GMINA ŁĘCZYCA

www.gminaleczyca.pl WPROWADZENIE ...... 3

1. AKTUALNA SYTUACJA SPOŁECZNO – GOSPODARCZA ...... 4

1.1. POŁOśENIE, POWIERZCHNIA, LUDNOŚĆ ...... 4

1.2. ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE ...... 8

1.3. TURYSTYKA ...... 17

1.4. ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE ...... 19

1.4.1. UWARUNKOWANIA OCHRONY ŚRODOWISKA NATURALNEGO ...... 19

1.4.2. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA ...... 22

1.4.3. INFRASTRUKTURA REKREACYJNO – SPORTOWA ...... 29

1.4.4. WŁASNOŚĆ NIERUCHOMOŚCI ...... 29

1.4.5. STAN OBIEKTÓW DZIEDZICTWA KULTUROWEGO ...... 32

1.4.6. IDENTYFIKACJA PROBLEMÓW ...... 34

1.5. GOSPODARKA ...... 35

1.5.1. STRUKTURA I TRENDY ...... 35

1.5.2. IDENTYFIKACJA PROBLEMÓW ...... 37

1.6. SFERA SPOŁECZNA ...... 38

1.6.1. SYTUACJA DEMOGRAFICZNA I SPOŁECZNA GMINY ...... 38

1.6.2. WARUNKI I JAKOŚĆ śYCIA MIESZKAŃCÓW ...... 42

1.6.3. GRUPY SPOŁECZNE W GMINIE WYMAGAJĄCE WSPARCIA ...... 44

1.6.4. IDENTYFIKACJA PROBLEMÓW ...... 45

2. ANALIZA SWOT...... 46

3. MISJA ROZWOJU GMINY ŁĘCZYCA ...... 47

4. REALIZACJA STRATEGII ROZWOJU GMINY ŁĘCZYCA ...... 48

5. SYSTEM WDRAśANIA STRATEGII ROZWOJU GMINY ŁĘCZYCA ...... 48

str. 2

WPROWADZENIE

Strategia Rozwoju Gminy Ł ęczyca b ędzie realizowana na terenie gminy wiejskiej Łęczyca w latach 2007 – 2013.

W gminie planowanie strategiczne jest procesem, w którym gmina świadomie przewiduje i kontroluje swój rozwój nie czekaj ąc biernie na przyszłe zdarzenia. Jest to umiej ętno ść reagowania na zmiany otoczenia, a nawet ich wyprzedzanie. W procesie planowania strategicznego gmin ę nale Ŝy postrzega ć z jednej strony jako zamkni ętą cało ść , z drugiej za ś jako cz ęść systemu globalnego. Otoczenie terytorialne i makroekonomiczne ma bowiem stały wpływ na funkcjonowanie i rozwój gminy.

Strategia rozwoju gminy jest dokumentem, który pełni ć winien nast ępuj ące funkcje:

• minimalizacja niepewno ści w funkcjonowaniu rozwoju gminy, • zapewnienie obok realizacji celów dora źnych długofalowego rozwoju gminy.

Strategia rozwoju gminy powinna by ć podstaw ą do:

• wyznaczania perspektywicznych kierunków rozwoju gminy, • sprawnego dopasowywania si ę gminy do zmieniaj ących si ę warunków otoczenia, • skutecznego i efektywnego zarz ądzania gmin ą przez jej władze, • optymalnego wykorzystania własnych środków finansowych gminy, • pozyskiwania środków finansowych na funkcjonowanie i rozwój gminy ze źródeł zewn ętrznych.

Strategia rozwoju winna wi ęc:

• zajrze ć w gł ąb gminy (diagnoza, identyfikacja stanu istniej ącego), • okre śli ć zewn ętrzne warunki, w których funkcjonuje gmina (w skali makro i mikro otoczenia), • spogl ąda ć w przyszło ść (z bli Ŝsz ą i dalsz ą perspektyw ą).

str. 3

1. Aktualna sytuacja społeczno – gospodarcza 1.1. Poło Ŝenie, powierzchnia, ludno ść  Poło Ŝenie Gmina Ł ęczyca jest jednostk ą samorz ądu terytorialnego le Ŝą cą w północno – zachodniej cz ęś ci województwa łódzkiego, na terenie powiatu ł ęczyckiego. W granicach administracyjnych powiatu ł ęczyckiego zajmuje jego południowo – środkow ą cz ęść i graniczy z nast ępuj ącymi jednostkami samorz ądowymi: • od zachodu – gmina Świnice Warckie oraz gmina Grabów, • od północy – gmina Daszyna, • od wschodu – gmina Witonia i gmina Góra Świ ętej Małgorzaty oraz miasto gmina Ł ęczyca, • od południa – gmina Wartkowice (powiat podd ębicki) oraz gmina Parz ęczew i gmina Ozorków (powiat zgierski).

Według klasyfikacji fizyczno – geograficznej granice gminy znajduj ą si ę w obr ębie dwóch makroregionów oraz trzech mezoregionów: południowo – zachodni skraj obszaru nale Ŝy do Niziny Południowopolskiej z mezoregionem Kotlin ą Kolsk ą, pozostała cz ęść gminy le Ŝy w obr ębie Niziny Środkowomazowieckiej z mezoregionami Równin ą Łowicko – Bło ńsk ą obejmuj ącą str. 4 pradolin ę i obszar południowy gminy oraz Równin ą Kutnowsk ą na północy. Gmina Ł ęczyca poło Ŝona jest w klimacie Polski Środkowej, charakteryzuj ącym si ę niedoborem opadów. Średnia roczna temperatury powietrza wynosi 7,9°C, a roczna amplituda temperatur wynosi 22,5°C. Przewa Ŝaj ą wiatry zachodnie i południowo –zachodnie. Roczna suma opadów waha si ę w granicach 500 – 540 mm; s ą to warto ści nale Ŝą ce do najni Ŝszych w Polsce. Niskie warto ści opadów s ą przyczyn ą zagro Ŝeń naturalnych ekosystemów oraz szeregu upraw mniej odpornych na brak wody. Rezultatem niedoboru opadów, widocznych w ostatnich latach, szczególnie w okresach letnich, jest stepowienie.

Powierzchnia Powierzchnia Gminy Ł ęczyca wynosi 151 km 2 i pod tym wzgl ędem gmina zajmuje drugie miejsce w powiecie. W tabeli nr 1 przedstawiono sie ć osadnicz ą gminy na tle województwa, powiatu oraz innych gmin powiatu ł ęczyckiego.

Tabela 1. Sie ć osadnicza gminy Ł ęczyca na tle województwa, powiatu i gmin powiatu ł ęczyckiego Powierzchnia Miejscowo ści Jednostka Udział % w L.p. Sołectwa organizacyjna km 2 powierzchni ogółem województwa 1 Województwo 18 219 100,00 3 491 5 062 łódzkie 2 Powiat ł ęczycki 773 4,24 187 273 3 Miasto Ł ęczyca 9 0,05 - 1 4 Daszyna 81 0,44 20 33 5 Góra Świ ętej 90 0,49 20 28 Małgorzaty 6 Grabów 156 0,86 41 66 7 Łęczyca 151 0,83 36 45 8 Pi ątek 133 0,73 33 40 9 Świnice Warckie 93 0,51 22 33 10 Witonia 60 0,33 15 27 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych statystycznych GUS (2006r.)

str. 5

Gmina liczy 36 sołectw. Zostały one wyszczególnione w tabeli nr 2.

Tabela 2. Wykaz sołectw w gminie Ł ęczyca wraz z miejscowo ściami wchodz ącymi w ich obszar l.p. Nazwa sołectwa Miejscowo ści wchodz ące w skład sołectwa 1 Błonie Błonie 2 Borek Borek 3 Borów Borów i Prusinowice 4 Borki Borki 5 Bronno, Liszki 6 Chrz ąstówek Chrz ąstówek 7 Dąbie Dąbie 8 Dobrogosty Dobrogosty 9 Dzierzbi ętów Dzierzbi ętów Mały Mały 10 Dzierzbi ętów Dzierzbi ętów Du Ŝy Du Ŝy 11 Garbalin 12 Gawrony Gawrony, Gawronki 13 Janków Janków, Mniszki, 14 Kozuby Kozuby 15 Krzepocin Krzepocin Pierwszy Pierwszy 16 Krzepocin Drugi Krzepocin Drugi 17 Leszcze Leszcze 18 Le źnica Mała Le źnica Mała 19 Lubie ń Lubie ń 20 Łęka Łęka 21 Kolonia Ł ęka Kolonia Ł ęka 22 Mikołajew Mikołajew 23 Piekacie Piekacie 24 Pr ądzew Pr ądzew 25 Pruszki Pruszki, Szarowizna 26 Siedlec Siedlec, Pilichy 27 Siedlec Kolonia Siedlec Kolonia 28 Siemszyce 29 Topola Katowa 30 Topola Topola Królewska Królewska 31 Topola Szlachecka 32 Wąkczew Wąkczew 33 Wichrów Wichrów 34 Wilczkowice Wilczkowice Dolne, Wilczkowice Górne, Wilczkowice Średnie, Wilczkowcice nad Szos ą 35 Zawada Zawada, Zawada Górna 36 Zduny Zduny Źródło: opracowanie własne str. 6

Ludno ść Według danych GUS Gmina Ł ęczyca liczy 8 523 mieszka ńców (stan na 31 XII 2006), co plasuje j ą na drugim miejscu po mie ście Ł ęczycy. W roku 2004 gmin ę zamieszkiwało 8 621 osób, w 2005 – 8 562 osoby. Średnia g ęsto ść zaludnienia gminy wynosi 57 os./km 2, co stawia j ą na drugim miejscu w śród gmin powiatu ł ęczyckiego. Średnia g ęsto ść zaludnienia w województwie łódzkim wynosi 143 os./km 2, natomiast w powiecie ł ęczyckim 69 os./km 2. Według stanu na 31 grudnia 2006 roku, grup ą dominuj ącą w śród mieszka ńców gminy s ą kobiety - 4.317 w stosunku do 4.206 m ęŜ czyzn, co daje wska źnik 103 kobiet na 100 m ęŜ czyzn. Tabela nr 3. Ludno ść w gminie Ł ęczyca Rok 2002 2003 2004 2005 2006 Liczba mieszka ńców 8 691 8 699 8 621 8 562 8 523

Tabela nr 4. Saldo migracji Lata 2002 2003 2004 2005 2006 Przyrost naturalny -17 -12 -20 -45 -34 Na 1000 -3,9 -1,9 -1,4 -2,3 -5,2 mieszka ńców

Jak pokazuje powy Ŝsza tabela przyrost naturalny w gminie Ł ęczyca jest ujemny. Struktur ę samej ludno ści gminy wg wieku przedstawiono w tabeli poni Ŝej.

Tabela nr 5. Struktura ludno ści (stan na 31.12.2006r. wg danych GUS) Ludno ść Wiek Liczba osób Udział % 0-4 396 4,7 5-9 439 5,1 10-14 564 6,6 15-19 675 7,9 20-29 1 225 14,4 30-39 1 155 13,5 40-49 1 200 14,1 50-59 1 053 12,4 60-69 778 9,1 < 70 1 038 12,2 Ogółem 8 523 100

str. 7

Struktura ludno ści wg wieku

Wykres 1 22%

19% ludno ść w wieku produkcyjnym

59% ludno ść w wieku poprodukcyjnym pozostali

1.2. Środowisko przyrodnicze Gmina Ł ęczyca poło Ŝona jest na terenie równinnym na wysoko ści 120 m n.p.m. Jej środkiem przebiega obni Ŝen ie Pradoliny Warszawsko – Berli ńskiej. Tereny Pradoliny charakteryzuj ą si ę obfito ści ą unikatowej awifauny oraz ro ślinno ści bagniskowej. Cz ęść tego obszaru (3 312,6 ha) jest obj ęta unijnym programem NATURA 2000 maj ącym na celu skuteczn ą ochron ę najcenniejszych ekosystemów Europy. C entralna cz ęść Gminy jest przeci ęta obszarem krajobrazu chronionego, gdzie wi ększo ść gruntów stanowi ą ł ąki. W okolicach wsi Błonie znajduje si ę rezerwat słonoro śli o powierzchni 20,7 ha, utworzony w 1977 roku. Znaczne obszary gminy zajmuj ą ł ąki, natomiast zalesienie gminy jest niewielkie. Lasy na terenie gminy to jedynie 746 ha, co stanowi 4,95% powierzchni gminy. 446 ha to lasy ochronne. Cz ęść lasów (163 ha) stanowi własno ść prywatn ą. W ostatnich latach obserwuje si ę tendencj ę do zalesiania gruntów o nisk ich klasach bonitacji, najcz ęś ciej na wniosek zainteresowanych rolników, którzy otrzymuj ą sadzonki drzew nieodpłatnie. Gmina le Ŝy w obr ębie dwóch makroregi onów. W południowo – zachodniej cz ęś ci jest to Nizina Południowowielkopolska z mezoregionem Kotlin ą Kolsk ą oraz Nizina Środkowomazowiecka z mezoregionami: Równin ą Łowicko – Bło ńsk ą (pradolina oraz cz ęść południowa gminy) i Równin ą Kutnowsk ą w cz ęś ci północnej. Średnie wysoko ści na terenie Gminy przekraczaj ą 30 m. Maksymalne wysoko ści dochodz ą do 98 m n.p .m. w cz ęś ci zachodniej, natomiast na północy do 131 m n.p.m.

str. 8

Dla Gminy Ł ęczyca charakterystyczne s ą dwie formy morfologiczne:

Wysoczyzna morenowa równinna : Jest to obszar wyniesiony średnio na wysoko ść 110m n.p.m. w cz ęś ci południowej oraz 115 – 120m n.p.m. na północy. Formę tego terenu stanowi płaska, słabo zró Ŝnicowana powierzchnia. Średnia warto ść nachylenia wysoczyzny wynosi ca 3%, w dolinach rzecznych i na odcinku przełomowym warto ści te si ęgaj ą 10% i wi ęcej. Typowe dla tej cz ęś ci gminy jest rozczłonowanie terenu dolinami rzek na rozległe płaty o przebiegu południkowym, a tak Ŝe dolinami ich bocznych dopływów.

Pradolina Warszawsko – Berli ńska oraz dolina Bzury : Typowe dla tego obszaru s ą szerokie obni Ŝenia o równinnych i mało urozmaiconych morfologicznie terasach, ze średnimi wysoko ściami 100m n.p.m. Wyró Ŝniaj ącą si ę form ą jest rozległa pradolina o przebiegu równole Ŝnikowym dziel ąca cz ęść centraln ą gminy (wysoczyzn ę) na dwie cz ęś ci: północn ą i południow ą. Podmokłe terasy zalewowe na tym terenie urozmaicone s ą licznymi zalanymi wod ą dołami potorfowymi, torfowiskami oraz rowami melioracyjnymi będącymi antropogeniczn ą form ą tego terenu, z głównym kanałem Ł ęka – Dobrogosty przebiegaj ącym w osi doliny. Dolina Bzury niewielkim fragmentem przebiega w południowo – wschodniej cz ęś ci gminy. Jej szeroka terasa zalewowa (0,8 - 1 km) miejscami tworzy obszary podmokłe, pokryte torfowiskami. Rozcina j ą tutaj stare i nowe (wzdłu Ŝ granicy miasta) koryto rzeki. Ze wzgl ędu na du Ŝe uwilgotnienie terenu wyst ępuj ą tu liczne rowy melioracyjne. Przez gmin ę przebiega równie Ŝ dolina, uznawana za odnog ę Pradoliny Warszawsko – Berli ńskiej, ł ącz ąca terasy nadzalewowe doliny Bzury i Neru na zachodzie. Obni Ŝenie to wykorzystuje cz ęś ciowo rzeka Czartówka.

 Budowa utworów geologicznych na terenie Gminy Ł ęczyca, szczególnie w warstwach przypowierzchniowych, w ścisły sposób wi ąŜ e si ę z jej rze źbą. Równin ę wysoczyznow ą buduje w wi ększo ści glina morenowa i utwory gliniasto – piaszczyste, miejscami Ŝwirowo – piaszczyste i piaszczyste, a w obr ębie odosobnionych wzniesie ń piaski i Ŝwiry z głazami narzutowymi moreny czołowej. Glina buduje cz ęś ciowo równie Ŝ stoki wysoczyzny. Lokalnie w obr ębie wysoczyzny str. 9

na glinie zalegaj ą płaty piasków i Ŝwirów. Terasy nadzalewowe w obr ębie Pradoliny Warszawsko – Berli ńskiej oraz dolin bocznych buduj ą piaski rzeczne i osady stokowe. Z kolei dna dolin rzecznych wypełniaj ą cz ęś ciowo piaski rzeczne, muły organiczno – piaszczyste i utwory torfowe (szczególnie w Pradolinie).

 Gleby na terenie gminy nale Ŝą do do ść Ŝyznych. Okre ślony typ gleby jest wynikiem współdziałania czynników rze źbotwórczych i działalno ści wód oraz budowy geologicznej. W wyniku powy Ŝszych procesów na terenie Gminy Ł ęczyca uformowały si ę gleby o wysokim wska źniku bonitacji – 1,06. Typy gleb charakterystyczne dla obszaru gminy przedstawia tabela 6.

Tbela 6. Typy gleb charakterystyczne dla obszaru Gminy. Typ gleby Klasa bonitacyjna Podło Ŝe Lokalizacja /kompleks przydatno ści brunatne, czarne klasa I i II / gliniaste, gliniasto na północ od ziemie wła ściwe, pszenny bardzo - piaszczyste pradoliny, lokalnie gleby bielicowe. bobry i dobry na południu brunatne klasa III/ piaszczyst obszar wyługowane i pszenny o - wysoczyznowy na kwa śne, bielicowe, dobry gliniaste, północ od pseudobielicowe, piaszczyst pradoliny oraz na czarne ziemie o - południu w cz ęś ci bielice,wła ściwe. klasa IV / Ŝytni piaszczystŜwirowe, obszarcentralnej i wsch. pseudobielice, dobry do o - wysoczyznowy na czarne ziemie najsłabszego gliniaste, północy i zdegradowane, oraz zbo Ŝowo - piaszczyst południu brunatne pastewny o - wyługowane i Ŝwirowe. bielice,kwa śne. klasa V i VI / piaski słabo północny - pseudobielice, Ŝytni najsłabszy gliniaste, piaski zachód, brunatne zbo Ŝowo - lu źne, utwory południowy — kwa śne i pastewny piaszczysto - zachód, wyługowane, Ŝwirowe południowy - czarne ziemie wschód. zdegradowane mady,, szare murszowo - klasa od II do VI / utwory denne Doliny Bzury, mineralne, czarne uŜytki zielone dolin rzecznych Neru, Zianu i ziemie głównie słabe, dopływów oraz lokalnie średnie i obni Ŝenia terenu torfy, gleby mułowo -dobre - Pradolina - torfowe z Warszawsko - torfowiskami Berli ńska niskimiźródło: opracowanie własne na podstawie Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Ł ęczyca

str. 10

Gleby stanowi ą cenny element przyrodniczy gminy. Dominuj ą w śród nich gleby dobre, wa Ŝne dla rolnictwa (najwi ększy udział ma klasa III) i wymag aj ące ochrony przed zmian ą u Ŝytkowania, głównie brunatne i czarne ziemie wła ściwe. Lokalnie wyst ępuj ą gleby bielicowe, nale Ŝą ce do najwy Ŝszych kompleksów przydatno ści rolniczej (pszenny bardzo dobry i dobry). Zajmują one ponad połow ę powierzchni wysoczyzny na północ od pradoliny oraz na południu w cz ęś ci centralnej i wscho dniej. Słabsze gleby wyst ępuj ą w północno – zachodniej i południowo – zachodniej , jak równie Ŝ w południowo – wschodniej cz ęś ci gminy. W dolinach rzecznych i obni Ŝeniach terenu wyst ępuj ą gleby madowe, murszowo – mineralne i murszowe, lokalnie czarne ziemie. W Pradolinie spotka ć mo Ŝna gleby organiczne. Udział poszczególnych klas bonitacyjnych gleb na terenie gminy przedstawia wykres 2.

Wykres 2. Klasy bonitacyjne gleb w gminie Ł ęczyca - procentowy udział powierzchni

klasa I klasa II klasa III klasa IV a

klasa IV b klasa V klasa VI klasa VII Ŝ

0,18 7,25 8,79

18,9 16,08 40,58

7,78

Według danych z roku 2006 powierzchnia u Ŝytków rolnych stanowiła 86,16% powierzchni Gminy Ł ęczyca, z czego grunty orne to 10 056 ha, co stanowi 66,69% powierzchni Gminy.

str. 11

Tabela 7. Struktura u Ŝytkowania gruntów w gminie Ł ęczyca w gospodarstwach Struktura u Ŝytkowania ogółem gruntów indywidualnych (ha) w % (ha) w % UŜytki rolne 12 993 86,2 12 634 83,8 Grunty orne 10 057 66,7 9 786 64,9 Sady 13 0,1 12 0,1 Łąki 2 886 19,1 2 800 18,5 Pastwiska 26 0,2 25 0,2 Pozostałe grunty 11 0,1 10 0,1 Lasy i grunty le śne 746 4,9 122 0,8 Źródło: opracowanie własne na podstawie prowadzonej ewidencji gruntów

 Zasoby wód podziemnych Gminy Ł ęczyca stanowi ą przede wszystkim uŜytkowe poziomy wodono śne zajmuj ące utwory czwartorz ędu i jury. W cz ęś ci wschodniej i północno – wschodniej, wyst ępuje fragment jurajskiego Głównego Zbiornika Wód Podziemnych – GZWP 226 Kro śniewice – Kutno. Jest to zbiornik o charakterze szczelinowo – krasowym. Fragmenty tego zbiornika, na południowym wschodzie gminy obejmuj ącym dno pradoliny, zaliczono do kategorii obszaru wysokiej ochrony (OWO), szczególnie wra Ŝliwe na zanieczyszczenia. Ze wzgl ędu na swój charakter wymaga on szczególnej ochrony. Zasoby wód podziemnych zasilaj ą uj ęcia wodoci ągów gminnych w Piekaciu i Bronnie. Ponadto z pi ętra czwartorz ędowego korzysta uj ęcie w Krzepocinie, w południowo – zachodniej cz ęś ci gminy, zaopatruj ące w wod ę miasto Ł ęczyca oraz zakłady na jego terenie. Zasoby tego uj ęcia wynosz ą 330 m 3/h. Uj ęcie wody w Gawronach zasilane jest z kolei wodami z poziomu jurajskiego. Istniej ące tu jak równie Ŝ w Le źnicy Małej i Topoli Szlacheckiej punkty poboru wody dostarczaj ą wod ę do celów gospodarczych w okresie niedoboru w studniach kopanych. Własne studnie pobieraj ące wody z pi ętra jurajskiego posiadaj ą: - Spółdzielnia Mleczarska w Topoli Królewskiej - Zakład Metalowo – Elektryczny „Aparel" w Topoli Królewskiej - Zakład Masarski w Topoli Szlacheckiej, - Zakład Karny w Garbalinie - Zakład Instytutu Upraw, Nawo Ŝenia i Gleboznawstwa w Błoniu – Topoli str. 12

- Pr ądzew – Folwark Są to studnie o zasobach od 12 do 35 m 3/h czerpi ące wod ę z gł ęboko ści 70 – 80 m.

 Wody powierzchniowe w Gminie Ł ęczyca stanowi ą rzeki: Bzura, Ner i Zian, będące głównymi ciekami przebiegaj ącymi przez obszar gminy. Naturalne zasoby wód na terenie gminy Ł ęczyca mieszcz ą si ę mi ędzy 3 – 5m /s/km średniego odpływu powierzchniowego, co czyni ten obszar jednym z ubo Ŝszych w województwie. Roczny odpływ rzeki Bzury, według wodowskazu w Ł ęczycy, wynosi 56,3 hm 3 (WIO Ś 2002), co jest najmniejsz ą warto ści ą w śród głównych rzek województwa. Powodem tego stanu rzeczy s ą mała ilo ść opadów atmosferycznych, brak zbiorników retencyjnych, mała lesisto ść terenu oraz obni Ŝanie si ę wód gruntowych. Czynniki te powoduj ą równie Ŝ okresowe niedobory wód dla potrzeb rolnictwa. Dodatkowo do obni Ŝenia zwierciadła wód w korycie Bzury oraz do odwodnienia terenu przyczyniły si ę przeprowadzone na tych terenach w latach 80-tych prace melioracyjne. Głównymi ciekami wyst ępuj ących na terenie gminy s ą rzeka Bzura oraz rzeka Ner. Koryto Bzury jest cz ęś ciowo uregulowane i odsuni ęte na wschód (obecnie biegnie wzdłu Ŝ wschodniej granicy administracyjnej miasta Ł ęczycy) i tylko niewielkim fragmentem przebiega przez obszar gminy Ł ęczyca. Pomimo to rzeka odwadnia wschodni ą cze ść terenu, głównie przez swój dopływ Czartówk ę. Rzeka ta, uregulowana poni Ŝej Ł ęczycy na wschodzie, wykorzystuje dno pradoliny i odwadnia wschodni ą cz ęść Gminy oraz cał ą południowo – zachodni ą cz ęść miasta Łęczyca. Podobnie jak rzeka Bzura, rzeka Ner tylko niewielkim odcinkiem przepływa przez gmin ę, stanowi ąc jednocze śnie jej granic ę administracyjn ą i odwadniaj ąc zachodni ą cz ęść terenu. Głównym ciekiem na obszarze gminy jest rzeka Zian będąca prawym dopływem Neru, z uchodz ącym do niej ciekiem Gnid ą. Na terenie gminy nie ma naturalnych zbiorników wód stoj ących (wyst ępuj ące niegdy ś zagł ębienia w pradolinie wypełniły torfy), wyst ępuj ą natomiast liczne sztuczne stawy słu Ŝą ce do nawadniania pól. Bzura była głównym odbiornikiem ścieków pochodz ących ze zrzutów oczyszczalni komunalnych regionu łódzkiego (zwłaszcza z miasta Zgierza) cechuj ącym si ę du Ŝą zawarto ści ą substancji utlenialnych oraz obci ąŜ eniem str. 13

zawiesinami. Obecnie jako ść Bzury poprawia si ę, co zwi ązane jest z funkcjonowaniem Oczyszczalni Zgierskiej Spółki Wodnej. Nadal jednak na jako ść wód Bzury wpływ maj ą zanieczyszczenia dopływaj ące do niej z wodami rzek z górnej cz ęś ci dorzecza. Do rzeki, oprócz ścieków pochodz ących z regionu łódzkiego, prowadzonych przez rzek ę, wprowadzane s ą dodatkowo ścieki z cukrowni w Le śmierzu. Ner jest najwi ększym, prawostronnym dopływem Warty. Całkowita długo ść Neru wynosi 134 km, a powierzchnia dorzecza 1 866 km 2. Swój pocz ątek bierze w pobli Ŝu Wi śniowej Góry, a do Warty uchodzi w 44 km jej biegu. Podobnie jak Bzura w niewielkim tylko stopniu le Ŝy w granicach Gminy Ł ęczyca. Stanowi ąc jednocze śnie granic ę administracyjn ą Gminy odwadnia fragment jej zachodniej cz ęś ci. Ner prowadzi wody pozaklasowe głównie ze wzgl ędu na przekroczone normy substancji biogennych (azotany, fosoforany), st ęŜ eń wska źników tlenochłonnych (BZT5, ChZT-Cr), zawiesiny i zanieczyszczenia mikrobiologicznego. Najwi ększy wpływ na jako ść wód prowadzonych przez Ner maj ą zrzuty ścieków z oczyszczalni w Łodzi, Pabianicach oraz ścieki z Lutomierska i Puczniewa. Naturaln ą sie ć hydrograficzn ą stanowi ą ponadto: nie obj ęta monitoringiem rzeka Zian , główny ciek naturalny na terenie gminy wraz ze swoim dopływem rzek ą Gnid ą, oraz lewobrze Ŝny dopływ Bzury – Czartówka. Brak jest dokładnych danych dotycz ących długo ści oraz powierzchni zlewni obu cieków. Ponadto północn ą cz ęść wysoczyzny morenowo – równinnej oraz Pradoliny Warszawsko – Berli ńskiej odwadnia szereg bezimiennych cieków poprzez spływ niezorganizowany b ądź sztuczny, ku pradolinie oraz zachodowi i wschodowi (kanał Ł ęka –Dobrogosty). Koryta rzek Bzury, Neru oraz Zianu s ą poł ączone rowami melioracyjnymi i tworz ą integraln ą i główn ą cz ęść systemu melioracyjnego gminy. Brak jest rozpoznania czysto ści wód kanału Ł ęka – Dobrogosty. Ponadto du Ŝa cz ęść rowów melioracyjnych stanowi odbiorniki podczyszczonych ścieków sanitarnych, technologicznych lub deszczowych zrzucanych przez obiekty produkcyjne, usługowe oraz Stacje Uzdatniania Wody.

str. 14

 Zasoby geologiczne . Na terenie Gminy Ł ęczyca znajduj ą si ę zidentyfikowane zło Ŝa surowców naturalnych. W chwili obecnej eksploatowane s ą dwa zło Ŝa surowców:  „Wichrów" - kruszywo naturalne piasek ze Ŝwirem  „W ąkczew” - kruszywo naturalne piasek ze Ŝwirem Uzyskane surowce po rozsortowaniu na frakcje i uszlachetnieniu wykorzystywane s ą w budownictwie, stanowi ąc baz ę surowcow ą dla miejscowo ści w promieniu około 50 km. Eksploatacja powy Ŝszych złó Ŝ nie ma istotnego wpływu na środowisko naturalne jednak Ŝe po zako ńczeniu eksploatacji wyrobiska wymagaj ą prac rekultywacyjnych. Szczególn ą kontrolą powinna by ć obj ęta działalno ść górnicza w strefach sąsiaduj ących z obszarami ochrony przyrody. W Gminie Ł ęczyca, w dolinach rzecznych, wyst ępuj ą udokumentowane zło Ŝa torfów wykorzystywane na potrzeby lokalnych społeczno ści. W rejonie Ł ęczyca – Sierpów znajduje si ę równie Ŝ nieeksploatowane zło Ŝe rudy Ŝelaza.

 śywe zasoby przyrody . W Gminie Ł ęczyca pierwotne zbiorowiska le śne, lasy olszowe, ł ęgi, gr ądy oraz bory sosnowe i mieszane sosnowo – dębowe uległy wyparciu w wyniku działalno ści człowieka. Siedliska wykorzystano na potrzeby rolnictwa i osadnictwa, wypas, pobór drzew, nasadzenia. Powy Ŝsze procesy doprowadziły do znacznego uszczuplenia zasobów le śnych, które na dzie ń dzisiejszy stanowi ą około 4,95 % powierzchni Gminy. Istotne pod wzgl ędem powierzchni kompleksy le śne znajduj ą si ę w północno – zachodniej i południowo – zachodniej cz ęś ci omawianego obszaru. Jest to własno ść Skarbu Pa ństwa zarz ądzana przez nadle śnictwo kutnowskie z siedzib ą w Chro śnie oraz Podd ębicach. Warunki przyrodnicze, jak równie Ŝ sposób u Ŝytkowania gruntów w gminie przes ądził o charakterze krajobrazu. Oprócz niewielkich kompleksów le śnych dominuj ą tu pola uprawne z zadrzewieniami śródpolnymi oraz pasami drzew przydro Ŝnych. Cenn ą grup ę ze wzgl ędu na pełnion ą funkcj ę, stanowi ą starodrzewy parków dworskich. Spełniaj ą rol ę niszy ekologicznej dla wielu przedstawicieli fauny, pełni ą ponadto wa Ŝną funkcj ę przyrodnicz ą i ekologiczn ą. S ą to zbiorowiska ró Ŝnorodne gatunkowo i wiekowo pełni ące rol ę w ęzłów w systemie przyrodniczym Gminy. Wśród pozostałych form zieleni mo Ŝemy tu znale źć :

str. 15

 szpalery przydro Ŝne – pełni ące funkcj ę korytarzy ekologicznych,  ziele ń urz ądzon ą – wokół szkół, ko ściołów, cmentarzy, itd.,  sady, ogrody oraz ro ślinno ść przydomow ą,  ziele ń ł ęgow ą w dolinach oraz ziele ń śródpoln ą. Dominuj ą tu gatunki rodzime m.in. jesiony, klony, lipy, robinie, kasztanowce, topole, olchy, brzozy i wierzby. Terenem bardzo warto ściowym przyrodniczo jest równie Ŝ obszar Pradoliny Warszawsko – Berli ńskiej. Licznie wyst ępuj ące tu torfowiska porasta urozmaicona ro ślinno ść szuwarów i ł ąk, miejscami płaty lasów, a tak Ŝe rzadkie gatunki ro ślinno ści torfowej i wodnej. Ziele ń tworzy w Pradolinie charakterystyczne ci ągi wzdłu Ŝ cieków oraz rozległe ł ąki z kępami zieleni krzewiastej. Wśród rozmaitych gatunków flory spotka ć mo Ŝna gatunki chronione, m.in. konwalia majowa (Convallaria maialis), kalina koralowa (Viburnum opulus), bagnica torfowiskowa (Saxifraga hirculus), przygiełka brunatna (Rhynchospora fusca), gwiazdnica grubolistna (Stellaria crassifolia). Zró Ŝnicowanie obszaru gminy wpływa dodatnio na ró Ŝnorodno ść nie tylko świata ro ślinnego, ale równie Ŝ fauny znajduj ącej si ę na jej terenie. Obszary le śne, podmokłe, ł ąki, pastwiska, doliny rzeczne, bagna i torfowiska, całe to bogactwo siedlisk powoduje, Ŝe ch ętnie bytuje tu wiele gatunków ptaków, gadów i płazów, ssaków oraz bardzo bogaty świat owadów. Wśród zwierzyny łownej spotka ć mo Ŝna daniele, sarny, dzika, liczn ą populacj ę zaj ąca, dzikie kaczki, kuropatwy (dane uzyskane od przedstawicieli Koła Łowieckiego). Do najbardziej cennych z punktu widzenia ochrony środowiska nale Ŝą wyst ępuj ące tu gatunki ptaków: perkoz dwuczuby, perkozek, szlamik, rycyk, bocian czarny, Ŝuraw, g ęś zbo Ŝowa, batalion, sokół w ędrowny, czapla siwa. Oprócz nich wyst ępuje tu wiele gatunków gadów i płazów, których ulubionym miejscem bytowania są podmokłe tereny. Ze wzgl ędu na niski stopie ń zadrzewienia gminy, cała ziele ń ze wzgl ędu na pełnione funkcje przyrodnicze powinna by ć zachowana i utrzymana, chroniona i piel ęgnowana. Działania władz powinny stale d ąŜ yć do nasycenia terenów wolnych zieleni ą w celu tworzenia ci ągło ści systemów przyrodniczych i wi ązania ich z korytarzami ekologicznymi, jakimi s ą ci ągi dolinne.

str. 16

1.3. Turystyka

Gmina posiada walory turystyczne zwi ązane z histori ą i z krajobrazem przyrodniczym. Turystom proponuje si ę zwiedzanie zachowanej w swoim pierwotnym stanie Pradoliny Warszawsko – Berli ńskiej w nast ępuj ących miejscach:  na trasie z Topoli Szlacheckiej do miejscowo ści Kozuby i Dobrogosty,  na odcinku Bronno – Kolonia Ł ęka (z Le źnicy Małej na północ), gdzie trasa przeci- na prostopadle Pradolin ę i rzek ę Gnid ę (Zian) – z jazu na Gnidzie wida ć Pradolin ę w całej swojej krasie, porosł ą podmokłymi ł ąkami, na których maj ą liczne siedliska bociany i ptactwo wodne; we wsi Ł ęka, przed przejazdem przez Gnid ę, zachowało si ę kilka chat wiejskich krytych słom ą, o cechach zabytkowych,  z drogi Ł ęczyca – Dąbie, na odcinku od Błonia do Ł ęki, po stronie południowej wida ć szerok ą, pi ękn ą Pradolin ę. Godna obejrzenia jest panorama starej Ł ęczycy z zabudowaniami klasztoru i ko ścioła oo. Bernardynów, byłego klasztoru oo. Dominikanów (gdzie do niedawna funkcjonował Zakład Karny) i Zamku Królewskiego wraz z cz ęś ci ą dawnych murów obronnych miasta. Panorama miasta jest widoczna przy wje ździe do Ł ęczycy od strony Pi ątku (trasa nr 703); przy wyje ździe z miasta, po prawej (południowej) stronie, znajduje si ę park miejski zało Ŝony w pierwszej połowie XIX w., a po mini ęciu go widoczna jest monumentalna sylwetka roma ńskiej kolegiaty w Tumie i obwałowania grodziska. Gmina Ł ęczyca le Ŝy w centrum Ziemi Ł ęczyckiej i dawnego województwa łęczyckiego, w którym z dawien dawna liczne dobra posiadała szlachta i Ko ściół. St ąd wiele wsi ma średniowieczne korzenie. Świadcz ą o tym dokumenty historyczne i liczne, dobrze zachowane stare ko ścioły, a tak Ŝe pozostało ści dworów szlacheckich, na ogół w bardzo złym stanie. S ą to: Błonie, Le źnica Mała, Pr ądzew, Siedlec, Topola Królewska i Wichrów.  Błonie – do II rozbioru wie ś była własno ści ą starosty ł ęczyckiego, potem wsi ą rz ądow ą, a od 1838 roku stanowiła własno ść tajnego radcy Oczkina. Parafia Błonie została zało Ŝona prawdopodobnie w XIV w. przez arcybiskupa gnie źnie ńskiego, ufundował on modrzewiowy ko ściół p.w. Wszystkich Świ ętych, który spłon ął w 1913r. W jego miejscu w latach 1913 – 1916 wybudowano nowy, murowany w stylu neobarokowym według projektu arch. Józefa Piusa Dzieko ńskiego. Od 80 lat działa w Błoniu – Topoli Rolniczy Zakład Do świadczalny. Zabudowania str. 17

gospodarcze i mieszkalne Zakładu tworz ą zwarty zespół folwarczny. Zachował si ę tu budynek folwarczny z połowy XIX w., który kiedy ś był własno ści ą Wilhelma Orsettiego  Le źnica Mała – mo Ŝna tu zobaczy ć ko ściół z roku 1784, wybudowany przez ówczesnego dziedzica wsi Le źnica Mała ks. Andrzeja Miniszewskiego. Budynek orientowany, jednonawowy, drewniany, o konstrukcji zr ębowej, oszalowany. Ołtarz główny manierystyczny z drugiej połowy XVII wieku, wewn ątrz wczesnobarokowe rze źby naturalnej wielko ści pochodz ące z podł ęczyckiego Tumu. Ko ściół jest poło Ŝony w centrum wsi, otoczony starodrzewiem, w tym wiąz szypułkowy, zarejestrowany pomnik przyrody.  Siedlec – obecny ko ściół zbudowany w latach 1922-1930. Murowany, trójnawowy, nieorientowany, w układzie bazylikowym, w stylu eklektycznym, barokowo - renesansowym. Ołtarz główny pó źnobarokowy. Naprzeciw ko ścioła – po przeciwnej stronie drogi do Ł ęczycy – dwór wraz z zabudowaniami folwarcznymi. Sam dwór zbudowany został w roku 1880 w stylu eklektycznym przez wła ściciela maj ątku Łukasza Boettichera, otoczony jest parkiem w stylu angielskim. Najstarszym obiektem w zespole folwarcznym jest murowany spichlerz poło Ŝony obok dworu.  Topola Królewska – historia wsi si ęga wieku XII. Wie ś stanowiła wtedy uposa Ŝenie kolegiaty ł ęczyckiej. Potem przez długi czas była przedmiotem sporów pomi ędzy władz ą świeck ą i ko ścieln ą. Du Ŝe znaczenie miało strategiczne poło Ŝenie wsi, na głównym szlaku komunikacyjnym, oddzielonej od Ł ęczycy pasem nieprzejezdnych bagien, na których urz ądzono strze Ŝone groble. We wsi z biegiem lat i wraz z kolejnymi zmianami władzy ukształtowały si ę dwie formy własno ści: królewska i ko ścielna. St ąd wła śnie wywodz ą si ę dzisiejsze nazwy wsi: Topola Królewska i Topola Szlachecka, które ostatecznie wydzieliły si ę po uwłaszczeniu chłopów. Warto zobaczy ć zabytkowy ko ściół i dwór w Topoli Królewskiej. Ko ściół zbudowany w roku 1711 z drewna o konstrukcji zr ębowej, oszalowany, jednonawowy, orientowany, posiada ołtarz główny barokowy z roku 1700 i dwa ołtarze boczne rokokowe. Na przyko ścielnym cmentarzu znajduje si ę drewniany, z dwuspadowym dachem krytym gontem, ko ściółek św. Rocha, wzniesiony w roku 1845 przez rodzin ę Chrzanowskich z Zawady.

str. 18

1.4. Zagospodarowanie przestrzenne

1.4.1. Uwarunkowania ochrony środowiska naturalnego

Na terenie Gminy Ł ęczyca nie wyst ępuj ą obiekty powoduj ące znacz ące oddziaływanie na środowisko, natomiast w śród obiektów mog ących pogorszy ć stan środowiska nale Ŝy wymieni ć podmioty wskazane poni Ŝej. Aby nie powodowa ć zagro Ŝeń i uci ąŜ liwo ści w środowisku wymienione obiekty powinny spełnia ć wszelkie wymogi zarówno techniczne jak i formalnoprawne. Obiekty te powinny posiada ć aktualne Oceny Oddziaływania na Środowisko, a w przypadku rozbudowy lub modernizacji uwzgl ędnienie w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

Zestawienie obiektów mog ących pogorszy ć stan środowiska na terenie Gminy Łęczyca.

• Okr ęgowa Spółdzielnia Mleczarska w Topoli Królewskiej Zakład zajmuj ący si ę przetwórstwem mleka jest źródłem emisji zanieczyszcze ń gazowo – pyłowych z kotłowni w ęglowej, emisji hałasu, zrzutów ścieków technologicznych oraz źródłem powstawania ró Ŝnych rodzajów odpadów w tym niebezpiecznych. Cało ść wytwarzanych odpadów jest zagospodarowywana. Zakład posiada własn ą oczyszczalni ę mechaniczno – biologiczn ą ścieków technologicznych, sanitarnych i deszczowych.

• Zakład Metalowo – Elektryczny „Aparel" w Topoli Królewskiej Zakład jest źródłem emisji technologicznych do powietrza, zrzutów technologicznych, sanitarnych i opadowych oraz odpadów niebezpiecznych. Przedsi ębiorstwo znajduje si ę w III klasie uci ąŜ liwo ści ze wzgl ędu na emisj ę niektórych zanieczyszcze ń (NO 2, styren). Ścieki sanitarne oczyszczane s ą w biologicznej oczyszczalni typu BIOBLOK – 50, technologiczne w oczyszczalni chemicznej, a deszczowe s ą podczyszczane w studzienkach betonowych z przegł ębieniem dna. Zakład odprowadza znaczne ilo ści nieczyszczonych wód deszczowych. Cało ść wytwarzanych odpadów podobnych do komunalnych jest wywo Ŝona na wysypisko w Borku. Odpady niebezpieczne s ą tymczasowo str. 19 składowane na terenie zakładu i przekazywane wyspecjalizowanym firmom.

• Instytut Upraw, Nawo Ŝenia i Gleboznawstwa w Błoniu – Topoli Zakład jest źródłem emisji zanieczyszcze ń gazowo – pyłowych z kotłowni w ęglowej, zrzutów ścieków socjalno – bytowych oraz źródłem odpadów. Wytwarzane ścieki s ą podczyszczane w 3 – komorowym osadniku i zrzucane do rowu melioracyjnego. Wytwarzane odpady s ą w cało ści zagospodarowywane.

• Zakład Masarski w Le źnicy Małej Zakład jest źródłem emisji zanieczyszcze ń gazowo – pyłowych z kotłowni w ęglowej, emisji hałasu oraz źródłem powstawania odpadów, w tym niebezpiecznych.

• Zakład Masarski w Topoli Szlacheckiej Zakład jest źródłem emisji zanieczyszcze ń gazowo – pyłowych z kotłowni węglowej, emisji hałasu oraz źródłem powstawania odpadów (powy Ŝej 1 000 ton rocznie), w tym niebezpiecznych. Odpady są zagospodarowywane zgodnie z wymogami ustawowymi.

• Stacje paliw płynnych Są potencjalnym zagro Ŝeniem dla wód powierzchniowych i podziemnych, a tak Ŝe gruntów w wyniku utraty szczelno ści podziemnych zbiorników paliwowych, jak równie Ŝ odcieków powierzchniowych bez urz ądze ń podczyszczaj ących.

• Wysypisko odpadów w Borku Stanowi wysypisko dla miasta Ł ęczyca i w mniejszym stopniu dla okolicznych gmin. Jest źródłem emisji odorów, za śmiecania okolicy, zrzutu wód drena Ŝowych, gromadzenia si ę ptactwa, mog ącego stanowi ć potencjalne źródło chorób i bakterii.

• Zakład Karny w Garbalinie Zakład jest źródłem emisji zanieczyszcze ń gazowo – pyłowych z kotłowni w ęglowej. Zakład posiada własn ą oczyszczalni ę ścieków typu str. 20

BIOBLOK – 100, w której nast ępuje redukcja ponad 90% zanieczyszcze ń.

 Oczyszczanie ścieków System gospodarki ściekowej na terenie gminy nie jest rozwi ązany. Z powodu rozproszonej zabudowy nieuzasadniona jest budowa zbiorczego systemu kanalizacji sanitarnej. Jako najkorzystniejsza wydaje si ę budowa przydomowych oczyszczalni ścieków. Obecnie istnieje 115 sztuk takich oczyszczalni u odbiorców indywidualnych. Ponadto lokalne oczyszczalnie ścieków posiadaj ą: a) Gimnazjum i Szkoła Podstawowa w Topoli Królewskiej b) Szkoła Podstawowa w Siedlcu Na chwil ę obecn ą ścieki sanitarne z gospodarstw na terenie gminy gromadzone s ą w indywidualnych zbiornikach bezodpływowych. Ich stan techniczny pozostawia wiele do Ŝyczenia. Gmina planuje w najbli Ŝszych latach, przy udziale środków własnych, mieszka ńców oraz środków pomocowych budow ę kolejnych przydomowych oczyszczalni ścieków.

 Gospodarka odpadami Odpady komunalne wytwarzane w gospodarstwach domowych odbierane s ą w gminie przez Przedsi ębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Ł ęczycy i umieszczane na wysypisku odpadów w Borku (teren gminy Ł ęczyca, własno ść wysypiska – miasto Ł ęczyca). Na terenie Gminy Ł ęczyca zostały tak Ŝe zorganizowane punkty selektywnej zbiórki odpadów – w 32 miejscach. W punktach tych zbierane s ą odpady typu szkło i PET. Problemem s ą w gminie dzikie wysypiska, które zanieczyszczaj ą lasy, zagł ębienia poeksploatacyjne oraz zbocza dolin. Mimo, i Ŝ niewielkie, niekontrolowane stanowi ą źródło zagro Ŝeń. W śród tych odpadów znajduj ą si ę równie Ŝ odpady niebezpieczne. Niezabezpieczone w Ŝaden sposób s ą źródłem zanieczyszcze ń dla gleby i wód podziemnych oraz powierzchniowych poprzez odcieki substancji chemicznych oraz przenikanie drobnoustrojów chorobotwórczych. Wpływaj ą negatywnie na faun ę i flor ę oraz stan sanitarny powietrza b ędąc źródłem gazów i pyłów.

str. 21

 Obszary i obiekty chronione Na terenie gminy wyst ępuj ą obszary i obiekty chronione oraz takie, które powinny by ć t ą ochron ą obj ęte. Nale Ŝą do nich: obszar chronionego krajobrazu, rezerwat, gleby wysokich klas, lasy ochronne, zlewnia chroniona oraz cenne przyrodniczo i krajobrazowo ekosystemy. Za godne ochrony i uwagi nale Ŝy uzna ć równie Ŝ zabytki architektury i parki podworskie, stanowi ące enklawy w krajobrazie rolniczym, z wieloma gatunkami rzadkich i starych drzew. Na terenie gminy wyst ępuje kilka takich parków:  Park dworski w Błoniu – Topoli  Park dworski w Siedlcu  Park dworski w Pr ądzewie Pozostałe parki to parki wiejskie, nie b ędące pod ochron ą konserwatorsk ą. Nale Ŝą do nich:  Park dworski w Borkach  Park dworski w Gawronach  Parki dworskie w Kozubach i Garbalinie,

1.4.2. Infrastruktura techniczna

 Komunikacja Gmina Ł ęczyca ma dogodne warunki komunikacyjne z miastem Ł ęczyca, a st ąd z całym krajem. Tworz ą je sie ć dróg krajowych, wojewódzkich, powiatowych i gminnych o ł ącznej długo ści 221,072 km (w tym 112,450 km dróg utwardzonych niebitumicznych), po których kursuj ą autobusy PKS doje ŜdŜaj ące niemal do wszystkich wsi lub w ich pobli Ŝe. PKS zapewnia bezpo średni ą komunikacj ę Ł ęczycy z Łodzi ą, Warszaw ą, Krakowem, Katowicami, Koszalinem i wieloma innymi miastami.

Przez obszar Gminy przebiegaj ą wa Ŝne ci ągi komunikacyjne: 1. Drogi krajowe: • Nr 1 relacji Gda ńsk - Łód ź - Cz ęstochowa - Cieszyn - Granica Pa ństwa o znaczeniu mi ędzynarodowym, klasy GP - główna ruchu przyspieszonego; • Nr 60 relacji Kutno - Witonia - Łęczyca, o znaczeniu regionalnym, klasy G – główna.

str. 22

2. Drogi wojewódzkie: • Nr 703 relacji Podd ębice - Gostków - Łęczyca - Pi ątek - Łowicz, o znaczeniu regionalnym, klasy Z – zbiorcza. 3. Drogi powiatowe: • Nr 31585 Mazew – Siedlec • Nr 31590 Topola Królewska – Nędzerzew – Witonia • Nr 31592 Gołocice – Kozuby • Nr 31593 Topola Królewska – Kłodawa • Nr 31594 Siedlec – Pilichy – Grabów • Nr 31595 Topola Królewska – Błonie – Siemszyce – Chorki – Grabów – Dąbie • Nr 31596 Błonie – Łęka – Ga ć – Leszno – Kupinin • Nr 31597 Wilczkowice – Borek – Podł ęŜ e – Świnice Warckie – Ro Ŝniatów • Nr 31598 Topola Katowa – Janków – Le źnica Mała • Nr 31599 Ł ęczyca – Topola Katowa – granice powiatu zgierskiego • Nr 31600 Ł ęczyca – Lubie ń – Parz ęczew – Aleksandrów Łódzki • Nr 31601 Ł ęczyca – Mierczyn – Le śmierz – Modlna – Gieczno – Kwilno – Władysławów • Nr 312338 Topola Katowa – Janków – Le źnica Mała • Nr 312345 Leszcze Obrywka – Leszcze n/Szos ą 4. Drogi gminne: Wykaz dróg zaliczanych do kategorii dróg gminnych pokazuje tabela nr 9. Najintensywniejszy ruch drogowy w obr ębie Gminy odbywa si ę na drogach krajowych i wojewódzkich. S ą to szlaki o du Ŝym nat ęŜ eniu ruchu krajowego i tranzytu stwarzaj ącym uci ąŜ liwo ści dla uczestników ruchu i terenów do ń przylegaj ących. Gwałtowny wzrost motoryzacji na przestrzeni ostatnich lat przyczynił si ę do znacznego wzmo Ŝenia intensywno ści ruchu, szczególnie w miesi ącach letnich na drodze krajowej Nr 1. Powi ązania zewn ętrzne gminy z województwem i krajem s ą dobre, ale realizowane drogami o do ść niskich parametrach.

str. 23

Tabela 8. Wykaz dróg zaliczanych do kategorii dróg gminnych l.p. Nr drogi Nazwa drogi Długo ść Długo ść drogi nawierzchni w km asfaltowej w km 312301 Siedlec Kolonia przez wie ś – 1,31 0,84 Koryta (gr. gminy) 312302 Bazylia – Koryta (gr. gminy) 2,17 0,88 312303 Miroszewice (gr. gminy) – Siedlec 4,16 1,57 312304 Kolonia – Siedlec – Koryta (gr. gminy) 312305 Garbalin przez wie ś 2,06 1,74 312306 Dąbie Kolonia - Chrz ąstówek 3,27 3,27 312307 Karłów – Kamionka– Topola 3,5 1,35 Królewska 312308 Topola Szlachecka – Gawronki – 2,78 1,87 312310 Gawrony (dawna Wilczkowizna) 312309 Upale (gr. gminy) – Gawrony – 5,34 3,9 Dobrogosty 312311 Gawrony – Kozuby 2,95 0 312312 Oraczew (gr. gminy) – Pr ądzew 1,62 0,02 312313 Topola Szlachecka - Kozuby 0,68 0,68 312314 Siemszyce – Pruszki – Siedlec 4,66 4,66 312315 Borucice (gr. gminy) – 2,75 0 Piekacie – Mikołajew 312316 Pilichy – Siedlec 3,12 0,45 312317 Borucice - Pilichy 0,42 0 312318 Błonie – Mikołajew – Garbalin 4,63 4,63 312319 Mikoł ąjew – Błonie Parcele 2,68 2,68 312320 Błonie Parcele przez wie ś 2,03 2,03 312321 Golbice (gr. gminy) – Zawada Dolna 1,85 0 312322 Siemszyce – Zawada Dolna 1,58 0 312323 Łęka – Łęka Kolonia 3,25 3,25 312324 Kolonia Ł ęka – Zawada 2,01 0 312325 Bronno – Liszki – Borek 4,12 0,01 312326 Prusinowice – Borów 2,5 1,43 312327 Borek – Borów 2,13 0,01 312328 Łęka – Bronno 2,14 2,14 312329 Bronno - Le źnica Mała 1,98 1,98 312330 Le źnica Mała – Kobylak 1,05 0,17 312331 Wichrów – Wakczew 2,71 0 312332 Wichrów – Wilczkowice Dolne – 5,75 5,0 Leszcze Średnie 312333 Wilczkowice Dolne – Wilczkowice 1,16 0 n/ Szos ą 312334 Wilczkowice Dolne– droga 1,73 1,41 wojewódzka Nr 703 312335 Le źnica Mała – Janków Dolnv 3,71 0 str. 24

312336 Zduny – Zduny pod lasem 3,33 3,33 312337 Le źnica Mała – Zduny 1,47 0 312339 Wąkczew przez wie ś 1,53 0 312340 Janków Parcele – Wilczkowice 5,2 4,5 312341 Mniszki – Janków Górny 2,05 0,04 312342 Wichrów – Krzepocin Drugi 1,44 0 312343 Wilczkowice – Topola Katowa – 3,66 1,68 Skromnica (gr. gminy) 312344 Wilczkowice – Obrywka 2,59 2,59 312346 Topola Katowa – Borki Parcele - Borki 2,6 2,6 312347 Topola Katowa – Borki 0,78 0 312348 Wincentów przez wie ś 0,89 0 312349 Topola Katowa – Lubinek 0,87 0 312350 Lubinek – Lubie ń 2,01 0 312351 Lubie ń – Sierpów (gr. gminy) 0,91 0,91 312352 Dzierzbi ętów Mały przez wie ś 1,38 1,38 312353 Dzierzbi ętów Du Ŝy przez wie ś 1,61 1,45 031613 Le źnica Mała – Borów – Bronno 5,09 3,88 Źródło : opracowanie własne na podstawie systemu ewidencji dróg

Intensyfikacja ruchu drogowego wymusza ci ągł ą modernizacj ę tych dróg. Przewiduje si ę równie Ŝ nowe rozwi ązania komunikacyjne. Przez Gmin ę Ł ęczyca przebiega ponadto linia kolejowa PKP relacji Łód ź – Kutno, ze stacj ą kolejow ą w Łęczycy i Gawronach.

 Gospodarka wodna Zaopatrzenie w wod ę Źródłem wody pitnej dla Gminy Ł ęczyca s ą uj ęcia wód podziemnych, o których mowa była w poprzedniej cz ęś ci Planu Rozwoju Lokalnego. Wody te poddawane s ą uzdatnianiu, a nast ępnie tłoczy si ę je do sieci. Teren gminy jest zaopatrywany w wod ę pochodz ącą z uj ęć w Bronnie i Piekaciu, natomiast uj ęcie wody w Krzepocinie zaopatruje miasto Łęczyca. Z uwagi na poło Ŝenie geograficzne oraz podział Pradolin ą Warszawsko – Berli ńsk ą sie ć wodoci ągowa składa si ę z 2 niezale Ŝnych układów, obsługuj ących odpowiednio północn ą i południow ą cz ęść gminy. Północna cz ęść gminy zaopatrywana jest z uj ęcia wody w Piekaciu, na które składaj ą si ę 2 studnie gł ębinowe o wydajno ściach: Q=105 m 3/h i Q=77 m 3/h. Południow ą natomiast zaopatruj ą uj ęcia w Bronnie (2 studnie o ł ącznej wydajno ści 170 m 3/h).

str. 25

 Stacja Uzdatniania Wody w miejscowo ści Bronno Średniodobowa wydajno ść stacji wynosi 558,2 m 3/dob ę. Długo ść obsługiwanej sieci wodoci ągowej rozdzielczej wynosi ok. 90,0 km.

 Stacja Uzdatniania Wody w miejscowo ści Piekacie Średniodobowa wydajno ść stacji wynosi 1 283,6 m 3/dob ę Długo ść obsługiwanej sieci wodoci ągowej rozdzielczej wynosi ok. 70,0 km.

Ze wzgl ędu na wiejski charakter gminy pami ęta ć nale Ŝy o istnieniu indywidualnych studni kopanych, z których mieszka ńcy mog ą nadal korzysta ć. Wody ujmowane z własnych uj ęć ze studni kopanych wykazuj ą jednak znaczne zanieczyszczenia bakteryjne i fizykochemiczne, co jest spowodowane nieuporz ądkowan ą gospodark ą ściekow ą. Obecnie zu Ŝycie wody kształtuje si ę w granicach 7,1 m 3 na 1 mieszka ńca na miesi ąc (85,2 m3 na osob ę na rok). Wody podziemne stanowi ą równie Ŝ baz ę zaopatrzeniow ą dla przemysłu. Istniej ące na terenie Gminy zakłady produkcyjne i usługowe zu Ŝyły w roku 2006 prawie 20 tys.m 3 wody. Własnym uj ęciem wód podziemnych legitymuje si ę ZME APAREL. Cały obszar gminy Ł ęczyca podł ączony jest do sieci wodoci ągowej. Długo ść sieci rozdzielczej wraz z przył ączami wynosi 181,1 km. Parametry wody uzdatnionej dostarczanej do sieci wodoci ągowej spełniaj ą wymagania Rozporz ądzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jako ści wody przeznaczonej do spo Ŝycia przez ludzi (Dz.U. z 2007r. Nr 61, poz. 417). Woda uzdatniana badana jest systematycznie przez Powiatow ą Stacj ę Sanitarno – Epidemiologiczn ą w Ł ęczycy.

 Kanalizacja i oczyszczalnie ścieków Jak ju Ŝ zostało wspomniane – w Gminie Ł ęczyca brak jest zbiorowego systemu odprowadzania ścieków sanitarnych. S ą one odprowadzane w systemach indywidualnych. Na terenie całej Gminy zainstalowano dotychczas 115 oczyszczalni przydomowych, obsługuj ących ok. 380 osób , bazuj ących na półnaturalnej technologii utylizacji ścieków, posiadaj ących atest techniczny Instytutu Ochrony Środowiska. Oczyszczanie odbywa si ę na zasadzie sedymentacji i fermentacji beztlenowej w szczelnym zbiorniku, a nast ępnie na str. 26 oczyszczaniu biologicznym na drena Ŝu rozs ączaj ącym, w odpowiednim podło Ŝu filtracyjnym. Niestety w wi ększo ści gospodarstw ścieki odprowadzane s ą do cz ęsto nieszczelnych zbiorników bezodpływowych oraz do ustępów suchych. Cz ęść ścieków usuwana jest okresowo przez tabor asenizacyjny do istniej ącej oczyszczalni w mie ście Ł ęczyca. Szkoła podstawowa i gimnazjum w Topoli Królewskiej oraz szkoła podstawowa w Siedlcu s ą wyposa Ŝone w biologiczne oczyszczalnie ścieków. Pozostałe szkoły: w Błoniu, Wilczkowicach i Le źnicy Małej, s ą wyposa Ŝone w szamba bezodpływowe. Jako cz ęść infrastruktury nale Ŝy równie Ŝ traktowa ć system rowów melioracyjnych. S ą one odbiornikiem podczyszczonych ścieków sanitarnych, technologicznych lub deszczowych (których odwodnienie odbywa si ę przez spływ powierzchniowy do istniej ących rowów i dalej do rzek i cieków) zrzucanych przez obiekty produkcyjne, usługowe czy Stacje Uzdatniania Wody. Ponadto przyjmuj ą nadmiar nutrientów pochodz ących z nawo Ŝenia pól, a przedostaj ących si ę do kanałów w wyniku spływu podpowierzchniowego.

 Zaopatrzenie w gaz Na terenie Gminy Ł ęczyca brak jest rozdzielczej sieci gazowej. Przez wschodni ą cz ęść gminy przebiega ruroci ąg tranzytowy wysokiego ci śnienia. W rejonie miejscowo ści Kwiatkówek zlokalizowana jest stacja redukcyjna średniego ci śnienia, przystosowana do zasilania zarówno miasta jak i Gminy Ł ęczyca.

 Gospodarka energetyczna Przewa Ŝnie urz ądzenia elektroenergetyczne maj ą charakter liniowy (je Ŝeli chodzi o linie elektroenergetyczne), a niektóre z nich słu Ŝą zaopatrywaniu w energi ę elektryczn ą obiektów zlokalizowanych na terenach kilku gmin. W dniu 30 marca 2007r. Rada Gminy w Ł ęczycy przyj ęła uchwał ą „Zało Ŝenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energi ę elektryczn ą i paliwa gazowe”. Zało Ŝenia te zawieraj ą ocen ę stanu aktualnego i przewidywanych zmian zapotrzebowania na ciepło, energi ę elektryczn ą i paliwa gazowe, okre ślaj ą przedsi ęwzi ęcia racjonalizuj ące u Ŝytkowanie ciepła, energii elektrycznej i paliwa gazowego, okre ślaj ą tak Ŝe mo Ŝliwo ści wykorzystania istniej ących nadwy Ŝek i lokalnych zasobów paliw i energii. str. 27

Tabela 10. Stan urz ądze ń energetycznych na terenie gminy Ł ęczyca Urz ądzenie elektroenergetyczne Jednostka miary Ilo ść Linie 15 kV(SN) km 158,8 Stacje 15 kV(SN/nN) szt. 118 Linie 0,4 kV (nN) km 147,5

 Telekomunikacja Na terenie Gminy Ł ęczyca działa w chwili obecnej 2 operatorów:  Telekomunikacja Polska S.A.  Multimedia Polska S.A.

Na obszarze Gminy znajduje si ę infrastruktura telekomunikacyjna w postaci kabli telefonicznych oraz kanalizacji telefonicznej .

 Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi Odpady komunalne /mieszane/ wytwarzane w gospodarstwach domowych odbierane s ą przez Przedsi ębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Ł ęczycy i umieszczane na wysypisku odpadów w Borku – teren Gminy Ł ęczyca, wysypisko jest własno ści ą miasta Ł ęczyca. Wysypisko w Borku posiada odpowiednie zabezpieczenia w postaci uszczelnienia, drena Ŝu, zbiornika odcieków oraz monitoringu.Ponadto na terenie gminy zostały zorganizowane punkty selektywnej zbiórki odpadów w 32 miejscach. W punktach tych zbierane s ą odpady typu szkło i PET. Gmina co roku zawiera umow ę na odbiór padliny z firm ą, która zajmuje si ę zbiórk ą i utylizacj ą padliny. Padłe zwierz ęta odbierane s ą od rolników nieodpłatnie, a koszty transportu i utylizacji pokrywane są z bud Ŝetu pa ństwa.

str. 28

1.4.3. Infrastruktura rekreacyjno – sportowa

Wszystkie obiekty sportowe znajduj ą si ę przy szkołach podstawowych i gimnazjum. Placówki te dysponuj ą nast ępuj ącą infrastruktur ą:  Szkoła Podstawowa w Siedlcu – brak sali gimnastycznej. Zaj ęcia wychowania fizycznego realizowane s ą na korytarzach oraz w pomieszczeniu przystosowanym do prowadzenia tych zaj ęć . Przyszkolne boisko sportowe jest trawiaste, bez urz ądze ń specjalistycznych.  Szkoła Podstawowa w Błoniu – uwagi j.w.  Szkoła Podstawowa w Wilczkowicach – uwagi j.w.  Szkoła Podstawowa w Le źnicy Małej – sala gimnastyczna wybudowana w latach 70 – tych, niepełnowymiarowa, boisko j.w.  Szkoła Podstawowa w Topoli Królewskiej – boisko j.w., uczniowie tej szkoły korzystaj ą z hali sportowej mieszcz ącej si ę przy gimnazjum  Gimnazjum w Topoli Królewskiej – szkoła dysponuje pełnowymiarow ą hal ą sportow ą oddan ą do u Ŝytku w 2005r., ponadto przy szkole znajduje si ę boisko sportowe o trawiastej nawierzchni.

Infrastruktura sportowa przy szkołach podstawowych ma by ć rozbudowywana w kolejnych latach. Przy ka Ŝdej ze szkół maj ą powsta ć boiska sportowe, z których dzieci i młodzie Ŝ b ędą korzysta ć zarówno w godzinach zaj ęć lekcyjnych jak i poza nimi. Pozwoli to na sprawne realizowanie programów nauczania i stworzy szans ę wychowania młodzie Ŝy poprzez sport oraz organizowania imprez sportowych.

1.4.4. Własno ść nieruchomo ści

Grunty le Ŝą ce na terenie gminy znajduj ą si ę we władaniu ró Ŝnych podmiotów. Z danych wynika, Ŝe około 84 % powierzchni gruntów znajduje si ę w posiadaniu osób fizycznych. U Ŝytki rolne stanowi ą 86% ogólnej powierzchni gminy. Grunty gminy stanowi ą około 0,4 % powierzchni gruntów. Wi ększo ść z nich wchodzi w skład zasobu gruntów komunalnych gminy. Razem stanowi to 589 218 m 2 tj. 58,92 ha. Ponadto w zarz ądzie Gminy pozostaj ą drogi o powierzchni 651 840 m 2 o nieuregulowanym stanie prawnym. str. 29

Stan mienia komunalnego w gminie Ł ęczyca pokazuje tabela 11. Tabela 11. Stan mienia komunalnego w gminie Ł ęczyca (wg stanu na 14.11.2006r.) Lp. Poło Ŝenie rodzaj u Ŝytkowania pow. forma u Ŝytkowania nieruchomo ści w m²

I. Topola Katowa handlowa 1.000 uŜ. wieczyste II. Siedlec handlowa 1.030 uŜ. wieczyste III. Błonie magazyn. - 6.100 uŜ. wieczyste handlowa IV. Kozuby magazyn. -handlowa 4.400 uŜ. wieczyste V. m. Ł ęczyca budowl. - 2.406 uŜ. wieczyste zabudowana VI. Le źnica Mała stacja wodoci ągowa 700 Gmina Ł ęczyca – Stacja Uzdatniania Wody VII. Piekacie stacja wodoci ągowa 3.800 Gmina Ł ęczyca – Stacja Uzdatniania Wody VIII. Bronno stacja wodoci ągowa 3.060 Gmina Ł ęczyca – Stacja Uzdatniania Wody IX. Gawrony zbiornik wodny 3.562 Gmina Ł ęczyca – uj ęcie wody X. Topola Szlachecka zbiornik wodny 800 Gmina Ł ęczyca – uj ęcie wody XI. Siedlec budowl. – zabudow. 2.400 Ośrodek Zdrowia XII. Topola Katowa budowl. - zabudowana 200 pompownia wody XIII. Błonie zbiornik wodny 2.600 staw p. po Ŝ. na potrzeby wsi XIV. Borów budowl. - 1.900 lokale mieszkalne - 1 zabudowana wolny,1 wykupiony XV. Gawrony budowl. - 1.400 lokale mieszkalne - 2 zabudowana najem, 2 wolne XVI. Gawrony budowl. - 6.400 lokale mieszkalne - 3 zabudowana najem, 3 wolne

XVII. Błonie budowl. - 3.200 lokale mieszkalne - 2 zabudowana najem XVIII. Lubie ń budowl. - 4.000 lokale mieszkalne - 3 zabudowana najem,11 wykupionych XIX. Siedlec budowl. - 3.820 lokale: mieszkalne - 1 zabudowana najem, 2 wolne XX. Błonie budowl. - 3.600 lokale mieszkalne - 3 zabudowana najem, 4 wykupione XXI. Janków budowl. - 5.400 lokale mieszkalne - 1 zabudowana najem, 1 wolny str. 30

XXII. Gawrony budowl. - 4.900 lok. mieszk. - 2 najem, zabudowana 2 wolne, 1 u Ŝ. KGW XXIII. Błonie budowl. - 7.700 oświatowa - Szkoła zabudowana Podst. zarz ąd XXIV. Le źnica Mała budowl. - 9.300 oświatowa - Szkoła zabudowana Podst. zarz ąd XXV. Topola Królewska budowl. - 9.300 oświatowa - Szkoła zabudowana Podst. zarz ąd XXVI. Siedlec budowl. - 13.720 oświatowa - Szkoła zabudowana Podst. zarz ąd XXVII.Wilczkowice Górne budowl. - 7.400 oświatowa - Szkoła zabudowana Podst. zarz ąd XXVIII.Topola Królewska budowl. - 5.900 oświatowa - zabudowana Gimnazjum XXIX. Topola Królewska budowl. - 5.300 oświatowa – sala zabudowana sportowa XXX. Pr ądzew budowl - niezabud. 5.100 bez u Ŝytkownika /resztówka z maj ątku/ XXXI. Lubie ń działaln. 149.124 bez u Ŝytkownika /po przemysłowa kopalni ŁZG/ XXXII.Gawrony budowl. zab. i 9.685 bez u Ŝytkownika niezabud. /resztówka z maj ątku/ XXXIII.Kozuby rolna 300 bez u Ŝytkownika /resztówka z maj ątku/ XXXIV.Janków rolna 24.700 w u Ŝytkowaniu nauczycieli XXXV.Dobrogosty rolna 7.000 w u Ŝytkowaniu nauczycieli XXXVI.Gawrony rolna 5.300 w u Ŝytkowaniu nauczycieli XXXVII.Kolonia Ł ęka rolna 28.300 w u Ŝytkowaniu nauczycieli XXXVIII.Le źnica Mała rolna 15.000 w u Ŝytkowaniu nauczycieli XXXIX.Łęka rolna 3.958 w u Ŝytkowaniu nauczycieli XL. Wilczkowice Górne rolna 2.300 pod budow ę Centrum Kultury i Sportu XLI. Dzierzbi ętów Du Ŝy rolna 10.700 w uŜytkowaniu nauczycieli XLII. Borów droga 116 cz ęść drogi nr 31613 XLIII. Leszcze droga 10.914 droga gminna 312344 XLIV. Wilczkowice Średnie droga 11.312 droga gminna nr 312344 XLV. Wilczkowice Górne droga 2.510 droga gminna nr 312344 XLVI. Dzierzbi ętów Mały droga 9.171 droga gminna nr 312352 XLVII.Topola Szlachecka droga 5.580 droga gminna nr str. 31

312313 XLVIII.Zawada droga 272 cz ęść drogi gminnej nr 312324 XLIX. Łęka droga 25.142 droga gminna nr 312323 L. Kolonia Ł ęka droga 5.065 droga gminna nr 312323 LI. Borów droga 13.100 droga gminna nr 312 327 LII. Borek droga 900 droga gminna nr 312327 LIII. Leszcze droga 12.700 droga gminna nr 312345 LIV. Zduny droga 12.300 droga gminna nr 312338 LV. Janków droga 4.000 droga gminna nr 312338 LVI. Le źnica Mała droga 3.300 droga gminna nr 312338 LVII. Wichrów droga 19.711 droga gminna nr 312332 LVIII. Wilczkowice Dolne droga 16.100 droga gminna nr 312332 LIX. Dzierzbi ętów Du Ŝy droga 12.160 droga gminna nr 312353 LX. Błonie ZDUNiG droga 13.400 droga gminna nr 312320 LXI. Topola Szlachecka droga 8.700 droga gminna nr 312308 LXII. Janków droga 16.000 droga gminna nr 312340 Źródło: opracowanie własne na podstawie prowadzonej ewidencji

1.4.5. Stan obiektów dziedzictwa kulturowego

Główne obiekty dziedzictwa kulturowego w Gminie Ł ęczyca stanowi ą obiekty dworskie i parki. Cze ść z nich znajduje si ę w rejestrze zabytków Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (WKZ). Park dworski w Błoniu – Topoli o charakterze krajobrazowym i powierzchni 0,54 ha, pochodzi z I połowy XX w. Drzewostan stanowi ą m. in. Ŝywotniki zachodnie, okazałe cisy, wierzby, wi ązy oraz lipy. Teren parku jest ukwiecony i wzbogacony nowymi nasadzeniami. Stan ochrony i piel ęgnacji jest bardzo dobry, a park wraz z murowanym dworem znajduje si ę w rejestrze zabytków WKZ pod nr 576. Strefa ochrony konserwatorskiej stanowi 100 m od granicy parku. str. 32

Park dworski w Siedlcu o powierzchni 8,0 ha (z tego 4,3 ha zadrzewionej) ma charakter krajobrazowy. Zachowany został układ kompozycyjny obiektu. Drzewostan stanowi ą lipy, kasztanowce, topole, jesion w odmianie zwisłej oraz liczne samosiewy. Niestety obiekt ten nie jest w najlepszym stanie, wymaga prac ogrodniczych i le śnych. Obecnie park jest własno ści ą prywatn ą i figuruje w rejestrze zabytków WKZ pod nr 483. Park dworski w Pr ądzewie o powierzchni 1,68 ha, ma charakter krajobrazowy. W starodrzewie dominuj ą d ęby (3 z nich proponowane do uznania za pomnik przyrody), kasztanowce, klony, sosna czarna, lipy, a tak Ŝe buk zwyczajny odm. purpurowa. Po stronie wschodniej parku poło Ŝony jest staw, natomiast od strony zachodniej, w obr ębie strefy konserwatorskiej parku, znajduje si ę aleja jesionowo – dębowa. Dworek znajduj ący si ę niegdy ś w centralnej cz ęś ci parku został rozebrany. Park stanowi obecnie własność prywatn ą i znajduje si ę w rejestrze zabytków WKZ pod nr 564.

Pozostałe parki to parki wiejskie, nie b ędące pod ochron ą konserwatorsk ą. Nale Ŝą do nich: Park dworski w Borkach o powierzchni 2,81 ha, z której las stanowi 0,31 ha. Pozostał ą cz ęść stanowi ą grunty orne, pastwisko, rowy i zabudowa. Dawny układ kompozycyjny parku jest zatarty, pozostały drzewostan stanowi ą rodzime gatunki drzew m. in.: stare kasztanowce, lipy, klony i samosiewy. Park dworski w Gawronach o powierzchni 1,70 ha, z ko ńca XIX w. Cz ęść dawnego zało Ŝenia dworsko - parkowo - folwarcznego (d. SKR Gawrony) zajmuje obecnie hodowla gęsi (budynki gospodarcze), cz ęść wschodnia stanowi teren dawnego parku, z którego zachował si ę jedynie szpaler grabów w postaci Ŝywopłotu po stronie wschodniej, a od strony południowej starodrzew lip i kasztanowców w dobrym stanie. Na du Ŝej cz ęś ci terenu znajduje si ę pole uprawne, w cz ęś ci którego pozostał dorodny buk. Ponadto zachowała si ę aleja lipowa do dworu i parku uznana za pomnik przyrody. Cz ęść centraln ą dawnego zało Ŝenia zajmuj ą dwa stawy. Park s ąsiaduje z dawnym budynkiem dworskim poło Ŝonym obecnie poza jego obr ębem. Parki dworskie w Kozubach i Garbalinie , które ju Ŝ praktycznie nie istniej ą. Starodrzew parku w Kozubach reprezentuje tylko kilka okazów, m. innymi: kasztanowieci świerki pospolite. Teren podworski został rozparcelowany i sprzedany. str. 33

Przy zrujnowanym dworku pozostało około 0.5 ha terenu. Nie mo Ŝna okre śli ć dawnej granicy parku. Po parku w Garbalinie nie ma ju Ŝ Ŝadnego śladu. Teren został zamieniony na pole uprawne miejscami poro śni ęte samosiewami topoli. Zachowały si ę równie Ŝ pozostało ści dworskich zało Ŝeń parkowych obejmuj ące grupy starodrzewu, stawy (Garbalin, Borek, Le źnica Mała), a tak Ŝe XIX – wieczne aleje i szpalery przydro Ŝne. We wsi Le źnica Mała znajduje si ę zabytkowy, drewniany ko ściół z XVIII w. o zr ębowej konstrukcji, z ołtarzem głównym z drugiej połowy XVII wieku i wczesnobarokowymi rze źbami naturalnej wielko ści pochodz ącymi z Tumu. W Topoli Królewskiej znajduje si ę zabytkowy ko ściół z XVIII z barokowym ołtarzem głównym i rokokowymi ołtarzami bocznymi. We wsiach tych zobaczy ć mo Ŝna równie Ŝ cmentarze reprezentuj ące warto ści historyczno-naukowe, zwłaszcza znajduj ący si ę w Topoli Królewskiej cmentarz z drewnianym ko ściółkiem św. Rocha. Do rejestru zabytków wpisano ponadto wiele obiektów zlokalizowanych na tym terenie. S ą to m.in. ko ściół i cmentarz przyko ścielny w Błoniu, dwór w Kozubach, wspomniany ko ściół cmentarny pw. Św. Rocha w Topoli Królewskiej oraz park w Pr ądzewie.

1.4.6. Identyfikacja problemów

Do najwa Ŝniejszych problemów gminy z zakresu zagospodarowania przestrzennego nale Ŝy zaliczy ć:  słaby stan nawierzchni dróg gminnych oraz dróg powiatowych, wojewódzkich i krajowych  brak infrastruktury rekreacyjno – sportowej dla potrzeb uczniów oraz dorosłych mieszka ńców i kształtowania zdrowego społecze ństwa (pełnowymiarowe sale sportowe, profesjonalne boiska, korty tenisowe)  brak infrastruktury w zakresie rozwi ąza ń gospodarki ściekowej (lokalne zakłady kanalizacji sanitarnej, przydomowe oczyszczalnie ścieków )  zły stan obiektów sportowych słu Ŝą cych edukacji młodzie Ŝy  fatalny stan obiektów dziedzictwa kulturowego, obiektów zabytkowych i sakralnych  brak oferty turystycznej gminy w zakresie gospodarstw agroturystycznych, bazy gastronomicznej, systemu promocji i informacji turystycznej str. 34

 brak sieci teletransmisyjnej na potrzeby społecze ństwa informatycznego  brak sieci gazowej rozdzielnej jako alternatywnego źródła ekologicznego ciepła  zły stan układu melioracyjnego na terenie gminy

1.5. Gospodarka 1.5.1. Struktura i trendy

Struktura gospodarcza Gminy Łęczyca jest zdominowana przez rolnictwo, które jest dominuj ącą form ą gospodarki na terenie gminy i stanowi ponad 60% działalno ści gospodarczej. Fakt ten jest istotnym wyznacznikiem kierunków rozwoju gospodarczego.

 Rolnictwo w gminie Ł ęczyca Łączna powierzchnia u Ŝytków rolnych w gminie wynosi 12 993 ha, co stanowi 86% powierzchni gminy. Ogóln ą charakterystyk ę gospodarstw rolnych gminy przedstawiaj ą poni Ŝsze tabele.

Tabela nr 12. Struktura u Ŝytkowania gruntów w gospodarstwach indywidualnych Nazwa wska źnika Warto ść Jedn. Powierzchnia u Ŝytków rolnych ogółem 12 993 ha Powierzchnia u Ŝytków rolnych w 12 634 ha gospodarstwach indywidualnych Grunty orne ogółem 10 057 ha Grunty orne w gospodarstwach indywidualnych 9 786 ha Sady ogółem 13 ha Łąki ogółem 2 886 ha Łąki w gospodarstwach indywidualnych 2 800 ha Pastwiska ogółem 26 ha Pastwiska w gospodarstwach indywidualnych 26 ha Lasy i grunty le śne ogółem 746 ha Nieu Ŝytki 463 ha Grunty pozostałe 889 ha Źródło: opracowanie własne na podstawie prowadzonej ewidencji

str. 35

Tabela 13. Struktura gospodarstw rolnych na terenie gminy Ł ęczyca (dla powierzchni fizycznych) grupy obszarowe uŜytków Liczba gospodarstw rolnych ogółem 2 938 do 1 ha 934 1-5 ha 1 008 5-10 581 10-15 262 15 ha i wi ęcej 153 Źródło: opracowanie własne na podstawie prowadzonej ewidencji

Na podstawie przedstawionych danych mo Ŝna stwierdzi ć dominacj ę gospodarstw o powierzchni od 1 do 5 ha – ich liczba si ęga 1 008, co stanowi 34,3 % wszystkich gospodarstw na terenie Gminy Ł ęczyca.

 Podmioty gospodarcze w gminie Ł ęczyca Zgodnie z prowadzon ą w Urz ędzie Gminy w Ł ęczycy ewidencj ą podmiotów gospodarczych w gminie zarejestrowanych było 299 podmiotów. Podmioty te działaj ą w nast ępuj ących sektorach:

Tabela 14. Podmioty gospodarcze w Gminie Ł ęczyca podmiot liczba gospodarczy podmiotów Usługi budowlane 27 Transport 51 Handel 109 Usługi dla rolnictwa 49 Inne 63 Razem 299 Źródło: opracowanie własne na podstawie prowadzonego rejestru (wg stanu na 31.12.2006r.)

W Ł ęczycy, podobnie jak w wi ększo ści gmin wiejskich, w głównej mierze dominuj ą handel, transport, gastronomia, rzemiosło oraz szereg małych i średnich zakładów usługowych. Na terenie gminy Ł ęczyca handel i transport stanowi ą ponad 55% działalno ści gospodarczej. Najliczniejsz ą grup ą s ą osoby trudni ące si ę handlem str. 36 obwo źnym, w zdecydowanej wi ększo ści jest to działalno ść indywidualna. Kolejn ą grup ą pod wzgl ędem ilo ści podmiotów jest handel detaliczny oraz przedsi ębiorstwa usługowo – handlowe. Najwi ększe nasycenie usługami handlowymi i rzemie ślniczymi wyst ępuje we wsiach Siedlec, Topola Królewska i Le źnica Mała. Istotn ą cz ęść gospodarki stanowi ą ponadto zakłady przemysłowe, składy itd. Najwi ększymi pracodawcami w Gminie Ł ęczyca s ą nast ępuj ące podmioty gospodarcze: • Rze źnictwo – wędliniarstwo (Zakład Pracy Chronionej), Niciak Franciszek, Le źnica Mała • Rze źnictwo – Wędliniarstwo, Karolczak Józef, Topola Szlachecka • „AGRO-FAKTORY”, Bogdan i Barbara Denarscy, Lubie ń (produkcja maszyn rolniczych, eksport) • Hurtownia Ogrodnicza „LESTA”, Stawski Leszek, Topola Królewska • Firma „DZIAŁEK”, Topola Katowa • PHU „ZIMEX”, Halina i Cyprian Zimoch, Leszcze • PPHU „MIRATRANS”, Mirosław Stasiak, Błonie • Restauracja „KRÓLEWSKA”, usługi gastronomiczno – hotelarskie, Jolanta Andrysiak, Topola Królewska • „FULL-GAZ BIS” Dariusz Ły Ŝwa, Jarosław Wadlewski, Borki, stacja paliw, mała gastronomia, sklep spo Ŝywczo - przemysłowy. • PPHU „KOLASI ŃSKI”, Krzysztof Kolasi ński, Wilczkowice Dolne • „MŁYN”, Bogusław Grecki, Topola Królewska • „PIEKARNIA”, Stanisław Ka źmierczak, Le źnica Mała – sprzeda Ŝ paliw, nawozów, pasz, środków do produkcji rolnej Dalszy rozwój i poprawa standardów produkcji i usług podmiotów gospodarczych determinowa ć b ędzie rynek, kształtowany przez potrzeby mieszka ńców, zarówno stałych jak i przebywaj ących tu sezonowo.

1.5.2. Identyfikacja problemów

 Du Ŝy udział rolnictwa w strukturze gospodarki  Niezorganizowany rynek zbytu w stosunku do poda Ŝy produktów rolnych

str. 37

 Brak podmiotów gospodarczych z zakresu przetwórstwa i przechowalnictwa produktów rolnych. Mały udział gospodarstw specjalistycznych i perspektywicznych  Brak organizacji producentów rolnych  Brak zakładów przemysłowych i alternatywnych miejsc pracy  Brak alternatywnych źródeł dochodów dla osób odchodz ących z rolnictwa

1.6. Sfera społeczna 1.6.1. Sytuacja demograficzna i społeczna gminy

 Sytuacja demograficzna Na przestrzeni ostatnich 5 lat zauwa Ŝyć mo Ŝna spadek liczby ludno ści, zarówno w gminie jak i w powiecie ł ęczyckim. Obrazuje to zjawisko wykres nr 3. Wykres 3 Liczba ludno ści w Gminie Ł ęczyca w latach 2002 - 2006

8750 8700 8650 8600 8550 8500 8450 8400 2002 2003 2004 2005 2006

Tempo tego spadku nie jest du Ŝe, jednak notowany spadek ludno ści jest zjawiskiem niekorzystnym dla przyszłego rozwoju populacji mieszka ńców tego regionu.

Tabela 15. Zmiana liczby ludno ści w latach 2002 - 2006 w gminie Ł ęczyca i powiecie ł ęczyckim Liczba ludno ści ogółem 2002 2003 2004 2005 2006 Powiat ł ęczycki 54 757 54 482 54 018 53 589 53 317 Gm. Ł ęczyca 8 691 8 699 8 621 8 562 8 523 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS

Kolejnym istotnym czynnikiem dla oceny sytuacji demograficznej gminy jest przyrost naturalny. str. 38

Tabela 16. Przyrost naturalny w gminie Ł ęczyca w latach 2003 -2006 Lata 2003 2004 2005 2006 Przyrost naturalny -47 -7 -28 -17 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS

Na terenie Gminy Ł ęczyca wska źnik ten jest od dłu Ŝszego czasu ujemny (tab.20). Malej ący przyrost naturalny jest zjawiskiem niekorzystnym dla struktury wiekowej populacji gminy, poniewa Ŝ prowadzi do starzenia si ę społecze ństwa.

 Sytuacja społeczna Odsetek mieszka ńców w wieku produkcyjnym w gminie Ł ęczyca jest wysoki: 59,35% (5 058 mieszka ńców). Wska źnik ten jest ni Ŝszy ni Ŝ w powiecie (61,09 %) i w województwie (63,90%). Du Ŝy procent mieszka ńców stanowi ą ludzie w wieku przedprodukcyjnym oraz produkcyjnym. Sytuacj ę t ę obrazuje tabela 17 oraz wykres 4.

Tabela 17. Ludno ść Gminy Ł ęczyca w wieku produkcyjnym i nieprodukcyjnym Jednostka Ogółem Przed produkcyjny Produkcyjnym Poprodukcyjnym terytorialna Udział % Gm. Ł ęczyca 8 523 21,39 59,36 18,27 Źródło : opracowanie własne na podstawie danych GUS za 2006

Wykres 4. Ludno ść w gminie Ł ęczyca

ludno ść w wieku 21,39% produkcyjnym

18,27% 59,36% ludnos ć w wieku poprodukcyjnym

ludno ść w wieku przedprodukcyjnym

Społecze ństwo gminy jest stosunkowo młodym społecze ństwem; najwi ększ ą grup ę stanowi ą ludzie w wieku 30 -49, a tak Ŝe młodzie Ŝ do 19 roku Ŝycia. Procesy demograficzne zachodz ące w Gminie s ą jednak niekorzystne str. 39 i zmierzaj ą do coraz bardziej post ępuj ącego starzenia si ę społecze ństwa. Mimo zahamowania spadku odpływu ludno ści z terenu gminy oraz w miar ę młodej populacji, nadal istnieje konieczno ść przedsi ęwzi ęcia działa ń maj ących na celu popraw ę sytuacji demograficznej w gminie (m.in. rozwój gospodarczy przyci ągaj ący inwestorów tworz ących nowe miejsca pracy).

Tabela 18. Ludno ść Gminy Ł ęczyca według grup wiekowych. W odsetkach Na 100 Grupa Ogółem MęŜ czy źni Kobiety męŜ czyzn wiekowa ogółem męŜ czy źni kobiety przypada kobiet 0-4 396 190 206 4,6 2,2 2,4 108 5-9 439 238 201 5,2 2,7 2,3 84 10- 14 564 293 271 6,6 3,4 3,2 92 15-19 675 336 339 7,9 3,9 4,0 100 20-24 665 349 316 7,8 4,0 3,7 90 25-29 560 298 262 6,6 4,5 3,1 87 30-34 581 301 280 6,8 3,5 3,3 93 35-39 574 295 279 6,7 3,4 3,2 94 40-44 565 288 277 6,6 3,3 3,2 96 45-49 635 338 297 7,5 3,9 3,4 87 50-54 563 300 263 6,6 3,5 3,1 87 55 - 59 490 236 254 5,8 2,7 3,0 107 60-64 400 174 226 4,7 2,0 2,6 129 65-69 378 158 220 4,4 1,8 2,6 139 70 i 1.038 412 626 12,2 4,8 7,3 151 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS (stan na 31.12. 2006r.)

 Bezrobocie w gminie Ł ęczyca Według stanu na dzie ń 31.12.2006r. na terenie gminy zarejestrowanych było 575 osób bezrobotnych, w tym 279 kobiet (48,5%). Stopa bezrobocia, mierzona jako stosunek zarejestrowanych osób bezrobotnych do zasobów siły roboczej (osób aktywnych zawodowo), w 2002 roku wynosiła 54,5% i spadała z roku na rok osi ągaj ąc poziom 46,9% w roku 2006, przy stopie bezrobocia w powiecie ł ęczyckim na poziomie 19,5% (stan na dzie ń 31.12.2005). Według danych na koniec kwietnia 2007roku stopa bezrobocia w powiecie ł ęczyckim osi ągn ęła poziom 15,3%, w zwi ązku z czym bezrobocie w gminie równie Ŝ si ę zmniejszyło. str. 40

Ta bela nr 19. Bezrobocie w gminie Ł ęczyca i powiecie ł ęczyckim Lata Bezrobocie 31.12.2003 31.12.2004 31.12.2005 31.12.2006 1 2 3 4 5 Gmina 797 738 685 575 Łęczyca Powiat 5 548 5 166 4 883 4 192 Łęczycki

W gminie Ł ęczyca liczba osób bez pracy osi ągn ęła w 2006 roku poziom 575 bezrobotnych. Struktur ę bezrobotnych zarejestrowanych w urz ędach pracy w 2006 roku przedstawia tabela nr 20

Tabela nr 20. Struktura bezrobotnych zarejestrowanych w urz ędach prac y Zarejestrowan Z W i w okresie 12 Zarejestrowan Bezrobotn prawem wieku Kobiety m-cy od dnia i 12 m–cy i i ogółem do 18 – 44 uko ńczenia dłu Ŝej zasiłku lat szkoły Gmina 495 240 33 18 359 305 Łęczyca Powiat 3 555 1 855 253 97 2 497 2 121 Łęczycki Wojewódz 83 two 135 513 72 461 19 755 2 986 67 642 235 Łódzkie Źródło: Wojewódzki Urz ąd Pracy w Łodzi (stan na 30 VI 2007r.)

Prawie połow ę bezrobotnych, bo a Ŝ 48,5%, stanowi ą kobiety. Ponadto gmina Ł ęczyca jest gmin ą rolnicz ą, a z rolnictwem zwi ązane jest zjawisko bezrobocia ukrytego, czyli nie wykazywanie jako bezrobotnych osób pracuj ących dotychczas w gospodarstwie rolnym. Mo Ŝna zauwa Ŝyć, Ŝe bezrobocie w gminie ma tendencj ę spadkow ą. Obrazuje to wykres 5.

str. 41

Wykres 5 .

Wielko ść bezrobocia w gminie w latach 2002 - 2006

1000 900 797 800 778 685 700 738 600 575 500

setkach w bezrobotni 400 2002 2003 2004 2005 2006 lata

Najbardziej charakterystyczne cechy struktury bezrobocia na terenie gminy to:  wysoki udział kobiet i młodzie Ŝy do 24 roku Ŝycia,  dominacja osób z wykształceniem podstawowym i bez zawodu,  znaczny udział osób bez prawa do zasiłku,  znaczny procent długotrwale bezrobotnych,  brak motywacji do przekwalifikowania si ę lub podniesienia kwalifikacji. Aby skutecznie przeciwdziała ć problemowi bezrobocia, Powiatowy Urz ąd Pracy stosuje szereg działa ń: skierowa ń do pracy, porad zawodowych – indywidualnych i grupowych oraz aktywnych form: prac interwencyjnych, robót publicznych, po Ŝyczek na rozpocz ęcie działalno ści gospodarczej, organizowaniu kursów przyuczaj ących do wykonywania zawodu lub przekwalifikowania.

1.6.2. Warunki i jako ść Ŝycia mieszka ńców

Zdecydowana wi ększo ść mieszka ńców gminy zamieszkuje w budynkach nale Ŝą cych do osób prywatnych, w budynkach jednorodzinnych. W gminie nie wyst ępuje budownictwo spółdzielcze. Szczegółowe informacje na temat zaopatrzenia w wod ę, odprowadzania ścieków sanitarnych, usuwanie odpadów przedstawione zostały w punkcie po świ ęconym infrastrukturze technicznej. Potrzeby edukacyjne w gminie realizuje 6 placówek oświatowych – pi ęć szkół podstawowych i jedno gimnazjum. Do wszystkich szkół ł ącznie ucz ęszcza str. 42

1 016 uczniów. Przy szkołach podstawowych funkcjonuj ą oddziały przedszkolne, w których uczy si ę 85 dzieci. We wszystkich placówkach jest ogółem zatrudnionych 109 nauczycieli (w tym pełnoetatowych jest 80, zatrudnionych na cz ęś ci etatu – 29). Pomoc finansowa dla szkół była przekazywana od początku powołania gminy Łęczyca. We wszystkich placówkach o światowych prowadzone były remonty bie Ŝą ce i remonty kapitalne. Zakupywano dla szkół meble, sprz ęt sportowy i pomoce dydaktyczne. Szkoły były ponadto modernizowane i rozbudowywane. Remontowane były sieci centralnego ogrzewania, przebudowywane stare kotłownie i instalowane ogrzewanie olejowe we wszystkich placówkach. Pozwoliło to na oszcz ędno ści poczynione z uwagi na mo Ŝliwo ść zmniejszenia etatów oraz ze wzgl ędu na zmniejszone koszty zakupu opału. Rozbudowano tak Ŝe infrastruktur ę techniczn ą. Potrzeby o światowe s ą realizowane w nast ępuj ących placówkach na terenie gminy:

Tabela 21. Placówki o światowe na terenie Gminy Ł ęczyca Liczba zatrudnionych nauczycieli Liczba dzieci Nazwa szkoły Zatrudnionych niepełnoetetowych Liczba w oddziale Liczba na cały etat uczniów przedszkolnym oddziałów Gimnazjum w Topoli 29 5 396 - 18 Królewskiej Szkoła Podstawowa w 7 7 91 8 7 Błoniu Szkoła Podstawowa w 8 6 94 14 7 Le źnicy Małej Szkoła Podstawowa w 8 5 91 7 7 Siedlcu Szkoła Podstawowa w Topoli 20 2 226 41 14 Królewskiej Szkoła Podstawowa w 8 4 118 15 87 Wilczkowicach Źródło: opracowanie własne na podstawie danych ZOPO Gmina Ł ęczyca wyposa Ŝona jest w funkcjonuj ące obiekty i lokale słu Ŝą ce zaspokajaniu podstawowych potrzeb mieszka ńców w zakresie kultury, słu Ŝby zdrowia, handlu, rzemiosła, gastronomii, bankowo ści, ł ączno ści, ochrony przeciwpo Ŝarowej, Policji.

str. 43

Potrzeby mieszka ńców gminy zaspokaja równie Ŝ miasto Ł ęczyca, gdzie zgrupowane s ą instytucje usługowe i gdzie jest usytuowana siedziba władz gminy. Powi ązania zewn ętrzne gminy – komunikacyjne – z województwem i krajem s ą dobre, ale realizowane drogami o do ść niskich parametrach. Drogi gminne ł ącz ą poszczególne miejscowo ści z drogami powiatowymi i z drog ą wojewódzk ą. Na obszarze gminy kursuj ą autobusy PKS doje ŜdŜaj ące niemal do wszystkich wsi lub w ich pobli Ŝe obsługuj ąc mieszka ńców w zakresie komunikacji zbiorowej. Przez Gmin ę przebiega ponadto linia kolejowa PKP Łódź – Kutno, ze stacj ą kolejow ą w Łęczycy i Gawronach.

1.6.3. Grupy społeczne w gminie wymagaj ące wsparcia

Pomoc społeczna jest instytucj ą polityki społecznej pa ństwa, maj ącą na celu umo Ŝliwienie osobom i rodzinom przezwyci ęŜ enie trudnych sytuacji Ŝyciowych, których nie s ą one w stanie pokona ć wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i mo Ŝliwo ści.

Gmina Ł ęczyca realizuje program pomocy społecznej jako działania kompleksowe o charakterze systemowym, w oparciu o rozeznane potrzeby lokalne. W ramach programu pomocy społecznej pomoc ą obj ęte s ą zwłaszcza rodziny i osoby dotkni ęte bezrobociem, niepełnosprawno ści ą oraz rodziny, w których wyst ępuj ą zjawiska bezradno ści w sprawach opieku ńczo – wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, rodziny niepełne, wielodzietne. W gminie pomocy osobom potrzebuj ącym udziela Gminny O środek Pomocy Społecznej, z którego pomocy w ramach zada ń zleconych w pierwszym półroczu 2007 roku skorzystało 19 osób, w ramach zada ń własnych skorzystały 483 osoby, w tym 340 dzieci otrzymało pomoc w formie pokrycia kosztów obiadów i gor ącego posiłku w szkole w ramach Programu wieloletniego „Pomoc pa ństwa w zakresie do Ŝywiania”. W pierwszy półroczu 2007 roku ze świadcze ń pomocy społecznej skorzystało ogółem 501 osób. W tabeli poni Ŝej zebrano informacje, dotycz ące przyczyn udzielania pomocy oraz liczby rodzin obj ętych pomoc ą.

str. 44

Tabela 22. Liczba środowisk obj ętych pomoc ą społeczn ą według powodów liczba osób powód trudnej sytuacji Ŝyciowej obj ętych pomoc ą bezrobocie 144 niepełnosprawno ść 46 długotrwała choroba 9 bezradno ść w sprawach opieku ńczo- wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa 17 domowego źródło: dane GOPS Ł ęczyca

Z danych wynika, Ŝe podstawowym problemem dotykaj ącym mieszka ńców gminy jest bezrobocie. Plan finansowy GOPS na 2007 rok na realizacj ę zada ń własnych gminy z zakresu pomocy społecznej wynosi 337.229 zł, na realizacj ę zada ń zleconych 2.854.172 zł . Ośrodek Pomocy Społecznej realizuje zadania z zakresu pomocy społecznej przede wszystkim świadczenia wypłacane w formie zasiłków stałych, okresowych, celowych, do Ŝywiania dzieci w szkołach, jak równie Ŝ z zakresu świadcze ń rodzinnych, przyznaj ąc i wypłacaj ąc zasiłki rodzinne, dodatki do zasiłku rodzinnego, świadczenia opieku ńcze, jednorazow ą zapomog ę z tytułu urodzenia si ę dziecka oraz zadania wynikaj ące z ustawy o post ępowaniu wobec dłu Ŝników alimentacyjnych i zaliczce alimentacyjnej.

1.6.4. Identyfikacja problemów

Ogólne problemy dotycz ące obecnej sytuacji demograficzno – społecznej:  Znaczne bezrobocie  Brak alternatywnych źródeł zarobkowania dla osób odchodz ących z rolnictwa  Brak perspektyw na wzrost zatrudnienia w rolnictwie i przemy śle – emigracja za prac ą  Absolwenci szkół wy Ŝszych pozostaj ą w du Ŝych o środkach miejskich  Starzenie si ę społecze ństwa i ujemne saldo migracji.

str. 45

2. Analiza SWOT. MOCNE STRONY GMINY SŁABE STRONY GMINY

• Poło Ŝenie gminy w centralnej Polsce, w pobli Ŝu • Niekorzystna sytuacja demograficzna, ujemny Aglomeracji Łódzkiej, jako silnego o środka przyrost naturalny i ujemne saldo migracji administracyjnego, gospodarczego • Niedostatecznie rozwini ęta działalno ść i naukowego oraz du Ŝego rynku towarów kulturalna i usług • Zły stan techniczny dróg, w tym wewn ętrznych, • Posiadanie terenów pod inwestycje gminnych, powiatowych, wojewódzkich • Dobra dost ępno ść komunikacyjna • Brak kompleksowego o świetlenia na terenie • Dobry stan środowiska naturalnego gminy • Wysoki poziom bazy oświatowej (podstawowej • Brak gazoci ągu i gimnazjalnej) • Brak kanalizacji • Dobrze rozwini ęta infrastruktura • Słaby rozwój przedsi ębiorczo ści działaj ącej telekomunikacyjna poza rolnictwem • Zwodoci ągowanie gminy w 100% • Słabo rozwini ęta infrastruktura turystyczna • Opracowany plan zagospodarowania • Mała ilo ść miejsc pracy poza rolnictwem przestrzennego gminy • Gospodarstwa rolne małe obszarowo, • Blisko ść Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej prowadz ące produkcje wielokierunkow ą • Zorganizowana selektywna zbiórka odpadów • Mała aktywno ść rolników w poszukiwaniu • alternatywnych źródeł dochodów • Niski stopie ń samoorganizowania si ę rolników • Zbyt mała ilo ść zakładów produkcyjnych • Trudno ści ze zbytem produktów rolnych • Niekorzystna struktura wykształcenia • Brak rezerw mieszka ń komunalnych • Słabe wykorzystanie odnawialnych źródeł energii • Słabe tempo inwestycji ekologicznych • Zbyt mała ilo ść boisk sportowych

SZANSE ZAGRO śENIA

• Integracja z Uni ą Europejsk ą • Post ępuj ące rozwarstwienie ekonomiczne • Mo Ŝliwo ść wykorzystania środków krajowych i społecze ństwa zagranicznych, w tym UE, na współfinansowanie • Brak spójnej polityki rolnej w kraju i regionie projektów w zakresie infrastruktury, gospodarki, • Wysokie koszty produkcji rolnej wpływaj ące na ekologii, edukacji, turystyki, kultury itd. oraz na nierentowno ść gospodarstw działalno ść gospodarcz ą indywidualnych • Wysoki i stale rosn ący poziom bezrobocia przedsi ębiorców, gru producenckich i organizacji • Odpływ wysoko wyspecjalizowanej kadry pozarz ądowych do o środków gospodarczo silniejszych • Napływ kapitału zagranicznego • Wysokie ceny usług teleinformacyjnych • Wzrost wykształcenia i kwalifikacji i teletransmisyjnych zawodowych, w szczególno ści ludzi młodych • Odpływ ludzi młodych ze wsi • Realizacja idei społecze ństwa informacyjnego • Brak własnych środków finansowych na • Utrzymanie preferencyjnego kredytowania popraw ę stanu infrastruktury technicznej i rolnictwa i jego otoczenia środków z bud Ŝetu pa ństwa • Pozyskanie inwestorów • Niewykorzystanie mo Ŝliwo ści, jakie stwarzaj ą • Inwestowanie w działania sprzyjaj ące ochronie zewn ętrzne źródła finansowania (w tym środki środowiska UE) na popraw ę stanu infrastruktury • Unowocze śnienie gospodarstw rolnych i ich • Słabe tempo inwestycji ekologicznych produkcji • Skomplikowane i długotrwałe procedury • Rozwój przetwórstwa rolnego i warzywniczego pozyskiwania funduszy unijnych • Inwestycje w infrastruktur ę sportow ą • • Łączenie si ę rolników w grupy producenckie • Rozbudowa infrastruktury drogowej

str. 46

3. Misja rozwoju Gminy Ł ęczyca

Misj ą Gminy Ł ęczyca jest rozwój infrastruktury technicznej, tworzenie korzystnych warunków dla rozwoju działalno ści rolniczej oraz pozarolniczej, ochrona środowiska, a tak Ŝe podejmowanie ró Ŝnorodnych działa ń na rzecz poprawy jako ści Ŝycia mieszka ńców w zakresie bezpiecze ństwa, o światy, a tak Ŝe kultury, rekreacji i sportu.

Realizacja Strategii Rozwoju Gminy Ł ęczyca ma na celu popraw ę sytuacji społeczno – gospodarczej gminy poprzez:

1. Zmiany w strukturze gospodarczej obszaru gminy, w tym zasad kształtowania rolnej i le śnej przestrzeni produkcyjnej. 2. Zmiany w sposobie u Ŝytkowania terenu. 3. Rozwój systemu komunikacji i infrastruktury. 4. Rozwój infrastruktury technicznej i społecznej. 5. Popraw ę stanu środowiska kulturowego. 6. Popraw ę warunków i jako ści Ŝycia mieszka ńców.

Działania obj ęte strategi ą dotycz ą sfery gospodarki, infrastruktury, sfery społecznej, środowiska przyrodniczego, bowiem rozwój społeczny i gospodarczy gminy zakłada ścisłe powi ązanie tych sfer. Szans ą na taki rozwój jest przede wszystkim realizacja celów strategicznych :

I. Rozwój infrastruktury poprzez: 1. Budow ę, przebudow ę i modernizacj ę infrastruktury drogowej (w tym parkingów i chodników). 2. Budow ę indywidualnych i zbiorowych systemów oczyszczania ścieków. 3. Tworzenie bazy rekreacyjnej i turystycznej. 4. Gospodark ę odpadami. 5. Inwestycje komunalne. 6. Budowa i rozbudowa sieci informatycznej. 7. Budow ę, przebudow ę i modernizacj ę sieci elektroenergetycznej (w tym oświetlenie uliczne) oraz sieci gazowej i telekomunikacyjnej. 8. Działania popieraj ące powstawanie infrastruktury proekologicznej korzystaj ącej z odnawialnych źródeł energii (np. elektrownie wiatrowe, kolektory słoneczne).

II. Wzrost poziomu Ŝycia mieszka ńców gminy poprzez: 1. Podniesienie poziomu wykształcenia i kwalifikacji mieszka ńców gminy. 2. Działania buduj ące aktywno ść społeczn ą i to Ŝsamo ść lokaln ą. 3. Popraw ę bezpiecze ństwa publicznego.

str. 47

4. Pobudzanie lokalnej przedsi ębiorczo ści w celu rozwijania i ró Ŝnicowania bran Ŝ działalno ści wytwórczej. 5. Wspieranie tworzenia alternatywnych źródeł dochodów dla mieszka ńców gminy. 6. Wspieranie działa ń społeczno ści lokalnych maj ących na celu popraw ę jako ści Ŝycia na obszarach wiejskich. 7. Popraw ę stanu zdrowia mieszka ńców gminy poprzez inwestycje w infrastruktur ę zdrowia.

III. Rozwój o światy i kultury poprzez: 1. Modernizacj ę bazy o światowej. 2. Rozwój działalno ści o środków kultury. 3. Popraw ę stanu kultury fizycznej i sprawno ści fizycznej dzieci i młodzie Ŝy poprzez budow ę sal gimnastycznych, hal sportowych przy szkołach podstawowych oraz stadionów i boisk wiejskich. 4. Rewitalizacj ę zabytków kultury, obiektów sakralnych.

4. Realizacja Strategii Rozwoju Gminy Ł ęczyca Celem Strategii jest dostosowanie prowadzonej przez samorz ąd gminy polityki społeczno – gospodarczej do przemian zachodz ących w kraju, do bie Ŝą cych potrzeb gminy oraz wzrastaj ących potrzeb społeczno ści gminnej. Ustalenia strategiczne umo Ŝliwi ą gminie dokonanie korzystnych zmian i poprawienie jej pozycji na tle regionu. Celem Strategii jest osi ągni ęcie zrównowa Ŝonego rozwoju gminy, czyli rozwoju społeczno – gospodarczego zharmonizowanego ze środowiskiem. Strategia Rozwoju Gminy Ł ęczyca na lata 2008 – 2013 precyzuje oczekiwania i wizj ę przyszło ści gminy w oparciu o bie Ŝą cą analiz ę danych i prognozy na przyszło ść . Przyj ęcie pewnych zało Ŝeń na przyszło ść , w tym finansowych czy inwestycyjnych jest niezwykle trudne w świetle zmieniaj ących si ę dynamicznie przepisów prawnych i rozwi ąza ń organizacyjnych w skali gminy, regionu czy kraju. W zwi ązku z powy Ŝszym na pewno b ędzie zachodziła konieczno ść aktualizowania Strategii w miar ę pojawiaj ących si ę potrzeb i wprowadzania do niej nowych zada ń. Długi okres obowi ązywania tego dokumentu wymaga elastycznego planowania, w wyniku którego okre śla si ę zadania, poddawane w miar ę upływu czasu aktualizacji. Dlatego raz ustalone nie powinny one by ć uznawane za niezmienialne.

5. System wdra Ŝania Strategii Rozwoju Gminy Ł ęczyca

Strategia Rozwoju Gminy Ł ęczyca zostanie zatwierdzona i przyj ęta do realizacji uchwał ą Rady Gminy. Odpowiedzialno ść za wdro Ŝenie Strategii spoczywa na samorz ądzie gminy oraz innych jednostkach odpowiedzialnych za realizacj ę poszczególnych zada ń. str. 48

Główna odpowiedzialno ść za realizacj ę Strategii spoczywa na Wójcie Gminy, który co dwa lata składa Radzie Gminy raporty z wykonania Strategii. Wójt powinien współdziała ć z organami szczebla powiatowego i wojewódzkiego, które dysponuj ą instrumentami wynikaj ącymi z ich kompetencji. Ponadto Wójt powinien współdziała ć tak Ŝe z samorz ądami s ąsiednich gmin i Starostwem Powiatowym, a tak Ŝe z innymi jednostkami, w gestii których znajduj ą si ę instrumenty kontroli i Monitoringu poszczególnych obszarów (np. stanu środowiska). Wykonaniem Strategii Rozwoju Gminy zajm ą si ę pracownicy gminy, jednostek organizacyjnych gminy oraz jednostek współpracuj ących z gmin ą w realizacji zada ń. Ich zadaniem powinno by ć przede wszystkim: • Koordynowanie działa ń i współdziałanie • Monitoring realizacji celów i zada ń strategii • Sprawozdawczo ść przed Wójtem i Rad ą Gminy

a) Sposoby monitorowania, oceny i komunikacji społecznej

Kluczowe znaczenie w realizacji Strategii Rozwoju Gminy posiada Wójt Gminy Łęczyca oraz Rada Gminy. W celu sprawnego i efektywnego wdra Ŝania Strategii niezb ędne jest ci ągłe monitorowanie efektów rzeczowych wchodz ących w jej zakres oraz wydatków na ich realizacj ę. Za proces monitorowania i raportowania odpowiada ć b ędzie Wójt Gminy wraz z podległym mu aparatem wykonawczym w postaci Urz ędu Gminy oraz jednostek organizacyjnych. Monitorowanie b ędzie odbywało si ę w oparciu o wska źniki zawarte w ka Ŝdym ze zło Ŝonych projektów współfinansowanych ze środków funduszy europejskich. Samorz ąd gminy b ędzie rozwijał współprac ę z organizacjami pozarz ądowymi i sektorem prywatnym w zakresie rozwoju gminy i realizacji zada ń uj ętych w Strategii poprzez inicjowanie spotka ń i konsultacji społecznych. Miar ą powodzenia projektu rozwoju lokalnego b ędzie wzrost partycypacji mieszka ńców w działaniach podejmowanych w gminie na rzecz rozwoju gospodarczego, kultury i społecze ństwa obywatelskiego.

b) Public relations Strategii Rozwoju Gminy Ł ęczyca

Dla podniesienia znaczenia oraz uzyskania przejrzysto ści inicjatyw podejmowanych i realizowanych przez samorz ąd gminy przy udziale środków z Unii Europejskiej oraz dla umo Ŝliwienia osi ągni ęcia spójnego obrazu tych działa ń konieczne jest uwzgl ędnienie działa ń informacyjnych i promocyjnych. Strategia Rozwoju Gminy zostanie wobec tego przyj ęta uchwał ą przez Rad ę Gminy i udost ępniona do publicznej wiadomo ści w jednostce gminy oraz na stronach internetowych Gminy Ł ęczyca. Wszelkie działania podejmowane w ramach Strategii Rozwoju Gminy Ł ęczyca będą uwzgl ędniały specyficzne potrzeby grup docelowych w kwestii informacji oraz uŜytych instrumentów w celu osi ągni ęcia maksymalnej skuteczno ści. str. 49

Kształtowanie i informowanie opinii publicznej poprzez przekazywanie powszechnej wiedzy o działaniach Unii Europejskiej, o wdra Ŝaniu i wykorzystaniu środków wspólnotowych, o korzy ściach płyn ących z członkostwa, o budowaniu pozytywnego wizerunku podmiotów zaanga Ŝowanych w proces wdra Ŝania pomocy przyczyni ć ma si ę do poparcia dla planowanych i realizowanych inwestycji Aby osi ągn ąć cele zwi ązane z informacj ą i promocj ą Strategii, b ędą stosowane zamiennie m.in. nast ępuj ące środki i instrumenty: − informowanie przez beneficjentów o realizacji projektów i ich promocja w śród mieszka ńców gminy. − serwisy internetowe – kompleksowe źródło informacji o osi ągni ęciach i wsparciu ze środków Unii Europejskiej dla Gminy Ł ęczyca − publikacje, broszury informacyjne – pozwalaj ą w łatwy, przyst ępny i atrakcyjny sposób przekazywa ć wiedz ę o Unii Europejskiej i dost ępnej pomocy, a tak Ŝe o roli instytucji samorz ądowych w zarz ądzaniu t ą pomoc ą − współpraca z mediami – publikacje prasowe, wiadomości w lokalnej telewizji oraz rozgło śniach radiowych oraz ogłoszenia to kluczowe źródła przekazu wszelkich informacji o realizacji Strategii w szczególno ści w odniesieniu do opinii publicznej.

str. 50