1.CHARAKTERYSTYKA LOKALNEJ GRUPY DZIAŁANIA –”BĄDŹMY RAZEM” JAKO JEDNOSTKI ODPOWIEDZIALNEJ ZA REALIZACJ Ę LOKALNEJ STRATEGII ROZWOJU 1.1. Nazwa i status prawny LGD oraz data jej rejestracji i numer w Krajowym Rejestrze S ądowym a) Nazwa: Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Bądźmy Razem” powołane zostało na terenie województwa mazowieckiego w powiecie w ęgrowskim na obszarze trzech gmin: Łochów, Korytnica i Stoczek. b) Status prawny: stowarzyszenie c) Data wpisu do KRS: 29.08.2008 r. d) Numer KRS: 0000312685

2. Charakterystyka członków LGD i sposób rozszerzania lub zmiany składu LGD LGD mo że posiada ć nast ępuj ące kategorie członków: - zwyczajnych - honorowych. Członkiem zwyczajnym może być osoba fizyczna posiadająca pełną zdolno ść do czynności prawnych, będąca obywatelem polskim lub cudzoziemcem oraz osoba prawna działaj ąca poprzez swoich przedstawicieli, w tym jednostki samorządu terytorialnego i która zło żyła deklaracj ę przyst ąpienia do Stowarzyszenia, popierania jego celów i podejmowania działa ń dla ich realizacji. Członkiem honorowym Stowarzyszenia mo że zostać osoba fizyczna szczególnie zasłu żona dla realizacji celów statutowych Stowarzyszenia. Godno ść członka honorowego nadaje Walne Zebranie na wniosek Zarządu Stowarzyszenia. Członek honorowy nie posiada biernego oraz czynnego prawa wyborczego, może jednak bra ć udział z głosem doradczym w statutowych władzach Stowarzyszenia, poza tym posiada wszystkie prawa członka zwyczajnego. Członek honorowy zwolniony jest z obowiązku opłacania składek członkowskich. Przyj ęcia nowych członków zwyczajnych dokonuje Zarząd, uchwał ą podj ętą zwykłą większością głosów w czasie pierwszego posiedzenia od chwili złożenia pisemnej deklaracji członkowskiej.

Członek zwyczajny Stowarzyszenia ma prawo: 1. wybierać i być wybieranym do władz Stowarzyszenia; 2. bra ć udział w pracach, zebraniach i innych przedsięwzi ęciach Stowarzyszenia z prawem głosu; 3. zgłasza ć wnioski i postulaty dotyczące działalno ści Stowarzyszenia; 4. bra ć udział w organizowanych przez Stowarzyszenie przedsięwzi ęciach o charakterze informacyjnym lub szkoleniowym; 5. wstępu na organizowane przez Stowarzyszenie imprezy kulturalne.

Członek zwyczajny Stowarzyszenia zobowi ązany jest do: 1. przestrzegania przepisów prawa, postanowień Statutu, regulaminów i uchwał władz Stowarzyszenia; 2. przyczyniania się swoją postaw ą i działaniami do wzrostu roli oraz znaczenia Stowarzyszenia, a także dbania o jego dobre imię; 3. dbania o mienie Stowarzyszenia; 4. aktywnego udziału w realizacji celów statutowych Stowarzyszenia; 5. regularnego opłacania składek na rzecz Stowarzyszenia.

Członkostwo w Stowarzyszeniu ustaje na skutek: 1. pisemnej rezygnacji złożonej Zarządowi; 2. wykluczenia przez Zarz ąd: a) za działalno ść niezgodn ą ze Statutem lub uchwałą władz Stowarzyszenia; b) za pozbawienie praw publicznych w wyniku prawomocnego orzeczenia sądu; 3. śmierci.

Osoba skreślona z listy członków ma prawo wniesienia za pośrednictwem Zarządu, odwołania do Walnego Zebrania w terminie 30 dni od daty otrzymania uchwały na pi śmie. Walne Zebranie rozpatruje odwołanie w czasie najbli ższych obrad. Uchwała Walnego Zebrania jest ostateczna.

3. Struktura ciała decyzyjnego – Rady

Organem LGD Razem dla Rozwoju, do którego wyłącznej kompetencji nale ży wybór projektów do zrealizowania w ramach opracowanej przez LGD Lokalnej Strategii Rozwoju, jest Rada. Rada jest wybierana przez Walne Zgromadzenie Członków (WZC) spo śród uczestników WZC. Tak że odwołanie członków Rady wymaga decyzji WZC.

Do zada ń Rady należy w szczególności: 1) wybór zadań, które maj ą by ć realizowane w ramach lokalnej strategii rozwoju 2) opiniowanie innych spraw wnioskowanych przez Zarząd, 3) powoływanie w zale żno ści od potrzeb zespołów tematycznych dotyczących konkretnych projektów.

Zgodnie z § 30, ust. 1 statutu Stowarzyszenia LGD Bądźmy Razem, Rada mo że liczy ć do 21 członków. Rada Stowarzyszenia LGD Bądźmy Razem aktualnie liczy 18 członków, reprezentuj ących sektory: publiczny, społeczny i gospodarczy, w tym wszystkie trzy gminy obj ęte Lokaln ą Strategi ą Rozwoju LGD B ądźmy Razem.

W skład Rady wchodz ą nast ępuj ące osoby:

Lp. Imi ę i nazwisko Funkcja 1. Paweł Stelmach Przewodnicz ący Stoczek 2. Urszula Wiceprzewodnicz ący Łochów Kalinowska 3. Ryszard Str ąk Wiceprzewodnicz ący Korytnica 4. Beata Mech Sekretarz Łochów 5. Cecylia Str ąk Członek Rady Stoczek 6. Mieczysław Wójcik Członek Rady Stoczek 7. Stanisław Członek Rady Korytnica Komudzi ński 8. Zbigniew Kłusek Członek Rady Stoczek 9. Dariusz Adamczyk Członek Rady Korytnica 10. Jadwiga Jaczewska Członek Rady Korytnica 11. Józef Nojszewski Członek Rady Korytnica 12. Marek Słowik Członek Rady Korytnica 13. Marian Dzi ęcioł Członek Rady Łochów 14. Andrzej Skórka Członek Rady Stoczek 15. Kazimierz Ławnik Członek Rady Stoczek 16. Robert Marczak Członek Rady Łochów 17. Mirosław Członek Rady Łochów Miciukiewicz 18. Michał Postek Członek Rady Łochów

4. Zasady i procedury funkcjonowania LGD oraz organu decyzyjnego Zasady i procedury funkcjonowania LGD Podstawowe zasady funkcjonowania Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Działania Bądźmy Razem okre śla statut Stowarzyszenia, który został uchwalony dnia 18.06.2008 r. Zasady te s ą zgodne z Ustaw ą z dnia 7 kwietnia 1989 roku Prawo o stowarzyszeniach (Dz.U. z 2001 roku, nr 79, poz. 855 z po źn. zmianami), Władzami Stowarzyszenia s ą: Walne Zebranie Członkow, Zarz ąd, Komisja Rewizyjna i Rada.

Walne Zebranie Członków jest najwy ższ ą władzą Stowarzyszenia.

Walne Zebranie członków może być: 1. zwyczajne 2. nadzwyczajne Ad.1 Zwyczajne Walne Zebranie zwołuje Zarząd, co najmniej raz do roku Ad. 2 Nadzwyczajne Walne Zebranie zwołuje Zarząd: 1) z własnej inicjatywy; 2) na żą danie Komisji Rewizyjnej; 3) na pisemny wniosek, co najmniej 1/3 ogólnej liczby członków Rady, 4) na pisemny wniosek, co najmniej 1/3 ogólnej liczby członków Stowarzyszenia.

Zasady Walnego Zebrania: a) Nadzwyczajne Walne Zebranie powinno być zwołane w terminie 30 dni od daty zgłoszenia wniosku lub żą dania i obradować wyłącznie nad sprawami, dla których zostało zwołane. b) O terminie, miejscu oraz proponowanym porządku obrad Walnego Zebrania, organizator musi zawiadomić jego uczestników, co najmniej 14- dni przed jego rozpocz ęciem. c) Uchwały podejmowane przez Walne Zebranie, zapadają zwykłą większo ści ą głosów w głosowaniu jawnym, przy obecno ści co najmniej połowy ogólnej liczby członków. d) Walne Zebranie może postanowić o podejmowaniu uchwał w głosowaniu tajnym.

W przypadku braku quorum organizator zwołuje Walne Zebranie w drugim terminie. Drugi termin powinien by ć podany w zawiadomieniu o posiedzeniu i nie mo że by ć wyznaczony wcze śniej ni ż po upływie 15 minut po pierwszym terminie. W takim przypadku uchwały zapadaj ą zwykłą większością głosów, bez wzgl ędu na ilość obecnych członków. Każdy uczestnik Walnego Zebrania Członków ma jeden głos. Do kompetencji Walnego Zebrania nale ży: 1. ustalanie kierunków i programu działalno ści Stowarzyszenia; 2. uchwalanie Statutu i jego zmian; 3. wybór i odwoływanie członków Zarządu, Komisji Rewizyjnej i Rady , 4. decydowanie o przyst ąpieniu lub wyst ąpieniu Stowarzyszenia z innych organizacji o tym samym lub podobnym profilu działania 5. rozpatrywanie i zatwierdzanie bilansu (sprawozdania finansowego); 6. ocena działalności Zarządu i Komisji Rewizyjnej; 7. decydowanie w sprawie udzielenia absolutorium Zarządowi; 8. ustalanie wysokości składek członkowskich; 9. rozpatrywanie odwoła ń od uchwał Zarządu; 10. nadawanie tytułu członka honorowego Stowarzyszenia na wniosek Zarządu; 11. podejmowanie uchwał w sprawach niezastrzeżonych do kompetencji innych władz; 12. podejmowanie uchwały o rozwiązaniu Stowarzyszenia i przeznaczeniu jego majątku; 13. wybieranie przewodniczącego i protokolanta.

5. Organem zarz ądzaj ącym Stowarzyszeniem Lokaln ą Grup ą Działania jest Zarz ąd. W skład Zarz ądu wchodz ą: Lp. Imi ę i nazwisko Funkcja Gmina 1. Ryszard Gajewski Prezes zarz ądu Łochów

2. Andrzej Kruszewski Wiceprezes Korytnica Zarz ądu

3. Ewa Nojszewska Wiceprezes Stoczek Zarz ądu

4. Jolanta Litka Sekretarz Korytnica

5. Halina Mali ńska Skarbnik Łochów

6. Marcin Ilczuk Członek zarz ądu Stoczek

Do kompetencji Zarz ądu nale ży m.in.: 1. Zarz ąd Stowarzyszenia liczy do 7 osób, w tym: Prezesa, dwóch Wiceprezesów, Skarbnika, Sekretarza –wybieranych i odwoływanych przez Walne Zebranie. 2. Zarz ąd konstytuuje się na pierwszym po wyborach posiedzeniu. 3. Członek Zarządu traci swój mandat w przypadku: 1) ustania członkostwa w Stowarzyszeniu; 2) zrzeczenia się funkcji; 3) odwołania z funkcji przez Walne Zebranie. 4. Powołanie i odwołanie Członków Zarządu odbywa si ę w głosowaniu jawnym, bezwzgl ędn ą większością głosów.

Uchwały Zarz ądu podejmowane są w głosowaniu jawnym, zwykłą większością głosów, przy obecności, co najmniej połowy składu Zarządu. W sytuacji równego rozło żenia głosów decyduje głos Prezesa. Na podstawie uchwały pełnego składu, Zarząd może podejmowa ć uchwały w głosowaniu tajnym. Posiedzenia Zarządu odbywają si ę w razie potrzeby, jednak nie rzadziej niż raz na kwartał. Posiedzenia zwoływane s ą przez Prezesa lub Wiceprezesa. Prawo żą dania zwołania posiedzenia Zarządu posiada Komisja Rewizyjna. Zarz ąd działa na podstawie własnego uchwalonego regulaminu.

Do kompetencji Zarządu należy: 1) przyjmowanie nowych członków Stowarzyszenia; 2) kierowanie całokształtem bieżą cej działalno ści Stowarzyszenia, w tym jego działalnością organizacyjną, gospodarcz ą i finansow ą, 3) zwoływanie Walnych Zebra ń, 4) reprezentowanie Stowarzyszenia na zewnątrz, 5) powoływanie zespołów do opracowania analiz i ekspertyz, 6) przygotowanie i przedstawienie Walnemu Zebraniu sprawozdań merytorycznych i finansowych z działalności Zarządu, 7) powoływanie grup dyskusyjnych, 8) składanie oświadczeń woli, 9) podpisywanie umów, 10) podejmowanie decyzji o zwalnianiu lub zmniejszaniu składek członkowskich, 11) wykonywanie uchwał Walnego Zebrania Członków, 12) realizacja celów Stowarzyszenia, 13) przygotowanie projektów regulaminów, 14) weryfikowanie deklaracji o przynależności do danego sektora, Oświadczenia woli w imieniu Stowarzyszenia składa Prezes i Skarbnik lub dwóch Wiceprezesów i Skarbnik.

6. Komisja Rewizyjna liczy do 5 osób, w tym Przewodnicz ący, wybieranych i odwoływanych przez Walne Zebranie Członków. W skład Komisji Rewizyjnej LGD B ądźmy Razem wchodz ą: Lp. Imi ę i nazwisko funkcja Gmina

1. Jadwiga Sokulska Przewodnicz ący Korytnica

2. Marek Cendrowski Członek komisji Łochów

3. Renata Flak Członek komisji Stoczek

Komisja Rewizyjna konstytuuje si ę na pierwszym po wyborach posiedzeniu. Członkiem Komisji Rewizyjnej nie może być osoba skazana prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo popełnione umyślnie. Członkowie Komisji Rewizyjnej nie mog ą być członkami organu Zarządzającego lub pozostawać z nimi w stosunku pokrewieństwa, powinowactwa lub podległości z tytułu zatrudnienia.

Do kompetencji Komisji Rewizyjnej należy: 1) kontrola bie żą cej działalno ści Stowarzyszenia; 2) ocena prac i składanie wniosków w przedmiocie udzielenia absolutorium dla Zarządu na Walnym Zebraniu; 3) występowanie z wnioskiem o zwołanie Walnego Zebrania; 4) dokonywanie wyboru podmiotu mającego zbadać sprawozdanie finansowe Stowarzyszenia zgodnie z przepisami o rachunkowo ści.

Do obowiązków i praw Komisji Rewizyjnej należy: 1) obowiązek nadzoru nad organami Stowarzyszenia w zakresie ich działalno ści, powzi ętych uchwał, umów, regulaminów i innych aktów; 2) obowiązek kontrolowania, co najmniej raz w roku całokształtu działalności Stowarzyszenia; 3) obowiązek wyst ępowania do Zarządu z wnioskami wynikaj ącymi z przeprowadzonych kontroli i żą danie wyjaśnie ń; 4) obowiązek wnioskowania na Walnym Zebraniu o udzielnie lub odmowę udzielenia absolutorium dla Zarządu; 5) obowiązek składania sprawozdań ze swej działalno ści na Walnym Zebraniu; 6) prawo żą dania od członków, pracowników, wolontariuszy oraz władz Stowarzyszenia wszystkich szczebli zło żenia pisemnych lub ustnych wyjaśnie ń dotyczących kontrolowanych spraw; 7) prawo udziału członków Komisji Rewizyjnej w posiedzeniach Zarz ądu bez prawa udziału w głosowaniu; 8) prawo żą dania zwołania posiedzenia Zarządu; 9) prawo żą dania zwołania Nadzwyczajnego Walnego Zebrania w razie stwierdzenia nie wywiązywania się przez Zarząd z jego statutowych obowi ązków; 10) prawo zwołania Walnego Zebrania, w razie nie uczynienia tego przez Zarząd w terminie ustalonym Statutem.

Szczegółowe zasady działania Komisji Rewizyjnej okre śla Regulamin Komisji Rewizyjnej. Uchwały Komisji Rewizyjnej podejmowane są zwykłą większością głosów, w głosowaniu jawnym. W przypadku równej liczby głosów rozstrzyga głos Przewodnicz ącego.

7. Rada jest organem decyzyjnym, do którego wył ącznej kompetencji nale ży wybór projektów 1. Rada liczy do 21 członków i składa si ę w co najmniej w 50 % z podmiotów o których mowa w art. 6 ust. 1 lit b i c rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich - czyli partnerów gospodarczych i społecznych oraz innych odpowiednich podmiotów reprezentujących społeczeństwo obywatelskie, organizacje pozarz ądowe, w tym organizacje zajmujące się zagadnieniami z zakresu środowiska naturalnego, oraz podmiotami odpowiedzialnymi za promowanie równo ści męż czyzn i kobiet - wybieranych i odwoływanych przez Walne Zebranie. 2. Członkowie Rady nie mogą pełni ć innych funkcji we władzach Stowarzyszenia 3. Członek rady traci swój mandat w przypadku: 1) ustania członkostwa w Stowarzyszeniu, 2) zrzeczenia się funkcji, 3) odwołania z funkcji. 4. Rada wybiera ze swojego grona Przewodniczącego, dwóch Wiceprzewodniczących, Sekretarza na pierwszym posiedzeniu.

Uchwały Rady podejmowane są w głosowaniu jawnym zwykłą większo ści ą głosów przy obecności, co najmniej połowy składu Rady. W przypadku równej ilości głosów rozstrzyga głos Przewodniczącego. Do zada ń Rady należy w szczególności: 1. wybór zadań, które maj ą by ć realizowane w ramach lokalnej strategii rozwoju 2. opiniowanie innych spraw wnioskowanych przez Zarząd, 3. powoływanie w zale żno ści od potrzeb zespołów tematycznych dotyczących konkretnych projektów.

Posiedzenia Rady: 1. Przewodnicz ący Rady zwołuje posiedzenia Rady z własnej inicjatywy lub na wniosek Zarządu. 2. W posiedzeniach Rady uczestniczy Prezes Zarządu lub wyznaczony przez niego inny członek Zarządu. 3. W posiedzeniach Rady mog ą uczestniczyć członkowie Zarządu i Komisji Rewizyjnej bez prawa głosowania przy podejmowaniu uchwał. 4. Rada działa na podstawie własnego uchwalonego regulaminu.

8. Definicja obszaru obj ętego Lokaln ą Strategi ą Rozwoju wraz z uzasadnieniem jego wewn ętrznej spójno ści 8.1. Wykaz gmin wchodz ących w skład LGD W skład Stowarzyszenia LGD B ądźmy Razem wchodz ą, oraz obj ęte s ą Lokaln ą Strategi ą Rozwoju LGD, nast ępuj ące gminy z powiatu w ęgrowskiego: - Łochów - Korytnica - Stoczek

Łochów jest gmin ą miejsko-wiejsk ą. Pozostałe dwie gminy to gminy wiejskie. 8.2. Uwarunkowania przestrzenne, geograficzne, przyrodnicze i kulturowe gmin wchodz ących w skład LGD B ądźmy Razem. Gmina Łochów jest poło żona w północno-wschodniej cz ęś ci powiatu węgrowskiego, w województwie Mazowieckim. O środkiem administracyjnym i usługowym gminy jest miasto Łochów, nale żą ce pod wzgl ędem administracyjnym do gminy. Gmina graniczy z gminami Sadowne, Stoczek i Korytnica z powiatu Węgrów, z gmin ą Jadów z powiatu Wołomin oraz z gminami Wyszków i Bra ńszczyk z powiatu Wyszków.

Do czasu podziału kraju w 1975 r na mniejsze województwa, pod wzgl ędem administracyjnym, gmina Łochów nale żała do województwa warszawskiego, a nast ępnie do ko ńca 1998 r do województwa siedleckiego. W nowym podziale kraju, obowi ązuj ącym od 1 stycznia 1999 r, obszar nowo utworzonego powiatu Węgrów, w skład którego wchodzi gmina Łochów, został wł ączony do województwa mazowieckiego.

Jednostkami pomocniczymi Gminy s ą ni żej wymienione sołectwa i Samorz ąd miasta Łochów:

Sołectwo Kod pocztowy Sołectwo Kod pocztowy 1. Barchów 07-130 Łochów 17. Łojew 07-132 Ostrówek 2. Budziska 07-130 Łochów 18. Łojki 07-130 Łochów 3. Baczki 07-130 Łochów 19. Łosiewice 07-132 Ostrówek 4. 07-130 Łochów 20. Majdan 07-132 Ostrówek 5. Brzuza 07-130 Łochów 21. Matały 07-130 Łochów 6. D ąbrowa 07-130 Łochów 22. 07-130 Łochów 7. Gwizdały 07-130 Łochów 23. Ogrodniki 07-132 Ostrówek 8. Jasiorówka 07-130 Łochów 24. Ostrówek 07-132 Ostrówek 9. 07-130 Łochów 25. Pogorzelec 07-130 Łochów 10. Kamionna 07-130 Łochów 26. 07-130 Łochów 11. Kalinowiec 07-130 Łochów 27. 07-131 Kamionna 12. Kaliska 07-130 Łochów 28. Wólka Papli ńska 07-102 Stara Wie ś 13. 07-130 Łochów 29. Zagrodniki 07-132 Ostrówek 14. Laski 07-130 Łochów 30. 07-131 Kamionna 15. Łazy 07-130 Łochów 31. 16. Łopianka 07-130 Łochów

Atutem gminy jest stosunkowo bliskie poło żenie od Warszawy, stolicy kraju i województwa mazowieckiego oraz poło żenie przy skrzy żowaniu wa żnych dróg (droga krajowa nr 50 i nr 62), rangi krajowej do Warszawy, Ostrowi Maz., Siedlec, Mi ńska Maz. Wyszkowa). Ośrodek powiatowy - W ęgrów znajduje si ę w odległo ści około 30 km od Łochowa i poni żej 15 km od granicy gminy. Najbli ższe miasto - Wyszków, znajduje si ę w odległo ści 17 km od Łochowa. Dodatkowym atutem wynikaj ącym z poło żenia miasta jest przebieg przez miasto normalnotorowej linii kolejowej relacji Białystok - Łochów - Warszawa, nale żą cej do krajowego systemu kolejowego. Gmina Łochów le ży w widłach rzeki Bugu i Liwca, dzi ęki czemu stwarza atrakcyjne warunki do rekreacji i daje du że mo żliwo ści dalszego rozwoju zagospodarowania rekreacyjnego, zwłaszcza w zakresie indywidualnej zabudowy letniskowej dla mieszka ńców Warszawy. Rzeka Bug przepływa przez północn ą cz ęść gminy na długo ści około 15 km. Jest to dolny bieg rzeki charakteryzuj ący si ę silnie rozwini ętymi meandrami. Wahania wody w rzece s ą du że i wynosz ą nawet ponad 4,0 m. Najwy ższe wody powoduj ą wylewanie si ę rzeki wychodz ące a ż po wie ś Brzuza. Rzeka Liwiec przepływa w zachodniej i południowo-zachodniej cz ęś ci gminy i stanowi granic ę gminy na tym obszarze. Jest to dolny odcinek biegu rzeki, przepływaj ący w granicach gminy na długo ści około 25 km. Z obserwacji rzeki na stacji wodowskazowej w Łochowie wynika, że wahania wody w rzece s ą du że i wynosz ą ponad 3,0 m. Na terenie gminy Łochów wyst ępuj ą wody stoj ące w formie naturalnych niewielkich jeziorek i sztucznych stawów. Północna cz ęść gminy oraz tereny na wschód od Łochowa charakteryzuj ą si ę najwy ższym wska źnikiem lesisto ści w gminie.

Północno-zachodni ą i północno-wschodni ą cz ęść gminy porasta bór mieszany świe ży. Na glebach średnio i silnie zbielicowanych ro śnie sosna z domieszk ą d ębu, grabu, brzozy, osiki i świerka. W podszyciu wyst ępuj ą: jałowiec, jarz ębina, leszczyna, kruszyna a runo porasta: borówka czarna, rokiet pospolity, konwalijka dwulistna, konwalia majowa, poziomka pospolita, szczawik zaj ęczy. Łąki i pastwiska stanowi ą w gminie obszar zajmuj ący około 3 680 ha, czyli około 19 % ogólnej powierzchni gminy. Powierzchnia gminy, Łochów wynosi 195 km2. Lasy zajmuj ą 38.0% (6618 ha.), a grunty zadrzewione i zakrzewione 51 ha, grunty rolne zajmuj ą prawie 50% powierzchni gminy. Jest przede wszystkim gmin ą miejsko-wiejsk ą, zajmuje powierzchni ę około 19500 ha, a w tym miasto 1335 ha. U żytki rolne zajmuj ą powierzchni ę ponad 9800 ha (niewiele ponad 50%). Ludno ść gminy Łochów stanowi 17.76 tys. z czego 35% to mieszka ńcy miasta, a zaludnienie wynosi 91 mieszk./km 2. Dochód - na mieszka ńca: 977.0 zł

Środowisko przyrodnicze Gmina Łochów jest zró żnicowana pod wzgl ędem warto ści przyrodniczych jej poszczególnych fragmentów. W celu ich okre ślenia, a tym samym dokonania w miar ę obiektywnej oceny zarówno w granicach gminy jak i porównania z innymi obszarami (gminami), przeprowadzono waloryzacj ę przyrodniczo krajobrazow ą w oparciu o wyniki prac terenowych i kameralnych zawartych w niniejszej dokumentacji. W trakcie przeprowadzania waloryzacji przyrodniczej poszczególnych gmin na terenie woj. siedleckiego obj ętych powszechn ą inwentaryzacj ą przyrodnicz ą, zastosowano 4-stopniow ą skal ę kategorii obszarów o zró żnicowanych walorach przyrodniczych i krajobrazowych. Były to nast ępuj ące kategorie: a) obszary o randze mi ędzynarodowej; b) obszary o randze krajowej; c) obszary o randze regionalnej; d) obszary o randze lokalnej; Uwzgl ędniano ró żne pozwalaj ące na ocen ę warto ści przyrodniczej obszaru, takie jak naturalno ść wyst ępuj ących to biocenoz (ogólne bogactwo gatunków i zespołów, liczba gatunków rzadkich i zagro żonych), reprezentatywno ść i unikalno ść w wi ększej skali (ponadlokalnej), wielko ść powierzchni, zró żnicowanie rze źby terenu i inne. Na obszarze gminy Łochów wyró żniono wszystkie cztery kategorie obszarów. a) obszary o randze mi ędzynarodowej Wyró żniono jeden obszar o randze mi ędzynarodowej poło żony w północnej cz ęś ci gminy i obejmuj ący fragment doliny Bugu o długo ści około 6,5 km i zró żnicowanej szeroko ści - od 3 km w okolicy Brzuzy do około 600 m koło Szumina. Przez ten teren przepływa przyuj ściowy odcinek Ugoszczy. Wyznaczony obszar liczy 14,7 km2 i obejmuje bogaty pod wzgl ędem florystycznym, faunistycznym i krajobrazowym fragment Bugu. Na terenie tym jest poło żony rezerwat przyrody Jegiel oraz projektowany rezerwat Brzuza. Maj ą tu swoje siedliska gin ące gatunki ptaków, jak kulik wielki, rycyk, sieweczka rzeczna, brodziec piskliwy i niektóre inne. Wyznaczony obszar poło żony jest w cało ści w granicach Parku Krajobrazowego. b) obszary o randze krajowej Obejmuje du ży kompleks le śny poło żony w północno-zachodniej cz ęś ci gminy i powierzchni 26,8 km2. Na jego obszarze znajduje si ę projektowany rezerwat przyrody Las Parowy. Teren ten w cało ści poło żony jest w granicach Nadbu żańskiego Parku Krajobrazowego. Rze źba terenu jest dosy ć urozmaicona, wyst ępuj ą liczne wydmy, szczególnie w jego wschodniej i północnej cz ęś ci. Dosy ć licznie wyst ępuj ą tu rzadkie i chronione gatunki ro ślin oraz wiele rzadkich i zagro żonych wygini ęciem gatunków zwierz ąt. Ze wzgl ędu na du żą powierzchni ę i dosy ć dobrze zachowane i urozmaicone drzewostany, ten kompleks le śny odgrywa wa żną przyrodniczo funkcj ę o znaczeniu ponadregionalnym. c) obszary o randze regionalnej Wytypowano trzy obszary nale żą ce do tej kategorii, w tym dwa obejmuj ące rzek ę Liwiec i jego dolin ę. 1. Du ży obszar poło żony w północno-wschodniej cz ęś ci gminy i licz ący 31 km2, i obejmuje du ży kompleks le śny, bardziej rozczłonkowany od wy żej opisanego. Obszar ten w cało ści znajduje si ę w granicach Nadbu żańskiego Parku Krajobrazowego. Wyst ępuj ą tu głównie bory sosnowe z charakterystyczn ą faun ą i flor ą, w tym z wieloma rzadkimi i chronionymi gatunkami. W cz ęś ci północnej znajduje si ę rezerwat Czaplowizna, natomiast w cz ęś ci południowej, koło wsi Ostrówek, rezerwat Wilcze Błota. 2. Fragment doliny Liwca od granicy gminy w cz ęś ci północnej koło miejscowo ści Nadkole do granicy z miastem Łochów w cz ęś ci południowej. Fragment ten licz ący około 13 km długo ści przy średniej szeroko ści 350 m zajmuje powierzchni ę 4,5 km2. Pomimo du żego zainwestowania rekreacyjnego, rzeka i jej dolina zachowały znaczne walory przyrodnicze. Wyst ępuj ą tu chronione i rzadkie gatunki ptaków charakterystyczne dla dolin rzecznych. Teren ten wchodzi w granice otuliny Nadbu żańskiego Parku Krajobrazowego. 3. Fragment doliny Liwca w południowej cz ęś ci gminy, licz ący około 10 km długo ści i 10,6 km2 powierzchni. Średnia szeroko ść doliny Liwca na tym docinku wynosi 1 km. Rozci ąga si ę od granicy miasta Łochowa w cz ęś ci północnej do granicy gminy w cz ęś ci południowej koło wsi Kalinowiec. W porównaniu do fragmentu wy żej opisanego, nie wyst ępuje tu zainwestowanie rekreacyjne. Dolina ma bardziej ,,dziki'' charakter i jest u żytkowana gospodarczo głównie jako u żytki zielone. Niewielki fragment tego terenu w cz ęś ci północnej (koło wsi Laski Stare) wchodzi w granice otuliny Nadbu żańskiego Parku Krajobrazowego. d) obszary o randze lokalnej Wytypowano dwa obszary o randze lokalnej poło żone w południowo- wschodniej cz ęś ci gminy. 1. Teren poło żony mi ędzy Ostrówkiem, Majdanem, Baczkami i Łochowem. Obejmuje niewielkie i rozdrobnione kompleksy le śne oraz dwa jeziorka bogate pod wzgl ędem faunistycznym i florystycznym. Jedno z nich - w pobli żu Łochowa - zaprojektowano do obj ęcia ochron ą rezerwatow ą. Całkowita powierzchnia tego obszaru wynosi 8,7 km2. Wyznaczony obszar poło żony jest w cało ści w granicach otuliny Nadbu żańskiego Parku Krajobrazowego. 2. Niewielki powierzchniowo teren licz ący 3 km2 poło żony w południowej cz ęś ci gminy. Obejmuje urozmaicony krajobraz rolniczy typowy dla Podlasia z du żym udziałem rozdrobnionych lasów. W jego granicach znajduje si ę jeziorko o bogatej awifaunie l ęgowej. Na obszarze gminy Łochów wyznaczono 7 obszarów o ró żnych walorach przyrodniczo-krajobrazowym: po jednym o randze mi ędzynarodowej i krajowej, 3 o randze regionalnej oraz 2 o randze lokalnej. Ich całkowita powierzchnia wynosi 99,3 km2, co stanowi 54,7 powierzchni gminy.

Turystyka Staraniem ludzi wra żliwych na pi ękno ojczystego krajobrazu utworzono w dolnym biegu rzeki Nadbu żański Park Krajobrazowy, w granicach, którego znajduje si ę - oprócz 85 km. odcinka Bugu - fragment dolnej Narwi i Liwca oraz du że obszary le śne Puszczy Białej, Borów Łochowskich i Lasów Ceranowskich. W granicach parku poło żonych jest 28 gmin wiejskich i 4 miasta. Jest to jeden z najwi ększych parków krajobrazowych w Polsce, a w Europie jako jedyny fenomen przyrodniczy pod wzgl ędem ł ąk nadbu żańskich z pi ęknym krajobrazem i niepowtarzaln ą flor ą i faun ą – teren ,,Zielonych Płuc'' Polski. Cz ęś ciowo tereny te zajmuje gmina Łochów, która ze wzgl ędu na atrakcyjne poło żenie cieszy si ę du żą popularno ści ą w śród turystów. Gmina Łochów to nie tylko naturalny krajobraz, ale tak że ekologiczne i czyste środowisko. To malowniczo poło żone małe i spokojne wsie w śród pól, lasów i ł ąk, w które wkomponowane jest 2000 indywidualnych domków letniskowych stanowi ące baz ę dla wypoczynku tysi ęcy ludzi. Agroturystyka stworzyła tu bardzo du że szanse rozwoju, a turystom mo żliwo ść dobrego wypoczynku w tym pi ęknym zak ątku kraju. Go ścinni mieszka ńcy proponuj ą przyjezdnym go ściom pobyt w swoich domach, skorzystanie ze znakomitej kuchni podlaskiej, poznanie życia codziennego wsi, zwyczajów, kultury, mo żliwo ści czynnego wypoczynku w ciszy i spokoju w wolnej od zanieczyszcze ń przyrodzie. Poza atrakcjami oferowanymi wył ącznie przez gospodarzy istniej ą tak że ogólno-wiejskie imprezy, takie jak na przykład dyskoteki w remizie, spotkania przy ognisku nad Liwcem, gry i zabawy konkursowe, organizowane kółka zainteresowa ń (np.: Koło Gospody ń Wiejskich). Istniej ą równie ż ście żki turystyczne piesze i rowerowe penetruj ące najbardziej malownicze zak ątku Lasów Łochowskich i Nadbu żańskiego Parku Krajobrazowego. Najciekawsz ą z pewno ści ą atrakcj ą w gminie Łochów jest jedyne w Europie muzeum gwizdka w Gwizdałach, które zdobywa coraz wi ększe zainteresowanie turystów, mediów i prasy. Gmina Łochów charakteryzuje si ę głównie turystyk ą piesz ą i rowerow ą ze wzgl ędu na walory przyrodnicze i krajobrazowe NPK. Teren ten dzi ęki minimalnej ingerencji człowieka jest w stanie zbli żonym do naturalnego, co jest rzadko ści ą w skali europejskiej. Niepowtarzalnym walorem parku jest szeroka dolina Bugu z tarasami, rozległymi starorzeczami, wydmami, piaszczystymi pla żami i urwistymi skarpami. Poza dolin ą rozci ągaj ą si ę ł ęgi, olsy i bory sosnowe oraz rzeka Liwiec, cieki polodowcowe jak Ugoszcz, Dzi ęciołka oraz wyniesienia wydmowe, pagórki kremowe i wzgórza morenowe. Szlaki turystyczne w gminie to: 1) szlaki turystyki pieszej: a) "Szlak słoneczny" rozpoczyna si ę w Uralach, w s ąsiedniej gminie Jadów biegnie na północ wzdłu ż Liwca. Na teren gminy Łochów wchodzi po przekroczeniu mostu na Liwcu, biegnie dalej praw ą stron ą rzeki do Nadkola, gdzie ponownie przekracza Liwiec i wchodzi na teren woj. ostroł ęckiego. b) "Okr ęż ny szlak Le śny" - Topór, uroczysko Ku źniarki, Czaplowizna, uroczysko Chom ąta, Topór. Liczy około 16 km długo ści. Cz ęś ciowo przebiega przez teren gminy Stoczek oraz przez rezerwat Czaplowizna. c) "Szlak im. Juliana Ejsmonda." Rozpoczyna si ę w Łochowie biegn ąc pocz ątkowo skrajem du żego kompleksu le śnego, nast ępnie przez wie ś Jerzyska i rezerwat Jegiel do Nadkola i dalej do Kamie ńczyka poza granicami gminy. d) Na terenach tych przebywał pisarz i poeta Julian Ejsmond, opisuj ący m.in. pi ękno Ziemi Łochowskiej. e) "Szlak wielkiej przygody." biegnie na terenie gminy w kierunku wschód- zachód, niemal w cało ści przez tereny le śne, od Czaplowizny, poprzez uroczyska Chom ąta i Jerzyska, Wywłok ę, rezerwat Jegiel do Rafy i Kamie ńczyka poza granicami gminy. Jest to główny szlak turystyczny projektowanego Nadbu żańskiego Parku Krajobrazowego. f) "Szlak zabytków przyrody." Prowadzi poprzez tras ę: Topór, rezerwat Czaplowizna i dalej na północ przez wie ś Grobiny poza granic ą gminy Łochów do Broku i Ostrowi Mazowieckiej. W granicach gminy przechodzi przez tereny le śne, na pozostałym odcinku głównie przez otwart ą dolin ę Bugu. 2) szlaki turystyki kajakowej: a) Szlak kajakowy turystyki indywidualnej po rzece Bug. b) Szlak kajakowy turystyki indywidualnej po rzece Liwiec.

Wa żnym elementem turystycznym s ą zabytki Łochowa, zwi ązane głównie z rodami osiedlaj ącymi si ę od 6 stycznia 1488 roku ( Świ ęto Królów) - jest to data rozpoczynaj ąca dzieje historyczne miasta i okolic.: 1) obiekty zabytkowe: a) Pałac z pierwszej połowy XIX wieku, dawna posiadło ść Hornowskiego, Dernałowicza, a nast ępnie Zamoyskiego. Po 1944 r. zamieszkany przez 21 rodzin robotniczych-85 osób (5.02.1981 r.). Stan szybko post ępuj ącego niszczenia (dziury w dachu, zawilgocenie odpadanie tynków). Przewidziane odst ąpienie obiektu na O środek Rehabilitacyjny dla Przedsi ębiorstwa Usług Komunalno - Socjalnych. Z tego wzgl ędu wykwaterowano cz ęść rodzin do specjalnie wybudowanych mieszka ń zast ępczych. W 1991 roku Urz ąd Miasta i Gminy w Łochowie ogłosił przetarg na cały teren parkowy i pałac. Obiekt nabyła firma prywatna z Siedlec. b) Kamienna rze źba św. Jana Nepomucena na czworobocznym murowanym i otynkowanym słupie przy skrzy żowaniu szosy z ulica Nowowiejska (pierwsza połowa XIX wieku) (rys obok) c) Figura kamienna Matki Boskiej w parku przypałacowym, dawniej na wysepce "Saska K ępa" w śród stawów rybnych (pierwsza połowa XIX wieku). d) Budynek poczty (dawniej stacja poczty konnej) z XIX wieku. e) Parowozownia do II wojny kwiatowej a obecnie budynek stacji PKP (kasy, poczekalnia, mieszkania na górze). Obok budynek mieszkalny. f) Drewniany budynek na rogu ulic Armii krajowej i Al. Łochowskiej. Jako posesja letniskowa w Urlach, przeniesiona tu przez Niemców i słu żą ca jako kantyna dla nich, po wojnie Urz ąd Gminy. Obecnie pomieszczenia handlowe i Apteka Dragana. g) Czworaki murowane i drewniane przy ulicy Nowowiejskiej (w ramach maj ątku Zamoyskiego). h) Młyn Gotowickiej. i) Ślad grodziska i osady nad Liwcem (przy granicy z Laskami). 2) pomniki przyrody: a) Stare d ęby: przed le śniczówk ą i ko ściołem w Jerzyskach - pod lasem w Koszelance. b) Samotne sosny: przy szosie w Łojewie i przy gajówce w Samotrzasku - ocalałe z wyr ębu przez Niemców w 1917 roku. c) Parki krajobrazowe przy dworach: w Łochowie, Baczkach, Kamionnie, Barchowie, Pogorzelcu. S ą to resztki dawnego zadbanego drzewostanu.

Zagospodarowanie przestrzenne Rozwój zagospodarowania przestrzennego gminy Łochów jest ści śle zwi ązany z naturalnymi zasobami środowiska przyrodniczego, jak te ż z działalno ści ą mieszka ńców, a zwłaszcza z działalno ści ą i przedsi ębiorczo ści ą Samorz ądu Gminy oraz z jego polityk ą w zakresie rozwoju zagospodarowania przestrzennego. Gmina ko ńczy przygotowanie Planu zagospodarowania przestrzennego.

Gmina Korytnica to gmina wiejska w województwie mazowieckim w powiecie w ęgrowskim. Graniczy ona z siedmioma gminami. Północno-wschodni skraj gminy (w granicach wsi Paplin), na obszarze o powierzchni 100 ha wł ączono do otuliny Nadbu żańskiego Parku Krajobrazowego. Północna cz ęść gminy nale ży do korytarza ekologicznego o znaczeniu krajowym (45k - Dolina Liwca). Jest to dolina rzeki Liwiec. Gmina Korytnica znajduje si ę w granicach obszaru funkcjonalnego Zielone Płuca Polski. Dolina Liwca oraz dwa zbiorniki wodne ( Zbiornik "D ąbrowa" i Zbiornik "Maksymilianów") i dwa kompleksy lasów (uroczysko Kietlanka i uroczysko Turna) oznaczaj ą si ę wysokimi walorami przyrodniczymi. W gminie tej znajduje si ę równie ż park dworski w Turnie, Aleja 156 lip drobnolistnych przy drodze Korytnica - Wola Korytnicka.

Zabytki warte zobaczenie w Gminie Korytnica: a)murowany, neoklasycystyczny, trójnawowy ko ściół parafialny p.w. św. Wawrzy ńca w Korytnicy wzniesiony w 1880r., b)dwór murowany druga połowa XIX w. w Korytnicy, c)zespół dworsko-parkowy w Paplinie dwór drewniany z drugiej połowy XVIIIw. - własno ść rodziny Toczyłowskich, d)neogotycki ko ściół w Pniewniku

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002, gmina Korytnica ma obszar 180,54 km², w tym:

• użytki rolne: 78%

• użytki le śne: 14% Demografia

Dane z 30 czerwca 2004 2:

Opis Ogółem Kobiety Męż czy źni

jednostka osób % osób % osób %

populacja 6828 100 3258 47,7 3570 52,3

gęsto ść zaludnienia 37,8 18 19,8 (mieszk./km²)

Gmina Stoczek poło żona jest w północno - wschodniej cz ęś ci woj. Mazowieckiego w powiecie W ęgrowskim około 80 km od Warszawy. Graniczy ona z sze ścioma gminami. Przez północny kraniec gminy przebiega zelektryfikowana linia kolejowa Warszawa - Białystok oraz droga krajowa nr 50 Ostrów Maz. - Brok - Łochów. Charakterystyka gospodarcza

Statystyka

• Obszar gminy - 144,3 km2

• Liczba mieszka ńców na dzie ń 31.12.2008 r. - 5390

• Liczba sołectw - 22

• Liczba miejscowo ści - 26

• Wska źnik G w 2006 r. - 317,75 zł

• Wydatki inwestycyjne w 2006 r. - 4.88 mln zł • Wydatki na jednego mieszka ńca w 2006 r. - 2 448 zł

Charakterystyka gminy Gmina Stoczek poło żona jest w północno - wschodniej cz ęś ci woj. mazowieckiego w powiecie w ęgrowskim około 80 km od Warszawy. Graniczy ona z sze ścioma gminami. Przez północny kraniec gminy przebiega zelektryfikowana linia kolejowa Warszawa - Białystok oraz droga krajowa nr 50 Ostrów Maz. - Brok - Łochów. Gmina Stoczek jest gmin ą typowo rolnicz ą, bez przemysłu. Przewag ę stanowi ą średniej wielko ści gospodarstwa rolne.

Walory krajobrazowe spowodowały wł ączenie 60% powierzchni gminy do Nadbu żańskiego Parku Krajobrazowego. Ponadto na terenie gminy znajduje si ę rezerwat przyrody "Moczydło" o powierzchni 58 ha z siedliskiem czarnego bociana. W centrum Stoczka jest unikatowe stanowisko grzyba podziemnego.

Lokalizacja gminy, czyste środowisko naturalne, brak przemysłu stwarza doskonałe warunki do turystyki krajoznawczo - przyrodniczej.

Gmina Stoczek w 100% jest zwodoci ągowana, rozwi ązany został problem gospodarki odpadami - w 2001 r. zostało oddane do użytku Mi ędzygminne Wysypisko Śmieci dla gmin Stoczek i Sadowne, gmina jest stelefonizowana, w trakcie prac jest udost ępnianie mieszka ńcom gminy stałego szerokopasmowego dost ępu do Internetu. W 2005 r. rozpocz ęto prace reguluj ące gospodark ę ściekow ą.

Gmina posiada dobrze rozwini ętą infrastruktur ę społeczn ą. Centralnym o środkiem gminy jest miejscowo ść Stoczek. Mie ści si ę w niej siedziba władz samorz ądowych i inne o środki u żyteczno ści publicznej: o środek zdrowia, apteka, posterunek policji, bank spółdzielczy, publiczno - szkolna biblioteka, szkoła podstawowa , gimnazjum, niepubliczne L.O. na prawach szkoły publicznej, urząd pocztowy.

NPK, na niepowtarzalny urok Nadbu żańskiego Parku Krajobrazowego wpływa w decyduj ącym stopniu zachowana w stanie naturalnym dolina rzeki. Bug toczy wody swym odwiecznym rytmem, meandruj ąc po śród bezkresnych połaci ł ąk i szumi ących lasów. Tworzy liczne zakola, piaszczyste łachy, poro śni ęte zaro ślami wierzbowymi wyspy, a tak że charakterystyczne starorzecza o specyficznej florze i faunie. Bug to rzeka ci ągle dzika i nieujarzmiona, wabi ąca sw ą tajemniczo ści ą i sil ą.

Nadbu żański Park Krajobrazowy to zagubione w śród lasów i ł ąk niewielkie wsie, przysiółki i dawne dwory szlacheckie, zamieszkiwane przez życzliwych dla przybysza ludzi. To tak że liczne przydro żne kapliczki i krzy że, czuwaj ące nad spokojem tej ziemi. I wreszcie to miejsce wci ąż żywej i piel ęgnowanej tradycji i sztuki ludowej.

Szczególnie cenne miejsca w parku obj ęte s ą ochron ą rezerwatow ą. Na obszarze Parku i otuliny znajduje si ę 12 rezerwatów przyrody. Ich ł ączna powierzchnia wynosi 567,76 ha. S ą to rezerwaty cz ęś ciowe o charakterze le śnym, florystycznym, ornitologicznym, krajobrazowym i torfowiskowym, ok. 80 % powierzchni Gminy Stoczek znajduje si ę na terenie Nadbu żańskiego Parku Krajobrazowego i jego otuliny.

Na terenie gminy Stoczek cz ęś ciowo przetrwały do naszych czasów budynki drewniane reprezentowane przez obiekty sakralne, obiekty u żyteczno ści publicznej, domy mieszkalne, budynki inwentarskie. Budynki gospodarcze lokalizowane s ą w ten sposób, że bli żej domu wznoszone s ą spichlerze i piwnice, nast ępnie stajnie, obory i chlewy a najdalej stodoły zamykaj ące siedlisko. W obiektach wchodz ących w skład siedliska, wyst ępuje głównie konstrukcja zr ębowa. Podstaw ę konstrukcji stanowi podwalina zw ęglowana na obłap lub na nakładk ę z zamkiem, posadowiona na kamieniach polnych lub ceglanej podmurówce. Od góry konstrukcj ę zr ębu spinaj ą oczepy zwi ązane na nakładk ę z zamkiem oraz zaci ęte w oczepie halki stropowe uło żone w poprzek budynku. Konstrukcja sumikowo-łątkowa do wznoszenia zr ębu nie jest spotykana. Ten rodzaj konstrukcji spotykamy wykorzystany do osadzania okien i drzwi zwłaszcza w okresie mi ędzywojennym, np. dom w Grabowcu.

Na terenie gminy Stoczek przewa żaj ą domy szerokofrontowe: dwutraktowe, w których pomieszczenia tworz ą dwa ci ągi wn ętrz rozplanowanych równolegle do osi wzdłu żnej budynku. Wn ętrzami tymi zwykle s ą dwie lub trzy izby, komora i sie ń, np. dom w Grabowcu , domy w miejscowo ści Gruszczyno, dom przy ul. Kolejowej w Stoczku. Domy półtoratraktowe, w których wyst ępuje jedna izba o szeroko ści równej szeroko ści budynku, z dwoma przyległymi do niej pomieszczeniami pełni ącymi funkcj ę sieni i komory, np. domy od nr 46 do nr 50 przy ul. Wiejskiej w Stoczku. Domy jednotraktowe wyst ępuj ą na terenie gminy bardzo rzadko, np. domy w Grabowcu, dom w miejscowo ści Gruszczyno. Rozplanowanie wn ętrz domów wyst ępuj ących na terenie gminy Stoczek dzielimy zasadniczo na dwie grupy: z do środkowym układem pomieszcze ń, gdzie urz ądzenia ogniowogrzewcze są usytuowane w centrum budynku a poszczególne wn ętrza rozmieszczone s ą wokół tych urz ądze ń, oraz z osiowym układem pomieszcze ń (np. dawny Urz ąd Gminy przy ul. Kolejowej nr 5 w Stoczku).

9. Wizja, misja oraz cele strategiczne LGD B ądźmy Razem: W wyniku prac i dyskusji przeprowadzonych przez Radę oraz Zarz ąd Lokalnej Grupy Działania „B ądźmy Razem” (LGD), obejmuj ącej gminy: Korytnica, Łochów i Stoczek opracowano główne elementy strategii rozwoju i działania LGD: wizj ę, misj ę, cele strategiczne oraz cele szczegółowe.

Wizja Lokalnej Grupy Działania (LGD)

Wizja Lokalnej Grupy Działania, to pewien obraz warunków życia i funkcjonowania urz ędów i instytucji, który w przyszło ści b ędzie mo żna zaobserwowa ć na obszarze gmin nale żą cych do LGD. To stan docelowy, który obecnie potrafimy opisa ć, wizja, która potrafimy stworzy ć. Dla LGD „Bądźmy Razem” wypracowano nast ępuj ącą wizj ę: Lokalna Grupa Działania „B ądźmy Razem”, to wiod ąca społeczno ść lokalna w powiecie – działaj ąca na obszarze dobrze rozwini ętym gospodarczo, atrakcyjnym i przyjaznym dla mieszka ńców i turystów, zachowuj ąca swoje dziedzictwo kulturowe, wspieraj ąca wszystkie gminy, które s ą członkami LGD, oraz otwarta na współprac ę zewn ętrzn ą. Wizja, to obraz obszaru, na którym le żą wszystkie gminy nale żą ce do LGD, który za 6-8 lat powinien by ć bardziej przyjazny dla mieszka ńców, oferowa ć wysokiej jako ści usługi dla bogatszych ni ż obecnie mieszka ńców, pełni ć wa żną rol ę w integrowaniu lokalnego społecze ństwa i silnie oddziaływa ć na region.

Misja Lokalnej Grupy Działania Misja i wizja nale żą do kluczowych elementów strategii rozwoju LGD. Misja, to wskazanie drogi i sposobu, które maj ą doprowadzi ć obszar LGD do stanu, która będzie funkcjonowa ć za kilka lat – do obrazu obszaru, który odpowiada docelowemu stanowi obszaru LGD. Misja nazywana jest równie ż generalnym celem kierunkowym, który w odniesieniu do specyfiki funkcjonowania organizacji jak ą jest LGD, stanowi deklaracj ę intencji jej władz oraz władz samorz ądowych co do realizacji kierunku przyszłego rozwoju obszaru LGD (gmin nale żą cych do LGD).

Sformułowano misj ę LGD „B ądźmy Razem” w nast ępuj ącym brzmieniu: Lokalna Grupa Działania „B ądźmy Razem”, jest instrumentem wzrostu dobrobytu i poprawy jako ści życia, działa na rzecz rozwoju obszarów wiejskich, aktywizuje społeczno ść lokaln ą zamieszkuj ąca obszar LGD i rozwi ązuje problemy zwi ązane z obszarem oraz promuje obszar LGD w regionie. Tak wi ęc misja jest syntetycznym okre śleniem kierunków d ąż eń mieszka ńców obszaru LGD oraz przedstawicieli samorz ądu terytorialnego ku lepszej przyszło ści.

10. Cele Strategiczne Cele strategiczne wynikaj ą z wizji rozwoju LGD i stanowi ą jej konkretyzacj ę. S ą one komponentami generalnego celu kierunkowego, wyznaczaj ąc zasadniczy kierunek rozwoju LGD. Cele strategiczne stanowi ą drugi poziom ustale ń w hierarchicznym procesie formułowania strategii rozwoju LGD „B ądźmy Razem”. Na trzecim poziomie planów strategicznych znajduj ą si ę cele operacyjne (szczegółowe). Z celów szczegółowych wynikaj ą konkretne programy i zadania.

Wyró żniono podstawowe obszary dla celów strategicznych, wa żne przy wytyczaniu kierunku rozwoju i działa ń LGD. S ą to:

1. Poprawa jako ści życia i wzrost dobrobytu mieszka ńców 2. Odnowa wsi i zachowanie dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego 3. Aktywizacja społeczno ści lokalnych i wzmocnienie kapitału społecznego Przyj ęta kolejno ść zapisu nie wynika z hierarchii wa żno ści – obszary wymienione w powy ższych celach strategicznych s ą równe pod wzgl ędem wa żno ści a ich uszeregowanie spełnia jedynie funkcj ę porz ądkuj ącą. Do ka żdego celu strategicznego sformułowano kilka celów szczegółowych (nazywanych te ż celami operacyjnymi, lub programami). Z kolei dla ka żdego programu - opracowano zestaw zada ń do realizacji, w tym: inwestycyjnych, ochronnych, racjonalizuj ących wykorzystanie zasobów, informacyjno - promocyjnych oraz inspirujących i wspieraj ących. Wśród celów szczegółowych wyró żniono cztery rodzaje operacji, które w ramach osi 4 PROW ka żda LGD ma obowi ązek realizowa ć oraz przeznaczy ć na nie minimum 10% środków przewidzianych na wdra żanie Lokalnej Strategii Rozwoju (LSR). S ą to: 1. Ró żnicowanie w kierunku działalno ści pozarolniczej 2. Tworzenie i rozwój mikro przedsi ębiorstw 3. Odnowa i rozwój wsi 4. Realizacja małych projektów.

Ogółem, sformułowano zadania, których realizacja do 2014 r. jest niezb ędna do osi ągni ęcia celów szczegółowych Strategii LGD. Zadania te mog ą wykracza ć w niektórych przypadkach poza ustawowe kompetencje samorz ądu terytorialnego. Jest to jednak zgodne z przyj ętą metodologi ą formułowania strategii rozwoju LGD, która zakłada definiowanie zada ń nie z punktu widzenia ustawowych kompetencji samorz ądów terytorialnych, lecz z konieczno ści zaspokojenia okre ślonych potrzeb społeczno-gospodarczych, na obszarach wiejskich, w dłu ższym horyzoncie czasu. Z tego powodu, kierownictwo LGD winno prowadzi ć okre ślone działania inspirujące, stymuluj ące i wspieraj ące w stosunku do innych podmiotów, a tak że nawi ązywa ć z nimi współprac ę przy realizacji okre ślonych działa ń. Do takich podmiotów zaliczy ć mo żna mi ędzy innymi: - władze s ąsiednich LGD, - władze gmin s ąsiaduj ących z obszarem LGD „B ądźmy Razem”. - administracj ę samorz ądow ą szczebla powiatowego, wojewódzkiego oraz administracj ę specjaln ą - podmioty gospodarcze, przedsi ębiorstwa - organizacje pozarz ądowe, zawodowe i społeczne (np. izby gospodarcze, stowarzyszenia zawodowe, kulturalne, towarzystwa, organizacje ekologiczne), - instytucje tzw. otoczenia biznesu, w tym banki, - instytucje badawczo-rozwojowe oraz edukacyjne, znajduj ące si ę na terenie LGD, regionu oraz poza nim, np. w Warszawie. W wyniku prac, wspólnie z Zarz ądem i Rada LGD ustalono następuj ące cele szczegółowe:

Cel strategiczny 1 Poprawa jako ści życia i wzrost dobrobytu mieszka ńców Cele operacyjne (szczegółowe) Wsparcie Wzrost atrakcyjno ści Wykorzystanie zasobów i zró żnicowania rekreacyjnej i turystycznej tradycji lokalnych do działalno ści wsi, wspieranie rozwoju rozwoju przedsi ębiorczo ści gospodarczej i turystyki i agroturystyki tworzenie pozarolniczych źródeł dochodu Cel strategiczny 2 Odnowa wsi i zachowanie dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego Cele operacyjne (szczegółowe) Ochrona i odnowa krajobrazu i Zachowanie tradycji lokalnych i zabudowy wsi wraz z rewitalizacj ą to żsamo ści społeczno ści lokalnych obiektów sakralnych Cel strategiczny 3 Aktywizacja społeczno ści lokalnych i wzmocnienie kapitału społecznego Cele operacyjne (szczegółowe) Promocja obszaru i Wspieranie i promowanie Wspieranie efektywnych wdra żanie aktywno ści lokalnej metod zarz ądzania. projektów Poprawa konkurencyjno ści współpracy gmin le żą cych na obszarze LGD „B ądźmy Razem

Cel strategiczny 1: Poprawa jako ści życia i wzrost dobrobytu mieszka ńców Cel operacyjny 1.1: Wsparcie zró żnicowania działalno ści gospodarczej i tworzenia pozarolniczych źródeł dochodu Projekty: 1. Wspieranie nast ępuj ących obszarów działalno ści gospodarczej: a) zakładów świadcz ących drobne usługi na rzecz lokalnych społeczno ści – np. kowalstwo artystyczne, budownictwo, usługi remontowo – budowlane, instalacyjne, hydrauliczne i elektryczne, obróbka drewna, turystyka, usługi komunalne 2. Twórczo ści artystycznej i r ękodzieła (rze źba, tkactwo, dziewiarstwo), a tak że działalno ści usługowej w tym zakresie 3 Produkcja szkółkarstwa – ro śliny ozdobne, owocowe, dekoracyjne 4 szkółki je ździeckie, 5 usługi w zakresie obsługi turystycznej, 6 Budowa i modernizacja bazy noclegowej i gastronomicznej 7 Produkcja biopaliw i energii ze źródeł odnawialnych. Powstanie plantacji ro ślin energetycznych 8 Gospodarstwa agroturystyczne 9 Tworzenie firm doradczych i konsultingowych 10 Tworzenie szkół j ęzykowych, kursów kwalifikacyjnych, komputerowych itp. 11 Rachunkowo ść oraz doradztwo prawno – gospodarcze i informatyczne

Cel operacyjny 1.2: Wzrost atrakcyjno ści rekreacyjnej i turystycznej wsi, wspieranie rozwoju turystyki i agroturystyki Projekty: 2. Zagospodarowanie terenów nad rzek ą Liwiec i Bug w kierunku turystyki i rekreacji 3. Zagospodarowanie terenu krajobrazu chronionego na potrzeby turystyki i rekreacji 4. Wytyczenie, budowa i zagospodarowanie szlaków turystycznych i ście żek rowerowych 5. Budowa infrastruktury terenowej do jazdy konnej 9. Zagospodarowanie obiektów zabytkowych i tradycyjnych 11. Renowacja i konserwacja obiektów zabytkowych, architektury sakralnej 15. Zagospodarowanie terenu na pola biwakowe 16. Utworzenie centrum informacji turystycznej

Cel operacyjny 1.3. Wykorzystanie zasobów i tradycji lokalnych do rozwoju przedsi ębiorczo ści Projekty:

1. Wykorzystanie zasobów materialnych i przemysłowych oraz tradycji lokalnych do rozwoju przedsi ębiorczo ści 2. Szersze wykorzystanie technologii informatycznych i dost ępu do Internetu 3. Aktywizacja młodzie ży i wspieranie działalno ści szkoleniowej i edukacyjnej oraz stwarzanie warunków do sp ędzania wolnego czasu.

Cel strategiczny 2: Odnowa wsi i zachowanie dziedzictwa kulturowego Cel operacyjny 2.1: Ochrona krajobrazu i zabudowy wsi oraz rewitalizacja obiektów sakralnych Projekty: 1. Budowa i zagospodarowanie placów zabaw dla dzieci, skwerów, placów zieleni 2. Budowa i rozbudowa boisk sportowych i sal sportowych 3. Odrestaurowanie i odnowa obiektów sakralnych 4. Remont i wyposa żenie świetlic wiejskich 6. Remont i wyposa żenie bibliotek publicznych 7. Utworzenie izby pami ęci 10. Zagospodarowanie obiektów zabytkowych i tradycyjnych 11. Odbudowa i zagospodarowanie zespołów dworsko-parkowych i pałacowo - parkowych 12. Zagospodarowanie przestrzeni publicznej we wsiach (np. rynki, parki, chodniki, stawy, oświetlenie) 13. Odbudowa i renowacja ko ściołów, cmentarzy, obiektów sakralnych, obiektów zabytkowych i kapliczek przydro żnych 14. Zagospodarowanie obszarów obj ętych programem „Natura 2000” 15. Odnowa parków, urz ądzenie i zagospodarowanie istniej ących i nowych placów zieleni

Cel operacyjny 2.2: Zachowanie tradycji lokalnych i to żsamo ści społeczno ści lokalnych. Projekty: 1. Piel ęgnacja istniej ących pomników przyrody 2. Kultywowanie tradycji wiejskich i ludowych przez koła gospody ń wiejskich, zespoły ludowe, 3. Odbudowa i renowacja obiektów zabytkowych, krzy ży i kapliczek przydro żnych, pomników historycznych 4. Prezentacje wyrobów lokalnych twórców ludowych w innych regionach (np. rze źbiarstwo, garncarstwo, kowalstwo) 5. Prowadzenie warsztatów oraz organizowanie imprez mi ędzyregionalnych z udziałem zespołów ludowych 6. Udział rodzin i zespołów muzykuj ących w imprezach mi ędzyregionalnych 8. Wspieranie działalno ści zespołów artystycznych, obrz ędowych i muzycznych oraz kół gospody ń wiejskich, jednostek OSP – zakup wyposa żenia, strojów, instrumentów muzycznych, pomocy, rekwizytów itp. 9. Wspieranie organizowanych festynów promuj ących kultur ę, tradycj ę i historie społeczno ści lokalnej 10. Programy edukacyjne dla dzieci i młodzieży z zakresu wiedzy o tradycji i historii regionu 11. Powstanie regionalnych (lokalnych) izb pami ęci np. przy szkołach 13. Imprezy szkolne promuj ące dziedzictwo kulturowe 14. Opracowanie słownika lokalnej gwary ludowej 15. Opracowanie archiwaliów multimedialnych zwi ązanych z folklorem lokalnym, dziedzictwem kulturalnym, architektonicznym, 15. Opracowanie, druk i dystrybucja materiałów promuj ących gminy i dziedzictwo kulturowe 16. Propagowanie i zachowanie dziedzictwa kulturowego w tym tradycji sztuki i kultury 18. Wykonanie ekspertyz w celu identyfikacji kluczowych zasobów naturalnych i kulturowych

Cel strategiczny 3: Aktywizacja społeczno ści lokalnych i wzmocnienie kapitału społecznego.

Cel operacyjny 3.1: Promocja obszaru i wdra żanie projektów współpracy Projekty: 1. Spotkania autorskie z twórcami lokalnymi oraz spoza obszaru LGD 2. Plenery malarskie, rze źbiarski i r ękodzieła ludowego 4. Spływ kajakowy na rzece Liwiec 5. Konkursy artystyczne, przyrodnicze, historyczne, matematyczne 6. Regionalne zawody sportowe, turnieje piłkarskie 7. Nawi ązanie współpracy z innymi organizacjami pozarz ądowymi w celu podniesienia atrakcyjno ści turystycznej Nadbu żańskiego Parku Krajobrazowego i rzeki Liwiec 9. Opracowanie, druk i dystrybucja materiałów promocyjnych

Cel operacyjny 3.2: Wspieranie i promowanie aktywności lokalnej Projekty: 1. Organizowanie warsztatów, szkole ń i sta ży dla urz ędników, rolników, organizacji pozarz ądowych 2. Organizacja imprez, festynów, targów, konkursów i przegl ądów 3. Organizacja szkole ń dla osób odchodz ących z rolnictwa 4. Wspieranie działalno ści i rozwoju instytucjonalnego organizacji pozarz ądowych 5. Rozwój działalno ści ludowych zespołów pie śni i ta ńca 6. Szkolenia dla mieszka ńców z zakresu agroturystyki, doradztwa zawodowego, segregowania odpadów, wypełniania wniosków 7. Utworzenie inkubatora przedsi ębiorczo ści

Cel operacyjny 3.3: Wspieranie efektywnych metod zarz ądzania. Poprawa konkurencyjno ści gmin le żą cych na obszarze LGD „B ądźmy Razem” Projekty: 1. Szkolenia w zakresie ksi ęgowo ści i rachunkowo ści oraz pozyskiwania dofinansowania z programów operacyjnych pisania projektów 2. Promocja i informowanie o LGD i Lokalnej Strategii Rozwoju 3. Doradztwo i szkolenia dla potencjalnych beneficjentów

16. Przewidywany wpływ realizacji LSR na rozwój regionu i obszarów wiejskich Zakładany wpływ realizacji Lokalnej Strategii Rozwoju LGD Bądźmy Razem na rozwój regionu, a w szczególno ści jego obszarów wiejskich obejmuje: • zmian ę nastawienia i podej ścia do życia mieszka ńców obszaru na bardziej praktyczny, w tym: - wy ższy stopie ń integracji i aktywno ści oraz świadomo ści społeczno ści lokalnych, - podejmowanie inicjatyw dla własnego rozwoju zawodowego i podnoszenia jako ści swojego życia. - inicjowanie i wł ączanie si ę w działania na rzecz rozwoju i podnoszenia jako ści życia społeczno ści lokalnych oraz zachowania i promocji walorów przyrodniczych i kulturowych obszaru; • wi ększe nasycenie obszaru LGD infrastruktur ą o funkcjach społecznych; • wy ższy poziom aktywno ści zawodowej i kwalifikacji zawodowych mieszka ńców; • wi ększ ą liczb ę miejsc pracy poza rolnictwem i przedsi ębiorstw na obszarze; • wi ększ ą liczb ę i warto ść zrealizowanych inwestycji zewn ętrznych na obszarze LGD; • zachowane i odnowa cennych obiektów przyrodniczych i kulturowych oraz zachowane i rozwijane duchowe dziedzictwo kulturowe; • zasoby przyrodnicze i kulturowe wykorzystane dla rozwoju produktów turystycznych obszaru; • rozwój infrastruktury turystycznej, sportowej i rekreacyjnej, • rozwój agroturystyki i turystyki wiejskiej na obszarze LGD

W rezultacie nast ąpi przy śpieszenie rozwoju społeczno-ekonomicznego obszaru LGD i zahamowane zostanie negatywne zjawisko jego stagnacji rozwojowej i wyludniania. Wpływ ten nast ąpi dzi ęki działaniom animuj ącym i wspieraj ącym, finansowe i merytoryczne, realizacj ę inicjatyw mieszka ńców i podmiotów obszaru wpisuj ących si ę w cele LSR. Wymierne efekty tych działa ń b ędą obejmowa ć: utworzone lub wsparte lokalne instrumenty komunikacji (gazeta, portale internetowe, radio), utworzone lub wsparte firmy zorientowane na rozwój kapitału społecznego i wykorzystanie zasobów przyrodniczych i kulturowych obszaru, utworzone i rozwini ęte gospodarstwa agroturystyczne, utworzon ą i zmodernizowan ą przestrze ń publiczn ą oraz obiekty o funkcji społecznej we wsiach i miasteczkach, poddane rewitalizacji i wykorzystane dla rozwoju turystyki i rekreacji obiekty kulturowe i przyrodnicze, utworzon ą i zmodernizowan ą infrastruktur ę dla rozwoju turystyki i rekreacji, opracowan ą lub zaktualizowan ą ofert ę turystyczn ą obszaru LGD, szereg inicjatyw o charakterze edukacyjnym i zaj ęć dla młodzie ży, inicjatyw integruj ących społeczno ść lokaln ą, podnosz ących jako ść obiektów o funkcji społecznej i przestrzeni publicznej, na rzecz zatrudnienia, podnoszenia kwalifikacji zawodowych, w tym tradycyjnych zawodów i rzemiosła oraz na rzecz rozwoju przedsi ębiorczo ści, inicjatyw na rzecz wzrostu inwestycji zewn ętrznych i współpracy dla rozwoju gospodarczego obszaru, inicjatyw promuj ących rolnictwo ekologiczne, energetyk ę opart ą o surowce odnawialne, wyrób tradycyjnych produktów lokalnych, inicjatyw na rzecz odnowienia, zabezpieczenia i oznaczenia obiektów własnych lub charakterystycznych dla obszaru obj ętego LSR, szkolenia dla pracowników i członków Zarz ądu LGD oraz członków Rady, spotkania i inne imprezy integruj ące LGD i społeczno ść lokaln ą, opracowany plan rozwoju gospodarczego obszaru Partnerstwa, opracowany plan rozwoju przedsi ębiorczo ści na obszarze Partnerstwa, utworzon ą i rozwijan ą stron ę internetow ą z funkcj ą integrowania i aktywizowania społeczno ści lokalnej, wydarzenia promuj ące LGD i obszar obj ęty LSR, strony internetowe informuj ące i promuj ące obszar.