Ynys Llanddwyn a Chwningar Niwbwrch Castell Biwmares / Castle Goleudy Ynys Lawd / Lighthouse Trwyn y Gader / Carmel Head Llanddwyn Island & Ynys Môn Mae llawer yn credu mai’r castell yma, un arall o gestyll niferus Edward 1, Gyda’i golygfeydd tuag at Ynysoedd y Moelrhoniaid a thu hwnt, mae’r safle Dysgwch am hanes pwysig yr ardal yn nhreftadaeth forwrol Cymru. Gallwch Dyma safle hardd i chi ei archwilio. Pan fydd y llanw’n isel, cerddwch allan i’r yw’r un mwyaf perffaith ym Mhrydain o safbwynt techneg codi cestyll. anghysbell a phrydferth yma’n bwysig o safbwynt daeareg. sefyll ar y clogwyni i wylio llawer o wahanol adar môr. A B C D ynys i ddysgu am Dwynwen, nawddsant cariadon Cymru. Considered by many as the most technically perfect castle in Britain, this With views out to the Skerries islands and beyond, this beautiful and remote Discover the impressive history of this important part of ’ maritime Explore this beautiful location and, at low tide, visit the island to discover Isle of was another in Edward I’s massive building programme. spot is an important geological location. heritage. The cliffs offer great seabird sightings. the story behind Wales’ patron saint of love. CYMRAEG ENGLISH 2

I gael mwy o wybodaeth am Lwybr Arfordir Cymru, yn cynnwys mapiau manwl, ewch i www.llwybrarfordircymru.gov.uk. Mae’r taflenni canlynol 870 milltir o arfordir Gyda mwy nag 870 o filltiroedd i’w troedio, mae gan Lwybr Arfordir hefyd ar gael. Cydweithio Cymru rywbeth i’w gynnig i bawb. O archwilio ein treftadaeth a’n dramatig ac amrywiol i’w diwylliant i gael diwrnod llawn hwyl gyda’r teulu; o roi cynnig ar Visit www.walescoastpath.gov.uk for further information about the ddarganfod. weithgaredd llawn adrenalin i ymlacio ar draeth bendigedig. Dewch Wales Coast Path including detailed maps. The following leaflets are also Working Together draw i weld beth sy’n gwneud y Llwybr yn gyrchfan awyr agored available: 870 miles of dramatic and heb ei ail ac i weld pa mor hawdd yw hi i wneud y Llwybr yn rhan diverse Welsh coastline to Llwybr Arfordir Cymru Datblygwyd Llwybr Arfordir Cymru gan Lywodraeth Cymru mewn o’ch bywyd bob dydd neu eich gwyliau. I gael mwy o awgrymiadau Wales Coast Path explore. partneriaeth â Chyfoeth Naturiol Cymru, 16 o awdurdodau lleol a ynglŷn â’r pethau y gallwch eu gweld a’u gwneud ar y Llwybr, ewch i Arfordir Gogledd Cymru ac Aber Afon Dyfrdwy dau Barc Cenedlaethol. Yn ogystal â chael tua £2 filiwn y flwyddyn www.llwybrarfordircymru.gov.uk. 1 Coast & Dee Estuary gan Lywodraeth Cymru ac awdurdodau lleol yr arfordir, mae Cronfa 2 Ynys Môn Datblygu Rhanbarthol Ewrop (ERDF) wedi clustnodi bron i £4 miliwn Isle of Anglesey dros bedair blynedd i gefnogi’r prosiect. 3 Menai - Llŷn - Meirionnydd With 870 miles to explore, the Wales Coast Path has something Ceredigion for everyone. From exploring our heritage and culture to having a 4 fun day out with the family, or from trying one of Wales’ coastal 5 Sir Benfro adrenalin activities to putting your feet upon one of our gorgeous Pembrokeshire The Wales Coast Path has been developed by the Welsh Government in partnership with the Natural Resources Wales, sixteen local beaches. Dip your toe in and find out why this is such a fantastic 6 Sir Gaerfyrddin outdoor destination and discover just how easy it is to fit the Wales Carmarthenshire authorities and two National Parks. In addition to funding from the Coast Path in to your daily life or your holiday planning. For more Penrhyn Gŵyr a Bae Abertawe Welsh Government and the coastal local authorities of approximately 7 Gower & Swansea Bay £2 million per year, the European Regional Development Fund has suggestions on what you can see and do on the Wales Coast Path, Trwyn Goleudy Ynys Lawd / South Stack Lighthouse please visit www.walescoastpath.gov.uk. Arfordir De Cymru ac Aber Afon Hafren Moelfre allocated nearly £4 million over four years in support of the project. Penmon Point 8 South Wales Coast & Severn Estuary www.llwybrarfordircymru.gov.uk | www.walescoastpath.gov.uk Diolch i Gyngor Sir Ynys Môn Mwynhewch Enjoy With thanks to Isle of Anglesey County Council eich taith your walk Llwybr Arfordir Cymru: Dylai taith gerdded ar hyd yr arfordir fod yn brofiad diogel aphleserus Rydym yn ddiolchgar iawn am gydweithrediad nifer o dirfeddianwyr A coastal walk should always be a safe and enjoyable experience and We are very grateful for the co-operation of the many landowners bob amser, a dylech adael yr amgylchedd fel y cawsoch chi ef. y mae’r Llwybr yn mynd trwy’u tir. you should leave the environment as you found it. across whose land the Path passes. Darganfod ffurf y • Arhoswch ar y Llwybr ac yn ddigon pell oddi wrth y dibyn. Dilynwch y Côd Cefn Gwlad: • Stay on the Path and away from cliff edges. Please follow the Countryside Code: genedl • Gwisgwch esgidiau addas a dillad cynnes rhag y glaw. • Wear boots and warm, waterproof clothing. • Byddwch yn ddiogel – cynlluniwch o flaen llaw a • Be safe - plan ahead and follow any signs. • Pan fydd hi’n wyntog neu’n wlyb, byddwch yn arbennig o ofalus. • Take extra care in windy and/or wet conditions. dilynwch unrhyw arwyddion . • Leave gates and property as you find them. • Cofiwch gadw golwg ar blant bob amser. • Always supervise children. • Gadewch glwydi ac eiddo fel y maen nhw. • Protect plants and animals, and take your Wales Coast Path: • Cofiwch nad oes modd cael signal ffôn symudol bob amser ar • Remember that mobile signal can be patchy in some coastal • Ewch â’ch sbwriel adref, a gofalwch warchod bywyd litter home. hyd yr arfordir. destinations. Discover the shape gwyllt. • Keep dogs under close control. • Os nad ydych yn gallu symud yn dda iawn, ewch i • If you have restricted mobility, visit: Mai / Mai 2013 • Cadwch eich ci dan reolaeth dynn. • Consider other people. of a www.llwybrarfordircymru.gov.uk i gael gwybodaeth am www.walescoastpath.gov.uk for suggestions on suitable nation Delweddau © Hawlfraint y Goron (2013) Croeso Cymru | © Jeremy Moore, 2013 (Menai) • Byddwch yn ystyriol o bobl eraill. walks. Images © Crown copyright (2013) Visit Wales | © Jeremy Moore, 2013 (Menai) deithiau cerdded addas. Allwedd / Key: Awgrymiadau ar gyfer teithiau cerdded Some suggested walks Llwybr Arfordir Cymru / Wales Coast Path Gorsaf Drenau / Railway Station Sylwer - pellter un ffordd a ddangosir, oni nodir yn wahanol. Lle y Please note that distances are one way unless otherwise Dilynwch yr arwyddion! Llwybr Amgen / Alternative Route Llwybr Cerdded (gweler yr awgrymiadau i’r dde) mae cludiant cyhoeddus yn cael ei ddangos, mae hyn yn golygu specified. Where public transport is shown, this means that the 1 bod y mannau cychwyn a gorffen wedi eu cysylltu (yn ddibynnol start and finish points are linked (timetable dependent). We Follow the signs! Ffyrdd / Roads Walk (see suggestions to the right) A Uchafbwynt (gweler drosodd) / Highlight (see overleaf) ar yr amserlen). Rydym yn argymell eich bod yn defnyddio recommend the use of www.traveline-cymru.info to plan Rheilffordd / Railway www.traveline-cymru.info i gynllunio eich taith. your journey.

Castell Biwmares / Biwmares i Drwyn Penmon (7.25km / 4.5milltir) Beaumaris to Penmon Point (7.25km / 4.5miles) Graddfa / Scale 1 Beth am grwydro strydoedd Biwmares i weld yr adeiladau 1 Enjoy a wander around Beaumaris with its rich Georgian 1 cm = 3.12 km hardd o gyfnod Brenin George cyn mentro ar hyd yr arfordir architecture before heading along the coast where you’ll enjoy i fwynhau’r golygfeydd o fynyddoedd y Carneddau’r ochr superb views of the Carneddau mountains across the Menai draw i Afon Menai? Byddwch yn gweld Ynys Seiriol yn Nhrwyn Strait. At Penmon Point you’ll see , a protected Penmon, cynefin sy’n cael ei ddiogelu ar sail y boblogaeth fawr o habitat because of its large cormorant population (but no Map Dangosol / Indicative Map Ynys Môn fulfrain (ond dim un pâl er gwaethaf ei enw Saesneg!) sydd yno. puffins!) Moelfre i Ddulas Moelfre to Dulas (Pilot Boat) (7.25km / 4.5miles) 2 (tafarn y Pilot Boat) (7.25km / 4.5milltir) 2 This walk, with fantastic coastal views throughout, runs from Dyma lwybr sy’n cynnig golygfeydd ardderchog o’r ardal Dewch i ddarganfod trysorau Ynys Môn! Gallwch weld the picture-postcard village of Moelfre to the popular beach of arfordirol. Mae’n golygu cerdded o bentref tlws Moelfre i draeth Traeth Lligwy and little visited beach of Traeth yr Ora, before nodweddion daearegol a thraethau prydferth heb eu poblogaidd Traeth Llugwy a Thraeth yr Ora, sy’n cael llawer llai heading inland along the Dulas estuary to the Pilot Boat pub. hail ar hyd yr arfordir godidog yma. o ymwelwyr, cyn troi i mewn am y tir ar hyd aber Afon Dulas i The Path passes by the memorial to those lost in the 1859 Royal dafarn y Pilot Boat Inn. Mae’r llwybr yn mynd heibio i’r gofeb i’r Charter and 1959 Hindlea shipwreck disasters. (Bus) bobl a gollodd eu bywydau pan suddodd llongau’r Royal Charter yn 1859 a’r Hindlea yn 1959. (Bws) Pont Grog y Borth / Menai Suspension Bridge Port to (13.25km / 8.25miles) Porth Amlwch i Gemaes (13.25km / 8.25milltir) 3 From the historic and picturesque the path leads 3 Mae’r llwybr yma’n cychwyn ym mhorthladd hanesyddol a to low rocky cliffs and the spectacular bays of Porth Llechog phrydferth Amlwch. Byddwch yn cerdded ymlaen at glogwyni (Bull Bay) and Porthwen before passing the remote Isle of Anglesey caregog isel a baeau hyfryd Porth Llechog a Phorthwen, heibio church and entering the coastal village of Cemaes. (Bus from i eglwys anghysbell Llanbadrig ac ymlaen i bentref arfordirol Amlwch town centre to Cemaes, not Sundays) The Isle of Anglesey (Ynys Môn) is waiting for you to Cemaes. (Bws o ganol tref Amlwch i Gemaes, heblaw am ddydd Sul) discover its riches. World class geology and picturesque 4 to South Stack (4.25km / 2.75miles) beaches are found along this glorious coastline. Caergybi i Ynys Lawd (4.25km / 2.75milltir un ffordd) A moderately challenging walk starting in the Breakwater 4 Country Park in Holyhead. The route heads over the mountain Dyma daith gerdded heriol braidd sy’n cychwyn ym Mharc and Coast Path to the iconic South Stack. It is possible to return Gwledig y Morglawdd yng Nghaergybi. Mae’r llwybr yn mynd via well defined paths around the other side of the mountain dros y mynydd ac ar hyd yr arfordir i safle eiconig Ynys Lawd. and back to the park. Mae’n bosib cerdded yn ôl i’r parc ar hyd y llwybrau amlwg ar yr ochr arall i’r mynydd. Bwa Gwyn village, estuary, Pentref, aber, traeth 5 beach and (Circular 3.75km / 2.5miles) 5 a thwyni Aberffraw (cylch 3.75km / 2.5milltir) A short walk which takes in the village of Aberffraw, the pretty Ynys Llanddwyn / Llanddwyn Island Taith fer drwy bentref Aberffro ac ar hyd aber hyfryd Afon Ffraw estuary and the beach, before returning via the dunes. Ffraw a’r traeth, cyn troi’n ôl drwy’r twyni.

Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch 6 i Borthaethwy (5km / 3milltir) 6 to (5km / 3miles) Defnyddiwch y daith hyfryd yma gyda’i golygfeydd gwych draw Use this lovely walk with great views across to the mainland as at y tir mawr fel cyfle i ymarfer dweud enw’r pentref enwog! an opportunity to learn how to say the name of this famous Bydd y llwybr yn mynd o dan y ddwy bont – Pont Britannia a village! The walk passes under both bridges to the island - godwyd gan Stephenson yn 1850, a Phont y Borth, y bont grog Stephenson’s 1850 Brittania Bridge and Telford’s 1826 Menai enwog a godwyd gan Thomas Telford yn 1826. (Bws) Suspension Bridge. (Bus)