1
Wojskowej „Gryf Pomorski”. 29 lutego
1944 roku w okolicach Koleczkowa miała miejsce jedna z największych bitew partyzanckich na Pomorzu.
Gminę Szemud cechuje bardzo urozmaicona rzeźba terenu od 97,8 do 234,3 m n.p.m. oraz czyste, nieskażone środowisko z licznymi jeziorami, ciekami oraz oczkami wodnymi. Największe
jeziora to: Kamień, Wysoka, Otalżyno, Marchowo, Czarne, Kielno, Orzecho- wo i Tuchomskie, a rzeki: Gościcina,
Dębnica, Zagórska Struga, Kacza. Obszar Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego na terenie gminy zajmuje 2000 ha, a jego otulina wynosi 8000 ha, natomiast otulina Kaszubskiego Parku Krajobrazowego zajmuje 180 ha. w miejscach tych moż- na spotkać wiele unikatowych gatunków
fauny i flory. Gmina Szemud należy do gmin o najmniejszym zanieczyszczeniu powietrza w województwie pomorskim.
W ciągu 2-3 lat nastąpi gazyfikacja wschodniej części gminy. Kończą się opracowania planu zagospodarowania przestrzennego gminy, w którym łącznie z istniejącymi terenami zostanie przeznaczonychpodróżnegorodzajuzainwestowanie 1850 ha powierzchni gminy. To wszystko oraz bardzo korzystne położenie gminy w sąsiedztwie Gdańska, Gdyni i Wejherowa stwarzają idealne warunki do osiedlania się w gminie Szemud, odpoczynku oraz do turystyki indywidualnej. mina Szemud położona jest na Pojezierzu Kaszubskim, w środkowo-północnej części woje-
G
wództwa pomorskiego, w powiecie wejherowskim. Miejscowość Szemud oraz większość wsi z terenu gminy to stare miejsca osadnicze kultury wschodniopomorskiej, o czym świadczy wiele znalezionych tutaj grobów skrzynkowych.W okresie przedpiastowskim znajdowało się tutaj także kilka grodzisk. Nazwa Szemuda wywodzi się prawdopodobnie od
nazwy osady Schoenewalde (piękny las)
nadanej przez Krzyżaków wraz z przywilejem lokacyjnym w 1310 roku. Na terenie gminy znajdują się jeszcze starsze, wcześniej datowane osady, takie jak:
Będargowo, Kielno, Warzno, Bojano, Przetoczyno i Koleczkowo.
Gmina Szemud znana jest z kultywowania kultury, obyczajów i tradycji kaszubskich. Rdzenna ludność kaszubska jest do swych korzeni kulturowych i ję- zyka bardzo przywiązana, manifestując to przez organizację różnego rodzaju festynów, zabaw, konkursów, spotkań itp. Podczas ostatniego spisu ludności to jej postawa zdecydowała, że Gmina Szemud, jako jedna z kilku na Kaszubach, zdoby-
ła prawo do posługiwania się językiem kaszubskim jako drugim językiem urzę-
dowym.
Gmina Szemud zajmuje obecnie
17.657 ha powierzchni, w tym ok. 20% lasów. Zamieszkuje ją ok. 12.500 mieszkańców, z tendencją wzrostu tej liczby o około 4-5% rocznie. Ludność skupiona jest w 22 wsiach sołeckich, z których największe to: Bojano, Szemud, Koleczkowo, Kielno, Łebno i Dobrzewino. Gmina rozwija się bardzo dynamicznie, szczególnie jej wschodnia część sąsiadująca z Trójmiastem. Dlatego też w tej części zanika już przodująca przedtem funkcja rolnicza, a dominuje różnego rodzaju działalność gospodarcza, drobna wytwórczość, rzemiosło, usługi itp. Rolnictwo natomiast pozostało podstawowym zajęciem mieszkańców zachodniej części gminy.
Szemud jako jednostka administracyjna w różnej formie czy to wójtostwa, gromady czy gminy funkcjonuje od początków XX wieku, a jako gmina w obecnym kształcie od lat siedemdziesiątych poprzedniego stulecia. Na przełomie XIX i XX wieku prowadzono na obszarze obecnej gminy wzmożoną walkę z germanizacją, funkcjonowało wiele organizacji prowadzących działalność patriotyczną, oświatową i społeczną takie jak Kółka Rolnicze, Ochotnicze Straże Pożarne, Bank Ludowy, filie spółki „Kupiec”. W czasie II wojny światowej powstał tutaj bardzo silny ruch oporu. W 1942 roku zawiązała
się Komenda Gminna Tajnej Organizacji
22
- Kościół parafialny p.w. Św. Jadwigi Królowej w Bojanie - najmłodszy w gminie
- Najstarszy w gminie kościół parafialny w Kielnie
Przydrożny krzyż i kapliczka,
- jakich wiele w gminie
- Po prawej: obelisk partyzantów TOW w Koleczkowie
33
Szkoła Podstawowa i Gimnazjum w Bojanie
Gimnazjum w Szemudzie
Społeczna Szkoła Podstawowa z Przedszkolem w Dobrzewinie-Karczemkach
Gminne Centrum Kultury Sportu i Rekreacji w Szemudzie
84-217 Szemud, ul. Szkolna 4A tel./fax: (058) 676 14 62, tel. (058) 676 12 95
• Wiejski Ośrodek Kultury w Szemudzie, ul. Kwidzińskiego 1, tel. (058) 676 14 62
• Wiejski Ośrodek Kultury w Kielnie,
Centrum tworzą:
tel. (058) 676 09 61;
• nowoczesna hala widowiskowo-sportowa w centrum wsi: obiekt nowy, dają- cy duże możliwości pod względem organizacji zarówno imprez sportowych, jak i kulturalnych, z bardzo dobrze wyposażonym zapleczem socjalnym, przystosowany również dla potrzeb osób niepełnosprawnych;
• Wiejski Ośrodek Kultury w Łebnie, tel. (058) 676 10 50;
• Gminna Izba Regionalna im. Remusa w Łebnie, tel. (058) 676 18 97
• ludowy zespół „Koleczkowianie”, działający od lat pod kierunkiem Tadeusza Dargacza, rozsławiający gminę Szemud nie tylko w kraju, ale również za granicą.
Hala sportowa
44
Miejsca warte odwiedzenia
• Gminna Izba Regionalna w Łebnie; • Zabytkowy kościół św. Wojciecha w Kielnie;
• Rezerwat Przyrody „Pełcznica” wokół jezior Wygoda, Pałsznik, Krypko - rzadkie rośliny wodne, zalatuje tu orzeł biały. Zakaz wstępu poza oznaczonymi drogami;
• głazy narzutowe w Kamieniu (Trójmiejski Park Krajobrazowy);
• rezerwat mewy śmieszki w Bojanie; • Obelisk partyzantów TOW „Gryf Pomorski” w Koleczkowie;
• Gminne Centrum Kultury, Sportu i Rekreacji w Szemudzie (liczne wystawy, spotkania kulturalne, igrzyska sportowe).
Ważniejsze telefony
• Policja
(058) 676 11 76
(058) 676 11 85
Urząd Gminy Szemud
• Urząd Gminy • ZOZ „Nasze Zdrowie”
Szemud Kielno
(058) 676 15 58 (058) 676 07 24 (058) 676 18 83 (058) 676 03 36
Atuty gminy
Łebno Bojano
• korzystne położenie geograficzne (15-30 km do aglomeracji Gdyni, Gdańska, Wejherowa),
• tereny atrakcyjne przyrodniczo, czyste ekologicznie, • licznie występujące jeziora polodowcowe, • niskie podatki od nieruchomości, • sieć wodociągowa i telefoniczna, • oczyszczalnia ścieków w Kielnie; w budowie oczyszczalnia Szemud, a w planach kanalizacja Koleczkowa i Bojana,
• dogodne połączenia komunikacyjne, dobrze rozwinięta sieć drogowa,
• w najbliższej przyszłości gazyfikacja gminy.
Zakład Opieki Zdrowotnej „Nasze Zdrowie” - Kielno
55
Jezioro Tuchom
Jezioro Kamień
Jezioro Czarne
Jezioro Okuniewo
Mieszkańcy jeziora Marchowy
Lobeliowe jezioro Wygoda
66
Czekanie na okonia Gościcinka w Grabowcu
Rezerwat mewy śmieszki w Bojanie
Pełnik europejski, duże stanowisko w Zęblewie
Zęblewska Struga
77
Najmłodsza członkini zespołu „Koleczkowianie”
Zespół regionalny „Koleczkowianie”
Artyści ludowi
•
Halina Szymańska, 84-207 Koleczko-
wo, ul. Chylońska 13; obrazy, wyroby artystyczne ze skóry, stroiki itp. – do obejrzenia w „Galerii Café”, tel. (058) 676 20 45, e-mail:[email protected]
Grażyna i Jadwiga Kanka – Zęblewo, 84-
-217 Szemud, haft krzyżykowy, malarstwo ludowe, stroiki, tel. (058) 676 19 39.
Alicja Gafke, 84-207 Koleczkowo,
tel. (058) 676 01 21. Obrazy, serwety, ozdoby wykonywane haftem krzyżykowym i gobelinowym.
••
Praca Leszka
- Grzeni
- Obraz ze skóry
autorstwa Haliny Szymańskiej
•
Joanna Kołędkiewicz, Bojano, ul. Cey-
nowy 13, 84-207 Koleczkowo, wyroby z masy solnej: aniołki, ptaszki, baranki itp., tel. (058) 676 00 59
Chór „Kaszubia”
Artyści profesjonalni
•••
Zenon Gołąbek, Łebno, malarstwo i rzeźba, tel. (058) 676 13 69. Karina Treder, Kielno, malarstwo i rzeźba, tel. 0 889 156 837.
Andrzej Umiastowski, artysta malarz,
Koleczkowo; e-mail: [email protected].
Leszek Grzenia, Będargowo, rzeźby w
drewnie, oprawa wypchanych ptaków tel. (058) 676 18 30.
•
Autoportret Kariny Treder
- Obraz olejny Zenona Gołąbka
- Obraz Andrzeja Umiastowskiego
88
Gminna Izba Regionalna im. Remusa w Łebnie
- istnieje od listopada 1996 roku. Oprócz stałej wystawy związanej z życiem, pracą i tradycją mieszkańców (ponad 700 eksponatów) organizowane są spotkania z wybitnymi ludźmi, wystawy okolicznościowe promujące kaszubskich artystów, konkursy o tematyce regionalnej, a od kilku lat organizowany jest konkurs kolędy kaszubskiej.
Godziny otwarcia: 14.00 – 17.00 - druga i czwarta niedziela każdego miesiąca, tel. (058) 676 18 97; w pozostałych dniach – po uprzednim uzgodnieniu terminu telefonicznie, tel. dom. opiekuna Izby: (058) 676 10 06.
- Półkorzec
- Kołyska i konik na
biegunach
Międlica
Grób skrzynkowy kultury kaszubsko-pomorskiej sprzed 2500 lat (rekonstrukcja)
Żarna: u góry 150- -letnie (użytkowane od średniowiecza do ok. 1940 r.); u dołu - sprzed 2500 lat
Kredens
Czerzënka (maślniczka - do wyrobu masła)
- Patefon
- Tabacznik i denieca
- do mielenia tabaki
99
Baza hotelowo-turystyczna
•
„Rezydencja BARDO”, Koleczkowo, ul. Pod Lasem 1. Ekskluzywny hotel z 200 miejscami noclegowymi, trzema salami konferencyjnymi (imprezy od 50 do 350 osób), restauracją, barem i kawiarnią, dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych. Możliwość organizacji zbiorowych imprez jak zjazdy, konferencje, pikniki itp. Sieć internetowa w całym obiekcie. Kontakt: dyrektor Andrzej Banasiak, tel. 0606 110 100, e-mail [email protected]
Gospodarstwo agroturystyczne „Chëcz kaszëbskô na Lesôkach” w Szemudzie
Hotel „Rezydencja Bardo” w Koleczkowie
• “DAJAK” Przemysław Paneczko, gospodarstwo agroturystyczne i stadnina koni, Koleczkowo, ul. Świętopełka Wielkiego 1; pokoje gościnne, bar-restauracja; tel.(058) 676 97 57, 0 601 666 400, www.kjdajak.webpark.pl
Jeździec na koniu ze stadniny „Dajak”
• Restauracja „GOSIA” Małgorzata Frankowska, Kielno. Przyjęcia okolicznościowe: stypy, wesela, jubileusze, tel. 676 45 40
• Gospodarstwo „MACIEJKA” - Anna Szmaja-Wysocka, Koleczkowo, pokoje dwu-, trzy- i czteroosobowe, sala do organizacji większych uroczystości; tel. (058) 676 01 60, 0 502397964, www.maciejka.agro.pl
• Gospodarstwo agroturystyczne „CHËCZ KASZËBSKÔ NA
LESÔKACH” Eli i Ryszarda Kornackich, Szemud. Całoroczny wypoczynek w 4-osobowym komfortowym domku, tel. (058) 676 16 97, 0698038332, www.kaszuby.agro.pl/urlop.
• „LAWENDA” gospodarstwo agroturystyczne - Irena Kasprzak,
U góry i obok
Warzno, tel. (058) 676 06 23.
tradycyjne gospodarstwo agroturystyczne „Lawenda” w Warznie
„Chëcz kaszëbskô na Lesôkach” w Szemudzie
Restauracja „Gosia” w Kielnie (obok - wnętrza sal)
1100
Typowa stara chata kaszubska w Grabowcu
Panorama Bojana
1111
ISSN 1506-3437
Wejherowo
Wejherowo
Gdynia
Gdynia Gdańsk
Kartuzy
Kartuzy
Folder gminy Szemud 2005 - dodatek do „Lesôka”.
12iFoZt.dMroawrieakUJerzzęiedruskGi,mAinndyrSzezjePmoużdo.gSak, łaardchBiwMuSm, dRruekf.:KInuflotuDrryu,kOświaty,