WIADOMOŚCI ENTOMOLOGICZNE ISSN (online) 2544-7882 ENTOMOLOGICAL NEWS (POLAND) Vol. 39 (3); online 13A: 7–16 www.pte.up.poznan.pl/we/index.html DOI: 10.5281/zenodo.3924874 © Polskie Towarzystwo Entomologiczne Poznań: 10 lipca 2020

ARTYKUŁ / ARTICLE

Materiały do poznania fauny Kampinoskiego Parku Narodowego: bogatkowate (Coleoptera: ) Contribution to the knowledge of the fauna of Kampinos National Park: jawel (Coleoptera: Buprestidae)

1 2 3 Dawid MARCZAK , Roman KRÓLIK , Jerzy BOROWSKI 1 Kampinoski Park Narodowy, ul. Tetmajera 38, 05-080 Izabelin, Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania w Warszawie, Wydział Inżynierii i Zarządzania, ul. Olszewska 12, 00-792 Warszawa; e-mail: [email protected] 2 Ligota Zamecka 56a, 46-200 Kluczbork, e-mail: [email protected] 3 Katedra Ochrony Lasu SGGW, ul. Nowoursynowska 159/34, 02-776 Warszawa; e-mail: [email protected]

ABSTRACT: The paper presents new localities of 35 species of Buprestidae in the Kampinos National Park. Among them, 20 species are new for the studied area.

KEY WORDS: Buprestidae, Kampinos National Park, faunistic records, Masovian Lowland, Poland.

Wstęp bothris solieri CASTELNAU et GORY, 1837 (STOCKI Buprestidae Leach, 1815 to duża rodzina chrząsz- 2003) i Sphenoptera substriata KRYNICKI, 1834 czy licząca około 14 700 gatunków zgrupowanych (PLEWKA 1981, 2003). w 470 rodzajach (ŚLIPIŃSKI i in. 2011). Z Polski podano Materiał i metody do tej pory około 90 gatunków (BURAKOWSKI i in. Celem niniejszego opracowania jest uzupełnienie 1985, 2000; LÖBL I. i LÖBL D. 2016), przy czym informacji dotyczących występowania przedstawi- doniesienia o występowaniu niektórych z nich pocho- cieli bogatkowatych na obszarze Kampinoskiego dzą z przed ponad 100 lat i wymagają potwierdzenia Parku Narodowego. Całość materiału, o ile nie zazna- nowymi obserwacjami. czono inaczej, została zebrana przez Dawida Z obszaru Kampinoskiego Parku Narodowego MARCZAKA. W przypadku 3 gatunków podano dane dotychczas wykazano 16 gatunków i podgatunków: na podstawie okazów zdeponowanych w Muzeum Agrilus cuprescens cuprescens (MÉNÉTRIÉS, 1832), Instytutu Zoologii PAN w Warszawie. Okazy dowo- A. salicis J. FRIVALDSZKY, 1877, A. angustulus angus- dowe znajdują się w kolekcjach autorów i zbiorach tulus (ILLIGER, 1803), A. graminis KIESENWETTER, przyrodniczych Kampinoskiego Parku Narodowego 1857, A. laticornis (ILLIGER, 1803), A. obscuricollis oraz Muzeum Instytutu Zoologii PAN w Warszawie. KIESENWETTER, 1857, A. betuleti (RATZEBURG, 1837), W pracy zastosowano następujące skróty: OOŚ – A. subauratus subauratus (GEBLER, 1833), Anthaxia Obszar Ochrony Ścisłej, KPN – Kampinoski Park godeti GORY et LAPORTE, 1839, A. morio (FABRICIUS, Narodowy, MIZ – Muzeum Instytutu Zoologii 1792), A. quadripunctata quadripunctata (LINNAEUS, w Warszawie, IBL-2 – pułapka ekranowa, IBL-5 – 1758), Chalcophora mariana (LINNAEUS, 1758), pułapka przegrodowa. Pułapki IBL-2 zawieszone Dicerca alni (FISCHER von WALDHEIM, 1824), były w przestrzeni między drzewami, w pobliżu Habroloma nanum (PAYKULL, 1799), Phaenops nagromadzonych większych ilości zamarłych drzew, cynaea (FABRICIUS, 1775), Ph. formaneki JAKOBSON, natomiast pułapki IBL-5 zawieszone były na zamar- 1913 (CERYNGIER i MARCZAK 2016). Wykazano łych drzewach. Przy każdym stanowisku podano kod wcześniej także dwa gatunki, których występowanie odpowiedniego kwadratu siatki UTM. Gatunki nowe na tym terenie budzi duże wątpliwości: Chryso- dla Kampinoskiego Parku Narodowego oznaczono 8 gwiazdką [*]. Nazewnictwo taksonów przyjęto za idem: 1-31 V 2016 (1 ex.), 1-30 VI 2015 (1 ex.) – LÖBL I. i LÖBL D. (2016). w pułapkę Moericke’go podwieszoną w piętrze Badania z których pochodzą przedstawione wyniki krzewów w zbiorowisku Ribeso nigri-Alnetum; faunistyczne zostały przeprowadzone przy wsparciu – DC89 Pociecha, 1-31 VI 2015, 2 exx., w pułapkę Funduszu Leśnego Państwowego Gospodarstwa Leś- Moericke’go na skraju olsu i łąki. nego Lasy Państwowe w latach 2014-2019. Jeden z najpospolitszych gatunków z rodzaju Agrilus, związany z dębami, opada gałęzie rodzimych Wyniki gatunków (GUTOWSKI i MIŁKOWSKI 2008). Znany Poniżej przedstawiono informacje faunistyczne z KPN z okolic Dziekanowa Leśnego [DC89] i OOŚ dotyczące występowania na obszarze Kampinoskiego Sieraków [DC89] (BURAKOWSKI i in. 1985). Parku Narodowego 35 gatunków Buprestidae *Agrilus ater (LINNAEUS, 1767) LAPORTE, 1835 – DC79 Ławy, 20 VI 2013, 1 ex., na zamarłej Agrilus angustulus angustulus (ILLIGER, 1803) topoli. – DC59 OOŚ Czerwińskie Góry, 1-30 VI 2019, 1 ex., Niezbyt często spotykany i znany z nielicznych w pułapkę IBL-5 wiszącą na Pinus sylvestris L. stanowisk. Rozwój odbywa pod korą pni topoli czar- w zbiorowisku Querco roboris-Pinetum; nej i osiki oraz wierzby białej (GUTOWSKI i MIŁ- – DC79 leśnictwo Grabina, oddz. 74: 1-31 V 2018 KOWSKI 2008). (3 exx.), 1-30 VI 2018 (6 exx.), 1-31 V 2019 (4 exx.), 1-30 VI 2019 (9 exx.), 1-31 VII 2019 Agrilus betuleti (RATZEBURG, 1837) (1 ex.) – w pułapkę IBL-5 zawieszoną na złomie – DC79 leśnictwo Grabina, oddz. 74, 1-30 VI 2018, sosnowym na wiatrołomie w borze sosnowym; 4 exx., w pułapkę Moericke’go wiszącą na idem, 1-30 VI 2018, 17 exx., w pułapkę Moeri- wiatrołomie w borze sosnowym; cke’go wiszącą na wiatrołomie w borze sosnowym; – DC79 leśnictwo Rózin, oddz. 258, 1-30 VI 2018, – DC79 Ławy: 1-31 VII 2016 (4 exx.), 1-30 VI 1 ex., w pułapkę Moericke’go wiszącą na wiatro- 2017 (1 ex.) – w pułapkę Moericke’go w luźnym łomie w lesie mieszanym; idem, 1-30 VI 2019, zadrzewieniu, na terenie byłej wsi Ławy; idem, 1 ex., w pułapkę IBL-5 zawieszoną na złomie 1-30 VI 2017, 3 exx., w pułapkę Moericke’go dębu szypułkowego, idem: 1-30 VI 2015 (5 exx.), w starym sadzie owocowym, na terenie byłej wsi 1-31 VII 2015 (4 exx.), 1-31 V 2017 (1 ex.), Ławy; 1-30 VI 2017 (1 ex.,) – w pułapkę Moericke’go – DC79 leśnictwo Rózin, oddz. 258, 1-30 VI 2018, na powierzchni po pożarze w zbiorowisku 5 exx., w pułapkę IBL-5 zawieszoną na złomie Peucedano-Pinetum; dębu szypułkowego, na wiatrołomie w lesie – DC89 OOŚ Sieraków: 1-31 V 2014 (1 ex.), mieszanym; idem, 1-30 VI 2018, 5 exx., w pu- 1-30 VI 2014 (8 exx.), 1-31 VII 2014 (4 exx.) – łapkę Moericke’go wiszącą na wiatrołomie w lesie w pułapkę Moericke’go podwieszoną w piętrze mieszanym; krzewów w zbiorowisku Querco roboris-Pinetum; – DC89 leśnictwo Kaliszki, oddz. 76: 1-30 VI 2015 idem: 14 V-2 VI 2014 (3 exx.), 3 VI-4 VII 2014 (89 exx.), 1-31 VII 2015 (220 exx.), 1-30 VI 2017 (3 exx.), 5 VII-4 VIII 2014 (2 exx.) – w pułapkę (1 ex.) – w pułapkę Moericke’go na powierzchni Moericke’go podwieszoną w koronach sosen, po pożarze w zbiorowisku Peucedano-Pinetum; w zbiorowisku Querco roboris-Pinetum; idem, – DC89 OOŚ Sieraków: 1-31 V 2014 (1 ex.), 1-30 1-31 V 2014, 1 ex., w pułapkę IBL-2 w zbio- VI 2014 (6 exx.), 1-31 VII 2014 (8 exx.) – rowisku Querco roboris-Pinetum; w pułapkę Moericke’go podwieszoną w piętrze – DD80 OOŚ Kaliszki, 1-30 VI 2014, 1 ex., krzewów w zbiorowisku Querco roboris-Pinetum; w pułapkę IBL-5 zawieszoną na sośnie; idem: 14 V-2 VI 2014 (6 exx.), 3 VI-4 VII 2014 – DC89 Truskaw: 1-31 V 2017 (2 exx.), 1-30 VI (13 exx.) – w pułapkę Moericke’go podwieszoną 2017 (5 exx.), 1-31 VII 2017 (1 ex.) – w pułapkę w koronach sosen w zbiorowisku Querco roboris- Moericke’go na wrzosowisku. Pinetum; idem, 1-31 VII 2014, 1 ex., w pułapkę Gatunek znany z nielicznych stanowisk w Polsce, IBL-2 w zbiorowisku Querco roboris-Pinetum; poławiany dość rzadko i nielicznie. Rozwija się na – DC89 OOŚ Zaborów Leśny: 1-30 VI 2015 (3 exx.), brzozach (GUTOWSKI i MIŁKOWSKI 2008). Znany 1-31 VII 2015 (2 exx.) – w pułapkę Moericke’go z KPN z okolic Dziekanowa Leśnego [DC89] podwieszoną w koronach dębów szypułkowych (BURAKOWSKI i in. 1985). w zbiorowisku Tilio-Carpinetum; ibid, 1 ex., w pu- łapkę IBL-2 w zbiorowisku Tilio-Carpinetum; 9

*Agrilus biguttatus (FABRICIUS, 1777) *Agrilus derasofasciatus LACORDAIRE, 1835 – DC79 leśnictwo Grabina, oddz. 74: 1-30 VI 2018 – DC89 Izabelin, 12 VII 2017, 3 exx., na liściach (1 ex.), 1-31 VII 2018 (1 ex.), 1-31 VII 2019 winorośli, leg. J. BOROWSKI. (1 ex.) – w pułapkę Moericke’go wiszącą na Gatunek ten zwiększa swój zasięg w Europie, do wiatrołomie w borze sosnowym; niedawna uważany był za gatunek rzadki, jednak – DC79 leśnictwo Wiersze, oddz. 232, 1-30 VI w ostatnich latach wykazywany jest z coraz większej 2018, 1 ex, w pułapkę Moericke’go wiszącą liczby stanowisk, w tym północno-wschodniej części w borze sosnowym; kraju (GUTOWSKI i MIŁKOWSKI 2008). – DC79 leśnictwo Rózin, oddz. 258: 1-31 V 2018 (5 exx.), 1-30 VI 2018 (8 exx.), 1-31 VII 2018 Agrilus graminis KIESENWETTER, 1857 (1 ex.), 1-31 V 2019 (2 exx.), 1-30 VI 2019 – DC79 Ławy, 1-31 VII 2016, 1 ex., w pułapkę (9 exx.), 1-31 VII 2019 (1 ex.) – w pułapkę IBL-5 Moericke’go w luźnym zadrzewieniu, na terenie zawieszoną na złomie dębu szypułkowego, na byłej wsi Ławy; wiatrołomie w lesie mieszanym; – DC79 leśnictwo Rózin, oddz. 258, 1-31 VII 2018, – DC89 Pociecha, 21 VI 2010, 3 exx., na pniu ścię- 1 ex., w pułapkę IBL-5 zawieszoną na złomie dębu tego dębu szypułkowego. szypułkowego, na wiatrołomie w lesie mieszanym. Gatunek pospolity w całej Polsce, często spoty- Rzadki gatunek, znany z pojedynczych stanowisk, kany w starodrzewach dębowych. Do swojego rozwoju głównie w południowej części kraju (GUTOWSKI wybiera grubsze pnie rodzimych dębów (GUTOWSKI i MIŁKOWSKI 2008). Znany z KPN z Łąk Strzeleckich i MIŁKOWSKI 2008). [DC89] (BURAKOWSKI i in. 1985).

*Agrilus convexicollis L. REDTENBACHER, 1847 Agrilus laticornis (ILLIGER, 1803) – DC69 Granica, 21 VI 2016, 4 exx., w czerpak – DC89 OOŚ Sieraków, 3 VI-4 VII 2014, 4 exx., z odrostów jesionu wyniosłego, leg. J. BOROWSKI; w pułapkę Moericke’go podwieszoną w koronach – DC79 Ławy: 1-30 VI 2016 (1 ex.), 1-30 VI 2017 sosen w zbiorowisku Querco roboris-Pinetum; (1 ex.) – w pułapkę Moericke’go w luźnym idem, 1-31 VII 2014, 1 ex., w pułapkę IBL-5 zadrzewieniu, na terenie byłej wsi Ławy. zawieszoną na sośnie; Gatunek rzadko poławiany, znany z nielicznych – DC59 OOŚ Czerwińskie Góry, 1-30 VI 2019, stanowisk z różnych części kraju. Rozwija się na 1 ex., w pułapkę IBL-5 wiszącą na sośnie jesionach, (GUTOWSKI i MIŁKOWSKI 2008). Rzadziej w zbiorowisku Querco roboris-Pinetum; spotykany jest na innych gatunkach z rodziny – DC79 leśnictwo Rózin, oddz. 258, 1-30 VI 2018, oliwkowatych, takich jak ligustr czy lilak pospolity 3 exx., w pułapkę IBL-5 zawieszoną na złomie (BURAKOWSKI i in. 1985). dębu szypułkowego, na wiatrołomie w lesie mieszanym; Agrilus cuprescens cuprescens (MÉNÉTRIÉS, 1832) – DC69 OOŚ Żurawiowe, 1-31 VII 2017, 1 ex., – DC89 Mogilny Mostek, 20 VI 2016, 5 exx., w pułapkę IBL-5 zawieszoną na świerku w czerpak z krzewów maliny, leg. J. BOROWSKI; w zbiorowisku Tilio-Carpinetum; – DC89 Pociecha, 5 VI 2009, 1 ex., w czerpak na – DC79 Ławy: 1-30 VI 2016 (10 exx.), 1-31 VII łące z krzewami malin. 2016 (12 exx.) – w pułapkę Moericke’go w luź- Gatunek znany z całej Polski, jednak niezbyt nym zadrzewieniu, na terenie byłej wsi Ławy; często obserwowany, lokalnie liczny, rozwój odbywa – DC79 OOŚ Debły, 1-31 VII 2015, 2 exx., na krzewach malin i róż (GUTOWSKI i MIŁKOWSKI w pułapkę Moericke’go podwieszoną w piętrze 2008). Znany z KPN z okolic Dziekanowa Leśnego krzewów w zbiorowisku Tilio-Carpinetum; [DC89] (BURAKOWSKI i in. 1985). – DC89 OOŚ Zaborów Leśny: 1-30 VI 2015 (13 exx.), 1-31 VII 2015 (10 exx.), 1-31 VIII 2015 *Agrilus cyanescens cyanescens (RATZEBURG, 1837) (1 ex.) – w pułapkę Moericke’go podwieszoną – DC89 Izabelin, 24 V 2016, 1 ex., na krzewie w koronach dębów szypułkowych, w zbiorowisku Tilio-Carpinetum; idem, 1-31 VII 2015, 1 ex., wiciokrzewu, leg. J. BOROWSKI; – DC89 Pociecha, 5 VI 2009, 1 ex., na krzewie w pułapkę Moericke’go podwieszoną w piętrze wiciokrzewu. krzewów w zbiorowisku Tilio-Carpinetum; idem, Gatunek spotykany w Polsce niezbyt często. 1-31 VII 2016, 2 exx., w pułapkę IBL-5 zawie- Rozwija się u nas w różnych gatunkach z rodzaju szoną na olszy czarnej; – DC89 Pociecha, 1-31 VI 2015, 2 exx., w pułapkę wiciokrzew (BURAKOWSKI i in. 1985). Moericke’go na skraju olsu i łąki. 10

– DD60 OOŚ Wilków, 1-30 VI 2019, 1 ex., *Agrilus olivicolor KIESENWETTER, 1857 w pułapkę IBL-5 wiszącą na sośnie, w zbioro- – DC69 OOŚ Granica, 1-31 V 2018, 1 ex., w pu- wisku Querco roboris-Pinetum. łapkę IBL-5 zawieszoną na sośnie w zbiorowisku Gatunek niezbyt często spotykany, zasiedlający Peucedano-Pinetum; gałęzie dębów (GUTOWSKI i MIŁKOWSKI 2008). – DC69 OOŚ Żurawiowe, 1-30 VI 2017, 1 ex., Znany z KPN z Łąk Strzeleckich [DC89] (BURA- w pułapkę IBL-5 zawieszoną na brzozie KOWSKI i in. 1985). brodawkowatej; ibid, 1 ex., w pułapkę IBL-5 zawieszoną na świerku; idem, 1-31 VII 2017, Agrilus obscuricollis KIESENWETTER, 1857 9 exx., w pułapkę IBL-5 zawieszoną na olszy – DC79 leśnictwo Grabina, oddz. 74, 1-30 VI 2018, czarnej, ibid, 4 exx., w pułapkę IBL-5 zawieszoną 1 ex., w pułapkę Moericke’go wiszącą na na brzozie brodawkowatej, ibid, 8 exx., w pułapkę wiatrołomie w borze sosnowym, 1-30 VI 2019, IBL-5 zawieszoną na świerku, 1 ex., w pułapkę 1 ex., w pułapkę IBL-5 zawieszoną na złomie IBL-5 zawieszoną na czeremsze zwyczajnej; sosnowym na wiatrołomie w borze sosnowym; – DC79 OOŚ Debły: 1-30 VI 2012 (1 ex.), 1-31 VII – DC79 Ławy, 1-30 VI 2016, 3 exx., 1-31 VII 2016, 2015 (1 ex.) – w pułapkę IBL-5 zawieszoną na 7 exx., w pułapkę Moericke’go w luźnym zadrze- dębie szypułkowym, ibid, 1 ex., w pułapkę IBL-5 wieniu, na terenie byłej wsi Ławy; zawieszoną na grabie, ibid, 5 exx., w pułapkę IBL- – DC79 OOŚ Debły, 1-30 VI 2012, 1 ex., w pułapkę 5 zawieszoną na jesionie; idem, 1-31 VII 2017, IBL-5 zawieszoną na grabie; 4 exx., w pułapkę IBL-5 zawieszoną na olszy – DC79 leśnictwo Rózin, oddz. 258: 1-30 VI 2018 czarnej, ibid, 3 exx., w pułapkę IBL-5 zawieszoną (1 ex.), 1-31 VII 2019 (2 exx.) – w pułapkę na wiązie; idem, 1-31 VII 2015, 15 exx., Moericke’go wiszącą na wiatrołomie w lesie w pułapkę Moericke’go podwieszoną w piętrze mieszanym; idem, 1-31 VII 2019, 1 ex., w pu- krzewów w zbiorowisku Tilio-Carpinetum; łapkę IBL-5 zawieszoną na złomie dębu szypuł- – DC89 OOŚ Sieraków, 1-30 VI 2015, 1 ex., kowego, na wiatrołomie w lesie mieszanym; w pułapkę Moericke’go na powierzchni po pożarze – DC89 leśnictwo Kaliszki, oddz. 76: 1-30 VI 2015 w zbiorowisku Peucedano-Pinetum; idem, 1-31 (7 exx.), 1-31 VII 2015 (96 exx.), 1-30 VI 2017 IV 2015, 1 ex., w pułapkę IBL-5 zawieszoną na (2 exx.) – w pułapkę Moericke’go na powierzchni grabie, ibid, 1 ex., w pułapkę IBL-5 zawieszoną po pożarze w zbiorowisku Peucedano-Pinetum; na dębie szypułkowym; idem: 1-31 V 2016 – DC89 OOŚ Sieraków: 3 VI-4 VII 2014 (7 exx.), (1 ex.), 1-30 VI 2016 (4 exx.), 1-31 VII 2016 5 VII-4 VIII 2014 (3 exx.) – w pułapkę (2 exx.) – w pułapkę IBL-5 zawieszoną na olszy Moericke’go podwieszoną w koronach sosen czarnej; idem: 1-30 VI 2015 (6 exx.), 1-31 VII w zbiorowisku Querco roboris-Pinetum; idem: 2016 (3 exx.) – w pułapkę Moericke’go pod- 1-30 VI 2014 (3 exx.), 1-31 VII 2014 (10 exx.) – wieszoną w piętrze krzewów w zbiorowisku w pułapkę Moericke’go podwieszoną w piętrze Ribeso nigri-Alnetum; krzewów w zbiorowisku Querco roboris-Pinetum, – DC89 OOŚ Zaborów Leśny, 1-31 V 2012, 1 ex., idem, 1-31 VII 2014, 1 ex., w pułapkę IBL-5 w pułapkę IBL-5 zawieszoną na brzozie zawieszoną na sośnie; brodawkowatej; idem: 1-30 VI 2015 (6 exx.), 1-31 – DC89 OOŚ Zaborów Leśny: 1-30 VI 2015 VII 2015 (36 exx.), 1-31 VIII 2015 (22 exx.) – (2 exx.), 1-31 VII 2015 (1 ex.), 1-31 VIII 2015 w pułapkę Moericke’go podwieszoną w koronach (1 ex.) – w pułapkę Moericke’go podwieszoną dębów szypułkowych, w zbiorowisku Tilio- w koronach dębów szypułkowych w zbiorowisku Carpinetum; idem, 1-30 VI 2015, 1 ex., w pułapkę Tilio-Carpinetum; idem, 1-30 VI 2016, 1 ex., IBL-5 zawieszoną na dębie szypułkowym, ibid, w pułapkę Moericke’go podwieszoną w piętrze 1 ex., w pułapkę IBL-5 zawieszoną na grabie, krzewów w zbiorowisku Ribeso nigri-Alnetum; ibid, 2 exx., w pułapkę IBL-2 w zbiorowisku – DD80 OOŚ Kaliszki: 1-30 VI 2014 (1 ex.), 1-31 Tilio-Carpinetum, ibid, 12 exx., w pułapkę VII 2014 (1 ex.) – w pułapkę IBL-5 zawieszoną Moericke’go podwieszoną w piętrze krzewów na sośnie. w zbiorowisku Tilio-Carpinetum; idem, 1-31 VII Do niedawna gatunek rzadko wykazywany, gdyż 2015, 2 exx., w pułapkę IBL-5 zawieszoną na nieodróżniany był od pokrewnego A. angustulus. dębie szypułkowym, ibid, 2 exx., w pułapkę IBL-5 Rozwój swój odbywa na gałęziach dębów (GUTOW- zawieszoną na grabie, ibid, 3 exx., w pułapkę IBL- SKI i MIŁKOWSKI 2008). Gatunek znany z KPN z Łąk 2 w zbiorowisku Tilio-Carpinetum, ibid, 20 exx., Strzeleckich [DC89] (BURAKOWSKI i in. 1985). w pułapkę Moericke’go podwieszoną w piętrze krzewów w zbiorowisku Tilio-Carpinetum. 11

W Polsce dość często spotykany, rozwija się na *Agrilus sulcicollis LACORDAIRE, 1835 grabie oraz leszczynie, rzadziej na innych gatunkach – DC59 OOŚ Czerwińskie Góry, 1-30 VI 2019, drzew (GUTOWSKI i MIŁKOWSKI 2008). 4 exx., w pułapkę IBL-5 wiszącą na sośnie w zbiorowisku Querco roboris-Pinetum; *Agrilus pratensis pratensis (RATZEBURG, 1837) – DC79 leśnictwo Grabina, oddz. 74: 1-31 V 2018 – DC79 leśnictwo Rózin, oddz. 258, 1-30 VI 2018, (1 ex.), 1-30 VI 2018 (1 ex.), 1-31 VII 2018 6 exx., w pułapkę Moericke’go wiszącą na wiatro- (1 ex.) – w pułapkę Moericke’go wiszącą na łomie w lesie mieszanym; wiatrołomie w borze sosnowym; idem, 1-30 VI – DC89 leśnictwo Kaliszki, oddz. 76, 1-30 VI 2017, 2019, 1 ex., w pułapkę IBL-5 zawieszoną na 3 exx., w pułapkę Moericke’go na powierzchni po złomie sosnowym, na wiatrołomie w borze pożarze w zbiorowisku Peucedano-Pinetum; sosnowym; – DC89 Truskaw, 1-30 VI 2017, 1 ex., w pułapkę – DC79 Ławy: 1-30 VI 2016 (21 exx.), 1-3 VII Moericke’go na wrzosowisku. 2016 (12 exx.), 1-30 V 2017 (6 exx.) – w pułapkę Dosyć pospolity gatunek, często poławiany, Moericke’go w luźnym zadrzewieniu, na terenie rozwija się na osice, rzadziej na innych gatunkach byłej wsi Ławy; idem, 1-30 VI 2017, 1 ex., z rodzaju topola (BURAKOWSKI i in. 1985, w pułapkę Moericke’go w starym sadzie owoco- GUTOWSKI i MIŁKOWSKI 2008). wym, na terenie byłej wsi Ławy; – DC79 Wólka, 1-31 V 2017, 8 exx., w pułapkę *Agrilus ribesi SCHAEFER, 1946 Moericke’go w młodniku dębowym; – DC79 leśnictwo Grabina, oddz. 74, 1-30 VI 2018, – DC79 OOŚ Debły, 1-31 V 2016, 3 exx., 1 ex., 1-31 VII 2018, 1 ex., w pułapkę w pułapkę IBL-5 zawieszoną na olszy czarnej, Moericke’go wiszącą na wiatrołomie w borze 2 exx., w pułapkę Moericke’go podwieszoną sosnowym; w piętrze krzewów, w zbiorowisku Ribeso nigri- – DC89 Pociecha, 19 VI 2015, 3 exx., na liściach Alnetum; porzeczki czarnej. – DC79 leśnictwo Rózin, oddz. 258: 1-31 V 2018 Gatunek spotykany w Polsce lokalnie i dość (34 exx.), 1-30 VI 2018 (29 exx.), 1-31 VII 2018 rzadko, nie notowany z wielu krain, larwy żerują (2 exx.), 1-31 V 2019 (19 exx.), 1-30 VI 2019 w pędach porzeczki czarnej, rzadziej na innych (19 exx.) – w pułapkę IBL-5 zawieszoną na gatunkach z rodzaju porzeczka (Gutowski i Miłkow- złomie dębu szypułkowego na wiatrołomie w lesie ski 2008). mieszanym; idem, 1-30 VI 2018, 70 exx., w pu- łapkę Moericke’go wiszącą na wiatrołomie w lesie Agrilus salicis J. FRIVALDSZKY, 1877 mieszanym; – DC89 leśnictwo Kaliszki, oddz. 76: 1-30 VI 2015 – DC79 Brzozówka, 13 VI 2010, 4 exx., w czerpak (6 exx.), 1-31 VII 2015 (12 exx.), 1-31 V 2017 z wierzby rokity; (1 ex.), 1-30 VI 2017 (1 ex.), 1-30 VII 2018 – DC69 Nowe Budy, 22 VI 1954, 1 ex., leg. (1 ex.) – w pułapkę Moericke’go na powierzchni B. BURAKOWSKI, coll. MIZ; po pożarze w zbiorowisku Peucedano-Pinetum; – DC89 Pociecha, 1-31 VI 2015, 1 ex., w pułapkę – DC89 OOŚ Sieraków: 29 IV-13 V 2014 (6 exx.), Moericke’go na skraju olsu i łąki. 14 V-2 VI 2014 (7 exx.), 3 VI-4 VII 2014 (5 exx.) Gatunek związany z wierzbami. W Polsce spo- – w pułapkę Moericke’go podwieszoną w koro- tykany lokalnie i rzadko (GUTOWSKI i MIŁKOWSKI nach sosen w zbiorowisku Querco roboris- 2008). Gatunek znany z KPN z okolic Dziekanowa Pinetum; idem: 1-31 V 2014 (2 exx.), 1-30 VI Leśnego [DC89] (BURAKOWSKI i in. 1985). 2014 (2 exx.) – w pułapkę Moericke’go podwie- szoną w piętrze krzewów w zbiorowisku Querco Agrilus subauratus subauratus (GEBLER, 1833) roboris-Pinetum; – DC69 Wiejca, 29 VI 2016, 1 ex., w czerpak – DC89 OOŚ Zaborów Leśny: 1-31 V 2015 z wierzby białej. (3 exx.), 1-30 VI 2015 (11 exx.), 1-31 VII 2015 W Polsce spotykany rzadko, związany z wilgot- (1 ex.) – w pułapkę Moericke’go podwieszoną nymi i ciepłymi zaroślami wierzbowymi, gdzie larwy w koronach dębów szypułkowych w zbiorowisku rozwijają się w wierzbach i osikach (GUTOWSKI i Tilio-Carpinetum; idem: 1-31 V 2016 (2 exx.), MIŁKOWSKI 2008). Gatunek znany z KPN z Łąk 1-30 VI 2016 (1 ex.) – w pułapkę IBL-5 Strzeleckich [DC89] (PLEWKA 1981). zawieszoną na olszy czarnej; idem: 1-31 V 2016 (11 exx.), 1-30 VI 2016 (8 exx.), 1-31 VII 2016 (1 ex.) – w pułapkę Moericke’go podwieszoną 12

w piętrze krzewów w zbiorowisku Ribeso nigri- *Trachys minutus minutus (LINNAEUS, 1758) Alnetum; – DC69 Wiejca, 29 VI 2010, 2 exx., w czerpak; – DC89 Pociecha, 1-31 VI 2015, 1 ex., w pułapkę – DC79 Brzozówka: 13 VI 2010 (1 ex.), 5 VII 2015 Moericke’go na skraju olsu i łąki; (1 ex.) – w czerpak; – DC89 Truskaw, 1-30 VI 2017, 1 ex., w pułapkę – DC79 OOŚ Debły, 1-31 V 2016, 1 ex., w pułapkę Moericke’go na wrzosowisku. Moericke’go podwieszoną w piętrze krzewów W Polsce jeden z najpospolitszych gatunków w zbiorowisku Ribeso nigri-Alnetum; w rodzaju zasiedlających dęby (GUTOWSKI i MIŁ- – DC79 Wólka, 1-31 V 2017, 2 exx., w pułapkę KOWSKI 2008). Moericke’go w młodniku dębowym; – DC89 OOŚ Sieraków, 25 IV 2010, 1 ex., 16 V *Agrilus suvorovi OBENBERGER, 1935 2010, 1 ex., w czerpak; – DC79 leśnictwo Rózin, oddz. 250, 16 V 2017, – DC89 OOŚ Zaborów Leśny, 1-31 V 2016, 6 exx., 8 exx., na wywrotach osik, leg. J. BOROWSKI. w pułapkę Moericke’go podwieszoną w piętrze Niezbyt pospolity gatunek znany z nielicznych krzewów w zbiorowisku Ribeso nigri-Alnetum, stanowisk w kraju (PRZEWOŹNY 2007). Związany idem, 1-31 VII 2016, 1 ex., w pułapkę IBL-5 z różnymi gatunkami topól (BURAKOWSKI i in. 1985). zawieszoną na olszy czarnej; – DC89 Pociecha, 5 VI 2009, 5 exx., w czerpak; *Agrilus viridis (LINNAEUS, 1758) – DC89 Truskaw, 16 V 2010, 3 exx., 18 VI 2010, – DC89 Pociecha, 5 VI 2009, 2 exx., w czerpak na 1 ex., w czerpak. wierzbie, 1-31 VI 2015, 1 ex., w pułapkę Pospolity w całej Polsce, polifagiczny gatunek, Moericke’go na skraju olsu i łąki. larwy minują liście różnych gatunków drzew i krze- Jeden z najpospolitszych gatunków z rodzaju. wów (GUTOWSKI i MIŁKOWSKI 2008). Polifag, podawany z różnych gatunków drzew i krze- wów liściastych, preferuje wierzby – szczególnie iwę Buprestinae LEACH, 1815 (GUTOWSKI i MIŁKOWSKI 2008). *Anthaxia (Anthaxia) nitidula (LINNAEUS, 1758) – DC79 Ławy: 1-30 VI 2016 (10 exx.), 1-31 V 2017 *Aphanisticus pusillus (A.G. OLIVIER, 1790) (6 exx.) – w pułapkę Moericke’go, w luźnym – DC89 Truskaw, 1 VI 1980, 1 ex., w czerpak na zadrzewieniu na terenie byłej wsi Ławy; idem: łące, leg. E. NOWAKOWSKI, coll. MIZ. 1-31 V 2017 (55 exx.), 1-30 VI 2017 (7 exx.) – Bardzo rzadko spotykany gatunek, notowany w pułapkę Moericke’go w starym sadzie owo- z rozproszonych stanowisk w całym kraju. Rozwija cowym, na terenie byłej wsi Ławy; się w nisko rosnących gatunkach turzyc i kosmatkach – DC79 Wólka, 1-31 V 2017, 1 ex., w pułapkę (BURAKOWSKI i in. 1985). Wpisany na czerwoną listę Moericke’go w młodniku dębowym; zwierząt zagrożonych wyginięciem w kategorii DD – – DC79 OOŚ Debły, 1-31 V 2016, 1 ex., w pułapkę o statusie nierozpoznanym (PAWŁOWSKI i in. 2002). Moericke’go podwieszoną w piętrze krzewów w zbiorowisku Ribeso nigri-Alnetum; *Coraebus elatus (FABRICIUS, 1787) – DC89 Pociecha, 14 V 2009, 1 ex., na kwiatach – DC59 Karolinów, 1 VII 2016, 1 ex., w czerpak mniszka lekarskiego; z roślinności szuwarowej z dużym udziałem – DC89 Truskaw: 1-31 V 2017 (1 ex.), 1-31 VII siedmiopalecznika błotnego. 2017 (1 ex.) – w pułapkę Moericke’go na wrzoso- – DC69 Bieliny Kampinoskie, 8 VII 2017, 2 exx., wisku. w czerpak z roślinności szuwarowej z dużym Gatunek podawany z wielu stanowisk w Polsce. udziałem siedmiopalecznika błotnego. Występuje na ciepłych stanowiskach, larwy rozwijają – DC89 Truskaw, 26 VI 2018, 1 ex., w czerpak się na drzewach i krzewach z rodziny różowatych, z roślinności szuwarowej z dużym udziałem głównie na tarninie i głogach (BURAKOWSKI i in. siedmiopalecznika błotnego. 1985). Rzadko spotykany w Polsce gatunek. Występuje zarówno na stanowiskach kserotermicznych jak *Anthaxia (Anthaxia) podolica podolica ANNERHEIM i podmokłych łąkach (KAJTOCH i in. 2013). Jako M , 1837 rośliny żywicielskie podawano różne byliny z ro- – DC69, Bieliny Kampinoskie, 8 V 2019, 2 exx., dziny różowatych, takie jak pięciornik, krwiściąg, otrząśnięte z gałęzi jesionu; poziomka (BURAKOWSKI i in. 1985). – DC79 Ławy: 1-30 VI 2016 (2 exx.), 1-31 VII 2016 (4 exx.), 1-31 V 2017 (116 exx.), 1-30 VI 13

2017 (1 ex.) – w pułapkę Moericke’go w luźnym – w pułapkę Moericke’go wiszącą na wiatrołomie zadrzewieniu, na terenie byłej wsi Ławy; w borze sosnowym; – DC79 OOŚ Debły, 1-31 V 2016, 1 ex., 1-30 VI – DC79 Ławy, 1-31 V 2017, 2 exx., w pułapkę 2016, 1 ex., w pułapkę Moericke’go podwieszoną Moericke’go w starym sadzie owocowym, na w piętrze krzewów w zbiorowisku Ribeso nigri- terenie byłej wsi Ławy; Alnetum; – DC79 OOŚ Debły: 1-31 V 2016 (1 ex.), 1-30 VI – DC89 OOŚ Zaborów Leśny, 1-31 V 2016, 2 exx., 2016 (1 ex.) – w pułapkę Moericke’go pod- w pułapkę Moericke’go podwieszoną w piętrze wieszoną w piętrze krzewów w zbiorowisku krzewów w zbiorowisku Ribeso nigri-Alnetum. Ribeso nigri-Alnetum; Gatunek podawany z nielicznych stanowisk – DC89 leśnictwo Kaliszki, oddz. 76: 1-30 VI 2015 w kraju (BURAKOWSKI i in. 1985). Ostatnio spoty- (4 exx.), 1-31 V 2017 (21 exx.), 1-30 VI 2017 kany coraz częściej, być może w związku z naras- (17 exx.), 1-31 V 2018 (3 exx.), 1-30 VI 2018 tającym od kilkunastu lat zjawiskiem zamierania (1 ex.) – w pułapkę Moericke’go na powierzchni jesionów – rośliny żywicielskiej larw. po pożarze w zbiorowisku Peucedano-Pinetum; – DC89 OOŚ Sieraków: 1-31 V 2014 (31 exx.), Anthaxia (Melanthaxia) godeti 1-30 VI 2014 (5 exx.) – w pułapkę Moericke’go GORY et LAPORTE, 1839 podwieszoną w piętrze krzewów w zbiorowisku – DC79 leśnictwo Grabina, oddz. 74: 1-31 V 2018 Querco roboris-Pinetum; idem, 1-31 V 2014, (1 ex.), 1-30 VI 2018 (4 ex.) – w pułapkę 1 ex., w pułapkę IBL-5 zawieszoną na sośnie; Moericke’go wiszącą na wiatrołomie w borze idem: 1-31 V 2016 (2 exx.), 1-30 VI 2016 (1 ex.) sosnowym; – w pułapkę IBL-5 zawieszoną na olszy czarnej; – DC79 leśnictwo Wiersze, oddz. 232: 1-31 V 2018 idem: 1-31 V 2016 (11 exx.), 1-30 VI 2016 (1 ex.) (1 ex.), 1-30 VI 2018 (1 ex) – w pułapkę – w pułapkę Moericke’go podwieszoną w piętrze Moericke’go wiszącą w borze sosnowym; krzewów w zbiorowisku Ribeso nigri-Alnetum; – DC89 leśnictwo Kaliszki, oddz. 76: 1-30 VI 2015 – DC89 OOŚ Zaborów Leśny: 1-31 V 2016 (1 ex.), 1-30 VI 2017 (12 exx.) – w pułapkę (7 exx.), 1-30 VI 2016 (1 ex.) – w pułapkę Moericke’go na powierzchni po pożarze w zbio- Moericke’go podwieszoną w piętrze krzewów w rowisku Peucedano-Pinetum; zbiorowisku Ribeso nigri-Alnetum; – DC89 OOŚ Sieraków: 29 IV-13 V 2014 (2 exx.), – DC89 Pociecha: 14 V 2009 (3 exx.), 5 VI 2009 (4 14 V-2 VI 2014 (1 ex.), 3 VI-4 VII 2014 (6 exx.) – exx.) – w czerpak na łące; w pułapkę Moericke’go podwieszoną w koronach – DC89 Truskaw: 1-31 V 2017 (8 exx.), 1-31 VII sosen w zbiorowisku Querco roboris-Pinetum; 2017 (1 ex.) – w pułapkę Moericke’go na wrzo- idem: 1-31 V 2014 (4 exx.), 1-30 V 2014 (2 exx.), sowisku; 1-31 VII 2014 (1 ex.) – w pułapkę Moericke’go – DD80 leśnictwo Kaliszki, oddz. 41, 1-31 V 2017, podwieszoną w piętrze krzewów w zbiorowisku 14 exx., w pułapkę Moericke’go na skraju olsy Querco roboris-Pinetum; i szuwaru. – DC89 Truskaw, 1-30 VI 2017, 1 ex., w pułapkę Szeroko rozsiedlony w Polsce gatunek, choć nie Moericke’go na wrzosowisku. tak liczny jak A. godeti i A. quadripunctata (GUTOW- SKI i MIŁKOWSKI 2008). Imagines pojawiają się Gatunek pospolity w całej Polsce (GUTOWSKI fenologicznie wcześniej niż u obu wyżej wymie- i MIŁKOWSKI 2008). Często nieodróżniany od pokrewnego gatunku Anthaxia quadripunctata L. nionych. Larwy rozwijają się na drzewach iglastych, Rozwija się w gałęziach i pniach cieńszych u nas gatunek ten preferuje sosny (BURAKOWSKI i in. 1985). Znany z KPN z Białej Góry [DC89] osobników sosny (BURAKOWSKI i in. 1985). Znany z KPN z okolic Dziekanowa Leśnego [DC89], Białej (BURAKOWSKI i in. 1985). Góry [DC89] i Łużowej Góry [DC99] (BURAKOWSKI Anthaxia (Melanthaxia) quadripunctata i in. 1985). quadripunctata (LINNAEUS, 1758) Anthaxia (Melanthaxia) morio (FABRICIUS, 1792) – DC79 leśnictwo Grabina, oddz. 74, 1-31 V 2019, – DC59 OOŚ Czerwińskie Góry, 1-31 V 2019, 1 ex., w pułapkę IBL-5 zawieszona na złomie 1 ex., w pułapkę IBL-5 wiszącą na sośnie sosnowym na wiatrołomie w borze sosnowym; w zbiorowisku Querco roboris-Pinetum; – DC79 Ławy: 1-30 VI 2016 (19 exx.), 1-31 VII – DC79 leśnictwo Grabina, oddz. 74: 1-30 IV 2018 2016 (2 exx.), 1-30 VI 2017 (1 ex.) – w pułapkę (1 ex.), 1-31 V 2018 (1 ex.), 1-30 VI 2018 (1 ex.) Moericke’go w luźnym zadrzewieniu, na terenie byłej wsi Ławy; idem, 1-30 VI 2017, 1 ex., 14

w pułapkę Moericke’go w starym sadzie Pinetum; idem, 5 VII-4 VIII 2014, 2 exx., owocowym, na terenie byłej wsi Ławy; w pułapkę Moericke’go podwieszoną w koronach – DC79 Wólka, 1-31 V 2017, 5 exx., w pułapkę sosen, w zbiorowisku Querco roboris-Pinetum; Moericke’go w młodniku dębowym; – DD80 OOŚ Kaliszki, 1-30 VI 2014, 1 ex., – DC89 leśnictwo Kaliszki, oddz. 76, 1-30 VI 2017, w pułapkę Moericke’go podwieszoną w piętrze 3 exx., w pułapkę Moericke’go na powierzchni krzewów w zbiorowisku Querco roboris-Pinetum; po pożarze w zbiorowisku Peucedano-Pinetum; – DC89 Truskaw, 1-31 VII 2017, 5 exx., w pułapkę – DC89 OOŚ Zaborów Leśny: 1-31 V 2016 (1 ex.), Moericke’go na wrzosowisku. 1-30 VI 2016 (8 exx.), 1-31 VII 2016 (1 ex.) – Gatunek o słabo poznanym rozsiedleniu w Polsce, w pułapkę Moericke’go podwieszoną w piętrze do niedawna uznawany za rzadki. Rozwija się na krzewów w zbiorowisku Ribeso nigri-Alnetum; sosnach, rzadziej na świerkach (GUTOWSKI i MIŁ- – DC89 Pociecha, 5 VI 2009, 1 ex., w locie; KOWSKI 2008). Przez dziesięciolecia nie odróżniany – DC89 Truskaw: 1-10 VI 2009 (8 exx.), 1-30 VI od podobnego Chrysobothris solieri LAPORTE et 2017 (6 exx.) – w pułapkę Moericke’go na wrzo- GORY, 1837 (BURAKOWSKI i in. 1985). sowisku. Gatunek pospolity, znany prawie z całej Polski. Phaenops cyanea (FABRICIUS, 1775) Związany z drzewami iglastymi, głównie ze świer- – DC59 OOŚ Czerwińskie Góry: 1-30 VI 2019 kiem (GUTOWSKI i MIŁKOWSKI 2008). Podany (1 ex.), 1-31 VII 2019 (1 ex.) – w pułapkę IBL-5 z KPN okolic Dziekanowa Leśnego [DC89] wiszącą na sośnie w zbiorowisku Querco roboris- (BURAKOWSKI i in. 1985). Pinetum; – DC79 leśnictwo Grabina, oddz. 74, 1-30 VI 2019, *Buprestis (Ancylocheira) novemmaculata 1 ex., w pułapkę IBL-5 zawieszoną na złomie novemmaculata LINNAEUS, 1767 sosnowym, na wiatrołomie w borze sosnowym; – DC89 OOŚ Sieraków, 11 VII 2015, 1 ex., w locie. – DC89 leśnictwo Kaliszki, oddz. 76: 1-30 VI 2015 W Polsce gatunek znany z nielicznych stanowisk, (1 ex.), 1-30 VI 2018 (4 exx.), 1-31 VII 2018 głównie w nizinnej części kraju. Rozwija się (4 exx.,) – w pułapkę Moericke’go na powierzchni w grubszych pniach drzew iglastych, głównie sosen po pożarze w zbiorowisku Peucedano-Pinetum; (BURAKOWSKI i in. 1985). – DD60 OOŚ Wilków: 1-30 VI 2019 (1 ex.), 1-31 VII 2019 (1 ex.) – w pułapkę IBL-5 wiszącą na *Chrysobothris (Chrysobothris) affinis affinis sośnie, w zbiorowisku Querco roboris-Pinetum; (FABRICIUS, 1794) – DD80 OOŚ Kaliszki, 1-31 VII 2014, 1 ex., – DC59 Czerwińskie Góry, 12 VII 2009, 2 exx., na w pułapkę Moericke’go podwieszoną w piętrze ściętych pniach brzozy brodawkowatej; krzewów w zbiorowisku Querco roboris-Pinetum. – DC59 leśnictwo Przyćmień, oddz. 106, 1 VII Gatunek pospolity, znany z prawie całej Polski, 2016, 1 ex., na ściętych pniach dębu szypułko- uznany za jednego z najgroźniejszych szkodników wego. wtórnych drzewostanów sosnowych (GUTOWSKI Wykazany niemalże z całej Polski. Gatunek i MIŁKOWSKI 2008). Wykazany również z KPN polifagiczny, podawany z różnych gatunków drzew (BURZYŃSKI 1971, STOCKI 2003). liściastych, w naszych lasach preferuje dęby i buki Phaenops formaneki JAKOBSON, 1913 (BURAKOWSKI i in. 1985). – DC89 leśnictwo Kaliszki, oddz. 76, 1-31 V 2018, *Chrysobothris (Chrysobothris) igniventris 1 ex., w pułapkę Moericke’go na powierzchni po REITTER, 1895 pożarze w zbiorowisku Peucedano-Pinetum; – DC79 leśnictwo Grabina, oddz. 74, 1-31 VII 2019, – DC89 OOŚ Sieraków, 3 VI – 4 VII 2014, 1 ex., 1 ex., w pułapkę IBL-5 zawieszoną na złomie w pułapkę Moericke’go podwieszoną w koronach sosnowym, na wiatrołomie w borze sosnowym; sosen w zbiorowisku Querco roboris-Pinetum; – DC79 leśnictwo Wiersze, oddz. 232, 1-31 VII – DC89 Truskaw: 1-10 VI 2009 (3 exx.), 1-31 VII 2018, 1 ex., w pułapkę Moericke’go wiszącą 2017 (7 exx.) – w pułapkę Moericke’go na w borze sosnowym; wrzosowisku; – DC89 leśnictwo Kaliszki, oddz. 76, 1-31 VII 2018, – DC99 Łuże, ex. cult. 20 VI 1976, 1 ex., pod korą 6 exx., w pułapkę Moericke’go na powierzchni po gałęzi sosny, leg. E. NOWAKOWSKI, coll. MIZ; pożarze w zbiorowisku Peucedano-Pinetum; – DC89 Pociecha, 16 VI 2009, 1 ex., w locie. – DC89 OOŚ Sieraków, 1-30 IV 2014, 1 ex., W Polsce gatunek dużo rzadziej spotykany od w pułapkę IBL-2 w zbiorowisku Querco roboris- poprzedniego, choć oba często współwystępują na 15 tych samych drzewach – zasiedla wtedy górną część *Dicerca moesta (Fabricius, 1792) pnia i gałęzie. Spotykany również na młodszych – DC89 leśnictwo Kaliszki, oddz. 76, 1-31 VII drzewach poparzonych ogniem lub rosnących 2017, 2 exx., w pułapkę IBL-5 wiszącą na w skrajnie niekorzystnych warunkach np. na terenie zamarłej w skutek pożaru sośnie, na powierzchni podmokłym (BURAKOWSKI i in. 1985, GUTOWSKI po pożarze w zbiorowisku Peucedano-Pinetum. i MIŁKOWSKI 2008). Znany z KPN z okolic Bardzo rzadki gatunek, znany zaledwie z kilku Dziekanowa Leśnego [DC89] (BURAKOWSKI i in. lokalizacji w Polsce, w tym ogólnikowo wykazany 1985). z Niziny Mazowieckiej (BURAKOWSKI i in. 1985). Uznawany za relikt lasów pierwotnych (ECKELT i in. Chrysochroinae LAPORTE, 1835 2017). Wpisany na czerwoną listę zwierząt zagro- Chalcophora mariana (LINNAEUS, 1758) żonych wyginięciem w kategorii EN – zagrożony – DC89 leśnictwo Janówek, oddz. 140, 26 V 2014, (PAWŁOWSKI i in. 2002). 2 exx., na ściętych pniach sosen; Dyskusja – DC89 leśnictwo Kaliszki, oddz. 76: 1-31 V 2018 Na podstawie obserwacji i materiałów zebranych (2 exx.), 1-30 VI 2018 (4 exx.) – w pułapkę w latach 2009-2019, oraz na podstawie literatury Moericke’go na powierzchni po pożarze w zbio- i przeglądu materiałów zdeponowanych w MIZ rowisku Peucedano-Pinetum; PANz obszaru Kampinoskiego Parku Narodowego – DC89 Pociecha, 16 V 2009, 7 exx., na ściętych pewnie wykazano 35 przedstawicieli bogatkowatych. pniach sosen; Z danych literaturowych nie udało się potwierdzić – DD80 Palmiry, 2 VI 2016, 8 exx., na ściętych w ostatnich latach występowania Habroloma nanum pniach sosen. (PAYKULL, 1799) (PLEWKA 1981, 2003), jednak Pospolity gatunek związany z dobrze przeświet- patrząc na rozmieszczenie tego gatunku i jego lonymi, rosnącymi na słabych glebach drzewo- biologię nie należy go wykluczać z fauny KPN. stanami sosnowymi (GUTOWSKI i MIŁKOWSKI 2008). Wątpliwości budzą dwa inne gatunki wykazywane w Gatunek podawany z wielu stanowisk, głównie latach wcześniejszych z obszaru parku. Chryso- z nizinnej części kraju. Zasiedla najczęściej pniaki po bothris solieri LAPORTE et GORY, 1837 podany przez ściętych drzewach na suchych i ciepłych stano- STOCKIEGO (2003) z pewnością został błędnie wiskach. Potrafi być lokalnie liczny (BURAKOWSKI oznaczony z uwagi na ogólne rozsiedlenie tego i in. 1985). Znany z KPN z okolic Dziekanowa gatunku; wg R. HOŁYŃSKIEGO, wszystkie okazy Leśnego [DC89] i Sierakowa [DC89] (BURAKOWSKI widziane przez niego z obszarów na wschód od Odry i in. 1985) i innych drzewostanów sosnowych należą do Ch. igniventris REITTER, 1895 (BURA- (STOCKI 2003). KOWSKI i in. 1985). Również autorzy Catalogue of Palaearctic Coleoptera (LÖBL I. i LÖBL D. 2016) Dicerca alni (FISCHER von WALDHEIM, 1824) wyłączyli ten gatunek z fauny Polski, na podstawie – DC79 Ławy, ex cult. 25 VI 2015, 3 exx., z gałęzi ogólnego rozsiedlenia. Drugi gatunek, niepotwier- lipy; dzony nowymi danymi to Sphenoptera substriata – DC89 Mogilny Mostek, 3 VII 2015, 2 exx., na KRYNICKI, 1834 podany przez PLEWKĘ (1981, 2003) pniach zamarłych olszy czarnej; z okolic Niepustu. Jedyne pewne stanowisko – DC89 Niepust, 10 VII 2018, 1 ex., na pniu występowania w Polsce tego gatunku to Góry spalonej brzozy brodawkowatej; Pieprzowe koło Sandomierza. Był tam chwytany – DC89 OOŚ Sieraków, 30 VI 2016, 1 ex., na pniu kilkukrotnie na nachylonym ku południowi płacie zamarłej olszy czarnej. murawy kserotermicznej. Jego larwy rozwijają się, Rzadko spotykany chrząszcz, jednak mimo tego podobnie jak większości gatunków z tego rodzaju jest to najpospolitszy gatunek w rodzaju. Znany w korzeniach różnych roślin zielnych. W KPN brak z nizinnych obszarów naszego kraju. Rozwija się na jest typowych muraw kserotermicznych, natomiast olszach, rzadziej na innych gatunkach np. na lesz- występują ciepłolubne murawy napiaskowe. Patrząc czynie (BURAKOWSKI i in. 1985, GUTOWSKI i MIŁ- jednak na ogólne rozsiedlenie gatunku, odnalezienie KOWSKI 2008). Uznawany za relikt lasów pierwot- go w KPN budzi duże wątpliwości. S. substriata nych (ECKELT i in. 2017). Gatunek znany z KPN z może być mylona z Coraebus elatus. Szczególnie OOŚ Sieraków [DC89] (BURAKOWSKI i in. 1985). prawdopodobne jest to w przypadku stwierdzenia S. substriata w okolicy Niepustu gdyż znajdują się tam rozległe kompleksy wilgotnych łąk i szuwarów z Comarum palustre – rośliną żywicielską C. elatus. 16

Z całą pewnością lista Buprestidae Kampinos- Buprestidae) in central and eastern Europe - implications for kiego Parku Narodowego nie jest jeszcze zamknięta. origin and conservation. Conservation and Diversity. 7.10.1111/icad.12031. Patrząc na rozsiedlenie w Polsce jeszcze co najmniej LÖBL I., LÖBL D. (red.). 2016: Catalogue of Palaearctic kilkunastu gatunków i występowanie roślin pokar- Coleoptera. Volume 3, Revised and updated edition. mowych można się spodziewać odnalezienia kolej- Scarabaeoidea, Scirtoidea, Dascilloidea, and nych gatunków z tej rodziny. Byrrhoidea. Brill, Leiden, Boston. 983 ss. PAWŁOWSKI J., KUBISZ D., MAZUR M. 2002: Coleoptera Chrząszcze. (ss. 88-110). [W:] Z. GŁOWACIŃSKI (red.) SUMMARY Czerwona lista zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. The paper presents data on 35 Buprestidae species Polska Akademia Nauk, Instytut Ochrony Przyrody, Kraków. 155 ss. caught in the Kampinos National Park in 2009-2019. Additionally, a query was carried out in the collection PLEWKA T. 1981: Niektóre interesujące gatunki owadów fauny Kampinoskiego Parku Narodowego. (ss. 91-93). [W:] Z. deposited in the Museum and Institute of Zoology of the SIERPIŃSKI, H. SANDNER, C. KANIA, W. MIKOŁAJCZYK (red.) Polish Academy of Sciences in Łomna related to Entomologia a gospodarka narodowa. PWN, Warszawa- Buprestidae species caught in the Kampinos Forest in Wrocław. 243 ss. earlier years. As a result, it was found that 20 species had PLEWKA T. 2003: Pszczoły (Hymenoptera, Apoidea) w środo- not been previously recorded from this area. Very rare wiskach Kampinoskiego Parku Narodowego i jego otuliny. species were caught, including two considered to be relics (ss. 577-593). [W:] R. ANDRZEJEWSKI (red.) Kampinoski Park of primary forests: Dicerca alni and Dicerca moesta. Narodowy, tom I – Przyroda Kampinoskiego Parku Particularly noteworthy is Anthaxia podolica – a rarely Narodowego. KPN, Izabelin. 728 ss. caught species, and Aphanisticus pusillus, whose specimen STOCKI J. 2003: Owady zagrażające równowadze ekosystemów. deposited in the Museum and Institute of Zoology (Polish (ss. 595-616). [W:] R. ANDRZEJEWSKI (red.) Kampinoski Park Academy of Sciences) in Łomna was caught in 1980 in the Narodowy, tom I – Przyroda Kampinoskiego Parku eastern part of the Kampinos Forest. Based on Narodowego. KPN, Izabelin. 728 ss. bibliographic data, it was not possible to confirm the ŚLIPIŃSKI S.A., LESCHEN R.A.B., LAWRENCE J.F. 2011: Order occurrence of Habroloma nanum in recent years, however, Coleoptera Linnaeus, 1758. (ss. 209-211). [W:] Z.-Q. ZHANG taking into consideration general distribution of this (red.) biodiversity: An outline of higher-level species and its biology, it should not be excluded from the classification and survey of taxonomic richness. Zootaxa, fauna of the Kampinos Forest. Doubts are raised by two 314: 1-237. other species recorded from the park in earlier years: Chrysobothris solieri, which most probably has been misidentified due to the general distribution of this species Wpłynęło: 5 maja 2020 and Sphenoptera substriata which probably in Poland Zaakceptowano: 25 czerwca 2020 occurs only in the Pepper Mountains Reserve near Sandomierz. Additionally S. substriata can be easily confused with Coraebus elatus. It is especially likely in the case of a historical finding of S. substriata in the Kampinos Forest, which includes extensive complexes of wet meadows and rushes from Comarum palustre – a host plant of C. elatus.

PIŚMIENNICTWO

BURAKOWSKI B., MROCZKOWSKI M., STEFAŃSKA J. 1985: Chrząszcze – Coleoptera. Buprestoidea, Elateroidea i Cantha- roidea, Katalog Fauny Polski, XXIII, 10: 1-401. BURAKOWSKI B., MROCZKOWSKI M., STEFAŃSKA J. 2000: Chrząszcze – Coleoptera. Uzupełnienia tomów 2-21. Katalog Fauny Polski, XXIII, 22: 1-252. BURZYŃSKI J. 1971: Badania entomofauny drzewostanów sosnowych na terenach wydmowych. Prace Instytutu Badawczego Leśnictwa, 404: 1-90. CERYNGIER P., MARCZAK D. 2016: Różnorodność i stan poznania chrząszczy (Insecta: Coleoptera) Kampinoskiego Parku Narodowego i jego otuliny. (ss. 61-112). [W:] J. ROMANOWSKI, D. DZWONKOWSKA (red.) Przyroda Kampi- noskiego Parku Narodowego i jej znaczenie dla społeczeń- stwa. Wydawnictwo Naukowe UKSW, Warszawa. 191 ss. KAJTOCH Ł., KUBISZ D., GUTOWSKI J.M., BABIK W. 2013: Evolutionary units of Coraebus elatus (Coleoptera: