Oost-Vlaams project ‘Gestroomlijnd Landschap’

Het behouden van biodiversiteit en het verminderen van overstromingsrisico’s zijn actuele uitdagingen. Ze gaan hand in hand in het project Gestroomlijnd Landschap. Wagemakersbeek De natuur in Vlaanderen is zeer versnipperd. Daardoor zien vele dier- Driesbeek en plantensoorten hun leefgebied drastisch verkleinen. Gestroomlijnd Landschap herstelt de verbinding tussen die versnipperde stukjes natuur, door een fijnmazig netwerk van waterlopen, waterrijke gebieden, bomenrijen, dreven en houtkanten uit te bouwen. Waterlopen die belangrijke natuur- en bosgebieden met elkaar verbinden, zijn daarvoor essentieel.

Met het project dragen we ook een steentje bij aan het meer klimaatbestendig maken van het landschap. Het risico op overstromingen, dat vergroot door de klimaatverandering, verkleint door de slimme inplanting van overstromingsgebieden. Op die manier past De valleien van de Driesbeek en de Gestroomlijnd Landschap in de ambitie van de Provincie om tegen 2050 Wagemakersbeek vormen de natuurlijke klimaatgezond te zijn. verbinding tussen het Drongengoed, De waterlopen vormen de verbinding, maar ook het landschap errond het Keigatbos en Het Leen. Het project krijgt de nodige aandacht. Door aspecten als verkeersveiligheid, Gestroomlijnd Landschap wil deze landbouw, erfgoed, zachte recreatie en educatie op te nemen ontstaat verbinding versterken, een betere een krachtig totaalpakket. waterhuishouding realiseren en de waterlopen in het landschap herwaarderen.

Zowel het versterken van natuurverbindingen als het beheer van Landschap Gestroomlijnd de waterlopen zijn kerntaken van de provincies. De Provincie Oost- Vlaanderen kiest voor samenwerking met alle betrokkenen: eigenaars, grondgebruikers, verenigingen, Regionale Landschappen en Bosgroepen en diverse overheden. Waar we het beheer zelf in handen hebben, werken we eigen, gerichte maatregelen uit.

Natuur heeft tijd nodig om te groeien. In de komende jaren zullen de resultaten van het project steeds zichtbaarder worden. Jonge aanplantingen, een natuurlijke meandering van de beek of een levendige poel brengen biodiversiteit dichterbij.

Dit zijn de huidige projectgebieden: Splenterbeek-Ede (, – ), Maarkebeek (Vlaamse Ardennen, en omgeving), Maanbeek-Laresloot (Schelde-Durme, – – ), Molenbeek-Graadbeek (Schelde-Durme, Aalst – Affligem – Asse), Wagemakersbeek-Driesbeek (Meetjesland, Knesselare – – – Maldegem – ) en Terkleppebeek- Ophasseltbeek (Vlaamse Ardennen, – – Brakel – – – ).

Wagemakersbeek-Driesbeek

Splenterbeek-Ede Maanbeek-Laresloot Molenbeek-Graadbeek Maarkebeek Terkleppebeek-Ophasseltbeek V.U. Peter Hertog, gedeputeerde, p.a. Gouvernementstraat 1, 9000 Gent Gent 1, 9000 Gouvernementstraat p.a. gedeputeerde, Hertog, Peter V.U. Driesbeek Foto:

Regionale Landschappen Meetjesland Contact Schelde-Durme Maja Verbeeck · [email protected] · 09 267 78 37 Vlaamse Ardennen www.oost-vlaanderen.be/gestroomlijndlandschap

Bosgroepen Oost-Vlaanderen Noord Midden Oost-Vlaanderen In dit gebied werkt provincie Oost-Vlaanderen samen met de gemeenten Knesselare, Vlaamse Ardennen tot Dender Zomergem, Maldegem en Aalter, stad Eeklo, watering de Wagemakersstroom, Regionaal Landschap Meetjesland, Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord, de Vlaamse Landmaatschappij en het Agentschap voor Natuur en Bos. Verbindende kracht van water De Driesbeek en de Wagemakersbeek Zo verhogen ze de biodiversiteit. De Legende ontspringen aan de zuidkant van het grotere boskernen van Drongengoed en Drongengoed. Op verschillende plaatsen, Het Leen staan met elkaar in verbinding Gestroomlijnd Landschap grens projectgebied vooral bij de bovenloop van de Driesbeek, via stapstenen als het Koningsbos, het onbevaarbare waterloop 2de categorie vind je nog de natuurlijke oevers en Keigatbos en het Kattenbos-Zegbroek. meanderende loop. Dergelijke gevarieerde Samen werken aan een duurzame omgeving onbevaarbare waterloop 3de categorie beekstructuur vormt samen met een goede Diverse partners helpen deze natuurlijke en waterkwaliteit de basis voor een levendig landschappelijke structuur te versterken. aanwezige boskernen ecosysteem in en rond de beekvallei. De Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord stimuleert duurzaam bosbeheer bij Wriemelend onderwaterleven biedt MALDEGEM EEKLO vispopulaties de kans om zich te vestigen en boseigenaars en biedt ondersteuning bij voort te planten. Daarvan profiteren dan weer bosadministratie en beheerwerkzaamheden. andere soorten, zoals bijvoorbeeld de IJsvogel, Landbouwers kunnen met de Vlaamse die heldere, visrijke beken verkiest met Landmaatschappij een beheerovereenkomst natuurlijke oevers om z’n nestgang te graven. sluiten voor agrarisch natuurbeheer. Het verder verbeteren van de waterkwaliteit Regionaal Landschap Meetjesland staat en het wegwerken van kleine en grote in voor het stimuleren van de aanleg Het Leen hindernissen voor de vismigratie verdienen van kleine landschapselementen die dus onze aandacht. Door Zwarte els en wilg dit verbindend netwerk versterken. De Provincie, de Bosgroep en het Regionaal aan te planten langs de beek, versterken we k e Landschap besteden ook veel aandacht e de natuurlijke verbinding tussen het bos van b aan de verbetering van het leefgebied van rs het Drongengoed en Het Leen. e k diersoorten zoals de vinpootsalamander a m (bospoelen) en de kleine ijsvogelvlinder e Bij hevige neerslag zorgden de Drongengoed g (houtkanten en bosranden met wilde a A Wagemakersbeek en de Driesbeek al voor f W l e kamperfoelie). i lokale wateroverlast. Waterberging en d k i ee n vertraagde afvoer aan de bovenloop van b g n s e k de beek, vanaf het militair vliegveld en ep a Kleine landschapselementen i n D a bosgebied, kunnen hieraan verhelpen. De a l maken het groots Provincie, de watering de Wagemakersstroom v a n en de gemeenten werken oplossingen uit Regionaal Landschap Meetjesland sbeek d Driesb gemaker e in overleg met de terreinbeheerders. Bij de stimuleert de (her)aanleg van onder eek Wa Keigatbos L e i inrichting van natuurlijke overstromingszones andere poelen, hoogstamboomgaarden, e letten we erop dat waterbeheer en dreven, (knot)bomenrijen en houtkanten. natuurontwikkeling hand in hand gaan. Op landbouwbedrijven kan een Ook het herstellen van typerende landschapsbedrijfsplan voor een mooiere Koningsbos grachtenstelsels kan bijdragen aan inpassing in het landschap zorgen. Zowel waterberging. Kleine stuwtjes zorgen dan voor op en rond het erf als op bedrijfspercelen vertraagde waterafvoer. zijn er mogelijkheden. De Provincie zorgt voor het plan en biedt ondersteuning bij de Hevige neerslag en veranderlijke debieten uitvoering. D Kattebos- zijn de oorzaak van oeverafkalving aan de Allemaal samen dragen deze kleine rie Zegbroek sbe Driesbeek. Bij herstellingen van de oever elementen bij aan het unieke karakter van ek streven we ernaar de helling minder steil te het valleigebied. L e maken. Dit geeft een duurzamere stabiliteit e n

s die nauwer aanleunt bij de natuurlijke loop v o van de beek. Op een gemeentelijk perceel aan Beleef het landschap te voet o r b de Vrekkemstraat realiseren we een eerste Veilig wandelen van het ene natuur- of e e Ka k stuk flauw hellende oever als voorbeeld. bosgebied naar het andere, of van het naa l G F ene dorp naar het andere is fijn. Beperkte en o t r - O t l ingrepen kunnen maken dat de troeven van ost o en o d p Stapstenen voor de natuur het gebied nog beter uitgespeeld worden. e Langs de waterlopen vinden we boskernen, Denk bijvoorbeeld aan het vervolledigen graslanden en waterrijke gebieden. Allerlei van wandellussen of de weloverwogen plant- en diersoorten maken hiervan dankbaar inrichting van rust- en informatiepunten. De gebruik als stapstenen om zich veilig te gemeentelijke trage wegenplannen vormen verplaatsen tussen de grotere leefgebieden. het uitgangspunt.

Drongengoedbos IJsvogel