BOB's N21 Startnota PAC Studieopdracht betreffende het opmaken van de aanbestedingsdocumenten voor de aanleg van BOB's op de N21 te Kampenhout en

Concept

Vlaamse Overheid Agentschap Infrastructuur Wegen en Verkeer Vlaams-Brabant Luchthavenlaan 4 1800

Grontmij Vlaanderen , 29 augustus 2006

Verantwoording

Titel : BOB's N21 Kampenhout

Projectnummer : 191/6

Referentienummer :

Revisie : 4

Datum : 29 augustus 2006

Auteur(s) : Peter van der Burg, Stefaan Lumen

E-mail adres : [email protected] [email protected] Gecontroleerd door : Peter van der Burg

Paraaf gecontroleerd :

Goedgekeurd door : Erwin Malcorps

Paraaf goedgekeurd :

Contact : De Dekt 30 B-1650 Beersel T +32 2 383 06 40 F +32 2 380 36 08 E [email protected]

Pagina 2 van 50

Inhoudsopgave

1 Inleiding...... 5 1.1 Aanpak gevaarlijke punten ...... 6 1.2 PCV-dossier Lellebaan ...... 6 1.3 Structureel onderhoud N21...... 6

2 Busbanen...... 7 2.1 Busbanen...... 7 2.2 BOB ...... 8 2.3 Busstrook ...... 8 2.4 Dambordmarkering...... 10

3 Beschrijving...... 11 3.1 N21 als secundaire weg II...... 11 3.2 Busdoorstroming...... 12 3.3 Samenstelling stuurgroep en vergaderdata ...... 13

4 Planningscontext...... 14 4.1 Vlaams niveau ...... 14 4.1.1 Gewestplan ...... 14 4.1.2 VEN-IVON-gebieden ...... 15 4.2 Provinciaal Niveau...... 15 4.2.1 Wegencategorisering ...... 15 4.2.2 Fietsroutenetwerk ...... 16 4.2.3 Afbakening bebouwde kommen ...... 16 4.3 START...... 18 4.4 Gemeentelijk niveau ...... 19 4.4.1 Kampenhout...... 19 4.4.2 Steenokkerzeel...... 21 4.5 Openbaar vervoer...... 22 4.5.1 Haalbaarheidsstudie 2000...... 22 4.5.2 Regionet Brabant-Brussel...... 22 4.5.3 Aanvulling op haalbaarheidsstudie, afkomstig van De Lijn...... 23

5 Verkeerstellingen...... 26 5.1 Kampenhout Sas ...... 26 5.2 Gevaarlijk punt Dorpelstraat/Zeypestraat...... 26 5.3 Doorsnede tellingen...... 28

6 Verkeersveiligheid...... 30

7 Ruimtelijke analyse ...... 32 7.1 Macroniveau ...... 32 7.2 Mesoniveau...... 32 7.2.1 Kampenhout...... 32 7.2.2 Steenokkerzeel...... 33

Pagina 3 van 50

Inhoudsopgave (vervolg)

7.3 Microniveau...... 33 7.3.1 Steenokkerzeel...... 34 7.3.2 Berg...... 35 7.3.3 Kampenhout centrum...... 36 7.3.4 Ruisbeek ...... 36 7.3.5 Relst ...... 37

8 Randvoorwaarden en uitgangspunten...... 38 8.1 Algemene doelstellingen...... 38 8.2 Maatvoeringen ...... 38 8.3 Type kruispunt...... 39 8.4 Opbouw van de weg ...... 39

9 Concept...... 40 9.1 Busbanen...... 40 9.2 Verkeerslichten en Haltes ...... 40 9.2.1 Verkeerslichten voor Bulsomstraat...... 41 9.3 Busprioriteit ...... 43

10 Technische toelichting ontwerp...... 45 10.1 Ontwerp wegenis ...... 45 10.2 Ontwerp riolering...... 46 10.3 Verlichting ...... 46 10.4 Uitrusting bushaltes ...... 46

De overige halteplaatsen kunnen eveneens in betonstraatstenen uitgevoerd worden...... 46

11 Kostenraming...... 48

12 Verdere procedure ...... 49

13 Bijlagen...... 50 13.1 Verslagen ...... 50 13.2 Berekeningsnota capaciteit bestaande riolering...... 50 13.3 Kostenraming...... 50 13.4 Plannen ...... 50

Pagina 4 van 50

1 Inleiding

De studieopdracht betreft het opmaken van aanbestedingsdocumenten voor de aanleg van Bijzonder Overrijdbare Beddingen (BOB’s) ter hoogte van verschillende kruispunten op de N21 te Kampenhout. Inmiddels is de opdracht uitgebreid met een deel op het grondgebied van de gemeente Steenokkerzeel. Het studiegebied omvat de N21 Haachtsesteenweg tussen de N227 Tervuursesteenweg en de N26 Mechelsesteenweg. Tussen Kampenhout Sas en het kruispunt met de Tervuursesteenweg wordt over een lengte van 7,1 kilometer een BOB richting Brussel aangelegd. In de richting wordt in totaal 3,3 kilometer BOB aangelegd tussen de Molenveldstraat en Kampenhout Sas.

Kaart 1, studiegebied

De studie is in drie onderdelen opgesplitst; • Voorontwerp • Ontwerp • Aanbestedingsdocumenten.

Het is de bedoeling om de aanbesteding nog dit kalenderjaar te laten gebeuren. Het dossier BOB’s langs de N21 interfereert met de volgende projecten; • Aanpak gevaarlijk punt Dorpelstraat/Zeypestraat • PCV dossier Lellebaan • Structureel onderhoud N21

Pagina 5 van 50

Inleiding

1.1 Aanpak gevaarlijke punten

In het kader van de aanpak gevaarlijke punten wordt door TV3V het kruispunt van de Haachtsesteenweg met de Dorpelstraat en de Zeypestraat in Kampenhout uitgewerkt. Het betreft een heraanleg van het kruispunt met opstelstroken verkeersgeleiders en het plaatsen van verkeerslichten. De leegstaande woning tegenover #352 zal worden onteigend en gesloopt ten behoeve van het fietspad en de bushalte, zie foto en intekening op voorblad. Er is afstemming geweest met de ontwerpers van het gevaarlijk punt. Het gedeelte van de gewestweg dat door TV3V & SWK/VDS zal worden aangepakt gaat van kmpt. 17.900 tot kmpt. 18.300. Het dossier is aanbesteed, de gunning kan ieder moment gebeuren.

1.2 PCV-dossier Lellebaan

De gemeente Kampenhout vraagt om een beveiliging van de voetgangers oversteek ter hoogte van de bushaltes aan de Lellebaan. De PCV heeft hierover het volgende beslist;

Beslissing van de Commissie 27 juni 2006: De Commissie beslist – unaniem – om op de N21 Brussel - Haacht t.h.v. het kruispunt met de Lellebaan een snelheidsbeperking van 70 km/u i.p.v. 90 km/u in te voeren aansluitend op de zone op het grondgebied van Steenokkerzeel. De bestaande voetgangersoversteek t.h.v. de bushalte Berg-Lelle blijft behouden en wordt uitgerust met een punctuele verlichting.

Waar de PCV nog geen rekening mee heeft gehouden, is de aanleg van BOB’s langs de N21. Hiermee komt er een rijstrook bij en wordt de oversteek bemoeilijkt. Wij stellen voor om de oversteek te beveiligen met een middeneiland vanwege de aanleg van een BOB richting Brussel.

1.3 Structureel onderhoud N21

Het project omvat in hoofdzaak het structureel herstellen van het beschadigde wegdek van de Haachtsesteenweg (tussen kmptn. 10.550-15.000) en het aanbrengen van een nieuwe geluidsremmende toplaag. De bestaande regenwaterafvoer wordt eveneens gedeeltelijk vernieuwd. De werkzaamheden worden in verschillende fasen uitgevoerd. Vanaf augustus 2006 zullen de werkzaamheden tussen de Tervuursesteenweg en de Lellebaan starten, waarbij het doorgaand verkeer op de N21 richting Haacht geen hinder zal ondervinden. Het verkeer richting Brussel wordt omgeleid. De werken zouden begin september 2006 eindigen.

Pagina 6 van 50

2 Busbanen

2.1 Busbanen

De term busbanen is een verzamelwoord voor specifieke infrastructuur voor de bus. De wegcode kent het woord busbaan niet. De wet maakt onderscheid tussen; • Bijzonder Overrijbare Beddingen (BOB’s); • Busstroken.

De redenen om specifieke infrastructuur voor de bus aan te leggen kunnen variëren; 1 Kwaliteit van het busvervoer in termen van snelheid en stiptheid; 2 De gewenste vervoerwaarde (capaciteit van aantal personen per uur per richting); 3 Milieu, uitstoot van CO2, roet en andere zaken; 4 Gebrek aan geld voor de aanleg van een tram of metro.

Ad 1. Hierin schuilt de belangrijkste reden voor de aanleg van businfrastructuur langs de N21. De bus kan files van auto’s voorbij steken, dit komt ten goede aan de commerciële snelheid. Congestie is tevens een grote bron van verstoring van de stiptheid. Indien congestie verminderd kan worden, verbetert de stiptheid en kunnen reizigers beter hun reis plannen.

Ad 2. De capaciteit van een netwerk wordt meestal bepaald door de kruispunten. De belangrijkste kruispunten zijn uitgerust met verkeerslichten. De benodigde groentijd per rijstrook en per verkeersgebruiker kan als volgt worden vastgesteld 1; • 100 inzittenden in 60 personenauto’s 120 seconden • 100 fietsers 40 seconden • 100 voetgangers 20 seconden • 100 busreizigers in 3 bussen 12 seconden

De vervoerwijze bus is op basis van deze rekenwijze 10x efficiënter dan bijvoorbeeld de auto. De maximale capaciteit van een busbaan wordt bereikt indien er geen interferentie meer is met het overige verkeer, zoals kruisend verkeer of parkeren. De Lincolntunnel tussen New York en New Jersey in de Verenigde Staten, is het meest aansprekende voorbeeld hiervan. In de tunnel zijn aparte stroken voorzien voor de bus. In 1998 zijn hier in het drukste spitsuur 1003 bussen geteld met in totaal 34.796 passagiers per uur per richting per rijstrook. Dit betekent dat om de 3,6 seconden een bus de tunnel in rijdt.

Met het voorbeeld van de Lincolntunnel wordt enkel de potentie van busbanen aangegeven. Het Nederlandse succesverhaal van busbanen is die tussen Purmerend en Amsterdam (20 km). De autosnelweg zit vast in de spits, de trein rijdt via een omweg en op de rechtstreekse provinciale weg staat het autoverkeer aan te schuiven. Na het 25 jarig jubileum van deze busbaan, worden hier in de spits ongeveer 50 bussen per uur in de drukste richting geteld.

1 Ontwerp van verkeerslichtenregelingen, ir. Paul De Groote, afdeling Verkeerskunde, MVG, 2 juni 2005

Pagina 7 van 50

Busbanen

In het concrete geval van de BOB’s op de N21 tussen Haacht en Brussel gaat het om 6 bussen in de spits per richting welke na realisatie van de BOB’s zal toenemen tot 13 bussen per uur per richting 2.

2.2 BOB

De opdracht behelst de aanleg van Bijzonder Overrijdbare Beddingen (BOB’s) aan te leggen langs de N21 in Kampenhout. In het vervolg van deze nota wordt de afkorting BOB gebruikt wanneer een Bijzonder Overrijdbare Bedding wordt bedoeld. Een BOB heeft de volgende kenmerken; • Een BOB maakt geen deel uit van de rijbaan; • Aan het begin staat het bord F18 dat na elk kruispunt herhaald moet worden

Figuur 1, verkeersbord F18, BOB

• De bedding wordt gemarkeerd door één of meer witte overlangs doorlopende strepen of dambordmarkering en kan licht verhoogd zijn. • De BOB mag gebruikt worden door openbaar vervoerdiensten, taxi’s indien het woord taxi uitdrukkelijk is vermeld op het bord F18, prioritaire voertuigen bij dringende opdracht. • Andere voertuigen mogen een BOB slechts dwarsen op een kruispunt of om een aanpalend eigendom te verlaten of te bereiken en mogen er niet op stilstaan of voorsorteren. Ze mogen er alleen gebruik van maken om langs een hindernis op de rijbaan te rijden. • Gebruik door fietsers is toegestaan, als; ° Het verkeersbord F18 is aangevuld met het symbool van een fiets; ° De rijstrook niet door trams wordt gebruikt; ° De bedding niet in het midden ligt; ° De fietsers in dezelfde richting rijden als de bussen. De fietsers moeten achter elkaar rijden. • Langsparkeren achter een BOB is niet aan de orde. Auto’s mogen een BOB enkel dwarsen om een zijstraat of een perceel te bereiken.

2.3 Busstrook

In het algemeen biedt een BOB een betere garantie de doorstroming van het openbaar vervoer en is dit ook te verkiezen boven een busstrook. Een busstrook heeft de volgende kenmerken; • Een busstrook maakt deel uit van de rijbaan;

2 Inclusief schoolbussen.

Pagina 8 van 50

Busbanen

Figuur 2, verkeersbord F17

• Aan het begin staat het bord F17, dat na elk kruispunt herhaald wordt; • De busstrook wordt gemarkeerd met een brede witte onderbroken streep en het woord ‘bus’, dat na elk kruispunt moet herhaald worden; • De strook mag gebruikt worden door openbaar vervoerdiensten, schoolbussen, taxi’s en door prioritaire voertuigen bij dringende opdracht. • Andere bestuurders mogen de busstrook alleen gebruiken om aan het eerst volgend kruispunt rechtsaf te slaan. Parkeren op een busstrook is verboden. De gemeente kan ook het stilstaan op busstroken verbieden; • Gebruik door fietsers mag als het verkeersbord F17 is aangevuld met het symbool van een fiets en fietsers in dezelfde richting rijden als de autobussen. De fietsers moeten achter elkaar rijden.

Volgens het ministeriële besluit van 11 oktober 1976 moest een busstrook of een BOB minimaal 3m50 breed zijn om fietsers toe te laten. Deze minimumbreedte wordt opgeheven door het MB van 26 april 2006 3. Het gebruik van de BOB of busstrook door fietsers is niet aan de orde in dit project van de N21.

Een busstrook kan worden toegepast in de volgende gevallen: • Als aanloopstrook naar een lichtengeregeld kruispunt: het rechtsafslaande verkeer mag gebruik maken van de busstrook. Dit is vooral interessant wanneer de ruimte ontbreekt voor een rechtsafstrook en een BOB. • Wanneer een drukke in- en uitrit problemen zou geven op de rijbaan en op de BOB, kan een busstrook ook als invoegstrook dienen.

Foto 1, busstrook

3 Ministerieel Besluit van 26 aril 2006 tot wijziging van het ministerieel besluit van 11 oktober 1976 houdende de minimumafmetingen en de bijzondere plaatsingsvoorwaarden van de verkeerstekens.

Pagina 9 van 50

Busbanen

2.4 Dambordmarkering

Deze markeringen bestaan uit witte vierkanten van 50 cm. Zij mogen slechts gebruikt worden om de plaats af te bakenen voorbehouden aan voertuigen voor geregelde diensten voor gemeenschappelijk vervoer op een bijzondere overrijdbare bedding of om eigen beddingen en bijzondere overrijdbare beddingen met elkaar te verbinden. (wegcode)

Foto 2, Dambordmarkering

In een situatie waarin een busstrook (F17) na het kruispunt overgaat in een BOB (F18) wordt dus geen dambordmarkering toegepast.

Pagina 10 van 50

Beschrijving

3 Beschrijving

3.1 N21 als secundaire weg II

De N21 is de oude verbinding van Brussel via Kampenhout en Haacht naar . Inmiddels is de verbindende functie naar het oosten van het land overgenomen door de E40 en de E314. De N21 tussen de grens met het Brussels gewest en Haacht, is in het provinciaal ruimtelijk structuurplan gecategoriseerd als secundaire weg type II. De functie van een dergelijke weg is ontsluiten op provinciaal niveau en als nevenfunctie het verbinden op provinciaal niveau. Overigens stelt de gemeente Kampenhout dat de N21 gecategoriseerd dient te zijn als secundaire weg III, een weg met prioriteit voor de bus en de fiets.

De N21 ligt op een route voor uitzonderlijk vervoer, reisklasse R2, met een toegestane tonnage van 120 tot 180 ton en een vrije hoogte van meer dan 5 meter. Voertuigen kunnen 3 m 50 breed zijn en de lading kan tot 5 m 50 breed zijn.

De N21 is door de Provincie aangeduid als een functionele fietsroute. De bestaande fietspaden zullen zeker behouden moeten blijven en indien mogelijk verbeterd worden. In het bijzonder de ketenmobiliteit, waarbij busreizigers met de fiets naar de halte kunnen komen is in dit opzicht zeer belangrijk. Bij de belangrijkste haltes worden stallingmogelijkheden voorzien.

De weg kenmerkt zich door grote rechtstanden, van Brussel naar Kampenhout. Dit is typisch voor de tijd waarin de veel steenwegen werden aangelegd, het meest sprekende voorbeeld is de N26 van naar Mechelen, welke in Kampenhout Sas de N21 kruist.

Kaart 2, wegenkaart

Pagina 11 van 50

Beschrijving

3.2 Busdoorstroming

Voor de bus is in de toekomst een zware functie weggelegd op de N21. Het autoverkeer van Haacht naar Brussel stropt op diverse punten op, voor de meeste fietsers zijn de afstanden te lang en de treinreiziger moet via Leuven of Mechelen reizen. Qua reistijd kan de trein best concurrerend zijn, maar psychologisch is de “omweg” een nadeel. De bus rijdt rechtstreeks en is bovendien goed in staat om gebieden te ontsluiten.

Met de aanleg van BOB’s en busstroken, kan de bus een hoge commerciële snelheid halen, grote stromen reizigers vervoeren en aldus een passend alternatief zijn voor de auto. In aanvulling op het Gewestelijk Expres Net (GEN) is het Regionet Brabant-Brussel (BB-net) ontwikkeld. Het BB-net behelst behalve intensivering van het treinverkeer op een twaalftal spoorlijnen, ook het uitbouwen van een net van snelbussen in de provincie. In het BB-net is Snelbus S23 opgenomen als radiale lijn van via Haacht en Kampenhout naar Brussel via de N21. Deze radiaal geldt als maasverfijning van het BB-net per spoor.

Figuur 3, Regionet Brabant-Brussel

Doel van de aanleg van BOB’s langs de N21 is drieledig:

° het verhogen en in de toekomst vasthouden van de commerciële snelheid; ° het verbeteren van de stiptheid van de bussen; ° het garanderen van de regelmaat.

Het voorzien van BOB’s langs de N21 houdt in dat de bussen zonder oponthoud kruispunten met verkeerslichten kunnen passeren. Immers een inmelding van een bus op grote afstand is mogelijk. De hoofdrichting wordt “afgekapt”, de zijrichting krijgt groen en tegen de tijd dat de bus de stopstreep nadert, staat het licht voor hoofdrichting en dus ook voor de bus weer op groen. Uiteraard is positie van de haltes hierbij van belang, voldoende grote halteafstand en haltes voorbij de kruispunten met verkeerslichten.

Pagina 12 van 50

Beschrijving

Het deel N21 op grondgebied van Kampenhout kenmerkt zich door een breed profiel van de weg. Tot 1960 reed hier de tram, de plaats waar vroeger de tram reed is vandaag nog herkenbaar. Op dit deel van de N21 zijn er twee kruispunten lichtengeregeld (Van Belllinghen- laan en Hutstraat). De andere kruispunten zijn voorrangsgeregeld. Gezien het brede profiel van de weg is de inpassing van BOB’s op de meeste plaatsen geen probleem.

3.3 Samenstelling stuurgroep en vergaderdata

De stuurgroep is samengesteld uit vertegenwoordigers van; • AWV Vlaams-Brabant • Gemeente Kampenhout • Gemeente Steenokkerzeel • De Lijn • Provincie Vlaams-Brabant • AHROM Vlaams-Brabant

De vergaderdata van de stuurgroep waren; GBC 7 juli 2006 in Kampenhout GBC 4 augustus 2006 in Kampenhout PAC 29 augustus 2006 in Vilvoorde.

De verslagen van deze vergaderingen en de voorstelling zijn terug te vinden als bijlage 1.

Pagina 13 van 50

Planningscontext

4 Planningscontext

4.1 Vlaams niveau

4.1.1 Gewestplan

Kaart 3, Gewestplan Steenokkerzeel en Berg

In Steenokkerzeel voert de N21 langs een verstedelijkt woongebied in Wambeek en door een Woonpark. Over de gemeentegrens is er een parkgebied rond de Ricaucourtdreef, en een woongebied met een landelijk karakter (Sint Lambertusstraat). Berg is een verstedelijkt woongebied, achter het lint van de N21 is aan de noordzijde een agrarisch gebied.

Kaart 4, Gewestplan Kampenhout, Relst en Sas

Pagina 14 van 50

Planningscontext

De N21 voert in Kampenhout door verstedelijkte woongebieden, woongebieden met een landelijk karakter, woonparken, natuurgebied en agrarische gebieden. Tussen Relst en Sas liggen aan weerszijden van de N21 natuurgebieden.

4.1.2 VEN-IVON-gebieden

Kaart 5, VEN-IVON gebieden

Ter hoogte van de Ribaucourtdreef grenst een VEN-IVON-gebied aan de N21. Hier zijn geen innemingen voorzien.

4.2 Provinciaal Niveau

4.2.1 Wegencategorisering

Pagina 15 van 50

Planningscontext

Kaart 6, Wegencategorisering RSVB

De N21 is in het Provinciaal Ruimtelijk structuurplan gecategoriseerd als secundaire II. In het plan is uitdrukkelijk vermeld dat op de N21 maatregelen voor de bus nodig zijn. De hoofdfunctie van de weg is het ontsluiten op bovenlokaal niveau, de nevenfunctie is het verbinden op bovenlokaal niveau. De N26 is gecategoriseerd als secundaire I en de N227 is gecategoriseerd als secundaire III.

4.2.2 Fietsroutenetwerk

Kaart 7, Fietsroutenetwerk Provincie Vlaams-Brabant

De N21, de N26 en de N227 zijn Gewestwegen waarlangs functionele fietsroutes voeren. Ter hoogte van de Van Bellinghenlaan en de Warandestraat kruist een functionele fietsroute de N21. De Stationsstraat is onderdeel van het recreatieve fietsnetwerk, evenals de Ribaucourtdreef en De Croixlaan.

4.2.3 Afbakening bebouwde kommen Het gedeelte van de N21 in Steenokkerzeel ligt buiten de bebouwde kom. De afgebakende bebouwde kommen zijn; Berg, Kampenhout, Ruisbeek en Relst.

Pagina 16 van 50

Planningscontext

Kaart 8, afbakening bebouwde kommen Berg en Kampenhout

Kaart 9, afbakening bebouwde kommen Ruisbeek en Relst

Pagina 17 van 50

Planningscontext

4.3 START

START staat voor STrategisch Actieplan voor Reconversie en Tewerkstelling in de luchthavenregio. Het project moet een strategische toekomstvisie voor de luchthaven voor de komende tien tot vijftien jaar uittekenen, maar pakt ook op korte termijn een aantal knelpunten aan. Vier doelstellingen staan voorop:

1. ruimte creëren voor nieuwe jobs en economische activiteiten 2. de leefomgeving in de Zaventemse regio verbeteren 3. de luchthaven uitbouwen tot een internationale poort voor Vlaanderen 4. de mobiliteit in de regio verbeteren .

Het gaat om een geïntegreerde aanpak waarbij elk doel even belangrijk is. Onze nationale luchthaven kan maar uitgroeien tot een internationale poort voor Vlaanderen als er én nieuwe jobs en bedrijven komen én de mobiliteit verbetert én daarbij de leefbaarheid in de regio behouden blijft.

Rol van De Lijn As lid van de projectgroep ‘Mobiliteit’ is er voor De Lijn een belangrijke rol weggelegd in het START-verhaal. Er werd een plan uitgedokterd dat de luchthavenregio per bus beter bereikbaar moet maken zodat dagelijks duizenden auto’s van de weg worden gehaald. Dit openbaar- vervoerplan past in het RegioNet Brabant – Brussel. Dat maakt deel uit van het Pegasusplan voor de Vlaamse Ruit.

Het busplan: 1. De Lijn voorziet dertien lijnen die radiaal en rechtstreeks naar de luchthavenregio lopen vanuit een straal van 20 km. Bij het opstellen van de dienstregelingen wordt rekening gehouden met de gevarieerde werktijden en weekendwerk. 2. Het plan omvat lijnen uit het RegioNet Brabant – Brussel die bijdragen tot de ontlasting van de noordelijke ring RO en de toegangswegen van/naar de Ring en de luchthaven. Het gaat om snelbusdiensten, frequentieverhogingen op alle streeklijnen en de ringverbinding in de Vlaamse Rand rond Brussel. 3. Om op al deze lijnen de geplande dienstregeling te kunnen garanderen, moeten doorstromingsmaatregelen worden doorgevoerd. Het plan focust vooral op werknemers die binnen een straal van 20 km wonen.

De uitwerking van het plan is op korte termijn realiseerbaar. Bovendien kan het aanbod in de toekomst groeien in functie van de vraag en kan er flexibel worden ingespeeld op wijzigende behoeften en nieuwe bedrijven.

Pagina 18 van 50

Planningscontext

4.4 Gemeentelijk niveau

4.4.1 Kampenhout

Kaart 10, wegencategorisering Kampenhout

In het gemeentelijk mobiliteitsplan van de gemeente Kampenhout wordt voorgesteld om de N21 te categoriseren als een secundaire weg type III. De Provincie heeft dit voorstel niet overgenomen. De lokale wegen rond de N21 zijn door de gemeente als volgt gecategoriseerd: • Lokale I; in rood op het plan: Bergstraat en Bulsomstraat; • Lokale II; in blauw op het plan: Kerkstraat, Warandestraat, Van Bellinghenlaan en Dorpelstraat • Lokale III, zonder kleur: De Ribeaucourtdreef, De Croixlaan, Dulstboslaan, Lellebaan, Hinckaertstraat, Sint Lambertinusstraat, Kutsegemstraat, Grootveldstraat, Dreefstraat, Torfbroecklaan, Neygenbaan, Molenveldweg, Tiendeschuurstraat, F. Wouterslaan, Stationsstraat, Rood Kloosterlaan, Zeypestraat, Maaldersstraat, Nieuwwegen, Rubbenslaan, Hutteweg, Hutstraat, H. Tobbackstraat en Vogelzanglaan.

Wat betreft het duurzaam scenario zijn door verschillende partijen aandachtspunten meegegeven; • AWV . De OV-corridor langs de N21 maakt deel uit van het GEN-project. Uit onderzoek blijkt dat het OV momenteel vrij zwak scoort voor het woon-werkverkeer in de richting van Vilvoorde en . Bij het verbeteren van deze corridor is het dan ook essentieel dat ook in deze richtingen goede aansluitingen geboden worden. • De Lijn benadrukt dat het opnemen van een vrije busbedding op de N21 met begeleidende maatregelen (cfr. GEN) in het beleidsscenario, reeds een heel duurzaam karakter heeft, terwijl een light-rail een project is op zeer lange termijn. • De Gemeente Kampenhout kan zich vinden in de maatregelen voorgesteld ter bevordering van de doorstroming van het openbaar vervoer (cf. aanleg vrije busbaan) met dien verstande

Pagina 19 van 50

Planningscontext

dat deze optimaal gebruikt worden, ook als capaciteitsverhoging voor het autoverkeer, bv. als carpoolstrook. Een bovengemeentelijke aanpak is bij deze maatregelen onontbeerlijk.

Hierna volgen relevante quoteringen uit het mobiliteitsplan van Kampenhout.

Op lange termijn bestaat er de mogelijkheid om een busbaan aan te leggen over de ganse lengte van de N21(tidal flowbaan) of om een light-railtracé te integreren. Het huidige profiel (brede groenstrook tussen rijweg en fietspad) biedt hiervoor de nodige reservatieruimte.(pag.21) Op de N21 ter hoogte van Kampenhout-centrum wordt een goed uitgeruste hoofdhalte voorzien. Hier verzorgen de alternatieve openbare vervoersvormen voor een aansluiting op de GEN-hoofdlijn over de N21. Beperkte voorzieningen voor P+R, B+R (Bike and Ride) kunnen hier ingepland worden (enkel voor lokaal, gemeentelijk gebruik).(pag.21)

De vrije busbaan die ten dienste van het openbaar vervoer wordt aangelegd zou op termijn (bij een vrije busbaan over de ganse lengte van de N21) tevens kunnen functioneren als carpoolstrook (2+ of 3+ toegelaten naargelang het succes van het initiatief). Momenteel is er echter geen wettelijk kader aanwezig die het gebruik als carpoolstrook mogelijk maakt (pag.26)

Om het sluipverkeer tussen de N21 en N26, en de onveilige situaties die hieruit voortvloeien, terug te dringen, wordt de toegang tot een aantal straten vanop de N21 en N26 afgesloten. Het betreft volgende straten: Vogelzanglaan, Nieuwwegen, Neygenlaan, Torfbroeklaan, Kutsegemstraat, Sint-Lambertusstraat, Rubenslaan, Stationstraat, Molenveldweg, Weisetterstraat en Tiendeschuurstraat (ter hoogte van de Kerkstraat) langs de Haachtsesteenweg (N21)(pag.26)

Het kruispunt N21/Dreefstraat en Torfbroeklaan is in het mobiliteitsplan aangemerkt als een kruispunt dat heringericht dient te worden. Evenals het kruispunt Bulsomstraat/ Bergstraat waar een VRI onderzocht zou moeten worden. Inmiddels zijn aanpassingen gedaan in de vorm van middengeleiders in de N21. Het mobiliteitsplan meldt eveneens dat een herinrichting van het kruispunt aan de Zeypestraat/Dorpelstraat gewenst is. Deze laatste wordt in het kader van de aanpak gevaarlijke punten op gewestwegen aangepakt door TV3V.

Pagina 20 van 50

Planningscontext

Kaart 11, fietsroutenetwerk gemeente Kampenhout

De N21 is door de gemeente opgenomen in haar fietsroutenetwerk. Het gemeentelijk fietsroutenetwerk dwarst de N21 ter hoogte van de volgende kruispunten: • Bulsonstraat • Kerkstraat/Tiendeschuurstraat • Stationsstraat • Dorpelstraat/Zeypestraat • Hutstraat. De gemeente staat op het standpunt dat de oversteek aan de Stationsstraat het beste niet wordt uitgewerkt. Immers het kruispunt Van Bellinghenlaan ligt op korte afstand en hier is een beveiligde oversteek in de vorm van verkeerslichten.

4.4.2 Steenokkerzeel

Op het grondgebied van Steenokkerzeel sluiten de volgende straten aan op de N21: • Zonneboslaan. • Cornellekestraat. • Abelendreef. • Beukendreef.

Op dit moment beschikken wij niet over het mobiliteitsplan van de gemeente. Navraag bij de gemeente leert dat alle vier de straten, lokale verzamelwegen zijn, lees lokale II.

Pagina 21 van 50

Planningscontext

4.5 Openbaar vervoer

Kaart 12, lijnennet openbaar vervoer Kampenhout en Steenokkerzeel

4.5.1 Haalbaarheidsstudie 2000

De Lijn heeft in 2000 een haalbaarheidsstudie gedaan naar doorstromingsmaatregelen op de N21. De verliestijd op de N21 tussen de gewestgrens en Haacht (18 kilometer) bedroeg in de ochtendspits 18 minuten en in de avondspits 15 minuten. Bovenaan de rangschikking van knelpunten stond Kampenhout Sas N26. Hier zijn inmiddels twee rotondes aangelegd. In de top 10 van de knelpunten staan eveneens de Hutstraat en de Van Bellinghenlaan (gemiddelde verliestijd tussen de 3 en 44 seconden). Dit zijn twee lichtengeregelde kruispunten met een eerste versie van busdetectie; inmelding op korte afstand en een time-out van 30 seconden.

Een actualisatie van het verliestijdenonderzoek van De Lijn geeft aan, dat BOB’s gewenst zijn: in de richting van Brussel: van Kampenhout Sas tot Steenokkerzeel Oud Station (N21/N227); in de richting van Haacht: van de N21/Molenveldweg tot aan Kampenhout Sas. De redenen blijven: regelmaat, betrouwbaarheid en commerciële snelheid.

4.5.2 Regionet Brabant-Brussel

In het BB-net is de N21 opgenomen als Snelbus S23 als verbinding vanuit Keerbergen, via Haacht, Kampenhout Sas, Kampenhout, Melsbroek, Brucargo naar Brussel. Hiermee wordt gestreefd naar een maasverfijning in het BB-net; voorstel Kampenhout Sas als economisch knooppunt in de derde discussienota van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaams-Brabant.

Pagina 22 van 50

Planningscontext

Aanvullend door de GEN werkgroep op hoog niveau is besloten dat de N21, tussen Haacht en Steenokkerzeel in aanmerking komt voor vrije busbanen 4. In de prioriteitenlijst voor regionaal openbaar vervoer staat de S23 in fase 1.

4.5.3 Aanvulling op haalbaarheidsstudie, afkomstig van De Lijn.

FILEONDERZOEK

Uit ons fileonderzoek ter plaatse ( is gebleken dat de volgende busbanen nodig zijn om de betrouwbaarheid van de dienstregeling van de bus te verbeteren. Onderzoek werd gevoerd tijdens week 12.

Scenario met maximale tegemoetkoming aan onze vraag: • richting Brussel: van Kampenhout Sas tot Steenokkerzeel Oud Station (N21 X N227) • richting Haacht: van N21 X Molenveldweg in Kampenhout tot Kampenhout Sas

Scenario met minimale tegemoetkoming aan onze vraag: • richting Brussel: van Kampenhout Sas tot N21 X Hubert Tobackstraat van Kampenhout, Molenveldweg X N21 tot Steenokkerzeel Oud Station (N21X N227) • richting Haacht: van Molenveldweg X N21 in Kampenhout tot Kampenhout Sas

BETROKKEN BUSLIJNEN

Lijn 270 Brussel – Haacht – Keerbergen

FREQUENTIE (per richting) SPITS 2/u DAL 2/u ZATERDAG 2/u tssn 10 - 18 (andere uren 1/u) ZON- & FEESTDAGEN 1/u

Lijn 271 Brussel – Steenokkerzeel – Erps-Kwerps – Kampenhout (slechts zijdelings betrokken)

FREQUENTIE (per richting) SPITS 2/u DAL 1/u ZATERDAG - ZON- & FEESTDAGEN -

4 Regionet Brabant-Brussel, Strategisch Plan, Provincie Vlaams-Brabant, De Lijn en AWV Vlaams- Brabant, pagina 25.

Pagina 23 van 50

Planningscontext

Lijn 272 Brussel – Keiberg – Zaventem - Haacht

FREQUENTIE (per richting) 2/u SPITS traject Brussel – Zaventem 4/u 2/u DAL traject Brussel – Zaventem 4/u ZATERDAG 1/u ZON- & FEESTDAGEN Traject Zaventem – Haacht 1 / 2u

Lijn 225 Vilvoorde – Steenokkerzeel -

FREQUENTIE (per richting) SPITS 2/u DAL 1/u ZATERDAG - ZON- & FEESTDAGEN -

Schooldiensten voor Haacht, Don Bosco, Tildonk St-Angela, Keerbergen Atheneum en de scholen in Zaventem. FREQUENTIE SPITS Functioneel (enkele ritten) DAL - ZATERDAG - ZON- & FEESTDAGEN -

TOEKOMSTIGE BUSLIJNEN

START:

Lijn Brussel – Brucargo – Haacht – Keerbergen

FREQUENTIE (per richting) SPITS 4/u DAL 2/u ZATERDAG Nog niet bepaald ZON- & FEESTDAGEN Nog niet bepaald

Eventueel ook: (beslissing wordt in het najaar verwacht) Lijn Bonheiden – Brucargo

FREQUENTIE (per richting) SPITS 4/u DAL 2/u ZATERDAG Nog niet bepaald ZON- & FEESTDAGEN Nog niet bepaald

Pagina 24 van 50

Planningscontext

NETMANAGEMENT (vanaf 2008) :

Snelbus Keerbergen – Haacht – Brussel

FREQUENTIE (per richting) SPITS 4/u DAL 2/u ZATERDAG Nog niet bepaald ZON- & FEESTDAGEN Nog niet bepaald

EN

FREQUENTIEVERHOGING op de streeklijnen 270, 271 & 272

Pagina 25 van 50

5 Verkeerstellingen

5.1 Kampenhout Sas

In het kader van het mobilteitsplan is het kruispunt van de N21 met de N26 in het Sas van Kampenhout geteld. De tellingen zijn uitgevoerd op 22 en 29 juni 1998, ten tijde van de oude situatie met verkeerslichten.

Ochtendspitsuur Avondspitsuur

Er was een zeer sterke stroom in de ochtendspits richting Brussel. De drukke stroom in de avondspits richting Sas was ongeveer tweederde van de gespiegelde stroom in de ochtendspits.

5.2 Gevaarlijk punt Dorpelstraat/Zeypestraat

In het kader van de aanpak gevaarlijke punten op gewestwegen, zijn door TV3V tellingen gehouden.

De stroom in de ochtendspits was in 2003 aanmerkelijk lager dan in 1998. De telling is uitgevoerd ten tijde van de werken aan Kampenhout Sas. Het is daarmee dat een capaciteitsreductie is opgetreden, welke zich vertaalt in de lagere intensiteiten. Ook in de avondspits waren de intensiteiten in 2003 een flink stuk lager.

Pagina 26 van 50

Verkeerstellingen

Intensiteiten kruispunt Haachtsesteenweg/ Dorpelstraat Ochtendspits 19-06-2003: 07:45-08:45 uur (pae) 153 130 283 78 47 28 32 50 48

48 2 Zeypestraat 4 6 5 8 2 7 0 3 6 13 0 47 28 eg 3 nw 39 ee 49 st se ht ac Ha

g we en te es 78 ts 4 ch 75 aa 20 H 52 2 8 3 3 30 93 1 51 3 4 26 Dorpelstraat 26 47 60 20 50 49 ochtend.str Grontmij Vlaanderen nv 133 119 252

Intensiteiten kruispunt Haachtsesteenweg/ Dorpelstraat Avondspits 19-06-2003: 16:45-17:45 uur (pae) 119 209 328 47 50 22 31 48 130

8 4 0 Zeypestraat 3 6 6 5 7 4 9 5 4 12 7 69 22 eg 5 nw 65 ee 20 st se ht ac Ha

g we en te es 47 ts 3 ch 46 aa 23 H 33 0 5 9 13 33 55 1 06 6 8 21 Dorpelstraat 21 50 49 23 31 20 avond.str

Grontmij Vlaanderen nv 74 120 194

Pagina 27 van 50

Verkeerstellingen

5.3 Doorsnede tellingen

N21, kmpt 18,0 werkdag januari 2006

1200 1000 800 richting Haacht 600 richting Brussel 400 200 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 101112131415161718192021222324 UUR

Door AWV zijn in de periode van 5 januari tot 26 januari 2006 slangtellingen gehouden o.a. ter hoogte van kilometerpunt 18,0 gelegen net voor de Dorpelstraat komende uit de richting Brussel.

Op basis hiervan kan gesteld worden dat de verkeerstroom op de N21 in de ochtendspits richting Brussel ruim 1000 voertuigen per uur bedraagt. Omgerekend naar pae’s zullen dit ongeveer 1100 pae/ochtendspitsuur zijn.

spits richting 1998 2003 2006

ochtend Brussel 1450 860 1100 Haacht 490 470 440 avond Brussel 770 560 560 Haacht 920 700 1170

Conclusie: de telling uit 2003 is in alle opzichten de laagste. Dit wordt verklaard vanwege de werfsituatie aan Kampenhout Sas. De werf heeft tot medio 2004 geduurd. Dat de nieuwe rotondes ter hoogte van Kampenhout Sas als filterpunt optreden lijkt bevestigd te worden door de cijfers uit 2006, 350 pae/u minder dan in 1998. Was vroeger de ochtendspits het drukste moment, nu is de avondspits het drukste. De cijfers dienen met de nodige voorzichtigheid geïnterpreteerd te worden. In 1998 en 2003 waren het momentopnamen in de maand juni. In 2006 is er gedurende een langere periode geteld in januari. Verschillen zullen er dus altijd zijn.

N21, kmpt 17,0 werkdag januari 2006

1200 1000 800 richting Haacht 600 richting Brussel 400 200 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 101112131415161718192021222324 UUR

Ter hoogte van kilometerpunt 17,0 gelegen tussen de Kerkstraat en de F. Wouterslaan, is het beeld globaal gelijk aan kilometerpunt 18,0. Maar, de drukste richting is hier de ochtendspits richting Brussel en niet de avondspits richting Haacht. Het verschil met kilometerpunt 18,0 is

Pagina 28 van 50

Verkeerstellingen enkel te verklaren door een substantiële verkeersstroom vanuit Kampenhout Centrum naar Kampenhout Sas.

N21, kmpt 13,6 werkdag januari 2006

1200 1000 800 richting Haacht 600 richting Brussel 400 200 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 101112131415161718192021222324 UUR

Ter hoogte van kilometerpunt 13,6, gelegen in Steenokkerzeel, tussen het kruispunt met de N227 en de Zonneboslaan geldt hetzelfde verloop van de intensiteiten.

Pagina 29 van 50

6 Verkeersveiligheid

Op basis van statistieken van het NIS (1999-2001) is een analyse gemaakt van de verkeersongevallen op de N21 tussen kmpt 13,1 en kmpt 20,22. Op basis van de prioriteitswaarde en het aantal ongevallen is onderstaande grafiek gemaakt. De prioriteitswaarde wordt berekend aan de hand van het volgende: • 1 dodelijk slachtoffer x5 • 1 zwaar gewonde x3 • 1 lichtgewonde x1

Een punt is een gevaarlijk punt indien een prioriteitswaarde van 15 wordt behaald over drie opeenvolgende jaren.

ongevallen N21 prioriteit # ong 16 14 12 10 8 6 4 2 0

7 8 8 8 9 4 8 7 5 2 6 14 9 3 6 0 4 5 2 5 2 13,1 13,3 3. 14,8 5, 6, 7, 7, 17,7 9, 9, 19,8 1 15,66 1 1 16, 1 1 18, 1 1 20, kmpt

Figuur 4, verkeersongevallen Haachtsesteenweg

Op basis van deze figuur vallen de volgende punten op; • Rond kilometerpunt 13,67; het wegvak net voor de Zonneboslaan in Steenokkerzeel, komende uit de richting Brussel. Op dit stuk weg liggen aan beide zijden open grachten. Het gaat in totaal om 6 ongevallen met een gezamenlijke prioriteitswaarde van 12. Meestal gaat het om kop-staart aanrijdingen, tweemaal is er een voetganger aangereden. Eén voetganger is op dit wegvak ten gevolge van een verkeersongeval overleden. • Kilometerpunt 15,66; dit betreft de directe omgeving van het kruispunt Dreefstraat/Torfbroeklaan. Bij 3 ongevallen zijn twee zwaargewonden gevallen. De prioriteitswaarde bedraagt 9. Het ging om twee kop-staart aanrijdingen, bij het derde ongeval is een voetganger zwaar gewond geraakt. • Kilometerpunt 15,98; dit betreft het kruispunt Bulsomstraat. In totaal zijn hier 6 ongevallen geregistreerd met een gezamenlijke prioriteitswaarde van 14. Het gaat om kop-staart

Pagina 30 van 50

Verkeersveiligheid

aanrijdingen, bij één ongeval was een voetganger betrokken en bij één ongeval is een bestuurder om het leven gekomen bij een frontale botsing. • Kilometerpunt 18,1; dit is het gevaarlijk punt dat door TV3V wordt aangepakt. • Kilometerpunt 19,55; dit is het kruispunt met de Hutstraat en de Tobbackstraat. In totaal zijn hier 7 ongevallen geregistreerd, met een gezamenlijke prioriteitswaarde van 14. Ook hier gaat het veelal om kop-staart aanrijdingen en soms is er een voetganger in het spel.

In totaal zijn op dit wegvak van 7,1 km lengte in de periode 1999-2001 89 ongevallen gebeurd met daarbij; • 3 doden • 16 zwaar gewonden • 140 licht gewonden.

Hiermee voldoet het wegvak niet aan de criteria voor een gevaarlijk wegvak, immers dan moet over één kilometer lengte 20 ongevallen gebeurd zijn met een prioriteitswaarde van 70. Het minst veilige deel van de N21 is het deel tussen de kilometerpunten 15,5 en 16,5. Dit is het wegvak met de kruispunten Torfbroeklaan, Dreefstraat, Bergstraat, Bulsomstraat, Neygenbaan en de Molenveldweg. Ruweg de bebouwde kom van Berg. In totaal gaat het om 24 ongevallen met een gezamenlijke prioriteit van 43.

CONCLUSIE Naast het gevaarlijk punt van TV3V zijn er twee kruispunten die opvallen qua verkeersonveiligheid (prioriteitswaarde 14): • Bulsomstraat • Hutstraat/Tobbackstraat.

Pagina 31 van 50

Ruimtelijke analyse

7 Ruimtelijke analyse

7.1 Macroniveau

Figuur 5, Vlaamse ruit volgens het RSV

Het segment van de N21 tussen de N227 en de N26 ligt in de Vlaamse Ruit, een stedelijk netwerk van internationaal niveau. De Haachtsesteenweg voert langs een belangrijke poort; de nationale luchthaven van Zaventem. De nabijheid van de regionaal stedelijke gebieden van Mechelen en Leuven en het Vlaams Stedelijk gebied rond Brussel is eveneens voelbaar in de dynamiek rond de N21.

De afwezigheid van een directe spoorverbinding tussen Brussel/Zaventem en Haacht/Keerbergen verklaart het matig openbaar vervoergebruik op deze verbinding. De maas in het autosnelwegennet (E19-E313-E314-E40) is groot, wat zich vertaalt in de drukte op de secundaire wegen, zoals de N21.

7.2 Mesoniveau

7.2.1 Kampenhout Sinds de fusie van gemeenten op 1 januari 1977 is Kampenhout samengesteld uit volgende deelgemeenten: Berg - Buken - Kampenhout - Nederokkerzeel. • Oppervlakte: 35 km 2 met 257 km wegenis en 107 km riolering en open grachten • Aangrenzende gemeenten: - Steenokkerzeel - Kortenberg - Haacht - en . • Provincie: Vlaams-Brabant • Arrondissement: Halle-Vilvoorde • Gerechtelijk arrondissement: Brussel • Vredegerecht: Vilvoorde • Politiezone: KASTZE

Pagina 32 van 50

Ruimtelijke analyse

• Dekenij: Erps-Kwerps (Berg, Kampenhout en Nederokkerzeel) - Herent (Buken) • Aartsbisdom: Antwerpen-Mechelen-Brussel • Kieskanton: Vilvoorde • Totaal aantal inwoners op 24.02.2003: 10.838 • Bevolkingsdichtheid: 309 inwoners/km²

7.2.2 Steenokkerzeel Steenokkerzeel is sedert de fusie samengesteld uit drie gemeenten, namelijk: Steenokkerzeel, Perk en Melsbroek. • Oppervlakte: 23,5 km² • Aangrenzende gemeenten: Zaventem, Kortenberg, Kampenhout, Zemst, Vilvoorde en . • Provincie: Vlaams-Brabant • Arrondissement: Halle-Vilvoorde • Rechterlijk arrondissement: Brussel • Rechterlijk kanton: Zaventem • Politierechtbank: Vilvoorde • Politiezone: KASTZE (Kampenhout, Steenokkerzeel, Zemst) • Aartsbisdom: Antwerpen-Mechelen-Brussel • Kieskanton: Zaventem • Totaal aantal inwoners op 30.03.2001: 10.534 • Bevolkingsdichtheid op 30.03.2001: 449 inwoners/km²

7.3 Microniveau

De N21 is aangelegd in de “Hollandse tijd” (1815-1830) en is dus recenter dan de N26 welke uit de “Oostenrijkse tijd” stamt. De Haachtsesteenweg is in feite een rechttrekking van de Tiendeschuurstraat en de Aarschotsebaan. De weg sneed het buurtschap Ruysbeek door midden.

Kaart 13, Haachtsesteenweg in Kampenhout anno 1880

Pagina 33 van 50

Ruimtelijke analyse

In de eerste 50 jaar van haar bestaan is de Haachtsesteenweg gevrijwaard gebleven van lintbebouwing. Een fenomeen dat met name na de Tweede Wereldoorlog ontstond samen met de opkomst van de auto.

Foto 3, lintbebouwing langs N21

De lintbebouwing is geconcentreerd in Berg, Kampenhout, Ruisbeek en Relst. Het open karakter buiten deze kommen, is niet overal gehandhaafd gebleven. De vestiging van handelszaken langs de N21 vergt zijn tol op het gebied van congestie en veiligheid. Meerdere van deze handelszaken maken gebruik van langsparkeergelegenheden op openbaar domein.

De huidige weg is op te delen in de volgende onderdelen; • Steenokkerzeel • Berg • Kampenhout Centrum • Ruisbeek • Relst

7.3.1 Steenokkerzeel De weg begint op het kruispunt met de Tervuursesteenweg (N227) waar een verstedelijkt woongebied ligt. Vervolgens voert de weg door een woonpark, eerst enkel aan de noordzijde later ook aan de zuidzijde van de weg. De rijbaan is uitgevoerd als een klassieke betonbaan van 7 meter breed. Aan weerszijden van de weg liggen brede bermen en vrijliggende fietspaden. Aan de noordzijde ligt er grotendeels een open gracht voor de afvoer van regenwater. De goten zijn meestal uitgevoerd in kasseien. Op delen van dit wegvak liggen parkeerstroken. Er sluiten vier straten aan op de steenweg: • Zonneboslaan. • Cornellekestraat. • Abelendreef. • Beukendreef.

Ter hoogte van de Cornellekestraat is een middengeleider gemaakt ten behoeve van linksafslaand verkeer uit de richting kampenhout en ten behoeve van de oversteek voor voetgangers. De bushaltes in beide richtingen liggen tegenover elkaar.

Pagina 34 van 50

Ruimtelijke analyse

Foto 4, gracht, goot en oversteek langs N21 in Steenokkerzeel

7.3.2 Berg Na het passeren van de gemeentegrens valt het zuiveringsstation van Aquafin aan de linkerkant op. Het vrijliggende fietspad is in de regel afgeschermd met een rij jonge bomen en een haag. Ter hoogte van de Lellebaan zijn vrijliggende bushaltes recht tegenover elkaar gelegen, echter zonder middengeleider. (Zie voor meer informatie PCV in bijlage..) Tussen de Dreefstraat en de Bergstraat liggen de haltes ongeveer tegenover elkaar, in de steenweg zijn middengeleiders voorzien. Rond de Bergstraat zijn er handelszaken gevestigd langs de N21.

Op dit wegvak sluiten de volgende straten aan: • De Croixlaan zz • De Ribaucourtdreef, onverharde weg aan de noordzijde; • Duistboslaan zz • Lellebaan zz • Hinckaertstraat nz • Sint Lamberinusstraat nz • Kutsegemstraat, doodlopende straat met ALDI aan de zuidzijde; • Grootveldstraat zz • Torfbroecklaan zz • Dreefstraat nz • Bergstraat zz • Bulsomstraat nz&zz • Molenveldweg zz • Molenveldweg, straat aan de noordzijde is afgesloten voor autoverkeer.

Pagina 35 van 50

Ruimtelijke analyse

Foto 5, bushaltes met middenberm en handelszaken in Berg

7.3.3 Kampenhout centrum Kampenhout centrum wordt gekenmerkt door de “betonnen middenberm”, de verkeersgeleider over grotere lengte. Ter hoogte van de Kerkstraat bevinden zich de belangrijkste bushaltes van Kampenhout. Het kruispunt met de Van Bellinghenlaan / Warandestraat is lichtengeregeld. Ter hoogte van de Stationsstraat is de middenberm doorgetrokken, waardoor enkel rechts in en rechts uit mogelijk is.

Op dit wegvak sluiten de volgende straten aan: • Kerkstraat nz • Tiendeschuurstraat zz • Wouterslaan nz • Warandestraat nz • Van Bellinghenlaan zz • Stationsstraat nz • Stationsstraat zz

Foto 6, Handelsconcentraties Kampenhout Centrum

7.3.4 Ruisbeek In Ruisbeek staan de woningen dicht bij de steenweg. Het feit dat dit buurtschap ouder is dan de steenweg zelf, is hier merkbaar. Het kruispunt met de Dorpelstraat/Zeypestraat valt hier onvoldoende op. Op dit wegvak sluiten de volgende straten aan: • Rood Kloosterlaan nz • Zeypestraat nz • Dorpelstraat zz • Nieuwwegen nz

Pagina 36 van 50

Ruimtelijke analyse

• Maalderstraat zz

Foto 7, woningen dicht op de weg in Ruisbeek

7.3.5 Relst

Op dit wegvak sluiten de volgende straten aan: • Rubbenslaan nz • Hutteweg zz • H. Tobbackstraat nz • Hutstraat zz • Vogelzanglaan, afgesloten voor doorgaand verkeer, ontsluiting van twee woningen aan de noordzijde.

Foto 8, bebouwing dicht op de steenweg in Relst

Pagina 37 van 50

8 Randvoorwaarden en uitgangspunten

8.1 Algemene doelstellingen

Het algemene doel is de aanleg van BOB’s langs de N21 volgens een concept dat voldoet aan de eisen van alle betrokken partijen en dit zowel op de volgende terreinen;

• Infrastructureel, gericht op een functionele herinrichting van de N21; • Verkeerstechnisch, gericht op doorstroming van het openbaar vervoer; • Landschapkundig, inpassing van de gewestweg in de omgeving; • Stedenbouwkundig, inpassing van de weg in de bebouwde kommen; • Budgettair, gelet op de beschikbare budgetten; • Sociaal.

De nadruk dient hierbij gelegd te worden op de volgende zaken :

• Aanleg van BOB’s of eventueel busstroken tussen de huidige N21 en de (vrijliggende) fietspaden; • Zoveel mogelijk handhaven van vrijliggende fietspaden. • Zoveel mogelijk behoud van bestaande parkeerplaatsen langs de N21, indien dit niet mogelijk is; een compensatie in de omgeving van handelszaken. • Een zo goed als mogelijke oversteekbaarheid voor het langzaam verkeer. • Verkeersveiligheid langs de N21.

Wij stellen voor om het huidige snelheidsregime van 90 km/u te reduceren tot 70 km/u. De bus kan desgewenst op kritische wegvakken een snelheidsregime van 50 km/u krijgen.

8.2 Maatvoeringen

Rijstrook N21, regime 70km/u 3m25 Linksafstrook aan VRI 3m00 Busstrook, F17 3m25 BOB, F18 3m25 Fietspad 1m75 (bij plaatsgebrek minimaal 1m50) Halteperron 2m00 (bij plaatsgebrek minimaal 1m50) Halteperron hoofdhalte Kerkstraat 2m50 Middengeleider aan kruispunten 2m00 (bij plaatsgebrek minimaal 1m50) Zebra over N21 4m00 Zebra over zijstraat 3m00

De maatvoeringen zijn inclusief markeringen en exclusief goten (30 cm).

Pagina 38 van 50

Randvoorwaarden en uitgangspunten

8.3 Type kruispunt

Het type kruispunt wordt voorzien van middengeleiders. In ieder geval op de N21, indien mogelijk ook op de zijstraten. Dit is nodig vanwege de oversteekbaarheid van het kruispunt voor het langzaam verkeer, voor de herkenbaarheid van het kruispunt en uit oogpunt van veiligheid. De busstrook wordt tot aan de stopstreep gelegd, indien de plaats daarvoor aanwezig is. De busstrook kan de plaats innemen van een bestaande rechtsafstrook.

8.4 Opbouw van de weg

Door het Gewest is gekozen om de BOB tussen de rijweg en de vrijliggende fietspaden te leggen.

Pagina 39 van 50

Concept

9 Concept

9.1 Busbanen

Het concept betreft een BOB richting Brussel over de volle lengte van Kampenhout Sas (N26) naar de Tervuursesteenweg (N227), tussen Hmpt 20.300 en 13.200, ofwel 7,1 kilometer BOB/Busstrook. Deze staat aangegeven met de blauwe pijl. De rode pijlen betreffen de BOB’s richting Haacht. Hier heeft de bus over de volgende gedeeltes een BOB;

• Hmpt 16.600 tem 17.950 = 1350 meter (Kampenhout Centrum – Ruisbeek) • Hmpt 18.200 tem 19.500 = 1300 meter (Ruisbeek – Relst) • Hmpt 19.600 tem 20.300 = 700 meter (Relst – Sas)

Vanwege ruimtegebrek is de BOB richting Haacht onderbroken bij het kruispunt met de Dorpelstraat en bij het kruispunt met de Hutstraat.

9.2 Verkeerslichten en Haltes

Het concept gaat uit van de volgende kruispunten met verkeerslichten; • Tervuursesteenweg N227 • Bulsomstraat (voorstel om hier lichten te plaatsen vanuit het oogpunt wegencategorisering en verkeersveiligheid)

Pagina 40 van 50

Concept

• Van Bellinghenlaan/Warandestraat • Dorpelstraat/Zeypestraat (project aanpak gevaarlijke punten TV3V) • Hutstraat/Tobbackstraat

Voorts voorziet het ontwerp in het afsluiten van volgende straten: Zonneboslaan Beukendreef Sint-Lambertinusstraat

In het concept wordt er van uitgegaan dat de haltes gelegen bij verkeerslichten voorbij het kruispunt zijn gelegen. In de huidige situatie is dit niet het geval aan de Zeypestraat, hier ligt de halte richting Brussel voor het kruispunt. Dit verhindert een goede werking van de busprioriteit in de lichtenregelingen. In het TV3V project is de halte richting Brussel, voorbij het kruispunt met de Zeypestraat voorzien.

Het concept gaat uit van 8 haltes gelegen op de N21; • Tervuursesteenweg N227, in beide richtingen voorbij het kruispunt; • Cornellekestraat, ongeveer recht tegenover elkaar; • Lellebaan, ongeveer recht tegenover elkaar; • Bergstraat, ongeveer recht tegenover elkaar; • Kerkstraat, in beide richting voorbij het kruispunt; • Van Bellinghenlaan/Warandestraat, in beide richtingen voorbij het kruispunt; • Dorpelstraat/Zeypestraat, in beide richtingen voorbij het kruispunt; • Hutstraat/Tobbackstraat, in beide richtingen voorbij het kruispunt.

Foto 9, kruispunt Bulsomstraat

9.2.1 Verkeerslichten voor Bulsomstraat In het mobiliteitsplan van Kampenhout staat dat verkeerslichten onderzocht kunnen worden voor het kruispunt Bulsomstraat/Bergstraat. Het plaatsen van verkeerslichten is een beslissing van de PCV. Gezien de wegencategorisering van beide straten als lokale I en het vermeende gebruik lijken lichten hier aangewezen. Echter dit kan niet onderbouwd worden met betrouwbare kruispunt tellingen. Wel kunnen we bepalen hoeveel verkeer de zijstraten minimaal moeten hebben om volgens het intensiteitscriterium verkeerslichten te rechtvaardigen. De stromen op de N21 zijn bekend, in de avondspits rijden er op dit punt ongeveer 950 voertuigen

Pagina 41 van 50

Concept richting Haacht en ongeveer 500 richting Brussel. Indien uit beide zijstraten minimaal 90 voertuigen per uur naar de N21 rijden zijn lichten gewenst op dit kruispunt.

Beoordeling wel/of geen verkeerslichten Gemeente : Kampenhout Berekening voor het jaar: 2007 Prjct.nr. : 191/6 Verwachte groei: 0,0% Berekening voor: avondspits Ligt er binnen 750 meter van het kruispunt een lichten geregelde kruising nee Kruispunt ligt: buiten bebouwdekom

in blauw Intensiteiten toekomend verkeer per tak voor: 2007 Hoofdtakken zijn: A <-> C I = 1450 in groen totaal overstekende voetgangers Secundairetakken zijn: B <-> D i = 180

Tak A 500 Conclusie: Verkeerslichten zijn wenselijk 0

Tak B 90 0 0 90 Tak D Straat : Tak A : N21 Tak B : Bulsomstraat 0 Tak C : N21 Tak D : Bergstraat 950 Tak C

Ter vergelijking; het kruispunt Dorpelstraat/Zeypestraat heeft in de avondspits 120 en 80 voertuigen die toekomen op de N21. Deze straten zijn niet gecategoriseerd als lokale I.

De aandacht die in het mobiliteitsplan wordt gevraagd voor dit kruispunt is terecht. Ook al voldoet dit kruispunt niet aan de minimale prioriteitswaarde van 15 om aangemerkt te worden als gevaarlijk punt, toch is verkeersveiligheid hier een aandachtspunt. Er ontbreken opstelvakken voor linksaf waardoor kop-staart aanrijdingen plaatsvinden en de situatie met voorrang verlenen is geschikt voor dit kruispunt.

Ons voorstel is om lichten te plaatsen aan het kruispunt met de Bulsomstraat. Tevens stellen wij voor om de Bergstraat enkel nog rechtsin – rechtsuit aan te sluiten op de N21. De linksafbewegingen van en naar de Bergstraat worden omgeleid via de Tiendeschuurstraat naar de Bulsomstraat. Hiermee wordt de lokale I verbinding rechtgetrokken en samengebracht op een beveiligd kruispunt. Na een proefrit is gebleken dat de bewegingen van de Bergstraat - Tiendeschuurstraat – Bulsomstraat met een Lijnbus mogelijk is. Wel moet een parkeerverbod ingesteld worden in de Bergstraat vanaf het kruispunt Tiendeschuurstraat tot aan de bakker (kant kapsalon) en een parkeerverbod in de Tiendeschuurstraat aan beide zijden, tot 15m voorbij het kruispunt.

De Tiendeschuurstraat is een straat met smalle voetpaden en een rijbaan van minimaal 5m50. De huidige Bergstraat is iets breder; 6 meter met ‘normale’ voetpaden.

Pagina 42 van 50

Concept

9.3 Busprioriteit

Voor een goede werking van busprioriteit in de lichtenregelingen is een inmelding van de bus op voldoende grote afstand een voorwaarde.

richting Brussel (afstanden in meter)

halte stopstreep Inmelding afstand

Tobbackstraat 19.580 20.330 750 Zeypestraat 18.110 19.530 1.420 Warandestraat 17.350 18.050 700 Bulsomstraat 16.000 16.750 750 N227 12.960 13.900 940

De bussen richting Brussel beschikken over een eigen infrastructuur over de volle lengte. De maximale inmeldafstanden zijn weergegeven in bovenstaand overzicht. Deze variëren tussen de 700 meter en de 1400 meter. Theoretisch is absolute prioriteit voor de bus mogelijk. Het snelheidsregime is 70 km/uur. Uitgaande van een snelheid voor de bus van 63 km/uur heeft een bus tussen inmelding na de halte Zeypestraat en het passeren van de stopstreep aan de Warandestraat 40 seconden. Een verlenging voor de hoofdrichting van 40 seconden is niet direct aangewezen. De volgende regelstrategie staan wij voor; na inmelding op grote afstand (>700m) wordt de hoofdrichting afgesloten, de zijrichting krijgt groen (beperkt) en tegen de tijd dat de bus de stopstreep nadert is de hoofdrichting weer groen. • Afsluiten hoofdrichting 7 seconden • Intergroentijd (oranje+alles roodtijd) 6 seconden • Groentijd zijrichting (maximaal) 14 seconden • Intergroentijd 6 seconden

Dit geeft een marge van 6 seconden waarin bijvoorbeeld rechtsafslaande auto’s de busstrook kunnen ontruimen, vooraleer de bus de stopstreep kan passeren. Businmelding over grotere afstand leidt wel tot hogere kosten. Er zijn langere kabels nodig naar de bevelpost en wellicht zal halverwege een versterkingskastje geplaatst moeten worden, omdat anders het signaal te zwak wordt.

richting Haacht (afstanden in meter)

halte stopstreep Inmelding afstand

N227 12.910 12.400 510 Bulsomstraat 15.960 15.770 190 Van Bellinghenlaan 17.300 16.980 320 Dorpelstraat 18.060 17.500 560 Hutstraat 19.550 18.200 1.350

In de richting van Haacht is de situatie anders. Over iets minder dan de helft van het traject heeft de bus eigen infrastructuur. Gezien het ruimtegebrek aan de kruispunten Dorpelstraat en Hutstraat is het niet mogelijk om een busstrook tot aan de stopstreep te voorzien. De positionering van de haltes ten opzichte van de (toekomstige) lichtengeregelde kruispunten is minder voordelig richting Haacht. De kortste afstand is die tussen de halte Bergstraat en de beoogde lichten aan de Bulsomstraat: 190 meter. Met uitzondering van de afstand tussen de halte Dorpelstraat en de stopstreep aan de Hutstraat, zijn de inmeldafstanden te kort om het principe met de zijrichting eerst, zoals voorgesteld in de richting van Brussel, ook hier toe te passen. Voor de bussen richting Haacht stellen wij de “traditionele busbeïnvloeding” voor. Dat

Pagina 43 van 50

Concept betreft het verlengen van de hoofdrichting met een inmeldafstand van ongeveer 300 – 350 meter.

Beide principes kunnen gelijktijdig toegepast worden, wel dienen prioriteiten gesteld te worden. Bijvoorbeeld in de ochtendspits gaat de bus richting Brussel voor, in de avondspits gaat de bus richting Haacht voor.

Pagina 44 van 50

10 Technische toelichting ontwerp

10.1 Ontwerp wegenis

• Door de afdeling Wegenbouwkunde werden proeven uitgevoerd op de bestaande betonverharding van de N21 (met valgewichtdeflectometer). Uit deze metingen blijkt dat het op veel plaatsen nodig is drastische ingrepen toe te passen. Dit gezien het feit dat er veel losliggende platen voorkomen.

• Er wordt daarom beslist om de bestaande betonverharding op te breken (dikte platen = 22cm). Plaatselijk is de rijweg verbreed in asfalt. Dit zal ook moeten opgebroken worden. De bestaande fundering in schraal beton blijft behouden. De wegverharding wordt vervangen door een asfaltverharding. Deze kan uitgevoerd worden in 4 lagen (3 x 6 + 1x 4).

• Voor de toplaag wordt SMA C2 voorgesteld. Voor de onderlagen wordt AB-3A voorgesteld.

• Alvorens deze asfaltverharding aan te leggen, moet de bestaande fundering geherprofileerd worden. Dit omwille van het feit dat er zich holtes bevinden onder de bestaande betonplaten. Daarom wordt eerst een profileerlaag in asfalt type AB-3B aangebracht. De helling van het dakprofiel na herstellen moet 1% zijn (in bestaande toestand is er weinig of geen helling).

• De opgebroken betonverharding kan als fundering voor de busbanen gebruikt worden. Hierdoor zal in fases moeten gewerkt worden. Om het verkeer in 2 richtingen te laten doorgaan, zal een stuk busbaan moeten geplaatst worden met nieuw te leveren funderingsmateriaal.

• De herstelling van de rijweg moet slechts voorzien worden vanaf kmpt 15 (Lellebaan) Tot hier wordt de rijweg immers voorzien van een 2-laagse bestrijking (zit niet in onderhavig project).

• De bestaande goot wordt ook verwijderd en vervangen. Bij opbraak van de betonverharding van de rijweg is er veel kans dat deze te veel beschadigd wordt. De goten worden aan de buitenzijde van de busbaan voorzien. Hierdoor sluit de busbaan aan op de rijweg. Voordeel hiervan is dat we zeker laag genoeg kunnen aansluiten op de bestaande opritten. Op die manier kan ook het fietspad verhoogd aangelegd worden als het aanliggend met de busbaan is.

• Voor de busbaan wordt een UFT-betonverharding voorzien. Het gaat om grijs, uitgewassen gedeuvelde platen. Als fundering wordt een fundering IA genomen met een profileerlaag van 6cm asfalt. Ter hoogte van de grote kruispunten stelt het studiebureau voor om de busbaan in asfalt uit te voeren. Hier gaat de busbaan immers over in een busstrook. Aan de kleine kruispunten kan de betonverharding doorlopen. Hier blijft de busbaan doorlopen.

Pagina 45 van 50

De overige halteplaatsen kunnen eveneens in betonstraatstenen uitgevoerd worden.

• Als onderfundering van de busbaan moet getracht worden om de bestaande ondergrond te stabiliseren. Dit om het grondwerk te beperken gezien het feit dat er plaatselijk vervuilde gronden kunnen voorkomen.

• Plaatselijk zijn op de N21 middengeleiders in beton uitgevoerd. Gezien de wegverharding wordt opgebroken en gezien de meeste van deze middengeleiders moeten verplaatst worden, wordt voorgesteld deze te vervangen door groene zones met bomen, omrand met boordstenen.

• Voor de rijweg geldt de bouwklasse B3, voor de busbaan bouwklasse B4.

10.2 Ontwerp riolering

• De afwatering van de busbanen kan aansluiten op het bestaande rioleringsstelsel aan beide zijden van de rijweg. Gezien de goten aan de buitenzijde worden voorzien, vangen de slikkers het regenwater op van zowel de rijweg als de busbanen. De bijkomende oppervlaktes zijn in het hydronautmodel gebracht worden, om de capaciteit van het bestaande rioolstelsel te beoordelen. Hieruit blijkt dat het geen probleem vormt om de bijkomende verharde oppervlaktes van de busbaan aan te sluiten op de riolering.

• Het bestaande rioleringsstelsel dateert van begin en midden de jaren negentig (Aquafin projecten 95.253 en 92.275). Dit voor het gedeelte tussen Kampenhout sas en de De Croixlaan.

• Plaatselijk zal de bovenbouw van de inspectieputten moeten aangepast worden (aanpassen hoogtes en vervangen van deksels C250 door D400)

• Voor het gedeelte tussen de Tervuursesteenweg en de De Croixlaan bestaat de riolering uit een open gracht die plaatselijk is ingebuisd. Op deze gracht zijn ook woningen met hun vuil water aangesloten. Deze gracht sluit aan op de riolering van de wijk Zonnebos-Veerlebos, wat voor wateroverlast zorgt . Gezien de inbuizing in slechte staat is , moet deze volledig worden opgebroken. Het studiebureau stelt voor een gescheiden stelsel aan te leggen, waarbij de RWA aansluit op de Molenbeek, en de DWA aansluit op de collector van Aquafin. Eventueel moet in buffering van de RWA voorzien worden, gezien de overstromingsgevoeligheid van de Molenbeek. Om budgettaire redenen kan gekozen worden om voorlopig een gemengde riool te voorzien. De raming houdt ook geen rekening met voorzieningen voor de buffering van de RWA.

10.3 Verlichting

• Het studiebureau stelt voor de kruispunten te accentueren door een andere kleur van verlichting dan de rest van de gewestweg. Hierbij kunnen de masten in de middengeleiders aan de kruispunten geplaatst worden.

10.4 Uitrusting bushaltes

• De bushalte ter hoogte van de Kerkstraat is door de Lijn aangeduid als hoofdhalte. Deze wordt uitgevoerd volgens volgend typedetail : De overige halteplaatsen kunnen eveneens in betonstraatstenen uitgevoerd worden.

Pagina 46 van 50

Pagina 47 van 50

11 Kostenraming

Zie bijlage

Pagina 48 van 50

12 Verdere procedure

14 september 2006 : infovergadering voor gemeenteraad Kampenhout

18 september 2006 : infovergadering voor handelaars Kampenhout

Pagina 49 van 50

13 Bijlagen

13.1 Verslagen 1. verslag 20 juni 2006, Kick-Off AWV+Grontmij 2. verslag 27 juni 2006, PCV 3. verslag 7 juli 2006, GBC1 4. verslag 10 juli 2006, technische bespreking AWV+Grontmij 5. verslag 4 augustus 2006 : GBC 2

13.2 Berekeningsnota capaciteit bestaande riolering

13.3 Kostenraming

13.4 Plannen 1. plan 01 : tussen km 13.0 en 14.4 2. plan 02 : tussen km 14.4 en 16.4 3. plan 03 : tussen km 16.4 en 18.4 4. plan 04 : tussen km 18.4 en 20.3 5. plan 05 : typedwarsprofielen

Pagina 50 van 50