FIETSREPORTAGE | Schotland

Argyll en de eilanden

De menhirs van Machrie Moor in volle glorie.

Ten westen van Glasgow liggen een hele reeks eilanden en schiereilanden die bij de doorsnee toerist nauwelijks bekend zijn. Nochtans herbergen ze weergaloze landschappen, verborgen valleien, verlaten stranden en wereldberoemde distilleerderijen van single malt whisky. Redenen genoeg om er enkele dagen te fietsen.

ÆÆTekst en foto’s Guido Vandroemme

Arran van de kust over een landtong. Na een korte ren deze fantastische plek zodat ik ongestoord Mijn tocht begint in Ardrossan, een ferryhaven afdaling gaat het alweer bergop, nu naar The foto’s kan nemen. net ten westen van Glasgow. Ik ben al vroeg aan Ross. Dit is een groene vallei of ‘glen’ die het Tot Lochranza zijn er geen hellingen meer. Daar het loket, want de ferry naar het eiland Arran eiland doorkruist van oost naar west. Langs een wacht mijn B&B voor de nacht, maar eerst ga is populair bij fietsers. Dat komt door de ‘Five rivier fietsen betekent doorgaans weinig hoog- ik nog even het plaatselijke kasteel fotograferen Ferry Challenge’. Wat zo’n 10 jaar geleden als teverschillen zodat ik rustig kan genieten van en een bezoekje brengen aan de distilleerderij een idee in een pub begon, is nu een gegeerde deze weergaloze omgeving. van Arran. In de fietstassen is er – met voorbe- trofee bij fietsers. De uitdaging is om op één dachten rade – een plekje vrij om een proever- dag een lus van 83 km te fietsen. Op zich niets Steencirkels en menhirs tje mee te nemen naar huis. bijzonders, ware het niet dat je onderweg vijf Aan het einde van de vallei draai ik noordwaarts ferry’s moet nemen. Als je één ferry mist geraak en ondanks de uitbundige zon moet ik tegen Mull of je niet meer rond… een strakke noordenwind zwoegen om vooruit Dag twee begint net als de vorige: op een Ondanks het mooie weer staat er op de Firth of te geraken. Ter hoogte van Machrie Water sla kade wachtend op een ferry. Deze vaart van Clyde een strakke, koude wind die het moeilijk ik een grindweggetje in naar de archeologische Arran naar het schiereiland Kintyre. Daar fiets maakt om scherpe foto’s te nemen. Eénmaal site van Machrie Moor. Hier staan dicht bij ik langs de oostkust over de Caledonia Way op Arran gaan alle andere fietsers er meteen elkaar verschillende steencirkels en menhirs (National Cycle Route 78) zuidwaarts. Deze vandoor. Ik ben de enige die naar het zuiden uit de vroege bronstijd in een adembenemend smalle weg loopt bijna voortdurend golvend op fiets. De rit begint al meteen met een klim weg landschap. Slechts enkele wandelaars passe- en neer. Waar riviertjes in de zee uitmonden of

12 | Op Weg 2018-6 Zeehond op de oostkust van Kintyre. Schitterend zicht vanop Ardlamont Point.

waar de weg moet uitwijken voor een rotsige Schotland kan eten. Even later geniet ik van ze bekijkt in de richting van de zee zie je op de landtong, zijn er steevast steile hellingen en deze typische Schotse maaltijdsoep. achtergrond de ‘paps’ van Jura. Een prachtig afdalingen. Die slopen in snel tempo de energie zicht is dat en een sterke uitnodiging tot een in mijn benen. Gelukkig zijn er de wonder- fotoreeks. mooie uitzichten op de kustlijn van Kintyre én In Kennacraig kom ik weer op het parcours die van Arran aan de overkant van de zeestraat. Eerst ga ik nog even van de Five Ferry Challenge. De weg is hier wat Een beetje verrassend in een rustige baai achter het plaatselijke kasteel smaller en kronkelt op en neer. Aan het einde een bocht ligt Campbeltown. Ik heb nog bijna van Loch Tarbert verlaat ik Kintyre en beland een ganse namiddag en besluit om rond de fotograferen en een ik op het schiereiland . Het weggetje Mull of Kintyre te fietsen. Langs de oever van bezoekje brengen aan is maar één rijvak breed en ik lijk wel de enige Loch Campbeltown valt dat goed mee, maar mens die hier wil komen. De weg draait om de daarna loopt het aantal hoogtemeters snel de distilleerderij. zuidelijke punt en loopt dan langs de westelijke op. Gelukkig kan ik de tocht inkorten langs oever van Loch Caolisport terug noordwaarts. een gemakkelijke weg. Het boerderijtje van Van zodra ik het meer verlaat om de landtong Paul McCartney uit zijn bekende liedje ‘Mull Knapdale over te steken naar Loch Fyne loopt de hoog- of Kintyre’ heb ik niet gezien. Dat ligt ver van De volgende rit begint op de A83 langs de west- temeterteller zoals verwacht snel op. Maar het nieuwsgierige blikken in een moeilijk bereik- kust van Kintyre. Er is nauwelijks verkeer en ik einde van de rit is in zicht en ik hoef me niet baar gebied. heb wind in de rug. Na een uurtje fietsen zie ik te haasten. In de B&B krijg ik het nieuws dat In de B&B vertelt de huisbaas dat hij regelma- een zeehond liggen op een rots in de branding. de enige pub in het piepkleine Ardrishaig vol- tig fietsers herbergt. Campbeltown is de start- Wanneer ik voorzichtig naderbij ga, merk ik ledig volzet is door een bus toeristen. Voor mijn plaats van de pas in 2015 geopende, maar nu verschillende soortgenoten op. avondmaal moet ik opnieuw de fiets op naar al populaire Caledonia Way. Die loopt over Op mijn gps verschijnt een waypoint en het 4 km verder gelegen Lochilphead. 381 km langs de iconische landschappen van een track ernaartoe. Een boerenwegel slin- Kintyre en The helemaal tot in gert omhoog en brengt me bij de Ballochroy Puffen . Hij weet me ook te vertellen waar ik Standing Stones. Drie grote menhirs staan in Het Crinan kanaal doet me denken aan het in Campbeltown de lekkerste Cullen Skink van een weiland dicht bij elkaar op een rij. Als je kanaal van Nantes naar Brest, omdat het ook

Pauze bij Loch Avich. The Ross doorkruist Arran van oost naar west.

2018-6 Op Weg | 13 Kilchurn Castle, een van de meest fotogenieke plekken van Schotland. De pier van Inveraray.

veel schutsluizen telt. Tot mijn verbazing plannen van de tocht zelfs rekening gehouden te stijgen. Helemaal boven zie ik in de verte worden de sluisdeuren hier nog met man- en met de stand van de zon. Het moest een van de de ferry die ik morgen zal nemen om over te vrouwkracht geopend en gesloten. Het kanaal hoogtepunten van mijn fietstocht worden en steken naar Bute. stopt aan Moine Mhor, een natuurgebied dat dat is het ook. Met een gelukzalig gevoel fiets bijna in zijn geheel uit moerassig grasland ik verder. Lokaal fietsnetwerk bestaat. Daarna begint Kilmartin Glen. Dit dal Inveraray is duidelijk een toeristische trekpleis- Ondanks de korte oversteek is het een heel is beroemd vanwege de grote hoeveelheid goed ter, daarom ben ik er behalve een korte pauze grote boot. Ook voor auto’s is het enige alterna- bewaarde steencirkels, menhirs en grafheuvels aan de pier en een blik op het mooie kasteel tief een flink eind omrijden. Eerst fiets ik nog uit het steen- en bronstijdperk. Die boeien mij snel weer weg. Netjes op tijd kom ik aan bij een eindje op de oever van de Kyles of Bute. De uitermate, waardoor de zon al een flink stuk is mijn B&B. Bij aankomst blijkt het een boerderij zon schijnt alweer uitbundig en het is vrijwel opgeschoven wanneer ik via een smalle weg te zijn. Ik hoef nergens naartoe want de bazin windstil. Vanaf Rothesay draai ik het binnen- langs Loch Ederline de heuvels in fiets. Het heeft een heerlijk avondmaal gekookt. Ze heeft land in. Tot mijn verrassing zie ik verschillende is erg warm geworden en het zweet loopt van regelmatig wandelaars op bezoek, want haar keren bordjes staan van een lokaal fietsnetwerk. mijn gezicht. Dat had ik nog nooit eerder mee- B&B ligt pal op de Cowal Way, die mits een En het moet gezegd: Bute blijkt een heel mooi gemaakt in Schotland! ferry verbinding maakt met de West Highland fietseiland te zijn. De wegen zijn goed, er is niet Om van Loch Awe naar Loch Avich te fietsen Way. ’s Nachts is het pikdonker en behalve af en veel verkeer, er zijn niet veel hellingen en de moet ik een brutaal steile helling over. Ook toe een licht geblaat van een schaap oorverdo- uitzichten zijn fantastisch. In de verte is ‘The daarna blijf ik in Glen Gall erg veel hoogte- vend stil. Doornroosje zou jaloers geweest zijn Sleeping Warrior’ te zien, het profiel van de meters maken. In ruil krijg ik aan beide zijden op mijn nachtrust. noordelijke bergen van Arran. Het binnenland sublieme landschappen te zien. Het venijn zit van Bute bestaat vooral uit wei- en hooilanden echter in de staart. Het laatste stukje van fiets- en met dit zonnige weer zijn overal hooiwerken route 78 naar loopt langs een smalle weg ’s Nachts is het pikdonker bezig. In een wei staan enkele ongeschoren over Cnoc Mor en is nog even heel hard puffen. schapen in het smalle streepje schaduw van een en behalve af en toe een bijna kaalgevreten boompje amechtig te hijgen Kilchurn Castle licht geblaat van een in de voor deze eilanden ongewone hitte. De rit vanuit Oban begint met een heel mooie schaap oorverdovend stil. fietsweg door Glen Lonan. Ook dit is een Onbekend is onbemind onderdeel van fietsroute 78. Geen wonder dat De laatste dag van de tocht loopt door het die zo snel populair geworden is. Op de oever Clyde Muirshiel Regional Park, een natuurpark van het noordelijk deel van Loch Awe ligt het Cowal tussen Glasgow en de kust. Tussen de heuvels viewpoint op Kilchurn Castle, een van de meest De eerste kilometers van dag 6 lopen langs liggen verschillende lochs die eigenlijk waterre- fotogenieke plekjes van Schotland. Om dicht Loch Fyne. Plots zie ik een beweging in het bos servoirs zijn. Na een eerste lus kom ik bij Largs bij de oever van het meer te komen moet ik een langs de weg. Een ree loopt tussen de bomen aan, waar net de ferry naar Great Cumbrae aan eind door een drassig weiland stappen. Maar ik met een kalfje achter haar aan. Terwijl het de kade komt. Lang hoef ik niet na te denken: weet precies waar ik moet zijn en heb bij het kalfje er pijlsnel vandoor gaat blijft de ree staan het is maar 10 minuten varen en de lus rond en houdt me met grote ogen en rechtopstaande dit kleine eiland is maar 14 km. Ik maak zelfs oren in de gaten. Even verder staan de ruïnes nog even een ommetje naar het hoogste punt. van Old Castle Lachlan en Kilmorie Chapel. Op Vandaar heb je een mooi zicht op Bute en Arran. een oud kerkhof liggen de vroegere chiefs van Ik ben net op tijd terug voor de ferry. Als afslui- clan Maclachlan begraven. ter fiets ik nog een tweede lus door het natuur- De smalle weg loopt nu golvend op neer door park richting Ardrossan. het beboste landschap van het schiereiland Verschillende mensen die ik sprak begrijpen Cowal. Op het meest zuidelijke punt heb ik een niet waarom de toeristen nauwelijks naar deze heel mooi uitzicht op verschillende eilanden en uithoek van Schotland komen. Ik begrijp het zeestraten. Daarna gaat het weer noordwaarts. ook niet, want deze regio heeft fietsers heel wat Vanaf Tighnabruach begint de weg opeens te bieden.

Inveraray Castle.

14 | Op Weg 2018-6 Kyles of Bute.

PRAKTISCHE INFO

Route en bewegwijzering Connel Kilchurn Deze tocht op Arran, Kintyre, Knapdale, Argyll, Cowall, Bute en Great Castle Crianlarich Cumbrae heb ik zelf samengesteld en is dus niet bewegwijzerd. Het Oban Taynuilt Dalmally Ben stuk over National Cycle Route 78 ‘The Caledonia Way’ is uiteraard More Kilninver wél bewegwijzerd. Hier en daar is het parcours wel pittig door de vele Beinn Kilmerford Argyll Ime korte, maar steile hellingen. Ben Inveraray Lomond Mijn etappes: dag 1 Arran (66 km), dag 2 Kintyre oostkust (81 km), Arduaine Furnace Strachur dag 3 Kintyre westkust (109 km), dag 4 Knapdale, Argyll (92 km), dag 5 Argyll, Cowal (96 km), dag 6 Cowall (81 km), dag 7 Kyles of Bute Kilmartin Crinan (45 km), dag 8 Clyde Muirshiel Regional Park, Great Cumbrae Island Cowall (114 km). Meer details over etappes, ferry’s, hoogtemeters, enz… vind Otter Ferry Ardrishaig je in de uitgebreide steekkaart op onze website en op velotoeren.be. Dunoon Dumbarton Sliabh Gaoil Colintraive Greenock Gidsen en kaarten Tighna- Knapdale bruach Wemyss Bay NCN The Caledonia Way South Cycle Route Map (Route 78 - Oban to Hill of Stake Tarbert Bute Rothesay Campbeltown) en NCN The Caledonia Way North Cycle Route Map Kennacraig Largs Claonaig (Route 78 - Oban to Inverness) zijn uiteraard te koop bij Millport (www.sustrans.org.uk). Maar met mijn uitgetekende tracks op mijn Ballochroy Lochranza W. Kilbride Kilwinning gps en de Osmandkaart van Schotland op mijn smartphone heb ik Kintyre Goet Fell Ardrossan geen papieren kaarten meer nodig. Tayinloan Saltcoats Arran Irvine Carradale Brodick Troon Info Black- Lamlash Op de website van Caledonian MacBrayne (www.calmac.co.uk) kan water- Prestwick foot je de uurroosters van alle ferry’s in dit gebied vinden. Let op voor Ayr Campbeltown winter- en zomerroosters. Fietsers hoeven de ferry’s niet op voor- Machri- hand te reserveren (enkel opletten in het weekend voor de ochtend- hanish 0 7 14 ferry van Ardrossan naar Arran). Southend Op Weg De staat van de asfaltwegen in Schotland laat op veel plaatsen te km 2018 wensen over. Het asfalt is ruw met veel oneffenheden en er zijn veel putten. Vooral in afdalingen moet je dus goed opletten.

ONLINE INFO KAART TRACK FOTO’S

2018-6 Op Weg | 15