Stadsenquete Drukte En Balans 2017

[Geef tekst op]

Stadsenquête Drukte en Balans meting

Onderzoek, Informatie en Statistiek

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

In opdracht van: Stad in Balans

Projectnummer: Auteru: Greven, Jessica Bosveld, Willem Jakobs, Esther

Bezoekadres: Oudezijds Voorburgwal Telefoon Postbus , AR Amsterdam www.ois.amsterdam.nl [email protected]

Amsterdam, maart

Foto voorzijde: Kalverstraat, fotograaf Edwin van Eis ()

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Inhoud

Inleiding

Samenvatting

Methode en respons Methode Respons

Smart City Survey: stellingen over de stad . Beleving van de stad: Smart City Survey

Beleving van de buurt . Contact met - en overlast van de buren . Buurtbeleving: aanbod van voorzieningen in de buurt . Variatie in het winkelaanbod . Aanbod hotels . Aanbod vakantieverhuur van woningen . Mix wonen, werken en ontspanning . Evenementen, events en stadsfeesten

Druktebeleving . Drukte in de stad . Drukte in de buurt . Gezellig druk of vervelend druk in de buurt? . Wanneer is het druk in de buurt?

Oorzaken van drukte in de buurt . Buitenlandse toeristen . Nederlandse bezoekers . Grote groepen mensen . Amsterdammers . Busjes, bevoorraders en het laad- en losverkeer

Gevolgen van drukte in de buurt . Belemmerde doorgang op de stoep . Vuil, vervuiling . Parkeeroverlast van auto’s . Parkeeroverlast van fietsen . Verminderde bereikbaarheid

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

. Verkeerschaos . Geluidsoverlast

Andere zaken die voor overlast in de buurt kunnen zorgen . Overlast op het water . Vakantieverhuur door buurtbewoners

Wat doet de gemeente? . Aanpak vakantieverhuur . Aanpak drukte . Bekendheid met maatregelen om drukte in goede banen te leiden . Suggesties om drukte in goede banen te leiden

Draagvlak voor toerisme

Conclusies

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Inleiding

Stadsenquête In mei heeft het college het startdocument Stad in Balans vastgesteld, waarin één van de geformuleerde acties was om onderzoek naar drukte in de stad te doen en expertise op dit gebied op te bouwen. Begin heeft Onderzoek, Informatie en Statistiek (OIS) de eerste Stadsenquête Drukte en Balans uitgevoerd in opdracht van Stad in Balans 1.

Aanleiding voor het onderzoek was het toenemend aantal bewoners van de stad, de gegroeide werkgelegenheid en het gestegen aantal bezoekers in de stad. Die groei is lange tijd als een positieve ontwikkeling gezien: het is goed voor de internationale positie, de economie en de levendigheid. Maar er waren ook signalen dat de groei op verschillende vlakken tot drukte en overlast leidt en een grens had bereikt. Een belangrijk doel van Stad in Balans is “om Amsterdam en de metropoolregio aantrekkelijk te houden voor alle gebruikers en voor bewoners in het bijzonder” 2.

Doel van het onderzoek was om de beleving van drukte en balans in de stad in kaart te brengen, waarbij onderzocht werd hoe tevreden Amsterdamse bewoners en ondernemers, maar ook studenten en mensen die in de stad werken zijn over het leven, werken of studeren in de stad (Smart Urban City Index), wat men van het aanbod van voorzieningen of faciliteiten in de buurt denkt, hoe druk het in de stad en buurt is, en hoe prettig dat is. De indeling die hierbij gehanteerd werd sloot aan op de drie hoofdthema’s van Stad in Balans: Verblijven, Verplaatsen en Recreëren 3.

De resultaten van de Stadsenquête dienden als basis voor de eerste Monitor Stand van de Balans, waarin de subjectieve beleving door Ruimte en Duurzaamheid werd aangevuld met objectieve gegevens over drukte in de stad 4.

Stadsenquête Eind heeft OIS het onderzoek naar Drukte en Balans deels herhaald, de eerder gehanteerde indeling naar Verblijven, Verplaatsen en Recreëren is hierbij echter losgelaten. Dit keer ligt de nadruk meer op beleving van drukte in de stad en buurt, op oorzaken en gevolgen van drukte in de buurt, op overlast van drukte, op bekendheid met maatregelen die de gemeente neemt om drukte in de stad in goede banen te leiden en is er aandacht voor het draagvlak voor toerisme. Amsterdammers konden zelf ook met suggesties komen om drukte in de stad in goede banen te leiden.

1 Stadsenquête Drukte en Balans, meting , OIS, mei 2 Zie startdocument Stad in Balans: https://www.amsterdam.nl/publish/pages//stad_in_balans.pdf 3 Zie startdocument Stad in Balans: https://www.amsterdam.nl/publish/pages//stad_in_balans.pdf 4 https://www.amsterdam.nl/publish/pages//stand_van_de_balans.pdf

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Overigens is er in de periode tussen de eerste en tweede Stadsenquête veel aandacht geweest voor de evaluatie van allerlei experimenten om drukte in de stad te beperken of spreiden en heeft het Uitvoeringsprogramma Stad in Balans (USIB) sinds afgelopen voorjaar maatregelen of initiatieven genomen om de groei van het gebruik van de stad door bewoners, bezoekers en bedrijven in goede banen te leiden en de overlast van drukte aan te pakken 5.

Leeswijzer Het voor u liggende rapport beschrijft de resultaten van de tweede Stadsenquête, waarbij, voor zover mogelijk, een vergelijking wordt gemaakt met de resultaten van . Het gaat hier om de antwoorden op vragen die voorgelegd zijn aan bewoners, studenten en werkenden. De resultaten van het onderzoek onder ondernemers zijn opgenomen in een apart rapport, waarbij ter vergelijking tevens de scores van bewoners zijn opgenomen.

Allereerst treft u een samenvatting aan, waarbij de nadruk ligt op de onderzoeksresultaten van , zo veel mogelijk gepresenteerd op stads- of stadsdeelniveau.

Vervolgens worden de resultaten van beide metingen in aparte hoofdstukken besproken, uitgewerkt op het niveau van de -gebieden en zeven stadsdelen.

Figuur De gebieden

Noord -West (buiten beschouwing)

Noord-Oost

Westerpark Oud-Noord Bos en Lommer Geuzenveld-Slotermeer-Sloterdijken Indische Buurt/ Centrum-West Oostelijk Havengebied

Oud-West/ Centrum-Oost Osdorp De Baarsjes IJburg/Zeeburgereiland Oud-Oost Slotervaart

Oud-Zuid De Pijp/ Watergraafsmeer Rivierenbuurt De Aker, Sloten en Nieuw Sloten Buitenveldert/Zuidas

Bijlmer -Oost

Bijlmer-Centrum Gaasperdam/Driemond

bron: OIS

5 Monitor Maatregelen Uitvoeringsprogramma Stad in Balans, nulmeting eind , OIS

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Aan de eerste Stadsenquête deden ruim mensen mee (waarvan ondernemers), aan de tweede waren dat er bijna (inclusief ondernemers). In het hoofdstuk Methode en respons staan nadere achtergrondkenmerken van de deelnemers uitgewerkt.

Toekomstig onderzoek Om de ontwikkelingen op het gebied van drukte in de stad te kunnen blijven volgen wil Stad in Balans de Stadsenquête tweejaarlijks herhalen.

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Samenvatting

Aan de Stadsenquête hebben Amsterdamse bewoners meegedaan, mensen die in de stad werken maar er niet wonen, en studenten. Gezien het geringe aantal werkenden en studenten beschouwen we alle respondenten als één groep (bewoners). Het aantal ondernemers dat deelnam aan de enquête bedraagt . De onderzoeksresultaten van deze deelnemers zijn in een apart rapport verwerkt. De totale respons komt daarmee uit op mensen. Overigens is het zo dat de onderzoeksresultaten van ondernemers in het algemeen niet veel afwijken van die van bewoners.

In deze samenvatting beschrijven we de resultaten zo veel mogelijk gepresenteerd op stads- of stadsdeelniveau.

Beleving van de stad: Smart City Survey Ten opzichte van treden er kleine verschillen op: de meeste stellingen worden overal in de stad zeer positief beoordeeld (richting een gemiddeld), met uitzondering van de stelling: ‘Ik leef graag in de stad; ik kan me geen leven elders voorstellen ’ (een ⁻ gemiddeld). Dat is iets lager dan in de vorige meting uit . Ook de stelling ‘ Drukte hoort bij de stad/is onderdeel van het stedelijk leven’ scoort dit jaar iets lager (een , gemiddeld versus een , in ) en het laagst in stadsdeel Centrum. Daarentegen is de score op de stelling ‘Ik ben blij dat ik in deze stad woon’ tot iets boven een gemiddeld gestegen.

Tabel S. Smart Urban Joy index stellingen plus twee aanvullende, gemiddelde rapportcijfers

Indien Ik vind het Ik leef graag Drukte mogelijk wil ik boeiend en in mijn stad; hoort bij de de komende 5 prikkelend Ik vind ik kan me stad/is

Ik ben blij tot 10 jaar in om in mijn mijn stad geen leven Smart Ik ben onderdeel dat ik in deze mijn stad stad te erg ergens anders Urban trots op van het Amsterdam stad woon blijven wonen aantrekkelijk voorstellen Joy Amsterdam stedelijk leven 2017 8,14 8,02 7,72 7,64 6,75 7,67 7,74 7,25 2016 7,95 7,93 7,86 7,71 6,95 7,70 7,88 7,46 verschil 0,19 0,09 -0,14 -0,07 -0,20 -0,03 -0,14 -0,21 bron: OIS

Beleving van de buurt: contact met – en overlast van de buren

Ten opzichte van een jaar geleden is het gemiddelde cijfer voor het kennen van de buren iets gestegen: van een , naar een ,. Mensen kennen hun buren dus iets vaker dan vorig jaar. Daarmee samenhangend is het gemiddelde cijfer voor de overlast die mensen van hun buren hebben iets gedaald: van een , naar een ,. Men heeft minder overlast van de buren.

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Tabel S. Stellingen over de buren, gemiddelde rapportcijfers (alleen bewoners)

Ik ken mijn buren Ik heb overlast van mijn buren 2016 2017 verschil 2016 2017 verschil deel Amsterdam 7,08 7,33 0,25 3,99 3,83 -0,16 bron: OIS

Beleving van de buurt: aanbod aan voorzieningen in de buurt Net als vorig jaar vindt men dat er sprake is van veel aanbod van vakantieverhuur in de buurt. Het aanbod is echter niet noemenswaardig gestegen. Ook het aanbod van hotels in de buurt krijgt de kwalificatie ‘veel’. Ook hier zien we nauwelijks verschil met vorig jaar. Wat betreft de mix van wonen en ontspanning (mogelijkheden voor vrijetijdsbesteding in de buurt) zien we dat er sprake is van een lichte verbetering en lijkt het erop dat het aanbod als veel wordt bestempeld. Datzelfde geldt voor het aanbod aan evenementen, events en feesten in de buurt. Dit onderwerp is dit jaar gevraagd over de buurt in plaats van het aanbod ervan in de stad. Hierdoor is vergelijken niet mogelijk. De variatie in het winkelaanbod was vorig jaar beperkt. Dat is dit jaar ook zo, hoewel we een lichte verbetering zien.

Figuur S. Hoe beoordeelt u het aanbod van de volgende zaken in uw buurt? Gemiddelde score op een schaal van (te weinig) tot en met (te veel)

evenementen, events en feesten (zoals 3,41 stadsfeesten)

mix van wonen, werken en ontspanning 3,26 (mogelijkheden voor vrijetijdsbesteding)

vakantieverhuur van woningen 3,84

hotels 3,50

variatie in het winkelaanbod 2,93

1 2 3 4 5

bron: OIS

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Drukte in de stad De kern van dit onderzoek draait om de beleving van drukte in de stad en buurt en de daarmee samenhangende oorzaken en gevolgen van drukte en maatregelen die genomen (kunnen) worden om de drukte in goede banen te leiden.

Dat het druk is in de stad vindt bijna iedereen: vorig jaar vond % van de ondervraagden het tamelijk of heel druk in de stad, waarbij de groep die het tamelijk druk vond het grootst was (%). In de huidige meting vindt % van de respondenten het druk in Amsterdam, zo op het eerste oog is er geen verschil, met dien verstande dat nu de meerderheid de drukte in de stad als heel druk bestempelt (%).

Tabel S.. Hoe zou u Amsterdam in het algemeen beschrijven? Is dat …? (procenten, ex. weet niet)

1 2 3 4 heel rustig tamelijk rustig tamelijk druk heel druk totaal 2017 0 3 41 55 100 2016 0 3 53 44 100 verschil 0,05 -0,37 -11,04 11,35 bron: OIS

In alle stadsdelen is er sprake van een toenemend gevoel van drukte in de stad: in Centrum vond men in het vaakst dat het druk is in de stad en ook nu is dat het geval. Stadsdeel Zuid komt op de tweede plaats als het om druktebeleving van de stad gaat.

Drukte in de buurt Over de drukte in de buurt zijn de meningen verdeeld: net als vorig jaar vindt iets meer dan de helft van de ondervraagden het heel of tamelijk rustig in de eigen buurt, de overige respondenten vinden het juist tamelijk of heel druk in de buurt. In feite treden er nauwelijks verschillen op.

Tabel S.. Hoe zou u uw buurt waar u woont (of werkt of studeert) beschrijven? Is dat …? (procenten, ex. weet niet)

1 2 3 4 heel rustig tamelijk rustig tamelijk druk heel druk totaal 2017 12 42 30 17 100 2016 10 44 31 15 100 verschil 1,36 -1,64 -1,17 1,44 bron: OIS

Van deze scores zijn gemiddelden berekend: hoe hoger het gemiddelde op deze -puntsschaal, hoe drukker men het in de buurt vindt. In stadsdeel Centrum vindt men de buurt het vaakst druk. Ook in De Pijp/Rivierenbuurt en Oud- West/De Baarsjes is het bovengemiddeld druk.

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Figuur S. Drukte in de buurt Gemiddelde score op een schaal van (heel rustig) tot en met (heel druk)

bron: OIS

Gebieden die minder druk worden gevonden zijn gebieden die meer aan de buitenrand van de stad liggen zoals Gaasperdam/Driemond, de Aker/Nieuw Sloten en in stadsdeel Noord. In IJburg/Zeeburgereiland is de toch al niet grote drukte in de buurt verder afgenomen.

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Onderstaande figuur geeft de toe- of afname van drukte in de buurt weer. De groene kleur geeft aan dat het minder druk in de buurt is geworden, de rode kleur (die nergens voorkomt) geeft aan dat het drukker is geworden in de buurt. Bij het interpreteren van de figuur dient rekening te worden gehouden met het feit dat de toe- of afname slechts marginaal is.

Figuur S. Toe- of afname van drukte in de buurt, ten opzichte van

bron: OIS

Gezellig druk of vervelend druk in de buurt? De respondenten die hun eigen buurt heel druk of tamelijk druk vinden (in % van het totaal en in %) is gevraagd of zij die drukte gezellig, vervelend of niet gezellig maar ook niet vervelend vinden. De meningen waren in sterk verdeeld: rondom een derde van de ondervraagden vond de drukte in de buurt gezellig (%), een derde vond het niet gezellig maar ook niet vervelend (%) en ruim een derde vond de drukte vervelend (%).

In vindt ruim een vijfde van de ondervraagden de drukte gezellig (%), een derde bestempelt de rukte als niet gezellig maar ook niet vervelend (%) en bijna de helft (%) vindt de drukte in de buurt vervelend. In nagenoeg alle gebieden is het aandeel mensen dat drukte in de buurt vervelend vindt toegenomen.

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Figuur S. Wat vindt men van de drukte in de buurt?

2016 2017

22% gezellig druk 31% 36% 46% niet gezellig en niet vervelend druk

vervelend druk 32% 33%

bron: OIS

Wanneer is het druk in de buurt? Volgens ruim acht van de tien mensen (die het tamelijk of heel druk in de eigen buurt vinden) is het vooral overdag druk in de buurt, dat is iets meer dan in . Vooral in de stadsdelen West, Nieuw-West en Noord is de drukte overdag toegenomen. Ook ’s avonds is de drukte in de buurt toegenomen, ruim vier van de tien ondervraagden vinden het ’s avonds druk in de buurt. Vooral in de stadsdelen Zuid, Oost, Noord en Zuidoost is het drukker geworden in de avond. Net als vorig jaar vindt % van de ondervraagden het ’s nachts druk in de buurt. Vooral in stadsdeel Centrum doet de nachtelijke drukte zich voor: een kwart van de Centrumbewoners vindt het ook ’s nachts druk in de buurt. In de stadsdelen West en Zuid vindt een tiende van de ondervraagden het druk in de nacht.

Tabel S. Welk deel van de dag is het in uw buurt het drukste? (meer antwoorden mogelijk, procenten)

overdag ’s avonds ’s nachts 2016 2017 2016 2017 2016 2017 deel Amsterdam bewoners 80 83 39 43 15 15 bron: OIS

Oorzaken van drukte in de buurt Net als in legden we een vijftal mogelijke oorzaken en gevolgen van drukte in de buurt voor aan mensen die het tamelijk of heel druk in de buurt vinden (zie voor de mogelijke gevolgen van drukte in de buurt de volgende paragraaf).

Uit onderstaande figuur blijkt dat in Amsterdammers verhoudingsgewijs minder vaak werden genoemd als veroorzakers van drukte in de buurt. Van busjes , buitenlandse toeristen en grote groepen mensen had men het meeste last voor wat betreft het veroorzaken van drukte in de buurt. In is de drukte veroorzaakt door met name buitenlandse toeristen verder toegenomen, drukte veroorzaakt door busjes en grote groepen mensen is ook licht toegenomen, terwijl men minder last heeft van drukte veroorzaakt door Amsterdammers of Nederlandse bezoekers.

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Figuur S. Oorzaken van drukte in de buurt, hoe hoger het gemiddelde cijfer, hoe meer de voorgelegde oorzaak volgens bewoners bijdraagt aan drukte in de buurt, en

5,00

2016 2017

4,00 3,91 3,67 3,60

3,53 3,30 3,54 3,60 3,45 3,14 3,25 3,00

2,00

1,00 buitenlandse Nederlandse grote groepen Amsterdammers bestelbusjes toeristen bezoekers mensen

bron: OIS

Hoewel het volgens de respondenten in het afgelopen jaar niet drukker is geworden in de eigen buurt, zien we een wisselend beeld in de bijdrage van de voorgelegde mogelijke oorzaken van drukte, soms een toename, maar soms ook een afname. Al met al zorgen alle voorgelegde oorzaken voor redelijk wat drukte in de buurt. Dit hangt vermoedelijk ook samen met de eerder geconstateerde toename van drukte in de stad, en de feitelijke toename van bijvoorbeeld woningbouw, inwoneraantallen, werkenden, hotelovernachtingen en spreiding van toeristen over de stad (zie hoofdstuk .). Daarnaast zagen we eerder dat het zowel overdag als ’s avonds iets drukker is geworden in de buurt en dat drukte meer als vervelend wordt gezien.

Uiteraard kan het zo zijn dat drukte in de buurt door iets anders wordt veroorzaakt dan door de voorgelegde oorzaken. Aangezien hier in de Stadsenquête niet naar is gevraagd, zijn deze mogelijke andere oorzaken van drukte in de buurt onbekend.

Gevolgen van drukte in de buurt Er zijn verschillende gevolgen van drukte. Aan de zes mogelijke gevolgen van drukte, die ook naar voren kwamen uit het kwalitatieve onderzoek dat in stadsdeel Centrum is uitgevoerd als verdieping van het drukteonderzoek dat OIS in uitvoerde 6, is er één toegevoegd (parkeeroverlast van fietsen). We legden de mogelijke gevolgen van drukte in de buurt voor aan de respondenten die het tamelijk of heel druk in de buurt vinden.

6 O+S, Drukte in de Amsterdamse Binnenstad , Amsterdam, augustus

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Uit onderstaande figuur blijkt dat, met uitzondering van parkeeroverlast van auto’s, alle voorgelegde mogelijke gevolgen van drukte in de buurt vaker voorkomen dan een jaar geleden, met name verkeerschaos, verminderde bereikbaarheid en belemmerde doorgang op de stoep komen vaker dan in voor in de stad. Vervuiling in de buurt scoorde vorig jaar het hoogst, ook nu is dat het geval. Vervuiling is echter niet altijd een gevolg van drukte. Ook leidt drukte tot iets meer geluidsoverlast en is er vrij veel overlast van geparkeerde fietsen.

Vanzelfsprekend kunnen ook andere gevolgen van drukte in de buurt voorkomen. Hier is echter in de Stadsenquête niet naar gevraagd: deze mogelijke andere gevolgen van drukte in de buurt zijn onbekend.

Figuur S. Gevolgen van drukte in de buurt, hoe hoger het gemiddelde cijfer, hoe meer het voorgelegde gevolg van drukte in de buurt voorkomt, en

3,60 2017 geluidsoverlast 3,52 2016

3,72 verkeerschaos 3,38

3,35 verminderde bereikbaarheid 3,14

3,70 parkeeroverlast van fietsen

3,48 parkeeroverlast van auto's 3,48

3,83 vuil, vervuiling 3,69

3,74 belemmerde doorgang op de stoep 3,56

1 2 3 4 5

bron: OIS

In stadsdeel Centrum doen (met uitzondering van parkeeroverlast van auto’s) alle mogelijke voorgelegde gevolgen van drukte in de buurt zich sterker voor dan in Amsterdam als geheel. Ook in de stadsdelen West en Zuid zijn de mogelijke gevolgen van drukte in de buurt aanzienlijk, terwijl dat in Noord iets minder en in Zuidoost verhoudingsgewijs veel minder het geval is.

Andere zaken die voor overlast in de buurt kunnen zorgen Alle vervolgvragen zijn aan iedere respondent voorgelegd, dus ook aan mensen die vinden dat het tamelijk rustig of heel rustig in de buurt is.

Overlast op het water Wat betreft geluidsoverlast van boten op het water, overlast vanwege vaargedrag op het water, en overlast vanwege drukte op het water zien we dat deze drie vormen van overlast op het water

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

zich meer voor in Centrum West en Centrum Oost voordoen, maar ook, zij het in mindere mate in IJburg/Zeeburgereiland, Indische buurt/Oostelijk Havengebied en in Westerpark. De minste overlast op het water heeft men in Zuidoost en Noord Oost.

Overlast van vakantieverhuur Overlast kan ook veroorzaakt worden door particuliere vakantieverhuur van woningen via websites 7. Eerder zagen we dat het aanbod van woningen voor vakantieverhuur in de buurt ten opzichte van nauwelijks is toegenomen. Wat betreft de feitelijke verhuur van woningen aan vakantiegangers constateren de respondenten echter een toename. Kwam deze verhuur in volgens % van de ondervraagde Amsterdammers veel of te veel voor in hun buurt, inmiddels is % van hen deze mening toegedaan. Terwijl vorig jaar nog % vond dat vakantieverhuur van woningen helemaal niet of weinig plaatsvond, vindt in de huidige meting nog % van de respondenten dat. Volgens een vijfde is er niet veel maar ook niet weinig vakantieverhuur in de buurt.

Tabel S. In hoeverre komt vakantieverhuur door buurtbewoners voor bij u in de buurt? (procenten, ex. weet niet)

1 2 3 4 5 helemaal niet weinig niet veel/niet weinig veel te veel totaal 2017 8 23 22 25 22 100 2016 17 24 20 22 17 100 verschil -9 -1 2 3 5 bron: OIS

Volgens de meest recente cijfers verhuurde Airbnb in in . accommodaties kamers aan . mensen. Vooral Noord en Amsterdam-West waren in trek. In lag dit aantal op . en in op . mensen 8.

Vakantieverhuur is met name in Bos en Lommer, Oud Noord, Noord Oost en Bijlmer Oost bovengemiddeld toegenomen, hoewel het vergeleken met andere gebieden in de stad in Noord en Zuidoost nog niet heel veel plaatsvindt. In Centrum West, Centrum Oost, Oud-West/De Baarsjes en De Pijp/Rivierenbuurt is vooral sprake van vakantieverhuur van woningen. In Nieuw-West zien we dat vakantieverhuur minder vaak voorkomt.

Aanpak vakantieverhuur Op de vraag of de gemeente voldoende doet om de overlast van vakantieverhuur aan te pakken geeft % van de respondenten aan dat de gemeente te weinig of weinig doet, % is van mening dat de gemeente veel of zelfs te veel doet om deze overlast aan te pakken. Een kwart

7 Zie voor verhuurde locaties: http://insideairbnb.com/amsterdam/?neighbourhood=&filterEntireHomes=false&filterHighlyAvailable=false&filterRe centReviews=false&filterMultiListings=false

8 Bron: Parool: https://www.parool.nl/amsterdam/in--huurden---mensen-bij-amsterdamse- airbnb~a/

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

heeft een neutrale houding en bestempelt de inzet van de gemeente als niet veel maar ook niet weinig . Overigens had % van de ondervraagden geen antwoord op deze vraag, zij zijn uit onderstaande tabel weggelaten.

Tabel S. Vindt u dat de gemeente voldoende doet om overlast van vakantieverhuur aan te pakken? (procenten, ex. weet niet)

1 2 3 4 5 te weinig weinig niet veel/niet weinig veel te veel totaal 2017 40 17 26 14 3 100 bron: OIS

In Centrum West en Buitenveldert/Zuidas is men minder te spreken over de inzet van de gemeente om overlast van vakantieverhuur aan te pakken. In alle andere gebieden zien we nogal uiteenlopende waarden van de berekende gemiddelden, hetgeen het lastig maakt om een zinvolle interpretatie te geven.

Aanpak drukte Vinden bijna zes van de tien ondervraagden dat de gemeente weinig of te weinig doet om de overlast van vakantieverhuur aan te pakken, een soortgelijk beeld zien we bij de aanpak van de gemeente om drukte in de stad in goede banen te leiden: bijna driekwart van de ondervraagden (%) vindt dat de gemeente onvoldoende (%) of helemaal niets (%) doet op dit vlak. Ruim een kwart is van mening dat de gemeente voldoende (%) of zelfs meer dan voldoende doet om drukte in de stad in goede banen te leiden (%). Beide vragen correleren sterk 9 met de (grote) onbekendheid van de maatregelen die de gemeente neemt om de drukte in de stad in goede banen te leiden: bijna twee derde van de ondervraagden (%) kan geen enkele maatregel in dit kader noemen (zie de volgende paragraaf).

Tabel S. Vindt u dat de gemeente voldoende doet om drukte in de stad in goede banen te leiden ? (procenten, ex. weet niet)

1 2 3 4 nee, de gemeente nee, de gemeente ja, de gemeente doet ja, de gemeente doet doet helemaal niets doet onvoldoende voldoende meer dan voldoende totaal 2017 13 60 24 3 100 bron: OIS

De berekende gemiddelden op deze -puntsschaal laten zien dat in stadsdeel Centrum, waar drukte het meest speelt, men het minst tevreden is over de inzet van de gemeente.

Bekendheid maatregelen gemeente Het Uitvoeringsprogramma Stad in Balans (USIB) heeft sinds het voorjaar van

9 p<.

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

maatregelen of initiatieven genomen om de groei van het gebruik van de stad door bewoners, bezoekers en bedrijven in goede banen te leiden en de overlast van drukte aan te pakken 10 .

Bijna twee derde van de ondervraagden heeft niets gemerkt van deze maatregelen die de gemeente inzet om drukte in de stad in goede banen te leiden, of kan in ieder geval geen enkele maatregel noemen. In de stadsdelen Oost, Centrum en West (met uitzondering van Oud-West/De Baarsjes) kunnen mensen iets vaker maatregelen noemen dan elders. Vooral in Osdorp, De Aker/Nieuw Sloten, Buitenveldert/Zuidas en deels in Noord en Zuidoost is het aandeel mensen dat één van de maatregelen kan noemen klein.

Uit nadere analyse 11 blijkt dat mensen die de buurt als heel druk bestempelen minder vaak maatregelen van de gemeente kunnen noemen om drukte in goede banen te leiden (%), terwijl dat bij mensen die het heel rustig in de buurt vinden op % ligt.

Maatregelen die genoemd worden hebben onder andere betrekking op het beperken van vakantieverhuur (Airbnb), beperken autoverkeer (autoluw), verbieden bierfiets, herinrichting straten (o.a. aanleggen (bredere) fietspaden, meer ruimte voor fiets of voetganger, fietsstraten, eenrichtingverkeer), spreiding (evenementen en mensen), bussen uit het centrum, beperken toeristenwinkels, extra handhaving en schoonmaak, hotelbeleid, beperken overlast op het water, matrixborden (routeaanduiding/advies), promotie buiten Amsterdam, rode loper, inzetten verkeersregelaars, verplaatsen Passenger Terminal Amsterdam, etc.

Suggesties om drukte in de stad in goed banen te leiden Amsterdammers geven massaal gehoor aan de vraag met suggesties of ideeën te komen waardoor de gemeente de drukte in de stad in goede banen zou kunnen leiden: bijna acht van de tien bewoners of ondernemers noemen iets. Vooral in stadsdeel Centrum is het aandeel mensen dat iets noemt hoog (bijna %).

Suggesties zijn onder andere: verbieden Airbnb/vakantieverhuur, auto’s de stad uit/binnen de ring of alleen bestemmingsverkeer toestaan in de binnenstad, scooters weren (van fietspad of in het algemeen), meer of beter handhaven tegen veel zaken (o.a. verkeer, overlast op water, coffeeshops, vakantieverhuur etc.), meer spreiding, hotelstop, minder toeristen, meer ruimte fiets en in feite allerlei zaken die ook bij de vorige vraag werden genoemd.

Draagvlak voor toerisme Tijdens de wetenschapstafel die in juni door programmateam Stad in Balans werd georganiseerd, presenteerde Vincent Nijs van Toerisme Vlaanderen onderzoek naar de attitude van bewoners ten aanzien van toerisme onder bewoners van de binnenstad van Brugge 12 , ofwel

10 Monitor Maatregelen Uitvoeringsprogramma Stad in Balans, nulmeting eind , OIS 11 Regressieanalyse 12 Rapport via http://www.toerismevlaanderen.be/kunststeden#bewonersonderzoek

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

de toeristische draagkracht. Uit dit onderzoek zijn enkele stellingen opgenomen, aangepast aan de Amsterdamse situatie.

Bij dit draagvlak voor toerisme loopt de schaal van (mee oneens) tot en met (mee eens). Hoe lager de score, hoe kleiner het draagvlak voor toerisme.

Uit de onderstaande figuur blijkt dat het draagvlak voor toerisme in heel Amsterdam eerder naar de lage kant neigt: de gemiddelde score komt uit op ,. In de gebieden die verder van het Centrum afliggen, is er meer draagvlak voor toerisme. Andersom geldt dat in het Centrum en de naastgelegen e-eeuuwse gordel het toeristisch draagvlak klein(er) is. Hoe drukker het in de buurt is, hoe kleiner het draagvlak voor toerisme.

Figuur S. Draagvlak voor toerisme Gemiddelde score op een -puntsschaal van (mee oneens) tot en met (mee eens)

Amsterdam 2,60

Zuidoost 2,94

Nieuw-West 2,84

Noord 2,78

Oost 2,69

Zuid 2,65

West 2,54

Centrum 2,32

1 2 3 4 5

bron: OIS

Het draagvlak voor toerisme is groter onder: mensen met een niet-westerse migratie- achtergrond (met name Turken en Marokkanen) (2,98), 65-plussers (2,76), laag opgeleiden (2,93), mensen met kinderen (2,8), mensen die kort in de stad wonen (korter dan 1 jaar 2,83 en 1-4 jaar 2,71), mannen (2,76 versus vrouwen 2,44). Hier is sprake van overlappende groepen respondenten.

Conclusie Amsterdam is nog steeds een fijne stad om in te wonen, ondernemen, werken en studeren. Vergeleken met vindt men dat het drukker is geworden in de stad, in de eigen buurt is de drukte niet toegenomen. De meeste (voorgelegde) oorzaken en gevolgen van drukte in de buurt

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

worden vaker opgemerkt. Nederlandse bezoekers en Amsterdammers zorgen iets minder dan vorig jaar voor drukte in de buurt. De stadsdelen West, Zuid en (in mindere mate) Oost gaan meer op het Centrum lijken, in Noord neemt de drukte ook toe, al heeft dat meer met de toegenomen woningbouw (ook bouwverkeer) en - werkgelegenheid te maken. In de stadsdelen Nieuw-West en Zuidoost doet drukte zich minder dan elders voor. De gemeente zou meer mogen doen aan de aanpak van vakantieverhuur van woningen en aan het in goede banen leiden van drukte in de stad. Er worden daartoe volop suggesties gedaan. De onbekendheid met de maatregelen die in dit kader genomen worden is groot. Het draagvlak voor toerisme is laag in buurten waar het druk is, hoe verder van het Centrum, hoe meer draagvlak er is.

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Methode en respons

Methode

Van november tot Kerst is de tweede meting van de Stadsenquête Drukte en Balans uitgevoerd. De enquête is uitgevoerd met behulp van verschillende dataverzamelingsmethoden. Er is een online enquête uitgevoerd onder de panelleden van OIS, verdeeld over de stadsdelen. OIS beschikt over een online panel waarvan bijna . Amsterdammers lid zijn die hebben aangegeven vaker mee te willen doen met onderzoek van OIS. Er zijn . panelleden benaderd om mee te doen aan het onderzoek, verspreid over de stad. Hiervan hebben bewoners uit het panel aan het onderzoek meegedaan.

Daarnaast zijn de leden van het ondernemerspanel benaderd. Dat zijn Amsterdamse ondernemers die hebben aangegeven mee te willen werken aan onderzoek van OIS. Er zijn ruim . ondernemers lid van het panel. Uiteindelijk hebben ondernemers uit het panel de vragenlijst ingevuld.

Om ook de minder in het panel vertegenwoordigde groepen Amsterdammers in het onderzoek te betrekken is de enquête onder de panelleden aangevuld met telefonische en face to face enquêtes. Er zijn telefonisch enquêtes onder bewoners verzameld. Daarnaast zijn er face to face enquêtes onder Amsterdamse inwoners op straat verzameld, waarvan de helft onder jongeren en andere helft onder met Amsterdammers met een niet-westerse achtergrond.

Aanvullingen: open link Stad in Balans heeft aangegeven dat het belangrijk is dat naast bovenstaande aanpak ook een methode wordt gebruikt die alle Amsterdammers de kans geeft om mee te doen aan het onderzoek. OIS heeft een voor iedereen toegankelijke link gemaakt, waarmee zonder wachtwoord de vragenlijst kon worden ingevuld. Stad in Balans heeft voor de verspreiding van deze link gezorgd. Mensen konden de vragenlijst invullen als bewoner, werkende, student of ondernemer.

Hierbij moet in het achterhoofd worden gehouden dat er via deze methode geen controle is over de respons. Er hebben wellicht mensen van buiten Amsterdam meegedaan en er kunnen mensen zijn die de behoefte hebben gehad om de vragenlijst meerdere keren in te vullen (dat kon niet met de link die in het andere deel van het onderzoek werd gebruikt). Op het vaker invullen van de vragenlijst door dezelfde persoon kon geen controle worden uitgevoerd.

Respons

In het onderstaande overzicht ziet u de respons per gebruikte methode.

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Figuur R. Respons per methode

•online (open •face-to-face •bewoners- •ondernemers- •telefonisch link) enquetes op panel panel straat

2745 203 591 528 404

Uiteindelijk hebben . mensen aan het onderzoek meegedaan. De vragenlijst is ingevuld door ° . bewoners ° werkenden ° studenten ° ondernemers (met deels een eigen vragenlijst)

Het grootste deel kwam via de Facebookcampagne bij de vragenlijst terecht:

Tabel R. Hoe bent u bij de vragenlijst terecht gekomen? (absolute aantallen)

ik woon in ik werk in ik studeer in ik ben ondernemer Amsterdam Amsterdam Amsterdam in Amsterdam totaal Facebook 2425 55 24 36 2540 Twitter 41 2 0 5 48 website gemeente 11 0 0 0 11 website stadsdeel 3 0 0 0 3 buren, vrienden 46 1 1 1 49 collega’s, werk 14 11 1 1 27 ondernemersvereniging 4 2 0 11 17 stadsdeelkrant 2 0 0 0 2 krant 2 0 0 0 2 AT5 4 0 0 0 4 anders, namelijk 15 5 0 5 25 weet ik niet meer 15 1 0 1 17 f2f 203 0 0 - 203 telefonisch 404 0 0 - 404 bewonerspanel 591 0 0 - 591 ondernemerspanel 528 528 totaal 3780 77 26 588 4471 bron: OIS

De onderzoeksresultaten van ondernemers zijn in een apart rapport verwerkt. In de volgende responsoverzichten komen zij niet meer voor. De respons is niet in alle gebieden even hoog. Zo hebben relatief veel mensen uit de stadsdelen Centrum, West, Oost en Zuid de enquête ingevuld en relatief weinig mensen uit Zuidoost.

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Tabel R. Wie hebben de enquête ingevuld? Naar gebieden (absolute aantallen)

stads- ik woon in ik werk in ik studeer in deel gebied Amsterdam Amsterdam Amsterdam totaal C Centrum West 374 18 5 397 C Centrum Oost 437 12 6 455 Centrum totaal 811 30 11 852 W Westerpark 172 1 0 173 W Bos en Lommer 111 0 0 111 W Oud-West/De Baarsjes 350 2 0 352 West totaal 677 3 1 681 NW Geuzenveld/Slotermeer 87 3 0 90 NW Osdorp 71 1 0 72 NW De Aker/Nieuw Sloten 93 0 0 93 NW Slotervaart 121 0 0 121 Nieuw-West totaal 421 4 0 425 Z Oud-Zuid 189 4 1 194 Z Buitenveldert/Zuidas 53 1 1 55 Z De Pijp/Rivierenbuurt 298 3 3 304 Zuid totaal 550 8 5 563 O Oud-Oost 153 2 2 157 O Indische Buurt/Oostelijk Havengebied 206 0 0 206 O Watergraafsmeer 128 3 2 133 O IJburg/Zeeburgereiland 87 1 1 89 Oost totaal 583 6 5 594 N Noord West 116 1 0 117 N Oud-Noord 142 0 1 143 N Noord Oost 65 0 1 66 Noord totaal 372 1 2 375 ZO Bijlmer Centrum 37 1 0 38 ZO Bijlmer Oost 47 0 0 47 ZO Gaasperdam/Driemond 88 0 0 88 Zuidoost totaal 172 2 0 174

in Amsterdam, onbekend waar 34 4 0 38 buiten Amsterdam 15 7 1 23 onbekend 145 12 1 158 overig totaal 194 23 2 219

Amsterdam totaal (ex. ondernemers) 3780 77 26 3883 bron: OIS NB respondenten uit Amsterdam hebben een onvolledige postcode ingevuld. Van deze mensen konden er op basis van de -cijferige postcode alsnog naar een stadsdeel worden toegedeeld, maar niet exact naar een gebied. Hierdoor wijken de stadsdeeltotalen af van de optelling van het aantal deelnemers per gebied in een stadsdeel.

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

In tabel R. is de verdeling van de respondenten naar leeftijd en woonduur weergegeven. Te zien is dat een relatief grote groep respondenten ouder is dan jaar. In vergelijking met de Amsterdamse bevolking hebben er wat minder respondenten tot en met jaar aan het onderzoek meegewerkt en wat meer respondenten vanaf jaar.

Verder geldt dat naarmate respondenten ouder zijn, zij gemiddeld langer in Amsterdam wonen. De gemiddelde woonduur van de respondenten is , jaar. Ter vergelijking: de gemiddelde vestigingsduur in de gemeente (per januari ) van de Amsterdamse bevolking van jaar en ouder (dit is de leeftijdscategorie van de respondenten) is , jaar.

Tabel R. Leeftijdsgroep respondenten naar vestigingsduur in de gemeente (procenten, ex. onbekend)

vestigingsduur in de gemeente bevolking leeftijdsgroep < 1 jaar 1-4 5-9 10-14 15-19 20-24 25-29 30-plus totaal Amsterdam 16-24 (n=297) 49 39 8 1 7 26 1 0 8 14 25-34 (n=565) 26 33 53 34 10 4 21 4 16 25 35-44 (n=624) 6 11 25 38 47 25 7 8 17 17 45-54 (n=845) 11 9 9 16 25 30 52 22 23 16 55-64 (n=780) 2 4 3 7 9 10 18 36 21 13 65-plus (n=551) 6 4 2 4 2 5 2 29 15 15

totaal (n=3644) 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 bron: OIS

In tabel R. is te zien dat met name oudere respondenten alleenstaand zijn of in een huishouden zonder kinderen wonen. Gezinnen met kinderen zien we vooral in de leeftijdsgroep – jaar, eenoudergezinnen vooral in de leeftijdsgroep – jaar.

Tabel R. Leeftijdsgroep respondenten naar huishoudenssamenstelling (procenten, ex. onbekend)

huishoudenssamenstelling zonder eenouder- met

leeftijdsgroep alleenstaand kinderen gezin kinderen totaal 16-24 (n=267) 6 9 7 7 7 25-34 (n=558) 15 21 4 11 15 35-44 (n=627) 16 12 19 28 17 45-54 (n=835) 19 17 45 34 23 55-64 (n=771) 25 22 20 16 21 65-plus (n=549) 20 19 5 4 15

totaal (n=3607) 100 100 100 100 100 bron: OIS

In tabel R. is de verdeling van de respondenten naar leeftijdsgroep en herkomstgroep weergegeven. De respons wijkt op dit punt af van de Amsterdamse bevolking van jaar en ouder: zo is bijna de helft van de Amsterdammers van jaar en ouder van autochtone herkomst

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

(%), % heeft een westerse migratie-achtergrond en % een niet-westerse (per januari ).

Tabel R. Leeftijdsgroep respondenten naar herkomstgroep (procenten, ex. onbekend)

westerse niet-westerse migratie migratie leeftijdsgroep autochtoon achtergrond achtergrond totaal 16-24 (n=282) 67 10 23 100 25-34 (n=574) 72 14 14 100 35-44 (n=629) 72 17 12 100 45-54 (n=852) 78 15 7 100 55-64 (n=771) 83 12 6 100 65-plus (n=549) 84 12 4 100

totaal (n=3657) 77 14 9 100 bron: OIS

In tabel R. is de verdeling van de respondenten naar leeftijdsgroep en opleidingsniveau weergegeven. Volgens de meest recente cijfers van het CBS () is % van de Amsterdamse bevolking van - jaar laag opgeleid, % van deze bevolking heeft een afgeronde opleiding op middelbaar niveau en % heeft een hoog opleidingsniveau. De respondenten die aan het onderzoek hebben meegedaan zijn veel vaker hoog opgeleid, zoals uit onderstaande tabel R. blijkt.

Tabel R. Leeftijdsgroep respondenten naar opleidingsniveau (procenten, ex. onbekend)

leeftijdsgroep laag middelbaar hoog totaal 16-24 (n=279) 2 56 42 100 25-34 (n=566) 2 11 87 100 35-44 (n=610) 4 13 83 100 45-54 (n=823) 7 19 74 100 55-64 (n=760) 11 17 72 100 65-plus (n=542) 18 20 62 100

totaal (n=3580) 8 19 73 100 bron: OIS

Over de respons In het algemeen geldt dat hoger opgeleiden en mensen met een Nederlandse herkomst meer dan andere groepen bereid zijn om aan onderzoek mee te werken. Dit geldt ook voor de leden van het online bewonerspanel van OIS en voor de respondenten die via de open link aan het onderzoek hebben meegewerkt. Verder geldt dat beide groepen waarschijnlijk meer dan gemiddeld betrokken zijn bij de stad. De methodes die zijn gebruikt om de data te verzamelen in het huidige onderzoek leiden maar gedeeltelijk tot een representatief beeld van alle Amsterdammers.

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Smart City Survey: stellingen over de stad

In dit hoofdstuk beschrijven we hoe de bewoners/werkenden/studenten die aan het onderzoek hebben meegedaan over hun stad denken aan de hand van een aantal stellingen.

. Beleving van de stad: Smart City Survey

In de enquête kwamen stellingen aan de orde die afkomstig zijn uit de Smart City Survey 13 : een in opdracht van Smart (het automerk) in uitgevoerd onderzoek in Europese landen, in steden. Ook in Amsterdam is het onderzoek van Smart in aangepaste vorm uitgevoerd.

Vijf stellingen vormen samen de zogenaamde Smart Urban Joy Index: ° Ik ben blij dat ik in deze stad woon ° Ik vind mijn stad erg aantrekkelijk ° Ik vind het boeiend en prikkelend om in mijn stad te wonen ° Indien mogelijk wil ik de komende tot jaar in mijn stad blijven ° Ik leef graag in mijn stad; ik kan me geen leven ergens anders voorstellen.

In de enquête zijn daar twee stellingen aan toegevoegd: ‘Ik ben trots op Amsterdam’ en ‘Drukte hoort bij de stad, is onderdeel van het stedelijk leven’. De respondenten is gevraagd door middel van een rapportcijfer (van tot ) aan te geven in hoeverre ze het met de stellingen eens zijn.

De reacties op de stellingen staan in de tabellen . en ., naar stadsdelen en naar gebieden. In de linker kolommen staan de reacties op de vijf Smart Urban Joy index stellingen, in kolom het gemiddelde van de vijf afzonderlijke stellingen. Daarnaast staan in de twee rechter kolommen de twee door OIS toegevoegde stellingen.

Net als in is er in het algemeen weinig spreiding in de reacties op de stellingen, in de meeste gevallen is er minder dan een punt verschil tussen het gebied met de minst en het gebied met de meest positieve reactie. De stellingen van de Smart Urban Joy Index hangen bovendien met elkaar samen; respondenten die positief reageren op de ene stelling reageren in het algemeen ook positief op de andere stellingen. 14

Ten opzichte van treden er kleine verschillen op: de meeste stellingen worden overal in de stad zeer positief beoordeeld (richting een gemiddeld), met uitzondering van de stelling: ‘Ik leef graag in de stad; ik kan me geen leven elders voorstellen ’ (een ⁻ gemiddeld). Dat is iets lager dan in de vorige meting uit . Ook de stelling ‘Drukte hoort bij de stad/is onderdeel van het stedelijk leven’ scoort dit jaar iets lager (een , gemiddeld versus een , in ) en het laagst in

13 http://www.smart-city-survey.com/nl/homepage 14 factoranalyse

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

stadsdeel Centrum. Daarentegen is de score op de stelling ‘Ik ben blij dat ik in deze stad woon’ tot iets boven een gemiddeld gestegen.

Tabel . Smart Urban Joy index stellingen plus twee aanvullende naar stadsdeel, gemiddelde rapportcijfers

Indien Ik vind het Ik leef graag Drukte mogelijk wil ik boeiend en in mijn stad; hoort bij de Ik ben blij de komende 5 prikkelend Ik vind ik kan me stad/is

dat ik in tot 10 jaar in om in mijn mijn stad geen leven Smart Ik ben onderdeel deze stad mijn stad stad te erg ergens anders Urban trots op van het stadsdeel woon blijven wonen aantrekkelijk voorstellen Joy Amsterdam stedelijk leven Centrum 8,08 8,05 7,70 7,61 6,83 7,66 7,61 6,94 West 8,19 7,96 7,85 7,70 6,67 7,68 7,76 7,31 Nieuw-West 7,97 7,81 7,60 7,61 6,61 7,53 7,96 7,56 Zuid 8,24 8,24 7,76 7,77 6,81 7,78 7,81 7,31 Oost 8,34 8,06 7,98 7,80 6,81 7,80 7,89 7,41 Noord 8,28 8,27 7,83 7,64 6,89 7,82 7,84 7,54 Zuidoost 8,21 8,14 7,36 7,66 6,63 7,59 7,82 7,46

15 Amsterdam 8,14 8,02 7,72 7,64 6,75 7,67 7,74 7,25 2016 7,95 7,93 7,86 7,71 6,95 7,70 7,88 7,46 verschil 0,19 0,09 -0,14 -0,07 -0,20 -0,03 -0,14 -0,21 bron: OIS

De reacties op de stellingen komen in het algemeen overeen met de resultaten die in de Smart City Survey werden gerapporteerd; ook daar kreeg Amsterdam van de bewoners een oordeel dicht bij de . In reageerden mensen uit (heel) Nieuw-West verhoudingsgewijs iets minder positief op de stellingen dan respondenten uit andere gebieden, nu geldt dat alleen nog voor respondenten uit gebied Osdorp. Respondenten uit Bijlmer Centrum, Noord West en Westerpark zijn juist iets positiever. De verschillen tussen de gebieden zijn echter marginaal.

° Mensen met een niet-westerse migratie-achtergrond scoren hoger op de Smart Urban Joy index (gemiddeld ,). ° Hoe langer men in de stad woont (en daarmee gepaard hoe ouder men is) hoe hoger de score op de Smart Urban Joy index. ° Ouderen (-plus) willen nog vaker dan jongeren de komende jaren nog in de stad blijven wonen (, versus ,) ° Jongeren kunnen zich vaker een leven elders voorstellen (gemiddeld ,) terwijl -plussers dat vaker niet kunnen (gemiddeld ,)

15 Waar in het vervolg van het rapport wordt verwezen naar Amsterdam of naar bewoners wordt bedoeld respondenten in de categorieën bewoners, werkenden en studenten

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Tabel . Smart Urban Joy index stellingen plus twee aanvullende naar gebieden, gemiddelde rapportcijfers

Indien Ik leef graag Drukte mogelijk Ik vind het in mijn stad; hoort bij de wil ik de boeiend en ik kan me stad/is Ik ben blij komende prikkelend Ik vind geen leven onderdeel dat ik in 5 tot 10 jaar om in mijn mijn stad ergens Smart Ik ben van het stads- deze stad in mijn stad stad te erg anders Urban trots op stedelijk deel gebied woon blijven wonen aantrekkelijk voorstellen Joy Amsterdam leven C Centrum West 7,99 8,01 7,65 7,56 6,76 7,62 7,49 6,81 C Centrum Oost 8,16 8,09 7,75 7,65 6,89 7,71 7,71 7,06 W Westerpark 8,44 8,31 8,04 7,80 7,02 7,95 7,84 7,29 W Bos en Lommer 8,11 7,70 7,80 7,65 6,33 7,50 7,83 7,51 W Oud-West/De Baarsjes 8,11 7,87 7,82 7,71 6,58 7,62 7,72 7,26 NW Geuzenveld/Slotermeer 7,98 7,74 7,58 7,45 6,49 7,44 7,95 7,64 NW Osdorp 7,49 7,44 7,08 7,37 6,28 7,13 7,59 7,40 NW De Aker/Nieuw Sloten 8,03 7,93 7,67 7,74 6,69 7,64 8,08 7,49 NW Slotervaart 8,09 7,88 7,78 7,74 6,59 7,62 7,97 7,68 Z Oud-Zuid 8,35 8,22 8,00 7,85 6,92 7,89 7,92 7,39 Z Buitenveldert/Zuidas 8,05 8,17 7,24 7,73 6,57 7,54 7,52 7,60 Z De Pijp/Rivierenbuurt 8,19 8,26 7,69 7,72 6,73 7,75 7,77 7,22 O Oud-Oost 8,32 7,90 8,06 7,92 6,79 7,80 7,89 7,57 Indische Buurt/Oostelijk O 8,29 8,06 7,95 7,79 6,89 7,80 7,88 7,35 Havengebied O Watergraafsmeer 8,33 8,07 7,92 7,59 6,67 7,72 7,75 7,34 O IJburg/Zeeburgereiland 8,51 8,28 8,01 7,89 6,81 7,89 8,05 7,37 N Noord West 8,29 8,57 7,79 7,68 7,14 7,96 7,82 7,52 N Oud-Noord 8,26 8,21 7,83 7,67 6,89 7,80 8,00 7,82 N Noord Oost 8,37 8,06 8,15 7,85 6,91 7,90 7,81 7,58 ZO Bijlmer Centrum 8,66 8,58 7,78 8,11 6,87 7,97 8,18 7,66 ZO Bijlmer Oost 8,19 8,17 7,57 7,55 6,43 7,57 7,74 7,43 ZO Gaasperdam/Driemond 8,03 7,92 7,07 7,52 6,63 7,43 7,69 7,40

Amsterdam 8,14 8,02 7,72 7,64 6,75 7,67 7,74 7,25 2016 7,95 7,93 7,86 7,71 6,95 7,70 7,88 7,46 verschil 0,19 0,09 -0,14 -0,07 -0,20 -0,03 -0,14 -0,21 bron: OIS

Bewoners van Centrum West en Centrum Oost zijn het minder dan gemiddeld eens met de stelling ‘ Drukte hoort bij de stad/is onderdeel van het stedelijk leven ’, bewoners van Oud-Noord, Slotervaart, Geuzenveld/Slotermeer, Slotervaart en Bijlmer Centrum juist vaker. Respondenten die korter in de stad wonen en respondenten met kinderen zijn het hier vaker mee eens dan respondenten die langer in de stad wonen en respondenten zonder kinderen.

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Beleving van de buurt

In dit hoofdstuk bespreken we hoe mensen hun buurt beleven: hoe is het contact met de buren en is er eventueel overlast van de buren? Daarnaast komt het voorzieningenaanbod in de buurt aan bod.

. Contact met - en overlast van de buren

We legden twee stellingen voor: ‘Ik ken mijn buren’ en ‘Ik heb overlast van mijn buren’ . Ook hier is respondenten gevraagd om een rapportcijfer te geven ( = oneens, = eens). De laatste stelling wijkt af van de eerste omdat een lage score hier als positief uitgelegd moet worden.

Als we naar de gebieden kijken, dan zien we dat mensen hun buren het vaakst kennen in Gaasperdam/Driemond en op IJburg/Zeeburgereiland. In Bos en Lommer, Geuzenveld/Slotermeer, Osdorp en Bijlmer Centrum zijn de scores lager dan in de andere gebieden. Dat was in de vorige meting ook zo, in Osdorp is de bekendheid met de buren in het afgelopen jaar wel toegenomen.

De overlast van de buren is groter in de oudere delen van de stad, het hoogst in de Pijp/Rivierenbuurt, en iets hoger dan gemiddeld in Oud-Zuid, Oud-West/De Baarsjes, Bos en Lommer en Centrum West. Op IJburg/Zeeburgereiland, delen van Zuidoost, Noord en Nieuw-West is de overlast die men van buren heeft lager dan elders.

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Tabel . Stellingen over de buren, gemiddelde rapportcijfers per gebied (alleen bewoners)

Ik ken mijn buren Ik heb overlast van mijn buren stadsdeel gebied 2016 2017 verschil 2016 2017 verschil C Centrum West 6,81 7,30 0,49 4,41 4,02 -0,38 C Centrum Oost 7,25 7,43 0,18 4,27 3,86 -0,41 Centrum totaal 7,02 7,37 0,35 4,34 3,93 -0,41 W Westerpark 7,27 7,56 0,29 3,89 3,89 -0,01 W Bos en Lommer 6,65 6,57 -0,09 3,87 4,05 0,18 W Oud-West/De Baarsjes 6,85 7,21 0,36 4,28 4,11 -0,17 West totaal 6,96 7,21 0,25 4,10 4,06 -0,04 NW Geuzenveld/Slotermeer 6,58 6,62 0,04 4,02 3,50 -0,52 NW Osdorp 6,25 6,80 0,55 4,27 3,99 -0,28 NW De Aker/Nieuw Sloten 7,44 7,71 0,27 3,52 3,30 -0,21 NW Slotervaart 6,48 7,45 0,97 3,83 3,27 -0,56 Nieuw-West totaal 6,74 7,18 0,44 3,88 3,50 -0,38 Z Oud-Zuid 6,86 7,29 0,43 3,95 4,04 0,09 Z Buitenveldert/Zuidas 7,37 7,68 0,31 3,55 3,51 -0,04 Z De Pijp/Rivierenbuurt 6,95 7,21 0,27 4,64 4,59 -0,06 Zuid totaal 6,99 7,29 0,30 4,22 4,29 0,07 O Oud-Oost 7,36 7,00 -0,36 4,19 3,85 -0,34 Indische Buurt/Oostelijk O 7,40 7,19 -0,21 3,48 3,48 0,01 Havengebied O Watergraafsmeer 7,48 7,61 0,13 3,46 3,39 -0,06 O IJburg/Zeeburgereiland 7,69 8,09 0,40 3,65 2,99 -0,66 Oost totaal 7,44 7,37 -0,07 3,67 3,49 -0,18 N Noord West 7,62 7,97 0,36 3,26 3,28 0,02 N Oud-Noord 7,34 7,99 0,64 3,68 3,34 -0,34 N Noord Oost 7,60 7,43 -0,17 3,45 3,58 0,14 Noord totaal 7,52 7,79 0,27 3,46 3,32 -0,14 ZO Bijlmer Centrum 6,93 6,86 -0,07 2,99 3,27 0,28 ZO Bijlmer Oost 7,13 7,11 -0,03 3,15 3,98 0,83 ZO Gaasperdam/Driemond 7,25 8,13 0,88 3,48 3,36 -0,12 Zuidoost totaal 7,14 7,58 0,44 3,28 3,51 0,23

deel Amsterdam 7,08 7,33 0,25 3,99 3,83 -0,16 bron: OIS

De resultaten van verdiepende analyses laten zien dat ° oudere respondenten, vrouwen en respondenten met kinderen vaker hun buren kennen, ° ouderen, mensen die kort in de stad wonen, mannen en respondenten met kinderen minder overlast van hun buren ervaren dan de overige groepen. Hierbij geldt dat er enige overlap bestaat tussen de verschillende groepen.

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

. Buurtbeleving: aanbod van voorzieningen in de buurt

De aanname van Stad in Balans is dat disbalans vooral wordt ervaren door functieveranderingen van woningen, winkels, horeca, bedrijven en voorzieningen. Hierdoor dreigt op sommige plekken het evenwicht tussen wonen, werken en recreëren verstoord te worden. Dat gebeurt ook binnen de sectoren zelf; bij illegale verhuur worden woningen onttrokken aan de woningvoorraad. Bij voorzieningen ontstaat een monocultuur door eenzijdig aanbod.

Net als in is om die reden onderzocht in hoeverre de Amsterdammers in de verschillende gebieden ervaren dat er voldoende evenwicht is in de verschillende manieren waarop de gebouwen in de stad worden gebruikt.

We vroegen mensen om met behulp van een -puntsschaal (waarbij een ‘ te weinig’ betekent en een ‘ te veel’ ) aan te geven hoe men over het aanbod van verschillende voorzieningen in de buurt denkt.

Om het vergelijken van twee jaren makkelijker en inzichtelijker te maken, presenteren we hier de gemiddelde berekende scores op deze -puntsschaal in plaats van percentages. De minimale waarde kan zijn en de maximale waarde . Hoe lager het cijfer, hoe vaker men vindt dat er ‘ te weinig’ of ‘ weinig’ van iets is. Hoe hoger het cijfer, hoe meer men vindt dat er ‘veel’ of ‘ te veel’ aanbod is in de buurt.

Net als vorig jaar vindt men dat er sprake is van veel aanbod van vakantieverhuur in de buurt. Het aanbod is echter niet noemenswaardig gestegen. Ook het aanbod van hotels in de buurt krijgt de kwalificatie ‘veel’. Ook hier zien we nauwelijks verschil met vorig jaar. Wat betreft de mix van wonen en ontspanning (mogelijkheden voor vrijetijdsbesteding in de buurt) zien we dat er sprake is van een lichte verbetering en lijkt het er op dat het aanbod als veel wordt bestempeld. Datzelfde geldt voor het aanbod aan evenementen, events en feesten in de buurt. Dit onderwerp is dit jaar gevraagd over de buurt in plaats van het aanbod ervan in de stad. Hierdoor is vergelijken niet mogelijk. De variatie in het winkelaanbod was vorig jaar beperkt. Dat is dit jaar ook zo, hoewel we een lichte verbetering zien.

Tabel . Hoe beoordeelt u het aanbod van de volgende zaken in uw buurt? Gemiddelde score op een schaal van (te weinig) tot en met (te veel)

2016 2017 verschil variatie in het winkelaanbod 2,85 2,93 0,08 hotels 3,57 3,50 -0,07 vakantieverhuur van woningen 3,80 3,84 0,04 mix van wonen, werken en ontspanning (mogelijkheden voor 3,16 3,26 0,10 vrijetijdsbesteding) evenementen, events en feesten (zoals stadsfeesten) - 3,41 - bron: OIS

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

. Variatie in het winkelaanbod

De lichte verbetering in de variatie in het winkelaanbod doet zich niet in elk gebied in gelijke mate voor. Zo zien we, vergeleken met een jaar geleden, dat de variatie in het winkelaanbod bijvoorbeeld is afgenomen in Centrum West. In Centrum Oost was deze variatie al laag. Ook in Bijlmer Oost is de variatie in het winkelaanbod lager dan vorig jaar, terwijl dit in Bijlmer Centrum juist is toegenomen. Gebieden waar van variatie in het winkelaanbod in de buurt het minst sprake is zijn gebieden in Nieuw-West (met uitzondering van Osdorp), IJburg, Zuidoost en Centrum. Vooral in Zuid, maar ook in Oud Oost is er juist de meeste variatie in het winkelaanbod. Bovendien is het aanbod hier verbeterd.

Volgens ondernemers die aan het onderzoek hebben meegedaan is de variatie in het winkelaanbod juist iets afgenomen ten opzichte van .

NB er is vanwege de leesbaarheid van de tabellen getracht deze zoveel mogelijk op één pagina te presenteren. Dit leidt ertoe dat er soms grote stukken lege ruimte onderaan de pagina ontstaat. De tekst gaat na de tabellen verder.

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Tabel . Hoe beoordeelt u de variatie in het winkelaanbod in uw buurt? Gemiddelde score op een schaal van (te weinig) tot en met (te veel)

stadsdeel gebied 2016 2017 verschil C Centrum West 2,97 2,77 -0,21 C Centrum Oost 2,68 2,68 0,01 Centrum totaal 2,83 2,72 -0,11 W Westerpark 2,89 2,99 0,10 W Bos en Lommer 2,59 2,77 0,18 W Oud-West/De Baarsjes 3,05 3,42 0,37 West totaal 2,93 3,16 0,23 NW Geuzenveld/Slotermeer 2,40 2,51 0,11 NW Osdorp 2,68 3,17 0,49 NW De Aker/Nieuw Sloten 2,54 2,57 0,03 NW Slotervaart 2,49 2,63 0,14 Nieuw-West totaal 2,51 2,67 0,16 Z Oud-Zuid 3,22 3,35 0,13 Z Buitenveldert/Zuidas 3,04 3,40 0,36 Z De Pijp/Rivierenbuurt 3,17 3,38 0,20 Zuid totaal 3,17 3,36 0,20 O Oud-Oost 3,16 3,46 0,30 Indische Buurt/Oostelijk O 2,76 3,09 0,33 Havengebied O Watergraafsmeer 2,93 3,03 0,10 O IJburg/Zeeburgereiland 2,28 2,27 -0,01 Oost totaal 2,85 3,05 0,20 N Noord West 2,51 2,51 0,00 N Oud-Noord 2,59 2,61 0,03 N Noord Oost 2,63 2,58 -0,05 Noord totaal 2,57 2,58 0,01 ZO Bijlmer Centrum 2,97 3,24 0,26 ZO Bijlmer Oost 2,72 2,60 -0,12 ZO Gaasperdam/Driemond 2,80 2,80 0,00 Zuidoost totaal 2,83 2,85 0,02

Amsterdam bewoners 2,85 2,93 0,08 deel Amsterdam ondernemers 2,96 2,84 -0,12 bron: OIS

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

. Aanbod hotels

Het aanbod aan hotels is volgens de respondenten uit stadsdeel Centrum bovengemiddeld veel vergeleken met andere buurten. Ook dit jaar is dat zo, hoewel het aanbod hier licht is afgenomen ten opzichte van . In Zuid, Oud-Oost, Oud-West/De Baarsjes is er nog steeds sprake van veel aanbod aan hotels in de buurt, in stadsdeel Noord en op IJburg/Zeeburgereiland is het aanbod aan hotels veel beperkter. Er treden nauwelijks verschillen van mening op tussen bewoners en ondernemers over het aanbod aan hotels in de buurt.

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Tabel . Hoe beoordeelt u het aanbod aan hotels in uw buurt? Gemiddelde score op een schaal van (te weinig) tot en met (te veel)

stadsdeel gebied 2016 2017 verschil C Centrum West 4,19 4,03 -0,16 C Centrum Oost 4,09 3,98 -0,11 Centrum totaal 4,14 4,00 -0,14 W Westerpark 3,30 3,24 -0,07 W Bos en Lommer 3,28 3,33 0,05 W Oud-West/De Baarsjes 3,60 3,51 -0,09 West totaal 3,46 3,41 -0,06 NW Geuzenveld/Slotermeer 3,25 3,17 -0,08 NW Osdorp 3,11 3,22 0,11 NW De Aker/Nieuw Sloten 3,38 3,29 -0,09 NW Slotervaart 3,31 3,44 0,13 Nieuw-West totaal 3,27 3,31 0,04 Z Oud-Zuid 3,62 3,57 -0,05 Z Buitenveldert/Zuidas 3,53 3,54 0,01 Z De Pijp/Rivierenbuurt 3,70 3,60 -0,11 Zuid totaal 3,64 3,57 -0,07 O Oud-Oost 3,71 3,63 -0,08 Indische Buurt/Oostelijk O 3,21 3,32 0,11 Havengebied O Watergraafsmeer 3,27 3,26 -0,01 O IJburg/Zeeburgereiland 2,86 2,66 -0,19 Oost totaal 3,31 3,28 -0,03 N Noord West 3,05 2,90 -0,14 N Oud-Noord 3,08 3,15 0,07 N Noord Oost 2,80 2,74 -0,07 Noord totaal 2,98 2,97 -0,01 ZO Bijlmer Centrum 3,32 3,42 0,09 ZO Bijlmer Oost 3,05 3,00 -0,05 ZO Gaasperdam/Driemond 3,27 3,31 0,04 Zuidoost totaal 3,23 3,25 0,01

Amsterdam bewoners 3,57 3,50 -0,07 deel Amsterdam ondernemers 3,48 3,54 0,06 bron: OIS

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

. Aanbod vakantieverhuur van woningen

Het aanbod van woningen voor vakantieverhuur in de buurt is volgens de respondenten in een jaar tijd nauwelijks toegenomen als we naar de cijfers voor de hele stad kijken. Op gebiedsniveau zien we echter wel verschillen, maar die verschillen treden niet in gelijke mate op. In Centrum West en Centrum Oost was er in volgens de respondenten al veel aanbod van woningen voor vakantieverhuur in de buurt. Ook nu zijn dat de gebieden waar het aanbod van woningen voor vakantieverhuur het hoogst is. In Westerpark, Oud-West/De Baarsjes is er eveneens veel aanbod van deze woningen. In Bos en Lommer is het aanbod in een jaar tijd volgens de bewoners flink toegenomen. Ook in delen van stadsdeel Noord is het aanbod van woningen voor vakantieverhuur toegenomen, maar ligt dit nog altijd onder het stadsgemiddelde.

Gebieden waar het aanbod van woningen voor vakantieverhuur is afgenomen zijn Buitenveldert/Zuidas en Watergraafsmeer. Het aanbod van woningen voor vakantieverhuur is het laagst in Nieuw-West, met name in Osdorp, in Bijlmer Centrum en Bijlmer Oost, en in Noord West.

Ten opzichte van een jaar geleden vinden ondernemers vaker dan bewoners dat het aanbod van woningen voor vakantieverhuur in de buurt is toegenomen.

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Tabel . Hoe beoordeelt u het aanbod aan vakantieverhuur van woningen in uw buurt? Gemiddelde score op een schaal van (te weinig) tot en met (te veel)

stadsdeel gebied 2016 2017 verschil C Centrum West 4,52 4,50 -0,02 C Centrum Oost 4,37 4,25 -0,12 Centrum totaal 4,45 4,37 -0,08 W Westerpark 3,95 4,01 0,05 W Bos en Lommer 3,23 3,87 0,64 W Oud-West/De Baarsjes 3,99 4,12 0,13 West totaal 3,88 4,02 0,14 NW Geuzenveld/Slotermeer 3,10 3,27 0,18 NW Osdorp 2,60 2,98 0,37 NW De Aker/Nieuw Sloten 3,20 3,23 0,04 NW Slotervaart 3,19 3,30 0,11 Nieuw-West totaal 3,04 3,24 0,19 Z Oud-Zuid 3,81 3,80 -0,01 Z Buitenveldert/Zuidas 3,64 3,30 -0,34 Z De Pijp/Rivierenbuurt 4,00 3,97 -0,03 Zuid totaal 3,89 3,86 -0,03 O Oud-Oost 3,78 3,78 -0,01 Indische Buurt/Oostelijk O 3,45 3,72 0,27 Havengebied O Watergraafsmeer 3,37 3,26 -0,11 O IJburg/Zeeburgereiland 3,00 3,26 0,26 Oost totaal 3,46 3,58 0,12 N Noord West 2,90 3,03 0,13 N Oud-Noord 3,18 3,46 0,28 N Noord Oost 2,83 3,21 0,39 Noord totaal 2,98 3,23 0,25 ZO Bijlmer Centrum 2,94 3,00 0,06 ZO Bijlmer Oost 2,95 3,22 0,27 ZO Gaasperdam/Driemond 2,92 3,31 0,39 Zuidoost totaal 2,93 3,21 0,28

Amsterdam bewoners 3,80 3,84 0,04 deel Amsterdam ondernemers 3,70 3,99 0,29 bron: OIS

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

. Mix wonen, werken en ontspanning

In de e-eeuwse wijken is de mix van wonen, werken, recreëren hoger dan gemiddeld, en zijn de mogelijkheden voor vrijetijdsbesteding in de buurt in het afgelopen jaar toegenomen. Het gaat hierbij om Westerpark, Oud-West/De Baarsjes, Oud-Zuid, De Pijp/Rivierenbuurt, Oud Oost en de Indische Buurt/Oostelijk Havengebied. In Bos en Lommer, eveneens een e-eeuwse wijk, is echter sprake van een afname van de mix van wonen, werken en ontspannen. In de stadsdelen Noord en Nieuw-West is er minder dan gemiddeld sprake van die mix, hoewel in Noord West wel een verbetering is opgetreden (er is meer mix van wonen, werken en ontspannen gekomen). Deze stadsdelen zijn ook eerder de delen van de stad waar (overwegend) gewoond wordt. Vorig jaar vonden ondernemers vaker dan bewoners dat er veel mix was van wonen, werken en recreëren in de buurt. Dit jaar treden er geen verschillen meer op tussen bewoners en ondernemers.

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Tabel . Hoe beoordeelt u de mix van wonen, werken en ontspanning in uw buurt? Gemiddelde score op een schaal van (te weinig) tot en met (te veel)

stadsdeel gebied 2016 2017 verschil C Centrum West 3,18 3,27 0,08 C Centrum Oost 3,24 3,31 0,07 Centrum totaal 3,21 3,29 0,08 W Westerpark 3,28 3,51 0,23 W Bos en Lommer 3,28 3,06 -0,22 W Oud-West/De Baarsjes 3,30 3,55 0,25 West totaal 3,29 3,44 0,15 NW Geuzenveld/Slotermeer 2,82 2,94 0,13 NW Osdorp 2,95 3,10 0,16 NW De Aker/Nieuw Sloten 2,80 2,92 0,12 NW Slotervaart 2,88 2,99 0,11 Nieuw-West totaal 2,85 2,97 0,12 Z Oud-Zuid 3,46 3,57 0,11 Z Buitenveldert/Zuidas 3,08 3,17 0,09 Z De Pijp/Rivierenbuurt 3,31 3,48 0,18 Zuid totaal 3,32 3,49 0,16 O Oud-Oost 3,28 3,54 0,26 Indische Buurt/Oostelijk O 3,13 3,41 0,28 Havengebied O Watergraafsmeer 3,25 3,22 -0,03 O IJburg/Zeeburgereiland 2,80 3,01 0,21 Oost totaal 3,16 3,34 0,18 N Noord West 2,82 2,99 0,17 N Oud-Noord 3,10 2,99 -0,11 N Noord Oost 2,81 2,77 -0,04 Noord totaal 2,91 2,93 0,02 ZO Bijlmer Centrum 3,18 3,19 0,02 ZO Bijlmer Oost 2,84 2,93 0,10 ZO Gaasperdam/Driemond 3,05 3,10 0,05 Zuidoost totaal 3,03 3,07 0,04

Amsterdam bewoners 3,16 3,26 0,10 deel Amsterdam ondernemers 3,24 3,27 0,03 bron: OIS

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

. Evenementen, events en stadsfeesten

Dit jaar is voor het eerst gevraagd het aanbod aan evenementen, events en stadsfeesten in de buurt te beoordelen. In de vorige meting werd hetzelfde gevraagd maar dan voor de stad Amsterdam. Hierdoor is een vergelijking van twee jaren niet mogelijk.

In het algemeen is er sprake van veel aanbod aan evenementen of andersoortige activiteiten in de buurt. Sommige buurten scoren hier echter bovengemiddeld op, zoals Westerpark, Centrum West en Centrum Oost, en in iets mindere mate ook Bijlmer Oost en Bijlmer Centrum.

Weinig aanbod aan evenementen is er in IJburg/Zeeburgereiland, Noord Oost, Watergraafsmeer, Bos en Lommer en in Nieuw-West.

Ondernemers vinden iets meer dan bewoners dat het aanbod aan evenementen, events en stadsfeesten in de buurt veel is.

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Tabel . Hoe beoordeelt u het aanbod aan evenementen, events en stadsfeesten in uw buurt? Gemiddelde score op een schaal van (te weinig) tot en met (te veel)

stadsdeel gebied 2017 C Centrum West 3,78 C Centrum Oost 3,68 Centrum totaal 3,73 W Westerpark 3,89 W Bos en Lommer 3,16 W Oud-West/De Baarsjes 3,27 West totaal 3,43 NW Geuzenveld/Slotermeer 3,13 NW Osdorp 3,20 NW De Aker/Nieuw Sloten 3,06 NW Slotervaart 3,07 Nieuw-West totaal 3,10 Z Oud-Zuid 3,38 Z Buitenveldert/Zuidas 3,39 Z De Pijp/Rivierenbuurt 3,31 Zuid totaal 3,34 O Oud-Oost 3,45 Indische Buurt/Oostelijk O 3,25 Havengebied O Watergraafsmeer 3,13 O IJburg/Zeeburgereiland 2,94 Oost totaal 3,23 N Noord West 3,45 N Oud-Noord 3,39 N Noord Oost 3,00 Noord totaal 3,32 ZO Bijlmer Centrum 3,50 ZO Bijlmer Oost 3,58 ZO Gaasperdam/Driemond 3,42 Zuidoost totaal 3,47

Amsterdam bewoners 3,41 deel Amsterdam ondernemers 3,57 bron: OIS

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Druktebeleving

. Drukte in de stad

De kern van dit onderzoek draait om de beleving van drukte in de stad en buurt en de daarmee samenhangende oorzaken en gevolgen van drukte en maatregelen die genomen (kunnen) worden om de drukte in goede banen te leiden.

Dat het druk is in de stad vindt bijna iedereen: vorig jaar vond % van de ondervraagden het tamelijk of heel druk in de stad, waarbij de groep die het tamelijk druk vond het grootst was (%). In de huidige meting vindt % van de respondenten het druk in Amsterdam. Zo op het eerste oog is er geen verschil, met dien verstande dat in % en nu de meerderheid de drukte in de stad als heel druk bestempelt (%).

Tabel . Hoe zou u Amsterdam in het algemeen beschrijven? Is dat …? (procenten, ex. weet niet)

1 2 3 4 heel rustig tamelijk rustig tamelijk druk heel druk totaal 2017 0 3 41 55 100 2016 0 3 53 44 100 verschil 0,05 -0,37 -11,04 11,35 bron: OIS

Om te kunnen vergelijken hebben we een gemiddelde score berekend op een schaal van tot en met , waarbij voor heel rustig staat en voor heel druk. In alle stadsdelen is er sprake van een toenemend gevoel van drukte in de stad: in Centrum vond men in het vaakst dat het druk is in de stad en ook nu is dat het geval. Stadsdeel Zuid komt op de tweede plaats als het om druktebeleving van de stad gaat. Ondernemers vinden over het algemeen ook dat Amsterdam druk is, zij het in iets mindere mate dan bewoners.

Tabel . Hoe zou u Amsterdam in het algemeen beschrijven? Gemiddelde score op een schaal van (heel rustig) tot en met (heel druk)

stadsdeel 2016 2017 verschil Centrum 3,54 3,61 0,07 West 3,35 3,50 0,15 Nieuw-West 3,31 3,46 0,15 Zuid 3,41 3,54 0,13 Oost 3,30 3,43 0,13 Noord 3,40 3,47 0,07 Zuidoost 3,32 3,46 0,14 Amsterdam bewoners 3,40 3,52 0,12 Amsterdam ondernemers 3,30 3,39 0,09 bron: OIS

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Het gevoel van toenemende drukte in de stad wordt bevestigd door ander onderzoek van OIS 16 .

. Drukte in de buurt

Over de drukte in de buurt zijn de meningen verdeeld: net als vorig jaar vindt iets meer dan de helft van de ondervraagden het heel of tamelijk rustig in de eigen buurt, de overige respondenten vinden het juist tamelijk of heel druk in de buurt. In feite treden er nauwelijks verschillen op.

Tabel . Hoe zou u uw buurt waar u woont (of werkt of studeert) beschrijven? Is dat …? (procenten, ex. weet niet)

1 2 3 4 heel rustig tamelijk rustig tamelijk druk heel druk totaal 2017 12 42 30 17 100 2016 10 44 31 15 100 verschil 1,36 -1,64 -1,17 1,44 bron: OIS

Voor het vergelijken van beide jaren hebben we gemiddelden berekend: hoe hoger het gemiddelde op deze -puntsschaal, hoe drukker men het in de buurt vindt.

In Centrum West en Oost vindt men de buurt het vaakst druk. Ook in De Pijp/Rivierenbuurt en Oud-West/De Baarsjes is het bovengemiddeld druk.

Gebieden waar drukte veel minder een rol speelt zijn gebieden die meer aan de buitenrand van de stad liggen zoals Gaasperdam/Driemond, de Aker/Nieuw Sloten en in stadsdeel Noord. In IJburg/Zeeburgereiland is de toch al niet grote drukte in de buurt verder afgenomen.

Ondernemers vinden het net iets vaker dan bewoners (tamelijk) druk in hun buurt.

16 Monitor Indicatoren Uitvoeringsprogramma Stad in Balans, nulmeting eind , OIS

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Tabel . Hoe zou u uw buurt waar u woont (of werkt of studeert of waar uw onderneming gevestigd is) beschrijven? Gemiddelde score op een schaal van (heel rustig) tot en met (heel druk)

stadsdeel gebied 2016 2017 verschil C Centrum West 3,28 3,34 0,05 C Centrum Oost 2,92 3,01 0,10 Centrum totaal 3,10 3,16 0,06 W Westerpark 2,41 2,39 -0,02 W Bos en Lommer 2,37 2,45 0,08 W Oud-West/De Baarsjes 2,74 2,78 0,04 West totaal 2,58 2,61 0,02 NW Geuzenveld/Slotermeer 2,15 2,19 0,04 NW Osdorp 2,47 2,53 0,05 NW De Aker/Nieuw Sloten 1,93 1,89 -0,04 NW Slotervaart 2,21 2,13 -0,08 Nieuw-West totaal 2,16 2,16 0,00 Z Oud-Zuid 2,38 2,44 0,06 Z Buitenveldert/Zuidas 2,07 2,07 0,00 Z De Pijp/Rivierenbuurt 2,78 2,81 0,03 Zuid totaal 2,52 2,60 0,08 O Oud-Oost 2,65 2,55 -0,10 Indische Buurt/Oostelijk O 2,20 2,27 0,08 Havengebied O Watergraafsmeer 1,95 2,03 0,08 O IJburg/Zeeburgereiland 1,96 1,72 -0,24 Oost totaal 2,22 2,21 -0,01 N Noord West 1,84 1,77 -0,07 N Oud-Noord 1,99 1,99 0,00 N Noord Oost 1,96 1,92 -0,04 Noord totaal 1,93 1,91 -0,02 ZO Bijlmer Centrum 2,28 2,26 -0,02 ZO Bijlmer Oost 2,15 2,00 -0,15 ZO Gaasperdam/Driemond 1,76 1,73 -0,03 Zuidoost totaal 1,99 1,93 -0,06

Amsterdam bewoners 2,51 2,51 0,00 deel Amsterdam ondernemers 2,61 2,63 0,02 bron: OIS

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

. Gezellig druk of vervelend druk in de buurt?

De respondenten die hun eigen buurt heel druk of tamelijk druk vinden (in % van het totaal en in %) is gevraagd of zij die drukte gezellig, vervelend of niet gezellig maar ook niet vervelend vinden. De meningen waren in sterk verdeeld: rondom een derde van de ondervraagden vond de drukte in de buurt gezellig (%), een derde vond het niet gezellig maar ook niet vervelend (%) en ruim een derde vond de drukte vervelend (%).

Tabel . En is dat gezellig druk, vervelend druk of niet gezellig maar ook niet vervelend druk? (procenten, ex. weet niet)

2 1 niet gezellig en 3 vervelend druk niet vervelend druk gezellig druk totaal 2017 46 32 22 100 2016 36 33 31 100 verschil 9,85 -1,33 -8,52 bron: OIS

De gemiddelden op deze -puntsschaal (= vervelend druk, =gezellig druk) zijn in de volgende tabel voor beide jaren weergegeven. Hoe lager het cijfer, hoe vaker men de drukte vervelend vindt, hoe hoger, hoe vaker drukte in de buurt gezellig is.

In Slotervaart en IJburg/Zeeburgereiland is het gemiddelde cijfer hoger dan vorig jaar, hier vindt men de drukte iets meer gezellig dan vervelend. In nagenoeg alle andere gebieden is juist sprake van een afname van het gemiddelde cijfer. Zo vond men in in Bijlmer Oost de drukte eerder gezellig, nu gaat het meer richting neutraal: niet gezellig maar ook niet vervelend druk. In Bijlmer Centrum vinden mensen drukte in de buurt nog steeds overwegend gezellig.

In gebieden waar de drukte in de buurt in al niet zo gezellig was, zoals in Centrum West en Centrum Oost, wordt drukte nog meer dan vorig jaar als vervelend ervaren. Bewoners van het Centrum maken zich ook zorgen over de ontwikkeling van de buurt blijkt uit het onderzoek Wonen in Amsterdam . Het rapportcijfer dat bewoners aan hun buurt geven is nog wel hoog (,), maar de verwachting over de toekomstige ontwikkeling is sterk gedaald (rapportcijfer , in naar een , in ). 17

Ook in Buitenveldert/Zuidas en Noord West wordt drukte in de buurt dit jaar eerder als vervelend gezien.

17 Gemeente Amsterdam, Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties (). Fact sheet Wonen in Amsterdam Leefbaarheid. https://www.ois.amsterdam.nl/nieuws/zowel-optimisme-als-pessimisme-over-de-verwachte-ontwikkeling-van- buurten-in-amsterdam

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Ook onder ondernemers, die vorig jaar al positiever tegenover de drukte in de buurt stonden dan bewoners, zien we een zelfde tendens: drukte wordt meer gezien als niet gezellig maar ook niet vervelend in plaats van gezellig.

Respondenten jonger dan jaar vinden de drukte vaker gezellig dan oudere respondenten.

Tabel . En is dat gezellig druk, vervelend druk of niet gezellig maar ook niet vervelend druk? Gemiddelde score op een schaal van (vervelend druk) tot en met (gezellig druk)

stadsdeel gebied 2016 2017 verschil C Centrum West 1,70 1,53 -0,17 C Centrum Oost 1,66 1,60 -0,06 Centrum totaal 1,68 1,56 -0,12 W Westerpark 2,13 1,91 -0,21 W Bos en Lommer 2,35 1,90 -0,46 W Oud-West/De Baarsjes 2,13 1,89 -0,25 West totaal 2,16 1,88 -0,28 NW Geuzenveld/Slotermeer 1,86 1,92 0,06 NW Osdorp 2,21 2,06 -0,16 NW De Aker/Nieuw Sloten 2,00 1,71 -0,29 NW Slotervaart 1,78 2,00 0,22 Nieuw-West totaal 1,99 1,99 0,00 Z Oud-Zuid 2,01 1,81 -0,20 Z Buitenveldert/Zuidas 2,08 1,67 -0,42 Z De Pijp/Rivierenbuurt 1,94 1,82 -0,12 Zuid totaal 1,98 1,81 -0,17 O Oud-Oost 2,36 1,97 -0,39 Indische Buurt/Oostelijk O 2,43 2,09 -0,35 Havengebied O Watergraafsmeer 2,33 1,89 -0,44 O IJburg/Zeeburgereiland 1,75 2,00 0,25 Oost totaal 2,35 2,00 -0,35 N Noord West 1,92 1,60 -0,32 N Oud-Noord 2,20 1,93 -0,27 N Noord Oost 2,13 1,93 -0,20 Noord totaal 2,10 1,83 -0,27 ZO Bijlmer Centrum 2,40 2,46 0,06 ZO Bijlmer Oost 2,60 2,00 -0,60 ZO Gaasperdam/Driemond 2,38 2,29 -0,10 Zuidoost totaal 2,47 2,28 -0,19

Amsterdam bewoners 1,94 1,76 -0,18 deel Amsterdam ondernemers 2,16 2,02 -0,14 bron: OIS

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

. Wanneer is het druk in de buurt?

Deel van de dag Volgens ruim acht van de tien mensen (die het tamelijk of heel druk in de eigen buurt vinden) is het vooral overdag druk in de buurt, dat is iets meer dan in . Vooral in de stadsdelen West, Nieuw-West en Noord is de drukte overdag toegenomen. Ook ’s avonds is de drukte in de buurt toegenomen, ruim vier van de tien ondervraagden vinden het ’s avonds druk in de buurt. Vooral in de stadsdelen Zuid, Oost, Noord en Zuidoost is het drukker geworden in de avond. Net als vorig jaar vindt % van de ondervraagden het ’s nachts druk in de buurt. Vooral in stadsdeel Centrum doet de nachtelijke drukte zich voor: een kwart van de Centrumbewoners vindt het ook ’s nachts druk in de buurt. In de stadsdelen West en Zuid vindt een tiende van de ondervraagden het druk in de nacht.

Tabel . Welk deel van de dag is het in uw buurt druk? (meer antwoorden mogelijk, procenten)

overdag ’s avonds ’s nachts stadsdeel 2016 2017 2016 2017 2016 2017 C Centrum 80 82 48 50 24 26 W West 77 84 38 42 10 9 NW Nieuw-West 79 87 34 37 6 7 Z Zuid 84 83 36 44 10 11 O Oost 83 81 25 31 4 6 N Noord 84 93 24 33 8 8 ZO Zuidoost 80 84 24 50 4 6

deel Amsterdam bewoners 80 83 39 43 15 15 bron: OIS

Per gebied zien de resultaten er als volgt uit:

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Tabel . Welk deel van de dag is het in uw buurt druk? (meer antwoorden mogelijk, procenten)

overdag ’s avonds ’s nachts stadsdeel gebied 2016 2017 2016 2017 2016 2017 C Centrum West 81 79 48 52 22 26 C Centrum Oost 78 84 49 48 26 26 Centrum totaal 80 82 48 50 24 26 W Westerpark 65 77 39 51 20 10 W Bos en Lommer 79 80 24 31 3 8 W Oud-West/De Baarsjes 81 87 40 40 8 8 West totaal 77 84 38 42 10 9 NW Geuzenveld/Slotermeer 72 92 39 31 8 4 NW Osdorp 86 94 36 35 7 3 NW De Aker/Nieuw Sloten 81 71 25 57 0 21 NW Slotervaart 78 79 30 36 4 9 Nieuw-West totaal 79 87 34 37 6 7 Z Oud-Zuid 92 81 30 48 6 7 Z Buitenveldert/Zuidas 96 100 21 0 0 7 Z De Pijp/Rivierenbuurt 79 83 41 44 14 12 Zuid totaal 84 83 36 44 10 11 O Oud-Oost 86 78 22 36 4 6 Indische Buurt/Oostelijk O 72 85 30 29 4 10 Havengebied O Watergraafsmeer 100 79 28 29 6 0 O IJburg/Zeeburgereiland 100 78 13 22 0 0 Oost totaal 83 81 25 31 4 6 N Noord West 67 90 25 40 17 0 N Oud-Noord 80 93 33 38 7 10 N Noord Oost 96 93 17 21 4 14 Noord totaal 84 93 24 33 8 8 ZO Bijlmer Centrum 81 85 19 54 5 8 ZO Bijlmer Oost 85 73 25 45 5 0 ZO Gaasperdam/Driemond 71 100 29 43 0 14 Zuidoost totaal 80 84 24 50 4 6

deel Amsterdam bewoners 80 83 39 43 15 15 bron: OIS

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Oorzaken van drukte in de buurt

Net als in legden we een aantal mogelijke oorzaken en gevolgen van drukte in de buurt voor aan mensen die het tamelijk of heel druk in de buurt vinden 18 (zie voor de mogelijke gevolgen van drukte in de buurt het volgende hoofdstuk).

Met behulp van een -puntsschaal kon men aangeven in hoeverre de voorgelegde mogelijke oorzaken van drukte bij hen in de buurt voorkomen, waarbij een ‘helemaal niet’ betekent en een ‘te veel’. Voor het vergelijken van twee jaren zijn gemiddelden berekend. Hoe hoger het cijfer, hoe meer men vindt dat een oorzaak voor ‘ veel’ of ‘ te veel’ drukte in de buurt zorgt.

Uit onderstaande tabel blijkt dat in Amsterdammers verhoudingsgewijs minder vaak werden genoemd als veroorzakers van drukte in de buurt. Van busjes , buitenlandse toeristen en grote groepen mensen had men het meeste last voor wat betreft het veroorzaken van drukte in de buurt. In is de drukte veroorzaakt door met name buitenlandse toeristen verder toegenomen, drukte veroorzaakt door busjes en grote groepen mensen is ook licht toegenomen, terwijl men minder last heeft van drukte veroorzaakt door Amsterdammers of Nederlandse bezoekers. Uiteraard kan het zo zijn dat drukte in de buurt door iets anders wordt veroorzaakt dan door de voorgelegde oorzaken. Aangezien hier in de Stadsenquête niet naar is gevraagd, zijn deze mogelijke andere oorzaken van drukte in de buurt onbekend.

Tabel . Drukte heeft verschillende oorzaken en gevolgen. In hoeverre wordt de drukte bij u in de buurt veroorzaakt door ...? Gemiddelde score op een schaal van (helemaal niet) tot en met (te veel)

2016 2017 verschil buitenlandse toeristen 3,53 3,91 0,38 Nederlandse bezoekers 3,45 3,30 -0,15 grote groepen mensen 3,54 3,60 0,06 Amsterdammers 3,25 3,14 -0,11 bevoorraders, bestelbusjes, laad- en losverkeer 3,60 3,67 0,07 bron: OIS

18 Voor zijn de gegevens opnieuw geanalyseerd omdat deze vragen toen aan iedereen gesteld werden, dus ook aan de mensen die het tamelijk of heel rustig in de buurt vonden.

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

zagen we eerder dat het zowel overdag als ’s avonds iets drukker is geworden in de buurt en dat drukte meer als vervelend wordt gezien.

. Buitenlandse toeristen

Buitenlandse toeristen veroorzaakten in vooral in Centrum West en Centrum Oost drukte in de buurt. In deze twee gebieden is dat in het afgelopen jaar nog verder toegenomen. Uit recent onderzoek van de Ondernemersvereniging Oudezijds Achterburgwal (OVOA), waarbij met behulp van wifi-trackers het signaal van mobiele telefoons van passanten op de Oudezijds Achterburgwal werd gemeten, blijkt dat in heel zo , miljoen unieke voorbijgangers werden geteld 19 . Op heel drukke dagen in de zomer werden ruim . passanten per dag geteld.

In de Pijp/Rivierenbuurt, in Oud-Zuid en ook in Westerpark, Oud-West/De Baarsjes, en Oud- Noord is de bijdrage aan drukte van buitenlandse toeristen inmiddels ook aanzienlijk en zorgen deze toeristen voor veel drukte in de buurt. In IJburg/Zeeburgereiland ervaart men veel vaker dan vorig jaar drukte door de aanwezigheid van buitenlandse toeristen.

Gebieden waar het nog meevalt met de bijdrage van buitenlandse toeristen aan drukte zijn Gaasperdam/Driemond en Noord Oost, maar het is duidelijk dat ook in heel Zuidoost en Noord de drukte door deze groepen toeristen is toegenomen.

Ook ondernemers vinden dat de bijdrage van de buitenlandse toeristen aan de drukte in de buurt is toegenomen, zij het iets minder sterk.

19 https://www.parool.nl/amsterdam/---miljoen-bezoekers-oudezijds-achterburgwal-in-~a/

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Tabel . Drukte heeft verschillende oorzaken en gevolgen. In hoeverre wordt de drukte bij u in de buurt veroorzaakt door ...? Gemiddelde score op een schaal van (helemaal niet) tot en met (te veel)

stadsdeel gebied buitenlandse toeristen 2016 2017 verschil C Centrum West 4,43 4,60 0,16 C Centrum Oost 4,25 4,46 0,20 Centrum totaal 4,36 4,53 0,17 W Westerpark 3,09 3,71 0,61 W Bos en Lommer 2,53 3,08 0,55 W Oud-West/De Baarsjes 3,17 3,73 0,56 West totaal 3,09 3,66 0,57 NW Geuzenveld/Slotermeer 2,53 2,81 0,28 NW Osdorp 2,29 2,88 0,59 NW De Aker/Nieuw Sloten 1,93 2,79 0,85 NW Slotervaart 2,30 2,75 0,45 Nieuw-West totaal 2,32 2,82 0,50 Z Oud-Zuid 3,45 3,81 0,37 Z Buitenveldert/Zuidas 2,43 3,20 0,77 Z De Pijp/Rivierenbuurt 3,68 4,02 0,34 Zuid totaal 3,51 3,92 0,41 O Oud-Oost 2,85 3,41 0,56 Indische Buurt/Oostelijk O 2,46 3,59 1,13 Havengebied O Watergraafsmeer 2,44 3,14 0,70 O IJburg/Zeeburgereiland 2,00 3,11 1,11 Oost totaal 2,63 3,42 0,80 N Noord West 2,09 2,70 0,61 N Oud-Noord 2,47 3,66 1,19 N Noord Oost 1,78 2,14 0,36 Noord totaal 2,06 3,03 0,97 ZO Bijlmer Centrum 1,90 2,69 0,79 ZO Bijlmer Oost 1,53 2,55 1,02 ZO Gaasperdam/Driemond 1,79 1,86 0,07 Zuidoost totaal 1,74 2,44 0,70

Amsterdam bewoners 3,53 3,91 0,38 deel Amsterdam ondernemers 3,63 3,84 0,21 bron: OIS

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

. Nederlandse bezoekers De bijdrage van Nederlandse bezoekers aan de drukte is volgens de respondenten in Amsterdam als geheel afgenomen, vooral in stadsdeel Centrum en Zuid. Drukte veroorzaakt door Nederlandse bezoekers is hier echter nog steeds groter dan in de andere gebieden. In de gebieden van stadsdeel Oost is juist sprake vaneen toe name aan Nederlandse bezoekers en ook in Zuidoost zien we dat Nederlandse bezoekers voor meer drukte in de buurt zorgen. In Bos en Lommer, Nieuw-West, IJburg/Zeeburgereiland en Bijlmer Oost veroorzaken Nederlandse bezoekers verhoudingsgewijs minder drukte in de buurt.

Ook ondernemers geven aan dat de bijdrage van de Nederlandse bezoekers aan de drukte in de buurt iets is afgenomen.

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Tabel . Drukte heeft verschillende oorzaken en gevolgen. In hoeverre wordt de drukte bij u in de buurt veroorzaakt door ...? Gemiddelde score op een schaal van (helemaal niet) tot en met (te veel)

stadsdeel gebied Nederlandse bezoekers 2016 2017 verschil C Centrum West 3,97 3,56 -0,41 C Centrum Oost 3,83 3,48 -0,35 Centrum totaal 3,91 3,52 -0,39 W Westerpark 3,43 3,32 -0,11 W Bos en Lommer 2,62 2,61 -0,01 W Oud-West/De Baarsjes 3,16 3,33 0,17 West totaal 3,17 3,23 0,06 NW Geuzenveld/Slotermeer 2,70 2,46 -0,24 NW Osdorp 2,65 2,72 0,07 NW De Aker/Nieuw Sloten 2,43 2,57 0,14 NW Slotervaart 2,64 2,53 -0,10 Nieuw-West totaal 2,63 2,67 0,04 Z Oud-Zuid 3,37 3,22 -0,15 Z Buitenveldert/Zuidas 3,35 2,80 -0,55 Z De Pijp/Rivierenbuurt 3,68 3,53 -0,15 Zuid totaal 3,56 3,40 -0,16 O Oud-Oost 3,18 3,23 0,05 Indische Buurt/Oostelijk O 2,57 3,06 0,49 Havengebied O Watergraafsmeer 3,00 3,11 0,11 O IJburg/Zeeburgereiland 2,38 2,78 0,40 Oost totaal 2,90 3,11 0,21 N Noord West 2,83 3,00 0,17 N Oud-Noord 2,93 3,11 0,18 N Noord Oost 2,95 2,86 -0,10 Noord totaal 2,92 3,02 0,10 ZO Bijlmer Centrum 2,60 3,46 0,86 ZO Bijlmer Oost 2,47 2,73 0,25 ZO Gaasperdam/Driemond 2,14 3,00 0,86 Zuidoost totaal 2,43 3,13 0,69

Amsterdam bewoners 3,45 3,30 -0,15 deel Amsterdam ondernemers 3,54 3,42 -0,12 bron: OIS

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

. Grote groepen mensen De mate waarin de aanwezigheid van grote groepen mensen bijdraagt aan drukte in de buurt is in het afgelopen jaar in de stad als geheel slechts licht toegenomen. Vooral in Centrum West en Centrum Oost dragen grote groepen mensen bij aan drukte in de buurt, nog iets meer zelfs dan vorig jaar. Met name op IJburg/Zeeburgereiland, in Oud-Noord en Bijlmer Oost is drukte door grote groepen mensen toegenomen. In Nieuw-West doet drukte door grote groepen mensen zich minder voor dan in , in Noord West en Gaasperdam/Driemond is sprake van een afname van drukte veroorzaakt door grote groepen mensen.

Ondernemers en bewoners verschillen niet veel van mening over de bijdrage aan drukte door de aanwezigheid van grote groepen mensen in de buurt.

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Tabel . Drukte heeft verschillende oorzaken en gevolgen. In hoeverre wordt de drukte bij u in de buurt veroorzaakt door ...? Gemiddelde score op een schaal van (helemaal niet) tot en met (te veel)

stadsdeel gebied grote groepen mensen 2016 2017 verschil C Centrum West 4,20 4,33 0,13 C Centrum Oost 4,16 4,16 0,01 Centrum totaal 4,18 4,25 0,07 W Westerpark 3,31 3,32 0,01 W Bos en Lommer 2,59 2,88 0,29 W Oud-West/De Baarsjes 3,00 3,16 0,16 West totaal 3,03 3,16 0,13 NW Geuzenveld/Slotermeer 3,09 2,92 -0,16 NW Osdorp 3,07 3,09 0,02 NW De Aker/Nieuw Sloten 2,40 2,50 0,10 NW Slotervaart 3,04 2,88 -0,16 Nieuw-West totaal 2,98 2,90 -0,08 Z Oud-Zuid 3,28 3,27 -0,01 Z Buitenveldert/Zuidas 3,00 3,29 0,29 Z De Pijp/Rivierenbuurt 3,53 3,51 -0,03 Zuid totaal 3,41 3,43 0,02 O Oud-Oost 3,04 3,20 0,16 Indische Buurt/Oostelijk O 2,73 3,09 0,36 Havengebied O Watergraafsmeer 2,83 3,14 0,31 O IJburg/Zeeburgereiland 2,00 3,00 1,00 Oost totaal 2,86 3,14 0,28 N Noord West 3,08 2,50 -0,58 N Oud-Noord 2,40 3,41 1,01 N Noord Oost 2,22 2,57 0,35 Noord totaal 2,48 3,02 0,54 ZO Bijlmer Centrum 2,90 3,00 0,10 ZO Bijlmer Oost 2,68 3,45 0,77 ZO Gaasperdam/Driemond 2,86 2,57 -0,29 Zuidoost totaal 2,81 3,06 0,25

Amsterdam bewoners 3,54 3,60 0,06 deel Amsterdam ondernemers 3,50 3,64 0,14 bron: OIS

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

. Amsterdammers De bijdrage die Amsterdammers aan drukte in de buurt leveren is iets afgenomen in de stad ten opzichte van . In stadsdeel Centrum is die afname echter veel groter, hier dragen Amsterdammers het minste bij aan drukte in de buurt.

Andere gebieden waar het aandeel van Amsterdammers aan de drukte in de buurt sterk is afgenomen zijn Buitenveldert/Zuidas en Noord West

Gebieden waar Amsterdammers juist veel bijdragen aan drukte in de buurt liggen in stadsdeel Oost, in Zuidoost en ook in Noord Oost is de bijdrage aan drukte in de buurt door Amsterdammers groter.

Ondernemers beoordelen de afname van de bijdrage van Amsterdammers aan de drukte in de buurt in gelijke mate als bewoners.

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Tabel . Drukte heeft verschillende oorzaken en gevolgen. In hoeverre wordt de drukte bij u in de buurt veroorzaakt door ...? Gemiddelde score op een schaal van (helemaal niet) tot en met (te veel)

stadsdeel gebied Amsterdammers 2016 2017 verschil C Centrum West 2,96 2,72 -0,24 C Centrum Oost 3,10 2,76 -0,34 Centrum totaal 3,02 2,74 -0,28 W Westerpark 3,51 3,33 -0,19 W Bos en Lommer 3,18 3,60 0,41 W Oud-West/De Baarsjes 3,45 3,44 -0,02 West totaal 3,44 3,43 -0,01 NW Geuzenveld/Slotermeer 3,00 3,15 0,15 NW Osdorp 3,75 3,68 -0,07 NW De Aker/Nieuw Sloten 3,71 3,14 -0,57 NW Slotervaart 3,00 3,52 0,52 Nieuw-West totaal 3,36 3,44 0,08 Z Oud-Zuid 3,39 3,29 -0,10 Z Buitenveldert/Zuidas 3,57 2,57 -0,99 Z De Pijp/Rivierenbuurt 3,37 3,23 -0,14 Zuid totaal 3,39 3,21 -0,18 O Oud-Oost 3,55 3,63 0,08 Indische Buurt/Oostelijk O 3,51 3,61 0,10 Havengebied O Watergraafsmeer 3,41 3,59 0,18 O IJburg/Zeeburgereiland 3,25 3,11 -0,14 Oost totaal 3,50 3,58 0,08 N Noord West 3,58 2,90 -0,68 N Oud-Noord 3,50 3,18 -0,32 N Noord Oost 3,13 3,77 0,64 Noord totaal 3,35 3,29 -0,06 ZO Bijlmer Centrum 3,25 3,15 -0,10 ZO Bijlmer Oost 2,95 3,73 0,78 ZO Gaasperdam/Driemond 3,14 3,57 0,43 Zuidoost totaal 3,11 3,47 0,36

Amsterdam bewoners 3,25 3,14 -0,11 deel Amsterdam ondernemers 3,21 3,11 -0,10 bron: OIS

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

. Busjes, bevoorraders en het laad- en losverkeer

De bijdrage die busjes, bevoorraders en het laad- en losverkeer leveren aan het gevoel van drukte in de buurt is in de hele stad licht toegenomen, in sommige gebieden echter veel meer dan gemiddeld.

In stadsdeel Centrum was drukte in de buurt door busjes al groot. In andere gebieden, zoals de naast gelegen e-eeuwse wijken Westerpark, Oud-West/De Baarsjes, Oud-Zuid, De Pijp/Rivierenbuurt, Indische buurt/Oostelijk Havengebied maar ook in Watergraafsmeer dragen busjes inmiddels behoorlijk bij aan drukte in de buurt.

In Noord West zien we de grootste toename van drukte door busjes.

Het minst draagt dit autoverkeer bij aan drukte in de buurt in Zuidoost, hoewel het (met uitzondering van Gaasperdam/Driemond) hier ook is toegenomen ten opzichte van vorig jaar.

Ondernemers vonden vorig jaar iets vaker dan bewoners dat busjes bijdragen aan de drukte in de buurt, nu zijn er vrijwel geen verschillen van mening meer over de bijdrage van dit autoverkeer aan de drukte in de buurt.

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Tabel . Drukte heeft verschillende oorzaken en gevolgen. In hoeverre wordt de drukte bij u in de buurt veroorzaakt door ...? Gemiddelde score op een schaal van (helemaal niet) tot en met (te veel)

stads- bevoorraders, bestelbusjes, deel gebied laad - en losverkeer 2016 2017 verschil C Centrum West 3,86 3,79 -0,06 C Centrum Oost 3,64 3,65 0,01 Centrum totaal 3,76 3,72 -0,04 W Westerpark 3,55 3,75 0,21 W Bos en Lommer 3,32 3,45 0,13 W Oud-West/De Baarsjes 3,65 3,75 0,10 West totaal 3,59 3,71 0,12 NW Geuzenveld/Slotermeer 3,08 3,54 0,46 NW Osdorp 3,24 3,44 0,20 NW De Aker/Nieuw Sloten 3,14 3,21 0,07 NW Slotervaart 2,96 3,12 0,16 Nieuw-West totaal 3,12 3,33 0,21 Z Oud-Zuid 3,75 3,80 0,05 Z Buitenveldert/Zuidas 3,45 3,60 0,15 Z De Pijp/Rivierenbuurt 3,87 3,91 0,04 Zuid totaal 3,80 3,86 0,05 O Oud-Oost 3,70 3,62 -0,08 Indische Buurt/Oostelijk O 3,53 3,79 0,26 Havengebied O Watergraafsmeer 3,00 3,86 0,86 O IJburg/Zeeburgereiland 2,38 2,89 0,51 Oost totaal 3,49 3,68 0,19 N Noord West 2,27 3,20 0,93 N Oud-Noord 2,87 3,07 0,20 N Noord Oost 3,35 3,29 -0,06 Noord totaal 2,96 3,05 0,09 ZO Bijlmer Centrum 2,20 2,69 0,49 ZO Bijlmer Oost 1,95 2,82 0,87 ZO Gaasperdam/Driemond 3,07 2,86 -0,21 Zuidoost totaal 2,33 2,78 0,45

Amsterdam bewoners 3,60 3,67 0,07 deel Amsterdam ondernemers 3,80 3,72 -0,08 bron: OIS

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Gevolgen van drukte in de buurt

Er zijn verschillende gevolgen van drukte. Aan de zes mogelijke gevolgen van drukte, die ook naar voren kwamen uit het kwalitatieve onderzoek dat in stadsdeel Centrum is uitgevoerd als verdieping van het drukteonderzoek dat OIS in uitvoerde 20 , is er één toegevoegd (parkeeroverlast van fietsen). Door deze door de bewoners van Centrum genoemde gevolgen van drukte voor te leggen aan Amsterdammers in andere delen van de stad kan bekeken worden of het Centrum-specifieke gevolgen zijn of dat ze in heel Amsterdam ervaren worden.

We legden de mogelijke gevolgen van drukte in de buurt voor aan de respondenten die het tamelijk of heel druk in de buurt vinden. Met behulp van een -puntsschaal kon men aangeven in hoeverre de voorgelegde mogelijke gevolgen van drukte bij hen in de buurt voorkomen, waarbij een ‘helemaal niet’ betekent en een ‘te veel’. Voor het vergelijken van twee jaren zijn gemiddelden berekend. Hoe hoger het cijfer, hoe meer men vindt dat een gevolg van drukte ‘ veel’ of ‘ te veel’ in de buurt voorkomt.

Uit onderstaande tabel blijkt dat, met uitzondering van parkeeroverlast van auto’s, alle voorgelegde mogelijke gevolgen van drukte in de buurt vaker voorkomen dan een jaar geleden, met name verkeerschaos, verminderde bereikbaarheid en belemmerde doorgang op de stoep komen vaker dan in voor in de stad. Vervuiling in de buurt scoorde vorig jaar het hoogst, ook nu is dat het geval. Vervuiling is echter niet altijd een gevolg van drukte. Ook leidt drukte tot iets meer geluidsoverlast en is er vrij veel overlast van geparkeerde fietsen.

Tabel . Drukte heeft verschillende oorzaken en gevolgen. In hoeverre komen de volgende gevolgen van drukte voor bij u in de buurt? Gemiddelde score op een schaal van (helemaal niet) tot en met (te veel)

2016 2017 verschil belemmerde doorgang op de stoep 3,56 3,74 0,18 vuil, vervuiling 3,69 3,83 0,14 parkeeroverlast (2017: parkeeroverlast van auto’s) 3,48 3,48 0,00 parkeeroverlast van fietsen - 3,70 - verminderde bereikbaarheid 3,14 3,35 0,21 verkeerschaos 3,38 3,72 0,34 geluidsoverlast 3,52 3,60 0,08 bron: OIS

20 O+S, Drukte in de Amsterdamse Binnenstad , Amsterdam, augustus

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

. Belemmerde doorgang op de stoep

In nagenoeg alle gebieden komt het vaker dan in voor dat de doorgang op de stoep is belemmerd ten gevolge van drukte in de buurt. In de minder drukke wijken, zoals in Noord West en Noord Oost deed het probleem zich in al niet vaak voor, hier is belemmerde doorgang van de stoep als gevolg van drukte verder afgenomen. Ook in Zuidoost komt belemmerde doorgang op de stoep verhoudingsgewijs minder vaak voor, hoewel in Bijlmer Oost sprake is van een toename van deze belemmering.

Met name in Centrum West en Centrum Oost is het vrij slecht gesteld met de doorgang op de stoep, die wordt vergeleken met een jaar geleden (iets) vaker belemmerd. Ook in Oud-West/De Baarsjes en in De Pijp/Rivierenbuurt doet het probleem van belemmerde doorgang op de stoep als gevolg van drukte zich veel (en in Oud-West/De Baarsjes vaker dan vorig jaar) voor.

Ondernemers zien nauwelijks verschil met vorig jaar, bewoners vinden nu vaker dan ondernemers dat de doorgang op de stoep wordt belemmerd.

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

stadsdeel gebied belemmerde doorgang op de stoep 2016 2017 verschil C Centrum West 4,14 4,21 0,07 C Centrum Oost 3,84 4,04 0,20 Centrum totaal 4,01 4,13 0,12 W Westerpark 3,45 3,57 0,11 W Bos en Lommer 2,42 2,84 0,41 W Oud-West/De Baarsjes 3,62 3,94 0,32 West totaal 3,45 3,71 0,26 NW Geuzenveld/Slotermeer 2,75 2,88 0,13 NW Osdorp 2,83 3,44 0,61 NW De Aker/Nieuw Sloten 2,33 2,79 0,45 NW Slotervaart 2,26 2,97 0,71 Nieuw-West totaal 2,63 3,05 0,42 Z Oud-Zuid 3,45 3,50 0,05 Z Buitenveldert/Zuidas 2,33 2,73 0,40 Z De Pijp/Rivierenbuurt 3,90 3,95 0,05 Zuid totaal 3,63 3,75 0,12 O Oud-Oost 3,46 3,64 0,18 Indische Buurt/Oostelijk O 2,96 3,41 0,45 Havengebied O Watergraafsmeer 2,71 3,32 0,62 O IJburg/Zeeburgereiland 2,75 2,89 0,14 Oost totaal 3,16 3,46 0,30 N Noord West 3,00 2,60 -0,40 N Oud-Noord 2,60 3,11 0,51 N Noord Oost 2,48 2,00 -0,48 Noord totaal 2,64 2,63 -0,01 ZO Bijlmer Centrum 1,90 2,00 0,10 ZO Bijlmer Oost 2,10 2,82 0,72 ZO Gaasperdam/Driemond 2,71 2,71 0,00 Zuidoost totaal 2,19 2,44 0,25

Amsterdam bewoners 3,56 3,74 0,18 deel Amsterdam ondernemers 3,54 3,57 0,03 bron: OIS

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

. Vuil, vervuiling

Net als in worden vuil en vervuiling als gevolg van drukte in de buurt het meeste ervaren door de respondenten.

In slechts een paar gebieden is de vervuiling iets minder dan vorig jaar.

Net als vorig jaar blijft het lastig om de resultaten te duiden, vervuiling is niet altijd een gevolg van drukte.

Vuil/vervuiling komt in vrijwel alle gebieden veel voor, met name in Centrum West en Centrum Oost, maar vooral ook in Nieuw-West, de Pijp/Rivierenbuurt, Oud-Noord, Noord Oost, Oud Oost en Bijlmer Oost. In Centrum, de Pijp en Oost zal de toegenomen vervuiling eerder samenhangen met de toegenomen drukte in de stad, in Nieuw-West hangt het mogelijk samen met het reinigingsregime aldaar.

In Watergraafsmeer, IJburg/Zeeburgereiland en Bijlmer Centrum doet het probleem van vervuiling als gevolg van drukte zich minder vaak voor dan gemiddeld, de vervuiling is in de laatste twee gebieden afgenomen, terwijl het in het afgelopen jaar in Watergraafsmeer echter is toegenomen.

Ondernemers vinden iets minder vaak dan bewoners dat vervuiling ten gevolge van drukte voorkomt in de buurt.

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

stadsdeel gebied vuil, vervuiling 2016 2017 verschil C Centrum West 3,80 3,99 0,19 C Centrum Oost 3,71 3,91 0,20 Centrum totaal 3,76 3,95 0,19 W Westerpark 3,70 3,70 -0,01 W Bos en Lommer 3,48 3,73 0,25 W Oud-West/De Baarsjes 3,61 3,74 0,12 West totaal 3,62 3,75 0,13 NW Geuzenveld/Slotermeer 4,06 4,00 -0,06 NW Osdorp 3,67 3,94 0,27 NW De Aker/Nieuw Sloten 3,50 3,64 0,14 NW Slotervaart 3,57 3,91 0,34 Nieuw-West totaal 3,74 3,87 0,12 Z Oud-Zuid 3,62 3,57 -0,05 Z Buitenveldert/Zuidas 3,09 3,53 0,45 Z De Pijp/Rivierenbuurt 4,08 3,96 -0,12 Zuid totaal 3,86 3,82 -0,04 O Oud-Oost 3,72 3,83 0,11 Indische Buurt/Oostelijk O 3,49 3,49 0,00 Havengebied O Watergraafsmeer 2,50 3,29 0,79 O IJburg/Zeeburgereiland 3,63 3,33 -0,29 Oost totaal 3,49 3,58 0,09 N Noord West 3,83 3,60 -0,23 N Oud-Noord 3,00 3,86 0,86 N Noord Oost 3,04 3,93 0,89 Noord totaal 3,22 3,75 0,53 ZO Bijlmer Centrum 3,71 3,38 -0,33 ZO Bijlmer Oost 2,40 3,91 1,51 ZO Gaasperdam/Driemond 3,14 3,57 0,43 Zuidoost totaal 3,09 3,63 0,53

Amsterdam bewoners 3,69 3,83 0,14 deel Amsterdam ondernemers 3,68 3,66 -0,02 bron: OIS

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

. Parkeeroverlast van auto’s

In vroegen we in hoeverre parkeeroverlast in algemene zin voorkwam als gevolg van drukte in de buurt. In hebben we de parkeeroverlast opgedeeld in parkeeroverlast van auto’s en fietsen.

Hoewel het feitelijk niet helemaal hetzelfde is, vergelijken we hier de parkeeroverlast uit met parkeeroverlast van auto’s uit .

Ten opzichte van vorig jaar zien we dat de parkeeroverlast (van auto’s) ten gevolge van drukte in de buurt in de stad als geheel niet is toegenomen. Op gebiedsniveau is er sprake van een (soms forse) toe- of afname van parkeeroverlast.

Zo was er vorig jaar in delen van Nieuw-West al sprake van dat overlast van parkeren daar verhoudingsgewijs bovengemiddeld voorkwam. Ook nu is dat het geval en heeft waarschijnlijk te maken met het parkeerregime. Omdat er direct buiten de ring A geen parkeergeld hoeft te worden betaald, worden in dit deel van de stad waarschijnlijk relatief veel auto’s geparkeerd van mensen die in het gebied binnen de ring A moeten zijn (waar wel parkeergeld moet worden betaald).

Ook Oud-West/De Baarsjes, Westerpark, de Pijp/Rivierenbuurt maar ook Noord West scoren hoog op de overlast van geparkeerde auto’s ten gevolge van drukte in de buurt. Het probleem doet zich minder vaak (en minder dan vorig jaar) voor in Gaasperdam/Driemond en op IJburg/Zeeburgereiland.

Ondernemers en bewoners verschillen niet heel erg van mening over de parkeeroverlast als gevolg van drukte in de buurt.

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

stads- parkeeroverlast/ deel gebied 2017: parkeeroverlast van auto’s 2016 2017 verschil C Centrum West 3,51 3,35 -0,16 C Centrum Oost 3,47 3,34 -0,13 Centrum totaal 3,49 3,34 -0,15 W Westerpark 3,57 3,72 0,14 W Bos en Lommer 2,94 2,98 0,04 W Oud-West/De Baarsjes 3,69 3,71 0,02 West totaal 3,58 3,61 0,03 NW Geuzenveld/Slotermeer 3,74 3,88 0,14 NW Osdorp 3,52 4,00 0,48 NW De Aker/Nieuw Sloten 3,40 3,64 0,24 NW Slotervaart 3,00 3,03 0,03 Nieuw-West totaal 3,47 3,68 0,20 Z Oud-Zuid 3,52 3,51 -0,01 Z Buitenveldert/Zuidas 3,00 3,33 0,33 Z De Pijp/Rivierenbuurt 3,74 3,69 -0,05 Zuid totaal 3,61 3,61 0,00 O Oud-Oost 3,51 3,43 -0,08 Indische Buurt/Oostelijk O 3,26 3,59 0,33 Havengebied O Watergraafsmeer 2,44 3,43 0,98 O IJburg/Zeeburgereiland 3,25 2,56 -0,69 Oost totaal 3,29 3,46 0,17 N Noord West 3,17 3,90 0,73 N Oud-Noord 3,00 3,45 0,45 N Noord Oost 2,70 3,00 0,30 Noord totaal 2,90 3,38 0,48 ZO Bijlmer Centrum 3,19 2,85 -0,34 ZO Bijlmer Oost 2,26 3,00 0,74 ZO Gaasperdam/Driemond 2,79 2,43 -0,36 Zuidoost totaal 2,76 2,78 0,02

Amsterdam bewoners 3,48 3,48 0,00 deel Amsterdam ondernemers 3,45 3,38 -0,07 bron: OIS

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

. Parkeeroverlast van fietsen

Nieuw dit jaar is de vraag in hoeverre parkeeroverlast van fietsen voorkomt ten gevolge van drukte in de buurt. Uit onderstaande tabel blijkt dat deze overlast vrij veel voorkomt, met name in de gebieden de Pijp/Rivierenbuurt (waar veel studenten/jongeren wonen of uitgaan), Oud- West/De Baarsjes, Centrum West en Centrum Oost, Westerpark en Oud-Oost.

In Zuidoost en Noord Oost komt parkeeroverlast van fietsen ten gevolge van drukte veel minder vaak voor. Verschillen van mening tussen bewoners en ondernemers zijn er niet.

Dit beeld komt redelijk overeen met (drukte)informatie over de Bezettingsgraad fietsparkeren en Fietsparkeerdruk uit het rapport Monitor Indicatoren Uitvoeringsprogramma Stad in Balans (OIS, nulmeting eind ).

Kaart . Fietsparkeerdruk per buurt (groen<%, geel %-%, oranje %-%, rood > %)

bron: Verkeer & Openbare Ruimte

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

stadsdeel gebied parkeeroverlast van fietsen 2017 C Centrum West 3,90 C Centrum Oost 3,80 Centrum totaal 3,85 W Westerpark 3,84 W Bos en Lommer 3,28 W Oud-West/De Baarsjes 4,05 West totaal 3,90 NW Geuzenveld/Slotermeer 2,81 NW Osdorp 2,97 NW De Aker/Nieuw Sloten 2,79 NW Slotervaart 2,85 Nieuw-West totaal 2,87 Z Oud-Zuid 3,54 Z Buitenveldert/Zuidas 3,20 Z De Pijp/Rivierenbuurt 4,07 Zuid totaal 3,86 O Oud-Oost 3,77 Indische Buurt/Oostelijk O 3,40 Havengebied O Watergraafsmeer 3,71 O IJburg/Zeeburgereiland 2,78 Oost totaal 3,56 N Noord West 3,60 N Oud-Noord 3,38 N Noord Oost 2,29 Noord totaal 3,07 ZO Bijlmer Centrum 1,85 ZO Bijlmer Oost 2,27 ZO Gaasperdam/Driemond 2,29 Zuidoost totaal 2,13

Amsterdam bewoners 3,70 deel Amsterdam ondernemers , bron: OIS

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

. Verminderde bereikbaarheid

Met uitzondering van Gaasperdam/Driemond, Bijlmer Centrum, en de Aker/Nieuw Sloten is de bereikbaarheid van de buurt ten gevolge van drukte in alle gebieden verminderd.

Viel het vorig jaar nog enigszins mee met de verminderde bereikbaarheid, inmiddels is het in sommige gebieden een probleem aan het worden.

In Centrum West en Centrum Oost is de bereikbaarheid verminderd, maar ook in de gebieden van stadsdeel Zuid, in Noord West, Oud Noord en in Osdorp is sprake van een slechtere bereikbaarheid. Mogelijk spelen in deze laatste drie gebieden andere oorzaken van verminderde bereikbaarheid, zoals infrastructurele werken dan dat de bereikbaarheid is afgenomen ten gevolge van drukte in de buurt 21 .

In Zuidoost, De Aker/Nieuw Sloten en Noord Oost heeft men de minste last van verminderde bereikbaarheid.

Ondernemers vonden vorig jaar al vaker dan bewoners dat verminderde bereikbaarheid als gevolg van drukte zich voordeed in de buurt. Nu vinden ze dat nog iets meer dan bewoners.

21 In stadsdeel Noord vinden veel nieuwbouwactiviteiten plaats en zijn er meer bewoners en bedrijven bij gekomen, waardoor het drukker wordt (of op z’n minst drukker dreigt te worden). Daarnaast heeft de Klaprozenweg (in Noord West) jaar open gelegen en dat was een belangrijke doorgaande route.

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

stadsdeel gebied verminderde bereikbaarheid 2016 2017 verschil C Centrum West 3,47 3,66 0,19 C Centrum Oost 3,25 3,53 0,27 Centrum totaal 3,38 3,59 0,22 W Westerpark 3,11 3,14 0,04 W Bos en Lommer 2,64 2,76 0,12 W Oud-West/De Baarsjes 3,04 3,28 0,24 West totaal 3,02 3,20 0,18 NW Geuzenveld/Slotermeer 2,89 3,04 0,15 NW Osdorp 2,88 3,56 0,68 NW De Aker/Nieuw Sloten 2,75 2,50 -0,25 NW Slotervaart 2,83 2,79 -0,04 Nieuw-West totaal 2,85 3,09 0,24 Z Oud-Zuid 3,06 3,44 0,38 Z Buitenveldert/Zuidas 2,83 3,40 0,57 Z De Pijp/Rivierenbuurt 3,39 3,46 0,07 Zuid totaal 3,24 3,45 0,20 O Oud-Oost 2,86 3,04 0,17 Indische Buurt/Oostelijk O 2,87 2,89 0,02 Havengebied O Watergraafsmeer 2,44 3,21 0,77 O IJburg/Zeeburgereiland 2,63 2,89 0,26 Oost totaal 2,80 3,03 0,22 N Noord West 3,00 3,80 0,80 N Oud-Noord 2,43 3,45 1,02 N Noord Oost 2,36 2,36 -0,01 Noord totaal 2,54 3,16 0,62 ZO Bijlmer Centrum 2,33 1,92 -0,42 ZO Bijlmer Oost 2,20 2,27 0,07 ZO Gaasperdam/Driemond 2,43 1,71 -0,71 Zuidoost totaal 2,31 2,03 -0,28

Amsterdam bewoners 3,14 3,35 0,21 deel Amsterdam ondernemers 3,31 3,47 0,16 bron: OIS

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

. Verkeerschaos

Verkeerschaos ten gevolge van drukte in de buurt is het meest van alle voorgelegde gevolgen toegenomen in het afgelopen jaar.

In Zuidoost valt het verhoudingsgewijs mee met de verkeerschaos, en is hier deels juist sprake van een verbetering. In alle andere stadsdelen is er (vrij) veel verkeerschaos ten gevolge van drukte in de buurt.

in Watergraafsmeer, Oud-Zuid, De Pijp/Rivierenbuurt, Oud-West/De Baarsjes, Osdorp en in stadsdeel Noord is er inmiddels sprake van veel (en aanzienlijk toegenomen) verkeerschaos ten gevolge van drukte in de buurt, veelal nog meer zelfs dan in Centrum West en Centrum Oost.

Ook ondernemers vinden dat de verkeerschaos in de buurt is toegenomen, zij het in mindere mate dan bewoners.

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

stadsdeel gebied verkeerschaos 2016 2017 verschil C Centrum West 3,60 3,76 0,16 C Centrum Oost 3,57 3,78 0,21 Centrum totaal 3,58 3,77 0,19 W Westerpark 3,19 3,62 0,42 W Bos en Lommer 3,00 3,37 0,37 W Oud-West/De Baarsjes 3,36 3,84 0,48 West totaal 3,28 3,74 0,46 NW Geuzenveld/Slotermeer 3,06 3,42 0,37 NW Osdorp 3,24 3,97 0,73 NW De Aker/Nieuw Sloten 3,19 3,07 -0,12 NW Slotervaart 2,91 3,24 0,33 Nieuw-West totaal 3,11 3,55 0,44 Z Oud-Zuid 3,36 3,91 0,55 Z Buitenveldert/Zuidas 3,13 3,40 0,27 Z De Pijp/Rivierenbuurt 3,54 3,86 0,32 Zuid totaal 3,45 3,84 0,39 O Oud-Oost 3,23 3,56 0,33 Indische Buurt/Oostelijk O 3,26 3,45 0,19 Havengebied O Watergraafsmeer 2,82 3,96 1,14 O IJburg/Zeeburgereiland 3,13 3,33 0,21 Oost totaal 3,19 3,59 0,39 N Noord West 2,67 3,60 0,93 N Oud-Noord 2,53 3,62 1,09 N Noord Oost 2,41 3,21 0,81 Noord totaal 2,51 3,46 0,95 ZO Bijlmer Centrum 2,57 2,54 -0,03 ZO Bijlmer Oost 2,30 2,91 0,61 ZO Gaasperdam/Driemond 2,57 1,86 -0,71 Zuidoost totaal 2,47 2,50 0,03

Amsterdam bewoners 3,38 3,72 0,34 deel Amsterdam ondernemers 3,48 3,63 0,15 bron: OIS

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

. Geluidsoverlast

Geluidsoverlast ten gevolge van drukte in de buurt is in de stad als geheel licht toegenomen. In sommige gebieden is echter sprake van een aanzienlijke toename van geluidsoverlast en in een enkele gebieden is geluidsoverlast ten gevolge van drukte in de buurt juist afgenomen. Met name in IJburg/Zeeburgereiland is er ten opzichte van een jaar geleden veel minder sprake van geluidsoverlast in de buurt.

Gebieden waar de overlast van geluid juist is toegenomen zijn Bijlmer Oost, Osdorp, Bos en Lommer, Buitenveldert/Zuidas en in stadsdeel Noord. De bouwactiviteiten in dit stadsdeel zullen daar vermoedelijk debet aan zijn.

In stadsdeel Centrum heeft men net als vorig jaar het meest last van geluidsoverlast als gevolg van drukte in de buurt.

Bewoners ervaren iets vaker geluidsoverlast van drukte dan ondernemers.

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

stadsdeel gebied geluidsoverlast 2016 2017 verschil C Centrum West 3,74 3,75 0,01 C Centrum Oost 3,64 3,68 0,03 Centrum totaal 3,70 3,71 0,02 W Westerpark 3,69 3,58 -0,11 W Bos en Lommer 3,00 3,49 0,49 W Oud-West/De Baarsjes 3,52 3,58 0,06 West totaal 3,51 3,58 0,08 NW Geuzenveld/Slotermeer 3,33 3,58 0,24 NW Osdorp 3,00 3,65 0,65 NW De Aker/Nieuw Sloten 3,07 3,29 0,22 NW Slotervaart 3,32 3,48 0,17 Nieuw-West totaal 3,18 3,50 0,33 Z Oud-Zuid 3,58 3,52 -0,06 Z Buitenveldert/Zuidas 3,38 3,80 0,43 Z De Pijp/Rivierenbuurt 3,65 3,58 -0,08 Zuid totaal 3,61 3,57 -0,04 O Oud-Oost 3,54 3,58 0,04 Indische Buurt/Oostelijk O 3,08 3,42 0,34 Havengebied O Watergraafsmeer 3,00 3,29 0,29 O IJburg/Zeeburgereiland 3,50 2,44 -1,06 Oost totaal 3,32 3,42 0,10 N Noord West 2,92 3,40 0,48 N Oud-Noord 2,73 3,24 0,51 N Noord Oost 2,55 3,14 0,60 Noord totaal 2,69 3,26 0,57 ZO Bijlmer Centrum 2,57 2,92 0,35 ZO Bijlmer Oost 2,10 3,55 1,45 ZO Gaasperdam/Driemond 3,38 3,43 0,04 Zuidoost totaal 2,59 3,25 0,66

Amsterdam bewoners 3,52 3,60 0,08 deel Amsterdam ondernemers 3,37 3,39 0,02 bron: OIS

In de volgende figuren is voor voor Amsterdam en per stadsdeel te zien in welke mate de voorgelegde gevolgen van drukte in de buurt (waar het tamelijk - of heel druk is) voorkomen.

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Figuur . Gevolgen van drukte in de buurt, hoe hoger het gemiddelde cijfer, hoe meer het voorgelegde gevolg van drukte in de buurt voorkomt, Amsterdam, Amsterdam

geluidsoverlast 3,60

verkeerschaos 3,72

verminderde bereikbaarheid 3,35

parkeeroverlast van fietsen 3,70

parkeeroverlast van auto's 3,48

vuil, vervuiling 3,83

belemmerde doorgang op de stoep 3,74

1 2 3 4 5

bron: OIS

Figuur . Gevolgen van drukte in de buurt, hoe hoger het gemiddelde cijfer, hoe meer het voorgelegde gevolg van drukte in de buurt voorkomt, Centrum, Centrum

geluidsoverlast 3,71

verkeerschaos 3,77

verminderde bereikbaarheid 3,59

parkeeroverlast van fietsen 3,85

parkeeroverlast van auto's 3,34

vuil, vervuiling 3,95

belemmerde doorgang op de stoep 4,13

1 2 3 4 5

bron: OIS

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Figuur . Gevolgen van drukte in de buurt, hoe hoger het gemiddelde cijfer, hoe meer het voorgelegde gevolg van drukte in de buurt voorkomt, West, West

geluidsoverlast 3,58

verkeerschaos 3,74

verminderde bereikbaarheid 3,20

parkeeroverlast van fietsen 3,90

parkeeroverlast van auto's 3,61

vuil, vervuiling 3,75

belemmerde doorgang op de stoep 3,71

1 2 3 4 5

bron: OIS

Figuur . Gevolgen van drukte in de buurt, hoe hoger het gemiddelde cijfer, hoe meer het voorgelegde gevolg van drukte in de buurt voorkomt, Nieuw-West, Nieuw-West

geluidsoverlast 3,50

verkeerschaos 3,55

verminderde bereikbaarheid 3,09

parkeeroverlast van fietsen 2,87

parkeeroverlast van auto's 3,68

vuil, vervuiling 3,87

belemmerde doorgang op de stoep 3,05

1 2 3 4 5

bron: OIS

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Figuur . Gevolgen van drukte in de buurt, hoe hoger het gemiddelde cijfer, hoe meer het voorgelegde gevolg van drukte in de buurt voorkomt, Zuid, Zuid

geluidsoverlast 3,57

verkeerschaos 3,84

verminderde bereikbaarheid 3,45

parkeeroverlast van fietsen 3,86

parkeeroverlast van auto's 3,61

vuil, vervuiling 3,82

belemmerde doorgang op de stoep 3,75

1 2 3 4 5

bron: OIS

Figuur . Gevolgen van drukte in de buurt, hoe hoger het gemiddelde cijfer, hoe meer het voorgelegde gevolg van drukte in de buurt voorkomt, Oost, Oost

geluidsoverlast 3,42

verkeerschaos 3,59

verminderde bereikbaarheid 3,03

parkeeroverlast van fietsen 3,56

parkeeroverlast van auto's 3,46

vuil, vervuiling 3,58

belemmerde doorgang op de stoep 3,46

1 2 3 4 5

bron: OIS

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Figuur . Gevolgen van drukte in de buurt, hoe hoger het gemiddelde cijfer, hoe meer het voorgelegde gevolg van drukte in de buurt voorkomt, Noord, Noord

geluidsoverlast 3,26

verkeerschaos 3,46

verminderde bereikbaarheid 3,16

parkeeroverlast van fietsen 3,07

parkeeroverlast van auto's 3,38

vuil, vervuiling 3,75

belemmerde doorgang op de stoep 2,63

1 2 3 4 5

bron: OIS

Figuur . Gevolgen van drukte in de buurt, hoe hoger het gemiddelde cijfer, hoe meer het voorgelegde gevolg van drukte in de buurt voorkomt, Zuidoost, Zuidoost

geluidsoverlast 3,25

verkeerschaos 2,50

verminderde bereikbaarheid 2,03

parkeeroverlast van fietsen 2,13

parkeeroverlast van auto's 2,78

vuil, vervuiling 3,63

belemmerde doorgang op de stoep 2,44

1 2 3 4 5

bron: OIS

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Andere zaken die voor overlast in de buurt kunnen zorgen

Namens Programma Varen zijn vragen over geluidsoverlast van boten op het water, overlast vanwege vaargedrag op het water en overlast vanwege drukte op het water in de meting van opgenomen. Een vergelijking met is niet mogelijk. De vragen zijn aan iedere respondent voorgelegd, dus ook aan mensen die vinden dat het tamelijk rustig of heel rustig in de buurt is. Dat geldt voor alle vervolgvragen.

. Overlast op het water

Gevraagd werd om met behulp van een -punstsschaal aan te in hoeverre geluidsoverlast van boten op het water, overlast vanwege vaargedrag op het water, en overlast vanwege drukte op het water in de buurt voorkomt. Van de gehanteerde -puntsschaal (=helemaal niet, =te veel) is een gemiddelde berekend.

In onderstaande tabel zijn de drie gemiddelden met betrekking tot overlast op het water bij elkaar opgeteld. Uit de tabel blijkt dat deze drie vormen van overlast op het water zich meer voordoen in Centrum West en Centrum Oost, maar ook, zij het in mindere mate in IJburg/Zeeburgereiland, Indische buurt/Oostelijk Havengebied en in Westerpark. De minste overlast op het water heeft men in Zuidoost en Noord Oost.

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Tabel . Overlast op het water, in hoeverre komt dat bij u in de buurt voor? Gemiddelde score op een schaal van (helemaal niet) tot en met (te veel)

overlast overlast overlast op stads- geluidsoverlast vanwege vanwege drukte het water deel gebied van boten vaargedrag op het water totaal C Centrum West 3,16 2,96 3,02 9,14 C Centrum Oost 2,96 2,76 2,73 8,45 Centrum totaal 3,05 2,85 2,86 8,76 W Westerpark 2,07 1,85 1,89 5,81 W Bos en Lommer 1,46 1,41 1,39 4,25 W Oud-West/De Baarsjes 1,90 1,79 1,80 5,48 West totaal 1,87 1,75 1,76 5,38 NW Geuzenveld/Slotermeer 1,27 1,22 1,24 3,73 NW Osdorp 1,38 1,35 1,37 4,10 NW De Aker/Nieuw Sloten 1,18 1,22 1,19 3,58 NW Slotervaart 1,22 1,19 1,19 3,59 Nieuw-West totaal 1,26 1,25 1,24 3,75 Z Oud-Zuid 1,76 1,70 1,70 5,16 Z Buitenveldert/Zuidas 1,24 1,22 1,31 3,78 Z De Pijp/Rivierenbuurt 1,86 1,78 1,78 5,42 Zuid totaal 1,76 1,69 1,71 5,16 O Oud-Oost 1,72 1,68 1,74 5,14 Indische Buurt/Oostelijk O 2,01 1,90 1,83 5,74 Havengebied O Watergraafsmeer 1,39 1,32 1,35 4,06 O IJburg/Zeeburgereiland 1,96 2,07 1,86 5,89 Oost totaal 1,79 1,73 1,70 5,22 N Noord West 1,53 1,42 1,39 4,34 N Oud-Noord 1,74 1,63 1,68 5,04 N Noord Oost 1,25 1,12 1,09 3,46 Noord totaal 1,56 1,45 1,48 4,48 ZO Bijlmer Centrum 1,00 1,00 1,00 3,00 ZO Bijlmer Oost 1,06 1,09 1,09 3,23 ZO Gaasperdam/Driemond 1,10 1,11 1,14 3,35 Zuidoost totaal 1,07 1,08 1,10 3,24

Amsterdam bewoners 1,98 1,88 1,88 5,74 deel Amsterdam ondernemers 2,13 2,07 2,03 6,22 bron: OIS

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

In de Buurtenquête Centrum is ook een vraag opgenomen over overlast op het water 22 . Onderstaande figuur geeft weer waar er volgens de Centrumbewoners gehandhaafd moet worden tegen geluidoverlast op het water.

Figuur . Locaties waar meer gehandhaafd moet worden tegen geluidsoverlast op het water in stadsdeel Centrum

bron: OIS

. Vakantieverhuur door buurtbewoners

Overlast kan ook veroorzaakt worden door particuliere vakantieverhuur van woningen via websites 23 . Eerder zagen we dat het aanbod van woningen voor vakantieverhuur in de buurt ten opzichte van volgens de respondenten nauwelijks is toegenomen. Wat betreft de feitelijke verhuur van woningen aan vakantiegangers constateren de respondenten echter een toename. Kwam deze verhuur in volgens % van de ondervraagde Amsterdammers veel of te veel voor in hun buurt, inmiddels is % van hen deze

22 Buurtenquête stadsdeel Centrum , OIS, oktober

23 Zie voor verhuurde locaties: http://insideairbnb.com/amsterdam/?neighbourhood=&filterEntireHomes=false&filterHighlyAvailable=false&filterRe centReviews=false&filterMultiListings=false

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

mening toegedaan. Terwijl vorig jaar nog % vond dat vakantieverhuur van woningen helemaal niet of weinig plaatsvond, vindt in de huidige meting nog % van de respondenten dat. Volgens een vijfde is er niet veel maar ook niet weinig vakantieverhuur in de buurt.

Tabel . In hoeverre komt vakantieverhuur door buurtbewoners voor bij u in de buurt? (procenten, ex. weet niet)

1 2 3 4 5 helemaal niet weinig niet veel/niet weinig veel te veel totaal 2017 8 23 22 25 22 100 2016 17 24 20 22 17 100 verschil -9 -1 2 3 5 bron: OIS

Volgens de meest recente cijfers verhuurde Airbnb in in . accommodaties kamers aan . mensen. Vooral Noord en Amsterdam-West waren in trek. In lag dit aantal op . en in op . mensen 24 .

Als we naar de berekende gemiddelden kijken, dan zien we dat de vakantieverhuur met name in Bos en Lommer, Oud Noord, Noord Oost en Bijlmer Oost bovengemiddeld is toegenomen, hoewel het vergeleken met andere gebieden in de stad in Noord en Zuidoost nog niet heel veel plaatsvindt. Vooral in Centrum West, Centrum Oost, Oud-West/De Baarsjes en De Pijp/Rivierenbuurt is sprake van vakantieverhuur van woningen. In Nieuw-West zien we dat vakantieverhuur minder vaak voorkomt.

Ondernemers en bewoners verschilden in niet heel erg van mening, nu vinden ondernemers iets vaker dan bewoners dat er sprake is van vakantieverhuur van woningen.

24 Bron: Parool: https://www.parool.nl/amsterdam/in--huurden---mensen-bij-amsterdamse- airbnb~a/

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Tabel . In hoeverre komt vakantieverhuur door buurtbewoners voor bij u in de buurt? Gemiddelde score op een schaal van (helemaal niet) tot en met (te veel)

stadsdeel gebied 2016 2017 verschil C Centrum West 4,03 4,10 0,08 C Centrum Oost 3,80 3,77 -0,03 Centrum totaal 3,92 3,93 0,01 W Westerpark 3,28 3,55 0,27 W Bos en Lommer 2,60 3,46 0,86 W Oud-West/De Baarsjes 3,39 3,73 0,34 West totaal 3,25 3,63 0,38 NW Geuzenveld/Slotermeer 2,08 2,17 0,09 NW Osdorp 1,82 2,33 0,52 NW De Aker/Nieuw Sloten 2,01 2,46 0,45 NW Slotervaart 2,20 2,46 0,26 Nieuw-West totaal 2,04 2,40 0,36 Z Oud-Zuid 2,75 3,16 0,41 Z Buitenveldert/Zuidas 2,20 2,63 0,43 Z De Pijp/Rivierenbuurt 3,39 3,63 0,24 Zuid totaal 3,00 3,37 0,37 O Oud-Oost 3,09 3,37 0,28 Indische Buurt/Oostelijk O 3,13 3,25 0,12 Havengebied O Watergraafsmeer 2,32 2,71 0,39 O IJburg/Zeeburgereiland 2,59 2,84 0,25 Oost totaal 2,84 3,11 0,28 N Noord West 1,59 2,12 0,53 N Oud-Noord 2,34 2,97 0,62 N Noord Oost 1,67 2,50 0,83 Noord totaal 1,89 2,52 0,64 ZO Bijlmer Centrum 1,67 2,08 0,41 ZO Bijlmer Oost 1,69 2,59 0,91 ZO Gaasperdam/Driemond 1,76 2,31 0,55 Zuidoost totaal 1,73 2,35 0,63

Amsterdam bewoners 2,97 3,30 0,33 deel Amsterdam ondernemers 3,06 3,43 0,37 bron: OIS

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Wat doet de gemeente?

. Aanpak vakantieverhuur

Op de vraag of de gemeente voldoende doet om de overlast van vakantieverhuur aan te pakken geeft % van de respondenten aan dat de gemeente te weinig of weinig doet, % is van mening dat de gemeente veel of zelfs te veel doet om deze overlast aan te pakken. Een kwart heeft een neutrale houding en bestempelt de inzet van de gemeente als niet veel maar ook niet weinig . Overigens had % van de ondervraagden geen antwoord op deze vraag, zij zijn uit onderstaande tabel weggelaten.

Tabel . Vindt u dat de gemeente voldoende doet om overlast van vakantieverhuur aan te pakken? (procenten, ex. weet niet)

1 2 3 4 5 te weinig weinig niet veel/niet weinig veel te veel totaal 2017 40 17 26 14 3 100 bron: OIS

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Tabel . Vindt u dat de gemeente voldoende doet om overlast van vakantieverhuur aan te pakken? Gemiddelde score op een schaal van (te weinig) tot en met (te veel)

stadsdeel gebied 2017 C Centrum West 1,99 C Centrum Oost 2,20 Centrum totaal 2,10 W Westerpark 2,35 W Bos en Lommer 2,43 W Oud-West/De Baarsjes 2,21 West totaal 2,29 NW Geuzenveld/Slotermeer 2,19 NW Osdorp 2,39 NW De Aker/Nieuw Sloten 2,27 NW Slotervaart 2,39 Nieuw-West totaal 2,27 Z Oud-Zuid 2,12 Z Buitenveldert/Zuidas 2,05 Z De Pijp/Rivierenbuurt 2,18 Zuid totaal 2,15 O Oud-Oost 2,24 Indische Buurt/Oostelijk O 2,30 Havengebied O Watergraafsmeer 2,27 O IJburg/Zeeburgereiland 2,68 Oost totaal 2,33 N Noord West 2,59 N Oud-Noord 2,38 N Noord Oost 2,49 Noord totaal 2,44 ZO Bijlmer Centrum 2,40 ZO Bijlmer Oost 2,13 ZO Gaasperdam/Driemond 2,34 Zuidoost totaal 2,29

Amsterdam bewoners 2,23 deel Amsterdam ondernemers 2,39 bron: OIS

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

. Aanpak drukte

Vinden bijna zes van de tien ondervraagden dat de gemeente weinig of te weinig doet om de overlast van vakantieverhuur aan te pakken, een soortgelijk beeld zien we bij de aanpak van de gemeente om drukte in de stad in goede banen te leiden: bijna driekwart van de ondervraagden (%) vindt dat de gemeente onvoldoende (%) of helemaal niets (%) doet op dit vlak. Ruim een kwart is van mening dat de gemeente voldoende (%) of zelfs meer dan voldoende doet om drukte in de stad in goede banen te leiden (%). Beide vragen correleren sterk 25 met de (grote) onbekendheid van de maatregelen die de gemeente neemt om de drukte in de stad in goede banen te leiden: bijna twee derde van de ondervraagden (%) kan geen enkele maatregel in dit kader noemen. Zie voor een uitwerking van deze resultaten de volgende paragraaf.

Tabel . Vindt u dat de gemeente voldoende doet om drukte in de stad in goede banen te leiden? (procenten, ex. weet niet)

1 2 3 4 nee, de gemeente nee, de gemeente ja, de gemeente doet ja, de gemeente doet doet helemaal niets doet onvoldoende voldoende meer dan voldoende totaal 2017 13 60 24 3 100 bron: OIS

De berekende gemiddelden op deze -puntsschaal zijn in onderstaande tabel opgenomen. In stadsdeel Centrum, waar drukte het meest speelt, is men het minst tevreden over de inzet van de gemeente.

25 p<.

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Tabel . Vindt u dat de gemeente voldoende doet om drukte in de stad in goede banen te leiden? Gemiddelde score op een schaal van (nee, de gemeente doet helemaal niets) tot en met (ja, de gemeente doet meer dan voldoende)

stadsdeel gebied 2017 C Centrum West 1,99 C Centrum Oost 2,05 Centrum totaal 2,02 W Westerpark 2,23 W Bos en Lommer 2,32 W Oud-West/De Baarsjes 2,13 West totaal 2,18 NW Geuzenveld/Slotermeer 2,32 NW Osdorp 2,36 NW De Aker/Nieuw Sloten 2,18 NW Slotervaart 2,35 Nieuw-West totaal 2,30 Z Oud-Zuid 2,19 Z Buitenveldert/Zuidas 2,31 Z De Pijp/Rivierenbuurt 2,13 Zuid totaal 2,18 O Oud-Oost 2,22 Indische Buurt/Oostelijk O 2,26 Havengebied O Watergraafsmeer 2,33 O IJburg/Zeeburgereiland 2,34 Oost totaal 2,28 N Noord West 2,44 N Oud-Noord 2,22 N Noord Oost 2,34 Noord totaal 2,29 ZO Bijlmer Centrum 2,61 ZO Bijlmer Oost 2,33 ZO Gaasperdam/Driemond 2,45 Zuidoost totaal 2,44

Amsterdam bewoners 2,18 deel Amsterdam ondernemers 2,39 bron: OIS

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

. Bekendheid met maatregelen om drukte in goede banen te leiden

Het Uitvoeringsprogramma Stad in Balans (USIB) heeft sinds het voorjaar van maatregelen of initiatieven genomen om de groei van het gebruik van de stad door bewoners, bezoekers en bedrijven in goede banen te leiden en de overlast van drukte aan te pakken 26 .

Uit nadere analyse 27 blijkt dat mensen die de buurt als heel druk bestempelen minder vaak maatregelen van de gemeente kunnen noemen om drukte in goede banen te leiden (%), terwijl dat bij mensen die het heel rustig in de buurt vinden op % ligt.

Ondernemers kunnen vaker maatregelen noemen dan bewoners.

26 Monitor Maatregelen Uitvoeringsprogramma Stad in Balans, nulmeting eind , OIS 27 Regressieanalyse

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Tabel . Heeft u iets gemerkt van de maatregelen om drukte in de stad in goede banen te leiden, en zo ja, welke maatregelen zijn dat of welke maatregelen kunt u noemen? (procenten, ex. weet niet)

stads- nee, niets van gemerkt , deel gebied ja, namelijk kan geen maatregelen noemen totaal C Centrum West 35 65 100 C Centrum Oost 43 57 100 Centrum totaal 39 61 100 W Westerpark 42 58 100 W Bos en Lommer 43 57 100 W Oud-West/De Baarsjes 32 68 100 West totaal 37 63 100 NW Geuzenveld/Slotermeer 32 68 100 NW Osdorp 15 85 100 NW De Aker/Nieuw Sloten 29 71 100 NW Slotervaart 34 66 100 Nieuw-West totaal 28 72 100 Z Oud-Zuid 31 69 100 Z Buitenveldert/Zuidas 25 75 100 Z De Pijp/Rivierenbuurt 34 66 100 Zuid totaal 32 68 100 O Oud-Oost 47 53 100 Indische Buurt/Oostelijk O 40 60 100 Havengebied O Watergraafsmeer 46 54 100 O IJburg/Zeeburgereiland 44 56 100 Oost totaal 44 56 100 N Noord West 29 71 100 N Oud-Noord 39 61 100 N Noord Oost 32 68 100 Noord totaal 33 67 100 ZO Bijlmer Centrum 38 62 100 ZO Bijlmer Oost 26 74 100 ZO Gaasperdam/Driemond 29 71 100 Zuidoost totaal 31 69 100

Amsterdam bewoners 36 64 100 deel Amsterdam ondernemers 44 56 100 bron: OIS

. Suggesties om drukte in goede banen te leiden

Amsterdammers geven massaal gehoor aan de vraag met suggesties of ideeën te komen waardoor de gemeente de drukte in de stad in goede banen zou kunnen leiden: bijna acht van de tien bewoners of ondernemers noemen iets. Vooral in stadsdeel Centrum is het aandeel mensen dat iets noemt hoog (bijna %).

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Tabel .. Wat kan of zou de gemeente volgens u moeten doen om de drukte in de stad in goede banen te leiden? (procenten, ex. geen antwoord)

stadsdeel gebied de gemeente kan/zou geen idee, weet niet totaal C Centrum West 88 12 100 C Centrum Oost 89 11 100 Centrum totaal 88 12 100 W Westerpark 78 22 100 W Bos en Lommer 76 24 100 W Oud-West/De Baarsjes 83 17 100 West totaal 81 19 100 NW Geuzenveld/Slotermeer 67 33 100 NW Osdorp 54 46 100 NW De Aker/Nieuw Sloten 76 24 100 NW Slotervaart 74 26 100 Nieuw-West totaal 69 31 100 Z Oud-Zuid 79 21 100 Z Buitenveldert/Zuidas 66 34 100 Z De Pijp/Rivierenbuurt 83 17 100 Zuid totaal 80 20 100 O Oud-Oost 85 15 100 Indische Buurt/Oostelijk O 79 21 100 Havengebied O Watergraafsmeer 70 30 100 O IJburg/Zeeburgereiland 87 13 100 Oost totaal 80 20 100 N Noord West 61 39 100 N Oud-Noord 80 20 100 N Noord Oost 69 31 100 Noord totaal 71 29 100 ZO Bijlmer Centrum 56 44 100 ZO Bijlmer Oost 57 43 100 ZO Gaasperdam/Driemond 58 42 100 Zuidoost totaal 57 43 100

Amsterdam bewoners 78 22 100 deel Amsterdam ondernemers 77 23 100 bron: OIS

Suggesties zijn onder andere: verbieden Airbnb/vakantieverhuur, auto’s de stad uit/binnen de ring of alleen bestemmingsverkeer toestaan in de binnenstad, scooters weren (van fietspad of in het algemeen), meer of beter handhaven tegen veel zaken (o.a. verkeer, overlast op water, coffeeshops, vakantieverhuur etc.), meer spreiding, hotelstop, minder toeristen, meer ruimte voor de fiets en in feite allerlei zaken die ook bij de vorige vraag werden genoemd.

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Draagvlak voor toerisme

Tijdens de wetenschapstafel die in juni door programmateam Stad in Balans werd georganiseerd, presenteerde Vincent Nijs van Toerisme Vlaanderen onderzoek naar de attitude van bewoners ten aanzien van toerisme onder bewoners van de binnenstad van Brugge 28 , ofwel de toeristische draagkracht. Uit dit onderzoek zijn enkele stellingen opgenomen, aangepast aan de Amsterdamse situatie.

Het gaat om acht positieve en acht negatieve stellingen die aan alle respondenten in dit onderzoek zijn voorgelegd, waarbij men met behulp van een -puntsschaal aan kon geven of men het met de stelling oneens of eens was (=mee oneens, =mee eens). De stellingen werden per respondent in wisselende en willekeurige volgorde voorgelegd (gerandomiseerd).

De volgende acht stellingen zijn positief van aard:

° ik steun toerisme en ik wil dat het belangrijk blijft in Amsterdam ° Amsterdam zou een toeristische bestemming moeten blijven ° in het algemeen zijn de voordelen van toerisme in Amsterdam groter dan de nadelen ° door toeristische ontwikkelingen ziet Amsterdam er beter uit ° een groei van het aantal toeristen versterkt de lokale economie ° toerisme helpt om onze culturele identiteit te bewaren ° toerisme helpt om onze gebouwen te restaureren ° toeristische ontwikkelingen verbeteren de levenskwaliteit in Amsterdam

De andere acht stellingen hebben een negatieve connotatie:

° de groei van toerisme zal er toe leiden dat er niemand meer binnen de ring A wil wonen ° door toerisme wordt het leven duurder in Amsterdam ° een groei van toerisme zal leiden tot wrijving tussen bewoners en toeristen ° ik voel me in bepaalde stadsdelen in mijn comfort beperkt door toerisme (omwille van verkeer, kwaliteit dienstverlening, prijzen, lawaai…) ° het toenemend aantal toeristen vermindert de leefbaarheid van de stad ° ik heb het gevoel dat onze eigen stad niet meer van ons is ° de druk van het toerisme heeft een negatieve impact op mijn dagelijks leven ° toeristen zorgen voor overlast in Amsterdam

Een hoge score geeft voor zowel de positieve - als negatieve stellingen aan dat men het met de stellingen eens is.

28 Rapport via http://www.toerismevlaanderen.be/kunststeden#bewonersonderzoek

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Uit de analyse 29 blijkt dat als mensen hoog scoren op de positieve stellingen, dat ze dan laag scoren op de negatieve stellingen en andersom.

We hebben de scores op de negatieve stellingen omgescoord, dat wil zeggen: ‘mee eens’ kreeg de waarde in plaats van een etc. Een hoge score op de negatieve stellingen betekent in dit geval dan dat men het on eens is met deze stellingen.

Uit de nadere betrouwbaarheidsanalyse 30 blijkt dat de positieve - en negatieve stellingen tot één en hetzelfde fenomeen behoren, hetgeen we hier draagvlak voor toerisme hebben genoemd. Vervolgens zijn alle (omgescoorde) stellingen bij elkaar geteld en is er een gemiddelde berekend. Bij dit draagvlak voor toerisme loopt de schaal van (mee oneens) tot en met (mee eens). Hoe lager de score, hoe kleiner het draagvlak voor toerisme.

Uit de figuur op de volgende pagina blijkt dat het draagvlak voor toerisme in heel Amsterdam eerder naar de lage kant neigt: de gemiddelde score komt uit op ,. In de gebieden die verder van het Centrum afliggen, is er meer draagvlak voor toerisme. Andersom geldt dat in het Centrum en de naastgelegen e-eeuuwse gordel het toeristisch draagvlak klein(er) is.

Hoe drukker het in de buurt is, hoe kleiner het draagvlak voor toerisme (heel rustig: ,, heel druk: ,).

Tabel . Draagvlak voor toerisme naar de mate waarin men de buurt rustig of druk vindt Gemiddelde score op een -puntsschaal van (mee oneens) tot en met (mee eens)

heel rustig 3,12 tamelijk rustig 2,81 tamelijk druk 2,48 heel druk 1,97 totaal 2,60 bron: OIS

29 Factoranalyse 30 Cronbach’s Alpha: ,.Dit is een manier om vast te stellen of meerdere items samen één schaal mogen vormen. Het wordt ook wel een betrouwbaarheidsanalyse genoemd. De Cronbach's alpha zelf is de maatstaf. Dit wordt getoetst op basis van de onderlinge correlatie van de verschillende items. Een alpha van , of meer geeft een excellente interne consistentie aan.

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Figuur . Draagvlak voor toerisme Gemiddelde score op een -puntsschaal van (mee oneens) tot en met (mee eens)

Amsterdam 2,60 ZO-Bijlmer Centrum 3,17 NW-Geuzenveld/Slotermeer ZO-Gaasperdam/Driemond O-IJburg/Zeeburgereiland N-Noord West N-Noord Oost Z-Buitenveldert/Zuidas NW-Osdorp ZO-Bijlmer Oost NW-De Aker/Nieuw Sloten NW-Slotervaart N-Oud-Noord O-Watergraafsmeer Z-Oud-Zuid W-Bos en Lommer O-Oud-Oost O-Indische Buurt/Oostelijk Havengebied Z-De Pijp/Rivierenbuurt W-Oud-West/De Baarsjes W-Westerpark C-Centrum West C-Centrum Oost 2,25 1 2 3 4 5

bron: OIS

Het draagvlak voor toerisme is groter onder: ° mensen met een niet-westerse migratie-achtergrond (met name Turken en Marokkanen) (2,98), ° 65-plussers (2,76), ° laag opgeleiden (2,93), ° mensen met kinderen (2,80), ° mensen die kort in de stad wonen (korter dan 1 jaar 2,83 en 1-4 jaar 2,71), ° mannen (2,76 versus vrouwen 2,44). Hier is sprake van overlappende groepen respondenten.

Op stadsdeelniveau ziet het er als volgt uit:

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Figuur . Draagvlak voor toerisme Gemiddelde score op een -puntsschaal van (mee oneens) tot en met (mee eens)

Amsterdam 2,60

Zuidoost 2,94

Nieuw-West 2,84

Noord 2,78

Oost 2,69

Zuid 2,65

West 2,54

Centrum 2,32

1 2 3 4 5

bron: OIS

Onderzoek, Informatie en Statistiek | Stadsenquête Drukte en Balans

Conclusies

Amsterdam is nog steeds een fijne stad om in te wonen, ondernemen, werken en studeren. Vergeleken met vindt men dat het drukker is geworden in de stad, in de eigen buurt is de drukte niet toegenomen. De meeste (voorgelegde) oorzaken en gevolgen van drukte in de buurt worden vaker opgemerkt: Nederlandse bezoekers en Amsterdammers zorgen iets minder dan vorig jaar voor drukte in de buurt. De stadsdelen West, Zuid en (in mindere mate) Oost gaan meer op het Centrum lijken, in Noord neemt de drukte ook toe, al heeft dat meer met de toegenomen woningbouw (ook bouwverkeer) en - werkgelegenheid te maken. In de stadsdelen Nieuw-West en Zuidoost doet drukte zich minder dan elders voor. De gemeente zou meer mogen doen aan de aanpak van vakantieverhuur van woningen en aan het in goede banen leiden van drukte in de stad. Er worden daartoe volop suggesties gedaan. De onbekendheid met de maatregelen die in dit kader genomen zijn is groot. Het draagvlak voor toerisme is laag in buurten waar het druk is, hoe verder van het Centrum, hoe meer draagvlak er is.

[Geef tekst op]