect Education Foundation W Wereld Natuur Fonds Resto VanHarte Z Zeehondenopvang A Seal

134 jaarverslag 2018 135 Bijlagen.

Bijlage 4 Bijlage 5 Overzicht samenwerking met productiemaatschappijen Samenstelling bestuurscolleges KRO-NCRV

A Amsterdamse Filmstichting Key Film Federatieraad KRO-NCRV Mevrouw E.H.C.M. van Poppel, Oisterwijk Annemarie Mooren Productions KV Films per 31 december 2018 De heer M.W.M. Rijken, Nijmegen B Basalt Film L Lataster Films Mevrouw P.H. van Rijsoort, Allingawier Bind Film N Nachtzon Media Lid vanuit de KRO Ledenraad Mevrouw C. Robeer, Leiden BlazHoffski NL Film De heer E.Q. Appelman, Grootebroek De heer D.R. van Schijndel, Asten BlueCircle No Pictures Please De heer H.M.J. Beaujean, Heerlen De heer Th.G. Schomaker, Ter Apel Bunker O Olaf Koelewijn Videoproducties Mevrouw M.B.M. Beckers, Leeuwarden De heer J.L. Simons, Roden Bruut Amsterdam Oak Motion Pictures Mevrouw P.W. van den Berg-Berkers, Best Mevrouw M.A.B. van der Sloot, Den Bosch C CAPWorks P Phanta Vision CCCP Pieter van Huystee Film De heer J.W.H. Berghuis, Best De heer H.J. Spaan, Dongen CEM Media Pilotstudio De heer H.M. Besseler, Oldenzaal Mevrouw E.M.F. Sweere, Amersfoort Columbus Media Pos Video Mevrouw M.G.M.L. Beurskens-Rohwer, Roermond De heer P.G.H. Vaanholt, Hengelo Column Film Pupkin Film & Televisie De heer A.H.D.M. Bolsius, Veldhoven De heer J.G.P. Verbeek, Honselersdijk Conijn Film PSE De heer J.H.M. Bonneur, Bergen op Zoom Mevrouw A.J. Verboord-van Nistelrooy, Sittard D De Haaien R Rinkel Film Mevrouw G.W. Bosman-Asselman, Heerenveen Mevrouw A.C.M. Visker, Tilburg Documare S Salt Multi Media De heer D.I. Brügemann, Hoogeveen De heer G.J.M. van Vliet, Zeist Docmakers Sarphati Media De heer A.C. van Casteren, Teteringen De heer H.A.P. Weijnen, Maastricht Doxy Films Selfmade Films De heer R.J. Derksen, Leusden De heer G.E.J.M. Willems, Kronenberg E Een van de jongens Serious Film Mevrouw L.R.M. Dijkstra-Mulders, Breezand Mevrouw T.O.H. van der Werf-Feenstra, Hattem Endemol Shine SkyHigh TV Eye2Eye Media Sputnik Media De heer N.H.M. Eshuis, Renswoude Mevrouw G.M.F. Westerik-Kamphuis, De Lutte F Fiction Valley Steven de Jong Films Mevrouw A.C.W.M. Fontijn, Amstelveen De heer S.P. Wiersma, Leeuwarden FITV producties Stepping Stone Producties Mevrouw M.J.G. Franken, Nieuwerkerk a/d IJssel De heer F.G.C. Wouters, Overloon Fullscreen Film Submarine De heer J. Garama, Rotterdam Mevrouw L.H.M. van der Zande, Nootdorp G Gerald van Bronkhorst T Tangerine Tree De heer F.G.F. van Genugten, Den Bosch De heer P.Th.J. van der Zande, Halsteren GertJan Zwanikken Media Produkties The Media Brothers De heer A.J.M. Gerards, Sittard Goldman Film Topkapi Films De heer J.M.J. Groot, Amstelveen Lid vanuit de NCRV Verenigingsraad H Hans Heijnen Films Trideo De heer R.A.M. Halkes, Vlaardingen Mevrouw A.A. Akkerma, Den Haag Hans Pool Filmproducties Tuvalu De heer C.H. Huijgens, Made De heer G.B. Beltman, Arnhem Hazazah Pictures V Van den Bergh Productions Mevrouw M.A. Jacobs, Delft De heer H.J. Beumer, Leerdam Hollandse Helden Visibletv De heer A.E.B. de Jong, Amsterdam De heer E. Boertien, Rotterdam Human Factor TV Vertov I iCare Producties W Witfilm De heer A.A.G.M. Kockx, Oudenbosch Mevrouw C. Bos, Utrecht IDTV Z Zodiak De heer F.J.A.M. Koevoets, Dieren De heer J. Bouwmeester, Giethoorn il Luster Producties Zooming Media De heer P.J.M. Korten, Stramproy Mevrouw Y. van den Brakel Visser, Alkmaar IJswater Films & &Bromet De heer C.A.M. Kreike, De Kwakel De heer K.S. Broekema, Hoogeveen J JoCo Media De heer J.T.M. van der Linden, Vlaardingen De heer E.F. de Bruin, Oosterhout K Kaap Holland Film De heer A.F. de Man, Rotterdam De heer K. ten Cate, Twijzel De heer A. Mes, Avenhorn De heer J.W. Crins, Belfeld De heer L.H.L. Naus, Schoorl De heer G. Dijkstra, Leeuwarden De heer N.H. Neefjes, Obdam De heer E.L.F. Falger, Putten De heer J.A. Neijzen, Elburg De heer J. Haartsen, Veldhoven Mevrouw E.M. Oosterwegel, Bathmen Mevrouw T. Hiemstra, Groningen De heer L.H.M. Osterholt, Zoetermeer Mevrouw E.C. Hoentjen, Den Haag

136 jaarverslag 2018 137 De heer A.W. Hofland, Zwijndrecht Commissie Evaluatie Programmabeleid De heer A. Holster, Gouda De heer J.H.M. Bonneur, KRO Afdelingsraad Breda Mevrouw T.W. ter Horst-Oppewal, Wierden Mevrouw E.H.C.M. van Poppel, KRO Afdelingsraad Den Bosch Mevrouw I. de Jong-Lindhout, Heerjansdam Mevrouw G.W. Bosman, KRO Afdelingsraad Groningen-Leeuwarden De heer J.E. de Jong, Drachten Mevrouw A.C.W.M. Fontijn, KRO Afdelingsraad Haarlem-Amsterdam De heer J.A. Kingma, Bedum Mevrouw A.J. Verboord-van Nistelrooy, KRO Afdelingsraad Roermond Mevrouw H. Kleijn-Bastiaan, Hardinxveld-Giessendam De heer L.H.M. Osterholt, KRO Afdelingsraad Rotterdam De heer W.A. Koebrugge, Aalten Mevrouw T.O.H. van der Werf-Feenstra, KRO Afdelingsraad Utrecht De heer J. Koops, Oosterwolde Mevrouw N.P. Lokerse, Terneuzen De heer G. Dijkstra, NCRV Regionale Commissie Noord De heer G.J. Lunshof, Venlo De heer W.A. Koebrugge, NCRV Regionale Commissie Midden Mevrouw J. van der Molen, Gouda Mevrouw M. Pekkeriet-van der Zwaag, NCRV Regionale Commissie Oost De heer M.J. Molendijk, Dordrecht De heer A. Vons, NCRV Regionale Commissie West Mevrouw M. Pekkeriet-van der Zwaag, Dalfsen De heer J. Haartsen, NCRV Regionale Commissie Zuid Mevrouw J.H. Pot-Timmerman, Maastricht Mevrouw I. de Jong-Lindhout, NCRV Regionale Commissie Zuidwest De heer J.D. Renes, Maassluis De heer J. de Ruiter, Haaksbergen Vertrouwenscommissie De heer A.H. Russchen, Nunspeet De heer J.L. Simons, KRO Afdelingsraad Groningen-Leeuwarden De heer J.W.N. Slik, Haarlem Mevrouw G.M.F. Westerik-Kamphuis, KRO Afdelingsraad Utrecht De heer C. Sprong, Eindhoven De heer K. Vaartjes, NCRV Regionale Commissie Zuid Mevrouw B.J.M. van Straelen, Wageningen De heer J.G. van Veen, NCRV Regionale Commissie Midden De heer K. Vaartjes, Etten-Leur De heer J.G. van Veen, Elst Raad van Toezicht De heer A. Vons, Leiderdorp De heer A.J. Boekelman De heer J. de Vries, Enschede Mevrouw M. Olsthoorn Mevrouw H.A.C. Weigand-Timmer, Ermelo De heer P.L.A. Rüpp (voorzitter) Mevrouw J.A. Witkamp-van der Veen, Eindhoven De heer R.R. Ganzevoort De heer J.H. Zandvliet, Noordwijkerhout Mevrouw C.M. Konst De heer Z. Zweers, Drachten Mevrouw G. Prins (vice-voorzitter) Colofon Uitgave Vaste commissies Statutaire Directie Omroepbedrijf KRO-NCRV van de Federatieraad De heer P. Kuipers (Directievoorzitter a.i.) Postbus 200 De heer J.K. de Jong (Mediadirecteur) 1200 AE HILVERSUM Commissie Financiën www.kro-ncrv.nl De heer A.A.G.M. Kockx, KRO Afdelingsraad Breda Ondernemingsraad Mevrouw P.W. van den Berg, KRO Afdelingsraad Den Bosch Mevrouw A. Cornelisse Coördinatie en eindredactie De heer S.P. Wiersma, KRO Afdelingsraad Groningen-Leeuwarden Mevrouw A. van Dongen Bindinc. Custom Media De heer A. Mes, KRO Afdelingsraad Haarlem-Amsterdam De heer W. Francisco De heer G.J.E.M. Willems, KRO Afdelingsraad Roermond Mevrouw Y. Pelgrum Vormgeving De heer J.G.P. Verbeek, KRO Afdelingsraad Rotterdam De heer C. Snijders Designtree.nl De heer R.J. Derksen, KRO Afdelingsraad Utrecht De heer T. Verstegen (vicevoorzitter) De heer K. Broekema, NCRV Regionale Commissie Noord De heer T.E.M. van Vliet (voorzitter) Fotografie / infographics Mevrouw C. Bos, NCRV Regionale Commissie Midden Mevrouw A. de With Willem Jan de Bruin, Bullet-Ray, De heer J. de Ruiter, NCRV Regionale Commissie Oost Mevrouw W.M. Roelofs (ambtelijk secretaris) Linelle Deunk, Stijn Ghijsen, Marco de De heer J.H. Zandvliet, NCRV Regionale Commissie West Groot, Lucas Kemper, Janita Sassen, Rogier De heer G.J. Lunshof, NCRV Regionale Commissie Zuid Veldman, Pief Weyman, Jasper Zwartjes De heer E. Boertien, NCRV Regionale Commissie Zuidwest

138 jaarverslag 2018 139