Âld Barradiel
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
âld Barradiel Oudheidkundige Vereniging Barradeel Jaargang 5 |december 2007 FAN EIGEN HIEM Uit de reacties van de afgelopen weken hebben we weer kunnen merken dat dit periodiek Ald Barradiel bij u in de smaak valt. De oproep om kopij aan te leveren heeft ook succes gehad. Ons lid Klaas Oosterbaan heeft de redactie een aantal plakboeken aangereikt waarin zijn vader het boerenleven tussen 1901 en 1921 op de boerderij ‘Noorderhoeve’ aan de Hoarnestreek beschrijft. De tekst is te veel voor één nummer van Ald Barradiel, dus dat wordt een vervolg serie. Deze keer een artikel over ‘âld nijs’ van Klaas Tjipkes Hibma (1909-1993), ontvangen van Harm Zaagsma. Deze foto is op gemaal Roptazijl gemaakt. Of er nu stekelbaarsjes of ansjovis in de kist BESTUURLIJK zit, is niet bekend. Van links naar rechts: man in uniform is sluiswachter Koster, Rients Wietsma, Doede Palma, J. Wietsma, Lammert Palma, Joh. Wietsma, Fedde Dijkstra en Op 23 november jl. heeft de heer vooraan Pieter Hoekstra. Veldman uit Franeker een lezing Wielenga-Goodijk), Pietje gehouden over scheepswerven en Posthuma-Scheltema (vrouw van S. hellingen in Franeker. Het was een LEZING BEAN BILKER Posthuma postkantoorhouder en zeer geslaagde avond met ruim 50 fotograaf Sexbierum), Maaike leden en belangstellenden in de Noteer alvast in uw agenda de Bijlsma-Sijbesma (1883-1962) zaal. Op de oproep in verband met lezing op 8 februari 2008 van vrouw van Johannes Bijlsma, de automatisch incasso is behoorlijk burgemeester Bean Bilker van de gardenier, Jannigje Wielenga- gereageerd. De penningmeester gemeente Kollumerland. Hij zal een Goodijk (1881-1960) vrouw van Jan heeft veel machtigingskaarten lezing houden over ds. Zelle die na Bieuwes Wielenga, Aafke van der ontvangen. Dank voor uw bijdrage zijn emirtaat weer in zijn Meulen-Wielenga, dochter van in deze. geboorteplaats Leeuwarden kwam Jannigje wielenga-Goodijk. De zoon wonen. Hij was familie van Mata van Jannigje Wielenga en de AANWINSTEN Hari en bijna net zo excentriek. In dochter van Maaike Bijlsma waren Friesland zijn heel wat verhalen getrouwd. Jippe en Pietsje De verenging heeft van de volgende over hem in omloop. Wielenga-Bijlsma. zaken het origineel of een kopie Hij werd nogal eens gevraagd door ontvangen: jongelingsverenigingen om een LEDENNIEUWS Correspondentie omtrent de toespraak te houden. Hij vroeg dan oorlogsgraven Pietersbierum van de wel eens of het pleisterwerk in de heer C.C. Zaagsma te Sexbierum NIEUWE LEDEN Acht foto’s met betrekking tot de zaal wel goed zat. Dit in verband haringvisserij uit het familiearchief met de capaciteit van zijn S. Meijer, Zevenhuizen 2, Wietsma stemgeluid. Franeker Documentatie en foto’s van de heer A. Ykema, De Tsjerke-ekers K. Oosterbaan om kopieën van te NAMEN VIJF DAMES 17, 8855 GA Sexbierum maken A. De Vries, Ds. M. Mooystrjitte Fotoboekwerkje met foto’s en beschrijvingen Minnertsga (auteur In de vorige Ald Barradiel stond op 24, 9078 VX Oudebildtzijl wijlen G. Vogel) Dooitze Zwart de voorkant een foto met vijf ADRESWIJZIGING Boek Ondernemersverenging 1954- dames. De redactie vroeg daarbij L. Annema, Netarisappel 41, 2004 Minnertsga, Dooitze Zwart om de juiste namen. Onze 9076 LG St. Annaparochie Drie zeedijk foto’s van Cor van der ‘speurneus’ uit Sexbierum, Harm BEËINDIGING LIDMAATSCHAP Laan uit Minnertsga Zaagsma, wist de namen te achterhalen. Dit zijn de namen van Mevr. Binnema, Minnertsga Hartelijk dank daarvoor. links naar rechts: Anna Postma- D. Postma, Tzummarum Wielenga (Canada d/v Jannigje EERSTE GROTE HOEVEEL In hetzelfde pand was nog een HET BOERENLEVEN OP DE AARDAPPELEN GEOOGST TUSSEN tweede woonhuis waar de zoon van ‘NOORDERHOEVE’ VAN 1901 TOT Klaas en Anna zijn gezin woonde. TZUMMARUM EN FIRDGUM 1921 Na de oorlog was het pand van de Nadat Jhr. Vegelin te Joure de familie Piet Bierema die daar ook Doeke Klazes Oosterbaan heeft in aardappel in 1736 of 1737 in mooi de ruimte had voor zijn vee. een plakboek het boerenleven op Friesland had gebracht en op Toen de familie Bierema omstreeks de ‘Noorderhoeve’ beschreven van Herema-state gepoot, zond hij er 1955 naar Terschelling verhuisde, 1901-1921 waarop zijn ouders met eenige van, aan Grietman van werd het verkocht aan de familie G. de kinderen hebben gewoont. Het Haren te Sint Anna, tot wier de Norder uit Oosterbierum. Dat ‘wiene eerste gedeelte is een algemene botanicus David Meese in ek komelkers’. Hidde, de zoon van beschijving van de boerderij, betrekking stond. Deze teelde het Gerrit en Fim Norder, heeft er een inrichting van de gebouwen en erf nieuwe gewas op van Haren's aantal jaren gewoond, daarna en tuin. De Noorderhoeve lag ten buiten en gaf een gedeelte van de verhuurde hij pand aan Johannes zuiden van de Hoarnestreek tussen vrucht mee aan Herman Knoop, Post die daar zijn paarden voor de de Groene laan en de weg naar hotulanus van princes Maria Louisa. voermanderij mooi in kon houden. Firdgum. Hieronder het het eerste Knoop bevorderde de planting en Johannes betaalde Gerrit de huur deel uit het plakboek. bezorgde 13 december 1742 het die afgesproken was, maar hij eerst de aardappelen op de tafel moest dan wel voor Gerrit zijn der vorstin, toen prins Willem IV jongvee zorgen. Maar dat heeft niet met gemalin er spijsde. Het duurde zolang geduurd, want er kwam nog geruime tijd eer de vrucht onenigheid uit voort zodat de algemeen werd. Tusschen kantonrechter er op het laatst aan Tjummarum en Firdgum is het eerst te pas kwam. Maar toen was het een stuk land ermee bepoot. In met het café ook gauw gedaan. De 1771 ging het eerste met laatste jaren werd er trouwens toch aardappels bevrachte schip al niet meer getapt. Het hele spul (schipper Johan Pieters van Frane- raakte in groot verval. Onderhoud ker) naar Amsterdam. In 1773 werd werd er niet meer gepleegd en als te Amsterdam de eerste keur een pand dan ook nog leeg staat uitgevaardigd over de dan is het snel een aanfluiting. aardappelmarkt. Jensma die in die tijd zijn groeiend Bron: Leeuwarder Courant 31 garagebedrijf in het aan de Doeke Klazes Oosterbaan ( 1905 -1989) december 1742 overkant liggend "Brussel" had kon wel wat parkeerruimte gebruiken De state en landen ‘De Noorder Hoeve, gelegen aan de “ALD NIJS" FAN KLAAS TJIPKES voor zijn tweedehands auto's. Hij kocht het voormalig Hoarnestreek onder Tzummarum, HIBMA (1909 -1993) "Stationskoffiehuis" waarna het bestond in de jaren 1901-1921, tegen de vlakte ging. Er zijn nog waarover deze beschrijving gaat, Bij het nalezen van het stukje over geruchten geweest over uit een bedrijfsgebouw van het het "stationskoffiehuis" merkten we nieuwbouw, maar het bleef Friese type voor het gemengd dat we een aantal bewoners parkeerplaats op de puinhopen van bedrijf op de klei en een vergeten waren. Want in de "it alde stee" wat voor aangebouwde woning van het zgn. dertiger jaren was Klaas Klazes de omwonenden wel eens een doorn in dwarshuis-type en verder de Boer nog eigenaar van het café. Het het oog was. Maar gelukkig is de daarom heen gelegen landerijen, café was op zichzelf niet veel meer, oude kastanje boom gespaard gedeeltelijk onder Firdgum gelegen. maar was nog wel in gebruik. En gebleven en garage Norder is Klaas gebruikte de andere ruimte vanuit het noorden nu goed te zien. In deze boerderij werd schrijver voor de handel. 'De tap wie deis Men is nu al jaren doende om de deze in het jaar 1905 geboren. En iepen, mar sneins ticht'. ondergrond van het behoorden verder toe een zgn. Frjentsjerterrein schoon te krijgen. ‘lytshuis’, een houten hok in de Maar wij zien er anders niks van ‘finne’ en vier arbeiderswoningen. dan dat de boel verzakt. En die Tot de gebouwen zou ook nog min pomphokken zijn ook niet zo mooi of meer gerekend kunnen worden om naar te kijken. ‘It wurd milieu de zgn. stookpot op het erf. Dan klinkt net ûnaardich, mar de was er achter het erf de zgn. neiklank klinkt as miljoenen’. ‘hynstejister, een afgeschutte open ruimte waar de paarden in de zomer verbleven en met rode K.H. 30 augustus 1991 klaver werden gevoed. Bij het erf verder twee zgn. ‘dongstealen’ voor Naschrift redactie: Het artikel is de opslag van de stalmest. Achter door de redactie tekstueel hier en het huis ’lytshuis’ was gelegenheid daar aangepast maar er niet voor opslag van afvalhout en een getornd aan de schrijfstijl. hoop dekstro. Klaas Klazes de Boer, koopman te Sexbierum De huizinge was gebouwd in de 60- zodat het vrouwvolk er jaren van de vorige eeuw (Red.: niet meer altijd naar 19de eeuw) waarschijnlijk op een de zolder hoefde om voor die tijd onbebouwd perceel brandstof te halen. In grond. Dat nieuwe gebouw zal de stal waren in de hebben gediend als plaatsvervanger schuurruimte een van een vlak erbij gelegen oude paar halfronde nissen boerderij van het kop-hals-romp uitgebouwd waar type, waar de schuur werd houten kuipen met afgebroken en hals en kop bleven kalverdrinken of meel staan om verder te dienen als in konden worden woning voor twee geplaatst, zodat ze op landarbeidersgezinnen. Deze oude de stalvloer niet in de boerderij schijnt vroeger de naam weg stonden, het was te hebben gehad van ‘Pollepleats’ een efficiënte en was inderdaad op een hoogte uitvoering van de gebouwd. Bij deze beide woningen werkzaamheden werd een flinke oppervlakte betreft, haast aan alles gedacht. tuingrond gebruikt. Een deel van de frambozen en een enkele voormalige gracht om deze Bij het bouwen van de boerderij, vruchtboom, waaronder twee grote vroegere boerderij was nog vond de zuivelbereiding nog op het notebomen en een aanwezig. De oude ‘foarein’ is na bedrijf plaats. Ook hieraan was een hazelnootboompje. Verder was daar 1922 afgebroken om plaats te modern tintje gegeven. Het paard een vrij grote groentetuin aanwezig maken, na slechting van de hoogte, liep voor de karnmolen in een zich en een gedeelte begroeid met gras voor een geheel nieuw boerderijtje.