Przewodnik dobrych praktyk Lokalnej Grupy Działania Spichlerz Żuławski

- Oddajemy w Państwa ręce publikację „Przewodnik dobrych praktyk Lokalnej Gru- py Działania Spichlerz Żuławski”, jako efekt aktywności naszych Beneficjentów, realizu jących własne pomysły w ramach Lokalnej Strategii Rozwoju. Przedstawione w publikacji projekty to szansa, z jakiej skorzystali Beneficjenci w celu poprawy jakości życia za pośrednictwem Lokalnej Grupy Działania Spichlerz Żuławski w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, Oś 4 Leader. - Lokalna Grupa Działania Spichlerz Żuławski to grupa osób- i podmiotów reprezentujących miejscową społeczność, zaangażo waną w działania na rzecz rozwoju lokalnego. W ramach stowarzy szenia aktywni są przedstawiciele trzech sektorów: publicznego, społecznego oraz gospodarczego. Głównym celem stowarzyszenia jest realizacja działań na rzecz rozwoju obszarów wiejskich oraz- wspieranie inicjatyw lokalnych na terenie Żuław. Mamy nadzieję, że niniejsza publikacja będzie stanowić zara zem inspirację, jak i drogowskaz, dobrych praktyk dla mieszkańców obszaru Lokalnej Grupy Działania Spichlerz Żuławski.

Arkadiusz Skorek Prezes Lokalnej Grupy Działania Spichlerz Żuławski 1

Odnowa i rozwój wsi Remont dachu nad prezbiterium kościoła p.w. św. Barbary w Krzyżanowie

- Celem operacji było zachowanie lokalnego dziedzictwa kulturowego poprzez remont konserwatorski dachu kościo- ła św. Barbary w Krzyżanowie. Projekt polegał na remoncie więźby dachowej, pokrycia dachowego oraz instalacji odgro mowej. Kościół wraz z murem, cmentarzem i dzwonnicą jest wpisany do rejestru zabytków województwa pomorskiego.

Beneficjent: Rzymskokatolicka Parafia pw. św. Barbary w Krzyżanowie Miejsce realizacji operacji: Krzyżanowo Wartość operacji: 314 000,36 zł 2 Wartość dofinansowania: 235 500,00 zł 3

Odnowa i rozwój wsi Zagospodarowanie przestrzeni parku w Lichnowach w gminie Lichnowy

- - Celem operacji było zwiększenie atrakcyjności tury stycznej gminy Lichnowy poprzez utworzenie miejsca rekre acyjno - wypoczynkowego. Realizacja projektu obejmowała- zagospodarowanie terenów zieleni, ciągów pieszych oraz- montaż zestawów biesiadnych i stojaków rowerowych w cen- trum wsi Lichnowy. Centralnym punktem parku stał się skal niak, na którym posadowiono makietę wiatraka, przedstawia jącą autentyczny obiekt stojący przed laty w Lichnowach. W ramach operacji postawiono również tablicę informacyjno - turystyczną, na której można znaleźć informacje turystyczne- o całej gminie Lichnowy. Teren wokół wiatraka został obsa dzony różnorodną roślinnością, w tym 3 600 sztukami cebu- lek tulipanów w trzech kolorach. Poprzez zagospodarowanie- terenu zielonego i stworzenie sieci ścieżek, przestrzeń parko wą połączono z terenem otaczającym. Dzięki ustawieniu wo kół kolorowych rabat oraz ławeczek, powstało miejsce, gdzie mieszkańcy często spędzają wolny czas.

Beneficjent: Gmina Lichnowy Miejsce realizacji operacji: Lichnowy Wartość operacji: 59 672,41 zł Wartość dofinansowania: 36 403,00 zł 4 5

Odnowa i rozwój wsi Stworzenie miejsca wypoczynku i integracji mieszkańców poprzez budowę altany drewnianej na terenie działek 63/1 i 63/2 w miejscowości Pręgowo Żuławskie

-

Głównym celem projektu było stworzenie, mieszkań com wsi Pręgowo Żuławskie w Gminie , miejsca do integracji, rekreacji i wypoczynku. W ramach projektu wybudowano altanę drewnianą - z ośmiokątnym zadaszeniem. - Zakres prac obejmował oprócz postawienia altany rów nież budowę chodnika dla pieszych do granicy działki oraz za- gospodarowanie zieleni (nowy zasiew traw). Dzięki realizacji inwestycji mieszkańcy Pręgowa Żuławskiego otrzymali miej sce do spotkań, imprez plenerowych, festynów, uroczystości i czynnego wypoczynku, co niewątpliwie sprzyja integracji społeczności wiejskiej i kultywowaniu tradycji.

Beneficjent: Gmina Nowy Staw Miejsce realizacji operacji: Pręgowo Żuławskie Wartość operacji: 37 508,32 zł Wartość dofinansowania: 24 395,00 zł 6 7

Odnowa i rozwój wsi Zagospodarowanie terenu zielonego przy ul. Dworcowej w Starym Polu

- - Celem operacji była poprawa jakości życia mieszkań ców miejscowości Stare Pole poprzez uporządkowanie i zago- spodarowanie terenu zielonego w centrum wsi. - W ramach projektu zdemontowano istniejącą infra- strukturę, wyrównano teren, wykonano alejkę z kostki, usta wiono trzy ławeczki oraz kosz na odpady i tablicę z informa- cjami na temat Gminy. Dokonano nasadzeń traw ozdobnych, drzew oraz krzewów liściastych i iglastych. Całość wyściół- kowano korą sosnową i wydzielono ogrodzeniem ze słupków- żeliwnych, połączonych ozdobnym łańcuchem. Dzięki realiza cji projektu powstało estetyczne miejsce rekreacyjno – wypo czynkowe, które służy mieszkańcom wsi Stare Pole i turystom.

Beneficjent: Miejsce realizacji operacji: Stare Pole Wartość operacji: 79 819,39 zł Wartość dofinansowania: 38 247,00 zł 8 9

Odnowa i rozwój wsi Stworzenie infrastruktury turystyczno-rekreacyjnej w centrum wsi Kończewice

- - Celem operacji było stworzenie infrastruktury tury styczno-rekreacyjnej w centrum wsi Kończewice, służącej za- równo mieszkańcom jak i turystom. - Zakres prac obejmował zagospodarowanie dwóch dzia- łek w miejscowości Kończewice. Na pierwszej działce wyko nano utwardzony plac rekreacyjny z kostki brukowej, zago- spodarowano teren zieleni w postaci trawników, zasadzono- drzewa i krzewy ozdobne, zamontowano figury zwierząt wiej skich, kosze na śmieci oraz ławki parkowe. Natomiast na dru giej działce zostały zamontowane dwa zestawy placu zabaw dla dzieci o różnych konstrukcjach zabawowych.

Beneficjent: Gmina Miłoradz Miejsce realizacji operacji: Kończewice Wartość operacji: 98 000,00 zł Wartość dofinansowania: 63 739,00 zł 10 11

Odnowa i rozwój wsi Remont świetlicy w Cisach i doposażenie świetlicy wiejskiej w Kamienicy celem integracji i współpracy mieszkańców

- - Celem projektu była poprawa jakości życia mieszkań ców poprzez wyremontowanie i wyposażenie świetlic wiej- skich. - Zakres projektu obejmował przeprowadzenie prac re- montowych w świetlicy wiejskiej w Cisach, takich jak wykona nie elewacji budynku, demontaż starej i montaż nowej insta lacji wodno-kanalizacyjnej oraz stolarki drzwiowej. Ponadto w ramach projektu doposażono także świetlicę w Kamienicy, do której zakupiono następujący sprzęt: stoły konferencyjne, krzesła, szafę, regał, sprzęt nagłaśniający, laptop, projektor i ekran. Mieszkańcy sołectw Cisy i Kamienica zyskali dzięki temu miejsca służące integracji społeczności lokalnej.

Beneficjent: Gminny Ośrodek Kultury, Sportu, Rekreacji, Turystyki i Zdrowia w Malborku Miejsce realizacji operacji: Cisy i Kamienica Wartość operacji: 54 483,39 zł Wartość12 dofinansowania: 31 007,00 zł 13

Małe projekty Utworzenie sceny teatralnej oraz przeprowadzenie zajęć teatralnych

- - Celem operacji było zwiększenie integracji społeczno- ści lokalnej i aktywności stowarzyszenia poprzez przeprowa dzenie zajęć teatralnych oraz przeglądu teatrzyków dziecię- cych. W ramach projektu została wybudowana scena teatral- na w kształcie statku, umożliwiająca przeprowadzenie zajęć teatralnych dla dzieci oraz prezentację przygotowanych spek takli. Uczestnikami zajęć teatralnych były dzieci w wieku 3-6 lat z obszaru Lokalnej Grupy Działania Spichlerz Żuławski. Każda z czterech dwudziestoosobowych grup wzięła udział w ośmiogodzinnych zajęciach podczas których przygotowywała spektakl teatralny. Pod koniec września 2014 roku odbył się przegląd teatrzyków, w czasie którego dzieci zaprezentowały nabyte umiejętności.

Beneficjent: Przyjazne Przedszkole w Starym Polu Miejsce realizacji operacji: Stare Pole Wartość operacji: 30 728,64 zł 14 Wartość dofinansowania: 24 582,00 zł 15

MałeStworzenie projekty zintegrowanego systemu informacji turystycznej w formie strony www i aplikacji mobilnej, promującej obszar LSR wśród mieszkańców i turystów oraz przeprowadzenie cyklu seminariów i spotkań informacyjnych

- Głównym celem projektu było zwiększenie integracji- społeczności lokalnej oraz zachęcenie turystów do odwiedza- nia terenu Powiatu Malborskiego poprzez stworzenie zinte growanego systemu informacji turystycznej oraz aplikacji mo bilnej, promującej Żuławy. - Efektami realizacji projektu jest strona internetowa http://www.szlakizulaw.pl oraz aplikacja mobilna na smar tphone. Dodatkowo powstały także materiały promocyjne, takie jak ulotki, plakaty, baner reklamowy oraz rollup, które stanowią źródło informacji o lokalnej turystyce.

Beneficjent: Malborski Klaster Turystyczny Wartość operacji: 70 810,40 zł Wartość dofinansowania: 49 048,32 zł

16 17

Małe projekty Tropem zabytków Gminy Stare Pole – wydanie folderu przez Gminną Bibliotekę Publiczną

Celem projektu była promocja lokalnego dziedzictwa kulturowego historycznego i przyrodniczego poprzez wydanie publikacji pt. „Tropem zabytków Gminy Stare Pole”. Publikacja zawiera informację odnośnie historii oraz walorów przyrodniczych dwunastu sołectw z terenu Gminy Stare Pole. Tekst folderu został opracowany przez pracownika biblioteki, a zdjęcia wykonane zostały przez cztery uczennice miejscowej szkoły.

Beneficjent: Gminna Biblioteka Publiczna w Starym Polu Wartość operacji: 5 287,42 zł Wartość dofinansowania: 3 570,66 zł 18 19

Małe projekty Realizacja szkoleń połączonych z warsztatami z serowarstwa oraz wydanie folderu promocyjnego

- - Głównym celem operacji było zainicjowanie wytwarza nia metodami tradycyjnymi serów na potrzeby własne i pro mocji regionu. - Projekt skierowany był do mieszkańców obszarów wiejskich powiatu malborskiego. Polegał na przeprowadze niu szkoleń połączonych z warsztatami. Uczestnicy projektu zapoznali się z tradycyjnymi technikami serowarskimi, nabyli umiejętności wytwarzania serów w warunkach domowych oraz identyfikowania tradycyjnych produktów serowarskich. Realizacja operacji przyczyniła się do podniesienia świadomości regionalnej społeczeństwa oraz zbudowania podmiotowości kulturowej.

Beneficjent: Żuławski Oddział Stowarzyszenia Naukowo - Technicznego Inżynierów i Techników Rolnictwa z/s w Starym Polu Wartość operacji: 31 724,00 zł 20 Wartość dofinansowania: 23 410,08 zł 21

Małe projekty W siedem dni dookoła Żuław - organizacja półkolonii dla dzieci i młodzieży z terenu objętego LSR

-

Operacja miała na celu zintegrować mieszkańców ob szaru Lokalnej Grupy Działania Spichlerz Żuławski poprzez organizację wakacyjnych warsztatów edukacyjnych z zakresu dziedzictwa kulturowego, historycznego i przyrodniczego. W ramach projektu zorganizowane zostały półkolonie- w sierpniu 2014 roku dla 40 osobowej grupy w wieku 11-16 lat. Realizacja projektu obejmowała zorganizowanie warsz tatów edukacyjnych m.in. w Żuławskim Parku Historycznym- oraz w domu podcieniowym w Cyganku – Żelichowie. Ponadto w ramach projektu zorganizowano ognisko integracyjne i piel grzymkę do Gietrzwałdu.

Beneficjent: Parafia Rzymskokatolicka p.w. św. Michała Archanioła w Miłoradzu Wartość operacji: 14 888,95 zł Wartość dofinansowania: 11 905,60 zł 22 23

MałeNiech projekty poznają nas inni – promocja oferty turystycznej obszaru LSR Spichlerz Żuławski poprzez wydanie i udostępnienie on - line przewodnika krajoznawczo-turystycznego powiatu malborskiego

- - Celem operacji było umożliwienie mieszkańcom i tury stom zapoznania się z atrakcjami turystycznymi obszaru po wiatu malborskiego poprzez wydanie i udostępnienie on-line,- za pomocą kodu QR, publikacji turystyczno-krajoznawczej. W ramach projektu została wydana publikacja: „Prze- wodnik turystyczno - krajoznawczy po powiecie malborskim”. Przewodnik zawiera m.in. informacje na temat bazy noclego wej (w tym agroturystycznej) i gastronomicznej w powiecie- malborskim, atrakcji turystycznych ( z podaniem szczegółów dojazdu, godzin otwarcia, cen biletów), dostępnej infrastruk- tury turystycznej. Ważnym elementem publikacji jest rozdział poświęcony turystyce rowerowej i pieszej w powiecie malbor skim, opracowany przy merytorycznym udziale partnerów: Malborskiej Załogi Rowerowej RAMA, Stowarzyszenia Koło Przewodników Malborskich, Oddziału Przewodnickiego PTTK im. S. Dubyny oraz Muzeum Zamkowego w Malborku.

Beneficjent: Stowarzyszenie Gmin i Powiatu Malborskiego Wartość operacji: 32 997,88 zł Wartość dofinansowania: 26 398,30 zł 24 25

Małe„Razem, projekty równym krokiem, czyli Nordic Walking w gminie Lichnowy” – aktywizacja mieszkańców poprzez udział w szkoleniach i marszach rekreacyjnych Nordic Walking, uczestnictwo w imprezie promującej zdrowy styl życia oraz współudział w tworzeniu publikacji informacyjnej o regionie

Głównym celem projektu było zwiększenie aktywności fizycznej mieszkańców gminy Lichnowy oraz wypromowanie zdrowego stylu życia. - W okresie od kwietnia 2011 r. do marca 2012 r. raz w- miesiącu grupa 30 osób uczestniczyła w marszach nordic wal king, podczas których były wykonywane fotografie najciekaw- szych i najpiękniejszych zakątków gminy Lichnowy. W lipcu 2011 r. na boisku w Lichnowach odbył się festyn propagują cy zdrowy styl życia pod hasłem „W zdrowym ciele, zdrowy duch”. Efektem realizacji projektu jest przewodnik pt. „Razem,- równym krokiem, czyli wędrówki po terenie gminy Lichnowy”, zawierający opatrzone krótkimi komentarzami fotografie, wy konane przez uczestników projektu.

Beneficjent: Stowarzyszenie „Szansa dla Lichnów” w Lichnowach Miejsce realizacji operacji: Gmina Lichnowy Wartość operacji: 14 004,17 zł 26 Wartość dofinansowania: 9 800,00 zł 27

Małe projekty Utworzenie kompleksu kulturalno-rekreacyjnego w Lichnówkach w gminie Lichnowy

Celem operacji było zaspokojenie potrzeb społecznych, kulturalnych, rekreacyjnych i turystycznych mieszkańców gminy Lichnowy oraz turystów poprzez utworzenie miejsca spotkań. W wyniku realizacji operacji powstały boiska sportowe- oraz miejsce rekreacyjno-wypoczynkowe. Realizacja projektu- obejmowała zakup bramek do piłki nożnej i stojaków do ro werów, utworzenie pomieszczenia gospodarczego oraz ogro dzenie całego terenu. - W ramach projektu mieszkańcy wsi Lichnówki, w- tym również członkowie Stowarzyszenia, wykonali we wła snym zakresie szereg prac takich jak wyrównanie terenu, od chwaszczenie, posianie traw oraz posadzenie drzew.

Beneficjent: Stowarzyszenie Wspólna Sprawa – Rozwój i Zabawa w Lichnówkach Miejsce realizacji operacji: Lichnówki Wartość operacji: 31 190,00 zł 28 Wartość dofinansowania: 24 950,00 zł 29

Małe projekty Promocja lokalnego dziedzictwa kulturowego, przyrodni- czego oraz historycznego poprzez produkcję cyklu filmów na temat Żuław

- Celem projektu była promocja lokalnego dziedzictwa przyrodniczego, kulturowego oraz historycznego poprzez pro- dukcję filmów na temat Żuław. W ramach projektu powstała- seria pięciu filmów: „Zapraszamy na Żuławy”, „Nowy Staw Per ła Żuław”, „Żuławska Wieś Urokliwa”, „Śladami Wielowyzna- niowych Żuław”, „Żuławy raj dla wodniaków”. Filmy zostały wydane w postaci publikacji elektronicznej i przekazane jed nostkom samorządów terytorialnych, instytucjom kultury i sztuki oraz podmiotom zajmujących się turystyką. Ponadto filmy udostępniono w Internecie m.in. na stronie www.youtube.com

Beneficjent: Regionalna Telewizja Internetowa TvMalbork.pl Wartość operacji: 67 207,60 zł Wartość dofinansowania: 49 486,08 zł 30 31

Małe projekty Organizacja szkoleń połączonych z warsztatami oraz promocja produktów lokalnych i tradycyjnych

- - Głównym celem projektu było podjęcie inicjatywy wy- odrębnienia i przygotowania wniosków do rejestracji produk tów tradycyjnych, stanowiących element dziedzictwa kulinar nego Żuław. W ramach projektu odbyły się szkolenia połączone - z warsztatami we wsi Złotowo oraz Ząbrowo. W szkoleniach- wzięło udział 20 osób. Podczas szkoleń zidentyfikowane zo stały trzy produkty tradycyjne: „Szarpańce”, „Cebulaki”, „Pie- rogi kudłate”. Potrawy obecnie ubiegają się o wpis na Listę Produk tów Tradycyjnych Marszałka Województwa Pomorskiego.

Beneficjent: Stowarzyszenie Kobiet Żuławskich Złotowianki w Złotowie Wartość operacji: 19 253,00 zł Wartość dofinansowania: 14 753,00 zł 32 33

Małe projekty Przeprowadzenie warsztatów wokalnych, przeglądu potraw regionalnych oraz wydanie folderu kulinarnego przez Stowarzyszenie Wspierania Aktywności Lokalnej

- - Celem realizacji operacji było przeprowadzenie warsz tatów wokalnych, przeglądu potraw regionalnych oraz wyda nie folderu kulinarnego z tradycyjnymi przepisami kuchni żuławskiej. Ponadto realizacja projektu zakładała uszycie żuławskich strojów ludowych dla członków Stowarzyszenia.

Beneficjent: Stowarzyszenie Wspierania Aktywności Lokalnej w Lasowicach Wielkich Wartość operacji: 21 320,00 zł 34 Wartość dofinansowania: 17 056,00 zł 35

Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw Wzrost konkurencyjności rozwijanego przedsiębiorstwa oraz zwiększenie zatrudnienia

Operacja polegała na zakupie profesjonalnych urządzeń i maszyn, w celu podniesienia jakości świadczonych usług oraz ekspertyz z zakresu doradztwa rolniczego i rolnośrodowiskowego. W wyniku operacji została utworzona firma Kamar •Agro Sp. z o.o., która swoją działalność skoncentrowała m.in. na usługach: - poboru prób glebowych z powierzchni użytków rolnych i • użytków zielonych do badania zasobności w makro i mi- kroskładniki, - tworzenia map geodezyjnych zasobności w makro i mikro składniki powierzchni użytków rolnych i użytków zielo nych. - Obecnie firma Kamar Agro Sp. z o.o. jest jedyną firmą świadczącą powyżej wymienione usługi na terenie wojewódz twa pomorskiego. Oferta firmy skierowana jest zarówno do rolników indywidualnych, jak i przedsiębiorstw rolnych oraz właścicieli gruntów rolnych z całego kraju.

Beneficjent: Kamar Agro Spółka z o.o. w Starym Polu Miejsce realizacji operacji: Stare Pole Wartość operacji: 384 535,00 zł 36 Wartość dofinansowania: 192 267,50 zł 37

Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej Wzrost dochodu w gospodarstwie poprzez uruchomienie działalności polegającej na świadczeniu usług wspoma- gających produkcję roślinną

- W ramach operacji został zakupiony ciągnik rolniczy- VALTRA N 103.4 w celu uruchomienia działalności gospodar czej, polegającej na świadczeniu usług wspomagających pro- dukcję roślinną dla okolicznych rolników. - Zakupiony w ramach projektu ciągnik umożliwił Bene ficjentowi rozszerzenie działalności w zakresie usług związa nych z orką, uprawami pożniwnymi, siewem jesiennym oraz pracami załadunkowymi.

Beneficjent: Bień Dariusz Andrzej Miejsce realizacji operacji: Pręgowo Żuławskie Wartość operacji: 284 130,00 zł Wartość dofinansowania: 100 000,00 zł 38 39 Wydawca Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Spichlerz Żuławski

ul. Plac Słowiański 17, 82-200 , Powiat Malborski tel. / fax (55) 261 31 46 e-mail: [email protected] www.spichlerzzulawski.pl

Działanie 4.31 “Funkcjonowanie lokalnej grupy działania, nabywanie umiejętności i aktywizacja” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, współ- finansowane przez Unię Europejską, ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich.

ISBN 978-83-65062-01-7 40