Rocznik Polskiej Akademii Umiejętności Rok 2017

Rocznik Polskiej Akademii Umiejętności. Rok 2017

ROCZNIK POLSKIEJ AKADEMII UMIEJĘTNOŚCI ROK 2017

P O L S K A A K A D E M I A U M I E J Ę T N O Ś C I

ROCZNIK POLSKIEJ AKADEMII UMIEJĘTNOŚCI

ROK 2017

KRAKÓW 2018

Redaktor tomu Szczepan BILIŃSKI

ISSN 1230-7033

POLSKA AKADEMIA UMIEJĘTNOŚCI Ul. Sławkowska 17, 31-016 Kraków Kancelaria tel. 12 424-02-00 fax 12 422-54-22 e-mail: [email protected] Dystrybucja tel. 12 424-02-12 e-mail: [email protected] Księgowość tel. 12 424-02-03

TREŚĆ

Skład Polskiej Akademii Umiejętności (według stanu w dniu 31 grudnia 2017)

Rada ...... 11 Członkowie ...... 13 Krajowi ...... 13 I. Wydział Filologiczny ...... 13 Czynni ...... 13 Korespondenci ...... 14 II. Wydział Historyczno-Filozoficzny ...... 15 Czynni ...... 15 Korespondenci ...... 16 III. Wydział Nauk Ścisłych i Technicznych ...... 17 Czynni ...... 17 Korespondenci ...... 19 IV. Wydział Przyrodniczy ...... 20 Czynni ...... 20 Korespondenci ...... 21 V. Wydział Lekarski ...... 22 Czynni ...... 22 Korespondenci ...... 23 VI. Wydział Twórczości Artystycznej ...... 24 Czynni ...... 24 Zagraniczni ...... 25 I. Wydział Filologiczny ...... 25 II. Wydział Historyczno-Filozoficzny ...... 26 III. Wydział Nauk Ścisłych i Technicznych ...... 27 IV. Wydział Przyrodniczy ...... 29 V. Wydział Lekarski ...... 30 VI. Wydział Twórczości Artystycznej ...... 31

Działalność

Sprawozdanie sekretarza generalnego PAU za rok 2017 ...... 35 Protokół posiedzenia Komisji Rewizyjnej PAU za rok 2017 ...... 55 Protokół Uroczystego Posiedzenia Naukowego PAU w dniu 18 listopada 2017 roku 62 Członkowie zagraniczni PAU wybrani w 2017 roku ...... 65 Posiedzenia Wydziałów PAU od maja do grudnia 2017 ...... 68 Posiedzenia Komisji Naukowych PAU od maja do grudnia 2017 ...... 70 Posiedzenia Stacji Naukowych i Komisji PAU działających poza Krakowem od maja do grudnia 2017 ...... 99 Książki i czasopisma wydane w 2017 roku ...... 104 Z działalności Archiwum Nauki PAN i PAU w 2017 roku ...... 107 Sprawozdanie z działalności Fototeki Lanckorońskich PAU od maja do grudnia 2017 ...... 114 Informacja o wykorzystanych w 2017 r. stypendiach Fundacji Lanckorońskich i Fun- dacji z Brzezia Lanckorońskich ...... 116

Wykład Andrzej J. BURAS, Support of Science in Germany ...... 125

Zmarli Członkowie PAU zmarli od czerwca do grudnia 2017 ...... 133 Wydział II ...... 135 Krajowi ...... 135 Jerzy Pelc, 30 IX 1924–2 VI 2017, Jan Woleński ...... 135 Krystyn Matwijowski, 20 IV 1936–1 X 2017, Janusz Małłek ...... 139 Jerzy Kłoczowski, 29 XII 1924–2 XII 2017, Jacek Purchla ...... 144 Zagraniczni ...... 148 Piotr Stefan Wandycz, 20 IX 1923–29 VII 2017, Andrzej Kastory ...... 148 Hans-Dietrich Kahl, 4 VI 1920–30 IX 2016, Jerzy Strzelczyk ...... 151 Klaus Zernack, 14 VI 1931–3 XI 2017, Jerzy Strzelczyk ...... 153 Wydział III ...... 156 Krajowi ...... 156 Kazimierz Grotowski, 26 I 1930–23 VII 2017, Andrzej Fuliński ...... 156 Adam Sobiczewski, 21 VIII 1931–20 X 2017, Ryszard Sosnowski ...... 158 Józef Siciak, 5 II 1931–17 XII 2017, Wiesław Pleśniak ...... 161 Wydział IV ...... 165

Krajowy ...... 165 Janusz Kotlarczyk, 20 VI 1931–1 X 2017, Stefan W. Alexandrowicz ...... 165 Wydział V ...... 169 Krajowy ...... 169 Andrzej Trzebski, 2 II 1928–5 VII 2017, Ewa Szczepańska-Sadowska ...... 169 Wydział VI ...... 175 Krajowi ...... 175 Julia Hartwig, 14 VIII 1921–14 VII 2017, Adam Zagajewski ...... 175 Bronisław Chromy, 2 VI 1925–4 X 2017, Tadeusz Boruta ...... 178 Alfabetyczny spis członków PAU ...... 181

SKŁAD POLSKIEJ AKADEMII UMIEJĘTNOŚCI (według stanu w dniu 31 grudnia 2017)

Rada

Prezes – prof. dr hab. Andrzej Białas Wiceprezes – prof. dr hab. Andrzej Borowski Wiceprezes z Warszawy – prof. dr hab. Andrzej K. Wróblewski Sekretarz Generalny – prof. dr hab. Szczepan Biliński Delegat Walnego Zgromadzenia – prof. dr hab. Jerzy Wyrozumski

Wydział I Filologiczny

Dyrektor – prof. dr hab. Lucjan Suchanek Wicedyrektor – prof. dr hab. Jan Michalik Sekretarz – prof. dr hab. Roman Mazurkiewicz

Wydział II Historyczno-Filozoficzny

Dyrektor – prof. dr hab. Andrzej Mączyński Wicedyrektor – prof. dr hab. Janusz Kruk Sekretarze – prof. dr hab. Andrzej Kastory prof. dr hab. Jacek Purchla

Wydział III Nauk Ścisłych i Technicznych

Dyrektor – prof. dr hab. Andrzej Fuliński Wicedyrektor – prof. dr hab. Ewa Brocławik Sekretarz – prof. dr hab. Jerzy Jurkiewicz

Wydział IV Przyrodniczy

Dyrektor – prof. dr hab. Elżbieta Pyza Wicedyrektor – prof. dr hab. Tadeusz Niedźwiedź Sekretarze – prof. dr hab. Barbara Płytycz prof. dr hab. Jerzy Starzyk

Wydział V Lekarski

Dyrektor – prof. dr hab. Wiesław Pawlik Wicedyrektor – prof. dr hab. Jan Albrecht Sekretarz – prof. dr hab. Tomasz Brzozowski

Wydział VI Twórczości Artystycznej

Dyrektor – prof. dr hab. Tadeusz Boruta Wicedyrektor – prof. dr hab. Krzysztof Skórczewski

Delegat Rady do Współpracy z Zagranicą – prof. dr hab. Janusz K. Kozłowski Delegat PAU do Współpracy z Ukrainą – prof. dr hab. Jan Machnik Delegat PAU we Wrocławiu – prof. dr hab. Andrzej Wiktor

Komisja Rewizyjna – prof. dr hab. Ryszard Nycz prof. dr hab. Leszek Starkel prof. dr hab. Agnieszka Zalewska

Członkowie Krajowi I. WYDZIAŁ FILOLOGICZNY Czynni Jerzy Axer – wybrany na członka korespondenta 21 czerwca 1997, na członka czynnego 22 czerwca 2013. Jerzy Bartmiński – wybrany na członka korespondenta 21 czerwca 2008, na członka czynnego 14 czerwca 2014. Krystyna Bartol – wybrana na członka korespondenta 23 czerwca 2012, na członka czynnego 24 czerwca 2017. Andrzej Bogusławski – wybrany na członka korespondenta 26 czerwca 1993, na członka czynnego 19 czerwca 2004. Andrzej Borowski – wybrany na członka korespondenta 18 czerwca 2005, na członka czynnego 18 czerwca 2011. Paulina Buchwald-Pelc – wybrana na członka korespondenta 14 czerwca 2003, na członka czynnego 18 czerwca 2016. Jerzy Danielewicz – wybrany na członka korespondenta 14 czerwca 2003, na członka czynnego 19 czerwca 2010. Michał Głowiński – wybrany na członka korespondenta 9 marca 1991, na członka czynnego 26 czerwca 1993. Maciej Grochowski – wybrany na członka korespondenta 24 czerwca 2006, na członka czynnego 14 czerwca 2014. Maria Janion – wybrana na członka czynnego 3 maja 1990. Józef Korpanty – wybrany na członka korespondenta 23 czerwca 2007, na członka czynnego 24 czerwca 2017. Teresa Kostkiewiczowa – wybrana na członka korespondenta 17 czerwca 2000, na członka czynnego 23 czerwca 2007. Adam Małkiewicz – wybrany na członka korespondenta 24 czerwca 2006, na członka czynnego 14 czerwca 2014. Julian Maślanka – wybrany na członka korespondenta 9 marca 1991, na członka czynnego 21 czerwca 1997.

Jan Michalik – wybrany na członka korespondenta 20 czerwca 1998, na członka czynnego 24 czerwca 2006. Teresa Michałowska – wybrana na członka korespondenta 19 czerwca 1999, na członka czynnego 24 czerwca 2006. Stanisław Mossakowski – wybrany na członka korespondenta 18 czerwca 2005, na członka czynnego 18 czerwca 2011. Alina Nowicka-Jeżowa – wybrana na członka korespondenta 24 czerwca 2006, na członka czynnego 22 czerwca 2013. Jan Ostrowski – wybrany na członka korespondenta 19 czerwca 2010, na członka czynnego 20 czerwca 2015. Jadwiga Puzynina – wybrana na członka korespondenta 26 czerwca 1993, na członka czynnego 19 czerwca 1999. Stefan Sawicki – wybrany na członka korespondenta 26 czerwca 1993, na członka czynnego 19 czerwca 1999. Stanisław Stabryła – wybrany na członka korespondenta 9 marca 1991, na członka czynnego 23 czerwca 2007. Lucjan Suchanek – wybrany na członka korespondenta 20 czerwca 1998, na członka czynnego 23 czerwca 2007. Zuzanna Topolińska – wybrana na członka czynnego 9 marca 1991. Franciszek Ziejka – wybrany na członka korespondenta 22 czerwca 1996, na członka czynnego 22 czerwca 2002.

Korespondenci

Edward Balcerzan – wybrany 17 czerwca 2000. Wojciech Bałus – wybrany 20 czerwca 2015. Kazimierz Bartoszyński – wybrany 14 czerwca 2003. Leszek Bednarczuk – wybrany 9 marca 1991. Włodzimierz Bolecki – wybrany 23 czerwca 2012. Wiesław Boryś – wybrany 23 czerwca 2007. Wojciech Chlebda – wybrany 18 czerwca 2016. Magdalena Danielewicz – wybrana 24 czerwca 2017. Mirosława Hanusiewicz-Lavallee – wybrana 20 czerwca 2015. Alicja Helman – wybrana 25 czerwca 1994. Kazimierz Korus – wybrany 20 czerwca 2015. Maria Korytowska – wybrana 22 czerwca 2013. Hanna Kowalska-Stus – wybrana 24 czerwca 2017. Jerzy Limon – wybrany 13 czerwca 1992. Jarosław Mariusz Ławski – wybrany 24 czerwca 2017. Roman Mazurkiewicz – wybrany 22 czerwca 2013.

Sergiusz Michalski – wybrany 22 czerwca 2002. Ryszard Nycz – wybrany 19 czerwca 2004. Henryk Antoni Podbielski – wybrany 19 czerwca 2004. Maria Poprzęcka – wybrana 17 czerwca 2000. Jan Prokop – wybrany 24 czerwca 2006. Piotr Salwa – wybrany 24 czerwca 2006. Tadeusz Sławek – wybrany 18 czerwca 2016. Marek Stachowski – wybrany 20 czerwca 2015. Marian Stala – wybrany 22 czerwca 2013. Ryszard Tokarski – wybrany 18 czerwca 2016. Tadeusz Witczak – wybrany 18 czerwca 2011. Maciej Włodarski – wybrany 24 czerwca 2017. Wiesław Wydra – wybrany 18 czerwca 2016. Marta Wyka – wybrana 19 czerwca 2010. Roman Maria Zawadzki – wybrany 20 czerwca 2009. Antoni Ziemba – wybrany 20 czerwca 2015.

II. WYDZIAŁ HISTORYCZNO-FILOZOFICZNY

Czynni

Krzysztof Baczkowski – wybrany na członka korespondenta 20 czerwca 1998, na członka czynnego 20 czerwca 2009. Maria Bogucka – wybrana na członka korespondenta 24 czerwca 1995, na członka czynnego 19 czerwca 2004. Juliusz Domański – wybrany na członka korespondenta 22 czerwca 1996, na członka czynnego 14 czerwca 2003. Stanisław Grodziski – wybrany na członka czynnego 9 marca 1991. Michał Heller – wybrany na członka korespondenta 24 czerwca 2006, na członka czynnego 20 czerwca 2015. Feliks Kiryk – wybrany na członka korespondenta 24 czerwca 2006, na członka czynnego 24 czerwca 2017. Jerzy Kłoczowski – wybrany na członka korespondenta 13 czerwca 1992, na członka czynnego 18 czerwca 2005. – Zmarł 2 grudnia 2017. Janusz Krzysztof Kozłowski – wybrany na członka czynnego 9 marca 1991. Jan Machnik – wybrany na członka korespondenta 13 czerwca 1992, na członka czynnego 24 czerwca 1994.

Jan M. Małecki – wybrany na członka korespondenta 13 czerwca 1992, na członka czynnego 24 czerwca 1995. – Zmarł 12 czerwca 2017. Janusz Małłek – wybrany na członka korespondenta 22 czerwca 1996, na członka czynnego 20 czerwca 2009. Andrzej Mączyński – wybrany na członka korespondenta 22 czerwca 1996, na członka czynnego 18 czerwca 2011. Jerzy Pelc – wybrany na członka korespondenta 22 czerwca 2002, na członka czynnego 20 czerwca 2009. – Zmarł 2 czerwca 2017. Stanisław Salmonowicz – wybrany na członka korespondenta 13 czerwca 1992, na członka czynnego 24 czerwca 1995. Henryk Samsonowicz – wybrany na członka korespondenta 26 czerwca 1993, na członka czynnego 24 czerwca 1995. Romuald Schild – wybrany na członka korespondenta 23 czerwca 2001, na członka czynnego 20 czerwca 2009. Władysław Stróżewski – wybrany na członka czynnego 9 marca 1991. Jerzy Strzelczyk – wybrany na członka korespondenta 24 czerwca 1995, na członka czynnego 23 czerwca 2007. Stanisław Suchodolski – wybrany na członka korespondenta 18 czerwca 2005, na członka czynnego 18 czerwca 2011. Lech Szczucki – wybrany na członka korespondenta 9 marca 1991, na członka czynnego 26 czerwca 1993. Piotr Sztompka – wybrany na członka korespondenta 9 marca 1991, na członka czynnego 13 czerwca 1992. Andrzej Tomczak – wybrany na członka korespondenta 9 marca 1991, na członka czynnego 18 czerwca 2005. – Zmarł 8 lutego 2017. Stanisław Waltoś – wybrany na członka korespondenta 22 czerwca 1996, na członka czynnego 21 czerwca 2008. Jan Woleński – wybrany na członka korespondenta 23 czerwca 2001, na członka czynnego 23 czerwca 2012. Zenon Woźniak – wybrany na członka korespondenta 21 czerwca 1997, na członka czynnego 20 czerwca 2009. Jerzy Wyrozumski – wybrany na członka czynnego 16 listopada 1989. Andrzej Zoll – wybrany na członka korespondenta 26 czerwca 1993, na członka czynnego 22 czerwca 1996.

Korespondenci Leszek Balcerowicz – wybrany 24 czerwca 2006. Józef Borzyszkowski – wybrany 22 czerwca 2013. Andrzej Bronk – wybrany 20 czerwca 2009. Sylwester Czopek – wybrany 20 czerwca 2015.

Janina Gajda-Krynicka – wybrana 22 czerwca 2013. Antoni Gąsiorowski – wybrany 20 czerwca 2009. Wojciech Iwańczak – wybrany 20 czerwca 2015. Andrzej Kastory – wybrany 19 czerwca 2010. Agnieszka Kijewska – wybrana 18 czerwca 2016. Stefan Karol Kozłowski – wybrany 20 czerwca 2009. Janusz Kruk – wybrany 19 czerwca 2010. Joanna Maria Kurczewska – wybrana 18 czerwca 2011. Ewa Łętowska – wybrana 21 czerwca 1997. Piotr Łossowski – wybrany 9 marca 1991. Andrzej Mania – wybrany 18 czerwca 2016. Krystyn Matwijowski – wybrany 22 czerwca 1996. – Zmarł 1 paździer- nika 2017. Lech J. Mróz – wybrany 14 czerwca 2014. Jerzy Nalepa – wybrany 22 czerwca 1996. Henryk Olszewski – wybrany 26 czerwca 1993. Krzysztof Ożóg – wybrany 18 czerwca 2016. Maksymilian Pazdan – wybrany 23 czerwca 2001. Aleksander Posern-Zieliński – wybrany 19 czerwca 2010. Andrzej Półtawski – wybrany 18 czerwca 2011. Jacek Purchla – wybrany 18 czerwca 2011. Jerzy Rajski – wybrany 13 czerwca 1992. Marek Safjan – wybrany 23 czerwca 2001. Zofia Sokolewicz – wybrana 21 czerwca 2008. Stanisław Sołtysiński – wybrany 9 marca 1991. Karol Tarnowski – wybrany 18 czerwca 2011. Michał Tymowski – wybrany 18 czerwca 2011. Wacław Uruszczak – wybrany 23 czerwca 2012. Zofia Włodek – wybrana 21 czerwca 1997. Ryszard Wójcicki – wybrany 20 czerwca 1998. Jerzy Zajadło – wybrany 20 czerwca 2015. Marek Ziółkowski – wybrany 19 czerwca 2010.

III. WYDZIAŁ NAUK ŚCISŁYCH I TECHNICZNYCH

Czynni Andrzej Białas – wybrany na członka czynnego 16 listopada 1989. Zbigniew Ciesielski – wybrany na członka korespondenta 23 czerwca 2001, na członka czynnego 22 czerwca 2013.

Wiesław Czyż – wybrany na członka czynnego 16 listopada 1989. – Zmarł 8 kwietnia 2017. Andrzej Fuliński – wybrany na członka korespondenta 21 czerwca 1997, na członka czynnego 24 czerwca 2006. Kazimierz Grotowski – wybrany na członka korespondenta 13 czerwca 1992, na członka czynnego 22 czerwca 1996. – Zmarł 23 lipca 2017. Mieczysław Mąkosza – wybrany na członka korespondenta 21 czerwca 1997, na członka czynnego 14 czerwca 2014. Zenon Mróz – wybrany na członka korespondenta 18 czerwca 2005, na członka czynnego 18 czerwca 2016. Józef Nizioł – wybrany na członka korespondenta 13 czerwca 1992, na członka czynnego 22 czerwca 2013. Roman Pampuch – wybrany na członka czynnego 16 listopada 1989. – Zmarł 13 lutego 2017. Stanisław Penczek – wybrany na członka korespondenta 23 czerwca 2012, na członka czynnego 24 czerwca 2017. Wiesław Antoni Pleśniak – wybrany na członka korespondenta 22 czerwca 1996, na członka czynnego 24 czerwca 2017. Stefan Pokorski – wybrany na członka korespondenta 23 czerwca 2001, na członka czynnego 23 czerwca 2012. Andrzej Schinzel – wybrany na członka korespondenta 22 czerwca 2002, na członka czynnego 19 czerwca 2004. Józef Siciak – wybrany na członka czynnego 17 listopada 1989. – Zmarł 17 grudnia 2017. Andrzej Smolarski – wybrany na członka czynnego 16 listopada 1989. Adam Sobiczewski – wybrany na członka korespondenta 21 czerwca 1997, na członka czynnego 22 czerwca 2013. – Zmarł 20 paździer- nika 2017. Ryszard Sosnowski – wybrany na członka korespondenta 17 czerwca 2000, na członka czynnego 20 czerwca 2009. Andrzej Staruszkiewicz – wybrany na członka czynnego 9 marca 1991. Adam Strzałkowski – wybrany na członka korespondenta 22 czerwca 1996, na członka czynnego 21 czerwca 1997. Andrzej Trautman – wybrany na członka korespondenta 17 czerwca 2000, na członka czynnego 24 czerwca 2017. Michał Turała – wybrany na członka korespondenta 22 czerwca 2002, na członka czynnego 18 czerwca 2011. Zenon Waszczyszyn – wybrany na członka czynnego 17 listopada 1989.

Andrzej Kajetan Wróblewski – wybrany na członka korespondenta 20 czerwca 1998, na członka czynnego 19 czerwca 2004. Agnieszka Zalewska – wybrana na członka korespondenta 22 czerwca 2013, na członka czynnego 24 czerwca 2017. Kacper Zalewski – wybrany na członka czynnego 16 listopada 1989. Marek Zrałek – wybrany na członka korespondenta 19 czerwca 1999, na członka czynnego 22 czerwca 2013.

Korespondenci

Zbigniew Adamczyk – wybrany 24 czerwca 2006. Romuald Będziński – wybrany 18 czerwca 2016. Iwo Białynicki-Birula – wybrany 26 czerwca 1993. Jakub Bodziony – wybrany 9 marca 1991. Bogdan Bojarski – wybrany 17 czerwca 2000. Ewa Brocławik – wybrana 19 czerwca 2010. Tomasz Dietl – wybrany 20 czerwca 2009. Tomasz Dohnalik – wybrany 21 czerwca 1997. Wojciech Dziembowski – wybrany 21 czerwca 1997. Henryk Górecki – wybrany 17 czerwca 2000. Janusz Jurczak – wybrany 18 czerwca 2016. Jerzy Jurkiewicz – wybrany 19 czerwca 2010. Jan Kisyński – wybrany 20 czerwca 2009. Zygmunt Kolenda – wybrany 22 czerwca 1996. Andrzej Korbel – wybrany 22 czerwca 2002. Stanisław Kwapień – wybrany 20 czerwca 2015. Janusz Lipkowski – wybrany 23 czerwca 2012. Jerzy Łuczka – wybrany 18 czerwca 2016. Bogdan Marciniec – wybrany 18 czerwca 2016. Maria Nowakowska – wybrana 24 czerwca 2017. Wiesław Pawłucki – wybrany 19 czerwca 2004. Krzysztof Redlich – wybrany 23 cz