D A L EI T
s oc i a ,a 1 - e co r io m i sch.e schets van liet ruil"- verkavel ingsgebied
L B
nota 154
1 an d " bo u w -economisc h instituut afdeling streek onderzoek m aa r t 19 6 1 2 -
INHOUD Blz. INLEIDING 3 HOOFDSTUK I DE SOCIAAL-ECONOMISCHEONTWIKKELIN G VM HETRUILVERKAVELINGSGEBIE D EN ZIJN NAASTE OMGEVING
HOOFDSTUK II ENKELE ASPECTEN VAND E AGRARISCH-ECONOMISCHE 13 STRUCTUUR 3 1. D e bodemgesteldheid en waterhuishouding 13 '32 .D e bedrijfsgroottestructuur 14 3 3.Grondgebrui k in enbuite n het blok 17 ^4 .D e verkavelingstoestand 18 3 5. Eigendom enpach t 19 § 6.Bedrijfsgebouwe n en woningen 20 § 7» Openbare nutsvoorzieningen 21 3 8.D e belangstelling voor verplaatsing, 21 vergroting en verkoop
HOOFDSTUK III HET PRODUKTIEPLAN END E BEDRIJFSVOERING 24 3 1.D e aard van het grondgebruik 24 3 2.He t bouwland 25 3 3.D e rundveehouderij 26 3 4- ^e varkens- enkippenhouderi j 27 3 5- De mechanisatie en enkele andere 30 aspecten van debedrijfsvoerin g § 6.D e arbeidsbehoefte 32
HOOFDSTUK IV ENKELEASPECTE N VAND E AGRARISCH-SOCIALE 34 STRUCTUUR 3 1.D e leeftijdsopbouwva n debedrijfsnoofde n 34 § 2.He t onderwijs van debedrijfshoofde n 35 3 3.He t onderwijs van de echtgenoten der 3é bedrijfshoofden 3 4«^ eberoepe n derboerenzoon s 37 3 5« Het onderwijs derboerenzoon s 40 § 6.D e landarbeiders 41 3 7» Het verenigingsleven 42
SAMENVATTING 44 LIJSTVA N BIJLAGEN 48 - 3-
INLEIDING
Indez e sociaal-economische schetsword t eenglobal e indruk gegeven vand e sociale eneconomisch e omstandigheden, waaronder de landbouw inhe t ruilverkavelingsgebied Dalenword t uitgeoefend. De indez e schetsverwerkt e gegevens zijn afkomstig vanhe t Centraal Bureau voor de Statistiek enva n eendoo rd eCultuur technische Dienst gehouden enquête diebetrekkin g had opdi egrond gebruikers van wie debedrijfsgebouwe nbinne nhe tblo kgelege n zijn. Ook zijn enkele oriënterende gesprekken gevoerd met terplaats e goedbekend e personen over de sociale eneconomisch e verhoudingen inhe t gebied, terwijl zijteven sbehulpzaa m warenbi jd e indeling vand e grondgebruikers inberoepsgroepen . Ind e jaren 1941-1942wer d door enkele waterschappen enee n veenschap voor hungebie d eenaanvraa g tot ruilverkaveling inge diend,nl .in s
1941 doorhe t waterschap "De OshaarscheEuimsloot" 5 1941 door het veenschap "De Coevorder-e nDalervenen" 5 1942doo r dewaterschappe n "GrooteRuimsloot" , "Het Loodiep"e n "Dalerveen".
Ind e loop van 1954wer d doorhe t hoofdbestuur vanhe t Drentsch LandbouwGenootscha p verzocht tevens de esgronden rondom de plaatsen Dalen enWachtu m inhe t tevorme n ruilverkavelingsblok opt enemen . Nadat inhe t jaar 1954doo r deafdelin gDale n vanhe t Drentsch LandbouwGenootscha p enhe t bestuur van debuurtverenigin g DeMar s (gemeente Dalen)o pbespoedigin g vand eruilverkavelin g wasaange drongen,voornamelij k wegens de slechte toestand derwegen ,wer d in 1958doo r het gemeentebestuur vanDale n eenaanvraa g tot ruil verkaveling ingediend voor gronden (esgronden)rondo m deverschil lende dorpen indez egemeente ,waarvoo r zulks tot dusverre nognie t isaangevraagd . In 1959werde nd e huidigeblokgrenze n definitief vastgesteld. Uitbijgevoegd e kaart blijkt dat degrenze ni nhoofdzaa k doorwater wegen wordenbepaald . Tennoorde n vanhe tblo k isdi t deVerlengd e Hoogeveensche Vaart;i nhe t oosten loopt degren s westelijk van Veenoord via eenvrijwe l rechte lijnnaa r het zuiden tot het Stieltjeskanaal.Di tkanaa l vormt verder de zuidgrens tot evente n oosten vanCoevorden .D e westelijke begrenzing wordt gevormd door hetkanaa l vanZwindere n naarCoevorden . Het ruilverkavelingsblok Dalenheef t eenoppervlakt e vanonge veer 72OOh a enval tuitee n invie rgedeelten , welke inenkel eop zichten structurele verschillen vertonen.Dez evie rblokdele n zijns
1.Nieuw-Zwindere n (het noordwestelijk deelva nhe t blok);
2.Zwinderen-Wachtu m (hetnoordelij k ennoordoostelij k deelva n het blok);
98 -4 -
3.Dalen-Dalerpee l (het centrum en zuidwestelijk deelva nhe t blok);
4.Dalerveen-Veenoor d (het oostelijk en zuidoostelijkdee l vanhe t blok).
Het grootste deel vanhe t ruilverkavelingsblok isgelege n in de gemeenteDalen .Verde r omvat het blok inhe t noordwesten een deel vand egemeent e Oosterhesselen (metuitzonderin g vand e woonkern Zwinderen), inhe t noordoosten eendee l vand e gemeente Sleen eni nhe tuiterst e zuidwesten een deel vand e gemeente Coevorden (exclusief de stad Coevorden end ewoonker nLoo) . Waar dit zinvolbleek , zijn de gegevens voor devie r gebieden afzonderlijk vermeld.
-5
HOOFDSTUKI DE SOCIAAL-ECONOMISCHE ONTWIKKELINGVA NHE TRUILVERKAVELINGSGEBIE D EN ZIJN NAASTE OMGEVING
Binnenhe tMo k liggend edorpe nDale n enV/acïitu me nd ewoon o kernDalerveen 5 alle Toehorenzi jto td egemeent eDalen . Uit bijlage 1blijk tda td ebevolkin g vand e gemeente Dalen sedert 1880bijn a isverdubbeld . Debevolkingstoenemin gva nDalen . is echter achtergeblevenbi jdi eva nd eomliggend e gemeentenSleen , Oostcrhesselene nCoevorden ^ enoo kbi jdi eva nd eprovinci e'Drente . Tevens kunnenwi jui tbijlag e 1constatere n date rseder t 1950i n de gemeente Dalen,di ti ntegenstellin g totd enaburig e genoemde gemeenten? zelfs sprake isva nee nstagnati e ind ebevolkingsgroei . In grafieto k 1i sd eontwikkelin gweergegeven .GOD . n „.. .Grafie k1
BEVOLKINGSONTWIKKELING 1880-1959 Indexe ij fers(1880 =100 ) 340
320
300 /
280
260
240 y / 220
200
180
160
140
120
100 .1880 '90190 0'1 0'2 0 '30 '40 '50'5 9 Dalen Sleen Coevorden Provincie Drente Voord eindexeijfers s ziebijlag e1 , - 6-
Uit de C.B.S.-volks- enberoepstelling , gehouden op 31me i 1947,blijk t de spreiding van debevolkin g vand egemeent e Dalen over dedivers e wijken;
Dalen 1325 inwoners Wachtum 425 Dalerveen 400 Stieltjeskanaal 350 Vossebelt 35O Dalerpeel 425 Nieuwlande 125 Verspreide huizen 6OO Holsl.bru g 100 Oost.bru g 100 Om Stieltjeskanaal 150 Tenweste n v.Loodie p 175 Tenweste n v.Dalerpee l 100
Totaal 4625 inwoners
Gedurende de periode 1947-1956 zijn ind egemeent e Dalen 46woningwetwoninge n en8 7premiewoninge n gebouwd.Va ndez e4 6 woningwetwoningen verrezen er slechts 8i nhe t dorpDalen 5 de overige inDalerpeel . De huidige gemeentegrenzen vanDale nkome n ongeveer overeen met die vanhe t oudekerspe l Dalen,ee nonderdee l vanhe t eerste dingspil.I n 1884wer d Schoonebeek als een zelfstandige gemeente van het grondgebied van de gemeenteDale n afgesplitst.D e opper vlakte van de.gemeent eDale nbedraag t thans678 Oha s waarvan ongeveer 6700h alan dis . Het dorpDale n isgelege n aanRijkswe gNo , 34,welk e de noord-zuidverbinding vormt tussen Coevorden enEmmen .D eoost - westverbindingen metDale n zijn slechtsva n lokalebetekenis .He t stationva n deNederlands e Spoorwegen dient alleen nogvoo rgoede renvervoer.D ebusverbindinge n met de omliggende dorpen zijnvri j goed. De landbouw isd ebelangrijkst e bestaansbron ind e gemeente Dalen.D e oppervlakte cultuurgrond is sinds 1910toegenome nme t 1950ha , zodat deze in 19595*59 2h abedroe g (bijlage 2). Dit is een toeneming van 53%i n 49 jaar.He t aantal landbouwbedrijven van 1h a engrote rgroeid e gedurende dezelfde periode aanme t 12%.Ui t devergelijkbar e cijfers voor de provincie Drente blijkt dat vooral de toeneming van deoppervlakt e cultuurgrond en,zi j het inminder emate ,teven s vanhe t aantalbedrijve n van 1h ae n groter inDale n geringer is geweest dan ind eprovinci e als geheel. Volgens deC.B.S.-volks - enberoepstellin g 1947wa si nda t jaar 68%va n demannelijk e beroepsbevolking vand e gemeente Dalen ind e landbouwwerkzaam .He tmees t uitgesproken agrarisch karakter had dewij kDalerveen:.i nd ewij kDalerpee l wasd e veenderijno grelatie fva ngroo t belang (tabel l). -7 -
Tabel1
MAMELUKE BEROEPSBEVOLKING PEEWIJ K IND E GEMEENTEDALE N Werkende manneni n Perc.naa rberoe p in Beroepsgroep gem. wijk Daler- Daler- gem. wijk Daler Daler- Dalen Dalen veen peel Dalen Dalen veen peel Bouwnijverheid 72 58 6 8 5 7 2 2 Mijnbouw,veenderijen ,en s 68 4 4 60 s 0 1 17 Metaalnijverheid 39 24 8 7• 3 3 3 2 Overige nijverheid 41 32 2 7 3 4 1 2 Voedings- engenotmidd . 84 54 11 19 6 6 A 6 Landbouw 1008 540 256 207 68 66 86 60 Handel enverkee r 100 64 5 30 7 8 2 9 Overheid,onderwijs , vrijeberoepe n 50 42 3 5 3 5 1 1 Overige beroepen 7 5 - 2 0 1 — 1 Alleberoepsgroepe n 1469 823 295 345 100 100 100 100 Brons C.B.S.-volks- enberoepstellin g 1947«
Uit tabel 2blijk t dat gedurende de periode 1947-1956he taan talwerkend e manneni nd egemeent eDale n isgedaal d van 1469to t 1430.He t aantal daarvan dat ind eagrarisch e sector werkte nam af met 101 personen, waardoorhe t percentage mannenda t ind eland bouwwerkzaa m was,daald e van 68to t63 «
Tabel 2
MANNELIJKEBEROEPSBEVOLKIN G GEMEENTEDALE N 1947-1956 Werkende manneni n Beroepsgroep 947 1956 aantal in aantal!i n % Landbouw 1008 68 907 63 Nijverheid 304 22 ) Handel,verkee r 100 7 523 37 Overheid, onderwijs,'vrij eberoepe n 50 3 ( Overige beroepen 7 - ) Alle beroepsgroepen 1469 100 1430 100
Bronnens 1947C.B.S.-volks - enberoepstelling : 1956C.B.S.-woningtellin g
98 De industriële werkgelegenheid isi nd egemeent e Dalenva n ondergeschikte betekenis.I n de toekomst ise r ookweini guitbrei dingva nd e industriële werkgelegenheid teverwachten . Het aantal woonforensen verminderde ind e periode 1947-1956 belangrijk. In 1947bedroe g dit 169, in.195 6no g 110o f 7,5%va n demannelijk e beroepsbevolking. Onderdez e 110woonforense n bevonden zich9 7gezinshoofde n enalleenstaanden , vanwi e er4 7i nd egemeen teCoevorde n werkzaam waren.He t aantal werkforensen dat ind e gemeente Dalen werkte bedroeg in 1956 32^ hiervanware n er1 3 afkomstigui t Oosterhesselen.
Wiet alleen ishe t aantal mannen dat ind e agrarische sector werkzaam wasgedurend e deperiod e 1947-1956 verminderd, maar tevensblijk t zichee nverschuivin g voltrokken tehebbe n tussend e onderscheiden categorieën(tabe l 3).He t aantal zelfstandigen is toegenomenme t 15%> het aantal meewerkende gezinsleden envreemde n gedaald met respectievelijk 34e n 31%. Ook ind e aangrenzende gemeentenblijk t zich eenzelfd e ontwikkeling tehebbe nvoorgedaan .
Tabel3
DEMANNELIJK E AGRARISCHE BEROEPSBEVOLKING 1947-1956 Aantal personeni n Indexcijfers 1956 Gemeente Categorie 1947 | 1956 (1947=100) zelfstandigen 473 546 115 Dalen meewerkende gezinsleden 253 166 66 vreemden 282 195 69 zelfstandigen 502 515 103 Sleen meewerkende gezinsleden 255 112 44 vreemden 537 403 ...... 75. zelfstandigen 352 375 107 Oosterhesselen meewerkende gezinsleden 200 126 63 vreemden 284 240 __ .85... zelfstandigen 352 375 107 Coevorden meewerkende gezinsleden 200 126 63 vreemden 284 240 85
Bronnens 1947 C.B.S.-volks- en beroepstelling. 1956 C.B.S.-woningtelling.
Een globale indicatie van de inkomenspositie van de landbouwers in de gemeente Dalen is te ontlenen aan de C,B.S.-woningtelling 1956. Hierbij dient echter bedacht,t e worden dat men aan de abso lute hoogte van de bij de woningtelling opgegeven inkomens geen grote waarde kan hechten3 wel zijn deze gegevens voldoende betrouw-
98 -9 -
baarvoo r regionale niveauvergelijkingen.Zoal sui t tabel 4blijkt , laghe t gemiddelde inkomen van delandbouwer s ind egemeent e Dalen lager dani nd eprovinci e Drente eni nNederland .We lblijkt ,da t ind egemeent e Dalen delandbouwer s eengunstige r inkomenspositie hebben dandegene n die ind e overige beroepssectoren werken.
Tabel 4
INKOMENSKLASSE Gemeente Provincie Dalen Drente Nederland Perc. landbouwers 1)i ninkomenskl . 1)Gezinshoofde n enalleenstaanden . Brons C.B.S.-woningtelling 1956. Tot slot van dit hoofdstuk volgt eenkor t overzicht vanhe t aantal landbouwbedrijvenwaarva nd ebedrijfsgebouwe nbinne n het ruilverkavelingsblok zijngelegen .He t betreft hieruitsluiten d bedrijven waarbij cultuurgrond ingebrui k is.7 7grondgebruiker s exploiteren minder dan 1ha ,48 7bedrijfshoofde n 1h a ofmeer . Echter zijnnie tmee r dan 425va ndez e grondgebruikers alsland bouwer aant emerken .D e overigenhebbe n eenhoofdberoe p buitend e landbouw of zijn infeit e landarbeider ofwe l rustend landbouwer. Omva n.he tee n enande r eengoed e indruk tekrijge n zijnall e grondgebruikers verdeeld invie rberoepsgroepen , teweten s Auitsluiten d landbouwers5 B landbouwersme t nevenberoep; C niet-landbouwersme t grondgebruik5 D andere personen,mees t rustende landbouwersme t eniggrondge bruik. Uit verscheidene onderzoekingen isgebleken ,da t ook deB-grond gebruikers als landbouwers zijnaa n temerken ;zi jvoele n zichi n de eerste plaatsboer . Van degroe p grondgebruikers met bedrijven < 1h a zijn er4 6 aant emerke n alsC - en 30al sD-grondgebruiker . Bovendien ise r nog 1bedrijfj e < 1h ada t wegens zijnafwijkend e bedrijfsvoering isingedeel d ind erubrie k speciale bedrijven.Tabe l 5geef thier van eenoverzicht . 98 - 10 - Tabel 5 GRONDGEBRUIKERS METMINDE R DAN 1 HA Aantal bedrijven < 1h a in de groep(en) Gebied. D C+D I spec.bedr. Nieuw-Zwindere n 1 1 Zwinderen-Wachtum 14 7 21 Dalen-Dalerpeel 19 10 29 Dalerveen-Veenoord 12 12 24 Gehele blok 4~"6 '30 "76" Brons CD.-enquête i960. In verhouding tot het totale aantal grondgebruikers per gebiedsdeel komt het hoogste percentage bedrijfshoofden met bedrij ven < 1 ha voor in Dalerveen-Veenoord en bedraagt 18.Ee n over zicht van alle bedrijven naar beroepsgroep en grootteklasse per gebied wordt gegeven in bijlage 3;bovendie n is in grafiek 2 de procentuele verdeling der A- en B-bedrijven over de onderscheiden grootteklassen per gebied en voor het gehele blok in beeld ge bracht. De in bijlage 3 vermelde onderverdeling van de in de inleiding genoemde en op de kaart aangegeven blokdelen wordt in de volgende beschouwingen niet gevolgd. In tabel 6 zijn de grondgebruikers met ^ 1h a cultuurgrond gesplitst naar beroepsgroepen. 46$va n het totaalaantal bedrijven in het ruilverkavelingsgebied Dalen ligt in het blokdeel.Dalen- Dalerpeel. C- enD-bedrijve n blijken relatief het meest voor te komen in Dalen-Dalerpeel enDalerveen-Veenoord . De C-bedrijven behoren overwegend en de D-bedrijven alle tot de grootteklasse van 1-5 ha. Van de 487 bedrijfshoofden met ^ 1h a grond behoort ..bijna 12$ tot de C- enD-groepen , zodat de beroepsstructuur van de grondgebruikers op dit punt een ander beeld vertoont dan in het ruilverkavelingsgebied Steenwijksmoer, waar 29$de r bedrijfs- hoofden tot de C- en D-grondgebruikers diende te worden gerekend (L.E.I.-nota No. 128).O p de bedrijfsgroottestructuur wordt nader teruggekomen (hoofdstuk II, .9 2). Tabel 6 DE BEDRIJVEN ^ 1H A NAAR BEROEPSGROEPEN Aantal bedrijven ^ 1 ha in de beroepsgroep totaal A | B ; A+B C D spec.bedr. 1 - 5 ha 70 17 — 17 34 16 3 5 - 10 ha 125 106 10 116 8 — 1 10 - 15 ha 141 132 9 141 - - — 15 - 20 ha 78 78 — 78 - — — ^ 20 ha 73 69 4 73 - - - Alle grootteklassen 487' 402 23 425 42 16 .4 Nieuw-Zwinderen 21 20 - 20 1 — Zwinderen-Wachtum 132 113 6 119 8 3 2 Dalen-Dalerpeel 225 181 10 191 22 11 1 Dalerveen-Veenoord 109 88 7 95 11 2 1 Brons CD,-enquête i960. 98 11 ~ Grafiek 2 PROCENTUELE VERDELING VAN DE A- EN B-BEDRIJVEN OVER DE ONDERSCHEIDENE GROOTTEKLASSEN S&iSLiïSI 425 I + II + III + IV ö>>: î 1-5 ha '// 5-10 ha 10-15 ha ha 20-25 ha > 25 ha I Nieuw-Zwindoren II Zwinderen-Wachtum III Dalen-Dalerpeol IV Dalerveen-Veenoord Percentages berekend opgron dva n hijlag e3 . 98 - 12- Eenindru k van deaar d vand enevenberoepe n vand eB - end e hoofdberoepen van deC-grondgebruiker s geeftbijlag e 4«^ eneven - beroepen van deB-grondgebruiker s zijnoverwegen d beroepen dieme t de landbouwverban d houden.Va nd eC-grondgebruiker s oefentAOfo het beroep vanlandarbeide r ofboswachte ruit . - 13- HOOFDSTUK II ENKELE ASPECTENVA N DEAGRARISCH-ECONOMISCB E STRUCTUUR 1. Debodemgest Idheid en de water- huishouding De esdorpen Dalen enWachtun izi.j ngelege n opee nzandrug ,di e eenuitlope r isva nhe t Drentse plateau. Dit Drentse plateauvorm t de scheiding tussen twee hoogveengebieden, waarin dewijke nDaler - peel enDalervee n zijngelegen . Langs dedoo rhe t gebied stromende beken, deGeeserstroom ,d e Grote Ruimsloot,he tDrostendie p enhe t Oude Diep,lig t eenstroo k laagveen ofmoerasveen - Hiervind t mend e oude,va n oorsprongna tuurlijke graslanden ofmadelanden . Dewaterbeheersin g van deze grondenlaa t dikwijls te wensen over.Belangwekken d zijn indi t verband deproeve n die sedert eind 1956i n deproefpolde r Coevorden wordengenome nme t betrekking totwaterstande n engrondgebruiks - wijzen.Dez e proefpolder beslaat een oppervlakte van8 5h a enlig t inee n groot gebied datvoo rmadelandverbeterin gi naanmerkin gkom t (onderander e de gronden langs het Loo-e n Drostendiep). In 1922zij n het Loodiep enhe t Drostendiep genormaliseerd. Afdoende verbetering ind e waterhuishouding heeft ditechte rnie t tengevolg e gehad. InI95 8heef t een samenvoegingva n eennegentienta l kleine waterschappen plaatsgehad tothe tnieuw e waterschap Loo-e nDrosten diep, datn uee ngebie d zalbestrijke nva n ongeveer.3O.7O Oha .Her haaldelijk isi nd e loop der jaren opverbeterin gva n dewaterstaat kundige toestand aangedrongen.E r zijn daartoe inmiddelsverbete ringsplannen opgemaakt. Een indrukva n defeitelijk e waterstaatkundige situatie ind e• periode 1953—1957 geeft tabel7 ? waarin ondermee r isopgenome n een overzicht van deoppervlakt e cultuurgrond dieregelmati gwaterover lastheeft . Deze gegevens zijnverzamel d door de Commissie Onder zoek Landbouwwaterhuishouding Nederland enverstrek t door de Cul-. tuurtechnische DienstDrente . Tabel7 DROOGTEGEVOELIGHEIDE N WATEROVERLAST Grasland Perc.graslan d inkl . Bouwl. Gemeente Perc.bouwland inklass e inh a II Uil IV inh a I !I I III: I V JL Dalen 3127 0,610, 446, 242, 5 2391 2,2 46,9 0,4 2,5 Oosterhessel en 2099 0,4 18,228, 253, 2 3117 3,3 54,2 42,2 0,3 Sleen 2288 0,2 22,442, 435 s- 3232 1,951, - 34,8 12,3 Goevorden 1971 - 3,264, 1 32,7 1238 - 36,6 60,2 1,3 1,9 Toelichting? kl asseI regelmatigverdrogend e gronden II droogtegevoelige gronden III praktischnie t verdrogende gronden IV grondenme t wateroverlast V irreversibel indrogendveen . Brons C.O.L.N ,-gegeven s Drente (CD.) . 98 14 Van alle in bovengenoemde gemeenten gelegen grasland "blijkt 1/3 deel tot de helft in genoemde periode wateroverlast gehad te hebhen tot een totale oppervlakte van ongeveer 3900 ha. Van de totale oppervlakte bouwland in deze vier gemeenten leed ruim 49$ (49II. ha) aan droogtegevoeligheid. Hieruit blijkt wel duidelijk de urgentie van afdoende waterbeheersingsmaatregelen in het ruilver- kavo1ingsgeM e d. §2. De bedrijf s groottestructuur Omtrent de historische ontwikkeling van de bedrijfsgrootte- structuur in het ruilverkavelingsgebied Dalen staan slechts zeer weinig gegevens ter beschikking. Van de wijzigingen die zich in de loop van de periode 'i910—195 9 hierin hebben voorgedaan in de gemeente Dalen, de Zuidelijke randgemeenten (voor de periode 1910- 1955) en äe provincie Drente geven de reeds eerder genoemde cijfers in bijlage 2 een overzicht. De ontginningen vormden de belangrijk ste factor die de bedrijfsgroottestructuur in deze periode beïn vloedde. Hierdoor kon de oppervlakte cultuurgrond in de gemeente Dalen met 1950 ha of 53$ toenemen;; dit is een procentueel grotere uitbreiding dan in de Zuidelijke randgemeenten, maar een geringere dan die welke in de gehele provincie Drente heeft plaatsgehad. Het aantal bedrijven & 1 ha is eveneens, hoewel minder sterk, ge stegen, namelijk met 12$ (sinds 1950 is een daling ingetreden). Het percentage bedrijven van 1--5 ha was in 1959 in de gemeente Dalen kleiner dan in de Zuidelijke randgemeenten en de provincie Drente. Het aa-ntal bedrijven uit deze grootteklasse is gedurende de periode 1910-1959 in d© gemeente' Dalen afgenomen met 46$5 gedu rende dezelfde periode bedroeg de afneming voor de provincie Drente 41$, voor de Zuidelijke randgemeenten in de periode 1910-1955 slechts 'i9# . Sterk toegenomen is gedurende de genoemde perioden het aantal bedrijven van 10-20 ha; in de gemeente Dalen met 124$, in de pro vincie Drente met 120$ en in de Zuidelijke randgemeenten met 61$. Ook het aantal bedrijven ^ 20 ha is sedert 1910 gestegen. Hier is het ontwikkelingsbeeld echter onregelmatiger. Grafiek 3 geeft de ontwikkeling van de bedrijfsgroottestructuur weer. 98 - -I1R5 - Grafiek 3 DE ONTWIKKELING VAN DE BEDRIJFSGROOTTESTRUCTUUE I9IO-I955/1959 Persbedrijven Persbedrijven 60 r 60 50 50 40 40 30 30 20 20 10h 10 _U L_l 0 l • J_ll_ J 1910 '21 '30 Ah 555: 1910 '21 '30 47r055 Gemeente Dalen Zuidelijke randgemeenten Perc„bedrijven 6C r 50 40 1 -5 h a 5 -10h a 30|_ 10-2 0h a 20 ä 20h a 10 Voor.de percentages:ziebijlag e2 , 1910 '21 '30 47505559 Provincie Drente Grafiek 4geef t eenbeel dva n de ontwikkeling vanhe t aantal bedrijven, de oppervlakte cultuurgrond en degemiddeld ebedrijfs - grootte, inindexcijfer s uitgedrukt,me t alsbasisjaa r 1910.To t I95Oi she t totaalaantal bedrijven in de gemeente Dalenno g steeds toegenomen, terwijl ind e Zuidelijke randgemeentene nd eprovinci e Drente het grootste aantal bedrijven werd geregistreerd in'1947 . De oppervlakte cultuurgrond is ind e gemeente Dalene nd eprovinci e Drente sedert 1910toegenome nme trespectievelij k5 3e n71$ . Ind e Zuidelijke randgemeenten wasd e oppervlakte cultuurgrond het grootst in 1947|d e toeneming blijkt geringer te zijngewees t dani nd e gemeente Dalen end eprovincie . De gemiddelde bedrijfsgrootte is gedurende de periode 1910-1959 - 16 in de gemeente Dalen minder sterk toegenomen dan in de provincie Drente^ terwijl de toeneming in de Zuidelijke randgemeenten "bijdi e in de gemeente Dalen is achtergebleven. De gemiddelde bedrijfs- grootte in ha "bedroeg in 1959 voor de gemeente Dalen en de provincie Drente ongeveer 11 ha; voor de bedrijven in de Zuidelijke randge meenten in 1955 3 ha. Grafiek 4 DE ONWIKKELING VAN DE OPPERVLAKTE CULTUURGROND EN HET AANTAL BEDRTJVE 1910-1955/1959 Indexcijfers (1910=100) Indexcijfers Indexcijfer; 200I 200 180 180 160 160 I40 140 120 120 100 100 80 J LJ 80 1910 '21 '30 47505559 I9IO '21 '30 47^550 5 Gemeente Dalen Zuidelijke randgemeenten Indexcijfers 200 180 160 aantal'bedrijve n 140 oppervlakte cultuurgrond gemiddelde bedrijfsgrootte 120 100 Voord e indexcijfers; ziebijlage . 2. 80 .IJ L_l 1910 '21 '30 47^55™ 50 59 Drente Dehuidig e bedrijfsgroottestructuuri nhe t blokDale n isglo baalweergegeve n intabe l 8e nuitvoeri g inbijlag e 3.D e grotere bedrijven treftme nrelatie f veel aani nhe t gedeelte Nieuw-Zwinderen. Het betreft hier intotaa l 21 bedrijvenva n= -1 ha s waarvan 20 98 17 - A-"bedrijven. In Dalen-Dalerpeel worden relatief veel kleine A- en B-bedrijven aangetroffen5 van 18$ van het aantal bedrijven > 1 ha ligt de "bedrijfsgrootte tussen 1 en 7 ha. De gemiddelde bedrijfs-- grootte in de vier delen van het blok ligt dan ook in Nieuw-Zwin deren, Zwinderen-'rachtum en Dalerveen-Veenoord hoven, in Dalen- Dalerpeel heneden het blokgemiddelde, dat voor alle A- en IB- bedrijve n ^ '! na 13,9 ha bedraagt. Het kengetal aantal A- en B-be drijven van 1-10 ha per 1000 ha cultuurgrond is eveneens weergegeven in tabel 8. Tabel 8 BEDRIJFSGROOTTE 1) Aantal A- en IB- Gemid Aantal Oppervl. bedrijve n van delde bedrijven cultuur 1-10 ha per grond bedrijfs 1000 ha cultuur grootte grond 2) A- en B-bedrijven Nieuw-Zwinderen 20 507 25:3 Zwinderen-Wachtum 119 1803 15,2 11 Dalen-Dalerpeel. 191 2243 11,7 37 Dalerveen-Veenoord 95 1362 14,3 21 Gehele blok 425 5915 13,9 22 Gehele blok C-bedrijven 42 116 2,8 D-bedrijven 16 35 2,2 Spec.bedri jven 4 11 2,6 1) Bedrijven ^ 1 ha. 2) In gebruik bij A- en B-bedrijven. Brons CD.-enquête i960. ondgebruik in en bu i te het blok De intabe l8 e nbijlag e 3vermeld e gegevens hebbenuitsluiten d betrekking opdi ebedrijve nwaarva n degebouwe n inhe truilverkave lingsgebied liggen. Debijzonderhede nbetreffend e debedrijfsgroott e omvattenechte r alle cultuurgrond ingebrui k bij deze bodrijven. Desc grond ligtechte r ten dele buitenhe tblo k enval t als zodanignie t volledig onder een eventuele ruilverkaveling. De door deCultuur technische Dienst gehouden enquête verschaft omtrent ditverschijnse l een inzicht (bijlage 5)' Eenvijfd e deelva n deA -e nB-bedrijve n ^1 h aheef t grond buiten hetblo k gelegen in gebruik.He t betreft een totale opper vlakte van 361 has.da t is 6fova n alle bijdez ebedrijve nbehorend e cultuurgrond- 98 - 18- Van de grondgebruikers,wie r"bedrijfsgebouwe ni nNieuw-Zwindere n zijn gelegen,heef t zelfs dehelf t grond ingebrui k datbuite nhe t blok ligt,to tee n totale oppervlakte van8 6ha ,wa tneerkom t op gemiddeld8, 6h ape r grondgebruiker..Voo rZwinderen-Wachtu m is dit percentage landbouwers 30.Zi jexploitere n gemiddeld 3?2h a buiten het blok gelegen grond. Van detotal e oppervlakte van 361 ha is 54%gepacht ;d ei n Zwinderen-Wachtum gevestigde grondgebruikers blijken eenhoge r percentage buiten het blok gelegengepacht e grond ingebruik-t e hebben, nl. 66%. Tot slotka nvermel dworden ,dat ,verhoudingsgewijs , grotere bedrijven (^15ha )mee r buitenhe tblo k gelegen grond ingebrui k hebben dankleinere . Ookkom t hetvoor ,e nwe l invee l sterkeremate ,da tbuite n het ruilverkavelingsgebied gevestigdebedrijve n grond ingebrui k hebben datbinne n het blok is gelegen.Ui t bijlage 6blijk t dat dit bij 180bedrijve n hetgeva l isto t eentotal e oppervlakte van 72 1 ha.Va ndez e 180uitwonend e grondgebruikers wonen er 24i n Zwinderen, die ruim een derde deelva n deze 72 1h aexploiteren .Va n deze oppervlakte is 49%gepacht . §4« De ver kaveling s toestand Inbijlag e 7 isee n overzicht gegeven vanhe t gemiddeld aantal kavels perbedrij f en degemiddeld e kavelgrootte (voor deA -e nB - bedrijvens 10kavel s en 1,4ha) . Deverkavelin gblijk t binnenhe t'blo khe t ongunstigst tezij n inZwinderen-Wachtu m (gemiddeld aantalkavel s 11,gemiddeld e kavelgrootte 1,3 ha)e ni nDalen-Dalerpee l .. met gemiddeld 10kavel s per bedrijf enee ngemiddeld e kavelgrootte van 1,1 ha.Gunsti g isd e verkaveling in ïTieuw-Zwinderen,waa r 40%va nhe t aantal bedrijven slechts 1kave l heeft.lie tgemiddeld e aantalkavel sva n alle A~e n B-bedrijven ^1 h a ishie r 4|d e gemiddelde kavelgrootte 6,5ha « Het gemiddelde aantalkavel s per bedrijf stijgtme t toenemende bedrijfsgrootte tot degrootteklass e van 12-15ha ^ daarnablijf t het ongeveer constant maar vertoont voor de bedrijven ^ 25h aee n daling.He t ongunstigste verkavelingsbeeld geven debedrijve n ind e grootteklassenva n 10 tot 25h a te zien.Rui m dehelf t vanhe t aantal bedrijven uit deze grootteklassen heeft 10to tmee r da.n2 5kavels . Vergelijkt menvorenstaand e gegevens met de gegevensva nd e C.B.S.-landbouwtellingva nme i 1955voo r allebedrijve n ^1 h ai n de gemeente Dalen,d e Zuidelijke randgemeenten end eprovinci eDrente , danka nme n deverkavelingstoestan d inhe truilvorkavelingsblo k Dalennie t anders dan ongunstignoemen . 98 - 19- Tabel9 VERKAVELING 1) Gem. Gem. Aantal aantal kavelgrootte Jaar be kavels drijven perbedr . (inha ) Alle A-e n B-bedrijven ruilverkaveling Dalen 1960 •425 9,9 1,42 Gemeente Dalen 1955. 518 7,1 1,49 Zuidelijke randgemeente n 1955 4694 3,5 2,35 Prov.Drent e 1955 17628 5,1 2,07 1)Bedrijve n^ 1ha . Bronnens 1960s C.D.-enquête5 1955s C.B.S.-landbouwtelling. §5«Eigendom en pacht In hetruilverkavelingsblo k Dalen is,zoal sui t bijlage8 blijkt, 53$-vand e oppervlakte cultuurgrond door de grondgebruikers vanA -e n B-bedrijven ^ 1h agepacht . Devie r onderdelenva nhe t blokvertone n tenaanzie nva ndi t punt slechts geringe verschillen. Van alle.A - enB-bedrijve n is 15$volledi g ineigendo m bijd e grondgebruiker, terwijl 27$zuive r pachtbedrijf is.I n totaal hebben dus 247bedrijve n inmee r ofminder emat e losse cultuurgrond bijgepacht. Binnend e onderscheiden grootteklassenblijk t het percentage bedrijfshoofden datloss e cultuurgrond heeft bijgepacht,noga l uiteen te lopens voor debedrijve n uit degrootteklass e van 10—15 ha ishe t 68$,voord ebedrijve n ^1 5h a 51$.Di t bijpachten isbi j de C-e n D-grondgebruikers inminder e mate inzwang . InNieuw-Zwindere nkom t zowelhe t hoogste percentage volledige eigendomsbedrijve nva nA -e nB-grondgebruiker s =ï1 h avoor ,nl.35$ , als het hoogste percentage zuivere pachtbedrijven,t e weten 50$. In dit deelva n hetblo k pachten slechts 3grondgebruiker s losse cultuurgrond bij.Voora l inZwinderen-Wachtu m wordt door zeer veel grondgebruikers losse grond,bijgepacht , nl. doorrui m 2/3va n hen. Wijvinde nhie r dan ook de laagste percentagesvoo rhe t aantal bedrijven datvolledi g ineigendo mva n degrondgebruike r ise neven eensvoo r zuivere pachtbedrijven,nl .respectievelij k 12e n 23$ . Bijlage 9geef t een inzicht ind emat e vanveilighei d vand e gepachte grond eni nd e verschillende categorieën vanverpachters . Men spreekt indi tverban dva nveilig e pacht indiennie t tever wachten is datbinne n afzienbare tijd deverpachte r (of diensna komelingen)d e grond zelf ingebrui k zal (zullen)neme n of daaraan 98 - 20- eenniet-agrarisch e bestemming zal (zullen)geven . Vand etotal e oppervlakte doorA -e nB-bedrijfshoofde ngepacht e grond"blijk t 76% al sveili g beschouwd tekunne nworden . Voor debedrijve n ^2 5h ai s dit percentage nogbelangrij k hoger(92) . Debelangrijkst e categorieënverpachter s van veilige grond zijn de rustende landbouwers,renteniers ,enz .me t 34%e n familieleden van depachter s met 20%va n de totale oppervlakte.Maatschappije n eninstellinge n hebben relatiefvee l grond verpacht aand ebedrijfs - hoofdenva nd e grotere bedrijven( ^2 5ha) . Binnend e onderdelenva nhe t blok blijkt het laagste percen tage veilige pachtvoo r tekome n inDalerveen-Veenoor d (53)^ In Nieuw-Zwinderene nZwinderen-Wachtu m is demeest e grondverpach t doord egroepe n landbouwers,rustend e landbouwers,enz .I nDalen - Dalerpeel blijktrelatie fvee l grondt e zijngepach tva nfamilie leden. §6. Bedrijfsgebouwen en woningen De Cultuurtechnische Dienst heeft bijd eenquêt e in 1960d e bedrijfsgebouwenbeoordeel d op grondva nhu n doelmatigheid enonder - houdstoestand. Opgron dva n deresultate nva n deze beoordelingen zijn debedrijfsgebouwe ningedeel d inee n aantal beoordelingscate gorieën naarberoepsgroep ,bedrijfsgroott ee n onderdeel vanhe t blok (bijlage 10).Hierui t blijkt,da t de doelmatigheid van 57% vand eA - enB-bedrijfsgebouwe nmati g of slechts wordtgenoemd ;d e onderhoudstoestand wasmati g of slecht bij 48^va ndez egebouwen . Tenaanzie nva nd e onderdelenva n het blokkom t naarvoren , dat debedrijfsgebouwe ni nHieuw-Zwindere nee nbeter e indrukmake n dandi e ind eoverig e delen.Hie rkom t geen enkel bedrijfsgebouw voor waarvan de doelmatigheid slecht genoemdka nworden .He thoog ste percentage ondoelmatige bedrijfsgebouwenvinde nwi ji nDaler veen-Veenoord ,nl .71% « Naarbedrijfsgrootteklasse nbezie nblijk t vooral dedoelmatig heidbi jd ekleiner e bedrijven (1—1 0ha )zee rvee l tewense n over te laten.Va n7 2%va n deze gebouwen isnl . de doelmatigheid als matig of slecht beoordeeld.Relatie f gunstiger is de situatie bij de bedrijven ^10 ha; het percentage ondoelmatige bedrijfsgebouwen voor dezegroe p bedrijven is 50. Met betrekking tot de onderhoudstoestand, waarin debedrijfs gebouwenverkeren ,val t opte.merke nda t deze relatief gunstiger beoordeeld wordt dan dedoelmatigheid ; dit geldt inhe t bijzonder voor debedrijve n^1 0 ha.He t percentage bedrijfsgebouwenwaarva n het onderhoudmati g of slecht is,bedraag tvoo rvoornoemd e groep bedrijven 41• De inrichtingva n debedrijfsgebouwe nkom t ter sprake in hoofdstuk III,paragraa f5 » Vand e doelmatigheid en de onderhoudstoestand van dewoonge deeltenva nd e boerderijen geeft bijlage 11ee n soortgelijkover - 98 - 21 - zichtal sbijlag e 10voo r debedrijfsgebouwen . Het percentage woningen,waarva nd e doelmatigheidmati go f slecht genoemdka nworden ,wijk t nauwelijks afva nda t voor de"be drijfsgebouwene nbedraag t 56voo rall e A-e nB-bedrijve n ^ 1ha . Hetzelfdeka n opgemerkt wordenme t betrekking tot de onder- houdstoestands deze isvoo r 47$va nd ewoninge n alsmati g ofslech t gekwalificeerd. Opt e merkenval t tevens datd e doelmatigheid end e onderhoudstoestand van dewoongedeelte nva nbedrijve n ^1 5h aminde r goedworde nbeoordeel d dan dieva nd ebedrijfsgebouwe nui t dezelfde grootteklasse. Ookhie rmake n dewoongedeelte nva n debedrijve n inïieuw - Zwinderen een relatief goede indruk:te n opzichte vandi e ind e overige delenva nhe t blok. Tenslotte geeft bijlage 12ee n overzicht vanhe t aantal slaap kamers perwonin gnaa r beroepsgroep, grootteklasse en onderdeelva n hetblok .Hierui t blijkt dat 33woninge n geenenkel e slaapkamer hebben en 37$va nhe t aantalwoninge ne rminde r dan drieheeft . InNieuw-Zwindere n blijkt de situatie weerhe t gunstigsts alle woningen blijkenhie r te zijnvoorzie nva n 2o fmee rslaapkamers . Het ongunstigstkome n Zwinderen-Wachtum en Dalerveen-Veenoord voor dedag . §7« Openbare nutsvoorzieningen Vand e A-e nB-bedrijve n ^ 1h ai nhe truilverkavelingsblo k :is95 $aangeslote n op het elektriciteitsnet.Voo r deC -e n D-bedrij- ven is dit percentage noghoge r (bijlage 13). Het percentagebe drijven dat gebruikka nmake nva nkrachtstroo m isechte r aanzienlijk geringer^ het isslecht s 20voo r deA - enB-bedrijve n ^1 ha . Inhe tblokdee l Dalen-Dalerpeel zijn 11bedrijve n verstoken vanhe t gebruik van elektriciteit. Het waterleidingnet isminde rverbrei d dan hetelektriciteits net enbereik t79 $va n deA -e nB-bedrijven . InNieuw-Zwindere nzij n alle bedrijven.ophe t waterleidingnet aangesloten.Nie t aangesloten zijn inhe t gehele ruilverkavelings gebied Dalenechte r nog8 7bedrijve n van deA -e nB-bedrijven ,waar van 44i hDalen-Dalerpeel . Ten aanzienva n detelefoonaansluitinge n kan tenslotte worden opgemerkt,.da t 19^va n alle A-e nB-bedrijve n ^ 1h a over telefoon beschikt,voo r degrotere bedrijven (^ 15ha' )i sdi t percentage38 . Binnend e delenva nhe tblo k ishe t percentage aansluitingen hethoogs t inMeuw-Zwindere ne nbedraag t 80s inDalen-Dalerpee l'. het laagst,nl .11 . §8. De belangstelling voor verplaat sing, vergroting en verkoop Bij dedoo r de Cultuurtechnische Dienst gehouden enquête is tevens getracht de belangstelling van debedrijfshoofde n tepeile n 98 - 22- voorvorplaatsing jvergroting , verkoop ofverplaatsin gè n vergro tingva nhu nbedrijf . Tabel 10 VERPLAATSING, VERGROTING EN VERKOOP Aantalbedrijfshoofde n datbelangstellin g heeftvoo r geen der ver onder daton plaatsen ver ver ver a t/m d duidelijk to enver plaatsen:grote n kopen geopper heeft taal groten (o) (d) demoge gerea (a) lijkheden geerd A-e n B-bedrijven 1 - 3h a 6 1 4 3- 5h a 11 5 3 3 5 - 7 ha 31 8 11 2 10 7 - 10h a 85 20 1 41 21 3 10- 12h a 60 18 2 31 7 1 12- 15h a 81 19 4 34 21 3 15- 20h a 78 13 3 31 30 1 20- 25h a 42 9 5 9 19 ^ 25h a 31 1 3 17 2 Alle grootteklassen 425 "88" 18 171 132 Ti" Nieuw-Zwinderen 20 - 1 1 16 2 Zwinderen-Wachtum 119 16 7 58 37 •1 Dalen-Dalerpeel 191 42 5 87 4 50 3 Dalerveen-Veènoord 95 30 5 25 1 29 5 C-bedrijven ^1 h a 42 4 - 13 3 15 7 D-bedrijven ^ 1h a 16 - 1 - 6 8 1 Spec.bedr. ^1 h a 4 - - 5 — 1 -• Brons CD.-enquête1960 . Uit de intabe l 10verwerkt e antwoorden opdez evrage nblijk t dat1/ 3va nd egrondgebruiker s negatief of onduidelijk heeftgerea geerd.He t grootst blijkt debelangstellin g te zijnvoo r vergroting envergrotin g gepaard gaande metverplaatsin g vanhe t bedrijf,waa r 60$va n debedrijfshoofde nvoo rgevoelt . Voord e grondgebruikers uitd e grootteklasse van5~1 2h a isdi t percentage73 » Binnen de onderdelenva n hetblo kblijk t 2/3va nd e landbouwers uit Dalen-Dalerpeel hiervoor belangstelling tehebben .Voo rver plaatsingzonde rvergrotin g is debelangstellin g het grootstbi jd e bedrijfshoofden vanbedrijve n> 20ha . 98 - 23- De animo voorverkoo pva n hetbedrij f isgering .Slecht svij f bedrijfshoofdenva n A-e nB-bedrijve n <7 ha zeidenhiervoo rt e voelen;;vie r vandez ebedrijve n liggen in Dalen-Dalerpee1 . Bij de C-e nD-grondgebruiker sblijk t de belangstellingvoo r verkoop relatief groter tozijn . 98 - 24 HOOFDSTUK III HET PRODUKTIEPLAN EN DE BEDRIJFSVOERING § 1.D e aard van het grondgebruik De landbouwbedrijven inhe truilverkavelingsgebie dDale nzij n overhe t algemeen gemengdebedrijve n methe t zwaartepunt ind e rundveehouderij. 62%va nd e cultuurgrond vand eA -e n B-bedrijven ^ 1ha ? isd s grasland ingebruik . Dit percentage ligt ietshoge r dan datvoo r degemeent e Dalen,maa r lagerda n datvoo r deZuide lijke randgemeenten (tabel 11). Tabel1 1 GRONDGEBRUIK Oppervlakte Percentage cultuurgrond Gebied cultuurgrond ingebrui k als inh a bouwland ;graslan d Nieuw-Zwinderen 507 74 26 Zwinderen-Wachtum 1803 34 66 Dalen-Dalerpeel 1960 2243 30 70 Dalerveen-Veenoord 1362 45 55 Gehele blok __5915_ _38 62 Gemeente Dalen 5504 42 '58' Zuidelijke 1955 randgemeenten 38502 27 73 Bronnens 1960s C.D.-enquête. 1955s C.B.S.-landbouwtelling. Binnen de onderdelenva nhe t blokbestaa n echtergrot ever schillen inbedrijfstype , zoalsui t bijlage 14blijkt .He t gras landpercen tag evarieer t nl. van 26i nNieuw-Zwindere n (ontginnings- bedrijven)to t7 0i nDalen-Dalerpeel . Tuinbouwkom t inhe tge hele bloknie tvoor . Het grondgebruik van deA -e nB-bedrijve n ^ 1h ape r gebied envoo rhe t gehele blok isweergegeve n ingrafie k5 « 98 - 25- Grafiek5 GRONDGEBRUIK (A-E N B-BEDRIJVEN) 100 90 80 - 70 60 1 50 40 V/. 30 20 - 10 0 % 507 1803. 2243 1362 5915 II III IV I + II+111 + IV INieuw-Zwindore n grasland IIZwinderen-Wa.ch.tu m IIIDalen-Dalerpee l '•. IV Dalerveen-Veenodrd bouwland Voor depercentages ? zie tabel11. . Ook tussend e grootteklassen bestaanverschille n ingrond gebruik .He t percentage bouwland schommelt tussen 33$i nd e grootteklassen van3~ 5e ^7~"1 0h ae n 48$voo r debedrijve n ^2 5ha . 5 2.He t bouwland Met hakvruchten engrane nword t 97$va n deoppervlakt e bouw landbeteeld j de overige 3$word t ingenomen doorkunstweide . Onder dehakvruchte n nemend e aardappelenee n zeer belangrijke plaatsi n hetbouwpla n inme t 30$va nd e totale oppervlakte.D e granenbe zetten56 $va n d-eoppervlakte ;voederbiete n en suikerbietenrespectie velijk 6e n 5$(bijlag e15) . 98 - 26- Deverhoudin g tussenhe tareaa l hakvruchtene ngrane nblijk t uiteent elope ni nd eonderdele nva nhe t"blok .I nNieuw-Zwindere n enDalerveen-Veenoor d .vertouw tme nrelatie f veelhakvruchten | inDalen-Dalerpee l relatiefminder . Uit"bijlag e 15blijk t verderno gda ti nMeuw-Zwindere ne n Dalerveen-Veenoord .ee ngrote r percentageva nhe tbouwlan dword t beteeldme taardappele ne nsuikerbiete nda ni nd ebeid e overige gebieden.Voederbiete n worden relatiefhe tmees tverbouw di n Zwinderen-Wachtum .e nDalen-Dalerpee l ,terwij l inDalerveen - Veenoordhe thoogst e percentage kunstweide wordt aangetroffen. §3« De rundveehouderij Derundveehouderi ji sd ebelangrijkst ebedrijfstak .Tabe l1 2 geeftee noverzich tva nonde r andered emelkveedichthei d ind evie r onderdelenva nhe tblo ke nvoo rd eonderscheide n grootteklassen. Tabel 12 BOTDVEESTAPE L Aan Bedrijven met Aantal melkkoeien Aantal Bedrijven tal melkkoeien per 100 ha stuks met mestvee be aantal jongvee aantal drij melk- - per 100 stuks ven be koeien cul grasland meIk - be mest drij per tuur + koeien drij vee per ven be dr. grond kunstweid e ven bedrijf A- en B-bedrijven 1 - 3 ha 6 6 2 108 168 46 — : - 3 - 5 ha 11 11 4 94 139 55 - - 5 - 7 ha 31 31 5 87 135 66 2 3 7 - 10 ha 85 85 7 84 126 81 5 4 10 - 12 ha 60 60 9 80 123 87 9 1 12 - 15 ha 81 80 10 71 109 91 11 2 15 - 20 ha 78 78 12 68 111 88 9 3 20 - 25 ha 42 42 13 60 92 105 2 2 ^ 25 ha 31 30 14 44 81 105 4 4 Alle grootteklassen 425 423 9 --g8-~- ÏÓ8 90 42 2 Meuw-Zwinderen 20 20 8 31 109 103 2 8 Zwinderen-Wachtum 119 119 11 70 105 94 7 2 Dalen-Dalerpeel 191 190 9 75 107 89, 16 2 Dalerveen-Veenoord 95 94 9 . 65 112 85 17 3 G-bedrijven ^ 1 ha 42 32 3 82 130 43 - - D-bedrijven ^ 1 ha 16 10 2 54 73 26 3 8 Spec.bedr. s= 1 ha 4 2 6 114 260 42 • - - Brons CD.-enquête i960. 98 Uit het toenemen van de gemiddelde "bedrijfsgrootte "blijkt het aantal melkkoeien per 100 ha grasland en kunstweide af te nemen^ het aantal stuks jongvee per 100 melkkoeien neemt evenwel toe hij toenemende "bedrijfsgrootte. Op 10$ van de bedrijven houdt men ook mestvee aan. Het aantal melkkoeien per 100 ha grasland en kunstweide is voor de bedrijven van 1-3 ha het dubbele van dat voor de bedrijven van 25 ha en groter. Dit hangt waarschijnlijk samen met de omstan digheid dat deze kleine bedrijven, zoals uit bijlage 15 blijkt, een relatief hoog percentage bouwland in gebruik hebben als kunst weide . Het gemiddelde aantal melkkoeien per bedrijf is het hoogst in Zwinderen-Wachtum. Het percentage cultuurgrond in gebruik als grasland ligt hier boven het blokgemiddelde. Ook ligt in dit deel van het blok de gemiddelde bedrijfsgrootte boven die voor het gehele ruilverkavelingsgebied. De melkveedichtheid per 100 ha grasland en kunstweide is echter het hoogst in Dalerveen-Veenoord. Dit hangt samen met het feit dat wij hier relatief veel kunstweide aantreffen. Ook vinden wij in dit deel van het blok het hoogste percentage bedrijven dat mest- vee aanhoudt. Een zeer dichte melkveebezetting tenslotte wordt aangetroffen bij de speciale bedrijven ^ 1 ha, nl. 260 stuks per 100 ha gras land en kunstweide. De jongveebezetting op deze bedrijven is echter relatief gering. Omtrent de kwaliteit van de melkveestapel staan de gegevens van de melkcontrole ter beschikking. De in de jaarverslagen van de Centrale Melkcontrole Dienst gepubliceerde bijzonderheden hebben echter betrekking op de gehele werkgebieden van de controlevereni gingen te Dalen, Dalerveen, Gees en Wachtum. Uit de in bijlage 16 vermelde gegevens kan men afleiden dat het gemiddelde vetgehalte gedurende de periode 195"I_1959 van alle gecontroleerde dieren in Dalen steeds ongeveer 0,06$ lager, in Dalerveen ongeveer 0,12$ lager en in Gees en Wachtum ongeveer ge lijk was aan het gemiddelde voor de provincie Drente. Sedert 1956 is de gemiddelde melkopbrengst in kg per dier per jaar in Dalen, Gees en Wachtum hoger, in Dalerveen sedert 1957 la ger dan het provinciaal gemiddelde voor Drente. De ontwikkeling van de gemiddelde melkopbrengst in kg per koe per jaar en het gemiddelde vetgehalte in procent gedurende boven bedoelde periode van de bij de melkcontroleverenigingen in Dalen, Dalerveen en Wachtum geregistreerde dieren is weergegeven in gra fiek 6. §4. De varkens- en kippen h oude rij Deze is, zoals in het grootste deel van de provincie Drente 5 ook in het ruilverkavelingsgebied Dalen van betrekkelijk weinig betekenis. 98 CG Grafiek6 MELKCONTROLE Gem.aantalk gmel k perko e 4700r 4600 4500- 4400- 4300- 4200 4100 4000 3900 3800 J L 1951 '52'5 3 '54 '55'5 6 '57 '58'5 9 Gem.^ve t 45oor 3590 3?80 3,70 3,60 3,50 > J L 1951 '52 '53'5 4 !55 '56 '57 '58'5 9 GegevensMelkcontr„ver,Dale n " " " Dalerveen " " " Wachtum 98 Voor de gegevens" zie "bijlage 16« 29 Op41 $va nd eA - enB-bedrijve n ^1 h akome nmestvarken svoor . Het aantalmestvarken s perbedrij f bedraagt echter gemiddeld slechts vier.Hierbi j dient echterrekenin g gehouden teworde nme t hetfei t dat het hier eenmomentopnam e betreft;nl . de telling opd e dagva n de enquêtering. Devarkensfokkeri ji s sterkerverbrei d enword t op82 $va nd e bedrijven uitgeoefend. Debedrijve nva n 20h ae ngrote r hebbenge middeld het grootste aantal fokzeugen. Binnen de onderdelenva n het ruilverkavelingsgebied isd e varkensmesterijhe tmins tverbrei d inNieuw-Zwindere n enDalen - Dalerpëel,waa r respectievelijk op3 0e n35 $va n het aantalA ~e n B-bedrijven ^ 1h avarken sworde ngemest .Bovendie n ishe t gemid delde aantalmestvarken s perbedrij f het geringst inDalen-Daler - peel, nl.twe e tegenover eengemiddeld e vanvie rvoo r alle A-e n B-bedrijven inhe t gehele blok.Me t uitzondering van Nieuw-Zwinderen wordt devarkensfokkeri jo pmee r dan 4/5 van het aantalbedrijve n uitgeoefend. Tabel1 3 VARKENS- EN ÏCEPPENHOUDSRIJ Bedrijven met Bedrijven met Bedrij ven met mestvarkens fokzeugen kippen aantal aantal aantal Aantal mest be be fok be be varkens zeugen kippen drij drij drij drijven bel per per ven ven ven bedrijf bedrijf bedrijf A- en B-bedrijven 1 - 3 ha 6 3 3 1 8 6 76 3 - 5 ha 11 4 3 7 3 9 146 5 - 7 ha 31 10 7 • 23 3. 26 77 7 - 10 ha 85 38 2 75 4 73 84 10 - 12 ha 60 29 3 54 5 56 78 12 - 15 ha 81 33 4 74 5 71 91 15 - 20 ha 78 31 5 65 , .5 72 70 20 - 25 ha 42 19 3 . 33 7 40 48 ^ 25 ha 31 9 4 17 7 26 51 Alle grootteklassen 425 -ï-fg--- 4 349 5 379 77 Nieuw-Zwinderen 20 6 6 4 3 15 33 Zwinderen-V/achtum 119 61 4 ;106 5 109 67 Dalen-Dalerpóo1 191 68 2 162 5 176 76 Dalerveen-Feenoord 95 41 4 77 5 79 100 G-bedrijven ^ 1 ha 42 9 3 19 3 30 68 D-bedrijven ^ 1 ha 16 4 2 5 7 13 46 Spec,b edr . ^ 1 ha 4 2 24 3 5 4 430 Brons G.D.-enquête1960 . - 30- 'Verde r"blijk tui t tabel 13da t9/l 0va nd ebedrijfshoofde n een aantalkippe nhoudt ,da tvarieer t van gemiddeld3 3i nNieuw - Zwinderen tot 100i nDalerveen-Veenoor d [A -e nB-bedrijve n ^ 1ha) . Van relatief grotere betekenis blijkt dekippenhouderi jt e zijnvoo r deenkel e speciale bedrijven.Hie r treffenwi jnl .ge middeld 430henne n perbedrij f aan (zi e § 6va n dithoofdstuk) . §-5 «D e mechanisatie en enkele andere aspecten van de bedrijfsvoering Devervangin g vanwerkpaarde n door landbouwtrekkers heefti n het ruilverkavelingsgebiedDale n tot nuto e geenhog e vluchtge nomen. Zobeschik t slechts ruim 1/5 vanhe t aantalA -e nB-bedrij venva n1 5h ae ngrote r over eentrekke rwelk e het eigendom is van.d e grondgebruiker. InNieuw-Zwindere nkom t echter op 70%va n alle bedrijvenee ntrekke rvoor .Di t zal zeerwaarschijnlij ksamen hangenme t debedrijfsgroott e in dit deelva nhe tblo k (gemiddeld 25s3ha )e nhe thog e percentage cultuurgrond dat alsbouwlan di n gebruik is (74)- InDalen-Dalerpee l daarentegenkome n intotaa l slechtsvie r trekkersvoor 5 de gemiddelde bedrijfsgrootte ishie r dan ook geringer, nl. 11,7'ha ,terwij l hierbovendie n nietmee r dan 3Ö/0va n decultuurgron dme t akkerbouwgewassen wordtbeteeld . Weinig landbouwersbezitte nee n zaaimachine, zelfbindero f aardappelrooier. Deze'werktuigen treffenwi jechte r welvee laa n inNieuw-Zwindere nj daa rbeschikke nva n de 20landbouwer s er1 7 overee nzelfbinde re n 2ove r eenmaaidorsmachin e (bijlage 17)• Inverban dme t hetbedrijfstyp e zijïrde hooibouwwerktuigen vanmee rbelan gvoo r hetblo k (metuitzonderin g van Nieuw-Zwinderen) 84%va n alle geënquêteerde bedrijfshoofdenbeschik t danoo kove r een grasmaaimachine ofmaaibalk . Op 56^va n alle bedrijven inhe t blokwerk t menme t gecombineerde hooibouwwerktuigen$ voorDalervee n -Veenoord,i s dit percentage 45- Opbijn aee nkwar t vand eA -e n B-bedrijvenva n 10h ae ngrote r wordt machinaal gemolken. Een juistebeoordelin gva n demechanisati egraa dword t evenwel bemoeilijkt door het gebruikva n werktuigen door loonwerkers,va n coöperaties encombinaties . Bijlage 18toon t aan,da t 88^va n allebedrijve n loonwerkers aantrekt^ debedrijve n boven 12h amee r dandi ebenede n dezegrens . InNieuw-Zwindere n enDalen-Dalerpee l maken respectievelijk 95e n 90%va n het aantal landbouwers (A-e nB-bedrijve n ^:1 ha ) gebruikva n de dienstenva nee n loonwerker. Tevensmake n debe drijfshoofde n inDalen-Dalerpee l .,e n ook die uit Dalerveen- Veenoord,relatie f meer gebruik vanwerktuige nva n combinatiese n werktuigencoöperaties danhu n collega'si nZwinderen-Wachtu m . Bijlage 19geef t een overzicht vand egesteldhei dva nenkel e onderdelenva nd ebedrijfsgebouwe nzoal s dezebi jd e CD.-enquête werd beoordeeld.Hierui t blijkt,da tno gnie t dehelf tva n deA - enB-bedrijve n ^1 h aee n goede stalruimte,tasruimt e ofwerktuigen - 98 31 ruimte heeft. In Dalerveen-Veenoord voldoet slechts 3/10 van het aantal bedrijfsgebouwen aan de eisen die aan deze "bedrijfsruimten gesteld mogen worden. In ETieuw-Zwinderen is de situaties met name ten aanzien van de tas-,e n werktuigenruimte, aanzienlijk gunstiger. Van alle bedrijven blijkt bovendien slechts 13$va n een silo gebruik te maken. Uit-bijlage 20,waa r nader wordt ingegaan op de stalinrichting, blijkt dat 48$va n de stallen is voorzien van een gierkëlder. Rela tief hoog komt hier Dalen-Dalerpeel voor de dag met een percentage van 58? relatief laag Zwinderen-Wachtum waar slechts I/3va n de bedrijven een gierkëlder heeft. 53$va n de stallen is voorzien van drinkbakjes voor het vee. Gegevens over de bedrijfsvoering zijn vermeld in tabel 14 en bijlage 21» Chemische onkruidbestrijding bij de akkerbouwgewassen'blijkt vrijwel algemeen te worden toegepast. Slechts 10$va n de grondgebruikers blijkt machinaal te zaaien;; in Nieuw-Zwinderen is dit percentage echter 90; in Dalen-Dalefpeel evenwel slechts 3« Tabel 14 BEDRIJFSVOERING •-Aanta l A- en'B-bedr i jven 1) met de genoemde onderdelen Onderdeel• totaal in •de gebiedsdelen Kieuw-- ;Zwindere n Dalen-.' . Dalerveen - • 'Zwinderen iWachtum Dalerveel Veenoord Weiland en vees elektrische weide- •afrastering 355 19 89 161 86 chemische •onkruidbestrijdin g 117 6 44 52 15 gebruik hooiruiters 303: 17 90 124 72 inscharen bij derden 5-6 3 10 26 17 ins-charen van derden 27 3 3 14' 7 berekenen voeder rantsoen 117 8 34 53 22 deelneming melkcontrole 364 18 113 154' 79 deelneming k.i. 416 20 116 188 92 deelneming stamboek 297 18 101 110 68 Bouwlands machinaal zaaien •4 3 9 6 10 chemische onkruid bestrijdin g 413 20 117 186 90 Contact met de.R .L .V .D .' 17 4 11 ""38" 73 45 1) Van 4bedrijve n ontbreken de gegevens, Brons C.D.-enquête i960. 98 - 32- Op 84%va n'd e'bedrijve nword t elektrische weideafrastering toegepast,rui m eenvierd e vanhe t aantalveehouder s"bereken t voederrantsoenen,86 $neem t deel aanmelkcontrole .D ekunstmatig e inseminatie wordt opbijn a alle bedrijven toegepast. Ruim70 $va nd e landbouwers isli dva n'ee nrundveestamboek , terwijl 4O/0va nhe ncontac t onderhoudt met deRijkslandbouwvoor - lichtingsdienst. InBieuw-Zwindere nvraag t 90$va nhe n advies aan deR.L.V„D . °9 inZwinderen-Wachtu m slechts32$ . Eenvergelijkin gva nd e gegevensbetreffend e de-ruilverkave- lingsge'biedenDale ne n Steenwijksmoer-leid t tot deconclusi edat. ' demechanisati e ineerstgenoem d gebied inhe t algemeen een hogere vluchtheef t genomenda ni nSteenwijksmoer . §6. De arbeidsbeh oef te Daar dei nhe truilverkavelingsblo k over de arbeidsbezetting verzamelde gegevens onvoldoende nauwkeurig zijnui t te drukken in volwaardige arbeidskrachten,verval t demogelijkhei d tot hetbere kenenva nhe t arbeidseffect.Ui t de berbeschikkin g staande gege vensbetreffond ehe tbouwpla n end eveebezettin gka nechte r weld e arbeidsbehoefteworde nbepaald , uitgedrukt instandaarduren .D e hierbijgebruikt e arbeidsnormen zijnvastgestel d opgron dva nd e arbeidsbehoefte opgoe d geleide bedrijven vanbehoorlijk e grootte, waar onder gemiddelde omstandighedenword t geproduceerd. Deze normen zijnvermel d inbijlag e 22.• De-verdelingva n detotal e arbeidsbehoefte overd ebedrijfs onderdelen en de gemiddelde arbeidsbehoefte perbadrij fe npe rh a cultuurgrordzij nweergegeve ni n tabel15 . Uit de procentuele verdelingva n de arbeidsbehoeftevoo rd e A--e nB-bedrijve n ^ 1h ablijkt ,da tbi jtoenemend ebedrijfsgroott e hetbouwlan d inhe t produktieplan eensteed sbelangrijke r plaats inneemt tenkost eva nd e veehouderij..Hierme e gaat gepaard eenaf nemingva n het aantal standaarduren perh abi jtoenemend e bedrijfs- grootte.Ee t grote aantal standaarduren perha , nl. 1316,o pd e speciale bedrijvenkomt'voo r driekwart voor rekeningva n deveehou derije nme tnam eva n hetkleinve e (varkens enkippen) . (Zie § 4 van dithoofdstuk. ) Binnenhe t blok'blijk the t aantal standaaraurenpe rh avoo rd e vierdele nweini guitee nt elopen. . InNieuw-Zwinderen'i she t bouwland relatief hetbelangrijkst . InDalen-Dalerpee l daarentegen wordt dearbeidsbehoeft ehe t meest bepaalddoo r deveestape l enhe t grasland, nl.respectievelij k5 3 on 18$va n de totale arbeidsbehoeftei s daarvoorvereist . Tenslotte kanhie rno gworde nvermeld , dat het gemiddelde aan tal standaarduren perh a cultuurgrond voor alleA - enB-bedrijve n ^ 1h ai nhe t ruilverkavelingsgebied Dalen lager isda nhe t gemid deldevoo r dezelfde categorie bedrijven"vand e zandgronden, eveneens volgens denorme n vanbijlag e 22bereken d 1). .. i)" He tkleine-boerenvraagstu k opd e zandgronden 1949~1958 ti L.E.I. 'I960,bijlag e 13. - 33 ps --a CO r— co co O ^ LIA sj- o O co vo i © p ö LCNCO o\ t— r—.KJ - m o ON LfN CM ro LfN CAO v- Ö ft1 VQ LT\ -^t- -^ ^- ^ •=}• ^t- ro -vi- "vi- "=i" •^t" "=t LTN m 'cd j ° -p c pi ÎH CD ta CD fH o tu; CO •n r^^flOr O CM VO r— t- t- «* m t— f-oo En CÔ t( •H O ONT- CM lAï- rO^Vû 1XN t- VO -p h cn^oo ochroco m LfN ^ O LfN rn T- *& Ö c6 T- 00 r<~) *cf LfA LOi c— CO CM T- VD tnvo T- v- co CÔ CÔ I LTN VO CA ON CM -vt CO ON rO ^frOCAr Os c—r o 3 PI CMCMCMOvJrororOrOLT\ <-o t-_ ro CM "=d" CM T- CM O CÖ pQ rH rH VO CO rO m tr— O rOtr-00 ro n"l VD o r- o r-cn ^ ro CM -p ö CO LfN "=1" LOS o rH O i> ü .ÖD PI 0) O *3" CM r— LT\ rO O [•— fi") CM a\ o ro LTN t- r— ^" ITNVO P— I ft vo vo m m LTN LTN. ^1- *H- ro 1— m LfN "=t CÖ 0) CÖ CO CD -P 'd t> m Pi CÖ -p I mrOrOrorororOCM ro t- ro ro m CM CM EH S 0) CÖ I w -p ft CO LPi [^- LTN "xt" •<=d- rO v- rO ro «st- -=t T- o c— m •H T- t— ro co CD n ü H U CD FM O c—C O c—t —t~- ir\m ro VO C— VO VO COf-1- I TH vo mo\0 CA vo vo ^t vo in VO f— O CM VDCO CA G CD rOrOrO'vfrororOroCM ro i— ro "=3" ro ro rO v- 3 CD FH !> • I rH . f-| !> 3 CM LO, CO LT\ LfN CO LfN CA CO C— ro ro CM VD LfN T (H pi id CÖ t-'Hrco T-^Hrf—T-T-GTN O O "=t VD T- ro v CD -P Ö ^1 ft rH T- [— VO O f~> CA CA LTNCO CM ro T-- ft pi T- CM T- O O tiD •H CÖ VD T- i- ino î-co CM T- O ON T- LfN CM VO «st- ,r -P T- ro co ^-D co r— "^ o CM i- a\ ON P! •H râ (!) h o vo CA T— -•d ce CÖ CÖ CD S Ö fH ^l nd A H^ CD p o ÏÏOOFBSTUK IV . . ENKELE ASPECTEN VAN DE AGRARISCH-SOCIALE STRUCTUUR §1 De leeft ij d s o pb ou w van bedrijfs- hoofden Voor de aanpassing van de "bedrijfsvoering aan de eioen des tijds5 in het bijzonder na de uitvoering van een ruilverkaveling, is de leeftijd van de bedrijfshoofden van veel belang. De veronder stelling is gewettigd, dat een hoge leeftijd dikwijls gepaard gaat met een betrekkelijk geringe ontvankelijkheid voor nieuwe ideeën en methoden. Tabel 16 geeft een samenvattend beeld van de leeftijdsopbouw der bedrijfshoofden van de A- en B-bedrijven - 1ha . Tabel 16 LEEFTIJDSOPBOUW VAN DE BEDRIJFSHOOFDEN Bedrijf shoofden in 1) N].euw - Zwindere n Zwinde ren Dalen- Dalerveen- Leeflsijdskla s se Wachtum Dale rpeel Veenoord inj e iren aantal ;m /o aantal: in °/o aantal; in f aantal\ in ie Jonger dan 35 jaar 1 5 7 . 6 16 8 11 11 35--Ka jaar 4 20 20 17 46 24 16 17 45--54 jaar 13 65 35 30 58 30 . 33 35 55--64 jaar • 2 10 39 32 50 25 25 26 65 jaar en ouder - - 16 14 21 .1 1 10 11 Alle leeftijd skiassen 20 100 117 100 191 100 95 100 1)Va n 2 bedrijfshoofden uit Zwinderen en Wachtum ontbreken deze gegevens. Brons C.D.-enquête 1960. Van alle bedrijfshoofde n is 28% jonger'da n 45 jaar en38/ /o ouder dan 54 jaar5 11% blijkt zelfs 65 jaar of ouder te-zijn. Binnen de onderdelen van het blok blijkt het hoogste percen tage jongere bedrijfshoofden voor te komen in Dalen-Dalerpeel., nl. 32, Het minst gunstig.is de leeftijdsopbouw in Zwinderen- Wachtum. Hier is slechts 23% van de landbouwers jonger dan 45 jaar en 46% 55 jaar of ouder, In Nieuw-Zwinderen is de leeftijdsopbouw gunstig. Bijlage 23 geeft een inzicht in de leeftijdsopbouw van de bedrijfshoofden naar grootteklassen voor A- en B-bedrijven ^ 1 ha en van de C- en D-bedrijfshoofden. Van alle A- en B-landbouwers is de gemiddelde leeftijd op het tijdstip van enquêtering 51 jaar.Voo r de bedrijfshoofden van - 35 bedrijven van 1-3 hablijk t deze echter aanzienlijk hoger teliggen ^ ni. 59 jaar.Oo k debedrij f shoofdenui t tegrootteklasse n van 3-5 ha en^ 25h ablijke n gemiddel dwa t oudert e zijn.He t hoogstepercen - tage landbouwers jonger dan 45jaa rkom t voor ind e grootteklasse van 7-10 ha (36);d ehoogs t epercentage sbedrijfshoofde n ouderda n 55 jaarvinde n wijo pd eb e drijvenbove n 15ha . De gemiddelde leeftijd vand eC-landbouwer s isgelij k aandi e van deA - enB-bedri jfshoo f den.Va nd eD-grondgebruiker s isd e gemiddelde leeftijd 70jaa r 3/4 deel vanhe n is6 5 jaar ofouder . 2.He t onderwijs van d be r ij fshoofden Het peil vand ebedrijfsvoerin gi nd e landbouwword t gunstig beïnvloed, wanneer opd ebedrijve n een ofmee r arbeidskrachten (inhe t algemeen devade r en/of de zoon)landbouwonderwij shebbe n gevolgd. Ten aanzienva n de mogelijkheid tot een juiste aanpassing van debedrijfsinrichtin g end ebedrijfsvoerin g aand e situatiedi e zal ontstaan door eenruilverkavelin gi nhe t blokDale n isd e geschooldheid van de landbouwers vanno gmee rbelang . Erbestaa t gelegenheid agrarisch dagonderwijs tevolge n aand e protestants-christelijkemiddelbar e landbouwschool teHoogeveen , de rijksmiddelbare landbouwschool teEmmen , de christelijke lagere landbouwschool teCoevorde n end e algemene lagere landbouwschool•te Emmen, welke alle zijngelege nbinne n redelijke afstand vanhe t rui1verkavelingsgebied . Zoals teverwachte n is,blijk tui t deC,B„S,-landbouwtellin g vanme i 1955voo r degemeent eDale nda t de jongerebedrijfshoofde n meer agrarisch onderwijshebbe n genotenda nd e oudere.Va nall e bedrijfshoofden jongerda n 35jaa rheef t 71$voortgeze t agrarisch onderwijs genoten;va nd ebedrijfshoofde nva n 35 jaar enoude r slechts 36/ü(bijlag e 2/|). Over het doord egrondgebruiker s vanA - enB-bedrijve n genoten onderwijs verschaft tabel 17gegevens . Tabel 17 ONDERWIJS VAND EBEDRIJFSHOOFDE N Percentage bedrijfshoofden 1) Aantal met alsvoortgeze t onderwijs 2) zonder. Gebied bedrijfs Ilandb , :niet-agr . voortgez. hoofden1 ) m.l.S.; 1.1.s ;cursu s ! onderw. onderwijs Nieuw-Zwinderen 20 30 20 40 10 Zwinderen-Wachtum 115 8 5 42 1 43 Dalen-Dalerpeel 176 6 17. 35 42 Dalerveen-Veenoord 89 10 8 38 1 43 Geheleblo k 400 9 12 38 - 41 1)Va n wie deze gegevensbeken d zijn. 2)Allee n dehoogst e vorm van onderwijs isbekend . Brons C.D.-enquête i960. - 36- Vergeleken met de in"bijlag e2 4vermeld e gegevensblijk t de situatie inhe t ruilverkavelingsgebied thansgunstige r te zijn. Volgens de landbouwtelling had in 1955 ind egemeent eDale n 38$ vanall ebedrijfshoofde nvoortgeze t onderwijs gevolgd,terwij l dit percentage volgens deCD,-enquêt e van 1960voo rhe t blok Dalen 59is . Binnen het blok isd e situatie het gunstigst inNieuw-Zwinde ren, waar slechts 10^>va n alle A- enB-bedrijfshoofde ngee nvoort gezet onderwijs heeft genoten.Voo r de overige gebieden isdi t percentage ongeveer 40.Agrarisc h dagonderwijs isrelatie fhe t meest gevolgd inNieuw-Zwindere n enDalen-Dalerpeel ,nl . respectie velijk door 50e n23 $va nhe t aantalbedr ij fshoofden . Bijlage 25maak t hetmogelij k de situatie met betrekking tot het onderwijs,gevolg d doord ebedrijfshoofde nui t de verschillende grootteklassen, tevergelijken .D e landbouwersva nbedrijve nui t de grootteklassen van 20-25h a en^ 25h ablijke n relatiefmee r agrarisch dagonderwijs tehebbe ngevolgd .He t betreft hiernl . respectievelijk AOe n 45$va nhe t aantalbedrijfshoofde nui tboven genoemde grootteklassen.Teven sblijk t het percentage boeren zonder voortgezet onderwijs voordez ebeid e categorieënhe t laagst tezijn . Door debedrijfshoofde nui t de grootteklassen van 12-15 hae n 15-20h ablijkt'relatie fmee r landbouwcursusonderwijst e zijngeno ten.Hie r bedragend e percentages respectievelijk 48e n 39. §3. Het onderwijs van de e c h t _ e n o t e n derbedrijfshoofden Gegevens over het door de boerinnen gevolgde onderwijs zijn vermeld in tabel 18 en bijlage 26. Tabel1 < ONDERWIJSVA ND E ECHTGENOTEN Percentagee chtgenote n 1) Aantal met zonder Gebied echt m.o. i h •h .s . cursussen voortgezet genoten 1) onderwijs Nieuw-Zwindere n 19 5 31 10 53 Zwinderen-Wachtum 77 9 5 86 Dalen-Dalerpeel 133 1 28 3 68 Dalerveen-Veenoord 36 3 22 75 Geheleblo k 265 1 22 4 73 1)Va n wiedez e gegevensbeken d zijn. Brons C.D.-enquête i960. 37 - Vergeleken met de bedrijfshoofden hebben slechts zeer weinig echtgenoten voortgezet onderwijs gevolgd. InNieuw-Zwindere n blijkt de situatie echter gunstiger te zijn dan in de overige delen van het blok. Dagonderwijs aan de huishoudscholen is relatief vrij veel gevolgd. Opmerkelijk is het geringe percentage boerinnen uit Zwinderen-Wachtum dat huishoudonderwijs heeft gevolgd, te weten 9fof terwijl dit voor het gehele blok 22fo is. S 4« D e beroepen der boerenzoons Omtrent de boerenzoons van 15 jaar en ouder zijn in tabel 19 en bijlage 27 gegevens opgenomen betreffende de door hen uitgeoefen de beroepen. Hoewel waarschijnlijk niet alle zoons bij de door de Cultuur technische Dienst. gehoude n enquête zijn geregistreerd en met name een aantal uitwonende zoons niet zal zijn vermeld, kunnen hieruit toch met de nodige reserve wel enige conclusies worden getrokken.• Tabel 19 BEROEPEN BOERENZOONS Aantal zoons van 15 jaar en ouder van bedrijfshoofden uit de beroepsgroepen A en woonachtig in Omschrijving totaal aantal Nieuw- Zwinderen- Dalen- Dalerveen- zoons Zwinderen Wachtum Dalerpeel Veenoord Inwonend 286 19 97 103 67 Uitwonend. 95 ...4. 16 .,.46. "Tolaa l " 38Î 23 i1 3 149 96 V/erkend in de landbouw; thuis 171 11 64 60 36 als arbeider 13 3 2 8 zelfstandig 28 1 2 16 9 "totaal " 2T2' "12" "78" 53 Werkend buiten de landb. ambacht 20 5 7 fabrieksarbeider 12 5 5 kantoor 12 3 1 arbeider N.S. 9 4 5 onderwijs 5 4 1 overige beroepen 28 5 14 8 beroep onbekend 1 1 2 totaal _8_7_ .. 4. .33. 26 Onderwijs volgend 82 20 38 17. Bron; CD.-enquête i960. Vand e 381 geregistreerde zoonsva nA -e nB-bedrijfshoofde n oefenen er29 9 eenberoe puit ,waarva n er 212i nd elandbou wwerk zaam zijn,nl . 171 thuismeewerkend ,1 3al s landarbeider en2 8al s zelfstandig bedrijfshoofd.I ntotaa lhebbe n8 7zoon s een werkkring buiten de landbouwaanvaard , terwijl er ophe t tijdstip vand e enquête 82 onderwijs volgden.Aangezie n onder degroe p onderwijs volgend,uitsluiten d diegenen zijnbegrepe n die zich voorbereiden op eenniet-agrarisc h beroep,kunne nwi jhe nal safgevloei dui t de landbouwbeschouwen .I n totaal zijn dus 169zoon s afgevloeid, of ruim 44%» Dit percentage is echter geringer dan de,o pgron d vand e CB.S.-volks- enberoepstellin g van 1947? berekende noodzakelijk geachte afvloeiing vanboerenzoons .Voo r degemeent eDalen ,d e Zuidelijke randgemeenten end eprovinci e Drentebedroege n deze percentages nl.respectievelij k 58, 58 en 56.E rwer d echter reeds gewezen opd emogelijkhei d dat eenaanta luitwonende ,afgevloeid e zoonsnie t isgeregistreer d bijd e CD.-enquête. Intabe l 20zij nvoo r deA - enB-bedrijve n ^ 1h ahe tafvloei ingspercentage enhe t generatiedrukcijferbereken d voord eonder scheidengrootteklasse n envoo rd e 4onderdele n vanhe tblok . Tabel 20 AFVLOEIING ENGENERATIEDRU K Aantal- Afvloeiing Generatiedruk bedrijven in 1o cijfe r 1- 7h a 48 63 0,50 7- 12h a 145 47 0,91 12- 20h a 159 35 1,02 ^ 20h a 73 47 1,17 Geheleblo k 425 44 0,95 Nieuw-Zwinderen 20 "" m 1,21 Zwinderen-Wachtum 119 39 1,24 Dalen-Dalerpeel 191 45 0,71 Dalerveen-Veenoord 95 48 1,02 Brons CD.-enquête 1960 . Voord eberekenin g van het afvloeiingspercentage isd e vol gende formule gebruikts aantal zoonsva n 15jaa r en oudernie t werkend ind e landbouw totaalaantal zoonsva n 15 jaar enoude r x 100 Bij de interpretatie vand euitkomste n dieme t behulp van bovenstaande formule verkregen worden, dient echterhe t volgende bedacht teworden s a. dat onder degroe p zoons die thans niet ind elandbou wwerke n zoonskunne n voorkomen die te zijner tijd tochnaa r de land bouwvloeien ; 98 - 39 b. dat eronde r de zoons diethan s ind e landbouwwerke n zoons kunnenvoorkome n die ind etoekoms t alsnog afvloeien; c.da t ergee n zoons overgaan van de enebedrijfsgrootteklass e naar de andere ofva nhe t ene deel vanhe tblo k naarhe tandere . Men dient dusgee n absolute waarde toe tekenne n aan degevon denpercentages ;we l zijn dezebruikbaa r voor vergelijking vand e verschillende grootteklassen envoo rregional e vergelijking. Voorhe t ruilverkavelingsgebied Dalenblijk t hetafvloeiings percentage 44"t ezijn .Voo rd ebedrijve nui t degrootteklass e van 1-7 hai sdez e het hoogst,t ewete n 63, voor dieui t degrootte klasse van 12-20'h ahe t laagst,nl .35 » Ook de onderdelen vanhe tblo k vertonen vanuit ditgezichts punt verschillen.He t afvloeiingspercentage ishe t laagst in Zwinderen-Wachtum (39),voo rd e overige delen vanhe t blok loopt het.echte rweini guiteen ,nl .va n 45"to t 48. De generatiedruk, dat isd e verhouding tussenhe t aantalo p eenbedrij f wachtende zoons enhe t aantal vrijkomendebedrijven , isbereken d volgensd eformule s 1/15x aanta l niet-zelfstandigi nd e landbouwwerkend e zoons 1/33x aantal landbouwbedrijven Ookhierbi j isuitgegaa n van zoons van 15jaa r enouder .Lig t deuitkomst ,volgen sbovenstaand e formule verkregen, tussende . waarden 0,9 en 1,1 dan wilda t zeggenda t er sprake isva n een evenwicht tussen het aantal potentiële opvolgers enhe t aantal jaarlijksvrijkomend e bedrijven.Bi jee n waarde <1 behoeft het z.g.tekor t aan opvolgers nognie t te leiden tot een vermindering vanhe t aantalbedrijfshoofden .Di t tekortka nnl .worde naange vuld door (secundaire)toevloeiin g of toevloeiingui t andere grootteklassen en/of gebieden dandi ewaarvoo r hetgeneratiedruk - cijfer isberekend . Voor allebedrijve n inhe tblo kDalen ,afgezie nva n eenonder verdeling naargrootteklasse n enonderdele nva nhe t blok,i she t generatiedrukcijfer0,95 « Volgensvorenstaand e theoretischebeschou wingduid t dit ophe tbestaa nva n een evenwichtssituatie. Binnend egrootteklasse n zienwi j eenbelangrij k verschili n generatiedrukcijfer tussen enerzijds debedrijve nui t de grootte klassen van 1-7 hae nanderzijd s dieui t de.grootteklasse n boven 7ha» .Voo r dekleiner e bedrijven (<7 ha )blijke n ind e toekomst onvoldoende opvolgers te zijno m deze in stand tehouden ;voo rd e grotere( -7 ha )word t de evenwichtssituatie benaderd. De op grond vand e C.B.S.-volks- enberoepstellin g van 1947 voor allebedrijve n - 1h a (m.i.v.d eC - enD-bedrijven )berekend e generatiedrukcijfersvoo r degemeent eDalen ,Coevorde n enOoster - hesselen warenrespectievelij k 1,41» 1» 4 1 en1,50 «Me nka nhier uit devoorzichtig e conclusie trekken dat de afvloeiing gedurende - 40- deperiod e 1947-1960i stoegenomen .Te rvergelijkin gka n noggegeve n worden het generatiedrukcijfervoo r alleA* -e nB-bedrijve n ^ 1h a inhe truilverkavelingsgebie d Steenwijksmoer, dat 1,59 bedroeg (L.E.I.-notaNo .128) . Tot slot zijno g opgemerkt datbinne nhe t ruilverkavelingsge biedDale nhe t generatiedrukcijferhe t laagst is inDalen-Dalerpee l (0,7l)e nhe t hoogst inZwinderen-Wachtu m enNieuw-Zwindere nme t respectievelijk 1,24 en 1,21. .95 « H et onderwijs der boerenzoons Aan dehan d vand e intabe l 19e nbijlag e 27vermeld e gegevens kanteven s deverhoudin g berekend worden tussenhe t aantal zoons van 15 jaar enoude r dat onderwijs volgt enhe t aantal inwonende zoons, eveneens van 15jaa r en ouder.Reed s in devorig e paragraaf vandi t hoofdstuk werd opgemerkt dathe t hier zoonsbetref t die zichvoorbereide n opee nniet-agrarisc hberoep .D e aldus berekende percentages voord e onderscheiden delen vanhe t blok bedragenvoor ; Nieuw-Zwinderen 365 Dalen-Dalerpeel 365 Dalerveen-Veenoord 25; Zwinderen-Wachtum 20. InDalen-Dalerpeel , waar wijhe t laagstegeneratiedrukcijfe r aantreffen,blijk t het percentage inwonende zoonsda t zichvoorbe reidt opee nniet-agrarisc h beroep het hoogst te zijn.Voo rZwinde ren-Wachtum isee nhoo g generatiedrukcijferberekend ,terwij l wij daar tevens eenlaa g percentage inwonende zoonsva n 15jaa re n oudervinde n dat onderwijs volgt. Verderblijk tui t tabel 21 enbijlag e 28da t 15$va nall e zoonsva n 15jaa re noude r (dus zowel in-al suitwonend e zoons) geenvoortgeze t onderwijs heeft gevolgd.Bovendie n isva n 21$va n henonbeken d welkevor mva n voortgezet onderwijs doorhe nwer d genoten. De hoogste percentages voor "geen+ onbekend " vindenwi ji n Dalerveen-Veenoord (61)e nDalen-Dalerpee l (35)« Deze hogepercen tages zullen zeerwaarschijnlij k voornamelijk veroorzaakt zijndoo r de oudere zoons,di e relatiefminde r voortgezet onderwijs ontvin gen dan thansme t de jongerehe t gevalis . Het isnie tmogelij k een splitsing temake ntusse n dewe l ennie t ind e landbouwwerkend e zoonsme tbetrekkin g tôthe tge volgde onderwijs.We lblijkt ,da t vand e 323geregistreerd e zoons met voortgezet onderwijs'50$landbouwonderwij sheef t gevolgd.-He t merendeel vanhe nvolgd e agrarisch dagonderwijs, nl,78$ . InZwinderen-Wachtu m vinden wijhe t hoogstepercentag e zoons dat landbouwdagonderwijsvolgde ,nl .47" ?he t laagste inDalerveen - Veenoord, tewete n 16. 98 '-4 1 - .Tabel 21 ONDERWIJS BOERENZOONS Aantal zoons van 15 jaare noude r van bedrijfsnoofden uit deberoepsgr o epenA en B woona chtig in Omschrijving totaal Nieuw- : Zwinderen-;Da l en- 1erveen Zwinderen\ Wachtum jDal erpeel Ve enoord Inwonend 286 19 97 103 67 Uitwonend 95 4 16 46 29 Totaal 381 23 113 149 96 Met voortgezet onderwijs? a. algemeens V.H.M.O. en H.O. 21 2 7 8 4 (m)ulo 28 4 9 11 ...4 .totaa l 49 5- --]S'"" 19 8 b. landbouwonderwijs; middelbaar 50 6 22 18 4 lager 78 4 32 30 12 cursus 35 2 9 19 5 totaal 16'3 12 —êy— .__£„_._.. 21 c. technisch onderwijs; middelbaar 1 1 lager 25 3 6 9 7 cursus 5 1 3 1 totaal 31 4 9 10 8 d. onbekende vorm -"50-- 1 8-—- 23 48 a t/m d 323 23 96 119 85 Zonder voortgezet. onderwijs; 58 - 17 30 11 Bron;C.D„-enquêt e i960. S 6. D landarbeiders Omtrent de landarbeiders zijn slechts weinig concrete gegevens bekend,welk e afkomstig zijnvan'd e distrirtsagentenva n hetBedrijfs pensioenfonds voord e Landbouw (B.P.L.). Uit tabel 22blijk t dat inhe t ruilverkavelingsgebiedDale n 33vast e en9 3loss e landarbeiders werken.Vrijwe l alle vastearbei derswone n tevensi nhe tblok . Vand evast e arbeiders is 40/£3 0jaa r of jonger;voo rd e losse arbeiders bedraagt dit percentage 58. In verhouding tothe t aantallandbouwbedrijve ntreffe nwi j demeest e landarbeiders aano pd ebedrijve n inNieuw-Zwinderen , waarwij ,zoal sreed s eerderbleek ,he t grootste aantal grotere bedrijven vinden. - 42- Tabel 22 LANDARBEIDERS Aantal landarbeiders in het gebied 1) buiten gebied 1) Geboortejaar wonend enwerken d wonend. inh et in Zwinder en 2) gebied werkend werkend vast ; los vast los vast los 1895- 1899 - 3 1 — _ — 1900- 1904 - 1 — — 1 _ 1905- 1909 2 - — — 1 4 1910- 1914 3 3 - 2 1 1915- 1919 3 4 - - — 4 1920- 1924: 1 1 — 3 1 3 1925- 1929 3 5 — 3 2 3 1930- 193A 1 2 — 2 — 17 1935- 1939. 4 5 2 2 1 14 1940o f later 5 2 - 1 2 9 Aantal landarbei ders 22 26 2 13 9 54 1)Ruilverkavelingsgebie d exol.Nieuw-Zwinderen . 2)Voo r zoverbinne n hetblok . Brons Districtsagenten B.P.L. Volgensmededelin g vand e districtsagent vanhe tB.P.L .voo r de gemeenteDale n waren enige jarengelede n inzij nrayo nno g 350 vaste landarbeiders werkzaam, welk aantal thans isteruggelope n tot ongeveer 50. Eengroo t deelva n deafgevloeide n isthan swerk zaambi jd eA.K.U .t eEmmen .Naa r zijnmenin g zullen erva nhe t huidige aantal jonge landarbeiders ook inde.toekoms tno g velen de agrarischebedrijfsta k deru gtoekeren . § 7.H verenigingsl even Inhe t ruilverkavelingsgebiedDale nkome nvoo rd e woonkernen Dalen,Wachtu m enDalerveen .He tto t de gemeente Coevordenbehoren deLo o valtbuite nhe tblok , evenals inhe t noordwesten het dorp Zwinderen.D e stadCoevorde n ligt op slechtsgering e afstand van Dalen (ongeveer vier,km)e nheef t ind e loop der jaren diverse functies vanhe t dorpDale n overgenomen. Insociaal-economisc h opzicht is er slechts weinig ofgee n verschil tussen dedorpe nDale n enWachtum . Inbeid e plaatsen zijn diverse verenigingen werkzaam, waardoor de actieve belangstelling echter vrijgerin g is.He t contact tussenbeid e dorpen iseven eensgering ;i nbeid e isme n erggestel d op zijn plaatselijke verenigingen, ook alleide n dezevaa k slechts.eenkwijnen dbestaan . 98 - 43- Zo hebbenDale n enDalervee n elkhu n eigen coöperatieve zuivel fabriek,terwij l die teWachtu m pas sedert 1januar i jl. isopge heven. Het geestelijke enpolitiek eklimaa t wordt gekenmerkt door eengrot e mate vanrus t en stabiliteit.I n 1947wa s 82^ vand e bevolking vanDale nNederlands-Hervormd , jfo Gereformeerd en 10^ Rooms-Katholiek. DeGereformeerde n wonen hoofdzakelijk inNieuw - Zwinderen;d eRooms-Katholieke ni nDalerpeel ,bi jLo oe ni n Vossebelt, Bijlage 29geef t enig inzicht ind emat e vandeelnemin g aan enkele agrarische verenigingen. 82^va nhe t aantalbedri jfshoofde n vanA -e nB-bedrijve n ^ 1h ai sli d van een standsorganisatie.. Voor delandbouwer s vanbedrijve n < 10h a isdi t percentage70 , voor die vanbedrijve n> 10h a 87.He t percentage ongeorganiseerden ishe thoogs t inDalerveen-Veenaord , nl, 27;he t laagst inNieuw - Zwinderenme t10 . Tot slotka nno g worden opgemerkt,da t vand ebedrijfshoofde n vanC-bedrijve n ^ 1h a-J -dee l lidi sva nd eA.N.A.B .Di t zijnland arbeiders dieui t hunbedrijfj e neveninkomsten genieten. 98 - 44- SAMENVATTING 1.He t ruilverkavelingsgebied Dalenval t inenkel e opzichtenuit eeni nvie r gebieden,t eweten s a.'N ie uw-Zwindere n5 b.Zwinderen-Vachtum | c.Dalen-Dalerpeel j d.Dalerveen-Veenoord . Inbijlag e 3zij nd egebiede nb ,c end no gverde r onderver deeld. InNieuw-Zwindere n treffenwi jontginningsbedrijve naan ,waar bijhe t zwaartepunt valt opd eakkerbouw . Ind e overigegebie den valt het accent meer opd eweidebou w end eveehouderij . 2.He t ruilverkavelingsgebied strekt zichui t over eenbelangrijk e oppervlakteva nd egemeent eDalen .Verde r omvathe tgrondge bied datbehoor t tot degemeente nOosterhesselen , Sleene n Coevorden. 3.Binne nhe tblo k zijngelege n dedorpe nDale n enWachtu me n de woonkernDalerveen , welkeall edri ebehore n totd egemeent e Dalen.O p 31 december 1959 telde degemeent eDale n 4648zielen . De bevolkingstoeneming gedurende de periode 1880-1959 isgerin ger geweest dani nd e aangrenzende gemeenten.Seder t 1955i s zelfsva n een zekere stagnatie ind ebevolkingsgroe i sprake. In 1947wa s 82%va n debevolkin gNederlands-Hervormd , 5% Gereformeerd en 10%Rooms-Katholiek . 4.He t aantal werkende mannen ind egemeent e Dalenna mgedurend e de periode 1947-1956 afva n 1469to t 1430.Wa si n 1947no g68 % van demannelijk e beroepsbevolking werkzaam ind e landbouw,i n 1956wa sdi t percentage gedaald tot 63%.D e industriële werk gelegenheid ind e gemeente isva nondergeschikt e betekenis. In 1956werkt e danoo k 7>5^va nd emannelijk e beroepsbevolking buiten degemeente ,waarva n ongeveer dehelf t inCoevorden . Er werkten echter ook 32mannen ,waarva n 13ui t Oosterhesselen, ind egemeent eDalen . 5.D e oppervlakte cultuurgrond ind egemeent e Daleni sged.urend e de periode 1910-1959 toegenomenme t 1950h a of 53%.D etoene ming ind egehel e provincieDrent e wasechte r relatiefgroter . Het aantal landbouwbedrijven^ 1h a isgedurend e dezelfde periode eveneens toegenomen, zijhe t inminde r sterke mate dan de oppervlakte cultuurgrond, nl.me t 12%(sind s 1950i se r sprake vanee nafneming ). E rheef t zich oenwijzigin g ind e bedrijfsgroottestructuurvoltrokken ? gedurende deperiod e 1910-1959i she t aantalbedrijve n van 1-5 haafgenome n met 46%; het aantalbedrijve n van 10-20h ai s echter sterker toegenomen, nl. met 124%.Oo khe t aantalbedrijve nva n 20h a engrote ri s gestegen.D e gemiddelde bedrijfsgroottebedroe g in 1959voo rd e - AC,45 _ gemeente Dalen1. 1ha ;he t gemiddelde voord e gehele provincie ,wa s eveneens 11ha . 6.Va n de 487i nhe t ruilverkavelingsgebied geregistreerde grondge bruikers behoren er 425 tot de eigenlijke landbouwers (deberoeps groepenA en B); 42zij nC - en1 6D-grondgebruikers .Oo k zijn noggeregistreer d vier grondgebruikers welke ondergebracht zijn ind e rubriek speciale bedrijven.D e 77grondgebruiker s dieel k minder dan 1ha.cultuurgron d exploiteren zijnbuite n beschouwing gelaten.I nd eblokdele nDalen-Dalerpee l enDalerveen-Veenoor d wordenrelatie f demeest e C- enD-bedrijve n aangetroffen. 7.D e gemiddeldebedri jfsgroott eva nall eA -e nB-bedrijve n - 1h a inhe t gehele ruilverkavelingsgebied Dalen is 13,9ba .Voo r Nieuw-Zwinderenbedraag t deze 25,3ha .I nDalen-Dalerpee l ligt degemiddeld ebedrijfsgroott ebenede n dievoo rhe t geheleblo k enbedraag t 11,7ba .He t aantalA -e nB-bedrijve n per 1000h a cultuurgrond bedraagt22 . 8.Ee nvijfd e deelva n deA - enB-bedrijve n ^ 1ha ,waarva nd e gebouwen inhe truilverkavelingsgebie d liggen,heef t grondi n gebruik datbuite nhe tblo k isgelege n tot eentotal e oppervlakte van 361ha . Ookbuite nhe tblo k gevestigdebedrijve n hebben grond inge bruik diebinne nhe tblo k ligt.He tbetref t hier een oppervlakte van 721ha . 9.D e verkavelingstoestand blijkt zeerongunsti g te zijns voord e A- enB-bedrijve n ^ 1h a inhe t gehele blok ishe t gemiddelde aantalkavel s perbedrij f 10e nd egemiddeld e kavelgrootte 1,4h a« In Zwinderen-Wachtum enDalen-Dalerpee l isd e situatie zelfsno g ongunstiger. 10. 53?£va nd e oppervlakte cultuurgrond ingebrui kbi jA - enB-bedrij ven - 1ha ,i sgepacht .Rui m 14$va ndez ebedrijve n is involle dig eigendombi jd e grondgebruiker. 27%va nall e bedrijveni s zuiverpachtbedrijf . Intotaa l pachten 247bedrijfshoofde ni n meer ofminder e mate losse cultuurgrondbij . Van detotal e oppervlakte gepachte grondka n 76%al s veilige pacht beschouwd worden. - 11.D e doelmatigheid en de onderhoudstoestand van debedrijfsgebou wen latenvee lt ewense n over.Va n 57%wer d dedoelmatighei d en van 48%d e onderhoudstoestand alsmati g of slechtaangemerkt. . Inhe tblokdee l Dalerveen-Veenoord blijkt de situatie hetmees t ongunstig tezijn . Voor de woongedeelten vand eboerderije n geldt het bovenstaan de evenzeer, 12. Van deA - enB-bedrijve n ^ 1h ai s 95%aangeslote n ophe telek triciteitsnet en 79%o phe t waterleidingnet.8 7bedrijve n zijn 46- nogverstoke n vanwaterleiding , waarvan er 44i nDalen-Daler - peelliggen , 13.Va nd eA - enB-bedrijfshoofde nheef t 60%belangstellin g voor demogelijkhei d -binne nhe tkade rva n eeneventuel e ruilver kaveling - tot vergroting ofvergroting ,gepaar d gaandeme t verplaatsing van zijnbedrijf . Dezebelangstellin g treffenwi jvoora l aanbi jd egrondge bruikers uit de grootteklasse van5-1 2h ae ni nDalen-Daler - peelmee r dani nd e overige delen vanhe tblok . De animo voorverkoo pva nhe t bedrijf isgering . 14.Va n detotal e oppervlakte cultuurgrond is62 %i ngebrui k als grasland. Binnen de onderdelen vanhe tblo k varieert ditper centage echter van 26%voo rUieuw-Zwindere n tot 70%voo rDalen - Dalerpeel. 15.Hakvruchte n engrane n zijnd ebelangrijkst e akkerbouwgewassen. Onder de hakvruchten nemen deaardappelen ,me t 30%va nd e totale oppervlakte,ee n zeerbelangrijk e plaatsi nhe tbouwpla nin . 56%va n de oppervlakte bouwland wordtbeteel d met granen. 16.D e rundveehouderiji s een zeerbelangrijk e bedrijfstak.D e melkveedichtheid per 100h agraslan d enkunstweid e ishe t hoogste inDalerveen-veenoord .Hie rword t tevenshe t hoogste percentage bedrijven aangetroffen datmestve eaanhoudt . De varkensfokkerij en -mesterijzij ni nhe truilverkave lingsgebied vanbetrekkelij k geringebetekenis .O p 82% vand e A- enB-bedrijve n ^ 1h adoe tme n aan fokkerij|aa nmesteri j op slechts41% « Behalve opd e specialebedrijve ni sd ekippenstape l inhe t blok eveneensva ngering e betekenis. 17«Rui m 1/5 vand eA - enB-bedrijfshoofde nva nbedrijve n - 15h a beschikt over eentrekker .Me tuitzonderin g vanNieuw-Zwindere n laat demechanisatie ,voo r zoverhe t de akkerbouwsectorbetreft , nogvee l tewense nover . Ind eveehouderijsecto ri sd emechanisati e eveneens nognie t ver ontwikkeld; 84%va nd egeënquêteerd ebedrijfshoofde n beschikt over eengrasmaaimachin e ofmaaibalk ^ 56%va nhe n maakt gebruik vangecombineerd e hooibouwwerktuigen en op 25% vand ebedrijve n^ 10h aword t machinaalgemolken . Vele landbouwersmake nechte r gebruik vand e diensten vanloon- werkers enva nd ewerktuige n vanwerktuigencoöperatie s of boerencombinaties, 18.D e arbeidsbehoeftepe rh acultuurgrond ,behorend e bijA -e n B-bedrijven^ 1ha ,i svoo rhe t gehele ruilverkavelingsgebied 437 standaarduren. InZwinderen-Wachtu m isdez ehe t laagst (426)1 het hoogst iÏïieuw-Zwinderenn en Dalerveen-Veenoor d (454)« Het grote aantal standaarduren perh ao pd e speciale - 47- •bedrijven,ni . 1316, isvoo r eenbelangrij k deelt e danken aan de varkens-e nkippenstapel , 19. 28%va n debedrijfshoofde n is jonger dan 45 jaar en 38%oude r dan 54D aar5 11%1 S zelfs6 5jaa r of ouder.D e gemiddelde leef tijd van alle geënquêteerde landbouwers (A-e nB-bedrijve n ^ 1ha )i s5 1 jaar.He t ongunstigst isd e leeftijdsopbouwi n Zwinderen-Wachtum, waar 46%va n debedrijfshoofde n 55 jaaro f ouderis .I nNieuw-Zwindere n isdez e echtergunstig . 20.He t percentage bedrijfshoofdenda t agrarisch dagonderwijsheef t gevolgd, varieert van 50i nNieuw-Zwindere n tot 13i nZwinderen - Vachtum.Reken t men het landbouwcursusonderwijsmee ,da nkom t Nieuw-Zwinderen weer aand e topt e staanme t 90%e nZwinderen - Wachtum opd e laatste plaatsme t 55%« 21. Opgron d vand eC.D.-enquêtegegeven s isd evoorzichtig e conclu siet e trekken,da t voord eA -e nB-bedrijve nva n 1-7 hawaar schijnlijk te weinigbedrijfsopvolger s aanwezig zijn.Voo rhe t gehele blok zoume nkunne n spreken van een evenwicht tussenhe t aantal potentiële opvolgers enhe t aantal vrijkomende bedrijven. InZwinderen-Wachtu m ishe t generatiedrukcijferhe t hoogst, nl. 1,24;i nDalen-Dalerpee l is dezehe t laagst,t ewete n0,71 . Het afvloeiingspercentage voor het geheleblo k is 44s het loopt voord e onderscheiden grootteklassen uiteenva n 63voo r de zoonsva nbedrijfshoofde nva nbedrijve n van 1-7 ha tot3 5 voor die vanbedrijve n van 12-20ha .Oo k tussend everschillen dedele n vanhe tblo k varieert het, zijhe t inminde r sterke mate,nl .va n 48voo rNieuw-Zwindere n enDalerveen-Veenoor d tot 39voo r Zwinderen-Wachtum. 22.Va nd e 323geregistreerd e zoons die voortgezet onderwijs hebben gevolgd, heeft 50%landbouwonderwij sgenoten .Voo rhe tmeren deelva nhe n wasdi t dagonderwijs.Voo rZwinderen-Wachtu m is het percentage dat dagonderwijs volgde 47;voo rDalerveen - Veenoord 16. 23. Inhe t ruilverkavelingsgebiedwerke n 33vast e en 93 losse land arbeiders.Hu n aantallen zijngedurend e de laatste jarenster k teruggelopen doord e zuigkracht van deindustrie , 24. 82%va nd ebedrijfshoofde n vanA - enB-bedrijve n - 1h ai sli d van een standsorganisatie.He tpercentag e ongeorganiseerden is het laagst inNieuw-Zwinderen ,nl .10 ,e nhe t hoogst inDaler veen-Veenoord, tewete n 27. Eenkwar t van debedrijfshoofde n vanC-bedrijve n ^1 h ai saangeslote n bijd eA.N.A.B . 98 LIJSTVA NBIJLAGE N Bijlage 1 De bevolkingsontwikkeling Bijlage 2 Debedrijve n H hai n de periode 1910-1955/1959 Bijlage 3 Debedrijve n naar beroepsgroep en grootteklasse Bijlage 4 De nevenberoepen vand e B-e n dehoofdberoepe n van deC-grondgebruiker s Bijlage 5 Grondbuite n hotblo k Bijlage 6 Cultuurgrond binnenhe t blok gelegenbi juitwonend e grondgebruikers ingebrui k Bijlage 7 Deverkavelin g Bijlage 8 Eigendom enpach t Bijlage 9 Door grondgebruikers gepachte grond Bijlage 10 Debedrijfsgebouwe n Bijlage 11 De woningen' Bijlage 12 Het aantal slaapkamers Bijlage 13 Deütiliteitsvoorzieninge n Bijlage 14 Het grondgebruik Bijlage 15 Het bouwlandgebruik Bijlage 16 MeIkcontrolegegevens Bijlage 17 De werktuigen Bijlage 18 Loonwerk enwerktuige nva n derden Bijlage 19 Inrichtingbedrijfsgebouwe n Bijlage 20 De stalinrichting Bijlage 21 Debedrijfsvoerin g Bijlage 22 Dearbeidsnorme n Bijlage 23 De leeftijdva nd ebedrijfshoofde n Bijlage 24 Gevolgd onderwijs door landbouwers entuinder s Bijlage 25 Het onderwijsva nd ebedrijfshoofde n Bijlage 26 Het onderwijsva nd e echtgenoten Bijlage 27 Beroepen boerenzoons Bijlage 28 Onderwijs boerenzoons Bijlage 29 De agrarische verenigingen 98 49 © cd i—i o d o © O VD r> t— O vo T- CM ON MD MD CO i t) o ü CM t— CM CM <" tr- co v- CM CM CD fH v~ T— "r- r— CM CM CM CM CM rn rn n~) II O O o > o CO Ö CO 1 CD v— U rH o -=t O rn CM CM i- Q\ rn CO G\ CD © o rn VO o\ i^O VO ON ON T- C\J CM ^—' •P W CM CM CM CM rn rn rn to CQ M u O © © o ,a •l~3 •H Ö O © O o CM ON o\ \— rn O CO ON <~n rn X © «st" co ON rn rn m •=3- © rH o CM CM CM CM CM -d m ç-j H s o CM CM t— CM ON r— CM ON © o CM m MO c— ON O o 0\ ON rH T- v- T— v- T- T— T— •ç— CM CM •r- 1— CÖ O © O LfN ^1- rn cc, CM CM ON ON r— on VD -p co ON VQ ^r %— m CM O c— ON CM ON Ö co •^ rn O (_•— *Jr "3" CJN o CM o v- © o\ CM o MD ON CM O V LfN r— CO T— fH v- f") LTN c— O CM LTN c— CO ON o v- •*— •s— t_ CM CM CM CM CM CM r') n"l n •"" ' Ö © T— ON LfN CM O VD O, ^_ rn ^t T— T— 1 xi C\J ON CM LfN •r- t>- T— ^T "st- MD CM © (H o v- vo rO M-•O* CO CM CM r— LfN CO ON O O PO rn rn ir\ VO VD f— CO co ON ON ON ü i> Ö •H Ö M 1 © M M rH O rn ON ON rn r— o LfN O VO [— -^j- © © © O c~ LfN LfN rn CO «* 0N ON LfN PO •=* Ö -P M CM rn LfN ON m r— T~* "vt LfN C— ON ON O W M v— v- v- r— CM CM rnPO rn rn rn rn rn £ O © Ö O A •H rH a -p rn O rn O ON<-OCMVO0NC\JLfN ©a O ON T- T-VDOLTN^-OCMCM caö © co O c— O O ^^-VDf-cOCO ö co ON •st O LfN T~ T*- •=d- co ^r— CM CO © rn O >=d- v- co O CTN O T— ON "* "* rH rn VD co CM C— O ^— VD c~- VD MD VD ce CM CM CM m rn *Jr ^i- ^r "sl- ^ <3- ^t o rH © ^2 CaD O m 0 O O O O O O o r— o LfN CO ON T3 CO ON O r- CM rn •^t LfN LfN LfN LfN CO CO ON ON ON ON •=ON* ON ON ON ON ON T- r*"> o M o CD fH CO FM PH ON 50 ! CD 1 -P I CO • -P O r— t— CO PO VO O rn ON PO ro o ON bo O ON CT\ c\J OJ OJ PO OONCAvr r O O O m ro ^t- ^ cd s 'S o to ^~- CD Q fH •t-> fH O bûX Ù0 •H (D O In T- •rj 1 •H II . -d. o r— ^t co o o PO O O LCNCO c— ^ O O O CO VO ON T- O • -P fi o ONT-'tmLtMn O O *~ <-0 CO PO. O t- rn MO VO VD p- M O P(H O Q) t- P< ?i fH TJ ON O O tü fi v- rH CfiD cd . \> O VO MD — PO CM O PO 00 "d" O.) VO O CO O C— LTS T- *3" -p T-3 O O T- OJ CM • O O T- CM CM i- O O CM OJ (M CM T- fi 1 -H cd CD fH Cd X T=S Q) 1 -P • -P CÖ CM VD v- t- O VD O O CO CO ON 0\ T- LP c— CM O O LP, CM ON • fH O J <^ tr\ P* o*\ o\ Bij lage 3 DE BEDRIJVEN NAAR BEROEPSGROEP EK GROOTTEKU * .SSE Aantal bedrijven Gebied Grootteklasse in de "beroeps groe p 1 spec. totaal A ; B ; A en BJ C ! D ; he dr. < .1 ha 2 -; Bijlage 3 (vervolg) DE BEDRIJVEN NAAR BEROEPSGROEP EN GROOTTEKLASSE Aanta 1 "bedrijven Ge"bied Grootteklasse in de be roepsgroep totaal A ! B i A en B i c ! D ; spec. i he dr. < 1 ha 5 3 2 . 1- 3 ha 4 2 2 3- 5 ha 4 3 3 1 5- 7 ha 10 8 1 9 1 Dalerpeel 7-10 ha 12 12 12 10-12 ha 6 6 6 12-15 ha 4 4 4 15-20 ha 10 10 10. 20-25 ha 3 3 3 ^ 25 ha 1 1 1 alle grootteklassen 59 47 1 48 6 5 - < 1 ha -g-- 5 •3 1- 3 ha 7 1 1 5 1 3- 5 ha 5- 7 ha 7 4 2 6 1 Dalerveen 7-10 ha 12 10 1 11 1 10-12 ha 11 10 1 11 12-15 ha 9 9 9 15-20 ha 5 5 5 20-25 ha 5 5 5 ^ 25 ha 4 4 4.. alle grootteklassen 68 48 4 52 12 4 - < 1 ha 16 7 9 1- 3 ha 3 1 1 2 3- 5 ha 4 2 2 1 1 5- 7 ha 3 2 2 1 Veenoord 7-10 ha 7 5 1 6 1 10-12 ha 5 5 5 12-15 ha 6 5 1 6 15-20 ha 13 13 13 20-25 ha 2 1 •i 2 ^ 25 ha 6 6 6 alle grootteklassen 65 40 3 43 11 10 1 Brons C.D.-enquête 1960. 98 - 53 - CD iß cd i-i Ct) CÖ •o -d ,ü •H co CM CM CO iH CM pq pj H PH •H PH /Il CO o fH O Q) CÖ pq ^ .3 « •H t r- vo CM O VO rv-i CM M0 PH p H O o £>u V m co o ba >d Pi Ö CD H o o . MttD m tlO PP pq H l t •3" LO» i I CM ra H m J W r-{ PH (M CÖ CD pq es -P o R CÖ CD 2 o' & Ö es 3> o' CD ig H d o •H Êi U CD o o ^ CD -P vu -S CD ON pq Ü -P o ö cd ,Q P( CD u CD > 0 d CD Pi •P i> ra CD CD CD LA CU tiO cö H •d •o Ö •H 0 U cö p m MÄ ,3 CM | LTNCO in o ON H-c— lT\Ot>-lA (M o t M Ü H rO "vj- m m (M CA mCO W (A Pi Ö CÖ ?i -H Pi P pi 0 O H PJi rQ eu t H | -t—\0 LTNP3 VO H rH 00 "Ct rH CM ' t.rO 0) tio a •m -^ vo VU +5 P •H O rH ir\ m rn ^t- M eu CU Tj rH > Pi H O 3 CU -P cô (M rH IT\ LT\ rH tT\ C— C—0 0 H VQ CO rH VU ^Otn PM-H p CM <5t,t*-0 0 rOOO CO rH VO ON VO P4 £ 0 rH O ,Q p xi o Pi PI -y P CU 0 0 m H Pi rH •>O t© CU ,£> H CM:CM WCO CKO W O VO O rH : en rH H •H P H H rH H H H CO rH nO CM CM Pi P 'H P 1=) co 3 0 0 a && EH rH H H CÖ cd ti P CÖ VO HH1AO HCO(M H LTN O ON H UA CM VO -=t m H p rH o~)00 VO 0O t^^-ro CM CM H ON ON o Cu 0 H H VO o p CJ\ < H o Pi « eu cö CÖ CÖ eu Cs Pi ra a U p eu to. o xi Ä Ä ON ON MD PO MD o c— PO H in l— : o -p PO rH co CM rH O CO C— m CM ; CM CO SO O PO co H ON ^J- co CM PO CM 1 •vt CD CÖ ON •* "=t rH ON CM rH rH • in ce 00 ft H CD PO •H PP •H ,£> eu PO rH CM MO ON CM CM C~- co O o CM ON •vt t— CO r-i t— H o in ! CO T3 •H •S e» c\ ov C\ r. «s e\ ti CD CM« \ sl- rH• \ ON» * CO t— O O ON CM ' MO O MD PO H PO rH PO CM PO MD ÊH al r-i ' PO t3 •H TH H PO PO MD C~- H co O ^r 00 CO 00 G) o MD O in O m MD Pi •à £ ti I MD CM in O H < in ci 1 ! rt •s 1 1 3 ^ P H •» rH CM rH• * H •* c—•\ 3 o h rH rQ tsû Ö 'H CD pi O O in in o O -P m CM MD <^ PO -P I ra (N 1 •V *\ 9\ 0 CH CD (M 1 1 | O• * | o 1 PO h o o CD a Ö 1-3 t-1 t=> CD O •P o MD ON r< H cd TH CD cd -P CD > O •P fH CD O e H cd CD ti WCD ö cd u cd M CU CD ai •Sd fij CD 5 d ti H -H H t> CD (H O CD CD 0) co > CD CU B CO 1 &g CO oo += M CO -P ti ra o •v CO ra ö .y cd • o £> co 0) o -p CD CD •o cd o © •l~3 CD 5= tjD h .d w o 1 -d •H H CD fH o +5 fH 15 QO ft -d CD e H > rH O ö •iH ti ai -P rH CQ ^ CD > Q) fH 0 ti CD CO U rH CD •H CD CD CD , rH O rïH O -P -P co o CD •H O fH 00 N ci> CO O CO > : t o > W m s o , si PH ON - 56 - « CD Tj 1 -P MD CO O CO MD o\ rO o CO CM O LfN m ON ITN LfN O •ri H += CÖ MD c— ON o\ O r~~ LfN o CM ^ LfN r*1 T— t~- r— co CM •H CD O si <71 w\ *\ »\ *\ ^. ^ e\ Os VN es »\ • bo LfN cö CM 1 1 1 1 i l 1 CM 1 1 1 1 rH •1-3 /Il •H m <3" CM 1 1 1 1 CM [— LTN MD CM CM 1 ON O m 1 1 1 1 CM COM ON 1 - T~ MD CM •*}- CM T MD CM rO T- 1 1 1 CO O 1 1 CM C— CM "ï— •=d- | ON CO t— r— c— MD I 1 1 MD O - 1 1 1 o CM CM CM f— T— MD Oir- aH (-3 H Ö CD ra > W5 •n O) o\ •H > i 1 rn ON LTN r<~] MD •<*• T— ON CM LfN LfN 1 1 H IH CÖ c— CM co CM wf> CD ^ w £> o i-t CÖ MD •p 1 CM MD ON MD r- co ON ON CM co LfN MD 'm MD - Ö -P «=}- MD (M CM - CÖ 0) i CM 1 rn v- LfN "3- MD 00 ^J- - MD co •«3- -3" "=t MD LfN CM - r- ("O r- 1 c— rn •«fr 00 T— •<* co co LfN T— - - CM rH CÖ O CÖ vo "ï T— LTN O CO CM LfN o ON T* LfN CM MD ^ MD -P T— m 00 MD CO c-- rn CM CM ON ON ON O ^ •P CO -P CÖ CD 0 43 CD • -P 43 bO .H 43 G ra a > O G -H G i—i fH cd -d 0 | "^OJ ON CM rO r-o; o ^H I i-o 0 •l~5 CM i> O ft Ö ^ M OM -sHrOJ •H ft fH O -H O 0 Plffi H 2H bo m O î> &0,Û 43 0 bJ3 CD o -p 0 M ^ TH !> o fH CÖ tj CÖ fH CD ft G ,3 CÖ ft fH o ^t" i— VO O^O VÛ rO "=4-| o \o oj r— LPV CÖ ft 0 fH G T- rO t- tr— c—o rO LA; O LP, oo O > bß -H T- CM LPs' v- OJ G ' G i CD 0 W -P ^ ft -p 'U cn -o i r— co ^_ c ï- o ~o o- r— cn CD CD _o cz > cz cz CD -*o : CN o CD o _^: -O cz CD CZ i oc -+-* ca to cz > O. o CD ! CD CZ O -*-* •+-» • O i 03 f— O -CZ CD C- £_ c_ CZ I- o •— cn CD CD o CL CO CZ CO _Q CL CO > CL cz C CD co o .^- Ol ï_ M- i t cn r- Ï i o -CèZ sZ3 ca o er ,— -Q • j CD ^ L -H CO ! i-o oj o CD CO _£ .c r— u= S CL ra -—* a,— . tz <— o > •— ' l CD CD ~C ,— | N O) O) UD !— f— | o> n cn o CD cn -O CZ co ou i— cvj co -d- LD , i OJ > •>- C £Z CD o £- CD o _*: CN , s c CD CZ ~=J- -M CD CZ "O - CD 1 _cz -+- cö cz • c s_ CL o c > CD _o .o .a> CD | OJ OJ LO CO LO x co CD •+•* "o co "a o CL O •+-* co c c_ CZ C_ O J= 3 ca CD O CD CD L. , CL M -O Q. CO O. co r_ C CD I_ ..- cn CD •b £ aioo-tnuDcnr-O) ,— LO O) LD CN LO I C Z3 LDQi/ir-coLnnno) jj- -d- LO LO CD LO C>Z CO O CD ,— JZJ J CD i. H-* CO CD -*: -e: (\jrOr-CSJNLf)r-U3U3 CO CD CD t .— "+-' e CD -—- . t CNJ LT3 r— *JD -d- «— CZ3 CD CO -CZ ca •-- CN CSJ , CNJ CN co , cz H- i— CD ca I CO > -w I CL CZ ""aï CO -se -f-1 CO CD -M t CDLO-d-OCOLOtjD | N I " •* r- o JZ —n CO CZ CZ cn ,— oj 03 c&o O 'r- CZ »r- CD 03 m O. E co o. — ,— cn CZ •r— CD CD f— > -H C* 1 CD cz -C co F= 0) CD O „ CL co "O ca co C i a> cz c^cor^r-csczicocnoj LO OD 0O LO uzi Ln ur> m M~ m ex CD H -* » O | CD -d" i— • CNJ OJ Osl O-J , CN CN i— cn -t-" 1) t- L t. c > -o CIS o cz — CT! CD CD CD (O H- cn CD ' z: co _o ex co co o I— O T* o Cd "- O „t- R o CD C to^ CD CO CD CD CD CL £_ - V H-> H- ca CD CD er -d- co a^ ->- cz -o „ .r- CD t- JC co c: • CZ CZ C- CL CO CD CD LO —•, a> _Q CD O CD CD LO OD -3- ,— •+-> "O -t-» CO "CJ o co cz c £- er s_ (L. "O J= ZJ CO CD CD O CD I_ •— £_ .CL NI -O "O i co •D r 0) CZ ±J c_ I csj p— -d- r— ex) LO cn cn JC c -o ca o CD o ._ c r— -O 3 co r— co 1 CD .— CU CU £_-+-< CO CD -iC -EZ CM m O) n !— co OJ .— CO cn CO OJ CL CO <• •« c\j CN o co -d- -t OD -a- LO OD ,— a,— cz ,— rrg co CNj -d- LO cn -d- OJ co cn (-j>- "•-i c cn o > .«- OJ "- O CU • L. -+-* Cn cn 03 Ov CÜ "- i -4-< .— CÜ "O l oj uu r— .— un co OJ LO LO jr: ,—— t •— -O c CJ CD s- cz CD cz a "- Q3 CO er o o > o _x •o co .— o. CD > CD •+-' t cn C CD CD aoco,— in in -t i— coLn c: CJ > Cn CN i—-COCNCNCN,— CN o) o er •'- £_ o ,— t>_ CL CD cn CZ .— "O cu cNr-cnncnojcNcNCN O- CO CO LO r— co UD r— uo LU co p- ai CO CO o- LO w o > CD .— ca •t co m CN !- co LO CD r- OD CD co • JC •4- CN oi ,— r-- co LO LO OJ -J- CO) a -P LO -+-< o. ,—* ^d- co tn r- -d- -^r OJ CDD OJ r^. ^ •+-• co CDD o o. cz ,— er -c X3 f— o ._ co . ••ci o ci rH a) ^in ^Ü CM PO 00 ON M VO .CM ON ^- ON ON H 0 0 rH rH rH H CM T3 rH 3 W b H cd M CÖ •H CM in 00 CM T- C— 00 H in PO in in vo •xf- O -P H PO CM CM rH "3- in rn Ö s CÖ 0 S a 0 o rO ^ CD rH M CÖ CD -P rQ CM I i CM in I PO CM MO CM •Ö n3 Ö cd •H O -3 CD 8 .cl Î50 m •H -p -P rÖ ü co Ü CM *=dr t— m ^ l>- ON OO CM I PO CM PO PO I. S CD CM v- rH CM PO PO fr rH H 05 CO H O m u tiû ce •H CM ^ IA t- rO rn \o O m PO MD rH m "vi" 00 H ct3 -P H rO CM PO CM H ^J- C— PO H R S ce S <ö CD CMHONPOT-OPO^"'* o- c— o in in H PO CM O' CM CM PO -=H- CM CM H in co CM SD rH ce Cd MDHT-LTSOHCOCMT- O CA rH in CM MD ^f- -p H rO CO MD ' CO Ir—^f-PO CM rH 0\ C\ "3" H o rH rH -p O MD Ö ON >CD T3 ce ce fH .d -.d ce -p U O .d <0 T3 -P rH o r^ H 1 CD cd cd ce ce ce ce cd a) .d 0 H rQ Ö a xi .d .cl H Ü 0 /Il /Il O ! ài » 0 0 0 0 PH nO LA Ir O CM in o m in nd I H Ö I H CM CM I 0 0 0 a H H CM 9 •H S rH > > fH R CD > 0 cd © (H Pi 0 •<-} •H 0 I •H <4 (H PO in C— O CM in o I 0 I H H rH CM /Il G fH h 0 >tf 6 ö 0 •H rH 0 0 0 o •H ? ce ce •? PH fH co Kl (H R O CO pq R ON - 60 - • xi i-i Ö rH 0 M nH 0 CM mCAVOLTiCOt-IM^ en «3- ON (TA in "çj- m O ro ro ^- «3- CM CM rH tn rH CM ÖD T3 Ö CD CaD M I I I r-\ I CM I I •=t I I bfl CU Ö X! •H C 'Os ' O t> rÖ rH •H cd 0) -P .a -P Ö M Xi cd •H ü s)--=3-ocMtnmooc\j I ITi CO rnü~>rHC\l ON C^- CM CM 00 LP\ rj- LOi CM "3- <"<~1 O rO CM rO rn CM CM H ^ 0\ CM fclO rH cd cd MD rH m O rH 00 CM O ON rH m CM NO •P ro 00 \D CO «3" CM ON ON O -p o NO ON TH cd cd cd § fH r^ Xi Xi 0 •p 0) £ -P rH o rH r-i rH <0 >> d) Xi CD Ö •I-J cd cd CÖ cd cd cd cd rl O CD CD /Il /Il /tl •rH x! Xi x! Xi -ei 'Xi xi Xi 0 cd Pn CD a M TH 13 fH > S C • TH Ei 1 0) 1 CD 0 h °i CD ro m r— O CM O UN •H G rH s > > TH rH CM CM CM ^ 0 cd O) •i"3 •t-3 0 PI N fH « CD •H •H X> rH 1 Q) 1 ï> M fH o -O TH tl Ö rH rn LT\ c— O CM in O 35 Ö 0s CuO G CD ü • Ö 0 rH CM O) •H rH rH , ,0 ^ 0 o I •H > cd cd ; 1 1 ft u co !Si CS3 Pi Pt O O m ON --~~~- Bi jlage 12 \i "'' A"";L CCm"-'MeRC ',~ Aantal woningen ~ met ...... slaapkarners 1 geen : 1 2 3 4 : 5 of onbe- 6 kend A- en B-bedrijven: 1 - 3 ha 6 1 4 - - - 1 3 - 5 ha 11 1 3 4 1 1 1 5 - 7 ha 31 2 7 11 7 1 - 3 5 -10 ha 85 13 10 19 33 5 2 3 10-12 ha 60 2 4 10 20 13 1 10 12-15 ha 81 3 5 12 30 20 3 8 15-20 ha 78 5 8 13 24 1 7 5 6 20-25 ha 42 5 3 7 9 11 5 2 "25 ha 31 1 1 4 7 11 · 5 2 °' ------_,, Alle grootteklassen 425 33 45 80 131 79 23 34 ------Nieuw...:zwinderen 20 - - 4 4 8 4 Zwinderen-Wachturn 119 13 14 20 46 21 4 1 Dalen-Dalerpeel 191 12 24 33 62 44 8 8 Dalerveen-Veenoord 95 8 7 23 19 6 7 25 ------C-bedri jven "l ha 42 2 7 9 11 5 - 8 D-bedrijven "l ha 16 5 4 2 2 1 - 2 Spec. bedr. "l ha 4 - - 2 1 - - 1 Brom C.D.-eng_uete 1960. 98 -~ Bijlage 13 DE UTILITEITSVOORZIENI:NGEN Aantal bedrijven l) aangesloten op: elektriciteitsnet met water- !tele- totaal totaal)krachtstroom leiding foon A- en B-bedrijven: 1 - 3 ha 6 6 1 4 1 3 - 5 ha 11 11 - 9 5 - 7 ha 31 29 1 19 7-lOha 85 81 8 65 6 10-12 ha 60 60 13 45 7 12-15 ha 80 74 13 63 9 15-20 ha 78 75 17 65 18 20-25 ha 42 40 1 7 39 23 R;' "'25 ha 31 29 14 28 18 ------Al le grootteklassen 424 405 84 337 82 ------Nieuw-Zwinderen 20 18 4 20 16 Zwinderen-Wachtum 119 116 19 100 20 Dalen-Dalerpeel 190 179 37 146 21 1J":~-e~e-~~-~!:-~'.'_:C:~------~-~---- _ ~~- __ __ -,- ~-~--- ______:71______2_5 C-bedri jven "'l ha 39 39 2 30 6 D-b.edri jven "'l ha 15 14 2 10 Spec. bedr. "'l ha 4 4 - 4 3 1) Waarvan de gegevens bekend zijn. Bron: C.D.-en~uete 1960. 98 63 "=t 0 ci •H T3 Ö cô cd rH O I I ! Ö M •H Pi -P 0 ÏD Ö •H Ö S cô V^D f— v- t— ^ ^t O LT\ C\J MD VO O LTN O O rH LCNVOVOVOVOVOVOVO IT\ CM \0 t— LTN VO fn 03 bo CÖ fH fH pi ri o cd o -P Ö p Ö CÖ © <=3" rO ON rO VO VO O LfN CO CO •^ "3" O LTN VD VO O o o CO t— rO ro ^t CO CM r— Pi O CD O PH r= 1 CD HJ cd I fH S iH cd CM LTN en LTN LTN oo LfN ON OO LTN r~- rO ro CM VU LfN 0 -P ö -3 -=t CD x— <=d- r- r- ON Vu t— en r— o o ** T— ft rH O r- t— vo O ro ON ON LTN m CM m T— CM X— ft pi fH R O O tfi.ri O VD ON S CD TH cd cd 0 R CO ö ri xi xi cd •P CD 03 p O ,R <0 t> CÖ Ö -P rH O "T— Pi © © \" T— a< •r-3 .H Xi s M fi O 0 CD M A\ R •H cd cd cd cd cd cd cd cd cd 0 0 ^ ft 1 -P CD m m TJ a\ l co "^ rn rn rn rO CM IM AÛ I ON fi 'H 3 © © ^ !3 SO cd rH 1 •O •H fi o O I O £TJ fiCl) fi -ci cd cd i—l N -P 02 S fi Ti © rH fi CT\ •* t- ^ ^O ^O °0 ro ^i" T- CA O «3- ON Œ> cd vo CM © U ro in m ^û in in m in in m in vo -P tiû 0) 1 ON fn fi TJ 0 0 fi ,i4 -P rn m in vo co rn CM ir- VD cd •H 0 r-\ 3 -H > 03 rû fi O | 0 fH fi M 0 0 cd TJ +3 in vo tr—co ir— vo in tr— rn vo in CO rn VD -p 0 0 fi O -H © > rQ o f-l 0) PH fi 0 1 rH t- (J\ « ON O O ON ^t T- •^t ON ON CO VO O TJ 0 rOC\lC\JC\jrOrOC\Jr^)m rn CM CM m CM CM M ft m cd ft cd cd fi 0 -p .fi CM VD ^j" CO O i— C7N ir— CM VD ON CO rn VD ON CM ! o «* •=^i~ m rn <* '3- m ^1- -^1- •vt- "v!" rn rn •=c!~ rn CM in M fi %£ 0 -P r-uH CÖ TJ rH fi |> CÖ in in o VD ON Tj cd cd 0 fi U .fi cd -p 0 0 O .fi <0 fi -P O cd CÖ cd cd cd cd cd cd cd 0 ^4 0 fi r? •H ,fi ^ ,fi A .fi rfi .fi .fi h o © © /Il /Il fi R m cd ft 0 © id ro in c— O OJ in O in TJ > u > fi fi I 0 r- t— ^— CM CM CM fi 1 © I © © fi !> U 1 1 i i t • i • | •r|3t fi > 1 l i i 1 i i 1 1 0 cd © •r-3 Tj PH N ÏH © •H 0 't— rn in c— O CM in O 1 fl> I > U u fi r— T— v— CM £ Ti fi Tj Ti 0 fi fi © . © 0 © 6 fi 0) •H i—! fi> 0 O 1 •H > cd CÖ I ft U CO M Pi f ON ^ Pi O m pq - 65 - . VO Ü rO •=* •Hr t— T— m CO a\ m •c— U -P t— c— t— C— 00 CO CO co ON »S »\ CK CK •s 9s r. CK CK O •xi rn rn rn rn rn m rn m rn bù rH &£ CÖ CD CD r—I -p m Ai ON m CM c— rn LTN o CM 00 •r~3 Ö -d rH VO CM C— o o o rn •o Vu •ri CD >H bO CD O O O o 00 CO vo Vu rn (M O c— D— H -P LfN Vu VO VD t— 00 ON co ON CD O ex <* ws CK 0\ CK vs en Os P< > m m m m rn rn rn m rn 1 Ai O C— O LfN \D O T- y- (M -p rH LfN ^r T— m T- m LfN m o T-T~ in LH rO ^ t~ CO H -P ir— c— c— c—cocococo ON 0 CD PH t> mrnrnrnrnrnrnrnrn Ai t— t— ^t CM C— o ON CO VD w rH ^ LTN V0 00 o- VD O CO CO CD bû 0 T- O T- T- rn rn rn o CD Ai a ^ -* ^ ^ «vt- -vh ^1- ^t- •>* w O rH S o CÔ CD ON CM rn O "* co LfN rn o -P -H LTN [^- LfN ON VD T- VD VO LTN VO VO VO Ö CD oo ON -P cö O c— co CO cö AI Q) * •H o CM "=t rn rn r— O vo co rd h -P VD vo VO VO VO c— c— r— CO CD CD CD rH S PH î> rn rn rn rn rn rn rn rn rn O U Q) 9> Ai ON VO VD CO VD (M ON 00 ON -P l> rH LTN ON rn t— VD o CM LTN f— a h bQ CD O 00 o T- t— (M rn CM CM CD Ai a <3" rn *ï «HT sj- ^ o 1—1 o cd rH Ö Ai P. rH CÔ CD -P -H rn o ON OO rn co O LfN (M CD G CD rn VD C— o (M rn t— LfN S cô O CM (M CM rn rn rn rn •HT cö Ai cô U * -p Ü vo rn m r— m co rn m Ö U -P vo VD VD vo f— co CO 0O CD CD CD »s CK os O PH > rn m m rn rn rn m m rn Ö a CD CD Ai LTN CM ON vo VD LfN ON ON bo rH rH 00 O rn CTN CM ON cvi rn cd CÖ bo CD o ON o O o o m m rH Pi Ai a rn <* "3r ** CO H rH S CD CÔ CD ON vo ON LTN LfN ON rn LfN t> O ON ON •P -H CO m rn ON O ON H VD ON ON S 0 LTN c— 00 CM cô CÖ O cô cö Ai 1-3 f-H T-cMrn-^LfNVOir— COON Ö CI3 LfNLfNLfNLfNLfNLfNLfNLfNLfN O 0i ONONONONONONONONON u co r-3 ON - 66 - À 1^ | CM • l CM t MO ITN C\J •*ƒ• H C— C— VÛ So 1 CM H • JH -H q H H H t> 0) pi 0) O > -P tiO t— rH ] Q) ^ . ri | H • I M3 CM C— H "=t C— CO KO VO rH in 1 1 Q) rH 1 -rl CM CM H CM rO H W 0) co 43 CÖ a a o rH •O •H ij •rl pf Il ! IAH rOCOVû rO MD H H ^ I 1 1 f m O 43 rl CM CM O ü CD 43 CO tl 1 \ ! mri^cKWiM rH MD in l I I 1 CO AM CD o H •H O CO •P 43 43 CO 43 . CO S 1 1 +> -P O -rl !5 ,M I H ITNCO CM MO ON r-H C— MO ON rH rO CM 1 CO O O q U (M rO LT\ LT\ rO CM H C— O "5*" 0) O O 0) Pi M43 43 S •rH CQ CJO 1 11 I Iriinm^- rO co CM | ti •CO ^r H •rH a CO CO q o a 43 CD id tsû Ö ' 1 ' J 0) CQ -H 43 I m moo o ^h H 00 m ON co PM PM Q) O U 1 CU O 0) TH 0) O U <4 + m O O PM Q) m u tû CO 43 .JJ.LJ.LO..C,V IV LOONWERK EN WERKTUIGEN VAN. DERDEN -...... Aantal bedrijven 1) ,.,L dat gebruik maakt van n; loon- totaal werktuigen van werkers .. w:erktuigen- andere ·- .. I o:oOpera.ties combinaties A- en B-bedrijven - . 1 - 3 ha .6 3- 2 . 3 3 - 5_ ha 11 8 5 - 2 5- -.: ·7 ha 30 23 15 10 / - ,to ha 85 14 24 43 10·- 12 ha 60 52 28 n 12 - 15 ha 80 /2 39 19 15 - .20 ha /8 12 26 14 ___,°' 20-25ha 42 42 18 I "' 25 ha 31 28 12. 2 ------··'-"'~"'·----"·--.------~------~------·------,-;, ______--- --. -- --. · .. Alle grootteklassen 423 314 169 111 ~-'~.- ~ ------.;.,;._ ------.------::·Nieuw-Zwipderen 20- 19 13 .. 1 ."Zwinderen-'-Wacht'ilm 119 100 16- 18 - .Dalen-Da_l_erpeel - 190. 1J2 86 59 ··Dalerveen~Veenoord 94 83 54 - -39 ·~·------~------~ ------G~ be dri jven .. 'C 1 ha 42 29 15 9 -IJ-bed.rijven "' 1. ha ·,··-· 16 3 .... """I 5 Spec' be(j±. "' 1 ha 4 2 1 1) Van 2 A- en B...:b-edrijveri Ontbreken de gegevens. Bron' C.D.-enquete 1960. 98 Bijlage 19 INRICHTING BEDRIJFSGEBOUWEN I Aantal bedrijfsgebouwen Aantal bedrijven I met stalruimte 1) met tasruimte 1 ) met werkt ~ ruimt e uitgerust met [totaal goed matig slecht goed matig slecht goed : matig slecht silo 1J'opzet- ' : stukken 1 ) · . . A- en B-bedrijven 1 - 3 ha 6 3 2 1 2 1 2 3 - 2 1 1 3 - 5 ha 11 7 2 1 5 3 2 5 4 1 5 - 7 ha 31 14 13 4 1 3 12 6 11 15 5 3 2 7 - 10 ha 85 35 32 18 28 30 24 34 30 18 9 5 10 - 12 ha 60 25 25 8 27 21 10 30 15 13 12 8 12-15ha 81 33 34 13 36 30 13 39 30 11 14 13 15 - 20 ha 78 44 24 9 4 7 16 11 43 19 13 11 7 20 - 2 5 ha 42 18 1 6 8 21 11 9 2 3 11 7 5 4 --"'-- ---25--- --ha------31------24------3------3------23------5------1 ------21------5 ------2 ------4------3 ------g; Alle grootteklassen 425 203 151 65 202 129 78 209 129 72 ------··------Ni euw-Zwinderen 20 11 6 2 15 3 1 15 3 1 Zwinderen-Wachtum 119 55 43 21 54 39 26 50 41 28 7 7 Dalen-Dalerpeel 191 110 68 11 107 52 22 11 3 51 18 40 27 Dalerveen-Veenoord 95 27 34 31 26 35 29 31 34 25 12 9 ------C-be dri j ven"' 1 ha 42 14 13 8 13 10 12 13 12 10 2 D-bedrijven "' 1 ha 16 3 8 3 2 8 4 4 6 4 Spec. bedrijven "' 1 ha 4 1 1 - - 2 - 1 - 2 1 1 1) Voor zover de gevraagde gegevens bekend zijn. Bron: C.D.-en~uete 1960. -;?'~ Bijlage 20 DE STALINRICHTING Totaal- Aantal stallen voorzien van aantal me st- me st- voer- gier- drink- bedrijven plaat gang goot kelder bakjes A- en B-bedrijven 1 - 3 ha 6 1 2 3 1 3 - 5 ha 11 - 4 5 3 1 5 - 7 ha 31 - 1 3 13 10 6 7 - 10 ha 85 3 50 60 37 33 10 - 12 ha 60 1 36 50 28 26 12 - 15 ha 81 3 57 73 39 52 15 - 20 ha 78 5 62 77 45 55 20 - 25 ha 42 4 34 42 25 32 " 25 ha 31 3 29 30 18 20 ------· Alle grootteklassen 425 20 287 353 206 225 ------··------°' Nieuw-Zwinderen 20 1 17 19 10 12 '° Zwinderen-Wachtum 119 3 91 106 39 76 Dalen-Dalerpeel 191 10 120 150 111 96 Dalerveen-Veenoord 95 6 59 78 46 41 ------· C-bedrijven " 1 ha 42 1 15 16 9 5 D-bedrijven " 1 ha 16 - 3 7 2 1 Spec. bedrijven " 1 ha 4 - 2 2 2 1 Bron: C.D.-en~uete 1960. 98 - 70 - fi CD CO > fi CfiD üflr- H CM I CM CM CM rn CD Td CD D< 0) /|| -d CO pu u fi -CÖD CM CD C > CO O CD ip ^ b0 r-H o in m CM CM O CT\ to cd t* r-1 -p £CD v •m X> M sa> •H CfiO H 1 o pq LTl CO MD CM rO v- in ON MD T- VO CAI ,fi CM T- C\l CM rn CM /Il LTN CO cri CO 1 -c! t- ro T- ^j~ ^ rn O CM o CM 1 CÖ CO T- *=J- CO rn T- -^ CO "* co o •<^- '—' m Xi MD CM MD CM t— f— MD M *"~ rj •r- CD w fi rH m o 0) 0 fi T- cd u— co r— t— s— O ^=f a\ ^+- co MD > !> Tj 5 1 rfi MD -,- L(~\ m f- c— vo m CO •O fH e 00 •H 0 !> T~ fr fH CD 1-5 •"d C CO CM M CD O m T- cd v- r— C\J O CM CM i~0 ON v- co •^t- « rd CO 1 xi LT\ T--=^-I- T— in IA ^ in CM n 1 CD rH o PQ m ^ •c- pq a CD fi -P 0 OCD -P C O To- cd O CMCMCMMDOCOrOMD CM 1 CD o 1 Xi C— rn \0 T- CMMDCO^cl- CO CM ha r— rn cd CM CM C\i rn MD rn MD 0 1 Xi ÖD •i 0 rH CO in f— m MD c— r- ^1- MD c— rn rn v+ 0 T— CO in ^~ o in CAJ vo s— ON •<• -d -p m ^— m \— m T CM o fi -p ^0 I 0 fi Td fH 0 fi -P rQ O 0 O cd co -P MD 03 i-H rH fi fi CJ\ fl Ö -P O CO 0 O CQ 0 0 fi fH X -H 1 1 fn •ri nd cd -P I •r-3 ni fi 0 CD •Ü 0 h fH fH fi 0 Td CO 0 -p -ö •H -P 0 0 fH O o fi •H <0 •H •H ni Ti 0 Ü 0 w C > CD 0) Td •H •n d S M e 0 -H CT* CD |3 g •O C, 0 r-1 cö CÖ Td -P •H P» ^G •H •H f0 o 0 -p cd fi fH 0 CD bjD O b0 O rQ !> i> Ö CO N tlD o Td I Ö O O fi •H 0 .a fi fi rH r-l CD o •H 0 •H Ö fi fi fi •H rH rû * CD CO M ^ -d CD 0 0 0 m cd 0 'd fH •vl- CD ti •H CD O •<-} M U rH fi fi cö O CD ni fH •P Ol •H •ri cd cd 0 0e ce O O fi fi J fi cö H ta •H H, 2 ^C X i-H ra -H CÖ C^D 1—1 -P U ^! rsH •H r^H CÖ S o o 0 xi •H fH > fi TJ •H 0 (H CD to x> co m fH 0 d o e -p CD 1-1 CM CM CD bû CO •r-i •H pq Ö 0) Q) -H fi -Ö pi "J tH (H O LCA LTN Cti O m o LA m m O •** ^t- m H ie ifl in r— t— C— CM CM CM C— CM CM o v- T— t~ cd xi Xi CM vo in •=*• CM v— -P Ö —\ S cd U d -p (1) <3 ra ft Oft o rH^• ^ ft ö2.- ^o te Ü O •H rH CD pi ft o cd cd H -P p 02 03 fH CD cd CD CD CO ë > ON - 72 - CM 1 CD •d G • T-3 0 ON rOCJNCOCMT-T-T-rO CO ro o o t- o MO LTN r— UN cd 'd -H fn in LTN LTN LTN H •d -P cd •H CH -n •r-3 •H Ö. œ 0 LT\ h •**• rn -3- *H- r— MD ^f rO T-3 V rH CÖ CÖ MO •r- LTN O v- CO CM v- O ON ^— LTN CM MD -=* -P rO 00 MO CO C— -^" «"O CM "ï ON ON T- O O ^ MO •p ON -d cd cd cd CD G fH xi xi xi -P O s"J O -p CD CO N '1-5 0 -H •—X fH ttf) > ON -=t CM v— 0) -P fH CM U3 "3- d (H CD ö O d (M -p 0 bO CD -H cd H M rH CD -P H m co vo co m co O t— MD CM ON ^t" CO CM •1-3 in o TJ h a; ro CM CM rO ^ c— •H G O Ti CM r-\ m O o G IS) > o 4=i o co •H M H -m cd -H bO H CM rO CM r-O CÖ 0 I -d ra -P G G T-S CD O •H •H Ti > G ai K| CM m co MD O ON Pi o CQ •H co in MD O r-\ O in MD C7\ co CM in r— •=3- m CM CO •d G a> ^ CI) 43 O G MD 0 CDA > rH 0 Tl cd cd cd 0 0 -P ö H 4=1 43 44 <0 G p O b0 rH t-i 3 CD -p O . rH rH 1 CD 4=1 CD G- ,p a > ; O CD 0 0 G •i-S H /Il /Il /Il CÖ cd cö cd cd cd cd cd cd PH 0 0 H CD cd 4=1 4=1 43 H H 4=1 4=1 43 4=1 -d G S > 0 > 0 0 • MD CM -P CO I CM rO ^f CM ^ <^- •l~3 •H £ Ö S o O -p Ö CD En CD N O bO O -P ha co -p » rO O 00 r— LT> CO MD co co o ü M r—I in o MD O ON 'vf CO O LP\ CM in ON O- ro MD C\J m m «3- in CM CM C— ro rO o MD CM CM TH £ CD M CD rO O C MD CD CA rl Ö C|>D CD TH : cd cd cd to CD CO S fH Ä ,d CD -P co O ! ^ 0 u Ti cö CD XI X ü— I I I I I I I I I : i 1 ü• O /tl p« co m o cö Ö xi e— CM I OJ m NO CM NO '• m fciO CD CM Cö « ! ^ PH *— I—I CD o /Il •H m pq fciü cö M CO rO LTN a) m m i | i ° C— o ,.a OJ Qft) v- O U /1l 0) X LTN 0> CM CO I ^ •r- I I ^~ c^ Ti CM /Il -p •H 3 CM Ö 1 O t- ro CM | <=t ^~ T— i CM co CD O CM ! T~ T— Ti CM