Rhifyn 270 - 50c www.clonc.co.uk Chwefror 2009

Papur Bro ardal plwyfi: Cellan, Llanbedr Pont Steffan, Llanbedr Wledig, , Llangybi, , , Llanwnnen, , Llanycrwys ac Uwch Gaeo a Phencarreg Gweinidog Cadwyn Cyflwyno yn ymweld arall o sieciau ag ysgolion gyfrinachau hael Tudalen 2 Tudalen 14 Tudalen 26 Rhodd hael i Ysbyty Prifysgol Cymru

Yn dilyn sioe lwyddiannus yng Nghwmsychbant yn ystod yr haf, cyflwynwyd elw o £4,250 gan aelodau’r pwyllgor i Ward Heulwen, Ysbyty Prifysgol Cymru, Caerdydd a’r Tîm Chwarae ar Ward Heulwen. Rhannwyd yr elw yn gyfartal rhyngddynt. Yn y llun, o’r chwith, mae Wendy Jenkins a Wendy Davies, Ysgrifenyddion; Hefin Jenkins, Cadeirydd; Jean Evans, Llywydd; John Jones,Trysorydd; Emma Mitchell a Sue Simpson o Ward Heulwen.

Rhian Bellamy yn ennill cwpan y Cadeirydd Gorau a Timau Cwis Llyfrau Ail Iaith Ysgol Ffynnonbedr Manon Richards â chwpan y Siaradwr Gorau dan 26oed Disgyblion y cylch

Y Gweinidog Addysg, Jane Hutt, yn ymweld ag Ysgol Ffynnonbedr. Y Gweinidog Addysg, Jane Hutt yn ymweld ag Ysgol Y Dderi ac yn gwylio’r plant lleiaf yn addurno boncyff Nadolig gyda’r dirprwy brifathrawes, Lilian Jones.

Rhai o ddisgyblion blwyddyn 5 a 6 Ysgol Carreghirfaen a fu’n rhan o’r Jan Young, Arweinydd Chwarae (trydydd o’r chwith) gyda rhai o rieni a Prosiect Celtaidd a gynhaliwyd ar dir yr ysgol yn ystod y flwyddyn gyda phlant Canolfan Deulu Llanybydder sydd newydd dderbyn grant tuag at le chymorth Live Lightly. Yn ddiweddar, fe fu’r disgyblion yn brysur yn creu chwarae tu fas. modelau o adeiladau Celtaidd, ffyrnau daear a chlwydi helyg gyda chymorth Nigel Lishman o Live Lightly. Mae’r gwaith yn cyd-fynd â maes llafur y Cyfnod Sylfaen.

Tîm Pêl-rwyd Ysgol Y Dderi a fu’n fuddugol yn y Cylch. Disgyblion Blwyddyn 5 a 6 Ysgol Llanwenog gyda chast Merched y Gerddi yn Ysgol Cwrtnewydd

Cystadleuaeth Cogurdd yn Ysgol Ffynnonbedr. Yn fuddugol oedd:- 1af. Meinir Davies, ysgrifennydd; Helen Williams, arweinydd; Kay Lewis, cadeirydd; Gareth Wyn Jones, 2ail. Jaxom Fallom, 3ydd. Teon Rees/ Caryl Jacob. Yn Louise Evans, arweinydd; a Donna Hage, cynorthwy-ydd chwarae gyda phlant Cylch absennol o’r llun:- Robert J, Ben S, Meirion, Rhiannon, Gavin, Ciaran a Meithrin Llanybydder. Jaxom.  Chwefror 2009 www.clonc.co.uk Pwy yw pwy? Beth yw beth?

Golygydd: Bwrdd Busnes: Chwefror a Mawrth Elaine Davies, Penynant, Alltyblaca 480526 Cadeirydd Dylan Lewis, Tŷ Cerrig, 422349 e-bost: [email protected] e-bost: [email protected] Is-Gadeirydd Marian Morgan, Glasfan, Drefach 480490 Tîm Golygyddol: Eifion ac Yvonne Davies, Elaine Davies, Ysgrifenyddes Mary Davies, Maesglas, Drefach 480015 Dylan Lewis, Rhian Lloyd a Marian Morgan Trysorydd Nia Davies, Maesglas, Drefach 480015 Dylunydd: Nia Davies, Maesglas, Drefach 480015 e-bost: [email protected] Swyddog Dosbarthu Eifion Davies, Afallon, Drefach 480590 e-bost: [email protected] Ceidwad y Camera Janet Evans, Haulfryn, Llambed 422856 Teipyddion Nia Davies, Maesglas 480015 Ffotograffwyr Tim Jones, Llainwen, Llambed 422644 Joy Lake, Llambed Terry Jones, Awel y Grug, Cwmann 421173 Argraffwyr Gwasg Aeron, 01545 570573 Gohebwyr Lleol: Cellan Meinir Evans, Rhydfechan 421359 Gwerthfawrogir gwaith pob gwirfoddolwr a sicrhaodd ymddangosiad y rhifyn hwn o Clonc. Os hoffai eraill ymuno â’r tîm, cysylltwch ag aelod o’r bwrdd busnes. Mae cyfraniad pob un Cwmann Gwyneth Morgan, Llety’r Dderwen 422922 yn bwysig. Mary Davies, Maesglas, Drefach 480015 • Dyma gyfeiriad gwefan Clonc: www.clonc.co.uk os am fwy o wybodaeth. Llanwenog/Drefach Mary Davies neu Eifion Davies • Sicrhewch newyddion eich ardal chi yn Clonc. Peidiwch â meddwl y bydd rhywun arall yn / Elfyn Davies, Troed y bryn, Ffarmers 01558 650507 gwneud. Mae’n rhy hwyr i feio neb os nad yw rhywbeth yn ymddangos yn CLONC. Eiddwen Hatcher, Tafarn Cefnhafod 434238 • Ewch â’ch newyddion at eich gohebydd lleol. Llambed Janet Evans, Haulfryn 422856 • Gellir gadael newyddion tu ôl y cownter yn siop bapurau Caxton Hall, Llambed. Llanfair Dan ac Aerwen Griffiths, Pengarn 493407 • Gellir e-bostio newyddion at y golygydd yn syth: [email protected] • E-bostiwch eich eitemau ar gyfer y dyddiadur i [email protected] Llangybi a Betws Mair Spate, Tŷ Capel Maesyffynnon 493325 • Mae croeso i chi ddefnyddio eich camera eich hun. Defnyddiwn luniau o gamera cyffredin Llanllwni Dewi Davies, Glanafon 480218 lliw, a du a gwyn. Ni fyddwn yn dychwelyd lluniau os na fyddwch wedi gwneud cais am hyn Llanwnnen Meinir Ebbsworth, Brynamlwg 480453 ar gefn y llun. Llanybydder Menna Jones, Ceginau Lifestyle 480257 • Croesawn luniau digidol ar CD, cofbin USB, ac e-bost i [email protected] . Pencarreg Linda Thomas, Dolgwm Uchaf 422270 • Gofynnwn am dâl o £5.00 am roi “Diolch” yn y papur. • Gellir tanysgrifio i Clonc am £12 yn unig y flwyddyn. Cysylltwch â’r ysgrifenyddes. • Nid yw’r golygydd o reidrwydd yn cytuno ag unrhyw farn yn y papur hwn.

Siprys Dyddiadur [email protected]

Blwyddyn Newydd Dda – Adroddiadau. CHWEFROR Fe fydd dau fis wedi mynd ers y Mae dechrau blwyddyn yn dod â 6 Sesiwn Ymarfer Corff gan Js Workout 8 – 9y.h. Neuadd Gymunedol rhifyn diwethaf. Roeddwn yn meddwl digon o waith i adolygu a pharatoi Eglwys Llanllwni. fod sbel cyn yr un nesaf, ond fel y adroddiadau’r capeli. Nid yw’n waith 10 Noson yng nghwmni Fflur Dafydd a Rhys y Barf a Twmpath gyda gŵyr pawb – mae amser yn diflannu. hapus iawn. Colli aelodau, a neb John Thomas yn galw am 7.30y.h. yn Neuadd yr Ysgol Llanfihangel Dilyn cyngor o’r Beibl sydd orau yn dod yn eu lle. Llawer o aelodau ar Arth. “Daliwch ar eich cyfle, oherwydd wedyn yn cyfrannu, ond am lawer o 13 Sesiwn Ymarfer Corff gan Js Workout 8 – 9y.h. Neuadd Gymunedol mae’r dyddiau’n ddrwg”‡Dyna fe resymau heb fod yn mynychu’r un Eglwys Llanllwni. `does dim yn newid, felly mae’n oedfa. Dyna fe, ydy bod yn aelod 15 Rihyrsal y Bedyddwyr yng Nghapel Noddfa, Llambed am 2y.p. rhaid bwrw ati a gwneud y gorau o’n yn golygu unrhyw beth i lawer 16 – 20 + 23 Wythnos Cystadleuaeth Pantomeim C.Ff.I. yn hamser. heddiw? Hoffais drafodaeth a glywais Theatr Felinfach. ‡Effesiaid 5.16 (Rhag ofn fod yn siop y barbwr yn ddiweddar. 20 Sesiwn Ymarfer Corff gan Js Workout 8 – 9y.h. Neuadd Gymunedol rhywun yn chwilio am destun erbyn Person yn diffinio beth oedd credo’r Eglwys Llanllwni. y Sul). ‘dyneiddiwr’ (humanist) Y ficer lleol 21 Cwmni yn dychwelyd gyda Priodas Cwmffradach oedd yn holi person ac am wybod - gwahoddiad i bawb ymuno â’r par am 7.30y.h. yn Neuadd yr Tywydd Caled. pa gapel neu eglwys a fynychai. Ysgol Llanfihangel ar Arth. Do, fe ddaeth y rhew a llawer “Humanist ydw i” meddai. “Beth mae 23 Cawl a Chân Bro’r Dderi i ddechrau am 7y.h. wedi gweld y tapiau wedi rhewi am na’n feddwl?” meddai’r ficer. Cafodd 24 Perfformiadau’r 3 Panto gorau C.Ff.I. Ceredigion yn Theatr y tro cyntaf ers blynyddoedd. Rhai ateb syml iawn, “Os cwympwch Felinfach. yn dweud fod angen y tywydd caled chi, fe goda i chi lan”. Swnio fel y 27 Sesiwn Ymarfer Corff gan Js Workout 8 – 9y.h. Neuadd Gymunedol yma ar ein tir er mwyn lladd llawer Samariad Trugarog, ond yw e! Eglwys Llanllwni. o ddrygau tymhorol. Ar ben popeth cawsom doriad gweddol hir yn y Cadw at y rheolau – MAWRTH trydan; rhyfedd oedd darllen yng Odw, rwy’n treio ’ngorau i gadw 1 Cinio Hwyl Ddewi ac Ocsiwn i godi arian at Eisteddfod yr Urdd ngolau cannwyll. Gwers fach arall i at reolau’r ffordd fawr, ond mae’r Ceredigion 2010 gan y Pwyllgor Cyhoeddusrwydd yng Ngwesty’r ni fod yn barod gyda modd i ferwi gorau’n methu. Mae treth y car yn Plu, Aberaeron. Gŵr Gwadd: Dai Jones, . Arwerthwr: Dylan tegell heb ddibynnu ar y trydan, a bod ddyledus nawr, felly dyma chwilio Davies, Morgan & Davies. Tocynnau £20 oddi wrth Nia Davies ‘torch’ wrth law i gael dod o hyd i’r am yr MOT. Dim sôn amdani. 01570 480015. canhwyllau. Minnau o’r farn fy mod wedi ei 5 Noson Bingo yn Cefnhafod, Gorsgoch am 7:30y.h. Bydd yr elw yn cholli. Y DVLA yn dweud fod modd mynd tuag at Gylch Meithrin Drefach. Diwrnod i’w gofio. cael un newydd am £10 o’r garej 6 Cawl a Chân yng Ngwesty’r Grannell, Llanwnnen am 7:00y.h. Yn wir, roedd y weithred o sefydlu lle y cafodd y car y prawf. Cael Eitemau gan Blant yr ysgol a’r grŵp ‘Ffrindiau’. Obama yn Arlywydd America cyngor wedyn sy’n werth ei roi i chi. 6 Dawns Dewis Swyddogion C.Ff.I. Ceredigion yng Ngwesty’r yn ddatblygiad sydd bron yn Ar waelod chwith eich MOT mae Marine, . anghredadwy. O feddwl am y modd y darn yn dod yn rhydd. Medrwch 7 ‘Swper Cawl’ i ddathlu Gŵyl Dewi gyda Chôr y Llan, yn cafodd y dyn du ei drin ond ychydig roi hwnnw ar ffenestr eich car neu Neuadd Bro Fana, Ffarmers am 7:30y.h. ddegawdau yn ôl, mae’r newid yn yn eich dyddiadur. Mae’n rhwydd 11 Eisteddfod yr Urdd Cylch Llambed yn Neuadd Ysgol Gyfun wyrthiol ond yn dderbyniol iawn. Pob anghofio os yw’r MOT a’r dreth yn Llambed. hwyl iddo. Sylwais nad oedd wedi gorffen ar fis gwahanol. Diolch na 14 Noson caws a gwin yn y Llew Du Llanybydder dan nawdd Cangen addo gwyrthiau yn ei araith; yntau yn chefais fy stopio! Llanybydder Cymdeithas Diabetes UK Cymru. ein hannog i ‘ddal ar ein cyfle’. Wrth 18 Eisteddfod Dawns ac Aelwydydd Rhanbarth Ceredigion yn Neuadd beidio ag addo gormod fe fydd yn Pob hwyl – Cloncyn. Fawr Aberystwyth. medru cadw at ei air. Gwers arall i ni 18 Cynhelir yr Arwerthiant Blynyddol yn Festri Aberduar am 7 o’r ddaearolion gofio! gloch. Agorir y noson gan Marc Griffiths (Tower Cottage gynt).

www.clonc.co.uk Chwefror 2009  Lle aeth pawb?

YSGOL SILIAN – 1961. Rhes Gefn: Llewellyn Merralls; Henry Evans; Meurig Lloyd Edwards; Eddie Thomas; Brian Morgan; Daniel Rees; Anthony Jones. Mrs Marsden James (Athrawes); Miss Jane Jones (Cogyddes). Rhes Ganol: Shirley Evans; Eleri Oliver; Susan Jones; Mary Rees; Kitty Evans; Ann Jones; Rose Jones; Dafydd Lloyd Jones; Miss Evans (Prif Athrawes). Rhes Gyntaf: John Lewis; Huw Williams; Delyth Williams; Angela Jones; Howard Joyner; Meryl Evans; Graham Evans. Diolch i Eddie Thomas am y llun. Os oes gan unrhyw un arall hen lun diddorol, cysylltwch â’r golygydd.

* Meigryn O’r Cynulliad gan AC

Wrth i’r Cynulliad ailymgynnull yn ystod mis Ionawr, daeth y cyhoeddiad y bydd Llywodraeth y Cynulliad yn darparu bron i £1.1 miliwn i ariannu gwaith Cymunedau’n Gyntaf yn ardaloedd mwyaf difreintiedig Ceredigion. Mae hyn yn golygu y bydd y cynllun yn parhau i weithredu yn ardal a Gorllewin Aberystwyth, ynghyd ag ym mhentrefi Ucheldiroedd , dros y tair blynedd nesaf. Bwriad cynllun Cymunedau’n Gyntaf yw dod â thrigolion lleol at ei gilydd i geisio ymdrin â phroblemau lleol, ac rwy’n gobeithio y bydd y sicrwydd ariannol newydd hwn yn galluogi’r cymunedau yma i ddechrau cynllunio eu gweithgareddau dros y blynyddoedd nesaf. Dros y misoedd diwethaf rwyf wedi bod yn casglu manylion tai a busnesau Ceredigion sy’n parhau i fethu â derbyn cyswllt â’r rhyngrwyd fand-eang er mwyn i Lywodraeth y Cynulliad edrych ar ffyrdd i wella’r sefyllfa. Yn sgil hyn, fe ddaeth cadarnhad oddi wrth y Dirprwy Brif Weinidog, Ieuan Wyn Jones AC, cyn y Nadolig bod pentref Cilcennin yn un o chwe ardal yng Nghymru ble fydd BT yn gwella’r isadeiledd telegyfathrebu lleol er mwyn galluogi’r ardal i gael cyswllt rhyngrwyd cyflym. Mae hyn yn sicr yn ddatblygiad cadarnhaol iawn ac rwy’n gobeithio y bydd modd edrych ar ffyrdd i ddelio â’r un broblem mewn ardaloedd eraill yng Ngheredigion dros y misoedd nesaf. Yn olaf, rwyf wedi mynychu nifer o ddigwyddiadau ar draws Ceredigion yn ystod y mis diwethaf, gan gynnwys bore coffi llwyddiannus y Maer yn Aberystwyth. Roeddwn hefyd yn falch i allu mynychu dangosiad arbennig yn y o ffilm am Fynyddoedd y Cambria a chael cyfle i gwrdd â thrigolion o’r ardal.

MILFEDDYGON STEFFAN Llanbedr Pont Steffan a Thregaron 01570 422322 www.steffanvets.com 9 - 9.30am Dydd Llun i Ddydd Gwener Meddygfa Agored. 1.30 - 2.30pm Dydd Llun i Ddydd Gwener Apwyntiadau. 6 - 6.30pm Dydd Mawrth a Dydd Gwener Meddygfa Agored. 9 - 10am Dydd Sadwrn Meddygfa Agored.

Oriau Swyddfa 9am - 5pm Dydd Llun i Ddydd Gwener heblaw Dydd Mercher 9am i 4pm.  Chwefror 2009 www.clonc.co.uk Ffarmers Llongyfarchiadau cynhaliwyd cyngerdd clasurol yn Cyflwyno Llongyfarchiadau i Daniel Davies, y Neuadd gyda Cherddorfa Siambr Llys Helen a Helen James, Cwmann Llanbedr Pont Steffan a’r pianydd ar eu dyweddïad dros y gwyliau Angela Brownridge. Perfformiwyd Nadolig, a dymuniadau gorau i’r dau ddarn enwog sef yr Emperor ddau ohonynt ar gyfer y dyfodol. Concerto gan Beethoven, a Symffoni Roeddent ar eu gwyliau yn Efrog Rhif 5 gan Schubert. Roedd Newydd, ac ar gopa yr ‘Empire State y Neuadd yn llawn ar gyfer y Building’ pan ofynnodd Daniel y perfformiad a phawb wedi mwynhau cwestiwn. Pwy fedrai wrthod? noson o gerddoriaeth safonol – a Llongyfarchiadau a dymuniadau gwydryn o win twym. gorau i Richard Phillips, Werndywyll a Carys Thomas, Penywaun – y ddau Eglwys Llanycrwys ohonynt wedi dathlu eu pen-blwydd Llongyfarchiadau i’r Gwir yn ddeunaw oed yn ddiweddar. Barchedig Andy John ar gael ei ethol yn Esgob Bangor. Yn ei Yn 2008, ’roedd Mr a Mrs Gomer Davies, Troed y bryn yn dathlu nifer Cydymdeimlad wasanaeth olaf yn Ficer Llanycrwys, o ddigwyddiadau pwysig yn eu bywydau, ond ’roeddent yn bendant nad Estynnwn ein cydymdeimlad i cyflwynodd Wardeniaid yr Eglwys, oeddent am dderbyn anrhegion. Yn lle hynny, estynnwyd gwahoddiad i’w Mrs Ray Davies, Peronne, a’r teulu Mrs Judy Jenkins a Mrs Charlotte teulu a’u cyfeillion, os oeddent yn dymuno, gyfrannu arian tuag at ddwy oll, yn dilyn marwolaeth ei chwaer, Morgan, rodd iddo yn arwydd o elusen a ddewiswyd ganddynt, sef ‘Tenovus’ a ‘RABI’. Derbyniwyd Mrs M.E. Davies, Tyncoed, Cellan. werthfawrogiad am ei wasanaeth yn cyfanswm o £3,600, a rhoddwyd £1,800 i ‘Tenovus’ a £900 yr un i ‘RABI’ Yn yr un modd, cydymdeimlir â y Plwyf ac i ddymuno’n dda iddo yng Ngheredigion a Sir Gaerfyrddin. Cyflwynwyd yr arian i gynrychiolwyr Mrs Rhiannon Lewis, Llwynberllan ef a’i deulu ym Mangor. Ymunodd yr elusennau mewn noson arbennig yn Neuadd Bro Fana nos Fawrth, yr 2ail ynghyd â’r teulu yn dilyn aelodau o Eglwys Llanycrwys gydag o Ragfyr. Dymuna Mr a Mrs Davies ddiolch i bawb am eu haelioni. marwolaeth ei thad, Mr John Gareth aelodau o Blwyf Pencarreg mewn Yn y llun uchod gwelir Mr a Mrs Gomer Davies yn cyflwyno sieciau i Matthews, Bronhaul, . cinio yng Ngwesty’r Glyn Hebog i gynrychiolwyr elusennau ‘Tenovus’ a ‘RABI’. ffarwelio â’u ficer wrth iddo baratoi i Diolch symud i’r gogledd. eang o luniau yn olrhain bywyd yr Dymuna Mrs Ray Davies, Yn y llun, gwelir Mrs Judy Jenkins ardal yma dros gyfnod o ganrif a Peronne a’r teulu ddiolch i bawb a Mrs Charlotte Morgan yn cyflwyno mwy. Cofiwch felly alw heibio i am bob arwydd o garedigrwydd rhodd i’r Gwir Barchedig Andy John Cellan weld y lluniau. a chydymdeimlad a ddangoswyd wrth iddo ymadael â’r ardal i’w Capel Undodaidd Caeronnen iddynt yn eu profedigaeth o sefydlu yn Esgob Bangor. Ambiwlans Awyr Cymru Am 5.00 o’r gloch ar brynhawn golli brawd a chwaer annwyl yn Cynhaliwyd cyngerdd dan nawdd Llongyfarchiadau i Lowri Davies Sul olaf y flwyddyn, 28 Rhagfyr ddiweddar. Eglwys Llanycrwys yn y Neuadd ar ei llwyddiant yn rhedeg Hanner 2008, cynhaliwyd Gwasanaeth y nos Sadwrn y 29ain o Dachwedd Marathon Caerdydd ym mis Hydref Gannwyll yn y capel. Croesawyd Neuadd Bro Fana gyda Chôr Bois y Castell, . 2008. Llwyddodd i godi £1,755 pawb i’r gwasanaeth gan y Parchedig Ar y 6ed o Ragfyr, cafwyd cyfle Llywydd y noson oedd y Dr. John tuag at Ambiwlans Awyr Cymru, ac Cen Llwyd. Cymerwyd rhan i groesawu Parti Cut Lloi o Sir David, Henffordd, brodor o’r yn ogystal â chael ei noddi gan lu o gan Rhian Armstrong, Heledd a Drefaldwyn ynghyd â’u harweinydd, ardal. Cafwyd cyngerdd gwych ffrindiau a theulu, derbyniodd hefyd Gwenllian Llwyd, Lowri Daniel a Sian James, i’r Neuadd i gynnal a’r gynulleidfa wedi mwynhau’r nawdd oddi wrth ei chyflogwyr, Banc Pharti’r Gannwyll. Y cyfeilyddion Noson Lawen. Braf oedd gweld adloniant yn fawr iawn. Cafodd y Barclays, drwy’r cynllun £1 am £1. oedd Ceinwen Roach, Lena Daniel y Neuadd yn llawn, a phawb yn noson ei noddi gan Banc Barclays a Carys Evans. Casglwyd at waith mwynhau yr amrywiaeth o adloniant drwy’r cynllun £1 am £1, a Parc Bro Fana Ffagl Gobaith a Chronfa’r Capel. a gyflwynwyd. Llywydd y noson diolchwyd i Lowri Davies o Fanc Mae’r cytundeb bellach wedi ei Ar ddiwedd y gwasanaeth oedd Mrs Gladys Lewis, Dyffryn, Barclays am ei chymorth parod. osod i ddatblygu Parc Chwarae i’r darparwyd lluniaeth a oedd wedi Cae Dash, ac roedd yn hyfryd gael Llwyddwyd i wneud elw o £2,021 plant ar Barc Bro Fana. Derbyniodd ei baratoi gan deulu Nantgwyn a y cyfle i’w chroesawu ’nôl i’r ardal tuag at yr Eglwys. Llun ar dudalen y Parc grant oddi wrth Gronfa’r diolchwyd iddynt am eu cyfraniadau a hithau bellach wedi ymgartrefu yn 22. Loteri Fawr i ddatblygu’r adnodd hael. Llanbedr Pont Steffan. Y nos Lun ganlynol, cafwyd Gyrfa pwysig yma ar gyfer plant yr ardal, Cynhelir y gwasanaethau arferol Cynhaliwyd Cinio Blynyddol y Chwist flynyddol yr Eglwys gyda ac mi fydd cwmni Kompan yn yn y capel unwaith y mis am 3.00 y Cyngor Rheolaeth yng Ngwesty’r Mrs Eleri Davies, Cothi Vale yng dechrau ar y gwaith yn gynnar yn y prynhawn a hynny ar Sul olaf pob Llew Coch, Llangadog ar y 19eg ngofal y gweithgaredd. gwanwyn. mis. Croeso cynnes i bawb. o Ragfyr, a chafwyd noson hwylus dros ben, a phryd bwyd blasus. Archif Luniau Cydymdeimlo Diolch i berchnogion a staff y Yn dilyn prosiect a sefydlwyd Mae CLONC ar werth yn: Awen Teifi, Aberteifi Trist yw cofnodi marwolaeth gwesty am y croeso arbennig. ddechrau 2008 i greu archif o hen Caxton, Llambed Mrs Maggie Evans, Ty’n Coed. Diolch i Ethel Davies a Judy Jenkins luniau sy’n berthnasol i fywyd Compton, Llanybydder Estynnwn gydymdeimlad mawr â am drefnu’r cwis a’r raffl eleni eto. ym mhlwyfi a Eryl Jones, Llambed Melfyn, Delia a’r teulu oll. Mae’r Cyngerdd a’r Noson o Llanycrwys, profodd y cynllun yn Garej Checkpoint, Harford Garej LSS, Llandeilo Garolau a gynhelir yn y Neuadd llwyddiant mawr gyda thros 1500 Glennydd, Cwrtnewydd Dydd Calan ar y Sul cyn y Nadolig bellach cant o luniau wedi eu sganio a’u Gwasg Gomer, Braf oedd gweld yr hen yn draddodiad yn yr ardal, ac fel cadw ar gyfrifiadur. Ar yr 31ain o Inc, Aberystwyth draddodiadau yn cael eu parchu arfer, ’roedd aelodau’r capeli a’r Ionawr a’r 1af o Chwefror 2009, J H Williams, Llambed Lomax, Llambed Ddydd Calan gyda theuluoedd Eglwys leol yn barod i gymryd at cynhelir arddangosfa o ryw 200 o’r Medical Hall, Tregaron Glanteifi a Llys y Barcud wedi y rhannau arweiniol a chynulleidfa lluniau yma yn y Neuadd fel bod Siop y Bont, Llanybydder ymdrechu i hel calennig o gwmpas y dda yn ymuno i ganu’r carolau. cyfle i’r rhai a ddaeth â’r lluniau, a’r Aeron Booksellers, Aberaeron pentref. Codwyd swm sylweddol i Eleni, croesawyd Ina Morgan, rhai hynny a fu wrthi yn cofnodi’r Siop Llangybi Siop y Cennen, Rhydaman ddechrau cronfa Cellan tuag at Apêl yn unawdydd, a chafodd holl wybodaeth, weld cynnyrch Spar, Llanybydder Eisteddfod yr Urdd. Go lew chi! y gynulleidfa ei swyno gan ei chanu. yr ymdrech. Bydd y penwythnos Swyddfa Bost, Felinfach Diolch i Ina a Meinir Jones Parry, yn agored i bawb, ac yn ogystal Swyddfa Bost, Llanllwni Caerfyrddin a oedd yn cyfeilio. Mae â’r lluniau fydd wedi eu hargraffu, Swyddfa Bost, Llanwnnen Swyddfa Bost, elw’r noson i’w gyflwyno i elusen bydd cyfle i weld y gweddill ar Tafarn Cefnhafod, Gorsgoch ‘Ffagl Gobaith’ yng Ngheredigion. gyfrifiaduron yn y Neuadd. Mae’n Tafarn Glanyrafon, Nos Sadwrn y 24ain o Ionawr, archif arbennig gydag amrywiaeth t-hwnt, Caerfyrddin W D Lewis a’i Fab www.clonc.co.uk Chwefror 2009  Drefach a Llanwenog Diolch Rhaglen Nodwedd o waith Jacob. Ysbyty Glangwili, Mrs Moira Bone Ysgol mewn nifer ohonynt. Dymuna teulu’r diweddar Bill Mwynhawyd lluniaeth ysgafn wedi a Mrs Bronwen Jones, Greenhill Diolch i Gareth Williams, swyddog Evans, Vale of Cledlyn, Drefach, ei baratoi gan chwiorydd Capel sy’n sâl yn eu cartrefi. WRU, am drefnu’r achlysur gystal. ddiolch yn ddiffuant i bawb am y Groes, a diolchwyd iddynt gan Enillwyr Clwb 100 Rhagfyr. Edrychwn ymlaen at yr un nesaf yn bob arwydd o gydymdeimlad a Eluned James. Enillwyd y raffl gan Elizabeth Fillery £15. Viria Jones nhymor y Gwanwyn! charedigrwydd a ddangoswyd iddynt Irene Jones, Annie Bowen a Dilwen £10. Dan Jones £5.; Gwobrau Treuliodd Ms Annwen James o yn eu profedigaeth. George. bonws o £5 yr un i Iwan Brain; Huw Landysul gyfnod o dair wythnos yn Cynhelir y cyfarfod nesaf yn Morgan; Geoff Bone; a Nancy Light cynorthwyo yn y Dosbarth Babanod. Llongyfarchiadau Eglwys Llanwenog, ar Chwefror Fillery. Diolch iddi am ei hymroddiad a Llongyfarchiadau i Carwyn Lewis, 11eg, pan fydd Ieuan Roberts yn sôn gobeithiwn ei chroesawu yn ôl i’r Gwarcoed Einon ar ei lwyddiant am ei daith i Batagonia. Ysgol Llanwenog ysgol yn fuan iawn eto. yn y Ffair Aeaf yn Llanelwedd Cymorth Cristnogol Yn ôl cynnig y Parch. B. Fillery, Cynhaliwyd gweithdy ‘Crefftau gyda’r “Gwartheg Duon Cymreig”, Caed ymateb gwych dros gyfnod y cytunwyd cyfuno’r arian a gasglwyd ar gyfer y Nadolig’ i’r Dosbarth ac hefyd yn y Sioe yng Nghastell Nadolig oddi wrth gapeli Alltyblaca, yng Ngwasanaeth Diolchgarwch Babanod, Cylch Meithrin Gwenog Newydd Emlyn. Capel y Cwm, Capel y Bryn, Seion, Ysgol Llanwenog ag Ysgol a’r rhieni. Darparwyd yr holl Brynhafod, Capel y Groes, Bethel, Llanllwni. O ganlyniad danfonwyd adnoddau a’r hyfforddiant gogyfer 18 oed Brynteg, ac Eglwys Llanwenog. £90 at ‘Build Africa Chicken- â’r gweithdy gan Ms Karen Edwards Dathlodd Dwynwen Hedd, Daeth cyfanswn y casgliadau a’r Rearing Project’. Diolch yn fawr sy’n gweithio i ‘Sgiliau Sylfaenol Penpompren ei phen-blwydd yn 18 cyfraniadau yn £299-90. Diolch yn iawn i bawb a gefnogodd yr ysgol. Cymru’. Diolch yn fawr iawn iddi oed yn ystod mis Ionawr. fawr i chi gyd. Oherwydd eich ymdrechion mae am drefnu’r gweithdy. nifer o bobl sy’n llawer llai ffodus na Ddiwedd mis Tachwedd cawsom Cydymdeimlo Eglwys Santes Gwenog ni wedi elwa. noson gymdeithasol o Fingo gyda’r Cydymdeimlir yn ddwys â Mrs Mae’r Nadolig wedi hen ddiflannu, Cafwyd ddiwrnod hynod o Gymdeithas Rieni ac Athrawon Mair Davies, Dolwerdd a’r teulu ond pleser yw cofnodi rhai lwyddiannus ar ‘Ddiwrnod Plant a Chylch Meithrin Gwenog yng ar golli ei brawd yng nghyfraith yn digwyddiadau. Cafwyd perfformiad Mewn Angen’ pan gawsom wledd Nghlwb Rygbi Llanybydder. Roedd ddiweddar. gwych gan blant ysgol Llanwenog o eitemau amrywiol yn ein ‘Sioe yn fendigedig gweld cymaint wedi yn eu drama ‘Santa ar Streic’. Talent Llanwenog’. Bu’r plant yn dod i gefnogi ac i fwynhau’r Bingo. Y Gymdeithas Hŷn Mwynhaodd y gynulleidfa luosog ddiwyd iawn yn casglu eu ceiniogau Cafwyd arwerthiant ar gyfer pâr Cyfarfod mis Ionawr: croesawyd eitemau ar lafar, cân ac offeryn – y i orchuddio Pudsey. Braf oedd eu o docynnau i’r gêm rygbi rhwng pawb yn gynnes i Festri Capel cyfan yn safonol iawn. Diolch i’r gweld wedi gwisgo dillad ffansi Cymru ac Awstralia. Diolch i Mr & y Groes gan Dilwen George y Brifathrawes Miss Heddwen Davies, lliwgar a diddorol iawn. Diolch Mrs O’Keeffe am y tocynnau ac i Cadeirydd, a diolchodd i wragedd y Mrs Margaret Evans, a’r staff i gyd hefyd i holl aelodau staff yr ysgol Mr. Mark Evans am werthu. Diolch capel am eu croeso hwythau. am hyfforddi’r plant mor drwyadl. a wnaeth gyfrannu at lwyddiant y hefyd i bwyllgor Cylch Gwenog am Cydymdeimlwyd â thair o aelodau Rhoddwyd rhan o’r casgliad at dydd. Braf yw nodi ein bod wedi gynnal y noson. yn eu profedigaeth wrth golli brawd- elusen ‘Build Africa’. casglu swm anrhydeddus o £152.52 Cymerodd Nancy Doyle, Ffion yng-nghyfraith; dymunwyd gwellhad Nos Sul 22ain o Ragfyr at yr achos teilwng yma. Evans a Carys Jones ran yng i’r rheiny sydd heb fod yn hwylus cynhaliwyd Cymanfa Ganu gan Mae Adran Urdd yr Ysgol yn nghyngerdd Cerddorfa Ceredigion yn ddiweddar, a chyfarchwyd tair o drefnwyr cylch yr Urdd. Gyda cwrdd ar nos Lun ac mae bron pob yn Neuadd ddechrau aelodau ar ddathlu pen blwydd yn tharged ariannol yr ardal wedi ei plentyn yn yr Adran Iau a blwyddyn mis Rhagfyr. Mae’r plant yn ffodus ystod y mis. gyrraedd, noson gymdeithasol oedd dau yn cyfarfod bob bythefnos. iawn i gael y cyfle yma i berfformio Darllenwyd cofnodion mis hon dan arweiniad medrus Manon Trefnwyd cwis y tymor diwethaf, gyda disgyblion o ysgolion eraill. Rhagfyr, a gynhaliwyd ym Mrynteg, Richards, Lowtre a Carys Evans, ac roedd y cystadlu yn frwd! Llongyfarchiadau iddynt ar eu gan yr ysgrifennydd, cyn mynd ati i Penffordd yn cyfeilio. Diolchodd Y Mwynhaodd y plant gymryd rhan perfformiad cofiadwy a graenus. ddewis rhai mannau i ymweld â nhw Parch Bill Fillery i’r tair ysgol leol gan ymdrechu’n galed i geisio datrys Teithiodd disgyblion Dosbarth yn ystod yr haf: Ebrill - Amgueddfa am eu cyfraniadau. amryw o bosau a baratowyd ar eu y Babanod ynghyd â disgyblion Aberystwyth; Mai – Caerffili; Noswyl y Nadolig, daeth cyfer gan Ms Nia Evans. Diolch Ysgol Feithrin Gwenog i Bentre Mehefin – Wrecsam ac Erddig. cynulleidfa dda i ymuno gyda’r hefyd i Mrs Lucy Jones a Mrs Carys Bach i weld Siôn Corn ac roedd Pleser y Cadeirydd oedd cael ficer yng ngwasanaeth y Cymun Davies sy’n cydweithio gyda Nia anrheg ganddo i bawb yn ei sach! cyflwyno’r gŵr gwadd, sef y Bendigaid. Bu’r gwragedd yn brysur er mwyn paratoi a rhedeg yr Adran. Mwynhaodd y plant sgwrsio gydag Parchedig Cen Llwyd, a rhoddodd yn addurno’r adeilad hynafol â I gloi’r tymor cafwyd sesiynau ef a chyn troi am adre buont yn canu ychydig o’i gefndir i’r aelodau. gosodiadau celfydd iawn. Diolch i Crefftau’r Nadolig a noson Disgo a eu hoff ganeuon Nadolig iddo. Testun ei ddarlith oedd “Jacob”,- bawb fu’n cynorthwyo, ac i deulu Pharti Nadolig. Ac yn ôl ei arfer fe wnaeth Siôn sef y Parchedig Jacob Davies, Rhydiau am eu rhodd o goeden Ar ddiwrnod braf arall o Hydref Corn ymweld â’r ysgol ar ddiwrnod Alltyblaca. Rhoddodd hanes y ysblennydd. cerddodd y Babanod draw i Fferm ein parti Nadolig. Diolch i bawb gŵr annwyl, aml dalentog hwn. Daeth tristwch ddechrau’r Bwlchmawr, sef fferm tad-cu a wnaeth y diwrnod yn un mor Roedd yn adnabyddus fel bardd, flwyddyn gyda’r newydd fod a mam-gu Sioned Fflur, i weld llwyddiannus. Mwynhaodd y staff llenor, storïwr, hanesydd, golygydd, Edward Evans (Ned) Quarry yr amrywiol anifeiliaid. Ar ôl a’r plant hefyd ginio Nadolig blasus sgriptiwr, arweinydd a beirniad Villa, Gorsgoch wedi darfod. edmygu’r moch a’r cŵn bach, iawn eleni eto wedi ei baratoi yn eisteddfodol, darlledwr, a gwleidydd, Bu’r angladd cyhoeddus ar y 5ed gweld y gwartheg a’r ieir, croesawyd arbennig ar ein cyfer gan Ms. Eleri ond yn fwy na dim, fel pregethwr. o Ionawr yng ngofal y Parch Bill pawb i’r tŷ yn gynnes iawn gan Mr. Davies, ein cogyddes. Diolchwyd Cyhoeddodd 18 o lyfrau; bu’n Fillery a thalwyd teyrnged i Ned a Mrs. Davies a oedd wedi paratoi iddi am ei gwaith diflino gan Jac ysgrifennu colofn wythnosol gan y Parch Goronwy Evans. Roedd gwledd arbennig ar ein cyfer. Carwn Jones ac Anna Evans. i’r Cymro am 10 mlynedd; Ned yn hannu o deulu Romani a fel ysgol ddiolch o galon i deulu Perfformiwyd ein sioe Nadolig ni ysgrifennodd 3,000 o sgriptiau ymgartrefodd yng Ngorsgoch. Fe’i Bwlchmawr am eu gwahoddiad a’u eleni sef ‘Santa ar Streic’ yn Eglwys radio; golygodd sawl cylchgrawn, ganed mewn carafan cyn i’r teulu croeso twymgalon i ni fel ysgol. Santes Gwenog y pnawn Sul cyn Yr Ymofynnydd am 27 mlynedd. Ef ymsefydlu yn Quarry Villa, ei rieni Edrychwn ymlaen yn awr at weld yr i’r ysgol gau am y gwyliau. Braf oedd y Cymro cyntaf i’w ethol yn yn barchus iawn yn y gymdogaeth, ŵyn bach yn y gwanwyn! oedd gweld yr eglwys yn orlawn Llywydd yr Undodiaid dros Brydain ac adnabuwyd hwy fel Mr a Mrs Cymerodd blant hŷn yr ysgol gyda chefnogaeth y gymuned gyfan. gyfan. Doedd dim pall ar ei ddoniau, Evans, Quarry Villa, yn wahanol ran mewn Gŵyl Rygbi ym mis Roedd y plant yn amlwg wedi yn y llon a’r lleddf. Dyfynnodd i bobol cefn gwlad a alwyd wrth Tachwedd. Cynhaliwyd yr ŵyl ar mwynhau perfformio’r sioe ddifyr Cen sawl enghraifft o’i waith, a’r eu henwau cyntaf gyda’u crefft yn gaeau Ysgol Uwchradd Llanbed. yma a chlodforwyd hwy gan bawb a aelodau wrth eu bodd yn eu clywed. dilyn! Cydymdeimlwn â’i chwaer Yn ystod y dydd cafodd y plant ddaeth i’w gweld. Diolch i’r Ficer Diolchwyd yn ddiffuant i Cen Annie, a’i frodyr Malcolm a Billy. y cyfle i chwarae nifer helaeth o ac aelodau’r eglwys am ein gwahodd Llwyd gan Irene Jones, hithau’n Cofiwn am yr aelodau sy’n gêmau a buont yn ddigon ffodus i ni eleni eto. cofio cymryd rhan mewn cyflwyniad anhwylus, Mrs Eva Davies yn fedru chwarae gyda’u ffrindiau o Ddechrau’r tymor yma croesawyd

 Chwefror 2009 www.clonc.co.uk dri disgybl newydd i Ddosbarth y nghwmni aelodau Dyffryn Cothi dan Babanod sef Ceinwen Lloyd, Sam arweiniad Erwyd Howells ar y 15fed Lewis a Sion O’Keeffe ac maent i o Ragfyr. Braf oedd gweld rhieni, Llanybydder weld yn ymgartrefu’n dda yn ein arweinyddion a’r aelodau iau a hŷn plith. yn mwynhau’r dawnsio. Dyweddïo Nadolig. Cawsom hwyl a sbri ym Llongyfarchiadau i Geraint Llongyfarchiadau i Dylan Davies, mhantomeim ‘Mam, Martyn a’r Hatcher am ennill y dartiau twrci 1 Tynffordd, Rhydybont ac Elen Cerdd Wyau Aur’ yn Theatr Felinfach y a gynhaliwyd ar y 12fed o Ragfyr Evans o ar eu dyweddïad Dan nawdd y Coleg Cerdd mis diwethaf. Roedd y perfformiad yng Nghefen Hafod. Gobeithio yn ystod mis Rhagfyr. Brenhinol llwyddodd y canlynol yn yma yn bendant at ddant pawb a aeth o’dd y twrci’n flasus! Hefyd, llongyfarchiadau i Rhian eu harholiadau cerdd a gynhaliwyd o’r ysgol! Ar yr 22ain o Ragfyr, bu’r clwb Thomas, Gelliwern a Gethin yng Nghaerfyrddin yn ddiweddar: Hefyd y mis diwethaf aeth yn brysur yn mynd o amgylch Jones, Mynachlog, Talgarreg ar eu Ysgrifenedig Gradd 5 Saxaphone disgyblion Blwyddyn 5 a 6 i Ysgol y plwyf yn canu carolau. Fe dyweddïad hwythau ddechrau 2009. gyda theilyngdod - Gareth Davies, Cwrtnewydd i wylio perfformiad gasglwyd £1,077 a fydd yn mynd at Dymuniadau gorau i chwi eich Llys Enwyn. ‘Merched y Gerddi’ gan Gwmni goffrau’r clwb ac at elusen C.FF.I pedwar i’r dyfodol. Piano Gradd 1 – Betsan Jones, Arad Goch. Diolch yn fawr am y Cymru am eleni, sef Diabetes UK. Highview, Llanllwni gyda croeso cynnes a gawsom. Cafodd y clwb lwyddiant Cydymdeimlo theilyngdod. mawr yng nghystadleuaeth siarad Cydymdeimlir yn ddwys â Linda a Piano Gradd 2 – Ruth Davies, Cylch Meithrin Drefach cyhoeddus Cymraeg y sir yn Noel a’r teulu, Cadwyn Aur ar golli Llwyncelyn Croeso cynnes i’r cylch i’r ddiweddar. Dyma’r canlyniadau. tad, tad yng nghyfraith a thad-cu Piano Gradd 4 – Meleri Davies, canlynol – Beca Jones, Luned Jones O dan 26 oed, fe ddaeth Manon annwyl ym mherson Wil Rees, o Tyngrug-Isaf, Llanwenog gyda a Kieran Herbert. Pob hwyl i Sam Richards yn gyntaf fel siaradwr Gynwyl Elfed. theilyngdod. Lewis, Lilly Smith a Maria Thorley a Rhian Bellamy yn fuddugol fel Cydymdeimlir yn ddwys hefyd Llongyfarchiadau i chi gyd. yn eu hysgolion cynradd. cadeirydd. Daeth Llyr Davies â theulu’r diweddar Wil Evans, 21 Bu’r cylch yn ymweld â Phentre yn 3ydd fel Cadeirydd a Tîm Heol-y-Gaer a fu farw yn ystod y Gyrfa Chwist Bach adeg y Nadolig i gwrdd â Siôn Llanwenog A yn gyntaf sef Manon, mis. Cynhaliwyd Gyrfa Chwist Corn, Sali Mali a Bili Bom Bom. Rhian, Lyn a Helen. O dan 21oed, lwyddiannus iawn yn Neuadd yr Cafwyd ymweliad gan y dyn pwysig daeth Cerys Jones yn 1af fel Cymdeithas Chwiorydd Aberduar Eglwys Llanybydder nos Fercher yn y Cylch hefyd ddiwrnod ein Parti siaradwr ac Enfys Hatcher yn 1af Bu’r Parchedig Eirian Wyn Lewis, yr 17 o Ragfyr. Dyma’r gyntaf o Nadolig. fel cadeirydd. Y tîm unwaith eto Mynachlog Ddu, un o blant eglwys dair sydd yn cael eu trefnu gan Jack Cofiwch am ein Noson Bingo yn yn fuddugol sef Enfys, Cerys, Aberduar, yn y festri prynhawn Jenkins Gelli House. Nhafarn Cefnhafod, Gorsgoch nos Steffan a Heilin. Yna o dan 16 dydd Iau Tachwedd 27, yn rhannu Enillwyd y sgôr uchaf gan Marged Iau, Mawrth 5ed am 7:30. Dewch oed, daeth Carwyn Davies yn 3ydd â ni ei brofiadau amrywiol wrth Davies . Dynion-Cyntaf yn llu. fel siaradwr, Bleddyn Jones yn deithio amryw o wledydd y byd. Yn – Brian James ; Ail Brynmor drydydd fel diolchydd a’r tîm sef ystod ei ymweliadau â’r Amerig, Morris Llanybydder; Merched Carwyn Davies, Bleddyn Jones ac i Batagonia, mae wedi cyfarfod – Nancy Davies Llambed; Ail a Wyn Davies yn gydradd ail. nifer fawr o bobl ddiddorol – nifer – rhannu rhwng Margaret Jones Cylch Meithrin Cafodd y tri thîm dan 14 safleoedd ohonynt yn parhau i siarad Cymraeg, Llanbed, Beryl Roach Felinfach a Drefach arbennig o dda hefyd. Felly drwy er wedi bod yn alltud o’r hen wlad Mari Thomas Talgarreg . Rhoddwyd gyfraniad yr holl aelodau a fu’n ers nifer fawr o flynyddoedd. y gwobrwyon gan deulu Morgan cystadlu, daeth y clwb yn fuddugol Diolchwyd iddo am brynhawn Siop y Bont Llanybydder a George I blant rhwng 2 a 4 oed ar ddiwedd y tair noson o gystadlu. dymunol dros ben gan y Trysorydd, Thomas Tymawr. Mae’n amlwg fod siaradwyr o fri Ogwen Evans. Talwyd y diolchiadau gan Mair Ar agor o yn y clwb. Pob lwc i bawb a fydd Cyn troi am adref cafwyd paned o Evans o gangen Llanybydder o’r ddydd Llun – Iau yn teithio i Ruthun i gynrychioli’r de a bisgedi a baratowyd gan Ogwen Gymdeithas Diabetes. Diolchodd sir ddiwedd mis Mawrth yng Evans ac Edith Davies. i bawb am eu rhoddion at y chwist 9:00 – 11:45y.b. nghystadleuaeth Cymru. Fe fydd y chwiorydd yn cwrdd a’r raffl, am gefnogi’r chwist ac Noswaith o bouncy boxing oedd nesaf ar Chwefror 23, i drafod yr i Jack Jenkins am wneud yr holl ar ein cyfer ar y 12fed o Ionawr Arwerthiant Blynyddol a fydd yn drefniadau. Diolchodd hefyd i Cysylltwch â yn Ysgol Llanwenog. Pwy a ŵyr, cael ei gynnal ar Fawrth 18. Agorir aelodau cangen leol y Gymdeithas Delyth Jones efallai fod y Joe Calzaghe nesa yn y noson gan Marc Griffiths (Tower Diabetes am baratoi’r bwyd. 07854 091043 ein plith. Ar y 19eg o Ionawr fe Cottage gynt). Yn ystod y noson cyflwynodd gafodd y clwb noson yng nghwmni Jack Jenkins dair siec o £900 yr un ein llywyddion am eleni, sef Huw Diolch i Gymdeithas Brydeinig y Galon, C.FF.I Llanwenog a Nans Davies, Bryndolau. Mae’n Dymuna Ray Davies, Crug, Cancr UK Cymru a Diabetes UK Wel, mae amser yn hedfan, siŵr bod ein haelodau yn llawer ddiolch yn ddiffuant am y Cymru, sef elw tair chwist Gaeaf blwyddyn arall wedi dod i ben. Cyn mwy sicr am arwyddion ffordd a cyfarchion, cardiau, anrhegion a 2007/2008. dechrau’r adroddiad, hoffem fel symbolau golchi dillad erbyn hyn! galwadau ffôn a dderbyniodd ar ei Diolchodd swyddogion y tair clwb ddymuno blwyddyn newydd Llongyfarchiadau mawr i phen-blwydd arbennig yn ddiweddar. elusen iddo am y siec ac am ei waith dda i holl ddarllenwyr Clonc. Manon Richards a lwyddodd i Roedd yn braf ail gysylltu â caled. Llongyfarchiadau hefyd i gael ei dewis i deithio i Kenya chymaint o hen ffrindiau hoffus. Gwennan a Siwan, Llysderi ar ym mis Awst gyda NFYFC. Diolch yn fawr iawn a Blwyddyn Gwellhad Buan eu llwyddiant yn eisteddfodau’r Gobeithio y cei di brofiad gwych Newydd Dda. Braf yw gweld Tomos Wilson, mudiad. Daeth stori fer Gwennan ac edrychwn ymlaen at glywed Hoffai Mrs Lena Williams, gynt o Maes-y-fro adref o Ysbyty Glangwili yn ail yn Eisteddfod y Sir a cherdd yr hanes. Llongyfarchiadau i un 31 Heol-y-Gaer ddiolch am yr holl yn dilyn ei ddamwain yn ddiweddar. Siwan yn 3ydd yn Eisteddfod o arweinyddion y clwb, sef Rhian gardiau ac anrhegion a gafodd dros y Cymru. Thomas ar ei dyweddïad â Gethin Ddiwedd mis Tachwedd, daeth Jones. Dymunwn bob hapusrwydd i amser y cwis blynyddol unwaith yn chi’ch dau. rhagor. Braf yw datgelu fod y clwb Felly rydym ar hyn o bryd yn wedi dod yn drydydd yn yr adran ymarfer ar gyfer cystadleuaeth Rhifyn mis Mawrth gyffredinol ac yn yr amaeth, ac felly y Panto. Fe fydd y clwb yn Yn y Siopau yn drydydd yn y gystadleuaeth. perfformio ar nos Iau y 19eg o Llongyfarchiadau mawr i bawb. Chwefror yn Theatr Felinfach. Mawrth 5ed Ar yr 8fed o Ragfyr, fe deithiodd Ond cyn hynny, rhaid cael noson Erthyglau i law erbyn nifer o’r aelodau i weld panto i ymlacio yn ein cinio clwb Chwefror 23ain blynyddol Felinfach. Cawsom noson blynyddol a gynhelir ar y 7fed o ddifyr iawn a braf oedd gweld rhai Chwefror. Fe gewch yr hanes i gyd Newyddion i law erbyn o aelodau’r clwb yn cymryd rhan. yn y rhifyn nesa. Chwefror 19eg Yna, mynd i ddawnsio twmpath yng www.clonc.co.uk Chwefror 2009  Llanbedr Pont Steffan Merched Y Wawr Adran yr Urdd amser. Roedd rhamant yn yr awyr Dymuna Rhiannon Fronowen, nos Lun Ionawr 12 yn yr Adran. Ffordd ddiolch am y cardiau, Dangosodd Mrs Dawn Evans galwadau ffon, ymweliadau â’r i’r aelodau sut i greu cardiau a cartref, a’r anrhegion a dderbyniodd sut i addurno pensiliau a oedd yn dilyn llawdriniaeth yn Ysbyty yn adlewyrchu cariad, yn llawn Treforys yn ddiweddar. calonnau a rhosod. Yna, cafodd y plant gyfle i greu cardiau ar gyfer Cydymdeimlad eu cariadon ac i baratoi ar gyfer Estynnir cydymdeimlad dwysaf dathliad Santes Dwynwen. Roedd â’r teuluoedd i gyd sydd wedi colli pawb wedi mwynhau’n fawr ac anwyliaid yn ystod y misoedd rydym yn ddiolchgar iawn am diwethaf. gefnogaeth pobl yn y gymuned sy’n fodlon rhoi o’u hamser i weithio Carol, Cerdd a Chân gyda’n pobl ifanc. Nos Sadwrn 20 Rhagfyr 2008 Croesawodd ein llywydd, Janet, ni i’r cyfarfod cyntaf yn 2009. Dechreuwyd Bydd y cyfarfod nesaf ar Chwefror dathlwyd un flynedd ar hugain ers y trwy ganu cân y mudiad gyda Margaret Jones yn cyfeilio. Braf oedd cael 9 yn cael ei gynnal unwaith eto yn Carol, Cerdd a Chân cyntaf nôl yn croesawu Rhiannon Jones nôl atom ar ôl llawdriniaeth. Diolchodd Rhiannon neuadd Ysgol Gynradd Ffynnonbedr 1987. Mae’r gwasanaeth arbennig am y garden a’r consyrn a ddangoswyd tuag ati gan yr aelodau. Diolchodd ac fe fydd Mrs D. Williams yn yma wedi ei gynnal yn Eglwys hardd Janet i bawb a fu’n diddanu yn Hafan Deg cyn y Nadolig. Cytunodd Ann arwain yr aelodau mewn sesiwn Sant Pedr Llambed ers y dechrau ac Lewis a Gwen Jones ymweld ag Hafan Deg y mis yma.. Dewis cwmni goginio. mae’n rhoi awyrgylch hyfryd a naws wrth y bwrdd cinio oedd thema’r noson. Croesawodd Janet y panelwyr sef Nadoligaidd sydd yn ein paratoi yn y Cynghorydd Odwyn Davies, Llangybi, Mattie Evans, Cribyn ac Andrew Cymdeithas Hanes berffaith at wir ystyr Gŵyl y Geni. Jones, Cwmann. Y cadeirydd yng ngofal y grŵp oedd y cynghorydd Hag Daeth cynulliad da o aelodau a Estynnodd y Canon Aled Williams Harris. Wrth sôn am Andrew fel un o actorion ‘Tân ar y Comin’ ar S4C nifer o wynebau newydd eto i’r groeso cynnes i’r gynulleidfa cyfeiriodd Janet at farwolaeth T. Llew Jones, brenin ein llên, a diolchodd Hen Neuadd i gyfarfod mis Ionawr. luosog a ddaeth i gefnogi ymdrech am ei gyfraniad amhrisiadwy i Gymru. Bu sgwrsio difyr ymysg y panelwyr Croesawyd pawb gan Selwyn y pwyllgor lleol i godi arian tuag am eu gwesteion dethol. Dyma rai ohonynt, Ray Gravell, Shân Cothi, Walters, y Cadeirydd, cyn iddo at waith Cymorth Cristnogol. Yr Caryl Lewis, John Roderick Rees, D Jacob Davies ac Elin Jones. Gwnaed y gyflwyno’r siaradwr gwadd am artistiaid eleni oedd Côr Meibion diolchiadau gan Elma Phillips, gan ddiolch am noson ddiddorol a hwylus. y noson - Gerald Morgan. Mae’n Cwmann a’r Cylch gyda’i arweinydd Diolchodd hefyd i Nell a Ray am baratoi’r te. Enillwyd y raffl gan DoliYang. adnabyddus fel hanesydd, darlithydd Mrs Elonwy Davies a’i cyfeilydd Bydd y cyfarfod nesaf nos Lun 9fed Chwefror. Croeso cynnes i aelodau efrydiau allanol o dan Brifysgol Miss Elonwy Pugh, a’r unawdydd newydd ymuno â ni. Aberystwyth, ac wedi cyhoeddi poblogaidd Kees Huysman; Helen nifer o lyfrau ar hanes Ceredigion. Davies, unawdydd swynol dros ben Ysgol Ffynnonbedr Testun ei ddarlith oedd “Teulu’r gyda’i chyfeilydd Mrs Margaret Bu dau dîm yn cystadlu yn y Cwis Llyfrau iaith gyntaf. Derbyniodd y tîm Stedman o ”. Er bod y Jones; Ysgol Carreg Hirfaen a cyntaf farciau llawn a’r ail dîm 152/158. Llongyfarchiadau i Rhys Jones, teulu hwn wedi bod yn flaenllaw roddodd gymaint o bleser wrth Leanne James, Sara Evans, Caitlin Page, Kelly Morgans, Hannah James, yn hanes Ceredigion, does yna’r chwarae offerynnau a chanu, a phrif Gareth Jones, Sara Wyn Evans ac i’r eilyddion Osian Morgan a Rhiannon un llun ohonynt wedi goroesi na ddisgyblion yr ysgol Uwchradd, Davies. llythyron y gŵyr neb amdanynt. Ond Elin Jones, Luned Mair, Russel mae’n bosib fod rhywbeth mewn Pink a Sion Brown yn cymryd at y papurau sydd heb eu catalogio cyn rhannau arweiniol a’r darlleniadau. belled. Felly rhyw rith o deulu ydyw Talwyd y diolchiadau gan Mrs wrth geisio dadansoddi ei hanes. Mair Richards yn gynnes a diffuant Wedi dweud hynny, cyfareddwyd dros ben. Cyfeiriodd yn arbennig yr aelodau gan ddawn dweud at y Parch Beti Morris, ein cyn- Gerald Morgan, a chaed llawer gadeirydd, am ei hymroddiad ac am iawn o hanes y Stedmaniaid dros ei rhodd haelionus tuag at y noson. ddwy ganrif, o’r adeg y prynwyd y Soniodd hefyd am garedigrwydd Fynachlog Fawr gan John Stedman y Parch Elwyn Jenkins wrth iddo pan ddiddymwyd y mynachlogydd gyflwyno elw ei lyfr ‘Pwll, Pêl a ym 1538 hyd at dranc y teulu Phulpud’ tuag at waith Cymorth pan fu farw Richard Stedman yn Cristnogol yn ystod y flwyddyn. 1747, a dim plant i etifeddu’r lle Cyfeiriodd a diolchodd yn gynnes ar ei ôl. Llyncwyd stâd Ystrad i bawb a oedd wedi cymryd rhan Fflur gan deulu’r Powell, Nanteos yn y gwasanaeth ac i’r porthorion Llongyfarchiadau i’r timau ail iaith ar dderbyn 120/138 a 118/138. Da wedi hyn, teulu a oedd yn perthyn wrth y drws sydd mor barod bob iawn Daniel Davies, Thomas, Willoughby, Ryan McMullan, Robert Jenkins, drwy briodas i deulu’r Stedman. blwyddyn i gynorthwyo gyda’r Jordan Evans, Ellie Clements, Cara Rutter a Holly Kelly. Diolchwyd yn gynnes i Gerald gwaith. Diolchodd i Hazel Davies Dros y cyfnod diwethaf cawsom ymweliad gan ddau o weinidogion Morgan am noson wefreiddiol gan am drefnu’r gwasanaeth ac yn y Cynulliad sef Elin Jones, Gweinidog Materion Gwledig a Jane Hutt, y Cadeirydd. Bydd y cyfarfod nesaf arbennig i’r gynulleidfa am gefnogi Gweinidog dros Blant, Addysg, Dysgu Gydol Oes a Sgiliau. nos Fawrth, Chwefror 17eg pan ein hymdrech bob blwyddyn. Bydd Treuliodd Elin Jones brynhawn gyda ni yn gweld yr ysgol ac yn sgwrsio fydd Roger Clive-Powell yn rhoi elw’r noson sef tua £600.00 yn gyda’r staff a’r plant. hanes “Cadwraeth adeiladau yng cael ei drosglwyddo i Gymorth Roedd ymweliad Jane Hutt yn un swyddogol. Ar sail llwyddiant yr ysgol Ngorllewin Cymru”. Croeso cynnes Cristnogol yn ystod yr wythnosau yn y Cyfnod Sylfaen daeth i weld y broses ar waith a thrafod materion i bawb. nesaf. Diolch o galon i bawb, gan perthnasol gyda’r staff. Manteisiodd ar y cyfle, fodd bynnag, i weld y gynnwys swyddogion Eglwys Sant dosbarthiadau eraill yn yr ysgol hefyd ac i fwrw golwg dros y campws yn Diolch Pedr am gael cynnal ein gwasanaeth gyffredinol. Dymuna Aneurin, Tynffynnon, yno. Braf nodi bod nifer o’r plant ym Mlwyddyn 6 wedi cael cyfle i dreulio Maestir ddiolch o galon am y bore’n y coleg yn ymwneud â phethau Tsieineaidd a mwynhau diwylliant cardiau a’r anrhegion a dderbyniodd Cylch Cinio diddorol y wlad honno. Roedd y gweithgareddau’n rhan o ddathliadau’r wrth ddathlu ei ben-blwydd arbennig Deuddyn, Dr Emyr Jones a’r Bnr. Flwyddyn Newydd Tsieineaidd. Da yw dweud hefyd fod ein Clwb yn ddiweddar. Diolch hefyd am Dafydd Morgan, yr olaf yn ei ddillad Tsieineaidd wedi ail ddechrau’n yr ysgol. gyfeillgarwch ffrindiau ar hyd yr o wlad Nepal, a groesawyd gan y

 Chwefror 2009 www.clonc.co.uk Llanbedr Pont Steffan Silian Cadeirydd y Bnr. Ieuan Roberts i Llwyddiant Cerddorol gyfarfod cyntaf y flwyddyn newydd Llongyfarchiadau i Owen ar 8fed Ionawr yng Ngwesty’r Glyn Williams, Swyn y Coed, Silian ar Hebog. ‘Byd o Deithio’, oedd testun ei lwyddiant mewn arholiad piano y siaradwyr, yn benodol eu taith Gradd 8 dan nawdd y Coleg Cerdd gyda’u gwragedd i’r Himalayas yn Brenhinol yn ddiweddar. Rhagorol 2003, sef blwyddyn dathlu gorchest Owen – dal ati. Sir Edmund Hillary a Sherpa Tensing wrth ddringo Everest 50 Cartref Newydd mlynedd yn ôl. Gyda chasgliad o Croeso cynnes i Osian Williams a sleidiau gwych a chyflwyniad llawn Nia Wyn Jones i Bwlchffin, Silian. hiwmor gydag ambell i sylw tafod Dymuniadau gorau i chi yn eich yn y boch, tywyswyd yr aelodau eraill, yn Festri Brondeifi. Diolch o’r eglwysi canlynol yn cymryd cartref newydd. ar daith ac antur arbennig gyda yn fawr am gael defnydd y festri. rhan – Brondeifi, Y Catholigion, golygfeydd mynyddig rhyfeddol. Hyfryd oedd cael cwmni 10 o bobl Y Crynwyr, Noddfa, Shiloh, Soar, Buom yn Kathmandu, yn hedfan ifanc o Awstralia, Seland Newydd, San Iago, San Pedr a San Tomos gyda Yeti Airlines i faes glanio yr Amerig a’r Ffindir yn Noddfa chyfoethogwyd y gwasanaeth gan Lukla yn uchel yn y mynyddoedd, mewn gwasanaeth arbennig ddydd anerchiad pwrpasol a gafaelgar y Pentrebach yn dringo llwybrau serth yn dilyn y Nadolig. Roedden nhw ar daith o Parchedig Jill Tomos. Calonogwyd criw a’u porteriaid, yn cael cipolwg amgylch y byd a daethant atom i pawb a oedd yn bresennol nid ar eu profiadau yn gwersylla ac yn gydaddoli oherwydd eu cysylltiad yn unig gan y gynulleidfa luosog Rhodd ymweld â Namege Bazaar, tref y â Daniel, un o bobl ifanc Noddfa. ond hefyd gan yr ysbryd hyfryd Yn ddiweddar cyflwynodd Mrs Sherpa. Diddorol iawn oedd gweld Ar ddechrau’r flwyddyn bu criw a deimlwyd wrth gydaddoli. Mary Davies, a’i merch Elaine, baner Cymru yn chwifio yn yr eira o’r plant yn diddanu’r henoed yn Gwasanaethwyd wrth yr organ gan siec am £1,750 i elusen Ffagl ar babell un o’r siaradwyr ac yntau Hafandeg. Cyflwynwyd amrywiaeth Janet. Cyn troi tuag adref cafwyd Gobaith - arian a dderbyniwyd er hefyd yn darllen copi o’r Western o eitemau safonol iawn yn cynnwys cyfle i gymdeithasu wrth fwynhau cof am Mr David Davies, Awel Mail yn un o fannau uchaf y byd. unawdau, adroddiadau a grwpiau paned a bisgedi wedi eu paratoi Teifi, Pentrebach, Llanbed. Mae’r Cyrraedd ‘Base Camp 1’, dros canu. Roedd y preswylwyr wedi gan chwiorydd Noddfa. Diolchir yn cyfanswm anrhydeddus yn dyst i 17,600 troedfedd o uchder uwchben mwynhau’r adloniant yn fawr iawn ddiffuant i’r Parchedig Jill Tomos barch cynifer at Mr Davies, a fu’n fet lefel y môr oedd nod y daith. Nid y ac wrth eu bodd yn gwrando ar y am ei threfniadau trylwyr. yn ardal Llandysul am flynyddoedd man mwyaf cofiadwy o safbwynt plant. Diolchwyd yn gynnes iddynt lawer ac yn gynghorydd hefyd. amgylchedd, mae’n debyg, ond yr am orig bleserus iawn. Cafwyd Diolch oedd ei gyrraedd, bod mor agos at cyfle wedyn i fwynhau paned ac i Hoffai Russell, Elin, Shawn, Cydymdeimlo gopa Everest, ei weld mor glir a sgwrsio â phawb. Ddydd Sadwrn 17 Natalie a Luned, prif swyddogion Nos Sul, Ionawr 25ain yn Ysbyty dychwelyd yn ddiogel yn amlwg Ionawr, bu criw o’r plant a’u rhieni yr Ysgol Uwchradd ddiolch i’r holl Bronglais fu farw Mr Jack Jones, wedi cyflawni holl obeithion y ac ambell i famgu ar ymweliad â’r fusnesau a gyfrannodd wobr raffl Culmore, priod y diweddar Megan, pedwarawd am y daith. Cyflwynwyd Panto blynyddol yn Theatr y Werin tuag at eu ‘Snow Ball’ a gynhaliwyd tad Gwyn a Dinah a thadcu annwyl y diolchiadau am gyfarfod hynod Aberystwyth. Roedd pawb wedi ganol Rhagfyr. Fe lwyddodd y ei wyrion. Adnabyddir ef o hyd gan diddorol gan Y Bnr. Eifion Davies. joio mas draw gyda chanu, actio chweched dosbarth i godi swm ei ffrindiau fel Jack Caerfoel, Cribyn a dawnsio proffesiynol dros ben sylweddol iawn o arian tuag at lle bu’n ffermio am flynyddoedd cyn Noddfa a’r cyfan yn lliwgar iawn ac yn Ymchwil Cancr Cymru. Diolch i ymddeol i Bentrebach. Roedd Jack Mae’r Ysgol Sul wedi ail ddechrau llawn hwyl o’r dechrau i’r diwedd. bawb am eu haelioni. yn ŵr tawel, diwylliedig, yn llawn yn dilyn prysurdeb y Nadolig a’r Cyn hir bydd yn amser ymarfer ar hiwmor ac yn gymydog rhagorol. flwyddyn newydd. Braf oedd gweld gyfer oedfa’r Ifanc a gynhelir ar Priodas Aur Estynnir y cydymdeimlad mwyaf 25 o bobl ifanc o Fethel, Caersalem 29 Mawrth a’r Gymanfa Ganu a Llongyfarchiadau i Jack a Barbara dwys gyda’r teulu. Diolch am ei a Noddfa yn cymryd rhan mewn gynhelir eleni yng Nghaersalem Jones, 12 Peterwell Terrace ar gwmnïaeth a’i gyfeillgarwch dros y oedfa arbennig i ddathlu’r Nadolig. gyda Twynog yn arwain – bydd ddathlu eu Priodas Aur ar Chwefror blynyddoedd. Teimlwyd naws hyfryd yr ŵyl wrth rhaid paratoi yn drylwyr! 14eg. fynd ar bererindod i Fethlehem mewn pennill a chân gyda phawb Oedfa Eciwmenaidd Gwefannau Cymunedol Lleol: o’r lleiaf at yr hynaf yn cyflawni eu Daeth cynulliad teilwng iawn Ardal Cymunedol Llangybi: www.llangybi.org.uk gwaith yn rhagorol. Yn ôl yr arfer ynghyd i Noddfa nos Iau 22 Ionawr cynlluniwyd a threfnwyd yr oedfa i oedfa eciwmenaidd gyntaf y Capel Bethel Parcyrhos: www.bethel.btik.com gan Janet ac fel gwerthfawrogiad flwyddyn newydd. Roedd hon Clwb Cledlyn: www.clwb-cledlyn.org.uk o’i gwasanaeth diflino ar hyd y yn oedfa arbennig a gynhaliwyd Clwb Moduro Llambed a’r ardal: www.ldmc.org.uk flwyddyn cyflwynwyd anrhegion yn ystod yr Wythnos Weddi dros Clwb Rygbi Llambed: www.clwbrygbillambed.org iddi ar ran yr Ysgol Sul gan Elan, Undod Cristnogol ar y thema Côr Cardi-Gân: www.corcardi-gan.com Beca a Dafydd. Yn dilyn yr oedfa ‘Cymoda dy Bobl’. Ar ran Noddfa Côr Meibion Cwmann: www.corcwmann.btik.com bu pawb yn mwynhau te parti croesawyd pawb yn gynnes iawn ardderchog wedi ei drefnu gan gan John Morgan ac Alun Williams. Côr Merched Côrisma: www.corisma.btik.com Llinos, gyda chymorth y rhieni Braf oedd gweld cynrychiolaeth Ffarmers: www.ffarmers.org Llanllwni: www.llanllwni.co.uk Llanybydder: www.llanybydder.org.uk Menter Llambed: www.lampeter.org Papur Bro Clonc: www.clonc.co.uk Plwyf Llanwenog: www.plwyfllanwenog.com Prifysgol Cymru Llanbedr Pont Steffan: www.llambed.ac.uk Y Ford Gron Llambed: www.lampeterroundtable.org.uk Ysgol Carreg Hirfaen: www.ysgolccc.org.uk/hirfaen Ysgol Cwrtnewydd: www.cwrtnewydd.ceredigion.sch.uk. Ysgol Ffynnonbedr: www.ffynnonbedr.ceredigion.sch.uk Ysgol y Dderi: www.ydderi.ceredigion.sch.uk Os am ychwanegu at y rhestr, anfonwch ddolen at [email protected]

www.clonc.co.uk Chwefror 2009  Ysgol Gyfun Llanbedr Pont Steffan Cynhaliwyd Noson Wobrwyo yn Neuadd yr Ysgol nos Iau, Rhagfyr 18fed. yr ystafelloedd newid, gorsaf heddlu’r stadiwm, yr orsaf Bu’n noson ddymunol iawn a braf oedd croesawu cynifer o ddisgyblion a ddiogelwch a’r cae ei hun! Roedd cyfle i holi cwestiynau chyn-ddisgyblion, a’u rhieni i’r ysgol. Y gŵr gwadd oedd Mr Gareth Jones, i’r rheolwr marchnata ac i ymweld â siop gefnogwyr y Gweilch a’r Elyrch. cyn-brifathro’r ysgol a chyn-gyfarwyddwr Addysg y Sir. Roedd yn bleser Ar ôl llond bola o ginio fe wnaeth y disgyblion ymweld ag Amgueddfa’r ac yn fraint i’w groesawu ef a’i wraig i’r ysgol a chlywsom araith ddifyr Glannau a Chanolfan Hamdden newydd yr LC. Cafwyd cyfle i gael blas ar a ddiddorol iawn ganddo. Diolchwn iddo am gyflwyno’r tystysgrifau a’r siopau’r ddinas a’r Ffair Nadolig cyn dychwelyd am adre! gwobrau. Mae disgyblion bl. 12 Iechyd a Gofal wrthi yn paratoi gwahanol Yn ystod y noson cawsom glywed Adroddiad y Prifathro a bu ein prif ymgyrchoedd iechyd ac i’w helpu maent wedi bod mewn cynhadledd Iechyd swyddogion Elin Jones a Russell Pink yn cyflwyno uchafbwyntiau’r a Gofal yng Nghanolfan Halliwell, Caerfyrddin. Mae’r disgyblion Busnes flwyddyn. Cawsom ein hannerch hefyd gan y dirprwy brif swyddogion wedi bod yn datblygu eu sgiliau ymarferol trwy sefydlu busnes eu hunain Luned Mair, Natalie Moore a Shawn Brown. Diolchwn hefyd i Mrs Elaine –‘Desirable Dates’. Maent wedi dylunio a chreu calendr ysgol 2009, sy’n Davies, Cadeirydd y Llywodraethwyr, am ei gwaith. cynnwys rhai lluniau diddorol iawn! Cawsom ein diddanu gan nifer o ddisgyblion yn ystod y noson, a buont yn Cafodd Bl. 11 gyfle i fynychu cynhadledd ddeuddydd, gan ddysgu am dangos eu doniau wrth berfformio eitemau cerddorol o safon uchel. Cafwyd dechnegau cyfweld a gwahanol ffyrdd o wneud cais am swydd. Cawsant perfformiad graenus a disglair gan Nerys Evans o flwyddyn 13, a fu’n canu gyfle i gwblhau CV a ffurflen gais ac ysgrifennu llythyr cais. Buont hefyd ‘Hero’gan Mariah Carey. Bu’r Ensemble S.A.T.B, sef Nerys Evans, Elliw yn cael eu cyfweld mewn ffug gyfweliadau. Diolch i bawb a gyfrannodd ac i Mair (Soprano), Elin Jones, Carys Thomas, Hedydd Davies (Alto), Rhydian Gyrfa Cymru am helpu i drefnu’r diwrnod. Watkins, Chris Ashton (Tenor) ac Aled Wyn Thomas a Russell Pink (Bas) yn Cynhaliwyd amryw o weithgareddau yn ystod yr wythnos hon. Yn gyntaf, canu un o ganeuon Robat Arwyn ‘O Nefol Addfwyn Oen’. Clywsom hefyd cynhaliwyd cystadleuaeth ‘Make your Mark.’ Yn rhan o’r gystadleuaeth y parti bois - Jordan Walker, Rory Rebeck, Liam Jones, Jamie Owen, Gethin undydd bu rhaid i’r timau ymateb i her benodol a gyflwynwyd iddynt y bore Jones, Rhydian Watkins, Chris Ashton, Alinur Miah, Philip Chrich ac Aled hwnnw. Wyn Thomas yn canu ‘Cyn Oeri’r Gwaed’ eto gan Robat Arwyn. Enillwyr Bl. 12/13 Bu’n noson lwyddiannus a chofiadwy a llongyfarchiadau i bawb a enillodd oedd Alinur Siah a Chris wobr. Diolchwn i bawb am eu cefnogaeth, ond yn arbennig i Mrs Dianne Ashton ac enillwyr Evans am drefnu’r noson, staff y swyddfa, Mrs Wenella Evans a Miss Mattie Bl. 10/11 oedd Sophie Evans am drefnu’r blodau hyfryd ac i Mr Michael Morris a’r bois yn y cefn Hannaway, Lisa Thomas, am eu cymorth technegol. Nicola Miles a Bethan Ar Dachwedd 19eg bu aelodau’r Adran Gerdd ar eu hymweliad blynyddol Hardy. Diolch i bawb i ddiddanu’r henoed yn eu cinio Nadolig. Cafwyd croeso cynnes a bu’r a wnaeth gystadlu. disgyblion yn perfformio amryw o eitemau unigol ac mewn ensemble. Hefyd, fe wnaeth nifer o Diolch i’r bobl ifanc yma am roi eu hamser yn ymarfer ac yn gwneud y ddisgyblion blwyddyn 10 perfformiadau: Nerys Evans Bl 13; Philip Chrich Bl 13; Russell Pink Bl gynnal gweithgareddau, 13; Hedydd Davies Bl 13; Carys Thomas Bl 13; Aled Thomas Bl 12; Chris megis gweithdy drama Ashton Bl 12 a Elliw Mair Bl 11. a gweithgareddau noddedig, yn rhan o’u gwaith ar fentrau cymdeithasol. Llongyfarchiadau gwresog i Philip Chrich ac Aled Thomas sydd wedi cael Diolch i bawb am eu cymorth. eu dewis yn aelodau o Gôr Cymru, yn dilyn clyweliadau yng Nghaerfyrddin. Ddydd Mawrth, Tachwedd y 25ain bu tîm o bump yn cystadlu yng Mae Llion Thomas 8D (ffidil), Fiona Messer 10P (ffidil),Chloe Richardson Nghwis Cenedlaethol Rhaglen Graidd Cyswllt Ysgolion Cymru Gyfan. 8D (ffidil) a Gareth Davies 10N (sacsoffôn) wedi bod yn mynychu Cynhaliwyd rownd leol Gogledd Ceredigion yn Ysgol Aberaeron, ac ar ymarferion bob nos Wener ar gyfer y Band Chwyth a’r Gerddorfa Ganolradd. ddiwedd y bore cyhoeddwyd bod tîm Llanbed, sef:- Elinor Jones, Richard Yn dilyn hyn, bu yna gwrs preswyl yng Ngwersyll yr Urdd, ac Davis, Edward Bransden, Claire Ruysch a Llion Thomas wedi dod yn ail yna cyngerdd safonol iawn yn Ysgol Tregaron ar Dachwedd 10fed. Da iawn agos iawn. Llongyfarchiadau mawr i chi am eich ymroddiad. chi. Ar benwythnos yr 28ain o Dachwedd, bu 30 o ddisgyblion yn Ysgol Llongyfarchiadau i ddau aelod o’r Aberaeron yn derbyn hyfforddiant fel aelodau o Gôr Ceredigion. Cafwyd chweched dosbarth am eu llwyddiant tipyn o hwyl, yn enwedig yn dysgu’r ‘medley’ allan o’r sioe ‘Grease’. Bl 13 yn yr ‘UK Senior Maths Challenge’. Hedydd Davies; Carys Thomas; Elin Jones; Philip Chrich a Rhydian Watkins Enillodd Chris Ashton y Wobr Arian Bl 12 Aled Wyn Thomas; Chris Ashton; Gethin Jones; Lottie Sparks; ac Adam Templeman y Wobr Efydd. Alex Llewelyn; Wendy Davies a Caroline Roberts Bl 11 Megan Holt; Beth Ymlaen am yr Aur y tro nesaf bois! John; Josh Harrison Little; Kay Hall; Lisa Davies; Annabelle Hollingsworth; Gwelwyd prysurdeb a brwdfrydedd Hannah Biden; Carys Thomas a Elliw Mair Bl 10 Siân Davies; Jemma mawr ar ddechrau tymor newydd wrth i gapteiniaid a swyddogion Creuddyn, O’Kane; Fiona Messer; Ashley Bell; Sophie Hannaway; Bethan Hardy; Dulas a Teifi ddechrau ar eu paratoadau ar gyfer Eisteddfod yr Ysgol a Nicola Miles; Althea Sandover a Devion McKenzie gynhelir ddechrau mis Chwefror. Pob hwyl i bawb gyda’r ymarferion. Ar Ragfyr 12fed perfformiodd y bechgyn hŷn yn Neuadd Llwyncelyn fel O Ionawr 21ain-23ain, bu Christopher Barker, Rebecca Messer, Charlie aelodau o Gôr y Sir ac hefyd yn y Neuadd Fawr yn Aberystwyth ar Ragfyr King, Daniel Osborne a Zachary Patterson o flwyddyn 7, yn ogystal â Leah 16eg. Da iawn, bois. Hargreaves a Katie Owen o flwyddyn 12, ar gwrs Cymraeg i ddysgwyr yng Bl 13 Rhydian Watkins; Russell Pink a Philip Chrich Ngwersyll yr Urdd, Llangrannog. Ar y cyd â disgyblion Ysgol Penglais, Bl 12 Aled Wyn Thomas; Chris Ashton; Gethin Jones a Steffan Diesner cafwyd llawer o hwyl yn mwynhau amrywiol weithgareddau’r gwersyll – o Bl 11 Josh Harrison Little; Darren Tierney a Ross Bartlett sgïo, gwibgartio a merlota, i drampolinio, adeiladu tîm a chwrs rhaffau. Yn Bl 10 Gareth Davies; Robbie Smith a Daniel Walters ogystal, cafwyd gweithdy dawns, gweithdy drama ac ysgrifennu creadigol. Prynhawn yr 16eg o Ragfyr aeth rhai o gantorion ac offerynwyr yr Ysgol Cafwyd amser bythgofiadwy a chydweithio da – tridiau buddiol dros ben. Iau i’r Neuadd Fawr yn Aberystwyth i weld y disgyblion hŷn yn perfformio. Llongyfarchiadau i Mererid Rees o flwyddyn 9 sydd wedi bod yn Cafwyd gwledd i’r glust a phleser oedd gweld cynifer o blant Llanbed yn mynychu clyweliadau ar gyfer rhaglen ddawns S4C ‘Dawnstastig’. perfformio ar eu gorau. Gobeithiwn ei gweld yn dawnsio ar ein sgrîn cyn bo hir. Bu deg o ddisgyblion blwyddyn 12 sy’n astudio Teithio a Thwristiaeth Llongyfarchiadau hefyd i grŵp o ddawnswyr o’r ysgol a fu’n llwyddiannus ac Astudiaethau Busnes ar waith maes i Abertawe ym mis Rhagfyr, er mewn cystadleuaeth ddawnsio stryd yng Nghaerfyrddin yn ddiweddar. mwyn casglu gwybodaeth ar gyfer eu gwaith cwrs. Cafwyd taith wedi ei Cynhaliwyd rownd derfynol Cymru yng Nghaerdydd ar Ionawr 18fed, ond thywys o amgylch Stadiwm Liberty sy’n gartref i dîm rygbi’r Gweilch a chawson nhw ddim gwobr y tro yma. Dyma’r merched a fu’n cymryd rhan:- thîm pêl-droed Sophie Bowden, Mererid Rees, Katy Jones, Samantha Miller, Toni Harding, Abertawe. Amelia Davies, Megan Williams a Lisa Stephens. Cafwyd cip Bu Polly Lagdon o flwyddyn 9 hefyd yn perfformio mewn clyweliad ar olwg ar nifer gyfer y rhaglen deledu ‘Britain’s Got Talent’. Edrychwn ymlaen at glywed a o ardaloedd fu’n llwyddiannus. Da iawn ferched. diddorol gan Bu ein hathrawes Gemeg, Mrs Nerys Stephens, yn plymio o’r awyr gynnwys yn ddiweddar er mwyn codi arian tuag at Ffibrosis Systig. Bu’n brofiad ystafell y gwefreiddiol a bythgofiadwy a llwyddodd i godi dros £790 at yr achos. gwragedd, Dyma gamp arbennig a diolch i bawb a wnaeth gyfrannu.

10 Chwefror 2009 www.clonc.co.uk Bu 45 o ddisgyblion blwyddyn 9 ar daith ddeuddydd i Lundain ddechrau mis Rhagfyr. Prif bwrpas y daith oedd ymweld ag Arddangosfa’r Holocost yn yr ‘Imperial War Museum’. Cafodd y disgyblion glywed hanes goroeswyr yr Holocost a chael cyfle i drin a thrafod y digwyddiadau mewn gweithdy gydag arbenigwyr o’r amgueddfa. Arhosodd y disgyblion a’r staff mewn gwesty yn Kensington. Defnyddiwyd trenau tanddaearol y ‘tube’ i deithio o amgylch y ddinas gan ymweld â rhai o’r prif atyniadau, gan gynnwys Picadilly Circus, Sgwâr Trafalgar a Sgwâr Leicester. Fe wnaeth bawb fwynhau siopa Nadolig ar stryd Oxford a chafwyd llawer o hwyl yn siop deganau enwog Hamleys! Diolch i Mr Morris, Miss G Jones, Miss J Wyn, Miss Penny a Miss Lorain am ofalu am y disgyblion. Dychwelodd y sgiwyr o’u taith sgïo i Zel am See yn Awstria. Cafwyd digonedd o eira a llawer o hwyl. Diolch i’r Adran Ymarfer Corff am drefnu’r daith.

O Siambr Cyngor Sir Gâr gan Pryfyn

Ychydig cyn i Pryfyn a Pryfen (a’r pryfedyn bach) fynd ar eu gwyliau Nadolig, ymddangosodd adroddiad gan un o Bwyllgorau’r Cynulliad ar ddyfodol ysgolion gwledig. A chasgliad y pwyllgor wedi chwe mis o drafod gofalus? Diogelu ansawdd addysg plant mewn ysgolion gwledig ddylai gael y flaenoriaeth. Am ddatganiad syfrdanol! Ond mae gwell i ddod. Mae’r adroddiad yn nodi bod angen i gynghorwyr o hyn ymlaen gynnal trafodaethau hollol dryloyw a gonest wrth drafod â chymunedau lleol. Am ail ddatganiad syfrdanol! Ac mae rhagor o bethau da yn yr adroddiad hefyd. Os yw awdurdodau lleol am ddal eu gafael ar ysgolion Cymru, rhaid i gynghorwyr adennill ffydd ac ymddiriedaeth y cyhoedd a bod yn dryloyw a gonest yn hytrach na beio pawb ond nhw eu hunain am eu methiannau nhw eu hunain. Am drydydd datganiad syfrdanol! Ac ie, Ieuan Goronwy Jones (Annibynnol, Llandeilo) yw’r aelod â gofal am addysg ar Fwrdd Gweithredol Cyngor Sir Gaerfyrddin. Dyma’r cyfaill sy’n gwrthod yn deg â chwrdd â’i etholwyr (yn Llan-y-crwys, Cwmann, Ffarmers, Llansadwrn a mannau eraill) i drafod dyfodol ysgolion gwledig. Nid yw wedi llwyddo yn ystod ei gyfnod ar Fwrdd Gweithredol Sir Gaerfyrddin i gyhoeddi strategaeth o fath yn y byd i addysg gynradd wledig yn y sir. Y si a glywir gan Pryfyn yw mai cynnig cod ymddygiad safonol oedd holl ddiben y sôn am dryloywder a gonestrwydd yn adroddiad y Cynulliad. Rhyw daro’r post… Diolch i Fiona Hughes (Llanybydder, Cwm Ann, Pencarreg a Rhydcymerau) ac Eirwyn Williams (Cynwyl Gaeo) am achub y blaen ar yr Adroddiad ac ysgrifennu at aelodau Bwrdd Gweithredol y Cyngor yn gofyn am yr union bethau hyn - tryloywder a gonestrwydd a’r angen am strategaeth ddeinamig ym maes addysg. Ac mae mawr angen amdano, wrth gwrs. A Ieuan Goronwy Jones yn ddeiliad portffolio, rhaid gofyn eto pam mae’n gwrthod trafod dim byd â rhieni a threthdalwyr Sir Gaerfyrddin ond yn hapus derbyn lwfansau o dros £30,000 y flwyddyn o arian rhieni a threthdalwyr Sir Gâr; yr union rieni a threthdalwyr y mae’n gwrthod trafod dim byd â nhw. Os yw mor amlwg yn esgeuluso ei ddyletswyddau ond yn pocedo’r lwfansau (a’r treuliau), does dim syndod y bydd eleni yn Flwyddyn Newydd Dda i Ieuan Goronwy Jones. Mae rhieni a threthdalwyr Sir Gaerfyrddin yn haeddu gwell na hyn. Colofn yr Urdd

Cyfri’r diwrnodau at Eisteddfod 2010 gan feirdd timau’r Talwrn. Mae Pwyllgor Ieuenctid Eisteddfod yr Urdd Ceredigion 2010 wedi Mawrth 1 Cinio Hwyl Ddewi i godi arian at Eisteddfod yr Urdd cyhoeddi calendr cŵl Mistar Urdd sydd ar werth nawr am £5. Ceredigion 2010 gan y Pwyllgor Cyhoeddusrwydd yng Ngwesty’r Plu, Mi fydd yr Eisteddfod gyda ni chwap a pha well ffordd i gyfri’r Aberaeron. Gŵr gwadd: Dai Jones, Llanilar. Arwerthwr: Dylan Davies. diwrnodau at yr wythnos fawr na thrwy fuddsoddi yng nghalendr deunaw Tocynnau £20, Plant o dan 12 oed £10 ar gael oddi wrth: Nia Davies, mis y Pwyllgor Ieuenctid. 01570 480015. Mae Mistar Urdd wedi bod ar daith o amgylch Ceredigion ac wedi aros Ebrill 21 – 24 Gŵyl Cyhoeddi Eisteddfod yr Urdd Ceredigion 2010. i gael tynnu ei lun yn rhai o leoliadau mwyaf adnabyddus y sir. Katie Ann Briddon, ffotograffydd ifanc o Gross-Inn, Cei Newydd fu’n Cystadleuaeth Pêl-Rwyd cadw cwmni i Mistar Urdd wrth iddo drafaelu o le i le a ffrwyth ei gwaith Cynhaliwyd cystadleuaeth Pêl-rwyd Cylch Llambed yng Nghanolfan hi welir yn y calendr deniadol a defnyddiol yma. Hamdden Llambed ddydd Gwener, Ionawr 23ain. Cafwyd cystadlu brwd Rhwng mis Ionawr 2009 a Mehefin 2010 cewch grwydro golygfeydd gyda sawl tîm yn brwydro’n galed am y bencampwriaeth. Ddiwedd y godidog Ceredigion drwy gyfrwng y lluniau trawiadol a chadw trefn ar dydd Ysgol Y Dderi enillodd. Pob lwc i chi yn y rownd rhanbarthol yn eich digwyddiadau ar y daith. Mae’r calendr deunaw mis yn fargen am ystod y dyddiau nesaf. ddim ond £5. Os hoffech archebu calendr cysylltwch â Nia Davies, 01570 480015. Cystadleuaeth CogUrdd Yn ystod tymor y Nadolig cynhaliwyd cystadleuaeth CogUrdd yn Digwyddiadau: ysgolion Ceredigion, ac yna bu’r buddugwyr i gyd [12 ohonynt] yn Chwefror 6 Talwrn y Beirdd gan y Pwyllgor Llên yng Ngwesty’r cystadlu yn Ystafell Goginio Ysgol Gyfun Aberaeron ddydd Iau, Ionawr Marine, Aberystwyth am 7:30y.h. Meuryn: Tudur Dylan Jones. Timau: Y 29ain â’r enillydd oedd disgybl o Ysgol Gynradd . Pob lwc yn y Cŵps, Y Glêr, Crannog, Tanygroes a Talybont. I ddilyn, ocsiwn o eitemau rownd nesaf.

www.clonc.co.uk Chwefror 2009 11 Lleisiau Llanfair Clydogau Bro Eirwyn Ffair Grefftau a Chynnyrch Lleol Sefydlwyd Lleisiau Bro Eirwyn Cynhaliwyd y ffair ar Rhagfyr 6ed yn wreiddiol ym mis Medi 2007 er gyda nifer o stondinau yn cynnwys mwyn cystadlu yng Ngŵyl Gerdd cynnyrch o bob math a oedd yn Dant Ystrad Fflur ym mis Tachwedd addas at y Nadolig, a chrefftau, 2007. Ar ôl cael cryn foddhad cardiau a phrintiau a wnâi anrhegion wrth ddod i ymarfer yn wythnosol hyfryd. Daeth llawer o bobol i bori penderfynwyd ar ddechrau mis ac i brynu, gyda lluniaeth ysgafn Ionawr 2008 ein bod am ddal i wedi ei baratoi gan y gwragedd. gwrdd a dysgu caneuon newydd er mwyn hybu cerddoriaeth yn yr Lansio Llyfr ‘Hanes Llanfair ardal. Clydogau’ Yn ystod 2008 bu’r parti yn canu Ar Ragfyr 12fed fe lansiwyd yng Nghapel Gwyddgrug, Pencader; llyfr ‘Llanfair Clydogau- A history Tafarn Bach, Pontsian; Neuadd of a Cardiganshire parish’ wedi Penrhiwllan, a sgwâr Llandysul. ei ysgrifennu gan yr awdur Alan Bu’n canu carolau o amgylch rhai Leech. Daeth tua cant o bobol o’r tafarndai lleol ac yng Nghartref ynghyd i wrando ar Alan yn siarad Preswyl Awel Deg, Llandysul. am ei lyfr a sôn sut oedd y syniad Wrth ganu carolau yn Llandysul Nos Iau, Rhagfyr 18fed, daeth tua pymtheg ohonom ynghyd ar y sgwâr i a’r ysbrydoliaeth wedi dechrau ac o amgylch y tafarndai bu’r fynd allan i ganu carolau o gylch ardal fynyddig y pentref. Y nos Lun ganlynol a datblygu. Mae Alan yn dod yn parti yn casglu arian tuag at cwrddom eto i ganu, y tro hwn ar hyd heol Llanddewi a Heol Llanfair. Cawsom wreiddiol o Sir Gaerhirfryn ond yr Ymatebydd Cyntaf (First groeso neilltuol gan bawb, rhai wedi paratoi pwnsh, rhai eraill bisgedi a losin a wedi symud i Lanfair, gyda ei wraig Responder) yn Llandysul. phawb wedi rhoi yn hael. Ar y nos Lun aeth pawb yn ôl i’r neuadd erbyn 9.00 i Sally, ers 1999. Roedd yn brifathro Trosglwyddwyd swm o £300 i gael cawl a mins peis. Diolch i Gwyneth Jones, Noyadd, am baratoi’r cawl ac i cyn ymddeol, a mae yn parhau Steve Thomas a Gerwyn Morgan, bawb a wnaeth y mins pies. Diolch i Arwyn, Lesley, Dai a Ron am ein cludo o i weithio’n rhan amser ym myd Cyd-ymatebwyr Cyntaf, yn yr amgylch. Y cyfanswm a gasglwyd oedd £600. Trosglwyddwyd yr arian mewn addysg. ymarfer cyntaf yn Nhafarn Bach, siec i Liz Pugh, cynrychiolydd Ffagl Gobaith Ceredigion, ynghyd â £77 oddi Dechreuodd y syniad trwy Pontsian yn 2009. wrth Sefydliad y Merched, pan ddaeth i siarad am waith yr elusen yn Sefydliad ddiddordeb Alan yn Eglwys Santes Arweinydd y parti yw Bethan y Merched ar nos Iau, Ionawr 22ain. Cafwyd noson agored gyda nifer wedi dod i Fair a’i hanes ond nid oedd neb wedi Evans o Barc-yr-Ynn, Llandysul. wrando . Diolch i Eleri Davies a Sally Leech am baratoi lluniaeth flasus dros ben. cofnodi’r hanes hwnnw. Datblygodd Mae aelodau’r parti yn dod o hynny i fod yn hanes y plwyf wrth ardaloedd Drefach, Llanybydder; i’r plwyfolion ymddiddori a chynnig Partion Nadolig dychwelyd i Abertawe cyn bo hir. Alltyblaca, Cwmsychbant, benthyg lluniau, hanesion teuluol, Cafwyd parti llwyddiannus i blant Bendith mawr ar y teulu. Penrhiwllan, Talgarreg, Capel arteffactau o bob math, hen ddillad y pentref a ffrindiau ar y dydd Llun Dewi, Llandysul, Maesllyn, ac yn y blaen. Rhoddwyd y cyfan ar ôl y Nadolig pan ddaeth llawer Llongyfarchiadau Croeslan, Saron a . at ei gilydd i wneud arddangosfa ynghyd i fwynhau bwyd a gêmau. Llongyfarchiadau cynnes iawn i Os oes unrhyw un â diddordeb i neilltuol yn Neuadd y Pentref yr Diolch i bawb a drefnodd y dydd ac Mrs Kathleen Davies, Woodlands ymuno â pharti merched Lleisiau Haf diwethaf. Yn ystod y flwyddyn a ddaeth â bwyd. gynt, sydd yn dathlu ei phen- Bro Eirwyn, mae croeso cynnes i bu Alan yn casglu gwybodaeth blwydd yn 90 oed ar Chwefror chi ddod i Dafarn Bach, Pontsian mewn llyfrgelloedd ac archifdai Nos Galan 7fed. Mae Mrs Davies yn dal i fyw bob yn ail nos Iau am 8y.h. Bydd yn Aberystwyth, Llanbed a chyn Daeth tua 70 o drigolion y yng Nghaerfyrddin. yr ymarfer nesaf nos Iau, 12fed o belled â Llundain. Mae’n llyfr pentref a’u ffrindiau i ‘r neuadd i Chwefror ac am ragor o wybodaeth diddorol iawn sy’n dweud hanes ddathlu, dawnsio a ffarwelio â’r hen Gwellhad cysylltwch â Bethan ar 01559 hen blas Llanfair a theulu y Johnes’ flwyddyn, gyda phob un wedi dod Rydym yn dymuno’n dda ac yn 362196 neu Nia ar 01570 480015. a’u cysylltiadau â’r Hafod; hanes â bwyd i’w siario. Roedd y neuadd meddwl am Ian Evans, Esgairman ficer y plwyf, Morgan Williams a wedi ei haddurno yn brydferth gyda sydd ar hyn o bryd yn derbyn CYNGOR SIR CEREDIGION fu farw yng ngharchar Aberteifi, a choeden a llu o oleuadau lliwgar. triniaeth yn Ysbyty Singleton, PWERDAI CEREDIGION llu o hanesion eraill. Os am gopi Diolch i deulu Pentre am y goeden Abertawe. Pob bendith arno a Cymdogaethau Cymraeg cysylltwch â’r awdur ei hun ar 01570 ac i bawb a addurnodd y neuadd. gwellhad llwyr. Cynaliadwy 493 390. Diolch i Lesley am fiwsig drwy’r Gwasanaeth Carolau nos ac Auld Lang Syne i groesawu’r Cinio Sefydliad y Merched Theatr Felinfach Brynhawn Sul, Rhagfyr 14eg, flwyddyn newydd. Cafwyd Cynhaliwyd ein cinio flynyddol Dydd Sadwrn, 7 Chwefror, 2009 daeth nifer o bobol y pentre i noswaith fendigedig gyda phawb yn y Talbot Tregaron nos Sadwrn 9.45 y bore tan 12.45 Gapel Mair i ddathlu’r Nadolig wedi mwynhau. Ionawr 25ain. Cafwyd noson o trwy ganu a darllen stori’r Geni. fwyd da, cwmni arbennig a bws i’n SEFYDLU PWERDY IAITH, Arweiniwyd y gwasanaeth gan Bowlio cludo yno ac adref. Diolch i Katy DIWYLLIANT AC ECONOMI Dan Griffiths, Pengarn gydag Eleri Trefnwyd noson lwyddiannus James, Pandy, ein llywydd am y YMHOB CYMDOGAETH YNG Davies, Pentre ac Aerwen Griffiths, iawn o fowlio dan do gan Dan flwyddyn nesaf, am y trefniadau a’r NGHEREDIGION Pengarn wrth yr organ. Cymerwyd Griffiths yng Nghlwb Bowlio cwis i gloi’r noson. Dymunwn bob ARWEINIAD rhan yn y gwasanaeth gan blant Llanbed nos Sadwrn Ionawr 10fed. llwyddiant iddi. YSBRYDOLIAETH Ysgol y Dderi sydd â chysylltiad Roedd pedwar ar ddeg ohonom CEFNOGAETH â’r pentref dan arweiniad Alwena yn chwarae a phawb wedi dod â Croeso Dylan Iowerth, Williams. Cafwyd canu swynol dros lluniaeth ysgafn i’w rhannu. Roedd Braf yw cael croesawu Meinir, Elin Jones AC, ben gyda solo ar yr organ a’r ffliwt. pob un wedi mwynhau cael y cyfle i Paul, Matthew a Rebecca Euros Lewis, Pleser hefyd oedd cael croesawu’r fowlio, rhai am y tro cyntaf. Miller i’w cartref newydd Bronwen Morgan, Cynghorydd Odwyn Davies a Mrs yng Nghysgod y Coed, Heol Keith Evans, Ann Davies. Cymerodd John Martin, Babi Newydd Llanfair. Pob hapusrwydd i Rhodri Llwyd Morgan, Pentrebannau ran ganolog yn y Hoffem ddymuno yn dda i Peyton chwi. Mae’n braf eich cael yn Actorion Troed-y-rhiw gwasanaeth trwy siarad â’r plant. Ar ac Andrea Jones gynt o Fronhaul, gymdogion. ddiwedd y gwasanaeth fe gymerwyd Heol Llanfair, nawr yn byw yn I SICRHAU EICH LLE casgliad o £167.00 tuag at elusen Abertawe, sydd newydd fabwysiadu Beth sydd nesa’? CYSYLLTWCH Â BETHAN NEU Ffagl Gobaith Ceredigion - elusen merch fach, Liberty Grace. Fe’i Cinio Sant Ffolant ar CAROL (SWYDDOGION CERED) sy’n rhoi llety a gofal yn y cartref i ganed ddydd Nadolig yn Alabama, Chwefror 14eg yn Neuadd y 01545 572350 bobol sydd ag afiechydon terfynol. Yr Unol Daleithiau. Byddant yn Pentref. YMBWERWN!

12 Chwefror 2009 www.clonc.co.uk O’r Cynghorau Bro

Cyngor Bro Llanllwni a godir gan Gyngor y Dref) am y flwyddyn ariannol Ebrill 2009-Mawrth Cadeirydd: Eurig Davies, Clerc: Eirlys Davies, Gohebydd y Wasg: Dewi 2010. Trafodwyd y gyllideb. Gan fod y cynghorwyr yn teimlo y gellid Davies, Cynghorydd Sir: Linda Evans. Cyfarfu’r Cyngor ar 20 Ionawr 2009 cwrdd â’r holl alwadau o fewn terfynau’r gyllideb a oedd wedi’i pharatoi, Croesawyd y Cwnstabl Rhydian Jones yn wresog gan y cadeirydd. Roedd penderfynwyd cadw’r precept heb ei newid am y bumed flwyddyn yn olynol, y cynghorwyr yn falch iawn bod ymweliadau’r plismon cymunedol wedi’u sef 96c yr wythnos i drethdalwyr Band D. Ystyriwyd maint y swm cyfalaf hadfer a diolchwyd iddo am ei gyfraniadau gwerthfawr. Tynnwyd sylw at oedd wrth gefn ac adroddwyd y gallai’r Cyngor wynebu costau ychwanegol y ffaith nad oedd y Cyngor Sir yn cydnabod nac yn ymateb yn brydlon i yn wyneb datblygiadau yn gysylltiedig â Chae’r Bryn, Cae Maesyderi a lythyron gan y Clerc. Penderfynwyd crynhoi’r ohebiaeth sylweddol roedd y phrosiectau eraill oedd wedi’u crybwyll yn y gyllideb. Awgrymwyd y gellid Cyngor Bro yn aros i’r Cyngor Sir ymateb iddi a’i hanfon at Brif Weithredwr cynyddu’r cyfraniadau at elusennau lleol. Penderfynwyd ceisio gwybodaeth y Cyngor Sir gan holi am ei gymorth. oddi wrth Gyngor Ceredigion am y trefniadau am gynnal a chadw cloc y Adroddwyd bod yr arwyddion newydd ger yr ysgol i gofnodi cyflymder dref. cerbydau wedi eu gosod yn eu lle. Nodwyd bod y Comisiwn Archwilio Cwblhawyd Arolwg Blynyddol Polisi Iaith Gymraeg Cyngor y Dref ar wedi cymeradwyo Cyfrifon y Cyngor am y flwyddyn a aeth heibio. 10 Hydref 2008. Croesewir sylwadau gan aelodau’r cyhoedd ar y polisi Addawyd holi am gymorth y Cyngor Sir i lunio gwefan i’r Cyngor Bro. diwygiedig. Mae copïau ar gael yn Llyfrgell y Dref, ar wefan y Cyngor sef Adroddwyd am gyfarfod ychydig www..org, gan y Clerc (01570 421496) neu lamptc@ceredigion. cyn y Nadolig rhwng aelodau’r gov.uk Atgoffir Aelodau’r Cyhoedd am y Fforwm Cyhoeddus a gynhelir yn Cyngor Bro â swyddog o’r Adran union cyn cyfarfod Cyngor y Dref. Mae croeso i bawb roi barn ar bwnc o Briffyrdd i drafod cyflwr heolydd y ddiddordeb lleol. Cynhelir cyfarfodydd ar nos Iau olaf y mis. Trefnwyd y plwyf. Tywyswyd y swyddog ar hyd cyfarfod nesaf ar 29 Ionawr am 7.30 yn Neuadd y Dref. Cysyllter â’r Clerc y lonydd canlynol: Ffynnonddrain os hoffech godi pwnc arbennig cyn dechrau’r cyfarfod. Nodwyd y manylion - Gwarcwm; Ffynnonddrain cyswllt uchod. Mae amserlen cyfarfodydd Cyngor y Dref am eleni ar y - Cefncoeduchaf; Beilibach - wefan. Gwarcwm; Manorafon - Pont Henfaes (A485). Tynnwyd sylw’r swyddog Cyngor Bro Llanwenog at rai o’r mannau mwyaf peryglus – un twll arbennig dros chwe modfedd o Cadeirydd: Alun James, Clerc: Wenella Evans, Cynghorydd Sir: Haydn ddyfnder a llathed o hyd a oedd wedi ei archwilio’n gyson gan swyddogion y Richards. Cyfarfu’r Cyngor ar 13 Ionawr 2009. Nid oedd buddiannau Cyngor Sir dros gyfnod o bum mlynedd. Mae’n ymddangos bod y gwaith o personol i’w datgelu. lenwi’r twll hwn wedi mynd yn drech na’r Cyngor Sir. Mae’r cyngor yn disgwyl ymateb i lythyr a anfonwyd gan y Clerc am fagiau sbwriel du. Mae nifer o gwynion wedi dod i law oddi wrth drigolion Cyngor Bro Llanfihangel-ar-Arth y gymuned gan nad yw’r Cyngor Sir yn darparu bagiau du bellach, gan Cadeirydd: Heulwen Lewis, Clerc: Anita Evans, Cynghorydd Sir: Linda iddynt newid maint y lorïau casglu sbwriel. Evans. Cyfarfu’r Cyngor ar 17 Tachwedd Cafwyd trafodaeth am oleuadau stryd ar ôl derbyn llythyr am y mater oddi Croesawyd y cyfreithiwr Huw Owen i’r cyfarfod. Mae Mr Owen yn wrth y Cyngor Sir. Maent am ddiffodd y golau o ganol nos tan bump y bore cynghori’r Cyngor Bro yn y drafodaeth am berchnogaeth Tŷ Hers Pencader. gan fod angen arbed arian yn yr Adran Briffyrdd. Mae pob Cyngor Cymuned Y cam nesaf fydd mynd at y Gofrestrfa Dir gyda’r dystiolaeth am y rhent yn cael y cynnig i dalu am gadw’r goleuadau fel y maent ar gost o £14.00 sydd wedi ei dalu i’r Cyngor hwn. Penderfynwyd hysbysu’r Cyngor Sir mai neu £45.00 y flwyddyn am bob golau. Disgwylir map y Cyngor Sir sy’n dymuniad y Cyngor Bro yw cadw’r goleuadau stryd ymlaen drwy’r nos. dangos lleoliad y goleuadau cyn trafod eto yn y cyfarfod nesaf. Cafwyd gwybodaeth gan Mr McEvoy nad oedd yn bosibl gweithredu Trafodwyd precept y flwyddyn ariannol nesaf gan gofio fod y Cyngor mesurau i arafu cyflymder y traffig yng Ngwyddgrug am ei bod yn ffordd eisoes wedi derbyn anfoneb o £737.35 am Etholiad 2008 sydd i’w dynnu o ‘A’. Gellid, sut bynnag, archebu arwydd ‘Pont gul’ neu ‘Ffordd gul’. gyllid 2009. Penderfynwyd ar swm o £7,014.28 ar gyfer 2009-10. Mae’r Cyngor Bro yn derbyn cwynion cyson nad yw ymylon y ffyrdd yn cael eu torri ac o ganlyniad mae’r tyfiant a’r canghennau’n peri anawsterau Cyngor Cymuned Llanwnnen mawr i drafnidiaeth. Mae’r Cyngor Sir bellach wedi holi am enwau a Cadeirydd: Richard O Jarman, Clerc: Aneurin R Davies Cynghorydd Sir: chyfeiriadau y tirfeddianwyr lle y mae’r problemau. Haydn Richards. Cyfarfu’r Cyngor ar 12 Ionawr 2009 Derbyniwyd cais am gefnogaeth mewn achosion lle y mae llwybrau troed Trefnwyd y Ginio Flynyddol ar Nos Wener 16 Ionawr a chafwyd noson yn yr ardal wedi eu cau. Cafwyd cefnogaeth y Cyngor Bro yn hyn o beth. lwyddiannus dros ben. Ymwelodd y Pwyllgor Safle â chae Pine Shop lle’r roedd gwrthwynebiad i’r fynedfa o heol Llambed. Cyngor Bro Pencarreg Nid oedd gan y Cyngor wrthwynebiad i’r ceisiadau cynllunio a oedd Cadeirydd: Adrian Davies, Clerc: Eric Williams, Cynghorydd Bro a Sir: gerbron, sef Ysgol Hyfforddi Ceffylau yn y Barn, Llwyn-y-groes a lle i gadw Eirwyn Williams, Cynghorydd Sir: Fiona Hughes. Cyfarfu’r Cyngor ar cathod yn Bryngwyn, Maestir. Cytunwyd ar archebiant blynyddol o £3,200 5 Ionawr 2009. Derbyniwyd cais i newid Festri Capel Esgairdawe yn dŷ sef yr un swm â llynedd. annedd; nid oedd y Cyngor Sir wedi caniatáu. Roedd ceisiadau i droi tai mas Cytunwyd cefnogi sefydlu Coleg Milfeddygol Cymru yn Aberystwyth. yn lle byw yn Coedmor Fach ac am ladd-dy yn Talfedw wedi’u caniatáu gan Cytunwyd unwaith eto i dderbyn y swm o £20,000 oddi wrth ddatblygwyr y Cyngor Sir. y tai ger Brynteg ac i ddefnyddio’r swm ar y lleoedd agored yn y pentref i Adroddwyd bod Tafarn y Ram wedi’i hail dôi a holwyd a oedd modd ddarparu lle hamdden i’r hen ac i’r ifanc. gwasgu am ei hailagor. Penderfynwyd cymhennu rhai o’r coed yn yr Ardd Cytunwyd gwasgu ar y Cyngor Sir i roi graean ar heol Capel-y-Groes – Goffa. Derbyniwyd cŵyn bod canghennau’r coed yn isel iawn ar yr A485 Gorsgoch – Synod Inn gan fod bws plant ysgol yn teithio arni a bod defnydd ger Claret, Pencarreg. Holwyd am osod arwydd yn gwahardd lorïau trwm ar mawr yn cael ei wneud ohoni er mwyn teithio i Lambed ac i Synod Inn. ‘Sat Nav’ rhag teithio o’r A482 ar hyd y lôn o ben ‘Hewl Fach’ ger Tanfoel i Barc-y-rhos. Holwyd i’r Cyngor Sir ledu’r pafin ger Lleinau er diogelwch y Cyngor Cymuned Llanfair Clydogau plant sy’n cerdded i Ysgol Carreg Hirfaen. Mae’r heddlu’n ymchwilio wedi i Cadeirydd: T Arwyn Davies, Clerc: Aneurin R Davies, Cynghorydd fandaliaid achosi difrod i’r wal ar ochr y pafin o Gwmann i BontTeifi. Sir: Odwyn Davies. Cyfarfu’r Cyngor ar 5 Ionawr 2009 Bydd yr Heddlu a’r Cyng. Sir Fiona Hughes yn cynnal Cymhorthfa Cytunwyd cadw’r archebiant blynyddol fel yr oedd yn 2008 sef Gymunedol yn y Ganolfan Gymunedol ar Feysydd Chwarae Cwmann ar yr £3,000. ail ddydd Mercher yn y mis , rhwng 6.00 a 7.00 yr hwyr. Nid oedd y Cyngor yn gwrthwynebu’r materion cynllunio lleol a oedd Mae’r Cyngor Bro yn gwneud eu gorau glas i bwyso am ragor o waith gerbron ond cytunwyd peidio â newid barn am un cynllun dadleuol a gafodd cynnal a chadw ar heolydd y plwyf. Mae’r cynghorwyr wedi tynnu sylw ystyriaeth o’r blaen. Cytunwyd gofyn i’r Cyngor Sir roi rhagor o flychau i swyddogion y Sir lawer tro at y diffygion ac wedi cael cyfarfodydd safle gadw graean ar riwiau serth yr ardal. gyda nhw i ddangos mor wael yw eu cyflwr. Mynegwyd siom bod cwpan a roddwyd gan y plwyf i Sioe Llambed wedi ei golli. Cefnogwyd y bwriad i sefydlu Coleg Milfeddygol Cymru Cyngor Tref Llambed yn Aberystwyth. Cytunwyd ar gais gan un o’r cynghorwyr i wella golwg Maer: Derek Wilson, Clerc: Eleri Thomas, Cynghorydd Tref a Sir: Robert arwyddion y pentref. (Hag) Harris, Cynghorydd Sir: Ivor Williams. Cyfarfu’r Cyngor ar 8 Ionawr 2009 Y gobaith yw cynnwys y cynghorau eraill yn y dalgylch hefyd yn y rhifyn Daeth y Cyngor ynghyd er mwyn pennu maint y precept (y dreth leol nesaf.

www.clonc.co.uk Chwefror 2009 13 Llangybi Ysgol Y Dderi mewn cystadleuaeth a drefnwyd gan 14eg yn Ysgol Y Dderi gyda’r Davies, Mrs Daniels, Mrs Maisie Croeso cynnes i Ms Ingrid Rose gwmni bwyd Organics. Cadeirydd y Cyng. G. Hicks yn Morgans. I ddiweddu’r cyfarfod sydd gyda ni am y tymor gan Rhowch y dyddiadau yma yn llywyddu. Gofynnwyd am £1,500 cafwyd te a bisgedi wedi eu rhoi gan gymryd cyfrifoldeb am ddosbarth eich dyddiadur! Cawl a Chân Bro’r o precept – yr un faint â llynedd. Mrs Hilda Jones a Mrs Margaret 5 a 6. Gobeithio y gwnewch chi Dderi ar nos Lun 23ain o Chwefror Enwebwyd y Cyng. H. Holgale yn Roberts. fwynhau yn ein plith. Croeso hefyd i ddechrau am 7 o’r gloch. Ocsiwn llywodraethwr ar gyfer Ysgol Y Dathlwyd dyfodiad y flwyddyn i’r plant newydd sydd wedi ymuno â addewidion yn Y Talbot Tregaron, Dderi. Derbyniwyd gwybodaeth newydd yn y Coleg yn Llambed ar ni ddechrau’r tymor. nos Wener 24ain o Ebrill, yr elw fod heol Llanfair - Llangybi ar gau Ionawr 9fed. Yno cafwyd lluniaeth Bu’r plant hŷn yn ymweld â’r tuag at gronfa’r ysgol. Ffair Haf ddechrau Ebrill. Yn bresennol yn y blasus a chwmni diddan. Croesawyd henoed yn yr ardal gan ddymuno Ysgol Y Dderi dydd Sadwrn 4ydd o cyfarfod roedd cynrychiolydd o Age pawb i’r ginio gan ddymuno blwyddyn newydd dda iddynt. Orffennaf. Concern ac fe gafwyd awgrymiadau blwyddyn newydd dda iddynt gan Roedd ein ffrindiau wrth eu bod buddiol iawn yn y drafodaeth. y llywydd, Mrs Dilys Godfrey. Ar yn gwrando ar y plant yn canu ac Cyngor Cymuned Mae yna gymorth i’w gael i bobl ôl gwledda cawsom ein diddanu yn chwarae offerynnau, gan rannu Cyfarfu’r cynghorwyr ar Ragfyr sydd yn unig - cymorth i siopa a gan ganu swynol a thymhorol Mrs sgwrs ac ambell stori gyda nhw 3ydd gyda’r Cadeirydd y Cyng G. chymorth ariannol, clybiau cinio, Bethan Evans ac yn gyfeilydd hefyd. Hicks yn llywyddu. Mae caniatâd cyngor ynglŷn â budd-daliadau a iddi roedd y pianydd dawnus, Mrs Mae’r clwb brecwast yn mynd cynllunio wedi ei roi i adnewyddu sut i ymdopi â llenwi ffurflenni. Margaret Jones. Bydd y cyfarfod o nerth i nerth, gyda dros 60 o mast y teledu yn Llwynfeilig. Mae’n ymddangos fod llawer o bobl nesaf yn Ysgol Y Dderi ar Chwefror blant bellach ar y llyfrau. Mae’r Mae modd archwilio y cyfrifon ddim yn derbyn yr hyn y maent 6ed am ddau o’r gloch pryd y plant yn cael dewis o frecwast ar ôl gwneud apwyntiad gyda’r yn ei haeddu. Am wybodaeth a disgwylir Mr John Griffiths atom i maethlon, creision ŷd, tost neu clerc. Mae’r cynghorwyr wedi chyngor ffoniwch 01545 570055. ddangos lluniau o olion hanesyddol ffrwythau. Ariennir y fenter yma gan mabwysiadu’r Ddeddf Newydd ar Aflwyddiannus fu’r cais i’r Adran coedwigoedd Ceredigion. Croeso Lywodraeth Cynulliad Cymru. Ryddid Gwybodaeth. Briffyrdd roi blaenoriaeth i heol cynnes i bawb. Rydym wedi cael cyfle i fwynhau Mae’r cŵn sydd yn baeddu yn peri Silian mewn tywydd gaeafol iawn. dau berfformiad gan gwmni theatr llawer o broblemau ym mhentref Penderfynwyd cefnogi ymdrech Merched y Wawr Y Dderi Arad Goch, sef ‘Merched Y Gerddi’ Llangybi. Mae’r mater yn awr yn Mr Penri James, darpar ymgeisydd Y llywydd Lettie Vaughan fu i blant blwyddyn 5 a 6 a ‘Dros y nwylo’r Warden Cŵn. Mae’n bosib i’r senedd yn Llundain, yn croesawu pawb gan ddymuno Garreg’ ar gyfer plant blwyddyn 1 y bydd y goleuadau strydoedd yn i sefydlu Coleg Milfeddygol yn iddynt oll Flwyddyn Newydd a 2. Cafwyd gweithdai pwrpasol cael eu diffodd rhwng hanner nos a Aberystwyth. Dda. Ein gwraig wadd oedd Mrs iawn, a bu plant blwyddyn 1 a 2 yn 5y.b. Y Cwnstabl Ryan Jones yw’r Martlock o Langybi. Cawsom cydnabod beth yw ffrind da. Swyddog Cymuned – gellir cysylltu Cymdeithas y Pentref noson ddifyr yn llawn gwybodaeth Llongyfarchiadau i William ag ef os oes gennych broblem – 0845 Bu’r aelodau yn ymgynnull ar am wlân lleol a’r gwahanol ddillad Holden, Ashley Squire a Rhiannon 3302000. Rhagfyr 4ydd yn Ysgol Y Dderi, sydd yn cael eu cynhyrchu ohono. Newitt sydd wedi ennill gwobrau Cyfarfu’r cynghorwyr ar Ionawr gyda’r Cadeirydd Mrs Janet Evans Eglurwyd i ni sut y sefydlwyd y yn llywyddu. Cydymdeimlwyd â fusnes yn Nyffryn Teifi. Mae’n hi yn ei phrofedigaeth ar golli ei syndod meddwl beth sydd yn cael mam yn ddiweddar. Diolchwyd i ei gynhyrchu mor agos i gartref. Mr & Mrs Graham Williams am eu Rhoddwyd pleidlais o ddiolch gofal am y blodau a’r planhigion am noson hyfryd gan y llywydd. dros fisoedd yr haf ac am blannu’r Derbyniwyd gwahoddiad i ymuno â bylbiau. Changen Merched y Wawr Tregaron Mae yna ardd organig wedi ei i’w cawl Gŵyl Dewi. Rhoddwyd chreu ger yr ysgol, gardd gymunedol y raffl gan Jennifer Mathias a Mair sydd at ddefnydd pawb. Ac os oes Spate a fe’u henillwyd gan Eleanor unrhyw un am dyfu planhigion, Evans, Deborah Jones, Mair Spate neu hadau mae croeso iddynt ac Iris Quan. I ddiweddu’r noson ddefnyddio’r twnnel. Cofiwch cawsom de a bisgedi wedi eu rhoi mai gardd organig ydyw. Os oes gan Gwyneth Evans ac Irene Lewis. amser gan rywun mae angen Hip hip hwre! Daeth tîm pêl-rwyd yr ysgol yn fuddugol yng I’r cyfarfod nesaf ar Chwefror gwirfoddolwyr. Mae cŵn yn baeddu nghystadleuaeth yr Urdd yng nghylch Llanbed, gan ennill pob gêm. 11eg disgwyliwn Eifion ac Yvonne yn creu problemau yn y pentref ac Aelodau’r tîm oedd Ceri Davies, Ffion Quan, Rebecca Miller, Tierney Lloyd, Davies i ddangos tipyn o hen hanes mae’r mater wedi ei drosglwyddo i’r Arianna Morris, Rhodri Evans a Rhodri Edwards. Diolch i Miss Rhian Jones Llambed. Croeso cynnes i aelodau Warden Cŵn. am eu hyfforddi a phob lwc i chi yn y rownd siriol. newydd. Hamdden Cydymdeimlo Cyfarfu yr aelodau ar Ragfyr 5ed Brawychwyd ardal eang pan yn Ysgol Y Dderi gyda Mrs Dilys ddaeth y sôn nos Iau, Ionawr Godfrey yn llywyddu. Y gŵr gwadd 22ain am Mr Islwyn Thomas, oedd Mr Ken Lewis, un a fu yn Maesyfforest. Cydymdeimlir arolygwr gyda’r heddlu cyn iddo yn ddwys â David ei fab yn ei ymddeol. Cafwyd orig ddiddorol brofedigaeth lem, annisgwyl ac mor a difyr yn ei gwmni pan fu yn hel syfrdanol. Cydymdeimlir hefyd â atgofion am ei yrfa a’r ffordd y theulu Maeslyn yn eu colled ar golli bu’n trafod achosion gwahanol o brawd yng nghyfraith ac ewythr dor cyfraith. Soniodd am y ffordd ac â’r holl berthnasau a chyfeillion y mae awdurdod yr heddlu wedi eraill. newid yn ystod y degawdau olaf. Rhoddwyd pleidlais o ddiolch i’r Cafwyd amser bendigedig yn dathlu’r flwyddyn newydd Tsieineaidd www.clonc.co.uk gŵr gwadd gan Mrs Sally Davies. gyda’n ffrindiau yn y Confucius Institute, Prifysgol Llanbed. Trefnwyd Gwefan Cydymdeimlwyd â’r rhai a fu cyngerdd arbennig gydag eitemau megis ‘Dawns Y Llew’, arddangosfa Tai Papur Bro Clonc, mewn profedigaeth yn ddiweddar. Chi, Dawns Y Rhuban ac eitemau offerynnol. Braf yw nodi bod disgyblion Diolchwyd i’r rhai a roddodd y yn llawn lluniau a blwyddyn 3 a 4 Y Dderi wedi bod yn canu cân yn Gymraeg, Saesneg a gwobrau raffl. Enillwyd hwy gan gwybodaeth, Tsieinëeg. Dathlwyd blwyddyn newydd yr ychen gyda ‘fortune cookies’ i Mrs Brill, Mrs Harries, Mrs Farrow, cyfle i chi gyfrannu, bob plentyn â dymuniadau da am y flwyddyn. Mrs Rowena Williams, Mrs Morina a chyn rifynnau Clonc.

14 Chwefror 2009 www.clonc.co.uk Colofn y C.Ff.I.

CEREDIGION Lyn Jenkins a Manon Richards. Bryste oedd lleoliad y drydedd - Glyn Price 35m 38e, 9 - Michael Cadeirydd gorau – Rhian Bellamy, gyfres traws-gwlad. Rhian Jones yn Davies 36m16e, 18 - Richard Cwis y Sir Llanwenog A; Siaradwr gorau gorffen yn safle 34 i ferched o dan Marks 37m 59e, 38 - Huw Price Cynhaliwyd cwis y sir ar y 27ain – Manon Richards, Llanwenog A. 13. Yn ras y menywod Caryl Davies 40m 26e, 45 - Tony Hall 41m 29e, o Dachwedd. Bu tipyn o grafu pen 110, Janet Jones 114, a Sian Jenkins 83 - Andrew Edgell 46m 08e, 103 ond llongyfarchiadau i’r clybiau Digwyddiadau 129. Richard Marks yn gorffen yn - Gareth Jones 48m. canlynol am ddod i’r brig eleni:- Chwefror 16-20 a 23 128 yn y ras i’r dynion, Carwyn Ddydd San Steffan teithiodd y Cwis Cyffredinol – Cydradd Cystadleuaeth adloniant y mudiad. Thomas 157 a Gethin Jenkins yn rhedwyr i glwb gwledig Trefach, 1af Felinfach a ; 3ydd Dros wythnos o bantomeim yn 245. Crymych lle roedd y ras yn dathlu Llanwenog Theatr Felinfach. Tocynnau ar werth Cafodd pump aelod o’r clwb ei ugain oed. Ras hewl 7 milltir, Cwis Amaeth – 1af Trisant; 2il o swyddfa C.Ff.I. Ceredigion. Am eu dewis i gynrychioli Gorllewin Glyn Price yn gorffen yn yr ail safle Felinfach; 3ydd Llanwenog fwy o fanylion ffoniwch 01545 571 Cymru yn Wrecsam. a Carwyn Thomas yn drydydd, Huw Canlyniadau Terfynol 333. Jessica Leitch yn cael ras dda ac Price 8fed, Gareth Jones 18fed a – 1af Felinfach; 2il Trisant; 3ydd Chwefror 24 Y tri panto buddugol yn gorffen yn drydydd ac yn cael Janet Jones 20. Llanwenog. yn perfformio yn Theatr Felinfach. medal efydd yn ras y menywod a Dechrau da i’r flwyddyn newydd Mawrth 6 Dawns Dewis Caryl Davies yn gorffen yn safle i’r clwb pan enillodd tîm A ras Ffair Aeaf Swyddogion C.Ff.I. Ceredigion yng 14. Ras y menywod dros 35, Dawn y Pursuit yn Crymych; aelodau Bu nifer o aelodau yn cystadlu Ngwesty’r Marine, Aberystwyth. Kenwright 6ed a Janet Jones 13. Ac tîm A oedd Huw Price, Michael mewn cystadlaethau amrywiol Mawrth 13 Rhowch gynnig arni yn y ras i ferched o dan 13, Rhian Davies, Mark Dumsombe, a Carwyn gyda’r mudiad yn Llanelwedd ar – noson arbennig i gyn-aelodau’r Jones yn gorffen yn 22. Thomas. Tîm B yn gorffen yn 11eg y 1af a’r 2il o Ragfyr yn ystod y mudiad yng Ngwesty Llanina, Y dydd Sul canlynol ras – Andrew Edgell Gethin Jenkins, ffair aeaf. Daeth tipyn o lwyddiant Llanarth. Croeso cynnes i bawb Aberystwyth 10k. Jessica Leitch Lyn Rees a Haydn Lloyd. A’r tîm i Geredigion – llongyfarchiadau i – noson gymdeithasol yng nghwmni yn cael ras arbennig o dda a hi oedd merched yn safle 17 - Sian Jenkins, bawb! Dyma’r canlyniadau:- hen ffrindiau! y ferch gyntaf yn ôl yn adran y Monica Barlow, Caryl Davies a Janet Barnu carcas ŵyn merched, mewn amser o 37 munud Jones. Dan 26 – Steffan Davies, SIR GÂR a 32 eiliadau, 129 - Caryl Davies Dydd Sul bu Rhian Jones yn Llanwenog 2il Ar y 1af a’r 2ail o Fis Rhagfyr aeth 50m 54e. 134 - Janet Jones 51m 8e. cynrychioli ysgolion mewn Tîm – 1af nifer o aelodau C.Ff.I Sir Gâr lan Yn ras y dynion Carwyn Thomas ras yng Nghaerdydd. Gorffennodd Barnu Gwartheg Cigyddion i Ffair Aeaf Cymru yn Llanelwedd yn gorffen yn 6ed, 35m 31e ac yn 7 Rhian yn safle 70. Da iawn ti. Yn dilyn y cystadlaethau barnu i gystadlu yng nghystadlaethau daeth Ceredigion yn 2il agos C.Ff.I Cymru. Fore Llun bu Owen – pwynt y tu ôl i’r enillwyr sef sir Davies, C.Ff.I Dyffryn Cothi & Drefaldwyn. Rhian Davies, C.Ff.I Llanllwni Cwmsychpant yn dangos eu doniau artistig yng Cynllun Menter CFfI Cymru nghystadleuaeth ‘Gwisgo Coeden Cydymdeimlo gorffenedig. Yn ystod y ffair, anrhydeddwyd Nadolig’. Roedd y gystadleuaeth Cydymdeimlir yn ddwys â Mrs Sioned Jones, C.Ff.I. , Magu Llo yn hynod boblogaidd eleni Betty Jones, Delfan ynghyd ag Gwellhad Buan gyda thlws a gwobr ariannol o £800 eto gyda phump o aelodau Sir Gâr Eifion a’r teulu, Talarwen ar golli Ddechrau mis Ionawr pan oedd y sef y brif wobr eleni. Mae Sioned yn cymryd rhan. Berwyn Hughes, brawd ac ewythr sef Wil Rees, o tywydd yn rhewllyd, cafodd Lilwen wedi trawsnewid hen adeilad ar C.Ff.I. Cwmann, Geraint Griffiths, Gynwyl Elfed yn ystod mis Rhagfyr. Davies, Brynawel ddamwain gartref y fferm deuluol sef Pengallt, ger C.Ff.I Dyffryn Cothi, Dylan Jones, a thorri ei phigwrn. Gobeithio erbyn Llandysul yn ‘ysgubor harddwch a C.FF.I Dyffryn Tywi, Eirwyn Capel y Cwm hyn dy fod yn teimlo llawer yn well. sba diwrnod’. Llongyfarchiadau Richards, C.Ff.I Dyffryn Cothi, Tynnwyd y raffl flynyddol yn mawr i ti Sioned a dymuniadau Jenny Davies C.Ff.I Llanllwni oedd noson Coeden Nadolig y plant Llongyfarchiadau gorau gyda’r fusnes i’r dyfodol. y pump. Fe ddaeth Berwyn Hughes, ddiwedd mis Rhagfyr. Dyma’r C.Ff.I Cwmman yn ail yn adran yr enillwyr: Siarad Cyhoeddus Cymraeg eidonau a Geraint Griffiths, C.FF. £25 – Dai Richards, Elmo Cynhaliwyd tair noson I Dyffryn Cothi yn 3ydd yn adran y £20 – Jones, Cornicyll lwyddiannus ym Mhrifysgol Cymru, treishedi. Bu Eirwyn Richards, C.Ff. £15 – Tony Hatcher, Abernant Llanbed ar y 14-16eg o Ionawr, I Dyffryn Cothi yn cynrychioli’r £10 – Eifion Jones, Talar Wen 2009. Cafwyd siarad graenus a Sir yng nghystadleuaeth trimo £10 – Ifan a Dafydd, Rheol darllen huawdl a llongyfarchiadau oen. Fe wnaeth Sam Joynson, £10 – Gwen, d/o Brynmerau i’r 176 o aelodau a fu yn cystadlu. C.Ff.I Llanllwni gystadlu yng Dyma’r aelodau a ddaeth i’r brig:- nghystadleuaeth ‘Shear Magic’ Aelodau Newydd Dan 14 – Tîm Pontsian B yn sef cynllunio logo ar gyfer gornest Y prynhawn Sul cyntaf yn 2009, ar 1af– Siriol Teifi, Guto Thomas a gneifio’r byd a fydd yn dod i Gymru ddiwrnod digon gaeafol, croesawodd Gwenyth Richards yn 2010. y Parch. Wyn Thomas bedwar aelod Cadeirydd a darllenydd gorau Llongyfarchiadau mawr i bawb newydd i Gapel y Cwm, sef Hedydd – Sioned Thomas, Trisant B a wnaeth gystadlu a diolch yn fawr a Catrin Jones, Talar Wen a Deian ac Llongyfarchiadau i Einir Ryder, Dan16 – Tîm Mydroilyn yn 1af iddynt ac hefyd i bawb a wnaeth eu Einir Ryder, Tyngrug-ganol. Roedd Tyngrug-ganol ar ennill Cwpan – Gwenan Davies, Morgan Davies a cynorthwyo. y pedwar yn gyn aelodau’r Ysgol Victor Edwards am yr Aelod Mwyaf Lia Jones. Ar Ddydd Sadwrn 17eg Ionawr Sul yn y Cwm ac yn hen gyfarwydd Gweithgar yng Nghlwb Pontsian yn Cadeirydd gorau – Ffiona Henson, cynhaliwyd Cystadleuaeth Siarad â phopeth sy’n digwydd yn y Cwm. ystod 2008. Cyflwynwyd y cwpan Llanddeiniol A; Siaradwr gorau Cyhoeddus Cymraeg C.Ff.I Sir Gâr Croeso cynnes i chwi eich pedwar. iddi yng Nghinio Blynyddol y Clwb – Sarah Evans, B; yn Ysgol Gynradd Nantgaredig. yn Llanfynydd ym mis Ionawr. Diolchydd gorau – Gwenan Davies, Bu yna gystadlu brwd trwy gydol Gwelliant i’r Festri Mydroilyn. y dydd. Cafodd 3ydd Sioned Yn ystod y mis drwy haelioni Siarad Cyhoeddus Cymraeg - Dan 21 – Tîm Llanwenog yn 1af Maskell, Rhian Davies a Daniel y diweddar Mrs Sally Jenkins, C Ff I Ceredigion – Enfys Hatcher, Steffan Davies, Joynson, C.Ff.I Llanllwni. Pob lwc Craigle cafodd gwelliannau eu Llongyfarchiadau i bawb, boed Cerys Jones a Heilin Thomas. i Rhian Davies, C.Ff.I Llanllwni gwneud i Festri’r Capel drwy roi yn aelod o Glwb Pontsian neu Cadeirydd gorau – Enfys Hatcher, fydd yn cynrychioli’r Sir yng cegin newydd i fewn. Diolch i’r Lanwenog, a fu yn cystadlu yn y Llanwenog; Siaradwr gorau – Cerys nghystadleuaeth Siarad Cyhoeddus bechgyn a fu wrthi yn cyflawni’r gystadleuaeth uchod yn ystod y Jones, Llanwenog adran Iau yng nghystadleuthau lefel gwaith. Byddai’r diweddar Mrs Sally mis. Da iawn chi a phob lwc eto i’r Dan 26 – Tîm Llanwenog A yn 1af Cymru ym mis Mawrth. Jenkins yn bles iawn gweld y gwaith dyfodol. – Rhian Bellamy, Helen Howells,

www.clonc.co.uk Chwefror 2009 15 TREC MENCAP CYMRU I bryd i fynd i weld rhewlif a llyn oedd bod y BATAGONIA Torre a gweld dau gondor yn hedfan rhewlifoedd ar Gan Ieuan Roberts yn uchel uwch y mynyddoedd. Nifer ochr ogleddol o bebyll yn y goedwig oedd y camp Fitzroy, a oedd Fis Mai 2007 y clywais am y gyda dim cyfleusterau o gwbl ac ar yn wynebu’r trec elusennol i Batagonia yr oedd ôl tamaid o fwyd, dyma fynd i’r sach haul, wedi cilio Mencap Cymru yn ei drefnu ar gysgu gyda’r eira’n cwympo tu fas. llawer mwy gyfer Hydref 2008 yng nghwmni Codi drannoeth wrth i’r wawr dorri na’r rhai ar yr Iolo Williams. Ond cymerodd dair am 6.30 a haen o eira ar y llawr, rhoi ochr ddeheuol wythnos imi godi digon o hyder i popeth yn ôl yn y sach gefn, tamaid y gwelsom y sôn wrth Margaret am fy mwriad i o frecwast a dechrau cerdded am diwrnod cynt a fynd. Bwriad y trec oedd cerdded a 8.30. Cael fy nghyfweld gan Iolo a hynny’n dangos champio am bum diwrnod ym Mharc oedd yn gwneud eitem i’w raglen effaith gwres yr Cenedlaethol Los Glaciares, sydd radio, Byd Iolo, tra’n cerdded drwy’r haul a chynhesu fil o filltiroedd i’r de o’r Wladfa, goedwig yn y bore a chael cawod byd eang yn cael diwrnod yn gweld y morfilod drom o eira yn y prynhawn. Roedd eglur. ar benrhyn Valdes, diwrnod yn y yr ail gamp ger llyn Capri, yn debyg Gaiman, Y Wladfa, cyn dychwelyd i’r gyntaf a gwelsom adar cara cara, Ar ôl cinio, trwy Buenos Aires. Ni chafodd bronfraith austral a deryn to gwddwg dychwelyd i groeso mawr ganddi am y golygai rufous a bu rhagor o eira eto dros lawr i’r camp godi o leiaf £3,500 ond cofrestrais nos. yn gynnar a gyda Mencap gan fwriadu codi y Roedd y tywydd wedi gwella’r chael cyfle i rhan fwyaf o’r arian drwy werthu bore wedyn a braf oedd cerdded orffwys a gweld cynnyrch fy hobi, sef cerfio llwyau mewn ychydig o eira gydag ochr perchnogion y caru a gwaith turnio coed. ddeheuol mynydd Fitzroy yn uchel lle yn paratoi Mae Mencap yn elusen sydd yn o’n blaen. El Chalten yw ei enw gwledd ar gyfer cynorthwyo rhai ag anawsterau Indiaidd, sef mynydd tân, gan fod y noson honno, addysgol o bob oed. Mae’n y cymylau wastad fel mwg drosto. sef asado oen. gweithredu ledled Cymru ac yn Ond cafodd yr enw Fitzroy ar ôl Fe aeth i lawr berchen ac yn rhedeg cartref capten ‘Y Bounty’, llong Charles yn fendigedig hwnnw. Cyrraedd Coleg Camwy a Gellilon, Heol Newydd, Llanbed. Darwin. Gweld dom puma yn yr eira gyda sawl can o gwrw a chanu mawr chael ein gwefreiddio wrth weld y Ar ôl llwyddo i gasglu mwy na’r a chnocell y coed Magellan gyda’i ar ôl hynny. Noson fawr. Roedd plant Indiaidd â diddordeb am Gymru isafswm, gwneud digon o ymarfer ben coch llachar ar gorff du, cyn cerdded y diwrnod olaf yn hawdd a’r Gymraeg yn tynnu dagrau i’n cerdded gyda phac trwm ar y cefn, cael golygfa wych o rewlif a llyn i lawr y dyffryn am 6 milltir mewn llygaid. Cyflwynwyd iddynt gopi o’r a chasglu’r gêr pwrpasol, dyma Piedras Blancas wrth odre Fitzroy. glaw ysgafn i gyfarfod â’r bysiau ac Gwyddoniadur, lamp mwynwyr a gyfarfod yn Gatwick gyda’r deugain Dod ar draws lwmpyn o bren yn ôl i El Chalten. Cael cinio yno, llwy garu gennyf fi, ynghyd â nifer arall a oedd yn cymryd rhan ar cnotiog ffawydd y de ac i’r sach cyn y daith bws i El Calafate, hedfan o lyfrau Cymraeg. Ond mewn dim yr 16eg o Hydref ac yn hedfan i cefn ag ef, er na ddylwn. Ond fe i Drelew, a bws i westy ym Mhorth o dro rhaid oedd gadael am Buenos El Calafate yn ne Patagonia trwy wnâi gofnod da o’r gwyliau ar ôl ei Madryn. Aires. Madrid a Buenos Aires. Nid oeddwn durnio. Ymhen naw milltir, cyrraedd Y bore wedyn, taith bws i Benrhyn yn edrych ymlaen at yr holl hedfan. camp Piedra del Fraile yn gorwedd Valdes i weld morfilod cywir y de Aeth nifer ohonom i weld wrth lan afon Electrico a gweld bod ‘Southern right whale’ o borthladd arddangosfa Tango gyda’r nos yn Roedd y rhewfryniau (icebergs) ystafell gymdeithasol o sinc a thân Puerto Piramides ar ochr ogleddol dilyn pryd o stêc, fel y dylai stêc fod, yn arnofio ar Lyn Argentina ger maes coed ynddi a bar hefyd – roeddem Golfo Nuevo. Maent yn dod i’r yn fwy na modfedd o drwch gyda awyr El Calafate yn olygfa hudolus wedi cyrraedd yr Hilton! fan honno i roi genedigaeth i’w haenen dda o fraster, yn toddi yn ein a chafwyd ymdeimlad o’r paith wrth lloi gan ei bod yn gysgodol yma cegau. Mae’r Archentwyr yn gwybod yrru mewn bws am dair awr i dref Cliriodd y cymylau dros nos a a gwelsom nifer fawr o fuchod a sut i goginio cig gan ddechrau fechan El Chalten a gweld guanacos, gostyngodd y tymheredd i 10C yn lloi ac ambell darw yn ymddangos gyda bridiau sydd yn aeddfedu’n rhea, gwyddau yr ucheldir, gwartheg is na’r rhewbwynt, ac roedd rhai wrth neidio’n uchel allan o’r môr araf fel yr Henffordd, ac felly yn Hereford, defaid Merino a cheffylau yn oer iawn yn eu sachau cysgu, cyn gweld eu cynffon wedyn yn llawn blas. Treuliwyd y diwrnod ar y tir anial a oedd yn dangos ac eraill wedi gweld Croes y De, suddo i’r dyfnderoedd. Ar ôl cinio olaf o amgylch y ddinas gan weld yn eglur effeithiau rhewlifol ond y ‘Southern Cross’ tra’n gorfod arall o asado oen ym Mhunta cofeb rhyfel y Malvinas, yr Eglwys ychydig filoedd o flynyddoedd yn codi ganol nos! Gwawriodd yn Delgada, mynd i lawr i’r traeth i Gadeiriol ac ardal ddiddorol a lliwgar ôl. Ardal sych iawn yw hon gan fod fore bendigedig a mewn dim weld morfilod trwyn eliffant gyda’u La Boca a Caminito, a gwneud peth y gwynt yn dod o’r gorllewin dros gweld yr haul yn goleuo pinaclau’r lloi bach a’r teirw yn bygwth ei siopa ar gyfer anrheg neu ddwy. fynyddoedd yr Andes ac yn gollwng mynyddoedd yn oren llachar. Hwn gilydd yn aml. O’r bws gwelsom Ond rhaid oedd bod yn ofalus rhag y dŵr i gyd ar y mynyddoedd yn oedd y diwrnod pwysicaf i weld dylluan dyrchol, mara Patagonia, drwgweithredwyr – cafodd pedair o’r ffurf eira. Maes eira de Patagonia y golygfeydd ar y trec a buom yn ysgyfarnogod, petris Patagonia a merched brofiad o ddwyn! Hedfan yn yw’r trydydd mwyaf yn y byd ar ôl ffodus i gael y tywydd o’n plaid. cheiliog rhea yn edrych ar ôl nifer ôl am Gymru fach dros nos. Antartica a’r ynys Werdd a’r syndod Cerdded i fyny dyffryn Electrico fawr o gywion bach. Cyn swper, cael yw bod yr ardal ond cyn belled i’r de dros nifer o farianau o gerrig a cyfle i gerdded prom Porth Madryn i O edrych yn ôl, roedd yn brofiad o’r cyhydedd ag yw ardal Paris i’r chreigiau a oedd wedi cael eu gadael weld y gofeb i’r Gymraes. enfawr ond mae sawl peth yn gogledd ohono. gan rewlif Marconi a ymestynnai serennu i mi. ymhellach i lawr y dyffryn. Cael Y bore wedyn, galw yn ardal Y • Maint y wlad a chymaint ohoni Cyrraed tref fechan El Chalten a gorffwys uwch llyn Electrico gyda’i Glaniad ym Mhorth Madryn i weld yn anial o gymharu â Chymru. oedd ond wedi ei sefydlu yn 1985 ddŵr glaswyrdd rhewlifol, a gweld sawl cofeb i’r ymfudwyr ac i’r • Er ehangder y goedwig yn yn wreiddiol i sicrhau na fyddai y gwynt yn chwythu’r eira ffres oddi Indiaid ac yna cael cip ar weddillion y mynyddoedd, dim ond tair gwlad Chile yn hawlio’r ardal. Ond ar y pinaclau o’n cwmpas a’r awyr yr ogofau yr oeddent wedi eu creu rhywogaeth o goed oedd yno a’r gwelodd yr Ariannin ei photensial las yn gefndir. Sylwi ar y creiglus, yn lloches yn y graig feddal ar lan y rheiny o’r un teulu fel canolfan drecio a dringo y mwsoglau a’r cnwpfwsoglau ar y môr, cyn cychwyn ar ein taith bws i’r • Cyfarfod â’r athrawon a’r plant mynyddoedd. Mae’n dal fel tref ffin, llawr a’r cennau duon ar y creigiau Gaiman. Y bwriad oedd treulio’r bore yng Ngholeg Camwy ‘frontier town’ gyda strydoedd llwch. ar ffurf ffan, - yr unig fywyd a oedd yng Ngholeg Camwy yn y Gaiman ac • Gweld y morfilod a’r morloi Aros dros nos yn hostel Fitzroy cyn yno. Dringo ychydig yn galetach yna weddill y diwrnod yn y Gaiman a • Os am gig, ewch i’r Ariannin cael y cyfan y byddwn ei angen am nes cyrraedd llyn Polone ar uchder Threlew i gael peth o naws y Wladfa • Yn fwy na dim - rwyf yn 5 diwrnod o drecio i mewn i’r bag tua 3300 troedfedd a gweld ochr cyn hedfan am Buenos Aires am gyfarwydd â gweld effeithiau cefn a dechrau ar y trec ar ôl cinio a ogleddol mynydd Fitzroy yn 11.00 y nos. Ond cawsom siom fawr rhewlifiant ugain mil o flynyddoedd cherdded am y mynyddoedd drwy disgleirio yn yr haul yn fur o graig pan glywsom bod awyren y noson yn ôl ar dirwedd Cymru ond gwelais goedwig ffawydd y de, Nothofagus. igneaidd ryw 8000 troedfedd yn honno wedi ei chanslo ac y byddai’n y peth yn digwydd yn y presennol o Cyrraedd y camp cyntaf mewn da uwch na ni. Yr hyn a’m syfrdanodd rhaid mynd am 1.00 y prynhawn flaen fy llygaid – gwefreiddiol!

16 Chwefror 2009 www.clonc.co.uk Cadwyn Cyfrinachau I blant dan 8 oed

Enw: Sioned Williams Dibynnu – gall fod rhwng 1 a 40. Oed: 23 Pentref: Pentrebach Pwy yw’r person enwocaf ar dy Gwaith: Cynorthwyydd Cyllid i ffôn symudol? LAS Recycling Ltd Gary ‘Angelina Jolie’ Davies! Teulu: Huw, Joy a Rhydian Pa ffilm welaist ti ddiwethaf? Unrhyw hoff atgof plentyndod. Beryl, Cheryl a Meryl dros y Nadolig! Mynd i Key Camp yn Ffrainc pan oeddwn tua 6 gyda sawl teulu Pa un peth fyddet ti’n newid am arall, chwarae ar y traeth a gwneud dy hun? Pyramidiau dynol! Bydden i eisiau coesau hirach.

Hoff raglen deledu pan oeddet yn Pa ran o dy gorff yw dy hoff ran? blentyn. Llygaid (glas golau fel rhai dad-cu). Smyrffs. Beth fyddet ti’n achub petai’r tŷ’n Yr eiliad o’r embaras mwyaf. llosgi’n ulw? Dod adre un nos Sadwrn yn feddw, Socks a Pants (y ddwy gath) a cwympo mewn i’r bath a gorfod cael mhasbort i. mam i helpu fi allan ac i’r gwely. Oes yna rywbeth na elli di ei Y peth pwysicaf a ddysgest yn wneud y byddet ti’n hoffi ei blentyn. gyflawni’n dda? I edrych bob ochr cyn croesi’r hewl. Siarad Ffrangeg.

Y CD cyntaf a brynest di erioed? Pa gerddoriaeth yr hoffet ti yn dy Kylie Minogue Greatest Hits angladd? Beth sy’n codi ofn arnat? Disgrifia dy hun mewn tri gair. The Verve – The drugs dont work Bod mewn car gyda Loiuse yn gyrru! Egniol, hapus a drygionus. Pan oeddet yn blentyn, beth yn cael ei chanu fel deuawd rhwng oeddet eisiau bod ar ôl tyfu? Angharad ac Elinor (os fyddan nhw Beth oedd y celwydd diwethaf i ti Beth yw barn pobl eraill amdanat ti? Person trin gwallt. dal yn fyw wrth gwrs)! ddweud? ‘Seriously Blonde Sometimes’ Fy mod i yn wyrdd iawn! meddai Carys! Wi’n credu bydde Pryd a ble wyt ti mwyaf hapus? Pa beth wyt ti’n ei drysori fwyaf? pawb arall yn cytuno gyda hi! Ar dop yr Alpau yn barod i sgïo Iechyd. lawr y mynydd gyda’r haul yn Unrhyw ofergoelion? Dweud ‘touch wood’ ar ôl popeth Pa gar wyt ti’n gyrru? gwenu. Pwy sy’n ddylanwad arnat ti? wrth gyffwrdd a fy mhen. VW Golf. Teulu a ffrindiau. Beth yw dy lysenw? Beth yw dy gyfrinach i gadw’n gryf? Gyda phwy fyddet ti’n hoffi bod Window. Arferion gwael? Mynd i siopa’n ddigon aml a phrynu lot yn sownd ar ynys anghysbell? Binge drinking! Y peth gorau am yr ardal hon? o bethe. Fel’ny mae’r cyhyrau’n tyfu! Y merched i gyd, gallwn ni gael parti yn yr haul bob dydd. Bod yn agos i’r teulu a ffrindiau. Unrhyw dalentau cudd? Beth yw dy gyfrinach i gadw’n Rwy’n gallu coginio Cacen Gaws heini? Beth yw’r cludfwyd o’th ddewis? Y peth gwaethaf am yr ardal hon? bendigedig! Pan mae Bev wedi cloi drws y Bush Ceisio rhedeg yn gyflymach na Chinese. Donna ar y treadmill yn yr ystafell ac yn pallu gadel ni i mewn i’r Beth yw’r peth diwethaf wyt ti’n ffitrwydd bob wythnos. Sawl ffrind sydd gennyt ti ar facebook? dafarn ar nos Sadwrn! ‘neud cyn mynd i’r gwely? 250. Diffodd y golau. Pa mor wyrdd wyt ti? Beth yw’r cyngor gorau a roddwyd i ti? Hoff gân ar dy ipod? Gwyrdd iawn. Ble fyddi di mewn deng mlynedd? I Fod yn gwrtais i bawb. Katy Perry – Hot n Cold achos Dal adre yn gwario arian Dad! Pa fath o berson sy’n mynd o dan rwy’n gallu dychmygu Louise yn Yr eiliad a newidiodd dy fywyd. gwneud y symudiadau! dy groen? Testun Cyfrinachau’r rhifyn nesaf: Marwolaeth Dad-cu wythnos cyn Pobl hunanol a chefnogwyr y Llyr Thomas, Cwmann Scarlets! mynd i’r Brifysgol ym Mryste. Sawl tecst y dydd wyt ti hala?

Diolch i bawb a gysylltodd i ddweud bod gamgymeriad yn Swdocw mis Rhagfyr. Ymddiheuriadau i’r cystadleuwyr i gyd. Dyma ddwy fersiwn o’r un swdocw. Rhowch gynnig ar un o’r rhain. Does dim rhaid i chi gynnig eto os ydych wedi gwneud yn barod 3 3 gan gywiro’r un y mis diwethaf.

www.clonc.co.uk Chwefror 2009 17 Cwmann Clwb Cerdded Plwyf Pencarreg a lawr wedyn am Manglas ac hen Yn dilyn prysurdeb y paratoi yn Cwmann, 6 – Beryl Doyle, Caradog Parcyrhos oedd man cychwyn ysgoldy Rhydygwin lle bu plant yr ystod tymor yr Hydref, roedd cyffro View, Cwmann, 7 - Shirley Northam, ein taith flynyddol ddydd Sant ardal yn mynd cyn adeiladu ysgolion mawr ymhlith y plant, y staff a’r 38 Bro Einon, Llanybydder, 8 Steffan 2008 dan arweiniad arbennig Plwyf Pencarreg. Y felin yn dawel rhieni ar ddechrau’r tymor wrth – Mrs Shaw, Bryngwyn, Gorsgoch, Irfon Williams sydd hefyd yn yn Felinsych a llawer o’r cerddwyr i’r caban dysgu newydd gael ei 9 – Jean Davies, 2 Heol y Maes, hanesydd lleol penigamp. Pentre wedi blino ac yn falch o weld mwg ddefnyddio am y tro cyntaf. Mae’r Pencarreg, 10 – Rosa Lloyd, 8 Heol bychan ym mhlwyf Pencarreg y pentref eto. Diolch i’r arweinydd caban yn un ysblennydd, yn rhoi Hathren, Cwmann. yw Parcyrhos gydag afon Eiddig a’r cerddwyr am ddiwrnod hwylus o lle ychwanegol i’r disgyblion ac yn Enillwyr Ionawr 2009 yn rhedeg islaw. Gwyddom fod hanes a sgwrsio. darparu amgylchedd lliwgar, hyfryd 1 – Eira Williams, Brynmeusydd, yma dai a chymdeithas o tua 1700 ar gyfer addysgu plant y Cyfnod Parc-y-Rhos, 2 – Marian Evans, ymlaen. Gadawsom Barcyrhos a Cymdeithas Bethel Parcyrhos Sylfaen. Bronallt, Cwmann, 3 – Yvonne cherdded heibio Capel y Bedyddwyr, Cawsom noson hwylus iawn nos Bu plant o flwyddyn 3 a 4 ac o Thomas, Flat 1, Priordy, Llambed, Caersalem a adeiladwyd yn 1840. Lun Ionawr 19, pan gynhaliwyd cwis flwyddyn 5 a 6 yn cystadlu mewn 4 – Mary Jones, 41 A, Stryd Fawr, Soniwyd mai afon Eiddig fu’r blynyddol yr ofalaeth. Mae gofalaeth cwis llyfrau yn ystod y mis. Roedden Llambed, 5 – David John Evans, bedyddfan gwreiddiol. Cerdded y Parch Huw Roberts yn ymestyn o’r nhw wedi mwynhau darllen, thrin Blaenbiderfi Isaf, Cwmann, 6 ymlaen nes cyrraedd Bridfa Malog Teifi i’r Cothi. Croesawyd y chwe a thrafod y llyfrau yn fawr iawn. – Edwin Harries, 8 Nant-y-Glyn, a throi i’r chwith i fyny rhiw Pant thîm yn gynnes gan yr Is Lywydd, Llongyfarchiadau ichi gyd am Cwmann, 7 – Eleri Davies, 13 Heol y Byr. Oddi yma flynyddoedd yn Mrs. Ann Lewis ynghyd â Mr a Mrs wneud yn dda ac yn arbennig i dîm Hathren, Cwmann, 8 – Gwenna ôl y pibellwyd dŵr i Barcyrhos. Terry Davies, Cwmann a oedd wedi blwyddyn 5 a 6 am fynd drwyddo i Evans, Ty Newydd, Llambed, I fyny heibio Gellifelen sydd ar paratoi’r cwestiynau. Dywedodd gystadleuaeth y sir sydd i’w chynnal 9 – Rhian Harries, Llain Delyn, ei newydd wedd erbyn hyn tuag Mrs. Lewis bod y cwis ar eu seithfed yn mis Ebrill. Pob lwc ! Cellan, 10 – Eirian Jones, Hollies, at Gelliddewi Uchaf lle cafwyd tymor ac mai braf oedd dod at ein Mi gafodd plant Cyfnod Allweddol North Road, Llmabed. ychydig o hen hanes y fferm. gilydd i gymdeithasu. Brwd fu’r 2 ddiwrnod prysur ddydd Gwener Mae’n debyg fod Daniel Evans yn cystadlu ac Eglwys Ffaldybrenin 23ain o Ionawr. Yn y bore fe aeth Clwb 225 Enillwyr ffermwr ac yn gludydd nwyddau a orfu. Cyflwynwyd y Cwpan Her tîm pêl rwyd yr ysgol, sef merched 1 – John Lloyd, Pwllaucrinion, tua 1820-1835. Enwau rhai o’r a Rhodd gan Mrs. Huw Roberts o flynyddoedd 4, 5 a 6, i Ganolfan Cwmann, 2 – Elin a Kevin Jones, gwartheg yr adeg honno oedd Ffansi, a thalwyd y diolchiadau gan y Hamdden Llambed i gynrychioli’r Caernant, Cwmann, 3 – Gwenda Fflower, Benwen. Dyma gofnod o’r gweinidog a diolch i ferched Bethel ysgol mewn cystadleuaeth pêl rwyd Jones, 47 Heol Hathren, 4 – Marion masnach: Mai 30 1826, Cludiant o am y lluniaeth. cylch yr Urdd. Fe wnaethon nhw’n Evans, Bronallt, Cwmann, 5 – Gaerfyrddin i John Thomas, 1 Cask arbennig o dda. Brynhawn dydd Gwenda Thomas, Tegfan, Cwmann, of Powder, 3 Bunches of Iron Rods, Ysgol Carreg Hirfaen Gwener fe aeth plant blwyddyn 6 i 6 – Cyril Davies, Brynteg, Llambed, 12 Saucepans, 1 Chest of Scrap, 1 Ymddeoliad Mrs Harrison a Mrs Ysgol Uwchradd Llambed er mwyn 7 – Eifion Davies, Rhos Welir, Bag Rice, 3 Bars Russian Iron, 1 Williams cael rhagor o brofiadau gwyddonol. Parcyrhos, Cwmann, 8 – Helena Bag Logwood. Tachwedd 15 1824, Mae Mrs Glenys Harrison a Mrs Cafodd blwyddyn 3, 4 a 5 hefyd Gregson, Werna, Cwmann, 9 – Mr a Cludiant o Gaerfyrddin i Thomas Margery Williams, athrawon a gyfle Mrs Samson, Bryndolau, Pumsaint, Davies, 4 Bars of Iron £8, Cask roddodd wasanaeth arbennig i Ysgol i ddysgu mwy am wyddoniaeth 10 – Tommy Price, Gelliwrol, of Oil £4, Hide of Leather £1-3-6. Gynradd Carreg Hirfaen tros gyfnod wrth fynd i Ysgol Gynradd Cwmann. Samuel, Pyllecrynion 5 llwyth o maith o flynyddoedd, wedi ymddeol Llanybydder gydag ysgolion eraill Galch 2/9d y llwyth. Gorffennaf 27 o’u swyddi dysgu ddiwedd tymor yr y cylch. Maent wedi mwynhau eu Diolch 1830, Cludiant rhysgl derw o Tanlan Hydref, 2008. Yn dilyn eu cyfnod profiadau yn fawr iawn. Dymuna Mrs Vivienne Evans, i Gaerfyrddin dros William Davies maith yn gwasanaethu’n plant, ac Ddydd Gwener 9fed Ionawr, Coed y Waun, Parc y Rhos ddiolch Saer i Mr. Walters. fel arwydd o ddiolch, rydym yn bu plant Cyfnod Allweddol 1 yn am bob neges a mynegiant o Dal i gerdded i fyny heibio olion trefnu casgliad er mwyn cyflwyno Theatr Felinfach i weld perfformiad gydymdeimlad a dderbyniodd hi Pengaerwen lle gwelsom olion rhodd fach o werthfawrogiad i’r o bantomeim Cymraeg Martyn a’r teulu pan fu farw ei mam yn y ffynnon dan y bwthyn bach. ddwy mewn cyngerdd a drefnir gan Geraint, sef “Martyn, Mam a’r wyau ddiweddar. Bu hyn yn gymorth Cyrraedd Fraich Esmwyth lle roedd yr ysgol yn hwyrach yn nhymor y Aur”. Cafwyd llawer o chwerthin, ac yn gysur mawr iddynt trwy cartref tadcu D. J Williams, awdur Gwanwyn. canu a hwyl a sbri. gyfnod anodd. Hoffai Mrs Evans Hen Dŷ Fferm yn byw. Thomas Os dymunwch gyfrannu tuag at Llongyfarchiadau i Daniel Thomas ddiolch hefyd i Dr R Mathew, Dr Morgan oedd ei enw ac roedd y rhodd, a wnewch chi ddanfon o flwyddyn 4 am ddod yn gyntaf Lloyd Jones a Dr Imam am eu yn Fedyddiwr mawr ac yn un o eich cyfraniad i’r ysgol mewn yn y ras rydd yn Gala Nofio’r Urdd hymdrechion diflino yn ystod salwch sylfaenwyr Eglwys Caersalem. amlen ddiogel wedi’i chyfeirio at y yng Ngheredigion yn ddiweddar. ei mam. Braf hefyd yw gweld fod Fraich Pennaeth erbyn dydd Llun, Mawrth Pob lwc iti nawr yn Gala Cymru yn Esmwyth ar ei newydd wedd. Erbyn yr 16eg. Abertawe. Cydymdeimlo hyn rydym wedi dringo digon i Dechrau tymor, dechrau Cydymdeimlir yn ddwys â Mrs weld dyffryn Teifi a Sir Aberteifi. blwyddyn, dechrau cyfnod newydd! Clwb 170 – Enillwyr Tachwedd Evans Ddeunant Hall a’r teulu ar Cyrraedd godre’r Gaer Rufeinig Yn dilyn y siom o orfod 1 – Gwen Jones, PerryMore, golli ei chwaer Mrs Evans, Llaindeg, ar dir Gelliddewi. Gweld olion cau drysau unedau Ffarmers a Cwmann, 2 – Jean Thomas, 4 Cwrt Crugybar. Cefnheblwyn ar y chwith ac islaw Llanycrwys ddiwedd tymor yr Deri, Cwmann, 3 – M. M. Evans, Yn yr un modd estynnwn ein ychydig, gartref Hannah Dafis, Hydref 2008, braf iawn yw croesawu Dan Y Wenallt, Llambed, 4 – Wayne cydymdeimlad â Graham Hope a’r Tangaer. Gwneud defnydd wedyn o nifer o’r disgyblion i lawr yma i Evans, Anwylfan, Llanllwni, 5 teulu Postgwyn ar golli ei fam, a hawliau tir gofal a charedigrwydd uned Coedmor yng Nghwmann. – Geraldine Hardy, Trewerin, Mrs Jones, 3 Heol Hathren ar golli Eiddig a Gwen Jones a cherdded i Maent oll wedi setlo’n dda, yn Cwmann, 6 – Marian Roberts, chwaer adeg y Nadolig. Hefyd â Mrs fyny i’r gaer. Ac oddi yma roedd mwynhau cwmni ffrindiau newydd Cyswch, Cwmann, 7 – Dewi Davies, Delia Williams, Fronafon ar golli ei Irfon yn gallu sôn wrthym am ac yn adeiladu ar gyfeillgarwch hen Dolfelin, Tregaron, 8 – Phyllis Price, chwaer yng nghyfraith, Mrs Evans, yr olygfa - gogledd Cymru, Sir ffrindiau. Er bod yr ysgolion wedi Brynderi, Cwmann, 9 – Elizabeth Tyncoed Cellan. Gobeithio fod pawb Gâr a Phenfro. Yna cerdded tuag cau yn y ddau bentref, bydd Carreg Warmington, Falklands, Llambed, 10 a fu’n sâl dros y misoedd diwethaf ar at Bentaseithin sydd tua 1350 Hirfaen yn parhau i ddefnyddio’r – Gwennie Douch, 1 Heol y Fedw, wellhad erbyn hyn. troedfedd uwch y môr, safle cyfarfod adnoddau gwych a geir yn yr ardal a Cwmann. arbennig am anghyfiawnder cefn chefnogi’r llu gweithgareddau a geir Enillwyr Rhagfyr Babanod Newydd gwlad yn 1840. Cewch fwy o hanes yno yn ystod y flwyddyn. 1 – Eirian Jones, Hollies, North Ganed Harri, mab bach i Paul a yn llyfr Plwyf Pencarreg gan CFfI Bydd Eisteddfod Gŵyl Dewi’r Road, Llambed, 2 – D. T. Davies, Ffiona, Llysteifi ac ŵyr cyntaf Eleri Cwmann. Nôl heibio hen fferm ysgol yn cael ei chynnal eleni eto yn Brynteify, Cwmann, 3 – Fiona Jones, Davies, 13 Heol Hathren a Nan Victoria Park a cherdded rhwydd nôl Neuadd Bro Fanna ddydd Gwener, 13 Heol Hathren, Cwmann, 4 – Irfon Jones, Glynsawel. Yn mis Ionawr am Barcyrhos. Gweld arwydd ger Chwefror 27ain. Mae croeso cynnes Williams, Bryneiddig, Cwmann, 5 ganed Tudur Llwyd, mab bach i Erowen fod tŷ newydd i’w adeiladu i chi. – Lena Williams, 39 Heol Hathren, Sian a Gethin, Croesor ac ŵyr i

18 Chwefror 2009 www.clonc.co.uk Cwmann Llanllwni Ann a Ronnie Roberts, Brynview. o galon i Ceinwen a Graham am Ysgol Llanllwni C.Ff.I. LLanllwni Llongyfarchiadau i’r ddau deulu a drefnu’r diwrnod mor gymwys. Croeso i Ffion Harries a Iestyn Bu Ifor Jones ac Anwen Jones yn phob bendith. Edrychwn ymlaen yn awr at fynd Davies i ddosbarth y babanod. cymryd rhan yn y Lamb Carcase i’r Gadeirlan ym Mangor ar Ionawr Maent wedi setlo’n dda ac yn hapus Judging yn Dunbia, Llanybydder ar Diolch 24ain i’r gwasanaeth gorseddu. iawn gyda eu ffrindiau. Croesawn y 12fed o Dachwedd. Da iawn hefyd Dymuna Lena Williams, 39 Dawson Abblett nôl atom. Bu’n i bawb a wnaeth gystadlu lan yn y Heol Hathren ddiolch i bawb am y Cyngerdd Sant Iago byw yn Lloegr am 3 blynedd. Ffair Aeaf. Fe aeth Anwen Jones, cardiau, yr anrhegion a’r blodau a Nos Sul 14eg Rhagfyr roedd Croeso i Miss Ffion Williams sydd Jenny Davies, Rhian Davies a Sam dderbyniodd ar ei phen-blwydd nôl eglwys Sant Iago yn llawn ar gyfer wedi dechrau fel cynorthwywraig Joynson i fyny i gynrychioli’r clwb. yn mis Tachwedd. cyngerdd gan Gôr Tŷ Tawe dan dosbarth yn nosbarth y babanod Llongyfarchiadau i bawb wnaeth arweiniad Helen Gibbon. Croesawyd ac i Ms Sian Harris sy’n awr yn fynd ymlaen i Eisteddfod C.Ff.I. Gwellhad y côr gan y Gwir Barchedig Andy gynorthwywraig gyda’r Cyfnod Cymru. Da iawn i Rhian Davies am Dymunwn wellhad i Gerwyn Bangor. Yr unawdydd oedd y Sylfaen. Croeso hefyd i Ms Anwen ddod yn 3ydd yn yr Adrodd Digri Morgan, 12 Heol Hathren sydd tenor adnabyddus, Teifryn Rees. James sydd yn cynorthwyo yn yr ac hefyd i Daniel Joynson am ddod wedi cael llawdriniaeth yn Ysbyty Cawsom wledd o ganu ysbrydol a Adran Iau. Gobeithio y byddwch yn 3ydd yn yr adran gwaith cartref, Treforys cyn y Nadolig. Yn ystod Nadoligaidd dan arweiniad medrus i gyd yn hapus yn eich swyddi Taith yr Afon. yr wythnos ddiwethaf bu’n rhaid Helen Gibbon a chyfle i glywed ei newydd. Ar y 15fed o Dachwedd cymerodd iddo fynd nôl i’r ysbyty oherwydd llais swynol a medrus fel unawdydd Mae adran yr Urdd yn ddiolchgar Rhian Davies (Cadeirydd), Sioned anhwylder. Brysiwch wella. profiadol ac adnabyddus ledled am gefnogaeth yr ardal pan aethant o Maskell (siaradwraig) a Daniel y byd. Roedd yr eglwys wedi ei amgylch i ganu carolau. Casglwyd Joynson (diolchydd) ran yn y Cydymdeimlo haddurno yn dymhorol iawn ac yn £126.10 mewn tua awr a hanner. gystadleuaeth Siarad Cyhoeddus Estynnwn ein cydymdeimlad creu naws bendithiol a chynnes Daeth Rhydian o Wersyll yr Urdd, Saesneg. Daeth y tîm yn 6ed allan o dwysaf â Vivienne Evans a’r teulu iawn a phawb wedi eu gwefreiddio Llangrannog atom i gynnal noson lawer o dimoedd a oedd yn cystadlu. Coed y Waun ar golli ei mam gan leisiau’r côr. Methodd llywydd o gêmau. Mwynhawyd y noson yn Llongyfarchiadau i Rhian Davies am ychydig cyn y Nadolig. y noson, sef Mrs Kathleen Watts fawr. fynd ymlaen i gynrychioli Sir Gâr ar o Abertawe fod yn bresennol Diolch yn fawr i berchnogion y lefel Cymru. Diolch yn fawr i Mrs Eglwys Sant Iago oherwydd salwch ond anfonodd ei Swyddfa Bost am eu rhodd o £35, Yvonne Griffiths am ei dysgu. Fore Sul Rhagfyr 28ain dymuniadau gorau a diolch am y sef rhan o elw eu raffl Nadolig. Mae Bu C.Ff.I. Llanllwni wrthi yn cynhaliwyd gwasanaeth teuluol yn gwahoddiad gan ddweud bod ganddi disgyblion dosbarth y babanod yn brysur dros yr haf a’r Hydref yn Eglwys Sant Iago pan ddaeth nifer atgofion melys iawn am ei hamser cael sesiynau ar iechyd, ffitrwydd casglu arian tuag at achosion da dda ynghyd i ddweud ffarwel a yn yr ardal pan oedd ei thad, y a lles y tymor yma gyda Mr Islwyn drwy’r amryw weithgareddau. thalu teyrnged i’r Gwir Barchedig Parchedig D. Lloyd Jones yn ficer yn Rees dan gynllun PESS. Rhannwyd yr arian mewn noson Andy Bangor sydd wedi bod yng Cwmann o 1943-1952. Cyflwynodd Aeth plant blwyddyn 6 i Ysgol arbennig a drefnwyd yn y Neuadd ngofal plwyf Pencarreg ac eglwysi yr Esgob ferch Mrs Kathleen Watts Uwchradd Llambed i gael gwers Gymunedol ar nos Fawrth, Ionawr Cwmann, Pencarreg a Llanycrwys sydd yn byw yn Ficerdy Silian, sef wyddonol gan Miss Mattie Evans. 20fed pan ddosbarthwyd sieciau fel ers dwy flynedd. Bu hefyd yn Mrs Janet Bray i’w chynrychioli Dyma enillwyr Clwb Cefnogwyr ganlyn: Archddiacon Ceredigion. Gwelwn yn y cyngerdd a chafwyd araith yr ysgol: Rhoddwyd tua £1300 yr un i eisiau ei arweiniad ysbrydol yn y bwrpasol iawn ganddi yn sôn am ei Mis Rhagfyr:- Nyrsys McMillan ac i Feddygfa ddeoniaeth. Cyflwynodd Mr Danny hatgofion wrth dreulio amser yn y £50-20-Tony Lloyd, 3 Bryndulais. Teifi – sef elw’r sioe flynyddol. Dros Davies, y warden, siec iddo ef a’r ficerdy fel plentyn gyda’i thad-cu £40-22- Seirian Harries, Yr Hen Felin. £600 i Awtism Cymru – sef elw’r teulu yn werthfawrogiad am ei a’i mam-gu. Roedd yn hapus iawn £30-94-Gerwyn Thomas, Crossroads. canu carolau a dros £50 i Bapur Bro waith yn yr eglwys gan ddymuno cael dod nôl i’r eglwys ac roedd yn £5-17-Jane Lloyd, 3 Bryndulais. CLONC – sef casgliad y cyfarfod yn dda iddo ar ei ddyrchafiad i bleser ganddi gynrychioli ei mam £2.50-181-Alwyn Evans, Brynceirch. diolchgarwch. swydd Esgob Bangor ynghyd â yn llywydd y nos. Cyflwynwyd £2.50-36-M.Harrington, Pontddulais Yr oedd pob un o’r mudiadau yn phob bendith iddo ef a’i deulu yn eu basged o flodau iddi gan Mrs Lena Hall. ddiolchgar i’r Clwb am eu rhoddion cartref newydd. Cawsom wasanaeth Williams. Gwnaed elw sylweddol £2.50-48-Rich & Rob Davies, Bryn ac yn llongyfarch yr aelodau ar y bendithiol a ddarlleniad o’r Hen tuag at gronfa’r eglwys ac at nyrsys Heddwch. gwaith da a wnaed dros y flwyddyn. Destament gan Mr Graham Evans y gymuned, Meddygfa Taliesin, £2.50-173-Mared Harries, Maesnonni. gyda Mrs Ceinwen Evans wrth Llambed. Diolchodd yr Esgob i’r £2.50-79-Eifion Jones, Hafandeg Llongyfarchiadau yr organ. Diolchodd yr Esgob i Côr ac i’w harweinydd, a oedd Mis Ionawr:- Llongyfarchiadau i Steffan Harris, bawb am eu presenoldeb a’r rhodd yn hefyd yn unawdydd y noson, £10–57–R. Harrington, Pontddulais Yr Hen Felin ar ennill llawer o a dderbyniodd, hefyd am yr holl ac i’r cyfeilydd am gyngerdd mor Hall. wobrwyon yn y Ffair Aeaf yn garedigrwydd a dderbyniodd ef a’i hwylus a chofiadwy, ac i bawb am £5–67–Rhian Glasson, Frondeg. Llanelwedd yn Adran y Dofednod. deulu yn ystod eu cyfnod hapus eu presenoldeb a’u cefnogaeth. £2.50–78–Mair Davies, Abercwm, iawn yn y Ficerdy yng Nghwmann. Yna, diolchodd i bawb a fu yn Llanllwni. Cydymdeimlo Diolchodd yn arbennig i’w ddau trefnu mewn unrhyw fodd i sicrhau £2.50–28–Diane Davies, 53 Trewern, Wrth i Clonc fynd i’r wasg clywyd warden ffyddlon, Mr Danny Davies llwyddiant y noson. Saron, Llandysul. am farwolaeth Mrs Peggy Davies, a Mr Graham Evans ynghyd â £2.50–131–Sinead Evans, 29 Rhoslwyn. Cydymdeimlir yn ddwys swyddogion yr eglwys am eu Bryndulais. iawn â’r teulu oll yn eu galar. cydweithrediad a’u cymorth bob amser. Ar ôl y gwasanaeth daeth pawb ynghyd yng Ngwesty Glyn HYSBYSEBU YN CLONC Hebog lle bu cymdeithasu hwylus Alltyblaca “Mae mwy a mwy yn gweld gwerth wrth i bawb fwynhau cinio blasus. mewn hysbysebu yn y Papur Bro.” Darllenwyd penillion pwrpasol iawn Ŵyr Newydd Amcangyfrifir bod tua 3,000 o bobl i’r Esgob gan Mr Graham Evans. Llongyfarchiadau i Rayan a Jack Jenkins, Perthi ar ddod yn ddatcu a yn darllen CLONC. Roeddent wedi eu cyfansoddi gan y mamgu unwaith eto, mab bach, Jac, i Eryl a’i wraig Bethan yn . Parchedig Ganon Winzie Richards. £10.00 am floc bach. Cawsom deyrnged a diolch gan Mr Pen-blwydd Arbennig £25.00 am chwarter tudalen. Danny Davies a’r Parchedig Ganon Dathlodd Mrs Dilwen George, Awelfryn ei phen-blwydd yn 80 oed £50.00 am flwyddyn o flociau bach. Winzie Richards, y ddau yn dymuno ddiwedd mis Ionawr. Gobeithio i chwi fwynhau’r diwrnod. bendith Duw i’r Esgob a’i deulu i’r Cysylltwch ag Ysgrifenyddes CLONC dyfodol wrth iddynt ymgartrefu ym Sicrhewch eich newyddion yn y papur hwn. am ragor o wybodaeth: Mangor. Cafwyd ymateb o ddiolch Peidiwch â disgwyl i rywun arall ei gynnwys ar eich rhan. 01570 480015 neu twymgalon gan yr Esgob. Diolch Mae’n rhy hwyr i achwyn ar ôl i CLONC ymddangos. [email protected]

www.clonc.co.uk Chwefror 2009 19 Pencarreg Cwrtnewydd Llongyfarchiadau Cydymdeimlo Cydymdeimlir yn ddwys â Morfudd a Helen Davies, Bwlch-y-Berllan ar golli mam a mam-gu, sef Mrs Ethel Evans o Gaerfyrddin, un a oedd wedi cyrraedd ei 96 oed.

Pen-blwydd Arbennig Dathlodd Pam Davies, 4 Heol y Bryn ei phen-blwydd yn 60 oed ddiwedd mis Ionawr. Gobeithio y cawsoch ben- blwydd i’w gofio!

Diolch Dymuna Gareth a Sulwen Lloyd, Ucheldir ddiolch yn fawr iawn i bawb am yr anrhegion a’r cardiau a Llongyfarchiadau i Jasmine Davies dderbyniwyd ganddynt ar achlysur eu Glenview Pencarreg ar ennill 2 Priodas Ruddem yn ddiweddar. wobr gyntaf, 10 ail wobr a 5 trydydd Tomos Ifan Meredith yn cyflwyno blodau i Miss Doris Williams. Spring gwobr am ganu unawd, emyn a Gardens ar achlysur agor arwerthiant blynyddol Capel Seion Cwrtnewydd. Gwellhad Buan llefaru 8-10 oed mewn eisteddfodau Gobeithio bod Mrs Mair Davies, Ysgol Cwrtnewydd Davies ar gwblhau cwrs NVQ 3 yn 2008. Pantronnen ar wellhad yn dilyn ei Croesawyd pawb yn ôl i’r ysgol ar mewn Datblygu, Dysgu a Gofal arhosiad yn Ysbyty Llanelli’n ddiweddar. ôl gwyliau Nadolig hyfryd. Croeso Plant yn ddiweddar. Adferiad Iechyd cynnes hefyd i Miss Lowri Evans Bu Theatr Arad Goch yn Da yw deall bod Gruffydd John Noson o Fingo o Faesycrugiau a fydd yn dysgu perfformio ‘Merched y Gerddi’ i Jones, Derlwyn yn gwella adref Cynhaliwyd noson llawn hwyl blwyddyn 3, 4, 5 a 6 tra bod Mr blant Cyfnod Allweddol 2 a ‘Dros y yn dilyn llawdriniaeth yn Ysbyty yn chwarae Bingo yn neuadd Ysgol Ward bant. Dymunir gwellhad buan Garreg’ i blant dosbarth y babanod. Llanelli. Mae Gruffydd John yn Cwrtnewydd ar nos Wener olaf mis i Mr Ward a gobeithio ei weld yn ôl Ymunodd ysgolion Capel Dewi, canmol y gofal y mae’n ei dderbyn Ionawr gyda Gwyn a Val Jones o yn yr ysgol wedi llwyr wella cyn hir. Cribyn, Llanwenog a Llanwnnen â gan staff Meddygfa Llanybydder a Felinfach. Daeth nifer dda ynghyd ac Llongyfarchiadau gwresog i Miss ni i wylio perfformiadau gwych. dymuna ddiolch i bawb sydd wedi roedd y gwobrau yn hael. Trefnwyd Hannah Jones, athrawes y babanod, Bu merched blwyddyn 3, 4, 5 a 6 bod mor garedig wrtho tra’n gwella y noson gan Bwyllgor Mabolgampau ar ei dyweddïad â Celt Thomas dros yn cystadlu yn nhwrnament pêl rwyd o’i lawdriniaeth. Diolch hefyd am y Cwrtnewydd a diolchwyd i bawb gan y y Nadolig. yr Urdd yng Nghanolfan Hamdden, cardiau a’r galwadau ffôn oddi wrth Cadeirydd Dewi Jones. Braf oedd cael mynd i weld Llanbed. Chwaraeodd y merched yn ffrindiau a pherthnasau. Pantomeim ‘Martyn, Mam a’r Wyau arbennig gan ddangos sgiliau tîm da. Dymunwn adferiad iechyd llwyr Mae Aur’ yn Theatr Felinfach y dydd Priodas Ruddem a buan hefyd i Ioan Williams, Ysgol Cwrtnewydd Gwener cyntaf yn ôl. Cafwyd amser Ddechrau mis Ionawr 2009 Dôlgwm-Isaf ar ôl ei lawdriniaeth yn edrych am hwylus iawn yng nghwmni Martyn dathlodd Gareth a Sulwen Lloyd, yntau. Gobeithio y bydd yntau’n oruchwyliwr amser cinio. Geraint a’i griw o actorion yn Ucheldir eu Priodas Ruddem. Hir holliach yn fuan iawn a’n Os oes gennych ddiddordeb gwrando ar straeon doniol a chanu oes i chwi eich dau. Ymlaen at yr dymuniadau gorau iddo. yn y swydd cysylltwch â’r swynol. AUR nesaf. ysgol – 01570 434273 Llongyfarchiadau i Mrs Wendy Calennig Hyfryd iawn oedd clywed Cylch Ti a Fi Oriau gwaith rhwng y penillion traddodiadol a’r 12.00 ac 1.00 dymuniadau gorau am Flwyddyn yn ystod tymor yr ysgol. Newydd Dda yn cael eu hadrodd Cyflog: £6.28 yr awr. a’u canu gan nifer o blant yr ardal eleni eto. Pleser o’r mwyaf yw’r ymweliadau yma’n flynyddol a gweld y plant yn cael y fath lawenydd ar eu taith o gwmpas y Clwb Clonc fro. Dyma un o’r penillion calennig gafodd ei adrodd wrth ein drws ni Chwefror 2009 eleni: £25 rhif 114: Blwyddyn Newydd Dda i chi Mrs Alice Davies, Holl deulu llon Alwyn, Llanwnnen. Gobeithio cewch chi iechyd £20 rhif 405: I dreulio’r flwyddyn hon, Ieuan Roberts, A minnau’n groten serchus Madryn, Rhodfa Glynhebog, Yn derbyn ceiniog goch Llambed. ’Rwyf ar fy nhraed yn cerdded £15 rhif 299: Cyn taro un o’r gloch. Bu’n amser cyffrous iawn i blantos bach Cylch Ti a Fi Cwrtnewydd cyn y Nadolig. Cynhaliwyd sesiynau crefftau Nadolig lle buodd y plant yn addurno Mrs Meinir Jones, Coeden Nadolig. Cynhaliwyd ein parti Nadolig ar Ragfyr 16 yn Neuadd Hendai, Cwmann. yr Ysgol a braf oedd gweld y plant yn mwynhau’r te parti a baratowyd. Yn £10 rhif 84: Gorsgoch ystod y parti fe ymwelodd y dyn pwysig ei hyn sef Siôn Corn a diolch i Mr. Eurwyn Thomas, Eryl Jones am ei barodrwydd. 47 Heol-y-Gaer, Llanybydder. Ar wellhad Mae’r Cylch Ti a Fi wedi ail ddechrau ar ôl saib y Nadolig. Mae’r plantos £10 rhif 412: Nid yw Jean Evans, Llwyn-y- wedi bod yn gweithio pypedau o lwy bren a buont hefyd yn addurno bisgedi Elsa Thomas, gôg wedi bod yn teimlo’n hwylus gyda phawb yn mwynhau eu bwyta ar ôl gorffen y gwaith addurno. 9 Llys Myrdin, Caerfyrddin. iawn dros yr wythnosau diwethaf. Mae yna groeso mawr i aelodau newydd ymuno. Rydym yn cyfarfod ar £10 rhif 109: Gobeithio y byddwch llawer yn well brynhawn dydd Mawrth (tymor ysgol yn unig) o 1.15-3.30yh yn Neuadd yr Hanna Llewelyn Davies yn glou. , Ysgol. Am ragor o fanylion cysylltwch gyda’r ysgol ar 01570 424273. Ger-y-Nant, Drefach.

20 Chwefror 2009 www.clonc.co.uk Llanwnnen Capel y Groes Gwasanaeth dydd Nadolig Am 9.00 o’r gloch fore Nadolig cynhaliwyd gwasanaeth yn y capel. Darllenwyd darnau gwahanol gan Gwyn Jones, Dwynwen Mai, Cerys Potter Jones, Manon Richards a Luned Mair. Cyfeiliwyd wrth yr organ gan Nans Davies a chafwyd anerchiad tymhorol gan y Parch Cen Llwyd. Ar ddiwedd y gwasanaeth casglwyd at waith Cymorth Cristnogol gan Gwyn Jones ac Alan Williams. Bob mis yn y capel fe gynhelir tri gwasanaeth sef am 10.30 Ruth Thomas ar y Sul cyntaf, 1.30 ar yr ail Sul ac am 3.00 p.m. ar y trydydd Sul sydd a’i Chwmni hefyd yn Wasanaeth Cymundeb. Cyfreithwyr Croeso cynnes i bawb. 19 Stryd y Coleg, Llambed Gwasanaeth i ddiolch am fywyd a Ffon: 423300 Ffacs: 423223 chyfraniad y diweddar T Llew Jones. Yn ystod mis Rhagfyr cynhaliwyd prynhawn o gystadleuaeth CogUrdd sef [email protected] Yn dilyn y newyddion trist ddydd cystadleuaeth goginio sy’n cael ei threfnu gan yr Urdd. Bu Mrs Iona Morgan Sadwrn 10 Ionawr am farwolaeth y yn beirniadu. Ddiwedd y prynhawn dyfarnwyd mai Ffion Jenkins, Blwyddyn yn cynnig pob Prifardd T Llew Jones, y diwrnod 5 oedd yr enillydd. Da iawn ti Ffion. gwasanaeth cyfreithiol canlynol fe gynhaliwyd oedfa arbennig dan arweiniad y Parch Apwyntiadau hwyr neu Pen-blwydd Arbennig Bu disgyblion Blwyddyn 4 a 5 yn eich cartref Cen Llwyd yn y capel i ddiolch am Ar Ionawr 30ain dathlodd Roy yn gweld perfformiad Arad Goch o fywyd y diweddar T Llew Jones. Roach, 5 Bro Llan ei ben-blwydd yn ‘Merched y Gerddi’ a bu dosbarth y Cafwyd oedfa fendithiol wrth 65 oed. Gobeithio i chwi fwynhau’r babanod yn gweld ‘Dros y Garreg’ wrando ar eiriau o’i waith ynghyd diwrnod. yn Ysgol Cwrtnewydd. Diolch â geiriau sydd wedi eu hysgrifennu iddynt am y croeso a diolch i Arad amdano gan eraill. Ysgol Llanwnnen Goch am ddwy sioe o safon uchel. Fe fu holl ddisgyblion yr ysgol Yn ystod y mis hefyd bu Ysgol Sul yn gweld Panto ‘Lleu’ yn Theatr y disgyblion dosbarth y babanod i fyny Yn ôl yr arfer ar y Sul cyntaf Werin, Aberystwyth ddydd Gwener, yn Milfeddygfa Steffan yn Llambed. ymhob mis cynhelir gwasanaeth Rhagfyr 5ed. Cawsom brynhawn i’w Cafwyd croeso arbennig iawn yno. yn y Capel am 10.30 y bore. Ers gofio. peth amser yn awr, fel rhan o’r Bore dydd Sadwrn, Rhagfyr 6ed gwasanaethau boreol, mae aelodau’r aeth llond bws mini o ysgol Sul yn ymuno â’r gynulleidfa staff a ffrindiau’r ysgol ar ddechrau’r oedfa. O hyn ymlaen, am benwythnos i wneud estynnir gwahoddiad i’r gynulleidfa eu siopa Nadolig yng ynghyd â rhieni’r plant ac unrhyw Nghaer a Manceinion. un arall, ddod ar ddiwedd yr oedfa Treuliwyd penwythnos i’r festri i gael cwpaned o de/coffi arbennig yng nghwmni gydag aelodau’r Ysgol Sul. Bydd ein gilydd. yr arian a gesglir yn fisol dros y Ddydd Mercher, flwyddyn yn cael ei gyfrannu at Rhagfyr 17eg aeth y waith Cymorth Cristnogol. disgyblion ynghyd â rhai Cribyn am daith Gwellhad Buan lawr i ‘Play Zone’ yn Dymunwn wellhad buan i Mrs Eva Abertawe. Cafwyd dwy Davies, Ornant sydd wedi treulio awr hwylus yn chwarae sawl wythnos yn Ysbyty Glangwili. a dringo ar yr offer a oedd yno. Diolch Do, fe gafwyd Dymuna Euros a Ciss Jones, Tŷ ymweliad gan Siôn Newydd, Llanwnnen ddiolch am yr Corn eleni eto ar holl ddymuniadau da a dderbyniwyd ddiwrnod ola’r tymor. ganddynt ar achlysur dathlu eu Bu rhai o ddisgyblion yr ysgol Priodas Aur yn ddiweddar. yn cymryd rhan yn y Gwasanaeth Ceris Morgan Carol a Chân yn Eglwys Llanwenog yn trin gwallt yn eich cartref Cydymdeimlad a drefnwyd gan Bwyllgor Apêl Estynnir cydymdeimlad â Mrs Llanwenog a Llanwnnen 2010 y nos Maureen Scalley, Bro Grannell yn ei Sul cyn y Nadolig. phrofedigaeth ar golli ei phriod John. Ddechrau mis Ionawr croesawyd Bu farw yn Ysbyty Llanymddyfri yn gynnes Lilly Smith a Emily Torri a sychu, steilo a lliwio, ddechrau mis Ionawr. Thorley a ddechreuodd yn nosbarth Cydymdeimlir hefyd â Mrs Ray cwrlo a gosod gwallt ar gyfer y Babanod. Hefyd, croeso i Laura achlysuron arbennig. Thomas, Berllan a theulu Castell Du Thomas, cyn-ddisgybl sydd wedi yn dilyn marwolaeth Mrs Rachel dechrau yn nosbarth y babanod yn Bayford, gynt o Lanybydder. Prisau rhesymol. rhan o’i chwrs Iechyd a Gofal yn Ffoniwch: 07738 492613 Ysgol Gyfun Llambed. Gobeithio Cwmann eich bod i gyd yn mwynhau yn yr ond yn barod i deithio’r ardal. ysgol.

www.clonc.co.uk Chwefror 2009 21 Enwau Lleoedd Lleol gan David Thorne GLYN

O gwmpas y byd Yr Aifft, Arabia, Babylon, Bengal, Cuba, Constantinople, Martinique, Mount Etna, PHILLIPS Naples, Novo Scotia, North Pole, Saint Helena, Siberia, Tangiers, Temple Bar, Waterloo Saer Coed ac Asiedydd … a phob un ohonyn nhw yn enw sy’n digwydd yng ngorllewin Cymru. A pheth digon cyffredin yw darganfod enwau dinasoedd a threfi a gwledydd tebyg i’r rhain ar ffermydd, ar dyddynnod ac ar gaeau a nentydd ar draws Cymru. Mae’r holl enwau a restrwyd uchod yn digwydd yn Sir Benfro ac mae’r rhan fwyaf ohonyn nhw’n perthyn i’r cyfnod tua 1800. Mae Pennsylvania yn enw sy’n cael ei gysylltu gan amlaf â’r tir a roddwyd i William Penn (1644-1718) yn America bell gan Charles I. Mae’n digwydd yn enw ar ddau gae gwahanol ac ar annedd yn Llanllwni. Roedd Penn Ffôn: 01570 470176 ei hun am alw’r dalaith newydd yn America yn New . Ond yn ôl Penn, mynnodd Charles I mai Pennsylvania Symudol: 07775 694243 y dylid galw’r lle. Taerai Penn fod enw’r dalaith wedi ei batrymu ar y gair Cymraeg ‘pen.’ Ond nid oedd ganddo wrthwynebiad o gwbl i’w gysylltu â Penn, gan fod ei dad yn llyngesydd reit adnabyddus. Yn nes atom ni yn y rhan hon o’r byd, daeth enwau o dramor megis Pennsylvania a Philadelphia, a’r gweddil rydw i wedi sôn amdanyn nhw, yn llysenwau ar gaeau, nentydd a thai pellennig – yn aml y rheini a oedd yn agos at ffin y plwyf. Yn Llanllwni profodd Pennsylvania’n ormod i’w dreulio a chafodd ei dalfyrru yn Pensol, a Pensol yw’r ffurf a ffynnodd ar lafar. Dyw pob enw a drawsblannwyd fel hyn ddim yn dod o bellafoedd byd o bell ffordd. Pentref diwydiannol yw Clydach yn Sir Frycheiniog; datblygodd yn ystod diwedd y 18fed a dechrau’r 19eg ganrif yng nghysgod y diwydiant haearn a glo. Agorwyd Gwaith Haearn Clydach yn 1813. Yr enw ar un rhan o’r pentref, ar lan ogleddol yr afon, oedd ‘Cheltenham’ – enw a drawsblannwyd, mae’n siŵr, yn sgil dylifiad gweithwyr o fewnfudwyr. ‘Ffynnon-y-coed’ oedd yr enw brodorol a ddisodlwyd gan ‘Cheltenham’. Diflannodd y ddau enw erbyn hyn a’u llyncu gan Clydach. Yn aml iawn cyfeiria ‘Sbain’ mewn enw cae at ‘Laburnum anagyroides’ neu onnen Sbaen, tresi aur sy’n ffurfio Bwyd cartref ardderchog nos Iau, Gwener a Sadwrn. rhan sylweddol o glawdd ffin y cae hwnnw. O ganol y 18fed ganrif ymlaen defnyddir yr enw, ar adegau, i ddynodi Cwrw traddodiadol. Croeso i awyrgylch Gymreig mannau a oedd yn arbrofi â thyfu cnydau anarferol neu anghyffredin. gan Berian a Beverley Wilkins a’u merched. Mae Bristol, Charing Cross, Cumberland, Highgate, a Tyburn yn ddyrnaid arall o enwau sy’n ddigon i roi rhagor o flas inni ar y math o enwau sy’n digwydd yng ngorllewin Cymru. Ger yn Sir Gaerfyrddin mae Llundain Fechan. Y traddodiad yw mai Dafydd Jones o Gaeo, yr emynydd a’r porthmon, oedd yn gyfrifol am roi’r enw Llundain Fechan ar y ffarm. Ond ofer honni hynny oherwydd mae’r enw Llundain Fechan (1708) yn digwydd ychydig flynyddoedd cyn geni Dafydd Jones (1711-1777). Mae Llundain Fechan ar lan Afon Marlais ac mae Nant Thames yn llifo i honno ger Llansawel. Prawf o ddychan neu ddigrifwch neu eironi, mae’n siŵr, gawn ni yn Llansawel - galw un o ragnentydd Afon Marlais ar ôl un o brif afonydd gwledydd Prydain. Ond beth am Aberdâr yng Nghynwyl Gaeo ac Aberteifi ac Abergavenni yn Llangeler? Cawn sôn am yr enwau hynny y tro nesaf. Gohebiaeth Clonc

Beth yw eich hoff emyn gan Elfed? Dros yr wythnosau nesaf, bydd y gyfres canu mawl Dechrau Canu Dechrau Canmol yn gwahodd y cyhoedd i ddewis eu hoff emyn gan Elfed, y bardd, pregethwr ac eisteddfodwr o Flaen-y-coed, Sir Gaerfyrddin. 07867 945174 Mae rhestr fer o 12 emyn wedi ei chyhoeddi ar wefan Dechrau Canu Dechrau Canmol, sy’n cynnwys hen ffefrynnau fel Cofia’n Gwlad Benllywydd Tirion, Arglwydd Iesu, Dysg i’m Gerdded, a Rho im yr Hedd. Mae croeso i bobl ymweld â www.s4c.co.uk/dechraucanu i wneud eu dewis a phleidleisio cyn y dyddiad cau, sef dydd Iau 26 Chwefror 2009. Bydd cyfle hefyd i ymuno â chriw Dechrau Canu Dechrau Canmol yn Venue Cymru, Llandudno ar nos Wener 27 Chwefror pan fydd y gynulleidfa yn uno i ganu’r deg emyn mwyaf poblogaidd sydd wedi’u dewis. Un o gyflwynwyr y rhaglen, Alwyn Humphreys, fydd yn arwain y cyngerdd. Gallwch sicrhau eich lle wrth gysylltu â 01443 688 505.

Aberystwyth yn llwyfan i benwythnos o gystadlu corawl Bydd cyfle i fwynhau gwledd o ganu corawl yn y Neuadd Fawr yng Nghanolfan y Celfyddydau,Aberystwyth ddiwedd Chwefror pan fydd rowndiau cynderfynol cystadleuaeth Côr Cymru 2009 S4C yn cael eu cynnal. Mae pum rownd gynderfynol wedi’u trefnu ar gyfer y Neuadd Fawr ar benwythnos 20-22 Chwefror gydag un côr buddugol ym mhob categori yn mynd ymlaen i’r rownd derfynol ddydd Sul, 5 Ebrill. Mae tocynnau ar gyfer y pum rownd gynderfynol ar gael yn rhad ac am ddim gan gwmni Rondo, un ai trwy ffonio 029 2022 3456 neu e-bostio [email protected]. “Mae mantais arall o fynychu’r rowndiau cynderfynol, gan y bydd y rhai sydd wedi bod yno yn cael blaenoriaeth wrth ymgeisio am docynnau i’r rownd derfynol ar 5 Ebrill.” Mae cryn dipyn yn y fantol i’r 18 côr yn y rowndiau cynderfynol, gan fod pob côr sy’n ennill ei gategori yn derbyn £2,000 ac yn cael y cyfle i gystadlu yn erbyn pedwar côr arall am deitl Côr Cymru 2009 a’r wobr ariannol o £5,000. Y Corau Ieuenctid fydd yn brwydro yn y rownd gynderfynol nos Wener, 20 Chwefror (8.00pm) yw Côr Aelwyd y Waun Ddyfal o Gaerdydd, Côr y Drindod o Gaerfyrddin, Ysgol Gerdd Ceredigion a’r Four Counties Choir o ogledd ddwyrain Cymru. . Bydd dwy gystadleuaeth ddydd Sadwrn, 21 Chwefror gyda’r Corau Plant yn cystadlu o 2.00pm ymlaen a chystadleuaeth y Corau Merched am 8.00pm. Y corau plant yn y rowndiau cynderfynol yw Ysgol Gerdd Ceredigion; Ysgol y Strade, Llanelli; Côr Llanofer, Cwmbrân; a Chôr Iau Glanaethwy ac yn y categori Corau Merched bydd Cantata o Gaerdydd; Ysgol Lewis i Ferched, Ystrad Mynach; a Flintshire Senior County Choir am y gorau i gyrraedd y ffeinal. Cawn ddôs dwbl o’r canu gorau ddydd Sul, 22 Chwefror hefyd, gan ddechrau gyda’r Corau Cymysg - Côrdydd, Côr CF1, ill dau o Gaerdydd, Tempus o Sir Benfro a Chôr Eifionydd am 2.00pm. Yna, gyda’r nos am 8.00pm, tro’r Corau Meibion fydd hi, gyda Bois y Castell o Landeilo, Côr Meibion Fflint a Bechgyn BroTâf o Gaerdydd ar dân i greu argraff. Dyma’r pedwerydd tro i S4C gynnal cystadleuaeth Côr Cymru a’r enillwyr blaenorol yw Côr Cywair o Gastell Newydd Emlyn (2007), Serendipity o Gaerdydd (2005) ac Ysgol Gerdd Ceredigion (2003).

22 Chwefror 2009 www.clonc.co.uk Yn y Gegin gyda Gareth MiS y PaPUr NeWYDD SŴP i SWPer Colofn Dylan Iorwerth Rydym yn cadw at yr arfer o fwyta’n iach y mis yma. Gan fod Ionawr yn adeg yr ydym yn meddwl am addunedau, un ohonynt yw bwyta’n iach, a Mis papur a’r We ... a Llanbed yw’r lle beth all fod yn fwy iachus a maethlon ac yn haws i’w baratoi na llond powlen o sŵp. Mae’n beth anarferol iawn, ac mae’n digwydd ynghanol Llanbed. Medrwch baratoi digon am sawl powlen a chofio pa mor rhwydd yw cadw Ynghanol yr holl helyntion ariannol, mae yna gwmni yn creu ychydig peth yn yr oergell am tua 4 diwrnod, neu rewi peth os am ei gadw am fwy o o swyddi. Ac wrth i gwmnïau papur newydd ymhobman gael gwared ar amser. newyddiadurwyr, mae hwn yn cymryd rhagor. Medrwch ei weini hefyd fel cwrs cyntaf sydyn, neu fel cinio canol dydd. Mater o lwc, falle, yn hytrach na rheswm tros frolio, ond mae’n berffaith Digon o fara i gwblhau’r pryd cysur perffaith. wir fod Golwg yn tyfu, oherwydd y gwasanaeth newydd fydd yn cael ei Cadwch yn gynnes a chysurus. lansio ar y We o fewn y misoedd nesa’. Hwyl! O fewn ychydig, ryden ni’n gobeithio y bydd rhai o’n gweithwyr ni yn Gareth. symud i mewn i ran o hen adeilad y mart yn Llanbed – y cwmni cynta’ i fynd yno – a, rhwng popeth, mi fydd yna rhyw bedair o swyddi newydd yn y dre’ Cawl Oren, Moron a Chnau Mwnci. a thua saith trwy Gymru. Cynhwysion Gwaith y tîm yna, dan arweiniad hogyn lleol, Ioan Wyn, a’r llenor lleol, 500gm (1lb 2oz) o foron wedi’u darnio Ifan Morgan Jones, fydd creu gwasanaeth newyddion ar y We. Straeon o 2 winwnsyn bach wedi’u darnio Gymru a gweddill y byd yn ymddangos yn gyson trwy’r dydd. 1 cenhinen wedi’i darnio Ond, os ydi’r gwasanaeth am fod yn llwyddiant go iawn, mae angen i bob 4 darn o seleri wedi’u darnio math o gyrff, cwmnïau a mudiadau ddod y tu cefn iddo a chyfrannu ato. Mi 2 ewin o arlleg fyddai’n grêt gweld ardal Llanbed a Clonc yn cael ei chynrychioli’n gry’. 1¼ peint o stoc llysiau Y syniad ydi fod lle ar y gwasanaeth i bobl gymryd eu safle bach eu Sest a sudd un oren hunain – tudalen neu ddwy i ddweud wrth bawb pwy ydyn nhw ac i roi eu 100ml o laeth hanner sgim newyddion diweddara’. Mi allai ysgol wneud, neu glwb chwaraeon neu, wrth 1 llond llwy de o berlysiau cymysg gwrs, bapur bro. A’r cyfan yn hawdd a didrafferth. 2 llond llwy fwrdd o fenyn cnau mwnci Halen a phupur. Cysylltwch os oes gyda chi syniad Dull • Twymwch y ffwrn i 200ºC, 400ºF, Nwy 6. Mae yna ffyrdd eraill o gyfrannu hefyd. Os oes rhywun yn sgorio cythrel • Rhostiwch y moron, winwns, cennin, seleri a garlleg mewn tun o gôl neu gais i dîm lleol a bod rhywun wedi tynnu llun neu wneud fideo o rhostio am 20 munud. hynny, mi allech chi ei anfon i mewn i’w roi ar y gwasanaeth. • Trosglwyddwch y llysiau i sosban ac ychwanegwch y stoc, sudd Un syniad arall ydi creu lle i eisteddfodau bach. Os bydd Tomi bach oren, llaeth a’r perlysiau. neu Tania yn ennill ar yr adrodd dan 12 yn Eisteddfod Capel y Groes, er • Dewch i’r berw a mudferwch am 10 – 15 munud. Ychwanegwch y enghraifft, fe allai mam, neu dad, neu mam-gu anfon y llun a’r newyddion i sest a’r menyn cnau mwnci. mewn i bawb gael dathlu. • Rhowch mewn peiriant hylifo (liquidiser) nes yn llyfn. Fydd pob peth ddim yn digwydd reit o’r dechrau ond mae’r cyfle yno, ac mi fydden ni’n hoffi clywed gan unrhywun sydd â syniad. Beth am Sŵp Madarch, Ffa, a Phersli. wefan fach am ralïo, er enghraifft, neu luniau o glwb cerdded ar eu taith Cynhwysion ddiweddara’? 2 ewin o arlleg Heb sôn am y Ffermwyr Ifanc, wrth gwrs. Mae gan y rheiny ddigonedd 2 winwnsyn mawr wedi’u sleisio o luniau o bob math o ddigwyddiadau (ac mae rhai yn ffit i’w dangos i’r 4 owns o fadarch wedi’u darnio cyhoedd hefyd!). Ac, i fand ifanc sydd eisie llwyfan i’w gwaith, dyma le i roi 500ml o laeth hanner sgim trac neu fideo. 400gm o ffa gwyn (butter beans) mewn tun Llanbed fydd canol y gwasanaeth newydd yma. A Llanbed o hyd ydi prif Ychydig bersli wedi’i ddarnio swyddfa cylchgrawn Golwg, a fydd hefyd yn datblygu ymhellach ochr yn 2 llond llwy fwrdd o ‘fromage frais’ ochr â’r gwasanaeth newydd. Pupur a halen. Dull. Cymryd y cyfle • Mewn sosban drom coginiwch yn araf y winwns a’r garlleg nes yn euraid Fydd hi ddim yn hawdd, wrth gwrs. Mae’n syfrdanol faint o newid sydd • Ychwanegwch y madarch ffres, llaeth a’r ffa gwyn. Mudferwch am wedi bod ers i’r gwaith yma ddechrau. Mae’r economi wedi cael ei droi din 20 munud dros ben a, hyd yn oed yn awr, dw i ddim yn credu ein bod ni’n sylweddoli • Ychwanegwch y persli ac hylifo’r cyfan. pa mor ddrwg ydi pethau. • Curwch hanner y ‘fromage frais’ i’r gymysgedd, ychwanegwch Ond un fantais fawr i’r gwasanaeth newydd ydi ei fod am ddim. Fydd bupur ac halen, gweinwch gydag ychydig bersli a ‘fromage frais’ dim rhaid i neb dalu am ddarllen yr holl ddeunydd na hyd yn oed am wylio dros y cyfan. clipiau o fideos a rhaglenni teledu. I gwmnïau sydd am hysbysebu, mae hynny yn fendith. Sŵp Pannas, Mwstard a Mêl Os bydd pawb yn cymryd y cyfle sydd ar gael i gymryd rhan a chyfrannu, Cynhwysion mi fydd y gwasanaeth newydd yma’n torri tir hollol newydd, nid dim ond 1 cenhinen wedi’i darnio yng Nghymru ond, hyd y gwyddon ni, yng ngweddill gwledydd Prydain 500 gm o bannas wedi’u crafu a’u darnio hefyd. 2 winwnsyn wedi’u darnio Does yna ddim byd yn union yr un peth – yn cynnig gwasanaeth 3 darn o seleri newyddion proffesiynol, adloniant a’r elfennau cymunedol a chymdeithasol 2 ewin o arlleg yma. A, thrwy lwc a bendith, yn Llanbed y bydd y cyfan yn digwydd. 1¼ peint o stoc llysiau 1 llond llwy de o fwstard cyflawn (wholegrain) 2 llond llwy de o fêl Sudd ½ lemwn Pupur a halen. Persli wedi ei ddarnio at addurno Dull • Rhowch y pannas, winwns, cennin, seleri a garlleg mewn sosban drom gyda’r stoc. Berwch nes bod y llysiau’n feddal (tua 20 munud). • Gadewch i oeri ac hylifwch. Ychwanegwch y llaeth, mwstard, mêl a’r sudd lemwn. Ychwanegwch bupur a halen fel yr hoffwch chi. Gweinwch gydag ychydig bersli dros y cyfan. www.clonc.co.uk Chwefror 2009 23 Cornel y Plant I blant dan 8 oed

Dôl-Mebyd, Penacrreg, Llanybydder.

Annwyl Blant,

Sut ydych chi? Gobeithio eich bod chi gyd yn iawn ac wedi mwynhau eich gwyliau Nadolig! Mae’r hen Lincyn Loncyn bach yn fisi iawn yr wythnos hon yn cael gwersi sglefrio, rhag ofn gawn ni eira a mwy o rew. Mae fy nghefnder Joni Jacos yn dipyn gwell na fi ar hyn o bryd, ond rwy’n ffyddiog y gwnaf feistroli’r gamp cyn ddaw Santa’r flwyddyn nesaf! Braf oedd gweld bod llawer un wedi rhoi cynnig arni y mis hwn eto. Mae clod mawr yn mynd i Carwyn a Catrin Rosser o Frynteg a Daniel Evans o Silian. Ond yn dod i’r brig y mis hwn mae Sara Elan Jones, Araul, Cwmann. Da iawn a llongyfarchiadau mawr i chi gyd. Cofiwch fynd ati i liwio llun y mis nesaf a’i ddanfon ataf erbyn dydd Llun, Chwefror 23ain. Cofion cynnes,

Enw: Sara Cyfeiriad: Enillydd Elan y mis! Jones

Mae Toriad Taclus Wedi newid siop Mae ar Heol Caerfyrddin Ger y Sgwâr Top

24 Chwefror 2009 www.clonc.co.uk Dathlu Llwyddiant o Bob Math

Enillwyd y gystadleuaeth dan 26oed gan dîm Llanwenog. O’r chwith Tîm Llanwenog yn ennill y cwpan dan 21oed. O’r chwith - Cerys Jones, - Rhian Bellamy, hefyd yn ennill cwpan y Cadeirydd Gorau; Helen Howells; enillydd Tarian y Siaradwr Gorau hefyd; Heilin Thomas; Steffan Davies ac Lyn Jenkins a Manon Richards, hithau yn ennill cwpan y Siaradwr Gorau. Enfys Hatcher a enillodd dlws y Cadeirydd Gorau.

Aled Roberts a Terry Jones o Frigad Dân Llambed gyda Simon Western ar Cynhaliodd aelodau Grŵp Trafod Amaeth Llanbed eu cinio blynyddol yng Ngwesty’r Llew ddiwrnod agored gan y gwasanaeth tân yng Nghaerfyrddin yn ddiweddar. Du. Enillodd Graham Uridge ac Iwan Uridge, y cwpan am y clamp silwair a’r cwpan am y cnwd porthiant gorau; Rhes gefn - Rhun Fychan, llywydd; Huw Evans, Tregaron, siaradwr gwadd; Huw McConochie, is-gadeirydd, John Davies, cadeirydd a Gareth Jones, ysgrifennydd. CLWB STWFFIO gwledd Dathlu Dewi yn Y Coleg Nos Wener, MAWRTH 6ed 2009, 7 o’r gloch PRIS TOCYN - £17 Tocynnau ar werth yn: J.H. Roberts a’i Feibion, 7 Stryd Fawr, Llambed Swyddfa Cyfrifwyr Siartredig PJE, 23 Stryd y Coleg, Llambed Bet Davies, aelod o Glwb Bowlio Llanbed neu cysylltwch â Dorian Jones 01570 422678 / 07814 440581 sydd wedi ei dewis yn Llywydd Cymdeithas Elw at Eisteddfod yr Urdd Ceredigion 2010 Bowlio Menywod Cymru, 2009.

Rhif Ffôn 01570 434 244 / 07973 420 664 CEIR - FANIAU - CERBYDAU 4x4 Gwasanaethu ac atgyweirio o bob math a pharatoi eich car ar gyfer MOT * Teiars o bob math * Olew * Filteri * Batris * Brêcs * Am bopeth i’ch car, dewch yma aton ni Tanrhos, Cwrtnewydd, Llanybydder Ceredigion, SA40 9YN

www.clonc.co.uk Chwefror 2009 25 Cyflwyno sieciau hael at achosion da....

Yn yr Ivy Bush, Llanbed cyflwynwyd siec am £560 gan Dannie Harries Sioned Russell, Trysorydd Capel Brondeifi, Llambed yn cyflwyno siec am a’i ferched (o’r chwith) Jean, Anwen, Yvonne (wyres), Joyce ac Olga er cof £263.56 i Aneurin Jones, Cadeirydd Cangen Llanybydder a Llambed o Sefydliad am wraig a mam annwyl, sef y diweddar Mary Harries, Gelli, Cwrtnewydd i Prydeinig y Galon tuag at brosiect y Sefydliad, Heart Failure Nurse. Casglwyd Hywel Jones, Cadeirydd Cymdeithas Alzheimer, Ceredigion. yr arian mewn dau wasanaeth ym Mrondeifi adeg y Nadolig. Mae’r sefydliad yn noddi’r nyrs am £125,000 dros dair blynedd.

Yn dilyn Noson Caws a Gwin Côr Corisma, rhannwyd yr elw o £1,400 Yn y llun gwelir un o nyrsys Ffagl Gobaith, Liz Pugh, o Landdewi Brefi rhwng Apêl Llambed Eisteddfod Yr Urdd 2010 ac Ambiwlans Awyr Cymru. yn derbyn siec er cof am David Davies, Pentrebach. Mae’r elusen yn O’r chwith: Dorian Jones, Carys Lewis, Ann Herbert, Llinos Jones a Ros gwasanaethu Ceredigion gyfan ac yn cynnig gofal nyrsio lliniarol i bobl â Davies. salwch terfynol.

Cyflwynodd Clwb Moduro Llanbedr Pont Steffan a’r Cylch deledu 32 Lowri Davies yn cyflwyno siec am £1,755 i Ann Edwards yn cynrychioli modfedd i gartref henoed Hafandeg yn Llanbed. Codwyd yr arian drwy Ambiwlans Awyr Cymru. Gweler manylion ar dudalen 5. gyfarfodydd Autotests yn ystod y flwyddyn ddiwethaf.

Lowri Davies yn cyflwyno siec am £2,021 i’r Gwir Barchedig, Yr Esgob Bethan Evans, yn cyflwyno siec o £300 i Steve Thomas a Gerwyn Morgan, Andy John, Ficer Llanycrwys. Manylion ar dudalen 5. Cyd-ymatebwyr Cyntaf Llandysul, ar ran Lleisiau Bro Eirwyn.

26 Chwefror 2009 www.clonc.co.uk